Ólafs saga helga Haraldssonar (Fagrskinna)

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.

Fagrskinna

K. 25. Her hæfr um Olaf konong hinn hælga oc um hans æfe meðan hann lifði

(S)Uɴʀ Harallz ens harfagra var Biorn faðer Guðroðar faðr Harallz grænsca þess er atte Asto dottor Guðbranz kulu. þæirra sunr var Olafr digri er for or lande a ꝍsko alldre. oc með hanum Rane fostrfaðer hans. Olafr barðez fyrsta sinni austr við Sota skær. en siðan for hann i Ꝍystra sallt. oc barðez austr i Ꝍysilo oc hafðe þar gagn. þriðia sinni barðezk hann a Finnlannde austr oc hafðe bætr. iiii^ða sinni barðezk hann i Suðrvik i Danmorc oc fecc gagn. v^ta sinni i Kinnlimafirði við riddara hær oc hafðe þar sigr. þui nest for hann væstr til Englannz oc barðez við Lunnduna bryggiur við Dane er þa hæriaðu oc gerðoz vikingar. sem sægir Sigvatr skalld.

124.

Ret er at sokn en setta

snarr þængill bauð Ænglum

at þar er Olafr sotte

uggs Lunduna bryggiur

sværð bitu volsk en varðu

vikingar þa dyki

atte sumt i sletto

Suðrvirki lið buðiʀ.

þar varðu Daner borgena en Olafr sotte at oc væitti Aðalraðe kononge lið. sem sægir Ottar svarte.

125.

Comtu i lannd oc lenndir

laðvarðr Aðalraðe

þui naut rekka rune

riki framr at slicu

harðr var fundr sa er fꝍrðoð

friðlannz a vit niðia

reð atstuðill aðan

Iatmundar þa grundu.

Vii^do orrastu atte Olafr a Ringmarahæiði. viii^du er hann vann Kantaraborg oc var þa ænn við Dane barzt oc Vinndr. þæir voro Dana konongs menn. sem sægir Sigvatr.

126.

Væit ec at viga mꝍter

Vindum hatt ec atta

styrkr hellt vorðr at virki

verðungar styr gierðe.

Niundu orrastu atte hann við Nya moðo oc sægir Sigvatr at hann barðez við Dane.

127.

Nu hæfir orrostr austan

ognvalldr niu talldar

hær fell danskr þar er dorrum

dreif mest at Olæifi.

Tiundu orrastu atte hann við vikinga a Hꝍle. braut þar castala nocon oc varo þar ænn Daner firir. Elliftu orrostu atte hann i Grislupolle. þaðan for hann vestr i Fetlafiorð oc atte þar orrastu hina tolfto. þa for hann suður oc barðezk i Seliupolle oc þar giek hann upp i Gunnvallzborg oc toc þar hondum Geirfinn iarll. þaðan for hann suðr i Karls ar. oc heriaðe þar tveim megin arennar. þa villdi hann fara ut til Norvasunnda. oc la til lengi. oc gaf æigi byrenn. fekk þar vitron at ɢuð villdi at hann kꝍme eigi sunnar. fꝍre hælldr norðr til Noregs ættlannda sinna. oc sagðe at hann skylldi þar vera konongr at eilivu. Hann gierðe sva. venndi þa aftr liðinu oc kom til Peito. oc giekk upp með Læiru oc barðez þar oc brendi þar kauptun þat er Varrande hæitir. þann vætr æftir sat Olafr i Sygno. oc senndi firir ser Rana fostr faðr sinn til Englanz at æfla sec með fegiofum oc vinmalom. sva gierðe hann. for viða um Englannd oc com allt til Lunnduna oc friðaðe firir hanum. At vare æftir for Olafr vestan skipum til Englannz oc atte þar orrostu við Iungafurðu oc hafðe sigr. xvii^du orrastu atte hann væstr firir Vallde oc hafðe iamnan sigr. i þann tima er Olafr var vestr i Peitolannde anndaðezk Eirikr iarll Haconar sunr vestr a Englande. aðr en Olafr kꝍme hit siðara sinni til Englannz. [a þui are voro liðnir .xiiii. vetr fra falle Olafs Tryggvasonar. tvæim vetrom aðr hafðe Eirikr iarl faret or Norege til Englannz.

K. 26. Her com Olafr konongr hinn hælgi i Noreg

Theodor Kittelsen:
Olafr konongr enn digri lagðe þa undir sik allan Noreg austan fra Ælfi. oc norðr til Gandvikr.

[(Þ)esso næst biozk Olafr sunr Harallz grænsca með .ii. knorrum vestan af Englande. oc hafðe með ser .xx. menn oc .c. alla bryniaða. fengo veðr illt i hafe oc sio storan sva at nesta giek við bana. en firir sacar liðs costar er var innan borz oc hamingiu konongs þa lyddi. þæir como af hafe utan at Staðe oc þar a land sem ꝍy ein litil er oc hæitir Sæla. Ða mællte Olafr oc let þa tima dag hafa land tækit. oc talde þat gott mark. at þæir varo comner i Sælo. þæir giengo upp i ꝍyna oc steig konongrenn oðrum fꝍte þar sem læir var. studdi niðr kneno. þa mællte konongr. fell ec nu. þa svaraðe Rane. æigi fellt þu hærra nu festir þu fot i Norege. konongr lo at oc mælte. vera ma þat ef ɢuð vill. at sva se. þæir giengo þa ovan til skipa oc sigldu suðr með lannde firir Fiorðu oc lagðez inn af læið. þar sem hæitir Sauðungs sunnd. lagðe sinu megin sunzens hvart skipet oc hafðu millum sin kaðal digran. a þæirri samu stundu rere at sunndinu Hacon iarl Eiriks son. með skipaðre skæið. oc hugði kaupmenn vera i sundinu. oc rere iarl fram a mille skipanna. þa vundu þæir Olafr upp strængenn undir kiolenn miðian skæiðarennar. hafðu giort til vinndasa. oc þegar er nocot festi skæiðena giec upp skipet aftr oc stꝍyptiz fram. sva at sior fell inn um soxen. fylldi skipet oc þui nest hvælfði. Olafr konongr toc Hacon iarl af sundi oc alla þa menn er þæir naðo. en sumir hafðu tynzk firir griote oc skotom. Nu var iarlenn leiddr upp a skip konongs. oc var hann þa .xvii. vetra at aldri oc allra manna friðastr er menn hafðu set. hann hafðe har mikit oc fagurt sem silki. oc bundit um havuð ser gullaðe. hann sættiz niðr i firir rumet. þa mællte Olafr konongr. Æigi er þat loget sagðe hann af yðr frendom hversso friðir menn þer eroð sionom. en farner ero þer nu at hamingiu. þa svaraðe iarlenn æigi er þetta uhamingia er oss hævir hænnt sagðe hann. þat hævir længi veret at ymsir hofðingiar hafa sigrat aðra. ec em litt comenn af barns alldre oc varom ver nu ækki væl viðbunir at væria oss. oc æigi vissum ver von ofriðar. kann vera at oss takez annat sinni bætr til en nu. þa mælte Olafr konongr. grunar þic æigi nu iarl at her hafe sva til boret. at þu munir heðan i fra hvarki fa sigr ne osigr. iarl svaraðe þer munuð nu raða hærra at sinni. þa mælte Olafr konongr. hvat villtu til vinna at ec lata þic fara a braut hvært er þu villt hæilan oc osacaðan. iarl spurði hværrs hann bæiddiz. æigi annars sagðe Olafr konongr. en þer fareð or lande. oc gefeð sva upp riki yðart. oc sværið mer æiða at þer bærizk eigi mer i mote heðan i fra. þa svaraðe iarl oc lezt þat gera myndu. Ða vann Hacon iarl Olafe kononge eiða at hann skylldi alldrigi beriazk i mot hanum eða veria Noreg firir Olafe kononge. þa gaf Olafr konongr Hacone grið oc allum mannum hans. let retta upp sneckiuna. oc toc iarl við skipi sinu oc rere a braut. oc um haustet æftir sigldi Hacon vestr til Englannz. oc for a fund Knuz konongs moðor broðor sins. oc sagðe hanum hværsso þæir Olafr digri hafðu skilzk. Knutr konongr tækr væl við hanum oc sætti hann iarll innan hirðar. oc gaf hanum mikit len oc riki. oc dvaldez hann þar langa rið væl metenn.

K. 27.

Olafr konongr fær þa suðr með lannde oc austr i Vik. sætr upp skip sin oc for um haustet upp a Ringariki til Sigurðar stiupfaðr sins er þa atte Asto dottor Guðbrannz kulu moðor Olafs konongs. Sigurðr konongr toc væl við mage sinum. oc var hann þar mioc sva til iola framan. oc veitti Sigurðr konongr þæim með mikilli pryði. gaf þæim annan hværn dag slatr oc mungat. en annan hværn smior oc brauð oc miolk at drecka. litlu firir iol for Olafr konongr norðr i Þrondhæim et ꝍfra með liði sinu. en hann spurði at Svæinn iarl var inn a Stæinkærum. oc com at iolom til Stæinkæra. þar hafðe Svæinn iarl þa iola væizlu. en þa er Olafr konongr com i Orkadal. fecc hann þar .iii. snekkiur oc rero þæir inn æftir firðinum. oc hafðu androða. en þa er Einar þamba skælvir varð varr um ferð konongsens Olafs. senndi hann menn sina a skutu æinni til Svæins iarls. oc como þæir til hans at miðri nott með niosnena. stoð þa iarl upp oc hans menn. oc giengo a .ii. skutr. er flutu tialldaðar firir bꝍnom oc rero um nottena ut til Skarnssunnz. en i dagan sa þæir til færðar Olafs konongs. oc vænndi Svæinn iarl þa undir lannd skipum sinum. þar til er Olafr konongr var comenn um fram en siðan rere hann læið sina ut æftir firðinum. Olafr konongr toc alla iola væizluna er Svæinn hafðe buit ser. en siðan atte hann þing við Innþrꝍnde oc toco þæir hann til konongs. oc soro hanum æiða. en siðan for hann ut til Niðaross oc myntizk a þat at hans frende Olafr Tryggvason hafðe þar latet efla til kaupstaðar. þa let Olafr konongr við til flytia. at gæra ser hærbergi. litlu siðar a nott æinni com Svæinn iarl ofan or Gauladale ovart oc hafðe mikit lið. en Olafr konongr comsk a skip sin. oc rere ut or anne. oc leto fa menn. en iarllenn let brenna oll husafongen. sem sægir Þorðr Siarrekssunr.

128.

Brunnu allvalz inni

elldr hygg ec at sal felldi

æimr skaut a hær rimi

half gorr við Nið sialfa.

Olafr konongr for skipum sinum til Orkadals. oc for þaðan lanndveges a Upplond. oc drozk undir lið mikit. oc for [um varet i Vikina oc Sigurðr magr hans með hanum. Olafr konongr hafðe vingaz við rikismenn i Norege með fegiafum. oc hafðe latet gera langskip um vetrenn. oc a framstamnenom konongs havuð. þat skar hann sialfr. þat skip var mikit oc var kallat Karllhofði. þui styrði hann sialfr. oc þa er skip hans varo buin. hellt hann ut æftir Vikenne. lagðe skip sin við Nesiar firir innan Grenmar. Svæinn iarl samnaðe ser liði þegar æftir er Olafr konongr var a brotto or Þrondhæimi. bauð ut almenningi allt um Þrondhæim oc Halogalannd. oc allt sem hann for suðr atte hann þing við bꝍnndr oc fecc mikit lið. oc for með hærenom til þess er hann com austr firir Nesiar oc lagðe þar til hamnar. Olafr konongr hafðe minna lið en iarll. oc lagðe þo konongrenn til fundar við iarl oc lagðe Karllhofða sinum at skipi iarls oc tengðu saman stamna oc lagðu borð við borð. þesse barðage var palmsunnudag. Sigvatr sægir giorst fra þessom bardaga i Nesia visum.

129.

Þat erom kunnt hve kænnir

Karllhofða let iarle

odda froz firir austan

Agðer nær um lagðan.

Ðesse orrasta varð long oc slæiz með þui sem ɢuðs forsio var. at Olafr konongr hafðe sigr. oc rudduz miok skip iarlsens. oc sialfum iarlenom hafðe sva ner at skæið hans myndi vera tækin. þui at menn Olafs konongs hafðu komet stafnliom a skæiðar kylvuna. oc var stafnenn hoggvinn af skæiðenne. oc varð sva laust skipet. koms iarl sva a brott með dugnaðe Einars mags sins. þui at hann let kasta stræng i skip hans. þa flyði iarl oc allt lið hans. nema þat er grið varo gefen. Sigvatr hæfr sva Nesia visr.

130.

For or Vik a vare

valaust konongr austan

þæir knyðu bla baðer

borð en iarll kom norðan

cann ec sigrviðum sægia

sunz hve þæirra fyndir

ꝍren skil þæim er orom

at baruz þar varo.

Her gat þess at þa varo þesse tiðendi ny orðen er kvæðet var ort. oc sa orte sialfr er i var barðaganom oc i sama cvæðe sægir hann enn sva.

131.

Strong oð gyllt þar er giengom

gunnlar serks undir merkium

gnys firir gofgum ræse

greiðendr i skip ræiðir.

Oc enn cvað hann þetta.

132.

Sialfr bað svartar kylvur

Svæin harðlega skeina

nær var aðr i oro

auðvon roet hanom

þa er til goðs við gioða

gort fenguz ræ svortum

viggs læt hærr um hoggvit

ræmfni skæiðar stafna.

Her visar til þess er fyrr var sagt. oc enn cvað hann þetta.

133.

Fryr æigi oss i are

innþrꝍnscr þo at lið minna

gort hugða ec sva snertu

snotr mær konongs være

bruðr man hælldr at haðe

hafa drott þa er fram sottec

folld ruðum skærs ef skylldi

skeggi aðra tveggiu.

Oc enn cvað hann þetta.

134.

Ne hæfileg ræifa

hygg ec drottens svik þotto

ellz þæim er allvæl helldo

orð sin viðir forðom.

Þetta visar til at Þrꝍnder hafðu svaret hanum æiða oc helldo æigi. þuiat þæir barðuzk i mot hanum með Svæini iarle oc enn cvað hann þetta.

135.

Hirð Olafs vann harða

rið en sva varðk biða

peitneskiom fellt ec pasca

palmsunnudag hialme.

Svæinn iarl for suðr til Danmarkar. oc þaðan austr til Sviðioðar a fund Svia konongs. oc sagðe hanum þesse tiðendi. Olafr konongr toc væl við iarlenom. oc bauð hanum at vera með ser i Sviðioðo. en hann villdi hæria um sumaret i Austrriki. oc sva gerðe hann. oc er hausta toc var hann comenn austr i Kiriala lannd. for þaðan upp i Garðariki með hærskilldi. toc þar sott oc anndaðezk. Einar þamba skelfir for aftr til Sviðioðar. oc var þar marga vætr i Svia konongs vælde eða a Norðhælsingia lande. oc stundum i Danmork. Olafr konongr enn digri lagðe þa undir sik allan Noreg austan fra Ælfi. oc norðr til Gandvikr. hann var hinn fyrsta vætr austr við Raumælfi. oc let gera iarðborg. oc er þat nu callað Sarpsborg. oc æmnaðe þar til kaupstaðar. [A þæim sama vætri lagðe Olafr konongr stæmnu við hæiðna hæraðs kononga ofan af lannde. oc at þæirra fyndi. þa er Olafr konongr fann þat. at þæir villdu æigi taca við kristni. let hann taca a einum morne .ix. kononga. let suma blinda en suma aðru vis meiða. en suma sendi hann i utlægð. Olafr konongr lagðe sva mikla stund a þat at menn skylldi aller kristnir vera i hans riki at annat hvart skylldi lata lif eða fara or lande. þriðia coste taca skyrn. æftir þui sem konongr bauð. var þa engi dalr sa er eigi bygðu kristnir menn. Milli Olafs konongs Harallz sunar oc Olafs konongs Eirikssunar Svia konongs var usætt mikil. talde Suia konongr Olaf konong hafa tækit skatlond sin. drapuz menn firir. oc brendu hvarer firir aðrum stor hærað. þetta hugnaðe illa hvarotvæggia lanzfolkeno. oc gerðo rikir menn þat rað. at bera sættar orð a milli kononganna oc þui var aleiðis comet. a þa lund at Olafr konongr svænski skylldi gyfta Ingigierðe dottor sina Olafe kononge Harallz syni. Sva barzk at dag noccon at Olafr svænski hafðe ut riðit með haucum sinum oc hundum sinum at scæmta ser. oc com aftr firir dagurðar mal. oc hafðe bæitt .v. tranr. konongren giecc til dottor sinnar Ingigierðar oc syndi henni væiði sina oc mællte til hennar. veiztu noccon konong hafa beitt mæira a einni morgonstundu. en hon svaraðe a þessa lunnd. meiri væiðr var su. er Olafr Harallz son toc a æinum morne .ix. kononga oc æignaðez allt riki þæirra. þa svaraðe Olafr Svia konongr ræiðr mioc. ofsnimma anntu Olafe digra þu hæfir enn alldrigi sett hann. oc virðir þu hann þo meira en mic. firir þetta sama scalltu alldrigi fa Olaf digra. æftir þetta rauf Olafr svænske við Olaf Noregs konong stæmnu oc allt satmal. en þa er Olafr konongr varð þess varr. senndi hann menn sina austr a fund Svia konongs. oc beiddiz af hanum hins sama mals oc sættar. Sviakonongr svaraðe. oc cvað enga von þess vera Olafe digra at fa Ingigiærðar er bæðe var konongs dotter oc drottningar. Ec a sagðe hann aðra dottor er hæitir Aztrið. þa scal hann hafa ef hann vill. með þui liku fe oc eignum. sem aðr hafða ec giefet Ingigierðe. Sendimenn Olafs konongs foro aftr oc sagðu hanum sva buit. I þesse færð hafðe veret Sigvatr skalld. oc orte hann flocc um oc callaðe Austr farar visur. oc sægir i þesso cvæðe mart um þessa færð. Olafr konongr leitaðe raða við vini sina. hvart hann skylldi taca þenna cost. eða hallda vanðræðom við Svia konong. en flester fystu at gera sætt við Svia konong. oc taldu yrit vanðræða vænlegt við Dane. er langa rið hafðu haft mikit valld ifir Norege. Með raðe vina sinna gerðe Olafr konongr sætt við Svia konong. fecc Azstriðar dottor hans oc var þæirra dottor Ulfilldr er gift var Otta hærtogha i Brunsvik. þeðan var Otta keisare cominn sun Hæinrecs hærtogha. Olafr svænski gifti siðan Ingigierði dottor sina Iarizleifi kononge syni Valldamars konongs i Holmgarðe. oc senduzk þau Olafr konongr i Norege oc Ingigierðr margar gersimar sin a millum oc trunaðar menn. þa var Ragvalldr iarl Ulfs sunr i Garða riki frende Ingigierðar drottningar. hann var hinn mesti vinr Olafs konongs sem sagðe Sigvatr. þa er hann var aftr comenn or sendifærð er Olafr konongr hafðe sænt hann austr i Garða riki.

136.

Fast scalltu rikr við rikan

Ragvalldr konongr hallda

hann er þyðr at þinni

þorf nott oc dag sottom

hværr er austr vill sinna

iafnmællt er þat stafne

þengill þinna drengia

þar a halld und Rognvallde.

Olafr konongr hafðe oc mikinn otta af Danum. taldu þæir at hann hafðe sæzk i skatlond þæirra. oc þingat var caupfriðr af Norege. Af þesse usætt varð ækki firir þa sok at aller hinir stꝍrsto Dana hofðingiar varo þa i Englannde væstr oc matto æigi fleira annast. Olafr konongr let æfla mioc kaupstaðenn i Niðarose. let þar kirkiu gera oc lagðe til fe. hann let oc kirkiu reisa i hværiu fylki oc lagðe prouendr til. Ða er Olafr konongr var orðenn einvallz konongr i Norege. þa skipaðe hann lagum með raðom hinna vitrastu manna. oc sætti a þa læið sem siðan hafa halldez. þa er Sigurðr syr var anndaður var engi sa maðr i Norege er konongs namn bar nema Olafr konongr. en þat hafðe eigi orðit i Norege. siðan er Haralldr enn harfagre hafðe veret i rikinu. en þess a milli hafðu hæraðskonongar veret. Olafr konongr lagðe undir sek fyrst Noregs kononga oc toc skatta um Orknꝍyiar. oc Hiatland. oc Færꝍyiar. Sva sagðe Ottar.

137.

Giegn ero þer at þegnom

þioð skiolldungra goðra

halldet hefta vælldi

Hiatlendingar kændir

engi varð a iorðu

ognbraðr aðr ver naðom

austr sa er ꝍyium vestan

ynglingr undir sik þrꝍgðe.

Sigurðr konongr syr oc Asta atto .iii. sunu. hinn ællzti het Guðroðr. annar Halfðan. hinn ygnsti het Haralldr. Dotter þæirra het Gunnilldr. er atte Kætill a Ringunese. Olafr konongr var rikr maðr innan lannz oc ræfsingasamr. vitr maðr. stormenni mikit. Rikismenn er þæir sa at konongr gaf iamnan dom rikum oc oricum toco þæir illa at kunna. firir þui at lendir menn varo þa sva kappsamer oc ovægner at sumir villdu æigi lata sit mal firir konongom oc iarlum. þottozk eigi eiga langt at tælia fram i ætter til konongborenna manna eða annarra storra hofðingia. Ða stirðnaðu rikismenn við konongenn. var mest at þui sem Erlingr Skialgssunr var. er þa var rikastr lænndr maðr i Norege. Ðorer hundr var oc rikr maðr. hann hafðe faret til Biarmalannz oc drepet þar riks manz sun er Karle het er faret hafðe með hanum. Olafr konongr senndi menn at taca Þore. oc fecc hann nauðulega sæt firir illvirkit oc for or lannde. Marger aðrer lenndir menn gerðozk kononge otruir i raðom sinum. þui nest anndaðezk Olafr Svia konongr oc toc rikit æftir hann. Onunndr sunr hans. er Iacob var callaðr. hann var enn mesti vinr Olafs konongs mags sins. þæir senndu menn i millum sin. oc gierðo rað sitt. I þann tima styrði Dana vælldi Ulfr sunr Þorgils spracalægs. er atte Azstriði dottor Svæins tiuguskægs. Eitt sumar bauð Olafr konongr leiðangr ut or Norege. oc for miklu liði suður með lannde oc sva til Danmarcar. hæriaðe um Skane oc Hallannd oc Sioland. Onundr Svia konongr for með Svia hær oc Gauta austan i mot oc heriaðu þæir allt þar semm þæir como. oc bioggoz at læggia undir sik alla Danmork. þetta spurði Knutr konongr vestr til Englanz at hæriat var i Danmork. for vestan af Englannde með miklu liði. sem sægir Sigvatr skalld i erfi drapo þæirri er hann orte um Knut gamla.

138.

Knutr var und himnum

hinn er austan fra

frið fylkis lið

franꝍygðr Dana

skriðu vestan ver

var hvært er bar

ut annscota

Aðalraðs þaðan.

139.

Oc baro i byr

bla segl viðra

dyr var doglings for

drecar landreca

oc þæir er como

kilir vestan til

um læið liðu

Limafiarðar brim.

I þesse samu drapo sagðe Sigvatr fra norðan færð Olafs konongs.

140.

Knutr er undir himnum

hygg ec æt at frætt

Harallz i hær

hugleiks duga

let lys gatu

lið suðr or Nið

Olafr iafr

arsæll fara.

141.

Ðurði norðan

namsk þat með gram

til slez svaler

Selunz kilir

en með annan

Anundr Danum

a henndr hanum

hær svænskan færr.

142.

Let um lonnd loket

liðs gramr saman

marberðiom með

morg næfbiorgum

þar er garðr firir gnoð

gram hialmū la

þorn heims þrimu

þyndr of fyndri.

143.

Matto at drottnar

Danmork svana

aðr sic svicu

snarer hærfara

hafðe snarpla

Skanꝍy Dana

hloðr hæriaða

hofuð fremstr iafr.

Ða foro konongarner Olafr oc Onundr austr i giognum Ꝍyrarsund. heriaðu um Skane hit ꝍystra oc um Smalond. var þa sem aðr visaðe til i kvæðeno at Knutr konongr var comenn vestan til Limafiarðar. dregr saman ovigan hær. oc for æftir þæim austr. finnazk a Skane austanverðum. þar sem hæitir a en hælga. þar var orrasta mikil. fello marger af hvarom tvæggiu. þui at huarger villdu flya. sva sægir Sigvatr.

144.

Let at af iofr

ætt manna fanzk

Iotlannz etaz

i lenndr at þui.

villdi folldar

fest ran Dana

lifskiolldr hafa

hafuð fremstr iofr.

Ðessarar orrostu mintist oc Ottar er hann orte um Knut.

145.

Svium væghðir þu socna

siclingr orr enn myckla

ylghr þer er oon hælgha

ulfs bæitu fec hæita.

Þorðr Serekssun orti ærfidrapo um Olaf konong oc gat enn þessar oʀostu.

146.

Atte Ægða drottinn

Olafr þrimu stala

við agætann Iota

ouðling þann er klauf ringa

skaut ner skaft at moti

Sconunga gramr honom

Svæins varað sunr at rꝍyna

slær þaut ulfr um ræfe.

Eftir orrostu for Onundr Svia konongr austr i Sviðioð. en Olafr konongr la æftir við hær sinn i Karlmarnum. oc villdi þess biða ef Dana hær dræifðizk. Knutr konongr venndi aftr liði sinu oc lagðez i Ꝍyrarsunnd. oc ætlaðe at hann skylldi þar sæta Olafe kononge er hann fꝍre hæim i Noreg. þa er Knutr konongr la i Ꝍyrarsundi sendu marger lender menn Olafs konongs hanum orð lꝍynilega oc baðo ser friðar oc traust af Knuti kononge. þa er Olafr konongr spurði at Knutr konongr hellt saman liði sinu oc Dana hærr dræifðiz ækki. syndiz hanum ufꝍra mikil at fara með litit lið i þuilican hær. þo at hann være frꝍkn oc hæfði fritt lið. oc mintiz hann a þat hversso Olafe Tryggva syni hafðe faret. þa er hann trꝍystizt sva skipum storum oc liði frꝍkno at hann lagðe fram skipum fam i hær mikinn. þa toc Olafr konongr vitrlegt rað giecc af skipum sinum þar sem hæitir Barrvik. for sva et ꝍfra um Gautland oc um Smalond. oc sva a Vestra Gautland. oc sva ofan i Vikena. Einn gamall hofðingi vitr maðr er het Harekr or Þiotto sunr Ꝍyvindar skalldaspillis. hann sagðe konongenom sva at lezk æigi mega sva langa leið. kvazk hælldr vilia fara hæim a skipi sinu til Noregs. Hann orte visu þessa.

147.

Raðit hæfi ec at riða

rinlæyghs heðan minum

laðs dynmare læiðar

laungum hældr enn ganga

þo at læggfiotur liggi

lundr i Ꝍyrar sunnde

kann þioð kæski minnæ

Knutr hær skipum uti.

Hann lagðe ut skipi sinu rere norðr firir Skane oc sigldu um nottena æftir. oc i dagan sotto þæir at Ꝍyrar sunndi. þa let Harekr ofan læggia sægl oc viðuna. oc let taca tiolld gra oc breiða a skipet stafna milli. oc let roa i noccorom rumum bæðe aftr oc framme. en allt var auðt at sia til miðs skipsens. hæimtiz sva norðr i sundet firir vinndi oc straumi. þa la flote Knuz konongs a bæðe borð. sumir við Skane en sumir við Siolannd. Ða mællto varðmenn. skip fær her i sunndet. þa svaraðe maðr einn. þat er fornt skip. se hversso gratt er oc skinit. þat man vera sillda feria noccor. skipet er sætt mioc oc faer menn a. for Harekr sva i giognum Ꝍyrar sunnd. oc hær Knuz konongs. oc toc þa sol upp rænna. þui nest vendu þæir undir lannd. ræistu viðuna oc fꝍrðo upp gullspono oc veðr vita. drogo upp segl sitt. þat var sva hvitt sem snior af halꝍyscum vaðom oc stafat með venndi. gieck þa skeiðen fram i sunndet. lið Knuz konongs sa hvar skipet sigldi oc þotte þæim fritt til at sia. Ða var sagt Knuti kononge. at þar myndi Olafr konongr hafa siglt i giognum sundet. er sva væl var buit. Knutr konongr segir. þetta man vera af liði Olafs konongs en eigi hann sialfr. cann vera at þar hafe siglt Harekr or Þiotto. sa hinn same karll sigldi enn um oss i Bælltis sunndi er ver þottomk tækit hafa. Harekr sigldi norðr með lannde. En þa er hann com or Ꝍyrar sunndi orte hann visu þessa.

148.

Lætka ec Lunndar ekkiur

le baugs at þui læia

skiotum eik firir utan

ꝍy ne danskar mꝍyar

iorð at ec æigi þorða

ifla flaugs i hausti

aflat sloðer lata

fara aftr vale krafta.

Sigldi siðan norðr til bua sinna. oc fann Olaf konong um varet æftir i Niðar ose. oc var þa comen norðan af Haloga lande. Ðat sama haust for Knutr konongr vestr til Englanz. oc gierðe aðr menn sina i Noreg a vit vinmala þæirra er lendir menn Olafs konongs hafðu sennt hanum. oc sendi þæim þa giafer storar. oc vinatto boð sitt. como senndi menn með þæim tiðendom aftr til Knuz konongs. at mart stormenni hafðe eiða svaret at þæir myndu Knut til konongs taca ifir Norege ef hann kꝍme i lannd.

K. 28.

Vm varet æftir bio Knutr konongr hær sinn vestan af Englannde. oc var þa með hanum Hacon iarll frende hans Eiriks sunr. oc þat sama var com Sigvatr skalld til Englannz oc ætlaðe færð sina til Rums. oc þa er hann spurði ætlan Knuz konongs oc Haconar. orte hann þetta.

149.

Orr tegazk Olaf giorfa

allt hæfir sa er fior valltan

konongs dauða ma cviða

Knutr oc Hacon uti

hallez vorðr sem villdu

varla Knutr oc iarllar

dælla er fyrst a fialle

fundr ef hann sialfr kꝍmsk undan.

Knutr konongr mintist margra saca er hann þottezk eiga við Olaf konong. Ðesse var hin fyrsta soc at Olafr konongr toc Hacon systr sun hans oc let sværia ser eiða oc toc af hanum rikit oc rak hann or lannde. Olafr konongr hafðe oc tækit þat riki undir sik. er langa rið hafðe veret skattgillt undir Dana kononga. Olafr konongr hafðe oc hæriat a lannd Knuz konongs. Knutr konungr for með hær sinum vestan af Englannde til Danmarcar oc com i Limafiorð. oc sigldi þaðan til Noregs með .xii. .c. skipa. oc hafðe ut boðet almenning af Danmarku oc Englande. hann com liði sinu at Ogðum oc for með allum hær sinum norðr með lannde oc þingaðe við bꝍnndr. oc var hann til konongs tækinn hvar sem hann com. lette æigi færrðenne fyrr en i Niðarose. Ðar atte hann atta fylkna þing við Þrꝍnde oc var hanum þa svaret landet a Ꝍyraþingi. I fra þesse færð Knuz konongs sægir Þorarenn loftunga i cvæðe þui er hann orte um Knut konong.

150.

Knutr er unnd himnum

hliðnæmr með lið

for mioc mikit

minn vinr þinnig

fꝍrðe or firðe

fimr gramr Lima

ut ulitinn

otrhæims flota.

151.

Vgðu Ægðir

or bæðrs for

svans sighr vana

sak rammer mioc

allt var gulli

grams lið buit

voro sion soghu

slics licare.

152.

Oc firir Lista

liðu framm viðir

hafdyr i haf

hart kolsvartir

lact var innan

allt brim galltar

suðr sæ sciðum

sund Æikunda.

153.

Enn firi fornan

friðmenn liðu

haugh Hiornaghla

hraust griðfastir

þa er stor firir Stað

stafn klif drifu

varð ꝍgileg

orbꝍiðis for.

Ðui nest gaf hann Hacone iarle frenda sinum allt Noregs konongs vælldi firir at raða. þæim er fyrr hafðe værit hanndtekinn af Olafe kononge. oc hafðe svaret hanum eiða. Siðan for Knutr konongr aftr til Danmarcar með hær sinum. En Olafr konongr hafðe veret a Upplanndum. meðan Knutr konongr lagðe undir sik allt með sionom. oc hafðe latet varðveita skip sin i Asloar firði. En þa er hann spurði at Knutr konongr var farenn or lannde. for Olafr konongr til skipa sinna oc sigldi norðr með lannde. oc þa er hann com firir Iaðar. la Erlingr Skialgssunr firir hanum með margar skutr oc æitt mikit langskip. skeiðena er hann hafðe att lengi. hann hafðe tækit fe til af Knuti kononge. at hallda lannde undir Hacon iarl oc beriazk i mote Olafe kononge. oc þa er hann sa sigling Olafs konongs. oc þotez vita hans vilia mælte hann við menn sina at þæir skylldu sigla æftir Olafe kononge oc bæriast við hann. En þa er Olafr konongr sa sigling Erlings mælte hann at halsa skylldi seglen. þa hafðe Erlingr Skialgssunr hæflat a skeið sinni. at æigi skylldi hon ganga hvatare en annur skip. þa mællte Erlingr. Nu lægiazk segl þæirra oc draga þæir nu undan oss slaom við allu segle a skeiðenne oc sva var gort. giek þa skeiðen skiot fram fra skutunum. Olafr konongr stæmdi firir innan Bokn oc lagðez þar i sunndet firir innan Tungr ꝍyiar þæir er sva hæita. Ða giek skeiðen norðr i sundet. finna æigi fyrr en skip læggia at þæim a bæðe borð. var þar viðtaka horð oc æigi long aðr en skeiðen ryddiz. var þar drepet hværtt barn nema Erlingr einn stoð i lyptingu. sva sægir Sigvatr.

154.

Oll var Erlings fallen

ungs firir norðan Tungr

skeið vann skiolldungr rauða

skipsokn við þrom Buknar

einn stoð sonr a sinu

snarr Skialgs vinum fiarre

i lyptingu lengi

læ trauðr skipi auðu.

Ða giek Olafr konongr aftr i firir rumet. sotto þa menn hans at Erlingi en hann varðez drengilega. var manna stærkastr oc bæzt vigr i allum Norege. þa mællte konongrenn. við horfer þu mioc i dag Erlingr. Ia hærra sagðe hann. Anndverðer sculu ernir kloaz. vilið þer gefa mer grið hærra. konongrenn svaraðe. a andværðum man þer þat sia aðr en við skiliumk. þa castaðe Erlingr vapnom giek ofan i firir rumet. Olafr konongr hafðe ꝍxi litla i henndi ser. Erlingr castaðe skilldinum oc tok hialm af hofði ser. Olafr konongr stak oxarhyrnunni a kinn hanum oc mællte. merkia scal drottens svicarann hværn at noccoro. þa liop fram Aslakr Fitiaskalle. hꝍggr tvæim hondum i hafuð Erlingi. sva at fell þegar dauðr a þiliurnar. þa mælte Olafr konongr til Aslaks. hogg allra manna armastr. nu hiot þu Noreg or henndi mer. Aslakr svaraðe. þat er þa illa orðet hærra. ec hugða at ec hoggva nu Noreg i hond þer. engi hæfir iamrikr fiandmaðr þinn veret i Norege sem þesse. þa giek konongr a skip sitt oc festu æftir skeiðina i sunndinu. draga upp segl sin. oc sigldu norðr með lannde. Eggiar-Kalfr oc þæir aller brꝍðr varo þa með Olafe kononge. er Erlingr var drepenn. sva seghir i cvæðe þvi er orti Biarne Gullbrar scalld um Kalf Arna sun.

155.

Vas þu þer er vigs bað costa

vinræifr með Olæife

kynniz kapp þitt mannum

Kalfr viðr Bucn austr sialfa

oðo brun i bloðe

borð firir Utstæin norðann

lios varð raun at ræser

raðin var fra laðe.

Skutna hærrenn kom þa æftir i sunndet. funnu skeiðena oc drepet af hvært barn. toco lik Erlings oc biuggu til graftar. synir Erlings oc frenndr lago i samnaðe. foro norðr æftir kononge með miklum hær. oc hvar sem tiðendi como norðr at Erlingr var dauðr. þa for iamskiot samnaðrenn et ꝍfra oc a Rugalande oc Harðulande. fecc Olafr konongr hværgi uppgangu firir boanda hær. en skipaliðet for æftir hanum. þesse visa er kiænd Olafe kononge.

156.

Litt man hælldr enn hviti

ramn etr af na getnom

ver unnum gny gunnar

glaðer i not a Iaðre

sva hæfir allungis illa

giek ek ræiðr af gram skeiðar

iorð velldr manna morðe

mit ran getet hanom.

Olafr konongr for skipunum norðr a Mꝍre. spurði þa at Hacon iarl hafðe saman samnat i Þrondheimi liði miklu. oc þat með at landet var þa nalega allt unndan hanum svikit. þa giek Olafr konongr af skipum sinum þar sem hæitir Slygs fiorðr. oc for þaðan a Upplonnd. Aðr en Olafr konongr fꝍre or lannde skilldist Eggiar-Kalfr við hann. oc for norðr til bua sinna. en aller aðrer brꝍðr hans fylgðu Olafe kononge. með hanum for oc Ragnvalldr Brusa sunr. er siðan varð iarll i Orknꝍyium. Menn Haconar iarls toco skip Olafs konongs. oc þa lutaðu þæir skipstiorn með ser. Sa maðr laut at styra Skæggianum er Iocull het. oc hann orte visu þessa.

157.

Laut er or Slygs en sæta

sið fregn at ec cviða

von erom reggs at ræinni

lyr vags skipi styra

þui er ystettar atte

Olafr funa kleifar

gramr var sialfr a sumri

sigri ræntr enn digri.

Ða er [.xiii. vætr varo liðnir fra Nesia orrostu for Olafr konongr or lannde. hann var austr i Neriki. oc dvaldest þar um rið með Sigtryggi faðr Ivars faður Suna faðr Karls iarls. oc þa er vara toc oc isa lꝍysti. for Olafr konongr ut i Sviðioð a funnd Onundar konongs mags sins. hann gaf Olafe kononge skip. oc for hann siðan austr i Garða riki a funnd Iaruzleifs konongs. oc fecc þar goðar viðtakr. [var þar annan vetr oc hafðe þar Magnus sun sinn með ser. hans moðer het Alvilldr. A þeirri stundu er Olafr konongr dvaldest i Garða riki foro marger vinir hans æftir hanum norðan or Norege. oc spurði hann oll tiðendi þau er gerðuz i lanndeno. þat sumar er Olafr konongr for i Austrriki. þa for Hacon iarl vestr til Englanz æftir festar mꝍy sinni. en þa er hann for vestan með langskipi com at hanum stormr veðrs. oc tyndist iarllenn oc oll skipsoknen. oc komo þessi tiðendi um haustet til Noregs. oc sama haust æftir como þau aftr til Englanz. Ðat sumar for Eggiar-Kalfr væstr til Englanz at orðsending Knuz konongs. oc aðr en hann fꝍre væstan andværðan vetrenn fecc hann þat af Knuti kononge at með þui at hann helldi upp orrastu i mote Olafe kononge ef hann cꝍme aftr i lannd oc fengi hann halldet firir hanum rikinu. þa skylldi Kalfr vera iarll ifir landeno. oc hallda af Knute kononge sem Hacon iarll hafðe halldet af Harallde Gorms syni. Sva segir Biarne Gullbrar scald.

158.

Enn of iðnir manna

æinka er tamr at samna

skrꝍke at skilnat yckarn

skiot lezt Knut um sottan

þer let folld aðr fꝍret

frest urðu þess vestan

lið a litli stundu

Lunduna gramr fundna.

Æftir þetta sendu vinir Olafs konongs hanum orð at þa var landet hofðingialaust. oc baðo hann aftr fara til rikis sins. Olafr konongr skipaðez við orðsending þæirra. oc gierðe færð sina æftir iol. sætti þar æftir Magnus sun sinn til forstr með Iaruzleivi kononge. en hann sialfr oc lið hans for austan at isum um vætrenn allt til hafs. en þa er vara toc for hann ifir hafet oc sva til Sviðioðar til Onundar konongs mags sins. oc fecc hann hanum lið. oc þaðan for hann til Hælsingialanz oc var þat mikil vasfærð. foro um marker oc votn. oc baro margum staðum skip sin a herðum ser milli vatnanna oc comoz með miklu ærveðe fram. Ða er Olafr konongr var comenn or Svia velldi leitaðe hann æftir um lið sitt. oc fundust i liðinu .ix. .c. heiðinna manna. oc bað þa alla aftr fara er eigi villdu lata skirast. oc lezk æigi vilia sꝍkia lannd með heiðnum hær. oc toco þa .v. .c. manna við skyrn en .iiii. .c. hurfu aftr. Olafr konongr kom ofan a Sulo i Veradale. for þaðan ut til Stiklastaða. Þar var þa með hanum Haralldr broðer hans. oc var þa .xv. vetra gamall. Sva segir Þioðolfr.

159.

Sckildiz hann oc hulde

hialm setr gamall vetra

tiggi tolf oc þriggia

trouðr við Olaf dauðan.

Þar var oc Sigurðr biskup. Ragnvalldr Brusa sunr. Finnr Arna sunr. Þorbergr oc Arne. Kolbiorn .iiii. Arnasynir. Dagr frende konongs var æigi comenn. Ðar com i mote hanum bonda hær. Holꝍygir. Þrꝍnder. Mꝍrer. oc allt firir norðan Stað. þesser varo hofðingiar firir bondom. Kalfr Arnasunr. Harekr or Þiotto. Þorer hundr. Erlendr i Giærði. Aslakr i Finnꝍy. oc mestr lutr lændra manna firir norðan Stað. Olafr konongr mællte til Harallz broðor sins. bað hann æigi vera i orrostunni. þui at hanum þotte sem hann være æigi vapnfꝍr. Haralldr svaraðe oc cvað visu.

160.

Ðora man ec þann arm veria

þat er eckio munr noccot

rioðom ver af ræiði

rond en ec i lyt standa

giengr a grepprenn ungi

gunnbliðr þar er slog riða

hærða menn at morðe

mot a hæl firir spiotom.

Ðar var orrasta horð oc mikil. þar fell Olafr hinn hælgi konongr oc mart lið hans. Biorn stallare. Kolbiorn Arnasunr en marger comozk nauðulega undan. Haralldr Sigurðar sunr var sar miok. Ragnvalldr Brusasunr Dagr Ringssunr dreifðuzk æftir þetta a ukunn lonnd. Mikill fioldi fell oc af bondom. oc marger goðer menn. æftir fall Olafs konongs var lik hans flutt ut til Kaupangs oc þar iarðat. oc urðu þa þegar margar iartegnir hvartvæggia af bloðe hans oc licame.

Tekst med fotnoter

K. 25. Her hæfr um Olaf konong hinn hælga oc um hans æfe meðan hann lifði

(S)Uɴʀ Harallz ens harfagra var Biorn faðer Guðroðar faðr Harallz grænsca þess er atte Asto dottor Guðbranz kulu. þæirra sunr var Olafr digri er for or lande a ꝍsko alldre. oc með hanum Rane fostrfaðer hans. Olafr barðez fyrsta sinni austr við Sota skær. [en siðan for hann i Ꝍystra sallt. oc barðez austr [i Ꝍysilo oc hafðe þar gagn. þriðia sinni barðezk hann a Finnlannde austr oc hafðe bætr. iiii^ða sinni barðezk hann i Suðrvik i Danmorc oc fecc gagn. v^ta sinni i Kinnlimafirði við riddara hær oc hafðe þar sigr. [þui nest for hann væstr til Englannz oc barðez við Lunnduna bryggiur við Dane er þa hæriaðu oc gerðoz vikingar. sem sægir Sigvatr skalld.

124.

Ret er at sokn [en setta

snarr þængill bauð Ænglum

| at þar er Olafr sotte

uggs Lunduna bryggiur

sværð bitu volsk en varðu

vikingar þa dyki

atte sumt i sletto

Suðrvirki lið buðiʀ.

---

Nedenfor gengives versenes formentlig rigtige form her og i det følgende.

---

Rétt 's, at sókn vas en sétta

(snarr þengill bauð Englum

at) þars Áleifr sótti

(Yggs) Lundúna bryggjur;

sverð bitu vǫlsk, en vǫrðu

víkingar þá díki;

átti sumt í sléttu

Súðvirki lið búðir.

þar varðu Daner borgena en Olafr sotte at oc væitti Aðalraðe kononge lið. sem sægir Ottar svarte.

125.

Comtu i lannd oc lenndir

laðvarðr Aðalraðe

þui naut rekka rune

riki framr at slicu

harðr var fundr sa er fꝍrðoð

friðlannz a vit niðia

reð atstuðill aðan

Iatmundar þa grundu.

Komt í land ok lendir,

láðvǫrðr, Aðalráði

(þín naut rekka rúni)

ríki framr (at slíku);

harðr vas fundr, sás fœrðuð

friðlands á vit niðja

(réð áttstuðill áðan)

Játmundar (þar grundu).

Vii^do orrastu atte Olafr a Ringmarahæiði. viii^du er hann vann Kantaraborg [oc var þa ænn við Dane barzt oc Vinndr. þæir voro Dana konongs menn. sem sægir Sigvatr.

126.

Væit ec at viga mꝍter

Vindum hatt ec atta

styrkr hellt vorðr at virki

verðungar styr gierðe.

Veitk at víga mœtir

Vinðum háttr enn átta

(styrkr helt vǫrðr at virki

verðungar) styr gerði.

Niundu orrastu atte hann við Nya moðo oc sægir Sigvatr at hann barðez við Dane.

127.

Nu hæfir orrostr austan

ognvalldr niu talldar

hær fell danskr þar er dorrum

dreif mest at Olæifi.

Nú hefk orrostur, austan

ógnvaldr, níu talðar,

herr fell danskr, þars dǫrrum

dreif mest at Áleifi.

Tiundu orrastu [atte hann við vikinga a Hꝍle. [braut þar castala nocon [oc varo þar ænn Daner firir. Elliftu orrostu atte hann i Grislupolle. þaðan for hann vestr i Fetlafiorð oc atte þar orrastu hina tolfto. þa for hann suður oc barðezk i Seliupolle oc þar giek hann upp i Gunnvallzborg oc toc þar hondum Geirfinn iarll. þaðan for hann suðr i [Karls ar. oc heriaðe þar [tveim megin arennar. þa villdi hann fara ut til Norvasunnda. oc la til lengi. oc gaf æigi byrenn. fekk þar vitron at ɢuð villdi at hann kꝍme eigi sunnar. fꝍre hælldr norðr til Noregs ættlannda sinna. oc sagðe at hann skylldi þar vera konongr at eilivu. [Hann gierðe sva. [venndi þa aftr | liðinu oc kom til Peito. oc giekk upp með Læiru oc barðez þar oc [brendi þar kauptun þat er Varrande hæitir. þann vætr æftir sat Olafr i Sygno. oc senndi firir ser Rana fostr faðr sinn til Englanz at æfla sec með fegiofum oc vinmalom. sva gierðe hann. for viða um Englannd oc com allt til Lunnduna [oc friðaðe firir hanum. At vare æftir for Olafr vestan skipum til Englannz oc atte þar orrostu við Iungafurðu oc hafðe sigr. xvii^du orrastu atte hann væstr firir Vallde oc hafðe iamnan sigr. i þann tima er Olafr var vestr i Peitolannde anndaðezk Eirikr iarll Haconar sunr vestr a Englande. aðr en Olafr kꝍme hit siðara sinni til Englannz. [a þui are voro liðnir .xiiii. vetr fra falle Olafs Tryggvasonar. tvæim vetrom aðr hafðe Eirikr iarl faret or Norege [til Englannz.

K. 26. Her com Olafr konongr hinn hælgi i Noreg

[(Þ)esso næst biozk Olafr sunr Harallz grænsca með [.ii. knorrum [vestan af Englande. oc hafðe [með ser .xx. menn oc .c. [alla bryniaða. fengo veðr illt i hafe oc [sio storan sva at nesta giek við bana. en firir sacar liðs costar er [var innan borz oc hamingiu konongs [þa lyddi. þæir como af hafe utan at Staðe oc þar a land sem ꝍy [ein litil er oc hæitir Sæla. Ða mællte Olafr [oc let þa tima dag hafa land tækit. oc [talde þat gott mark. at þæir varo comner i Sælo. þæir giengo [upp i ꝍyna oc steig konongrenn [oðrum fꝍte þar sem læir var. studdi niðr kneno. [þa mællte konongr. fell ec nu. [þa svaraðe Rane. æigi fellt þu hærra nu festir þu fot i Norege. konongr lo at oc mælte. vera [ma þat ef ɢuð vill. at sva se. [þæir giengo þa ovan til skipa oc sigldu suðr með lannde firir Fiorðu oc lagðez inn af læið. þar sem hæitir [Sauðungs sunnd. lagðe [sinu megin sunzens [hvart skipet oc hafðu millum sin kaðal digran. a þæirri samu stundu rere at sunndinu Hacon iarl Eiriks son. með [skipaðre skæið. oc hugði kaupmenn vera | i sundinu. oc rere iarl fram [a mille skipanna. [þa vundu þæir Olafr upp strængenn undir [kiolenn miðian skæiðarennar. [hafðu giort til vinndasa. oc þegar er nocot festi skæiðena giec upp skipet aftr oc [stꝍyptiz fram. sva at sior fell inn um soxen. fylldi skipet oc þui nest hvælfði. Olafr konongr toc Hacon iarl af sundi oc alla þa menn er þæir naðo. en sumir hafðu tynzk firir griote oc skotom. [Nu var iarlenn leiddr upp a skip konongs. oc var hann þa .xvii. vetra [at aldri oc allra manna friðastr er menn hafðu set. hann hafðe har mikit oc fagurt sem silki. oc bundit um havuð ser gullaðe. [hann sættiz niðr i firir rumet. þa mællte Olafr konongr. Æigi er þat loget sagðe hann af yðr frendom hversso friðir menn þer eroð sionom. en farner ero þer nu at hamingiu. þa svaraðe iarlenn æigi er þetta uhamingia er oss hævir hænnt [sagðe hann. þat hævir længi veret at ymsir hofðingiar [hafa sigrat aðra. ec em litt comenn af barns alldre oc varom ver nu ækki væl viðbunir [at væria oss. oc æigi vissum ver von ofriðar. [kann vera at oss takez annat sinni bætr til en nu. þa mælte Olafr konongr. grunar þic æigi nu iarl at her hafe sva til boret. at þu munir heðan i fra hvarki fa sigr [ne osigr. [iarl svaraðe þer munuð nu raða hærra at sinni. þa mælte Olafr konongr. hvat villtu til vinna [at ec lata þic fara [a braut [hvært er þu villt hæilan oc osacaðan. [iarl spurði hværrs [hann bæiddiz. æigi annars sagðe [Olafr konongr. en þer fareð or lande. oc gefeð sva upp riki yðart. oc sværið mer æiða at þer bærizk eigi [mer i mote heðan i fra. [þa svaraðe iarl oc lezt þat gera myndu. [Ða vann Hacon iarl [Olafe kononge eiða at hann skylldi alldrigi beriazk i mot hanum eða veria Noreg firir [Olafe kononge. þa gaf Olafr konongr [Hacone grið oc allum [mannum hans. [let retta upp sneckiuna. oc toc iarl við skipi sinu oc rere a braut. oc um haustet æftir sigldi Hacon vestr til Englannz. oc for a fund Knuz konongs moðor broðor sins. oc sagðe hanum hværsso [þæir Olafr digri hafðu skilzk. Knutr konongr tækr væl við hanum oc sætti hann iarll innan hirðar. oc gaf hanum mikit len oc riki. oc dvaldez hann þar langa rið [væl metenn.

K. 27.

[Olafr konongr fær þa suðr með lannde oc austr i Vik. sætr upp skip sin oc for um haustet upp a | Ringariki til Sigurðar stiupfaðr sins er þa atte Asto dottor Guðbrannz kulu moðor Olafs konongs. Sigurðr konongr toc væl við mage sinum. oc var hann þar [mioc sva til iola framan. oc veitti Sigurðr konongr þæim með mikilli pryði. gaf þæim annan hværn dag [slatr oc mungat. en annan hværn smior oc brauð oc miolk at drecka. litlu firir iol for Olafr konongr norðr [i Þrondhæim et ꝍfra með liði sinu. [en hann spurði at Svæinn iarl var inn a Stæinkærum. oc com at iolom til Stæinkæra. þar hafðe Svæinn iarl þa iola væizlu. en þa er [Olafr konongr com i Orkadal. fecc hann þar [.iii. snekkiur oc rero þæir inn æftir firðinum. [oc hafðu androða. en þa er [Einar þamba skælvir varð varr um ferð konongsens Olafs. senndi hann [menn sina [a skutu æinni til Svæins iarls. oc como þæir [til hans at miðri nott með niosnena. stoð þa iarl upp [oc hans menn. oc giengo a .ii. skutr. er flutu [tialldaðar firir bꝍnom oc rero um nottena ut til Skarnssunnz. en i dagan [sa þæir til færðar Olafs konongs. oc vænndi [Svæinn iarl þa undir lannd [skipum sinum. þar til er [Olafr konongr var comenn um fram en [siðan rere hann læið sina ut æftir firðinum. Olafr konongr toc alla iola væizluna er Svæinn hafðe buit ser. [en siðan atte hann þing við Innþrꝍnde oc toco þæir hann til konongs. oc soro hanum æiða. en siðan for hann ut til Niðaross oc myntizk [a þat at hans frende Olafr Tryggvason hafðe þar latet efla til kaupstaðar. þa let Olafr konongr [við til flytia. at gæra ser hærbergi. litlu siðar a [nott æinni com Svæinn iarl [ofan or Gauladale ovart oc hafðe mikit lið. en Olafr konongr comsk a skip sin. oc rere ut or anne. oc leto fa menn. en iarllenn let brenna oll husafongen. sem sægir Þorðr Siarrekssunr.

128.

Brunnu allvalz inni

elldr hygg ec at sal felldi

æimr skaut a hær rimi

half gorr við Nið sialfa.

Brunnu allvalds inni

- eldr hykk at sal feldi -

(eimr skaut á her hrími)

halfgǫr við Nið sjalfa.

[Olafr konongr for skipum sinum til Orkadals. oc [for þaðan lanndveges a Upplond. oc [drozk undir lið mikit. oc for [um varet [i Vikina oc Sigurðr magr hans með hanum. [Olafr konongr hafðe vingaz við rikismenn [i Norege með fegiafum. oc hafðe latet gera langskip um vetrenn. oc a framstamnenom konongs havuð. þat skar hann sialfr. þat skip [var mikit oc var kallat Karllhofði. þui styrði hann sialfr. [oc þa er skip hans varo buin. hellt hann ut æftir Vikenne. lagðe [skip sin við Nesiar firir innan Grenmar. Svæinn iarl samnaðe ser liði þegar æftir er Olafr konongr var a brotto or Þrondhæimi. bauð ut almenningi [allt um Þrondhæim oc Halogalannd. oc allt sem hann for suðr atte hann þing við bꝍnndr oc fecc [mikit lið. oc for með hærenom [til þess er hann com austr firir Nesiar oc lagðe þar til hamnar. Olafr konongr hafðe minna lið en iarll. oc lagðe þo konongrenn til fundar við iarl oc lagðe [Karllhofða sinum at skipi iarls oc tengðu saman stamna oc lagðu borð við borð. þesse barðage var palmsunnudag. Sigvatr sægir giorst fra þessom bardaga i Nesia visum.

129.

Þat erom kunnt hve kænnir

Karllhofða let iarle

odda froz firir austan

Agðer nær um lagðan.

Þat erum kunt, hvé kennir

Karlhǫfða lét jarli

odda frosts fyr austan

Agðir nær of lagðan.

[Ðesse orrasta varð long oc slæiz með þui sem ɢuðs forsio var. at Olafr konongr hafðe sigr. oc [rudduz miok skip iarlsens. oc sialfum iarlenom hafðe sva ner at skæið hans myndi vera tækin. þui at menn Olafs konongs hafðu komet stafnliom a skæiðar kylvuna. oc [var stafnenn hoggvinn af skæiðenne. oc varð sva [laust skipet. koms [iarl sva a brott með dugnaðe Einars mags sins. [þui at hann let kasta stræng i skip hans. [þa flyði iarl oc allt lið hans. nema þat er grið varo gefen. Sigvatr hæfr sva Nesia visr.

130.

For or Vik a vare

valaust konongr austan

þæir knyðu bla baðer

borð en iarll kom norðan

cann ec sigrviðum sægia

sunz hve þæirra fyndir

ꝍren skil þæim er orom

[at baruz þar varo.

For ór Vik at vári

válaust konungr austan

(þeir kníðu blǫ́ báðir

borð), en jarl kom norðan;

kank sigviðum segja

(sund) hvé þeira fundir,

œrin skil, es órum,

at bǫ́rusk, þar (skǫ́ru).

Her gat þess at þa varo þesse tiðendi ny orðen er kvæðet var ort. oc sa orte sialfr er i var barðaganom oc i sama cvæðe sægir hann [enn sva.

|131.

Strong oð gyllt þar er giengom

gunnlar serks undir merkium

gnys firir gofgum ræse

greiðendr i skip ræiðir.

Stǫng óð gylt, þars gengum

Gǫndlar serks und merkjum

gnýs, fyr gǫfgum ræsi,

greiðendr í skip reiðir.

Oc enn cvað [hann þetta.

132.

Sialfr bað svartar kylvur

Svæin harðlega skeina

nær var aðr i oro

[auðvon roet hanom

þa er til goðs við gioða

gort fenguz ræ svortum

viggs læt hærr um hoggvit

ræmfni skæiðar stafna.

Sjalfr bað svartar kylfur

Sveinn harðliga skeina;

nær vas áðr í óra

auðvǫ́n róit hǫ́num,

þás til góðs við gjóða

gǫrt (fengusk hræ svǫrtum)

Yggs lét herr of hǫggvit

(hrafni) skeiðar stafna.

Her visar til þess er fyrr var sagt. oc enn cvað hann þetta.

133.

Fryr æigi oss i are

innþrꝍnscr þo at lið minna

gort hugða ec sva snertu

snotr mær konongs være

bruðr man hælldr at haðe

hafa drott þa er fram sottec

folld ruðum skærs ef skylldi

skeggi aðra tveggiu.

Frýrat oss í ári

innþrœnzk, þótt lið minna,

gǫrt hugðak svá, snertu,

snotr mær, konungs væri;

brúðr mun heldr at háði

hafa drótt, þás fram sótti

(fold ruðum skers) ef skyldi,

skeggi, aðra tveggia.

[Oc enn cvað hann þetta.

134.

Ne hæfileg ræifa

hygg ec drottens svik þotto

ellz þæim er allvæl helldo

orð sin viðir forðom.

Né hœfilig, hreifa,

hykk dróttinsvik þóttu,

elds þeim allvel heldu

orð sín viðum, forðum.

Þetta visar til at Þrꝍnder hafðu svaret hanum æiða oc helldo æigi. þuiat þæir barðuzk i mot hanum með Svæini iarle oc enn cvað hann þetta.

135.

Hirð Olafs vann harða

[rið en sva varðk biða

peitneskiom fellt ec pasca

palmsunnudag hialme.

Hirð Áleifs vann harða

hríð - en svá varðk bíða,

peitneskum feltk, páska -

palmsunnudag - hjalmi.

Svæinn iarl for suðr til Danmarkar. oc þaðan austr til Sviðioðar a fund Svia konongs. oc sagðe hanum þesse tiðendi. Olafr konongr toc væl við iarlenom. oc bauð hanum at vera með ser i Sviðioðo. en hann villdi hæria um sumaret [i Austrriki. [oc sva gerðe hann. oc er hausta toc var hann comenn | austr i Kiriala lannd. for þaðan upp i Garðariki með hærskilldi. toc þar sott oc anndaðezk. Einar [þamba skelfir for aftr til Sviðioðar. oc var þar marga vætr i Svia konongs vælde eða [a Norðhælsingia lande. oc stundum i Danmork. Olafr konongr enn digri lagðe þa undir sik [allan Noreg austan fra Ælfi. oc norðr til Gandvikr. hann var hinn fyrsta vætr austr við Raumælfi. [oc let gera iarðborg. oc er þat nu callað Sarpsborg. oc æmnaðe þar til kaupstaðar. [A þæim sama vætri lagðe Olafr konongr stæmnu við hæiðna hæraðs kononga ofan af lannde. oc [at þæirra fyndi. þa er Olafr konongr fann þat. at þæir villdu æigi taca [við kristni. let hann taca a einum morne .ix. kononga. let suma blinda en suma aðru vis meiða. en suma sendi hann i utlægð. Olafr konongr lagðe sva mikla stund a [þat at menn skylldi aller kristnir vera i hans riki at annat hvart skylldi lata lif [eða fara or lande. þriðia coste [taca skyrn. [æftir þui sem konongr bauð. var þa engi dalr sa er eigi bygðu kristnir menn. Milli Olafs konongs Harallz sunar oc Olafs konongs Eirikssunar [Svia konongs var usætt mikil. talde Suia konongr Olaf konong hafa tækit skatlond sin. drapuz menn firir. oc brendu hvarer firir aðrum [stor hærað. þetta hugnaðe illa hvarotvæggia lanzfolkeno. oc gerðo [rikir menn þat rað. at bera sættar orð a milli kononganna oc þui var aleiðis comet. a þa lund at Olafr [konongr svænski skylldi gyfta Ingigierðe dottor sina Olafe kononge [Harallz syni. [Sva barzk at [dag noccon at Olafr svænski hafðe ut riðit með [haucum sinum oc hundum sinum at [scæmta ser. oc com aftr firir dagurðar mal. oc hafðe bæitt .v. tranr. konongren giecc til [dottor sinnar Ingigierðar oc syndi henni [væiði sina oc mællte til hennar. veiztu noccon konong hafa beitt mæira a einni morgonstundu. en hon svaraðe [a þessa lunnd. meiri væiðr var su. er Olafr [Harallz son toc a æinum morne .ix. kononga oc æignaðez allt riki þæirra. þa svaraðe Olafr Svia konongr [ræiðr mioc. ofsnimma anntu Olafe digra þu hæfir enn alldrigi sett hann. oc [virðir þu hann þo meira en mic. firir þetta sama scalltu alldrigi fa Olaf digra. æftir þetta rauf Olafr svænske við Olaf Noregs konong stæmnu oc [allt satmal. [en þa er Olafr konongr varð þess varr. senndi hann menn sina austr a fund Svia konongs. | oc beiddiz af hanum hins sama [mals oc sættar. Sviakonongr svaraðe. [oc cvað enga von [þess vera Olafe digra at fa Ingigiærðar er bæðe var konongs dotter oc drottningar. Ec a sagðe hann aðra dottor er hæitir Aztrið. þa scal [hann hafa ef hann vill. með þui liku fe oc eignum. sem aðr hafða ec giefet Ingigierðe. Sendimenn Olafs konongs foro aftr oc sagðu [hanum sva buit. I þesse færð hafðe veret Sigvatr skalld. oc orte hann flocc [um oc callaðe Austr farar visur. oc sægir i þesso cvæðe mart um þessa færð. [Olafr konongr leitaðe raða við vini sina. hvart hann skylldi taca þenna cost. eða hallda vanðræðom við Svia konong. [en flester fystu at gera sætt við Svia konong. oc taldu yrit vanðræða vænlegt við Dane. er langa rið hafðu haft mikit valld [ifir Norege. Með raðe vina sinna gerðe Olafr konongr sætt við Svia konong. fecc Azstriðar dottor hans oc var þæirra dottor Ulfilldr er gift var Otta hærtogha i Brunsvik. [þeðan var Otta keisare cominn sun Hæinrecs hærtogha. [Olafr svænski gifti siðan Ingigierði dottor sina Iarizleifi kononge syni Valldamars konongs i Holmgarðe. oc senduzk þau Olafr konongr i Norege oc Ingigierðr margar gersimar sin a millum oc trunaðar menn. þa var Ragvalldr iarl Ulfs sunr i Garða riki frende Ingigierðar drottningar. hann var hinn mesti vinr Olafs konongs sem sagðe Sigvatr. þa er hann var aftr comenn or sendifærð er Olafr konongr hafðe sænt hann [austr i Garða riki.

136.

Fast scalltu rikr við rikan

Ragvalldr konongr hallda

hann er þyðr at þinni

þorf nott oc dag sottom

hværr er austr vill sinna

iafnmællt er þat stafne

þengill þinna drengia

þar a halld und Rognvallde.

Fast skalt, ríkr, við ríkan

Rǫgnvald, konungr, halda,

hann es þýðr at þinni

þǫrf nǫ́tt ok dag, sǫ́ttum;

en hverr 's austr vill sinna

jafnmælt er þat) stafni,

þengill, þinna drengja

þar á hald und Rǫgnvaldi.

[Olafr konongr hafðe oc mikinn otta af Danum. taldu þæir at hann hafðe sæzk i skatlond þæirra. oc þingat var caupfriðr af Norege. Af þesse usætt varð ækki firir þa sok at aller hinir stꝍrsto Dana hofðingiar varo þa [i Englannde væstr oc [matto æigi fleira annast. [Olafr konongr let æfla mioc kaupstaðenn i | Niðarose. let þar kirkiu gera [oc lagðe [til fe. hann let oc kirkiu reisa i hværiu fylki [oc lagðe prouendr til. Ða er Olafr konongr var orðenn einvallz konongr i Norege. þa [skipaðe hann lagum [með raðom hinna vitrastu manna. oc sætti [a þa læið sem siðan hafa halldez. þa er Sigurðr syr var anndaður var engi sa maðr i Norege er konongs namn bar nema Olafr konongr. en þat hafðe eigi orðit i Norege. siðan [er Haralldr enn harfagre hafðe veret i rikinu. en þess a milli hafðu hæraðskonongar veret. Olafr konongr lagðe undir sek fyrst Noregs kononga oc toc skatta um Orknꝍyiar. oc Hiatland. oc Færꝍyiar. Sva sagðe Ottar.

137.

Giegn ero þer at þegnom

þioð skiolldungra goðra

halldet hefta vælldi

Hiatlendingar kændir

engi varð a iorðu

ognbraðr aðr ver naðom

austr sa er ꝍyium vestan

ynglingr undir sik þrꝍgðe.

Gegn, eru þér at þegnum,

þjóðskjǫldunga góðra

haldið hæft á veldi,

Hjaltlendingar kendir;

engi varð á jǫrðu

ógnbráðr, áðr þér nǫ́ðum,

austr, sás eyjum vestan,

ynglingr, und sik þryngvi.

Sigurðr konongr syr oc Asta atto .iii. sunu. [hinn ællzti het Guðroðr. annar Halfðan. [hinn ygnsti het Haralldr. [Dotter þæirra het Gunnilldr. er atte Kætill a Ringunese. Olafr konongr var [rikr maðr innan lannz oc ræfsingasamr. [vitr maðr. stormenni mikit. Rikismenn er þæir sa at konongr gaf [iamnan dom rikum oc oricum [toco þæir illa at kunna. firir þui at [lender menn varo þa [sva kappsamer oc ovægner at [sumir villdu æigi lata sit mal firir konongom oc iarlum. þottozk eigi eiga [langt at tælia fram i ætter til konongborenna manna eða annarra storra hofðingia. [Ða stirðnaðu rikismenn við konongenn. var mest at þui sem Erlingr [Skialgssunr var. er þa var rikastr lænndr maðr i Norege. Ðorer hundr var oc rikr maðr. hann hafðe faret til Biarmalannz oc drepet þar riks manz sun er Karle het er faret hafðe [með hanum. Olafr konongr senndi menn at taca Þore. oc fecc hann nauðulega sæt [firir illvirkit oc for or lannde. Marger aðrer lenndir menn gerðozk kononge otruir i raðom sinum. [þui nest anndaðezk Olafr Svia konongr oc toc rikit æftir hann. Onunndr [sunr hans. er Iacob var | callaðr. hann var enn mesti vinr Olafs konongs mags sins. [þæir senndu menn i millum sin. oc gierðo rað sitt. I þann tima styrði Dana vælldi Ulfr sunr Þorgils spracalægs. er atte Azstriði dottor Svæins tiuguskægs. [Eitt sumar bauð Olafr konongr [leiðangr ut or Norege. oc for [miklu liði suður með lannde oc sva til Danmarcar. hæriaðe um [Skane oc Hallannd oc Sioland. Onundr Svia konongr for með Svia hær [oc Gauta austan i mot oc heriaðu [þæir allt þar semm þæir como. oc [bioggoz at læggia undir sik alla Danmork. þetta spurði Knutr konongr vestr [til Englanz at hæriat var i Danmork. for vestan [af Englannde með miklu liði. sem sægir Sigvatr skalld i erfi drapo þæirri er hann orte um Knut gamla.

138.

Knutr var und himnum

hinn er austan fra

frið fylkis lið

franꝍygðr Dana

skriðu vestan ver

var hvært er bar

ut annscota

Aðalraðs þaðan.

Knútr vas und himnum;

her austan frá

fríðr fylkis niðr

fráneygðr Dana;

skreið vestan -viðr

varr- glæstr, es bar

út andskota

Aðalráðs þaðan.

139.

Oc baro i byr

bla segl viðra

dyr var doglings for

drecar landreca

oc þæir er como

kilir vestan til

um læið liðu

Limafiarðar brim.

Ok bǫ́ru í byr

blǫ́ segl við rǫ́

(dýr vas dǫglings fǫr)

drekar landreka;

en þeir 's kómu,

kilir, vestan, til

of -leið liðu

Limafjarðar brim.

[I þesse samu drapo sagðe Sigvatr fra norðan færð Olafs konongs.

140.

Knutr er undir himnum

hygg ec æt at frætt

Harallz i hær

hugleiks duga

let lys gatu

lið suðr or Nið

Olafr iafr

arsæll fara.

Knútr vas und himnum;

hykk ætt at frétt

Haralds í her

hug vel duga;

lét lýs gǫtu

lið suðr ór Nið

Áleifr, jǫfurr

ársæll, fara.

| 141.

Ðurði norðan

namsk þat með gram

til slez svaler

Selunz kilir

en með annan

Anundr Danum

a henndr hanum

hær svænskan færr.

Þurðu norðan

(namsk þat) með gram

til slétts svalir

Selunds kilir,

en með annan

Ǫnundr Dǫnum

á hendr at há

her sœnskan ferr.

142.

Let um lonnd loket

liðs gramr saman

marberðiom með

morg næfbiorgum

þar er garðr firir gnoð

gram hialmū la

þorn heims þrimu

þyndr of fyndri.

Lét of lǫnd lokit

liðs gramr saman

marbeðjum með

mǫrg nefbjǫrgum;

þars garðr fyr gnóð

gram hjalmunlǫ́

þorn heims þrimu

þyndr of fyndri.

143.

Matto at drottnar

Danmork svana

aðr sic svicu

snarer hærfara

hafðe snarpla

Skanꝍy Dana

hloðr hæriaða

hofuð fremstr iafr.

Gǫ́tut drótnar

Danmǫrk spanit

und sik sǫkum

snarir herfarar,

hafði skarpla

Skáney Dana

hlǫðr herjaða;

hǫfuðfremstr jǫfurr.

[Ða foro konongarner Olafr oc Onundr austr i giognum Ꝍyrarsund. heriaðu um Skane hit ꝍystra oc um Smalond. [var þa sem aðr visaðe til i kvæðeno at Knutr konongr var comenn vestan til Limafiarðar. dregr saman [ovigan hær. oc for æftir þæim austr. finnazk a [Skane austanverðum. þar sem [hæitir a en hælga. [þar var orrasta mikil. fello marger af hvarom tvæggiu. þui at huarger villdu flya. [sva sægir Sigvatr.

144.

Let at af iofr

ætt manna fanzk

Iotlannz etaz

i lenndr at þui.

villdi folldar

fest ran Dana

lifskiolldr hafa

hafuð fremstr iofr.

Létat af jǫfurr

(ætt manna fansk)

Jótlands etask

ílendr (at því),

vildi foldar

fæst rǫ́n Dana

hlífskjǫldr hafa;

hǫfuðfremstr jǫfurr.

| Ðessarar orrostu mintist oc Ottar er hann orte um Knut.

145.

Svium væghðir þu socna

siclingr orr enn myckla

ylghr þer er oon hælgha

ulfs bæitu fec hæita.

Svíum hnekðir þú, sókna

siklingr ǫrr, en mikla

ylgr, þars ǫ́ en helga,

ulfs beitu fekk, heitir.

[Þorðr Serekssun orti ærfidrapo um Olaf konong oc gat enn þessar oʀostu.

146.

Atte Ægða drottinn

Olafr þrimu stala

við agætann Iota

ouðling þann er klauf ringa

skaut ner skaft at moti

Sconunga gramr honom

Svæins varað sunr at rꝍyna

slær þaut ulfr um ræfe.

Átti, Egða drottinn,

Áleifr, þrimu stála

við ágætan Jóta

ǫðling þanns klauf hringa:

skaut nær skarpt at móti

Skǫ́nunga gramr hǫ́num;

Sveins vasat sunr at reyna

slær; þaut ulfr of hrævi.

Eftir orrostu for Onundr Svia konongr austr i Sviðioð. en Olafr konongr la [æftir við hær sinn i Karlmarnum. oc villdi þess biða ef Dana hær dræifðizk. Knutr konongr venndi aftr [liði sinu oc lagðez i Ꝍyrarsunnd. oc ætlaðe at hann skylldi þar sæta Olafe kononge er hann fꝍre [hæim i Noreg. þa er Knutr konongr la i Ꝍyrarsundi sendu marger lender menn Olafs konongs hanum [orð lꝍynilega oc baðo ser friðar oc traust [af Knuti kononge. [þa er Olafr konongr spurði at Knutr konongr hellt saman [liði sinu oc Dana hærr dræifðiz ækki. syndiz hanum [ufꝍra mikil at fara með litit lið i þuilican hær. þo at hann være frꝍkn oc hæfði [fritt lið. oc mintiz hann a þat hversso Olafe Tryggva syni [hafðe faret. þa er hann trꝍystizt sva skipum storum oc liði frꝍkno at hann lagðe fram [skipum fam i hær mikinn. þa toc Olafr konongr vitrlegt rað giecc af skipum sinum þar sem [hæitir Barrvik. for sva [et ꝍfra um Gautland oc um Smalond. oc sva a Vestra Gautland. oc sva ofan i Vikena. Einn gamall [hofðingi vitr maðr er het Harekr or Þiotto sunr Ꝍyvindar skalldaspillis. hann sagðe konongenom [sva at lezk æigi mega sva langa leið. kvazk hælldr vilia fara hæim a skipi sinu til Noregs. [Hann orte visu þessa.

147.

Raðit hæfi ec at riða

rinlæyghs heðan minum

laðs dynmare læiðar

laungum hældr enn ganga

| þo at læggfiotur liggi

lundr i Ꝍyrar sunnde

kann þioð kæski minnæ

Knutr hær skipum uti.

Ráðit hefk at ríða,

Rínleygs, heðan mínum

láðs dynmari, leiðir,

lǫngum heldr an ganga,

þótt, leggfjǫturs, liggi,

lundr, í Eyrarsundi

(kann þjóð kerski minni)

Knútr herskipum úti.

Hann lagðe ut skipi sinu rere norðr firir Skane oc sigldu [um nottena æftir. oc i dagan [sotto þæir at Ꝍyrar sunndi. [þa let Harekr [ofan læggia sægl oc viðuna. oc [let taca tiolld gra oc breiða a skipet stafna milli. oc let roa i noccorom rumum bæðe [aftr oc framme. en [allt var auðt at sia til miðs skipsens. hæimtiz sva norðr i sundet firir vinndi oc straumi. [þa la flote Knuz konongs a bæðe borð. [sumir við Skane en sumir við Siolannd. Ða mællto varðmenn. skip fær her i sunndet. þa svaraðe [maðr einn. þat er fornt skip. se hversso gratt er [oc skinit. þat man vera sillda feria noccor. skipet er sætt mioc oc [faer menn a. for [Harekr sva i giognum Ꝍyrar sunnd. oc [hær Knuz konongs. oc toc þa sol upp rænna. [þui nest vendu þæir undir lannd. ræistu viðuna oc fꝍrðo upp gullspono oc veðr vita. drogo upp segl sitt. þat var sva hvitt sem snior af halꝍyscum vaðom oc stafat með venndi. gieck þa skeiðen fram [i sunndet. lið Knuz konongs sa hvar skipet sigldi oc þotte þæim fritt til at sia. Ða var sagt Knuti kononge. [at þar myndi Olafr konongr hafa siglt i giognum sundet. [er sva væl var buit. [Knutr konongr segir. þetta man vera af liði Olafs konongs en eigi [hann sialfr. cann vera at þar hafe siglt [Harekr or Þiotto. sa hinn same karll [sigldi enn um oss i Bælltis sunndi er ver þottomk [tækit hafa. Harekr sigldi norðr með lannde. En þa er hann com or Ꝍyrar sunndi orte hann visu þessa.

148.

Lætka ec Lunndar ekkiur

le baugs at þui læia

skiotum eik firir utan

ꝍy ne danskar mꝍyar

iorð at ec æigi þorða

ifla flaugs i hausti

aflat sloðer lata

fara aftr vale krafta.

Lækkat Lundar ekkjur

(læbaugs) at því hlæja

(skjótum eik fyrir útan

ey) né danskar meyjar,

jǫrð, at eigi þørðak,

ifla flausts, á hausti

á flatslóðir Fróða

fara aptr Vali krapta.

| [Sigldi siðan norðr til bua sinna. oc fann Olaf konong um [varet æftir i Niðar ose. oc var þa comen norðan af Haloga lande. [Ðat sama haust for Knutr konongr vestr til Englanz. oc gierðe aðr menn sina [i Noreg a vit vinmala þæirra er lendir menn Olafs konongs hafðu sennt hanum. oc [sendi þæim þa giafer storar. oc vinatto boð sitt. como senndi menn með þæim tiðendom [aftr til Knuz konongs. at mart stormenni hafðe eiða svaret at þæir myndu Knut [til konongs taca [ifir Norege ef hann kꝍme i lannd.

K. 28.

Vm varet æftir bio Knutr konongr [hær sinn vestan af Englannde. oc var þa með hanum [Hacon iarll frende hans Eiriks sunr. oc þat sama var com Sigvatr skalld til Englannz oc ætlaðe færð sina til Rums. oc þa er hann spurði ætlan Knuz konongs oc Haconar. orte hann þetta.

149.

Orr tegazk Olaf giorfa

allt hæfir sa er fior valltan

konongs dauða ma cviða

Knutr oc Hacon uti

hallez vorðr sem villdu

varla Knutr oc iarllar

dælla er fyrst a fialle

fundr ef hann sialfr kꝍmsk undan.

Ǫrr tegask Áleif gerva,

alt hefr sás, fjǫrvaltan

(konungs dauða má kvíða)

Knútr ok Hǫ́kon, úti;

haldisk vǫrðr, sem vildu

varla Knútr ok jarlar,

dælla es fyrst á fjalli

fundr, ef sjalfr kømsk undan.

Knutr konongr mintist margra saca er hann þottezk eiga við Olaf konong. [Ðesse var hin fyrsta [soc at Olafr konongr toc Hacon systr sun hans oc let sværia ser eiða oc toc [af hanum rikit oc rak hann or lannde. Olafr konongr [hafðe oc tækit [þat riki undir sik. er langa rið hafðe veret skattgillt undir Dana kononga. Olafr konongr hafðe oc hæriat [a lannd Knuz konongs. [Knutr konungr for [með hær sinum vestan af Englannde til Danmarcar oc com i Limafiorð. oc sigldi þaðan til Noregs með .xii. .c. skipa. oc hafðe ut boðet almenning af Danmarku oc Englande. [hann com liði sinu at Ogðum oc [for með allum hær sinum norðr með lannde oc þingaðe við bꝍnndr. oc var hann til konongs tækinn hvar sem hann com. lette æigi færrðenne fyrr en [i Niðarose. Ðar atte hann [atta fylkna þing við Þrꝍnde | oc var [hanum þa svaret landet a Ꝍyraþingi. I fra þesse færð Knuz konongs sægir Þorarenn loftunga [i cvæðe þui er hann orte um Knut konong.

150.

Knutr er unnd himnum

hliðnæmr með lið

for mioc mikit

minn vinr þinnig

fꝍrðe or firðe

fimr gramr Lima

ut ulitinn

otrhæims flota.

Knútr es und sólar;

siðnæmr með lið

fór mjǫk mikit

minn vinr þinig;

fœrði ór -firði

fimr gramr Lima-

út ólítinn

otrheims flota.

151.

Vgðu Ægðir

or bæðrs for

svans sighr vana

sak rammer mioc

allt var gulli

grams lið buit

voro sion soghu

slics licare.

Uggðu Egðir

ǫrbeiðis fǫr

svans siglana

sǫkrammir mjǫk;

alt vas golli

grams lið framit;

vǫ́rum sjón sǫgu

slíks ríkari.

152.

Oc firir Lista

liðu framm viðir

hafdyr i haf

hart kolsvartir

lact var innan

allt brim galltar

suðr sæ sciðum

sund Æikunda.

Ok fyr Lista

liðu fram viðir

hádýrs of haf

hart kolsvartir;

lukt vas innan

alt brimgaltar

suðr sæ skíðum

sund Eikunda.

153.

Enn firi fornan

friðmenn liðu

haugh Hiornaghla

hraust griðfastir

þa er stor firir Stað

stafn klif drifu

varð ꝍgileg

orbꝍiðis for.

En fyr fornan

friðmenn liðu

haug Hjǫrnagla

hvast griðfastir,

þás stóð fyr Stað

stafnklifs drifu;

varð œgilig

ǫrbeiðis fǫr.

| [Ðui nest gaf hann Hacone iarle frenda sinum [allt Noregs konongs vælldi firir at raða. þæim er fyrr hafðe [værit hanndtekinn af Olafe kononge. oc [hafðe svaret hanum eiða. [Siðan for Knutr konongr aftr til Danmarcar með hær sinum. En Olafr konongr hafðe veret a Upplanndum. meðan Knutr konongr lagðe undir sik allt með sionom. oc hafðe latet varðveita skip sin i Asloar firði. En [þa er hann spurði at Knutr konongr var farenn [or lannde. for [Olafr konongr til skipa sinna oc sigldi norðr með lannde. oc þa er hann com firir Iaðar. la Erlingr Skialgssunr firir hanum með margar skutr oc æitt mikit langskip. skeiðena er hann hafðe att lengi. hann hafðe tækit fe til af Knuti kononge. at hallda lannde undir Hacon iarl oc beriazk i mote Olafe kononge. oc þa er [hann sa [sigling Olafs konongs. [oc þotez vita hans vilia mælte hann við menn sina at þæir skylldu sigla æftir Olafe kononge oc bæriast við hann. [En þa er Olafr konongr sa sigling Erlings mælte hann at halsa skylldi seglen. [þa hafðe Erlingr Skialgssunr hæflat a skeið sinni. at [æigi skylldi hon ganga hvatare en annur skip. [þa mællte Erlingr. Nu lægiazk segl þæirra oc draga þæir nu undan oss slaom við allu segle a skeiðenne oc sva var gort. giek þa skeiðen skiot fram fra skutunum. Olafr konongr stæmdi firir innan Bokn oc lagðez þar i sunndet firir innan [Tungr ꝍyiar þæir er sva hæita. [Ða giek skeiðen norðr i sundet. finna æigi fyrr en skip [læggia at þæim a bæðe borð. var þar viðtaka horð oc æigi long aðr en skeiðen ryddiz. var þar drepet hværtt barn nema Erlingr einn stoð i lyptingu. sva sægir Sigvatr.

154.

Oll var Erlings fallen

ungs firir norðan Tungr

skeið vann skiolldungr rauða

skipsokn við þrom Buknar

einn stoð sonr a sinu

snarr Skialgs vinum fiarre

i lyptingu lengi

læ trauðr skipi auðu.

Ǫll vas Erlings fallin,

ungr fyr norðan Tungur

skeið vann skjǫldungr auða,

skipsókn við þrǫm Bóknar;

einn stóð sonr á sínu

snarr Skjalgs, vinum fiarri,

í lyptingu lengi

lætrauðr skipi auðu.

Ða giek Olafr konongr aftr i firir rumet. sotto | þa menn hans at Erlingi en hann varðez drengilega. var manna stærkastr oc bæzt vigr i [allum Norege. þa mællte konongrenn. við horfer þu mioc i dag Erlingr. Ia hærra sagðe hann. Anndverðer sculu ernir kloaz. vilið þer gefa mer grið hærra. konongrenn svaraðe. a andværðum [man þer þat sia aðr en við skiliumk. þa castaðe Erlingr vapnom giek ofan i firir rumet. [Olafr konongr hafðe [ꝍxi litla i henndi ser. [Erlingr castaðe skilldinum oc tok hialm af hofði ser. Olafr konongr stak oxarhyrnunni a kinn hanum oc mællte. merkia scal drottens svicarann hværn at noccoro. þa liop fram Aslakr Fitiaskalle. [hꝍggr tvæim hondum i hafuð Erlingi. sva at fell þegar dauðr a þiliurnar. þa mælte Olafr konongr [til Aslaks. hogg allra manna armastr. nu hiot þu Noreg or henndi mer. Aslakr svaraðe. þat er þa illa [orðet hærra. ec hugða at ec hoggva nu Noreg i hond þer. engi hæfir [iamrikr fiandmaðr þinn veret i Norege sem þesse. [þa giek konongr a skip sitt oc festu æftir skeiðina i sunndinu. draga upp [segl sin. oc sigldu norðr með lannde. Eggiar-Kalfr oc þæir aller brꝍðr varo þa með Olafe kononge. er Erlingr var drepenn. [sva seghir i cvæðe þvi er orti Biarne Gullbrar scalld um Kalf Arna sun.

155.

Vas þu þer er vigs bað costa

vinræifr með Olæife

kynniz kapp þitt mannum

Kalfr viðr Bucn austr sialfa

oðo brun i bloðe

borð firir Utstæin norðann

lios varð raun at ræser

raðin var fra laðe.

Vast þars vígs bað kosta

vinreifr með Áleifi

(kynnisk kapp þitt mǫnnum)

Kalfr, við Bókn austr sjalfa;

óðu brún í blóði

borð fyr Útstein norðan;

ljós varð raun at ræsir

ráðinn vas frá láði.

Skutna hærrenn kom þa æftir i sunndet. funnu skeiðena oc drepet af hvært barn. toco lik Erlings oc biuggu til graftar. synir Erlings oc frenndr lago i samnaðe. foro norðr æftir kononge með miklum hær. oc hvar sem tiðendi como norðr at Erlingr var dauðr. þa for iamskiot samnaðrenn et ꝍfra oc a Rugalande oc Harðulande. fecc Olafr konongr hværgi uppgangu firir boanda hær. en skipaliðet for æftir hanum. þesse visa er kiænd Olafe kononge.

156.

Litt man hælldr enn hviti

ramn etr [af na getnom

ver unnum gny gunnar

glaðer i not a Iaðre

| sva hæfir allungis illa

[giek ek ræiðr af gram skeiðar

iorð velldr manna morðe

mit ran getet hanom.

Lítt mun hǫlðr enn hvíti,

hrafn etr af ná getnum,

(vér unnum gný Gunnar)

glaðr í nótt at Jaðri;

svá hefr ǫllungis illa,

(ek gekk reiðr of skeiðar)

jǫrð veldr manna morði,

mitt rán getit hfǫ́num.

[Olafr konongr for skipunum norðr a Mꝍre. spurði þa at Hacon iarl [hafðe saman samnat i Þrondheimi [liði miklu. oc þat með at [landet var þa nalega allt unndan [hanum svikit. þa giek Olafr konongr af skipum sinum þar sem hæitir Slygs fiorðr. oc for þaðan a Upplonnd. Aðr en Olafr konongr fꝍre or lannde skilldist Eggiar-Kalfr við hann. oc for norðr til bua sinna. en aller aðrer brꝍðr hans fylgðu [Olafe kononge. með hanum [for oc Ragnvalldr Brusa sunr. er siðan varð iarll i Orknꝍyium. Menn Haconar iarls toco skip Olafs konongs. oc þa lutaðu þæir skipstiorn með ser. Sa maðr laut at styra Skæggianum er Iocull het. oc hann orte visu þessa.

157.

Laut er or Slygs en sæta

sið fregn at ec cviða

von erom reggs at ræinni

lyr vags skipi styra

þui [er ystettar atte

Olafr funa kleifar

gramr var sialfr a sumri

sigri ræntr enn digri.

Hlautk ór Slygs, en sæta

síð fregn at ek kvíða,

- vǫ́n erum hreggs at hreini

hlýrvangs - skipi stýra,

því 's ýstéttar átti

Áleifr funa kleifar

(gramr vas sjalfr á sumri

sigri ræntr) enn digri.

Ða er [.xiii. vætr varo liðnir fra Nesia orrostu for Olafr konongr or lannde. [hann var austr i Neriki. oc dvaldest þar um rið með Sigtryggi faðr Ivars [faður Suna faðr Karls iarls. oc þa er [vara toc oc isa lꝍysti. for Olafr konongr ut i Sviðioð a funnd Onundar konongs mags sins. hann gaf Olafe kononge skip. oc for hann siðan austr i Garða riki a funnd Iaruzleifs konongs. oc fecc þar goðar viðtakr. [var þar annan vetr oc hafðe þar Magnus [sun sinn með ser. hans moðer het Alvilldr. A þeirri stundu er Olafr konongr dvaldest i Garða riki [foro marger vinir hans æftir hanum norðan or Norege. oc spurði hann oll [tiðendi þau er gerðuz i lanndeno. [þat sumar er Olafr konongr for i Austrriki. þa for Hacon iarl vestr til Englanz æftir festar mꝍy sinni. en þa er hann for vestan með langskipi com at hanum stormr veðrs. oc tyndist iarllenn oc oll skipsoknen. oc komo þessi tiðendi um haustet til Noregs. oc sama haust [æftir como þau aftr til Englanz. Ðat | sumar for Eggiar-Kalfr væstr til Englanz at orðsending Knuz konongs. oc aðr en hann fꝍre væstan andværðan vetrenn fecc hann þat af Knuti kononge at [með þui at hann helldi upp orrastu [i mote Olafe kononge [ef hann cꝍme aftr i lannd oc fengi hann halldet firir hanum rikinu. þa skylldi Kalfr vera iarll ifir landeno. oc hallda af Knute kononge sem Hacon iarll hafðe halldet af Harallde Gorms syni. [Sva segir Biarne Gullbrar scald.

158.

Enn of iðnir manna

æinka er tamr at samna

skrꝍke at skilnat yckarn

skiot lezt Knut um sottan

þer let folld aðr fꝍret

frest urðu þess vestan

lið a litli stundu

Lunduna gramr fundna.

Enn of íðnir manna

emka tamr at samna

skrǫkvi; at skilnað ykkarn

skjótt lézt Knut af sóttan;

þér lét fold, áðr fœrið

(frest urðu þess) vestan

(lítt) lítilli stundu

Lundúna gramr fundna.

Æftir þetta sendu vinir Olafs konongs hanum orð at þa var landet hofðingialaust. oc baðo hann [aftr fara til rikis sins. [Olafr konongr skipaðez við [orðsending þæirra. oc gierðe færð sina æftir iol. sætti þar æftir Magnus sun sinn til forstr með Iaruzleivi kononge. en hann sialfr oc lið hans for austan at isum um vætrenn allt til hafs. [en þa er vara toc for hann ifir hafet oc sva til Sviðioðar til Onundar konongs mags sins. oc fecc hann hanum lið. oc þaðan for hann til Hælsingialanz oc var [þat mikil vasfærð. foro um marker oc votn. oc baro margum staðum [skip sin a herðum ser [milli vatnanna oc comoz með miklu ærveðe fram. Ða er Olafr konongr var comenn or Svia velldi [leitaðe hann æftir um lið sitt. oc fundust i liðinu .ix. .c. heiðinna manna. oc bað [þa alla aftr fara er eigi villdu lata skirast. oc lezk æigi vilia sꝍkia lannd með heiðnum hær. oc toco þa .v. .c. manna við skyrn en [.iiii. .c. hurfu aftr. Olafr konongr kom ofan a Sulo i Veradale. for þaðan [ut til Stiklastaða. Þar var þa með hanum Haralldr broðer hans. oc var þa .xv. vetra gamall. [Sva segir Þioðolfr.

159.

Sckildiz hann oc hulde

hialm setr gamall vetra

tiggi tolf oc þriggia

trouðr við Olaf dauðan.

Skilðisk hann, ok hulði

hjalmsetr, gamall vetra

tyggi tolf ok þriggja

trauðr við Áleif dauðan.

Þar var oc Sigurðr biskup. Ragnvalldr Brusa sunr. Finnr Arna sunr. Þorbergr [oc Arne. Kolbiorn .iiii. Arnasynir. Dagr frende konongs var æigi comenn. | Ðar com i mote hanum bonda hær. Holꝍygir. Þrꝍnder. Mꝍrer. oc allt firir norðan Stað. þesser varo hofðingiar firir bondom. Kalfr Arnasunr. Harekr or Þiotto. Þorer hundr. Erlendr i Giærði. Aslakr [i Finnꝍy. oc mestr lutr lændra manna firir norðan Stað. Olafr konongr mællte til Harallz broðor sins. bað hann æigi vera i orrostunni. þui at hanum þotte [sem hann være æigi vapnfꝍr. Haralldr svaraðe oc cvað visu.

160.

Ðora man ec þann arm veria

þat er eckio munr noccot

rioðom ver af ræiði

rond en ec [i lyt standa

[giengr a grepprenn ungi

gunnbliðr þar er slog riða

hærða menn at morðe

mot [a hæl firir spiotom.

Þora munk þann arm verja,

þat 's ekkju munr nekkvat,

(rjóðum vér af reiði

rǫnd), es í hlýtk standa;

gengra greppr enn ungi

gunnblíðr, þars slǫg ríða

(herða menn) at morði,

(mót) á hæl fyr spjótum.

Ðar var orrasta horð oc mikil. þar fell Olafr [hinn hælgi konongr oc [mart lið hans. Biorn stallare. Kolbiorn Arnasunr en marger comozk nauðulega undan. Haralldr Sigurðar sunr var sar miok. Ragnvalldr Brusasunr Dagr Ringssunr dreifðuzk æftir þetta a ukunn lonnd. Mikill fioldi fell oc af bondom. oc marger goðer menn. æftir fall Olafs konongs var lik hans flutt ut til Kaupangs oc þar iarðat. [oc urðu þa þegar margar iartegnir hvartvæggia af bloðe hans oc licame.

---

Noter: