Forskjell mellom versjoner av «Þiðreks saga af Bern - Vilkina saga»

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
m
 
(3 mellomliggende revisjoner av 2 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
 
{| class="toccolours" border="1" width="100%" cellpadding="4" style="border-collapse:collapse"
 
{| class="toccolours" border="1" width="100%" cellpadding="4" style="border-collapse:collapse"
 
|- style="background-color:#e9e9e9"   
 
|- style="background-color:#e9e9e9"   
!align="center" valign="top" width="40%" | '''Velg språk''' !!align="center" valign="top" width="10%" | Norrønt !!align="center" valign="top" width="10%"| Islandsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Norsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Dansk !!align="center" valign="top" width="10%"| Svensk !!align="center" valign="top" width="10%"| Færøysk
+
!align="center" valign="top" width="40%" | '''Velg språk''' !!align="center" valign="top" width="10%" | Norrønt !!align="center" valign="top" width="10%"| Islandsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Norsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Dansk !!align="center" valign="top" width="10%"| Fornsvensk !!align="center" valign="top" width="10%"| Færøysk
 
|-
 
|-
! Denne teksten finnes på følgende språk ► !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Þiðreks saga af Bern - Vilkina saga]] !!  !! [[Fil:Norsk.gif|32px|link=Saga_om_Didrik_av_Bern#Saga_om_kong_Vilkin]] !!  !!  !!  
+
! Denne teksten finnes på følgende språk ► !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Þiðreks saga af Bern - Vilkina saga]] !!  !!  !! [[Fil:Dansk.gif|32px|link=Didrik af Bern - Vilkina-Saga]] !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Sagan om Didrik af Bern - Wilcina land]] !!
 +
|-
 +
!  !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Þiðriks saga af Bern - Villcinasaga]] !!  !!  !!  !!  !!  
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}

Nåværende revisjon fra 10. okt. 2019 kl. 16:54

Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Fornsvensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif Original.gif
Original.gif


Þiðreks saga af Bern

GUÐNI JÓNSSON

bjó til prentunar

Vilkina saga


21. Frá Vilkin konungi.

   (323) Vilkinus hét konungr. Hann var ágætr af sigrsæld ok hreysti. Hann eignast með ríki ok hernaði þat land, er kallat var Vilkinaland, en þat heitir nú Svíþjóð ok Gautland, ok allt Svíakonungs veldi, Skáney, Sjáland, Jútland, Vindland ok öll þau ríki, er þar til halda. Svá víða stóð ríki Vilkinus konungs sem land er við kennt, ok þat er háttr frásagnar í þessari sögu, at af heiti ins fyrsta höfðingja tekr hans ríki nafn ok sú þjóð, er hann stjórnar. Svá er þetta ríki kallat Vilkinaland af nafni Vilkinus konungs ok Vilkinamenn sú þjóð, er þar byggir, allt þar til er önnur þjóð kemr til ríkis yfir þetta land, ok skiptast þá af nýju nöfn.


22. Vilkinus skattgildir Hertnið konung.

   En er Vilkinus konungr hefir stýrt þessu ríki um stund, þá býr hann her sinn ok ríðr með ótal riddara ok annarra hermanna út í Púlínaland ok á þar margar orrostur ok stórar bæði. Þar kemr í gegn honum Hertnið konungr, er í þann tíma stýrði Rúzilandi ok mikit af Grikklandi ok Ungeralandi, ok náliga allt Austrríki hefir hann undir sér ok hans bróðir, Hirðir. Þeir eigu margar orrostur ok stórar. Vilkinus konungr fær jafnan sigr við Rúzinamenn, ok allt eyðir hann Púlinaland, ok allt eyðir hann út til hafs öll þjóðlönd, ok þar eftir flytr hann her sinn upp í Rúziland ok vinnr þar margar stórar borgir, Smálenzkju ok Palteskju. Ok áðr létti, ríðr hann inn í Hólmgarð, er höfuðstaðr er fyrir borgum Hertniðs konungs. Þar var mikill bardagi, áðr Hertnið kæmi á flótta. Þar fell hans bróðir, Hirðir, ok mikill herr af Rúzimönnum, ok fjöldi manns var tekinn ok haldit til lausnar, ok þar tók Vilkinus konungr svá mikit gull ok silfr ok margs konar gersimar, at aldrigi fyrr hafði hann slíkan sigr fengit, síðan er hann herjaði fyrsta sinni.
   Nokkurri stundu síðar sættast þeir konungarnir með því móti, at Hertnið konungr skal hafa sjálfr sitt ríki, en gjalda skal hann skatt Vilkinó konungi, svá vítt sem hans land er. Við þetta staðnar her Vilkinamanna í Rúzilandi, ok ferr Vilkinus konungr heim í Vilkinaland.


23. Frá sonum Vilkins konungs.

   (324) Þess er enn getit eitthvert sinn, at Vilkinus konungr ferr með her sinn í Austrveg. Ok er hans skip lágu við land, var þat eitthvert sinn, at konungr sjálfr var staddr á landi ok farinn í einn skóg, svá at hann var einn saman ok engi hans maðr með honum. Ok þar hittir hann eina konu. Sú var fögr, ok konungi rann hugr til hennar ok leggst með henni. En þetta var ekki önnur kona en þat, sem kallat er sækona, en þat á eðli í sæ sem skrimsl, en sýnist á landi sem kona. Ok er hans menn, þeir er honum skyldu fylgt hafa, missa hans ok leita hans um skóginn ok næst kemr konungr til sinna manna ok sinna skipa, þá er byrr, ok sigla þeir í haf. Ok er þeir koma langt undan landi, þá kemr upp hjá konungsskipi hjá lyftingunni kona ok tekr í skipstafninn ok heldr svá fast, at skipit stendr kyrrt.
   Ok nú kemr konungi í hug, hví gegna mun, at þessa sömu konu mun hann hafa fundit í skóginum hjá sævarströndu, ok mælti til hennar: "Lát oss fara vára leið, ok ef þú átt nokkut við oss at tala, þá kom til míns lands, ok mun ek þar vel fagna þér, ok ver síðan með mér í góðu yfirlæti."
   Ok nú lætr hún laust skipit ok ferr aftr í sjóinn, en konungr ferr leið sína aftr til síns ríkis.
   Ok er hann hefir heima verit misseri, þá kemr til hans kona ein ok segir, at hún ferr með hans barn, ok hann kennir fullgerla þessa konu ok lætr flytja hana til eins húss, er hann á, ok er hún hefir dvalizt þar litla hríð, elr hún sveinbarn, ok er sá sveinn kallaðr Vaði. Ok nú vill hún ekki dveljast þar lengr ok hverfr á brott, ok engi maðr veit, hvat af henni varð síðan. Ok þessi sveinn, er hann elst upp, verðr svá mikill, at hann er risi, ok brá því til hans móðernis, at hann var eigi sem mennskir merín. Hann var illr viðrskiptis, ok fyrir þá sök var hann óþokkasæll, ok hans faðir ann honum lítit, ok þó gefr hann honum tólf bú í Svíþjóðu, áðr en hann andast.
   Konungr á son annan ungan. Sá heitir Nordian. Hann er mikill maðr fyrir sér ok allra manna vænstr ok sterkastr, harðr ok grimmúðigr ok síngjarn af fé ok óvitr hjá því, sem hans frændr váru fyrir, ok fyrir þá sök fekk hann ekki lof svá mikit sem hans faðir.


24. Dauði Vilkins konungs ok ræða Hertniðs konungs.

   (325) Nú fær Vilkinus konungr sótt, ok áðr en hann andast, gefr hann ríki ok konungdóm Nordian, sínum syni. Tekr hann nú vald ok forræði yfir öllu Vilkinalandi.
   En er þat spyrr Hertnið konungr í Rúzilandi, þá mælti hann ok biðr sína menn hlýða sér, þá er hans mál megu nema: "Guð sé lofaðr, er ek beið í mínu hásæti, þar til er ek heyrða sagðan dauða Vilkinus konungs, ok um þat vil ek sverja, at þótt ek lifa þrjá mannsaldra, at aldrigi skal ek skatt gjalda Vilkinamönnum heðan í frá, fyrir því at nú er lyft því oki af mínum hálsi, er á hefir lagt inn ríki Vilkinus konungr. Ok heyri nú allir mínir menn mitt boð, ok allir Rúzimenn spyri mín orð, at hverr maðr í mínu ríki, sem svá gamall sé, at hann má ríða hest sinn ok bera skjöld sinn eða þori at berjast eða bregða sverði, taki hann vápn sín ok hest, búi sik ok komi til mín. Nú skulum vér hefna vár á Vilkinamönnum, fyrir því at dauði Vilkínus konungs sleit í sundr grið Rúzimanna og Vilkinusmanna, en haldit höfum vér vára eiða, þá er vér sórum Vilkinó konungi."


25. Hertnið konungr skattgildi Nordian.

   Lítilli stundn síðar býr Hertnið konungr reið sína út af Hólmgarði ok ríðr norðr á leið til Vilkinalands, ok til hans drífr herr óvígr bæði riddarar ok fótgöngumenn. Ok er hann kemr í Vilkinaland, þá brennir hann ok drepr menn ok rænir ok ferr oddi ok eggju allt þat land, þar til er hann finnr Nordian konung með sinn her. Þá verðr mikil orrosta ok löng ok mikit mannfall í hvárratveggju lið, ok fellr þó meira af Vilkinamönnum, fyrir því at Nordian konungr hefir lið minna ok margir hafa heima setit ok gerðu eigí veita honum, ok svá lauk þessi orrostu, at Nordian konungr kom á flótta ok allir hans menn fara ósigr. En Hertnið konungr fær sigr ok rekr flótta þrjá daga.
   Ok nú finnr Nordian konungr, at hann á tvá kosti fyrir höndum, annathvárt at flýja á brott ór sínu ríki eða falla með ósigri, ok fyrir þá sök gerir hann þat ráð, at hann gengr á miskunn Hertniðs konungs með alla þá menn, er eftir eru hans hermanna. Ok þá er Hertnið konungr er á stefnu ok vilja menn taka sér grið af honum, þá kemr þar Nordian konungr ok gengr fyrir Hertnið konung ok fellr til fóta hontim ok gefr sik ok sitt ríki í hans vald ok biðr sér miskunnar fyrir hans konungdóm.
   En Hertnið konungr svarar á þessa lund: "Inn ríki Vilkinus konungr braut undir sik várt ríki ok átti orrostur margar við oss, ok kómum vér á hans vald ok várt ríki, svá sem nú eruð þér á váru valdi. Nú fyrir því at vér fengum grið af honum, þá skulum vér nú þat launa yðr, en allt ríki yðvart skulum vér eignast at sköttum ok at forráðum, en þér skuluð sverja eiða ok halda sætt ok tryggð, svá sem nú segið þér upp á tryggð yðra."
   Ok þessi sætt er nú fest á meðal þeirra Hertniðs konungs ok Nordians konungs. Nú leggr Hertnið konungr undir sik allt Vilkinaland, ok áðr hann ferr heim í sitt ríki, setr hann Nordian höfðingja yfir þat land, er vér köllum Svíþjóð, ok á þessa lund stendr ríki Hertniðs konungs langa stund.
   Hann á tvá syni við sinni konu. Heitir inn ellri Ósantrix, en inn yngri Valdimarr. Inn þriðja son á hann við friðlu sinni. Sá heitir Ilias.


26. Hertnið konungr ráðstafar ríki sínu ok deyr.

   (326) Nú er Hertnið konungr orðinn gamall ok þungfærr. Þá setr hann sinn son, Ósantrix, höfðingja ok gefr honum allt ríki Vilkinamanna ok konungs nafn, ok fyrir þessu ríki ræðr Ósantrix langa ævi, ok hans undirkonungr er Nordian. Lítilli stundu síðar setr Hertnið konungr sinn son höfðingja yfir út í Greka, en sá heitir llias, ok gefr honum jarldóm. Hann er höfðingi mikill ok ríkr kappi.
   (327) Nú fær Hertnið konungr sótt, ok í þeiri sótt heimtir hann til sín ina stærstu höfðingja ok ina vitrustu menn. Hann skipar allt ríki sitt ok segir alla sína ætlan, hve standa skal eftir hans dauða. Þá gefr hann konungsnafn Valdimar, syni sínum, ok setr hann konung yfir allt Rúziland ok Púlinaland ok allar austrhálfur ríkis síns.
   Litlu síðar andast Hertnið konungr með fullum veg sínum, ok synir hans stýra ríkinu langa stund.


27. Frá sonum Nordians konungs.

   Nordian konungr á Sjólandi á sonu fjóra. Einn heitir Eðgeirr, annarr Aventroð, þriði Viðólfr mittumstangi, fjórði Aspilian. Þeir váru risar allir at afli ok eðli. Ok þá er Nordian konungr hefir fengit banasótt, setr Ósantrix konungr Aspilian, son Nordians konungs, höfðingja ok gefr honum konungsnafn. Hann er konungr yfir því ríki, sem áðr hafði faðir hans Nordian. Viðólfr mittumstangi er svá mikill, at hans öxl berr eigi lægra en höfuð annarra risa. Hann er ok sterkari einn en tveir bræðr hans, ok eru þeir þó báðir risar, ok svá er hann illr viðskiptis, að engu vætta þyrmir hann, mönnum eða kvikendum. Aspilian konungr lætr slá járn um hans háls ok um hans arma ok fótleggi, ok þar af eru digrir járnhlekkir, ok löng járnfestr fylgir, en Eðgeirr, ok Aventroð setr hann til at bera þá ina digru járnfesti ok leiða Viðólf mittumstanga eftir sér, ok aldrigi skal hann lauss fara, nema þá er berjast skal. Hann á eina járnstöng háva ok sterka ok digra, ok þar með vegr hann í orrostum, ok fyrir þat er hann kallaðr Viðólfr mittumstangi. Eðgeirr hefir at vápni einn atgeir, sleginn af járni, svá þungan, at eigi fá tólf menn nieira lyft.


28. Andlát Júlíönu drottningar.

   (328) Ósantrix konungr á þá konu, er heítir Júliana. Hennar faðir var Íran konungr af Skorottan eða Mittan. Þat er nú kallat England eða Skotland. Júliana drottning fær banasótt, ok hennar bana harmaði hvert barn.


29. Ósantrix bað Odu, dóttur Milias konungs.

   (329) Milias hét konungr, er réð fyrir Húnalandi í þann tíma; er var allra konunga ríkastr ok mikillátastr. Hann á eina dóttur, er heitir Oda. Hún er allra kvenna fríðast. Hennar hofðu beðit inir stærstu höfðingjar ok konungar ok jarlar. Konungr unni henni svá mikit, at hann mátti aldrigi af henni sjá, ok engum manni vildi hann hana gifta, þeim er bað.
   En er Ósantrix konungr spyrr þessi tíðendi af þessum konungi ok hans dóttur, þá sendi hann riddara sína sex allvel búna, til Milias konungs ok lætr gera bréf með þeima hætti: "Ósantrix, konungr Vilkinamanna, sendir kveðju konungi Húna, Milias inum ríka. Yður dóttir, Oda, er mjök lofuð í váru landi fyrir fegrð ok kurteisi, ok sagt er oss af yðru ríki. Vér viljum biðja yðarrar dóttur oss til eiginkonu, ok þér sendið oss svá mikit fé sem sómir, at heiman fylgi yðarri dóttur ok várri eiginkonu, ok nú sentu oss þetta allt með góðum riddurum ok öllum riddarabúnaði ok með stórum fégyrðlum ok fullum af gulli ok silfri ok öðrum gersimum. En vér skulum veita vináttu yður í gegn við várt vandendi. Þetta ráð er svá algert af várri hendi, at ef þér vilið afrækjast ok óvirða várt erendi ok orðsendingar, þá mun þetta þreytt verða með liðsfjölda vár á milli, áðr en vér hverfim frá þessu erendi."


30. Milias varpar sendimðnnum í dýflissu.

   Þessir riddarar ríða sína leið, þar til er þeir koma í Húnaland ok næst á fund Milias konungs ok sýna honum bréf Ósantrix konungs ok þar með kveðju Ósantrix konungs. Milias konungr tekr vel við kveðju Ósantrix konungs ok lætr lesa upp bréfin ok vill heyra, hvat konungr Vilkinamanna mun vilja í hans ríki, sá er aldrigi fyrr vissi hann, at fyrr hefði verit hans vin, svá at hann vissi, at þetta væri vináttu orðsendingar, ok ekki var hann hans óvin, svá at konungi þætti þat líkligt, at hann myndi girnast ríki hans.
   En er Milias konungr heyrir lesit bréfit ok hvat er undir var orðsending Ósantrix konungs, þá svarar hann á þessa lund: "Mín dóttir, Oda, hefir upp fæðzt í minni hirð, ok er hún fimmtán vetra gömul. Hennar hafa beðit konungar af hinum stærstum löndum ok hertogar þeir, er eru ríkari en konungar, ok mælti til þessa ráðs með list ok kurteisi, ok synjuðum vér þeim várs mægis fyrir því, at varla máttum vér af henni sjá, inni fögru mey, Oda, svá ann ek henni mikit. En þessi konungr Vilkinamanna er svá stolz ok svá ríkr, at hann hyggr mik munu gefa mína dóttur heldr en ek muna vilja sjá hans her. En þat skal hann reyna," - ok kallar sinn féhirði, at hann skal taka þessa sendimenn ok kasta í dýflissu, ok segir, at þar skulu þeir bíða Ósantrix konungs.


31. Frá Hertnið ok Hirði.

   Á þessi tíð koma til Ósantrix konungs í Vilkinalandi tveir menn ungir ok höfðingjar, Hertnið ok Hirðir, hans bróðir, synir Ilias jarls af Greka, bróðursynir Ósantrix konungs. Þá er Hertnið ellifu vetra gamall, en Hirðir tíu vetra. Hertnið er allra manna fríðastr ok vaskastr um alla hluti. Engi riddari í öllu Vilkinalandi er hans nóti í turniment ok í öllum riddaraskap. Hann setr Ósantrix konungr höfðingja innan hirðar ok gaf honum jarlsnafn, sem hafði faðir hans, ok mikit lén í Vilkinalandi.


32. Orðsending Ósantrix konungs.

   Nú spyrr Ósantrix konungr um riddara sína, er hann hefir sent í Húnaland, at þeim er kastat í dýflissu. Hann heimtir á málstefnu höfðingja sína ok alla ina vitrustu menn ok spyrr ráðs, hve hátta skal, ok segir, at hans riddarar sitja í járni í Húnalandi ok hversu óvegliga Milias konungr hefir tekit hans erendi. Nú læzt hann þess vera fúsastr at samna her út, fara svá í Húnaland ok berjast við Milias konung, ok lézt þá myndu fá dóttur hans Milias konungs eða deyja ella.
   Máli konungs svarar einn vitr maðr ok lætr þat vera vitrligra at freista þessa máls enn framar með orðsendingum ok fégjöfum ok kallar þess ván, at Milias konungi muni þessir þykkja hafa farit eigi með svá mikilli tign sem hann vildi ok vera ætti.
   Ósantrix konungr tekr þat ráð at senda aðra menn miklu tignari ok fleiri saman ok með þeim mikit fé ok vingjafar ok sjá, ef konungr vill nokkut eftir því hyggja, ok ef þá fæst eigi, senda þá önnur bréf miklu frekari en in fyrri váru ok vita, ef hann vili nokkut við þat láta skipast þetta mál. Ok lýkr á þá lund þessu máli, at sjálfr konungr ok allir þeir, sem á hlýða, samþykkjast hér við, ok svá er nú fyrir ætlat.
   Nú kallar konungr til sín sinn frænda, Hertnið, ok segir, at hann vill hann senda í Húnaland á fund Milias konungs ok biðja hans dóttur fyrst með fagrmæli ok fégjöfum, en síðan, er þat stoðar eigi, segja honum ván hans ok ófriðar, ef hann vill eigi gifta meyna. En jarl læzt vera búinn at fara, hvert er konungr vill.
   Nú lætr konungr gera bréf annat, ok stendr þat hér á: "Ósantrix konungr sendir orð Milias, konungi Húna. Þér hafið ilia gert ok viðr tekit váru erendi ok orðsending. Þar mættið þér svá til haga, at oss væri at vegr ok svá yðr, þá hafið þér gert oss skömm ok várum mönnum, en þverr yðra tign, þá er þér tókuð vára menn ok settuð í píslir saklausa menn. Nú sendum vér yðr várn frænda Hertnið jarl ok aðra ellifu riddara, tiginborna menn. Nú gerið þat hans erendi, at tak út ór myrkradýflissu vára menn ok fáið honum ok þar með yðra dóttur, þá sendið þér oss til eiginkonu með vegsemd. En ef þér vilið oss varna nokkurs hlutar, þess er vér beiðum yðr, þá kann vera, at fyrir þat sama látið þér yðvart ríki ok þar með lífit."


33. Milias varpar Hertnið í dýflissu.

   Ósantrix konungr lætr búa ferð Hertniðs á hverja leið, er hann má vegligast, ok með honum ellifu riddarar með gulli ok silfri ok alls konar gersimum, ok margs konar stórgjafir sendir hann Milias konungi.
   Hertnið jarl ríðr nú suðr í Húnaland á fund Milias konungs ok kemr þar, er konungr var, þá er hann sitr um matborð. Þeir biðja sér lofs til inngöngu, ok er þeim þat veitt. Hertnið jarl heilsar konungi ok segir, at Ósantrix konungr Vilkinalands hefir sent honum kveðju, ok hann hefr upp langa tölu ok segir allt frá sinni ferð ok hvert erendi hans var ok ræðir mörgum fögrum orðum um þetta mál. En Milias konungr tekr þungliga hans máli.
   Þá tekr Hertnið eitt purpurapell ok tvau borðker af gulli ok eitt landtjald skorit af silki ok gullsaumat ok segir, at Ósantrix, konungr Vilkinamanna, hefir þetta sent honum at vingjöf ok til þess at konungr láti þat vera erendi jarls, er Ósantrix konungr vill beiðast. Þá svarar Milias konungr, at eigi fá Vilkinamenn keypta hans dóttur með fégjöfum ok ambáttir sínar vill hann svá selja at taka fé fyrir.
   Nú tekr Hertnið jarl bréf ok innsigli Ósantríx konungs ok sýnir Milias konungi. En er konungr hefir lesit bréfit, ok þat less hann sjálfr, ok mælti síðan reiðuliga: "Ósantrix, konungr Vilkinamanna, hyggr fyrir sér mikla dul, at hann skal fá mína dóttur eða mína vináttu með heitum eða ofrmæli, fyrir því at ek tók hans sex ina beztu riddara ok kastaða ek í dýflissu. En nú skal þar kasta Hertnið, hans bróðursyni, ok öllu hans föruneyti, ok svá kann vera, at Ósantrix konungr komi í þessa dýflissu."
   Þá er tekinn Hertnið jarl ok allir hans menn ok settir í iárn ok kastat í dýflissu.


34. Frá liðsafnaði Ósantrix konungs.

   Þessi tíðendi spyrjast víða um lönd, ok þat spyrr Ósantrix konungr, at hans bróðursonr liggr nú í járnum ok í dýflissu. Þá sendir hann boð um allt sitt ríki ok biðr með sér fara hvern mann, er sverði kann bregða eða skjöld bera eða boga spenna, ok alls hefir hann tíu þúsundir riddara ok þrjár þúsundir fótgöngumanna. Þar er með honum Aspilian konungr ok hans bróðir Aventroð ok Eðgeirr ok inn sterki Viðólfr mittumstangi, er ellstr var þeira bræðra ok mestr fyrir sér.


35. Ósantrix duldist fyrir Milias konungi.

   (330) Nú er Ósantrix konungr er kominn með þenna inn mikla her í Húnaland, þá skiptir Ósantrix konungr nafni sínu ok kallar, at höfðingi hersins heiti Þiðrekr. Hann ferr friðsamliga með þenna her ok gera engum marini mein, ok ekki ræna þeir, ok eru þeim allt torg sett at kaupa allt þat, er þeir þurfa.
   Þeir hitta Milias konung. Þá ríðr Þiðrekr konungr í borgina með her sinn. Milias konungr hefir fyrir allmikit fjölmenni. Þá kveðr Þiðrekr konungr sér inngöngu í höllina ok lézt eiga skylt erendi við konung, ok er honum þat leyft.
   Þá er Þiðrekr konungr er kominn fyrir hásæti Milias konungs, segir hann svá: "Sitið heilir ok allir yðrir menn."
   Konungr svarar: "Guð fagni yðr. Hverr ertu at nafni eða ætt eða eðli, eða hvar vartu fæddr, eða hvert skaltu fara?"
   Hann svarar: "Mitt nafn er Þiðrekr. Ek em fæddr í Vilkinalandi. Ek var þar hertogi, áðr en ek yrða ósáttr við Ósantrix konung. Nú hefir hann mik rekit ór sínu ríki, ok eigi má ek þar vera fyrir honum. Nú vil ek yðr biðja, herra, at þér takið við mér til manns ok öllum várum mönnum, ok viljum vér yðr þjóna, svá sem áðr höfum vér þjónat Ósantrix konungi."
   Ok þá fell Þiðrekr á kné báðum fótum fyrir knjám Milias konungs.
   Þá svarar Milias konungr: "Þú góðr drengr, mér lízt sem þú munt vera ríkr maðr í þínu landi. Hví vartu eigi sáttr við konung þinn? Honum áttu at þjóna. Far aftr þú í ríki þitt ok sætzt við konung þinn."
   En fyrir því mælti konungr svá, at hann þykkist eigi vita, hverr sjá er.
   Þá fell Þiðrekr til jarðar fyrir fótum Milias konungi ok gaf sik í hans vald ok bað hann taka við sér.
   Þá svarar konungr: "Þér hafið flutt mikinn her í land várt. Nú gerizt þér várir menn, kann vera, at eigi þjónið þér svá vel ok verðum vér missáttir ok týnum vér þá várum her, áðr en vér fáim rekit yðr frá mér."
   Nú mælti Oda konungsdóttir: "Hví villtu eigi gifta mik þeim konungi, er svá ríkr maðr er, at þenna höfðingja rak ór sínu landi, ok hygg, at þessi mætti allt þitt land vinna með sínu sverði, ef hann vill lyfta orrostu í gegn yðr."
   Ok enn vill konungr eigi upp taka Þiðrek, þar sem hann er fyrir fótum hans ok liggr þar, ok eigi taka hann til manns sér.


36. Frá Viðólfi mittumstanga.

   Þá heyra þetta sagt risarnir, ok verðr Viðólfr mittumstangi svá reiðr, at nú vill hann drepa Milias konung. En aðrir tveir risar halda honum.
   Ok nú stígr hann báðum fótum allt til ökla í jörðina niðr ok kallar hátt: "Herra, hví liggr þú fyrir fótum Milias konungs? Þú ert miklu göfugri maðr en hann. Eyðum vér borg hans ok brjótum ok förum eldi yfir allt hans ríki. Tak þú dóttur hans ok eig sem ambátt."
   Nú heyrir Þiðrekr kall risans ok finnr, at hann er reiðr. Þá sendir hann riddara út ok mælti, at risarnir skyldi binda hann við borgarvegginn, ok svá gera þeir, at þar var hann bundinn með stórum járnrekendum, bæði hendr ok fætr.
   Nú fell Þiðrekr þriðja sinni til fóta Milias konungi ok mælti: "Fyrir guðs sakir ok drengskapar þíns, er sómir at hafa hverjum höfðingja, ok fyrir konungdóm þinn ok manndóm, veit mér frið ok mínum mönnum hér í þínu landi, því at ek má eigi vera í mínu veldi fyrir Ósantrix konungi inum ríka, ok ef hann fær mik tekinn, þá mun ek skjótt uppi hanga."
   Nú svarar Milias konungr: "Statt upp, maðr, ok gakk í brott ok far í friði út af mínu ríki. Þessi staðr er allr fullr af yðrum hermönnum. Ekki viljum vér útlenzkan her hafa í váru ríki. En ef þér gerið eigí svá, þá skulu við kveða várir lúðrar, ok munu þá várir riddarar herklæðast ok reka yðr nauðga út af staðinum."
   Þetta orð heyrir Aspilian konungr ok varð svá reiðr, at hans herra lá fyrir fótum Milias konungi, ok gekk inn í höllina og reiðir upp sinn hnefa ok laust við eyra Milias konungi, svá at hann fell þegar í svima. Ok nú spratt upp Ósantrix konungr ok bregðr sínu sverði ok allir þeir, er inni váru Vilkinamenn. Ok nú veit Viðólfr mittumstangi, at Aspilian, bróðir hans, er reiðr orðinn. Þá brýtr hann í sundr alla járnrekendr, þá er hann var bundinn með, ok þrífr sína járnstöng ok hleypr um borgina innan ok drepr bæði karla ok konur ok börn ok fénað ok allt þat, er fyrir honum varð kvikt, ok kallar hátt: "Hvar ertu nú, herra Hertnið jarl? Ver kátr ok glaðr. Ek mun koma brátt at leysa þik."
   Hertnið jarl heyrði kall risans ok varð feginn, ok tóku þeir at berjast um í dýflissunni. Ok þar var einn riddari; sá heitir Hermann. Hann er svá sterkr, at hann fær upp brotit dýflissuna, ok hlaupa þeir út ok þangat, sem þeir heyra kallit risans. Ok allir saman Vilkinamenn drepa þeir ótal manna, en Milias konungr kemst á flótta undan.


37. Oda fagnar Ósantrix konungi.

   Þá taka Vilkinamenn Oda, dóttur Milias konungs, ok allt hans lausafé, þat er í borginni var, ok færa höfðingja Vilkinamanna.
   Þá mælti hann til hennar: "Nú þótt faðir þinn vildi eigi gefa þik Ósantrix konungi, þá skal ek nú færa þik mínum herra ok kaupa mik svá í frið við hann ok fá svá vingan hans."
   Hún svarar: "Herra, svá er nú komit váru ráði, at þér verðið nú at ráða, hvárt er þér vilið gera vel eða illa."
   Þá tekr höfðinginn skó, sleginn af brenndu silfri, ok nú setr hann konungsdóttur í kné sér. Þá dregr hann skóinn á hennar fót, ok var eigi ofmikilli ok eigi oflítill, heldr var hann svá sem hann væri var til gerr. Þá dregr hann af skóinn ok dregr á annan. Sá var sleginn af rauðu gulli, ok dregr þann á sama fót henni ok vill sjá, hversu sjá sami henni, ok þessi ferr enn hálfu betr en inn fyrri.
   Ok nú strauk konungsdóttir sinn legg ok mælti ok sér í loftit upp: "Guð í himnum, nær skaltu vera mér svá í hugum, at ek lifa þann dag, at ek mega svá strýkva minn fót í hásæti Ósantrix konungs?"
   Þá svarar konungr ok hló: "Nú er þat í dag, at guð er þér svá hollr ok í hugum, at þú mátt strýkva þinn fót í hásæti Ósantrix konungs Vilkinalandsmanna."
   Ok svá verðr hún vör, at þar er kominn Ósantrix konungr sjálfr, ok fagnar honum vel ok blíðliga.


38. Frá sætt konunga.

   Ósantrix konungr ferr nú heim við svá búit ok hefir með sér konungsdóttur. Litlu síðar sendir Ósantrix konungr menn á fund Mihas konungs ok vill nú sættast við hann. Milias konungr hefir gefit sinni dóttur hálft ríki sitt ok þeim manni, er hennar fær. Nú vill Ósantrix konungr hafa Odam sér til eiginkonu, en ekki vill hann minnka ríki mágs síns, Milias konungs, ok vill honum upp gefa til forráða, meðan hann lifir, en eftir Milias konung vill hann taka allt ríki með konu sinni Oda, ok á þessa lund verða þeir sáttir, konungarnir.
   Ósantrix konungr lætr gera brúðlaup virðuligt. Eftir þat ræðr Ósantrix konungr sínu ríki, en Milias konungr Húnalandi. Ósantrix konungr á við sinni konu eina dóttur. Sú heitir Erka. Hún var allra meyja fríðust ok kurteisust um alla hluti, þá er konu niá bæta.


39. Upphaf Attila konungs ok lát Milias.

   (331) Konungr heitir Osið. Hann ræðr ríki um Frísland. Hann er ríkr höfðingi ok mikill bæði at löndum ok lausafé. Hann á tvá sonu. Heitir inn ellri Ortnið, en inn yngri Attila. Hann er snemmendis mikill ok sterkr at afli, góðr riddari á hesti, mildr af fé, vitr ok ágjarn. Of alla hlnti er hann inn mesti kappsmaðr. Þá er hann er tólf vetra gamall, þá setr Osið hann höfðingja yfir alla höfðingja. Attila konungr ríðr oftliga út með her sinn á ríki Milias konungs, ok við þat, er Milias konungr er örvasa at aldri, en hann á engan son eftir at verja hans ríki, þá gerir Attila mikinn skaða á hans ríki ok tekr margar borgir í hans landi.
   Á þessi tíð fær Milias konungr sótt hættliga. Þá heimtir hann til sín höfðingja sína ok ræðir fyrir þeim marga hluti leyniliga ok harmar nú þetta mjök, er hann á engan son at láta stýra ríki eftir sik, en hans dóttir er nú gift norðr í Vilkinaland, ok hans mágr, Ósantrix konungr, er nú fjarri at gæta ríkis síns. En herra Attila, son Osið konungs, gengr nú mjök yfir Húnland, ok fyrir því þykkist hann sjá, at ríki Húnlands mun ganga ór hans ætt, ok þó vildi hann gjarna, at eignaðist ríki Ósantrix konungr ok fengi varit fyrir Attila.
   En af þessum harmi ok með því at hann hefir mikla sótt, þá andast Milias konungr. Hann er nú mjök harmaðr víða of Húnaland, fyrir því at hann var friðsamr ok mildr af fé ok helt vel lög, meðan hann réð Húnalandi.


40. Attila sverr at vinna Húnaland.

   En er þetta spyrr Attila, son Osið konungs, at nú er dauðr Milias konungr Húna, þá stefnir hann fjölmennt þing ok lætr koma til sína vini. Hann talar nú langa tölu, hversu vel honum hefir gengit hernaðr í Húnalandi ok hversu margar borgir hann hefir unnit í Húnalandi af ríki Adilias konungs, ok um þat sverr hann, at aldregi kemr hann fyrr heim í ríki föður síns, áðr en hann hefir unnit allt Húnaland. Ok at hans ræðu var gerr mikill rómr, ok langa stund dags var þat, at allir lofuðu hann fyrir sína mildi ok hreysti ok þat, er hann er orðinn miklu ríkari en inir fyrri hans frændr höfðu verit.


41. Attila varð konungr í Húnalandi.

   Nú er Attila tekinn til konungs yfir herinn, ok gefa liðsmenn honnm konungsnafn, en hann sverr þeim í móti rétt ok lög, ok því heitir hann enn annat sinni, at aldregi skal hann koma fyrr í ríki föður síns, áðr en hann hefir unnit allt Húnaland með sínu sverði, allt ríki þat, er átt hefir Milias konungr. Milias konungr hafði sinn höfuðstað þar, er heitir Valterborg. En Attila konungr setr sinn stað þar, er heitir Susam. Sú er nú kölluð Susakk. Hann gerist inn ríkasti konungr. Þar var langa hríð ósætti mikit í milli Vilkinamanna, fyrir því at Ósantrix konungi þykkir Attila konungr hafa fengit þat ríki at hernaði, er átti hans drottning Oda ok fyrir þat hennar faðir, Milias konungr. En Attila konungr heldr því ríki öllu, er liggr til Húnalands, svá at Ósantrix konungr fær hvergi skatt af.
   Nú andast Osið konungr, faðir Attila konungs, ok hans ríki tekr þá inn ellri son hans, Ortnið, ok er hann nú konungr í Fríslandi. Hann á einn son. Sá heitir Osið. Hann sendir hann til Attila konungs, ok er hann þar upp fæddr. Osið er allra manna drengiligastr ok vaskligastr. Hann setr Attila konungr höfðingja innan hirðar yfir marga riddara sína. Á þessa lund standa ríki langar stundir.


42. Attila konungr bað Erku, dóttur Ósantrix.

   (332) Þat er eitt sinn, at Attila konungr kallar til sín sinn frænda, Osið, ok segir, at hann vill senda hann norðr í Vilkinaland á fund Ósantrix konungs þeira erenda at biðja dóttur hans, Erka, til handa Attila konungi, ok til þeirar farar fær Attila konungr annan höfðingja. Sá var hertogi innan hirðar yfir riddurum Attila konungs. Sá heitir Roðólfr. Ok þeim til fylgdar fær Attila konungr tuttugu riddara, þa er valdir eru af hirð hans at kurteisi ok hæversku, ok hverr hefir tvá sveina vel búna, ok er nú þessi ferð búin allvegliga fyrir allra hluta sakir.
   Osið ok Roðólfr ríða alla sína leið, þar til er þeir koma í Vilkinaland, ok ferst þeim vel. Þeir hitta Ösantrix konung í Svíþjóðu. Hann fagnar vel sendimönnum útlenzkra konunga ok vill vita erendi þeira, þó at Attila konungr væri hans óvin. Osið segir Ósantrix konungi öll þeira erendi ok segir, at Attila konungr vill fá dóttur hans, Erka. En þessu máli tekr Ósantrix konungr eigi létt ok segir, at Attila konungr hefir rænt hann sínu ríki ok hann hefir gerzt mikill óvin Vilkinamanna. En Ósantrix konungr segir, at sendimenn skulu vera vel komnir ok þá hríð vera, er þeir vilja dvalizt hafa.
   En er Osið ok Roðólfr sjá, at ekki mun verða þeira erendi, þá vilja þeir nú heim ríða, ok svá gera þeir. En er þeir ríða heim, þá ræða þeir sín á millum, at enga konu höfðu þeir sét jafnvæna sem Erka ok því næst Berta, hennar systir, aðra dóttur Ósantrix konungs.
   Nú kemr Osið ok Roðólfr heim ok segja Attila konungi sína ferð, hversu farit hefir ok hversu Ósantrix konungr tók seinliga hans erendi því, at hann muni vilja gefa sína dóttur Attila konungi.


43. Sendiför Roðingeirs markgreifa.

   Nú sendir Attila konungr orð markgreifa Roðingeir, er ræðr fyrir borg þeiri, er heitir Bakalar. Hann er mestr höfðingi í ríki Attila konungs. En er markgreifi kemr til Susam á fund Attila konungs, þá segir Attila konungr, at hann vill senda hann norðr í Vilkinaland á fund Ósantrix konungs at biðja dóttur hans, Erkam, til handa Attila konungi. "En ef hann vill synja oss sinnar dóttur ok gera þá svívirðing til vár, þá skaltu ekki því leyna, at hann búi sik ok sitt ríki fyrir Húna her."
   (333) Markgreifi Roðingeirr ferr nú þar til, at hann kemr í Vilkinaland. Hann hefir með sér sextigi riddara ok marga sveina, ok er honum vel fagnat, hvar sem hann kemr, fyrir því at hann er allra höfðingja frægstr ok vinsælstr um öll lönd ok mest af mildi, er hann hefir um fram hvern mann. Allra manna var hann fræknastr í turnreið. Ok er hann kemr í Vílkinaland, þá hittir hann Ósantrix konung. Konungr tók við honum forkunnar vel, sem vert var, ok gerir veizlu ríkuliga ok býðr til sínum mörguni vinum.


44. Viðræða Roðingeirs ok Ósantrix konungs.

   Ok er þessi veizla hefir staðit þrjá daga, þá mælti markgreifi Roðingeirr til Ósantrix konungs: "Þér verðið at heyra orðsendingar þær, er komnar eru til yðar ór Húnalandi. Inn ríki Attila konungr hefir sent kveðju Ósantrix konungi ok bað guð hjálpa yðr ok yðru ríki ok þat með, at hann vill fá yðvarrar dóttur, Erkam, við svá miklu fé ok metnaði sem bæði sómir yðr ok svá honum. En þat vill hann yðr launa bæði í fégjöfum ok annarri vináttu, ok stendr nú hans ríki með mikilli tign um allt Hánaland, ok hann er nú allra konunga frægastr."
   Þá svarar Ósantrix konungr: "Þú ert góðr höfðingi, markgreifi Roðingeirr, ok ferr vel með orðsending þíns herra, Attila konungs. En þat þykkir oss undarligt, at Attila konungr er svá djarfr, at hann þorir at biðja várrar dóttur, þar er hann tók at hemaði várt ríki ok af þessu einu má hann metnað fá. En hans faðir, Osið, var lítill konungr, ok eigi er hans ætt svá göfug sem verit hafa Rúzimenn, várir frxndr. Hvar fyrir skal ek virða hann svá mikils at gefa honum mína ina fögru dóttur, Erkam, er ek ann meira en miklum hluta míns ríkis? Nú farið þér í friði yfir allt várt land ok verið með oss velkomnir. En Attila konungr á enga ván, at ek gifta honum mína dóttur, Erkam."
   Nú svarar markgreifi Roðingeirr: "Herra," sagði hann, "þat ætlaði Attila konungr, at hann sendi oss, at vér mundum reka hans erendi, sem hann mælti, ok svá skal vera. Attila konungr er mikill hermaðr, ok hann á marga fræga riddara ok margar þúsundir riddara, þeira er gott þykkir at berjast. Ef þér vilið eigi gifta Attila konungi yðra dóttur, þá er þess ván, at hann mun gera mikinn skaða á yðru ríki, ok verið við því búnir, at hann mun eyða yðvart land, hvárt er honum eða yðr verðr þess auðit at sigra annan."
   Nú svarar Ósantrix konungr lúæjandi: "Þú markgreifi Roðingeirr ert góðr drengr. Svá rekr þú þitt erendi sem þér er boðit, ok enga sök skaltu af oss hafa fyrir þetta. En þinn herra, Attila konungr, komi hann í Vilkinaland sem fyrst með sinn her. Hann hræðumst vér alllítt, ok þat segir hann, áðr hann kemr aftr, at Vilkinamenn eiga snörp sverð ok stinna skjöldu ok harðar brynjur ok góða hesta ok eigi eru þeir latir at berjast."
   Nú ferr markgreifi Roðingeirr á brott, en Ósantrix konungr gefr honum góðar gjafir, en hann ríðr nú aíla sína leið, til þess er hann kemr í Susa á fund Attila konungs ok segir honum alla sína ferð ok svá, at engi ván er á, at Ösantrix konungr muni fá honum dóttur sína.


45. Frá hernaði Attila konungs.

   Nú er Attila konungr heyrir þessi tíðendi, þá sendir hann boð um allt sitt ríki, en honum safnast herr, ok vill hann ríða í Vilkinaland at hefna sinnar svívirðingar. Ok er Attila konungr ríðr út af Susa, hefir hann fimm þúsundruð riddara ok mikinn her annan, ok ríðr hann við þenna her norðr í Vilkinaland. Brennir hann ok rænir, hvar sem hann ferr.
   Þá kemr í gegn honum með sinn her Aspilian risi. Þá verðr mikill bardagi, áðr létti. Koma Vilkinamenn á flótta, ok áðr hafa þeir látit fimm hundruð manna, ok nú rekr Attila konungr þennan flótta allt í Vilkinaland. Þá flýr Aspilian risi ok Eðgeirr, hans bróðir, í Austrríki, en Viðólfr mittumstangi ok Aventroð, bróðir hans, flýja á fund Ósantrix konungs, en Attila konungr tekr allt lausafé Aspilians ok mikit herfang annat.
   Ok er Ósantrix konungr spyrr, at Attila herjar í ríki hans, þá safnar hann her saman ok ferr í gegn honum. Ok er hann kemr suðr í Jótland, þá hefir hann tíu þúsundir riddara ok mikinn her annan ok vill nú berjast við Attila konung. En Attila konungr ríðr undan snðr í Húnaland, en Ósantrix konungr ríðr eftir honum með allan sinn her. Nú er Attila konungr kemr þennan tíma á þann skóg, er liggr milli Danmerkr ok Húnalands, þá slær hann sínum landtjöldum ok vill bíða, hvárt Ósantrix konungr vill ríða út af sínu ríki í Húnaland.


46. Frá herbragði Roðólfs hertoga.

   (334) En Roðólfr inn góði riddari helt njósn á skóginum. Þá er Ósantrix konungr kemr þar með sinn her, stöðvar hann herinn ok lætr slá þar sínum landtjöldum.
   Nú er Roðólfr verðr varr þessa tíðenda, þá ríðr hann aftr til hers Attila konungs ok fær sér þrjú hundruð riddara, alvápnaðra. Þá tók at nátta ok var myrkt náliga. Nú ríðr Roðólfr við sína menn aftr yfir skóginn ok hittir við skóginn varðmenn Ósantrix konungs, tólf saman, ok drap þá alla. Ok nú ríða þeir í landtjöld Ósantrix konungs ok blása öllum sínum lúðrum ok drepa allt þat, er fyrir þeim verðr, bæði menn ok hesta. Þá hefir Roðólfr ok hans félagar gert mikinn skaða á herinum, ok er hans ofrefli mikit við at eiga. Þá ríðr hann brott ok aftr á skóginn, ok nú kannar hann sína menn, ok hefir hann haldit þeim öllum, ok eigi eru þeir mjök sárir, en drepit af Ósantrix konungi fimm hundruð manna.
   Nú ríðr Roðólfr aftr til hers Attila konungs ok sagði honum alla sína ferð. Attila konungr biðr hann hafa fyrir guðs laun ok lézt þetta sama skyldu launa honum vel. Eftir þat ferr Attila konungr heim í Susa, en Ósantrix konungr heim aftr í sitt ríki, ok skiljast at svá búnu.


47. Roðólfr hertogi fór til Vilkinalands.

   (335) Þá er Attila konungr hefir verit heima í Susa, þá er þat eitt sinn, at Roðólfr hertogi gengr fyrir hann ok mælti: "Herra, einnar bænar vil ek yðr biðja, at þér gefið mér þrjú hundruð riddara til einnar ferðar ok svá mikit gull ok silfr sem ek þykkjumst þurfa til þessarar ferðar."
   Attila konungr svarar: "Hvert villtu fara, er þú þarft svá mikit lið?"
   Þá svarar Roðólfr: "Hverju skiptir yðr, hvert ek ætla? En ef ek kem eigi aftr, þá er liðnir eru þrír vetr, þá mun ek vera dauðr."
   En Attila konungr lézt vilja fá honum slíkt er hann beiddi.
   Nú ferr Roðólfr með þrjú hundruð riddara út af Susa ok snýr á leið norðr til Vilkinalands. Ok nú eru þeir komnir í einn skóg óbyggðan ok slá þar sínum íandtjöldum.
   Ok er þeir hafa þar dvalizt eina nátt, þá kallar Roðólfr á tal við sik alla sína menn ok sagði svá: "Þessi mörk er óbyggð, ok hér er engra manna ferð í nánd. Hér skuluð þér dveljast, mínir menn, ok gera yðr hús, þar til er ek kem til yðar. En þetta gull ok silfr, er ek sel yðr, skuluð þér halda yðr at vistum ok klæðum ok drykk vel ok kurteisliga ok sendið menn yðra í heruð at kaupa þat, er þér þurfið at hafa. En ef ek kem eigi til yðar, þá er liðnir eru þrír vetr, þá farið þér heim ok segið Attila konungi, at ek mun þá vera dauðr."
   Þá tekr hann sér síðan hött ok einn hest ok ríðr nú í Vilkinaland, nefnist Sigifrið, þat köllum vér Sigurð.


48. Sigurðr réðst til hirðar Ósantrix konungs.

   En frá ferð hans er ekki at segja, áðr hann kom til Ósantrix konungs. Ok nú er hann kemr til konungs hallar, biðr hann sér leyfis inn at ganga í höllina. Hann er gamall maðr ok óskyggn ok hefir síðan hött, svá at náliga má ekki sjá í hans andlit.
   (336) Nú er hann kemr fyrir konung, fellr hann til fóta honum ok mælti: "Herra Ósantrix konungr, fyrir guðs sakir veit mér miskunn fyrir yðvarn konungdóm."
   Þá svarar Ósantrix konungr: "Hverr ertu, eða hvert skaltu fara, eða hvaðan komtu? Þú mælir sem óvinir várir. Hví ertu hér kominn?"
   Roðólfr svarar: "Herra, ek em fæddr í Húnalandi. Þar á ek frændr, ok ríkr maðr var ek ok svá minn faðir. Ek heiti Sigurðr ok hefi flýit mitt ríki fyrir mínum óvinum."
   Ósantrix konungr svarar: "Þú ert hýnskr at ætt, ok þinn vöxtr er því líkastr, sem þú munir vera Roðólfr, Attila konungs maðr, er vann einn dag á oss svá mikinn skaða, at hann drap á einum velli fimm hundruð manna. Ok ef hann mætta ek höndum taka, skyldi hann hanga fyrir minni borg."
   Þá svarar Sigurðr: "Aldregi var vel með okkr Attila konungi. Ek var maðr Milias konungs, ok átta ek mér þrjá bræðr aðra. En Attila konungr hengdi einn þeira, en annan drap hann með sverði, ok inn þriðja særði hann, ok lá sá enn í sárum, er ek reið brott, ok veit ek eigi, hvárt hann mun bana fá eða eigi, en eftir þat drap ek fyrir honum hundrað manna ok brennda ek hans bú fimm. Þá flýða ek af Húnalandi.
   Þá svarar konungr: "Þat var þinn drengskapr, ok haf fyrir guðs laun ok ver til vár vel kominn. Ok ef þetta er satt, er þú segir, þá skal ek gefa þér jarldóm ok svá mikit ríki sem þú vill sjálfr."
   Þá svarar Sigurðr: "Herra, hér vil ek vera nokkura vetr í þinni hirð, ok ef þínir menn eru við mik vel ok þykki mér hér gott, þá vil ek þetta þekkjast."
   Þetta þykkir konungi vel mælt ok vill svá vera láta. Ok þar dvelst hann tvá vetr, ok á allri þessi stundu hefir hann ekki mælt við Erka konungsdóttur.


49. Bónorð Norðungs konungs til Erku.

   Þá kom til konungs einn konungr utan af Svavalandi. Sá hét Norðungr. Hann ferr at biðja Erka, dóttur Ósantrix konungs. Hann er ríkr konungr. Þessu máli fylgir mjök Hertnið jarl og Hirðir, bróðir hans. Norðungr er mikill þeira vin. Ósantrix konungr tekr þessu máli vel, ef þat er ráð hans dóttur, ok lætr gera veizlu míkla ok vegliga, meðan Norðungr konungr dvelst með honum. En Erka konungsdóttir sitr í einum kastala, þar er aldregi skal til hennar karlmaðr koma, ok var þar með henni fjórir tigir tiginna meyja.
   Nú mælir Ósantrix konungr við Sigurð, vin sinn: "Þú hefir verit í mínu ríki tvá vetr. Þú ert maðr vitr ok góðr drengr, trúlyndr ok réttorðr. Ek vil þik senda at hitta mína dóttur, Erka, í hennar kastala ok segja, at Norðungr konungr biðr hennar, ok ræða fyrir henni, hversu hún vill taka hans máli."
   Ósantrix konungr ok Norðungr konungr sitja úti á borgarvegginum, þá er þetta er.


50. Sigurðr nær fundi Erku konungsdóttur.

   Sigurðr gengr at konungs boði til konungsdóttur ok biðr sér upp lúka kastalann. En er konungsdóttir veit, at þetta er sendimaðr hennar föður, þá tekr hún vel við honum ok biðr hann vel kominn ok spyrr, hvert erendi hann á þangat."
   Ok enn mælti hún: "Þú munt vera vitr maðr ok listugr. Engi maðr hefir sá verit með mínum feðr tvenna tólf mánaði, er svá hafi at farit sem þú, er ekki vætta hefir forvitnazt nema nýtt eitt ok yðr er lofat, ok aldregi komtu á várt tal þessa hríð, er þú hefir hér verit."
   Þá svarar Sigurðr: "Frú, þat er ekki títt í váru landi, at maðr fari á fund drottningar sinnar síð eða snemma ok aldregi, nema sjálfr konungr lofi, ok ekki skulu útlenzkir menn tala við tignar meyjar. Þá kurt nam ek í Húnalandi. En fyrir því at sjálfr konungr sendi mik til tals við yðr, ok skulum vit tala leynda hluti."
   Nú mælti Erka til sinnar systur Berta: "Gakk út af kastalanum ok allar þér, ok skulum vit tvau hér vera, ok skal hann svá sitt erendi reka við mik."
   Sigurðr svarar: "Frú, göngum út í grasgarðinn, ok er þat miklu kurteisligra, ok tölum þar okkar ræðu, því at konungr sitr á sínum borgarvegg, ok má hann þá sjá, hvat vit höfumst at, en þó má engi nema okkur orð, þá grunar engi maðr, hvat útlenzkr maðr talar við konungsdóttur eða hvert mitt erendi var hingat."
   Nú svarar Erka: "Víst ertu kurteiss riddari, ok þú namt góða list á unga aldri." Þá kallar Erka á sína systur Berta, at hún taki tvau hægendi ok leggi út í apaldrsgarðinn.


51. Sigurðr flutti bónorð Attila konungs.

   Ok nú ganga þau út ok setjast undir eitt fagrt tré, en Ósantrix konungr ok Norðungr konungr sjá, hvar þau sitja. Nú eru allar meyjar gengnar brott frá þeim. Nú mælti Sigurðr: "Frú, nú skaltu hingat sjá, er ek tek ofan minn hött. Ek sveik karla, ek sveik konur, ek sveik Norðung konung, ek sveik Ósantrix konung, ok ek hefi svikit þik, frú. Ek em eigi Sigurðr, heldr em ek hertogi Roðólfr, Attila konungs maðr. Hann hefir mik sendan til þín, at þú gerir svá vel fyrir þína kurteisi, attu lofir hann þinn herra ok tak hann þér til manns ok ver hans jungfrú, þá mun hann gefa þér sonu ok marga riddara kurteisa, stórar borgir, mikit gull ok silfr, ok gullsaumaðan purpara skaltu draga, ok allar þínar meyjar ok fylgiskonur skulu vera tiginbornar ok draga gullsaumat pell. Ríkir hertogar skulu halda klæðum þínum, en sjálf skaltu vera drottning mest í allri veröldunni."
   Nú svarar Erka af miklum móði ok reiði ok kallar: "Mín sæta systir, heyr nú erendi þessa manns. Hann er eigi Sigurðr, heldr Roðólfr hertogi, Attila konungs maðr, ok hann sveik mik, ok hann sveik minn föður. Gakk eftir mínum föður ok seg honum þessi tíðendi, at hann skal skjótt drepa, fyrir því at hann drap fimm hundrað manna fyrir mínum feðr, ok fyrir þat sama skal hann nú skjótt uppi hanga."
   Þá svarar Roðólfr: "Ger heldr sem ek bið, far með mér ok ver kona Attila konungs ok hans drottning, en in unga Berta, yður systir, skal vera mín kona."
   Þá svarar Berta ok mæld við Erka: "Frú, þú ert konungsbarn, ok skaltu eigi rægja manninn, er hann kom á þitt vald af trúnaði, þat er yður tign. Lát hann fara í brott, hvert er hann vill. Eða hvat sagðir þú eitt sinn, systir Erka, svá at ek heyrða? Hvárt eigi þetta: Inn helgi guð í himnum, veittu mér þetta, at ek verða drottning Húnalands ok drottning Attila konungs? Mun þú nú þat sama. Nú hefir guð veitt þér þat, er þú batt. Eigi skaltu rægja útlenzkan mann. Þú skalt vera drottning Húnalands in ríkasta ok ek vil fara með þér."
   Ok áðr en Berta hafi mælt sitt erendi, þá vill Roðólfr upp standa ok ganga í brott, því at hann hyggr, at Erka muni segja föður sínum, svá sem hún hét.
   Nú kallar hún: "Heyr nú, góðr drengr, Roðólfr, ok hverf aftr ok far eigi í brott. Ek vil vera drottning Attila konungs, en Berta þín kona, ok ek fæ þér nú minn gullhring at veði, at svá skal vera sem ek segi þér."
   Ok þetta sér Norðungr konungr ok Ósantrix konungr, at hún seldi honum einn gullhring. Nú ætla þeir, at hún mun vilja eiga Norðung konung, en hans var þó reyndar ekki við getit.


52. Heimför Norðungs konungs.

   En þá gekk Sigurðr í braut þaðan ok fór til konunganna.
   Nú mælti Norðungr konungr: "Góði vin, Sigurðr, hvárt hefir þú af trúnaði rekit mitt erendi? En ef þú hefir vel rekit ok til lykta fært, þá skal ek þat launa þér. Skaltu gerast minn jarl, ok mun ek gefa þér mikit ríki."
   Þá svarar Sigurðr: "Herra, af trúnaði segir hún mér þat, at hún vill eigi taka mann á þessum tólf mánuðum, ok at festing þessa máls fekk hún mér einn gullhring. Sé hér nú, herra, gullhringinn þenna. En svá hjálpi guð mér, at ek rak mitt erendi sem ek kunna, ok eigi fæ ek þat nú betr rekit, ok fáir einir hugða ek, at þat muni betr reka ok djarfligar útlenzkr maðr ok fyrir jafntiginligum mönnum."
   Nú svarar Norðungr konungr ok lézt þess vilja gjarna bíða, - "ef aðra tólf mánaði skal lúkast várt erendi," ok biðr Sigurð hafa þar fyrir mikla þökk sína ferð, ok af þeira tali býr Norðungr konungr ferð sína ok heim til síns ríkis.


53. Sigurðr fekk brottfararleyfi.

   Ósantrix konungr heimtir Sigurð til sín, sinn vin, ok er Sigurðr kemr fyrir konungs hásæti, þá mælti Ósantrix konungr: "Góði vin, Sigurðr, þú hefir nú verit í mínu ríki tvá vetr, ok nú hefi ek þat reynt, at þú ert kurteiss riddari, ok þú munt vera ríkr maðr í þínu landi at ætt, ok nú vil ek gefa þér nokkut ríki. Þú skalt vera minn hirðstjóri ok ríða með minn her ok verja mitt land."
   Nú svarar Sigurðr: "Eigi fæ ek goldit Attila konungi, er hann drap mína bræðr ok hann rak mik frá mínu ríki, en ungi minn bróðir, Alibrandr, var særðr. Hann er nú heill, ok vil ek hann sækja, herra, ok skal hann gerast yðvarr þjónustumaðr. Hann er miklu vaskari maðr en ek em ok betri riddari. Hann er yðr sæmiligr at þjóna."
   Þá svarar Ósantrix konungr ok þykkir þat vel fallit, at hann fari eftir sínum bróður ok komi þeir báðir ok gerist hans menn.


54. Sigurðr nemr á brott Erku.

   Ok eftir þat ríðr Roðólfr í brott ok allt þar til, er hann kemr á þann skóg, ér hans riddarar eru, ok hafa þeir sik vel haldit, síðan er þeir skildust. Hann tekr þá til fylgdar við sik Osið inn unga, bróðurson Attila konungs. Þeir ríða þá leið alla, er liggr til Vilkinalands, á fund Ósantrix konungs.
   Nú gengr Sigurðr fyrir konungs hásæti ok lýtr honum ok kveðr hann vegliga, en konungr heilsar vel Sigurði, sínum vin, ok spyrr hann, hve farizt hafi. En hann svarar: "Hér er nú kominn inn ungi Alibrandr, bróðir minn, ok skaltu sjá, hversu fríðr maðr hann er."
   Ösantrix konungr fagnar vel báðum þeim ok segir, at hann skal gera hvárntveggja þeira mikinn höfðingja í sínn ríki.
   En er þeir hafa þar dvalzt sjau daga, eftir um kveldit, þá er konungr er sofa farinn, ganga þeir Sigurðr ok Alibrandr til sinna hesta ok hafa áðr tekit sín vápn ok sitt fé allt ok ríða nú til kastala Erka drottningar. Ok þá er þeir koma fyrir kastalann, þá kemr í gegn þeim Erka drottning ok hennar systir, Berta, ok vilja nú fara brott með þeim. Þau ríða þá nótt sem þau mest mega, ok bæði ríða þau nætr ok daga sem þau mega mest ok hestar þola.


55. Eftirför Ósantrix, umsátr ok heimför.

   Nú er Ósantrix konungr verðr varr, at hann er svikinn, þá lætr hann búa alJa riddara sína ok sjálfan sik ok ríðr eftir þeim sem mest má hann bæði nætr ok daga. Ok nú fara hvárirtveggi sem mest megu, en Roðólfr hittir sína menn, ok verða þeir honum fegnir mjök, fyrir því at þeir þykkjast hann áðr náliga hafa tapat. Þeir ríða nú á leið til Húnalands, en Ósantrix konungr ríðr eftir þeim með sinn her. Ok nú kemr hann svá nær þeim, at Roðólfr ok hans menn sjá, at þeir fá eigi undan komizt, ok ríða nú til eins kastala, sá heitir Marksteinn í Falstrskógi, ok lúka aftr kastalann eftir sér.
   Nú kemr Ósantrix konungr at kastalanum með allan sinn her ok setr þar um herbúðir. En Roðólfr hefir sent tvá menn í Húnaland at segja Attila konungi, hversu nú er komit hans ferð. Ok þegar er þeir menn koma í Susa á fund Attila konungs ok er hann heyrir, hversu Roðólfr hefir rekit hans erendi ok hversu þá er komit um hans ráð, þá kallar hann þegar ok biðr fá sér sín vápn og lætr blása öllum sínum lúðrum ok sendir menn um allt sitt ríki ok samnar saman her óvígum ok ríðr dag ok nótt sem mest má hann, þar til er hann kemr í Falstrskóg.
   En Roðólfr ok Osið hafa barizt hvern dag við Ósantrix konung ok drepit af þeim mikit lið, stundum út riðit af kastalanum, en stundum barizt ór vígskörðum. Ok áðr en Attila konungr komi til at veita þeim, hafa þeir látit fjóra tigu manna, en Ósantrix konungr hefir látit hundrað manna, ok þessi kastali er svá sterkr, at Ósantrix konungr fær ekki at unnit.
   Ok er hann fær njósn sanna, at Attila konungr er nær kominn með óvígan her, þá tekr hann upp sínar herbúðir ok ríðr heim í sitt ríki, ok skiljast at svá búnu.


56. Brúðkaup Attila konungs ok Erku.

   En er Ósantrix konungr er á brott riðinn með her sínn, þá mælti Roðólfr við sína menn, at þeir skulu taka sín vápn ok sína hesta ok skulu ríða í gegn þeim Attila konungi, ok svá gera þeir, ok hittast þeir Attila konungr á einum velli fögrum, ok hefir hann þá eigi minna lið en tuttugu þúsundir riddara.
   En Roðólfr fær þar Attila konungi Erka, dóttur Ósantrix konungs, ok verðr þar mikill fagnaðarfundr. Þá víkr Attila konungr aftr með allan sinn her ok heim í Susam, ok litlu síðar lét hann gera brúðlaup vegligt til Erka, ok þá giftir hann Berta, aðra dóttur Ósantrix konungs, Roðólfi, hertoga sínum, ok gefr honum mikit ríki í Húnalandi. Þessi veizla er ger með mikilli prýði ok mannfjölda ok alls konar leikum ok fégjöfum, ok stendr sú veizla sjau daga.
   Nú ræðr Attila konungr sínu ríki með sinni konu, Erka. Þau eiga tvá sonu, Erp ok Ortvin. Heðan í frá er mikill ófriðr millum Húnalands ok Vilkinalands, ok margar orrostur á Attila konungr við Ósantrix, konung Vilkinamanna, ok við Valdimar, konung Rúzimanna, ok hafa ýmsir betr. Ok standa nú þessur ríki á þá lund nokkura hríð.