Forskjell mellom versjoner av «2. Lokes straff»

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
m
m
 
Linje 14: Linje 14:
  
  
−
Þá er goðin váru orðin<ref>''orðin'' av ''verða''.</ref> Loka svá reið [sem ván var,<ref>''sem ván var'' som ventelig var (nemlig efter hvad der er fortalt i det frgd. stykke).</ref> hljóp<ref>''hljóp'' av ''hlaupa''.</ref> hann á braut ok fal sik á fjalli n&#491;kkuru, gerði þar hús ok fjogur<ref>''fjogur'' [[Grammatiske supplementer|G. S. 31.]]</ref> dyrr, at hann mátti sjá ór húsinu í allar áttir. En opt um daga brá<ref>''brá'' av ''bregða''.</ref> hann sér í lax<ref>''lax'' genitiv.</ref> líki, ok falst þá [þar sem heitir<ref>''þar sem heitir'' på det sted som heter.</ref> Fránangrs fors. Þá hugsaði hann fyrir sér hverja vél æsir mundu til finna at taka hann í forsinum. En er hann sat í húsinu, tók hann língarn ok [reið á ræxna,<ref>''reið á ræxna'' bandt masker derpå.</ref> svá sem net er síðan gert; en eldr brann fyrir honum. Þá sá hann at æsir áttu<ref>''áttu'' av ''eiga''.</ref> skamt til hans, ok hafði Óðinn sét ór Hliðskjálfinni<ref>''Hliðskjálf'' Odins sete i Åsgård, hvorfra han ser ut over hele verden.</ref> hvar hann var. Hann hljóp þegar upp ok út í ána, ok kastaði netinu fram á eldinn. En er æsir koma til hússins, þá gekk sá fyrst inn er allra var vitrastr, er Kvásir heitir; ok er hann sá á eldinum f&#491;lskann, er netit hafði brunnit, þá skildi hann at þat mundi vél vera til at taka fiska, ok sagdi ásunum. Því næst tóku þeir ok gerðu sér net, eptir því sem þeir sá á f&#491;lska<ref>''f&#491;lski'' den hvite, lette aske som ennu har det brentes form.</ref> at Loki hafði gert. Ok er búit var netit, þá fara æsir til árinnar ok kasta neti í forsinn; hélt Þórr &#491;ðrum netshálsi, ok &#491;ðrum heldu allir æsir ok drógu netit. En Loki fór fyrir ok leggst niðr í milli steina tveggja;<ref>''tveggja'' [[Grammatiske supplementer|G. S. 31.]]</ref> drógu þeir netit yfir hann, ok kenndu at [kykt var fyrir,<ref>''kykt var fyrir'' der var noget levende i veien (eg. foran).</ref> ok fara í annat sinn<ref>''í annat sinn'' for annen gang.</ref> upp til forsins, ok kasta út netinu, ok [binda við svá þungt<ref>''binda við svá þungt'' binder dertil noget så tungt.</ref> at eigi skyli undir mega fara. Ferr þá Loki fyrir netinu; en er hann sér at skamt var til sævar,<ref>''sævar'' gen. av ''sær'', sjø.</ref> þá hleypr hann upp yfir þinulinn ok rennir<ref>''rennir'' her: løper.</ref> upp í forsinn. Nú sá æsirnir hvar hann fór; fara enn upp til forsins ok skipta liðinu í tvá staði, en Þórr veðr<ref>''veðr'' av ''vaða''.</ref> þá [eptir miðri ánni,<ref>''eptir miðri ánni'' midt efter elven.</ref> ok fara svá út til sævar. En er Loki sér tvá kosti; var þat lífsháski at hlaupa á sæinn, en [hitt var annarr<ref>''hitt var annarr'' sc. ''kostr''.</ref> at hlaupa enn yfir netit; [ok þat gerði hann,<ref>''ok þat gerði hann'' anakoluti.</ref> hljóp sem snarast yfir netþinulinn. Þórr greip eptir honum ok tók um hann, ok [renndi hann í hendi honum,<ref>''rendi hann'' etc. den (laksen) gled fremover i hans hånd.</ref> svá at [staðar nam<ref>''nam staðar'' stanset.</ref> h&#491;ndin við sporðinn, ok er [fyrir þá s&#491;k<ref>''fyrir þá s&#491;k'' av den grunn.</ref> laxinn aptrmjór. Nú var Loki tekinn griðalauss,<ref>''griðalauss''; æsene hadde ikke kunnet gripe Loke da Balder falt, for der var ''mikill griðastaðr''; men nu kunde han ikke gjøre fordring på ''grið''.</ref> ok farit<ref>''farit'' sc. ''var''; eg. der blev faret = man for.</ref> með hann í helli n&#491;kkurn. Þá tóku þeir þrjár<ref>''þrjár'' [[Grammatiske supplementer|G. S. 31.]]</ref> hellur ok settu á egg, ok lustu<ref>''lustu'' av ''ljósta''.</ref> rauf á hellunni hverri. Þá váru teknir synir Loka, Vali ok Nari eða Narfi; brugðu æsir Vala í vargs líki, ok reif hann í sundr Narfa, bróður sinn. Þá tóku æsir þarma hans ok [bundu Loka með<ref>''bundu Loka með'' bandt L. dermed.</ref> yfir þá þrjá steina; stód einn undir herðum, annarr undir lendum, þriði undir knésbótum, ok urðu þau b&#491;nd at járni. Þá tók Skaði<ref>''Skaði'' Njords hustru.</ref> eitrorm ok festi upp yfir hann, svá at eitrit skyldi drjúpa ór orminum í andlit honum; en Sigyn, kona hans, sitr hjá honum ok heldr mundlaugu undir eitrdropa. En þá er full er mundlaugin,<ref>''mundlaugu'' dativ.</ref> þá gengr hon ok slær út eitrinu, en meðan drýpr eitrit í andlit honum; þá kippist hann svá hart við at j&#491;rð &#491;ll skelfr; þat [kalli þér<ref>''kalli þér'' for ''kallit þér''.</ref> landskjálfta. Þar liggr hann í b&#491;ndum til ragnarøkrs.
+
Þá er goðin váru orðin<ref>''orðin'' av ''verða''.</ref> Loka svá reið [sem ván var,<ref>''sem ván var'' som ventelig var (nemlig efter hvad der er fortalt i det frgd. stykke).</ref> hljóp<ref>''hljóp'' av ''hlaupa''.</ref> hann á braut ok fal sik á fjalli n&#491;kkuru, gerði þar hús ok fjogur<ref>''fjogur'' [[Grammatiske supplementer|G. S. 31.]]</ref> dyrr, at hann mátti sjá ór húsinu í allar áttir. En opt um daga brá<ref>''brá'' av ''bregða''.</ref> hann sér í lax<ref>''lax'' genitiv.</ref> líki, ok falst þá [þar sem heitir<ref>''þar sem heitir'' på det sted som heter.</ref> Fránangrs fors. Þá hugsaði hann fyrir sér hverja vél æsir mundu til finna at taka hann í forsinum. En er hann sat í húsinu, tók hann língarn ok [reið á ræxna,<ref>''reið á ræxna'' bandt masker derpå.</ref> svá sem net er síðan gert; en eldr brann fyrir honum. Þá sá hann at æsir áttu<ref>''áttu'' av ''eiga''.</ref> skamt til hans, ok hafði Óðinn sét ór Hliðskjálfinni<ref>''Hliðskjálf'' Odins sete i Åsgård, hvorfra han ser ut over hele verden.</ref> hvar hann var. Hann hljóp þegar upp ok út í ána, ok kastaði netinu fram á eldinn. En er æsir koma til hússins, þá gekk sá fyrst inn er allra var vitrastr, er Kvásir heitir; ok er hann sá á eldinum f&#491;lskann, er netit hafði brunnit, þá skildi hann at þat mundi vél vera til at taka fiska, ok sagdi ásunum. Því næst tóku þeir ok gerðu sér net, eptir því sem þeir sá á f&#491;lska<ref>''f&#491;lski'' den hvite, lette aske som ennu har det brentes form.</ref> at Loki hafði gert. Ok er búit var netit, þá fara æsir til árinnar ok kasta neti í forsinn; hélt Þórr &#491;ðrum netshálsi, ok &#491;ðrum heldu allir æsir ok drógu netit. En Loki fór fyrir ok leggst niðr í milli steina tveggja;<ref>''tveggja'' [[Grammatiske supplementer|G. S. 31.]]</ref> drógu þeir netit yfir hann, ok kenndu at [kykt var fyrir,<ref>''kykt var fyrir'' der var noget levende i veien (eg. foran).</ref> ok fara [í annat sinn<ref>''í annat sinn'' for annen gang.</ref> upp til forsins, ok kasta út netinu, ok [binda við svá þungt<ref>''binda við svá þungt'' binder dertil noget så tungt.</ref> at eigi skyli undir mega fara. Ferr þá Loki fyrir netinu; en er hann sér at skamt var til sævar,<ref>''sævar'' gen. av ''sær'', sjø.</ref> þá hleypr hann upp yfir þinulinn ok rennir<ref>''rennir'' her: løper.</ref> upp í forsinn. Nú sá æsirnir hvar hann fór; fara enn upp til forsins ok skipta liðinu í tvá staði, en Þórr veðr<ref>''veðr'' av ''vaða''.</ref> þá [eptir miðri ánni,<ref>''eptir miðri ánni'' midt efter elven.</ref> ok fara svá út til sævar. En er Loki sér tvá kosti; var þat lífsháski at hlaupa á sæinn, en [hitt var annarr<ref>''hitt var annarr'' sc. ''kostr''.</ref> at hlaupa enn yfir netit; [ok þat gerði hann,<ref>''ok þat gerði hann'' anakoluti.</ref> hljóp sem snarast yfir netþinulinn. Þórr greip eptir honum ok tók um hann, ok [renndi hann í hendi honum,<ref>''rendi hann'' etc. den (laksen) gled fremover i hans hånd.</ref> svá at [staðar nam<ref>''nam staðar'' stanset.</ref> h&#491;ndin við sporðinn, ok er [fyrir þá s&#491;k<ref>''fyrir þá s&#491;k'' av den grunn.</ref> laxinn aptrmjór. Nú var Loki tekinn griðalauss,<ref>''griðalauss''; æsene hadde ikke kunnet gripe Loke da Balder falt, for der var ''mikill griðastaðr''; men nu kunde han ikke gjøre fordring på ''grið''.</ref> ok farit<ref>''farit'' sc. ''var''; eg. der blev faret = man for.</ref> með hann í helli n&#491;kkurn. Þá tóku þeir þrjár<ref>''þrjár'' [[Grammatiske supplementer|G. S. 31.]]</ref> hellur ok settu á egg, ok lustu<ref>''lustu'' av ''ljósta''.</ref> rauf á hellunni hverri. Þá váru teknir synir Loka, Vali ok Nari eða Narfi; brugðu æsir Vala í vargs líki, ok reif hann í sundr Narfa, bróður sinn. Þá tóku æsir þarma hans ok [bundu Loka með<ref>''bundu Loka með'' bandt L. dermed.</ref> yfir þá þrjá steina; stód einn undir herðum, annarr undir lendum, þriði undir knésbótum, ok urðu þau b&#491;nd at járni. Þá tók Skaði<ref>''Skaði'' Njords hustru.</ref> eitrorm ok festi upp yfir hann, svá at eitrit skyldi drjúpa ór orminum í andlit honum; en Sigyn, kona hans, sitr hjá honum ok heldr mundlaugu undir eitrdropa. En þá er full er mundlaugin,<ref>''mundlaugu'' dativ.</ref> þá gengr hon ok slær út eitrinu, en meðan drýpr eitrit í andlit honum; þá kippist hann svá hart við at j&#491;rð &#491;ll skelfr; þat [kalli þér<ref>''kalli þér'' for ''kallit þér''.</ref> landskjálfta. Þar liggr hann í b&#491;ndum til ragnarøkrs.
  
  

Nåværende revisjon fra 16. jun. 2018 kl. 18:55

Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Norsk.gif


Oldnorsk lesebok for begynnere


2. Lokes straff


Þá er goðin váru orðin[1] Loka svá reið [sem ván var,[2] hljóp[3] hann á braut ok fal sik á fjalli nǫkkuru, gerði þar hús ok fjogur[4] dyrr, at hann mátti sjá ór húsinu í allar áttir. En opt um daga brá[5] hann sér í lax[6] líki, ok falst þá [þar sem heitir[7] Fránangrs fors. Þá hugsaði hann fyrir sér hverja vél æsir mundu til finna at taka hann í forsinum. En er hann sat í húsinu, tók hann língarn ok [reið á ræxna,[8] svá sem net er síðan gert; en eldr brann fyrir honum. Þá sá hann at æsir áttu[9] skamt til hans, ok hafði Óðinn sét ór Hliðskjálfinni[10] hvar hann var. Hann hljóp þegar upp ok út í ána, ok kastaði netinu fram á eldinn. En er æsir koma til hússins, þá gekk sá fyrst inn er allra var vitrastr, er Kvásir heitir; ok er hann sá á eldinum fǫlskann, er netit hafði brunnit, þá skildi hann at þat mundi vél vera til at taka fiska, ok sagdi ásunum. Því næst tóku þeir ok gerðu sér net, eptir því sem þeir sá á fǫlska[11] at Loki hafði gert. Ok er búit var netit, þá fara æsir til árinnar ok kasta neti í forsinn; hélt Þórr ǫðrum netshálsi, ok ǫðrum heldu allir æsir ok drógu netit. En Loki fór fyrir ok leggst niðr í milli steina tveggja;[12] drógu þeir netit yfir hann, ok kenndu at [kykt var fyrir,[13] ok fara [í annat sinn[14] upp til forsins, ok kasta út netinu, ok [binda við svá þungt[15] at eigi skyli undir mega fara. Ferr þá Loki fyrir netinu; en er hann sér at skamt var til sævar,[16] þá hleypr hann upp yfir þinulinn ok rennir[17] upp í forsinn. Nú sá æsirnir hvar hann fór; fara enn upp til forsins ok skipta liðinu í tvá staði, en Þórr veðr[18] þá [eptir miðri ánni,[19] ok fara svá út til sævar. En er Loki sér tvá kosti; var þat lífsháski at hlaupa á sæinn, en [hitt var annarr[20] at hlaupa enn yfir netit; [ok þat gerði hann,[21] hljóp sem snarast yfir netþinulinn. Þórr greip eptir honum ok tók um hann, ok [renndi hann í hendi honum,[22] svá at [staðar nam[23] hǫndin við sporðinn, ok er [fyrir þá sǫk[24] laxinn aptrmjór. Nú var Loki tekinn griðalauss,[25] ok farit[26] með hann í helli nǫkkurn. Þá tóku þeir þrjár[27] hellur ok settu á egg, ok lustu[28] rauf á hellunni hverri. Þá váru teknir synir Loka, Vali ok Nari eða Narfi; brugðu æsir Vala í vargs líki, ok reif hann í sundr Narfa, bróður sinn. Þá tóku æsir þarma hans ok [bundu Loka með[29] yfir þá þrjá steina; stód einn undir herðum, annarr undir lendum, þriði undir knésbótum, ok urðu þau bǫnd at járni. Þá tók Skaði[30] eitrorm ok festi upp yfir hann, svá at eitrit skyldi drjúpa ór orminum í andlit honum; en Sigyn, kona hans, sitr hjá honum ok heldr mundlaugu undir eitrdropa. En þá er full er mundlaugin,[31] þá gengr hon ok slær út eitrinu, en meðan drýpr eitrit í andlit honum; þá kippist hann svá hart við at jǫrð ǫll skelfr; þat [kalli þér[32] landskjálfta. Þar liggr hann í bǫndum til ragnarøkrs.


Neste tekst


____


Ordforklaringer: goð n. gud. verða (varð, urðum, orðinn) bli. reiðr adj. vred. ván f. formodning; forventning; håp; rimelighet. fela (fal, fólginn) skjule. fjall n. fjell. dyrr f. ell. n. pl. dør. átt f. himmelegn; verdenshjørne. bregða (brá, brugðum, brugðinn) bevege hurtig, e-u; forandre, forvandle. líki n. skikkelse. fors m. foss. hugsa (-aða) overveie. vél f. kunstferdighet; list; kunstig redskap. ríða (reið, riðinn) vride, sno. ræxn m. maske. eiga (á, átta) eie, ha. skammr adj. kort. vitr adj. forstandig. skilja (skil, skilda) skille, skjønne. búa (bjó, búinn) 1. bo. 2. gjøre i stand. halda (helt, haldinn) holde, e-u. annarr - annarr den ene - den andre. netsháls m. enden av et nett. kykr ell. kvikr adj. levende. sinn n. gang. þinull m. rep som er festet til enden av et fiskegarn. renna (-da) 1. trans, la løpe, glide; 2. intr. løpe, glide. lið n. folk, krigsfolk. staðr (-ar; -ir) m. sted. miðr adj. midterst. kostr (-ar; -ir) m. vilkår. nema (nam, námum, numinn) ta. sporðr m. hale (på fisk). aptrmjór adj. smal baktil. griðalauss adj. som ikke har fått sig tilsikret fred (grið n. pl.). hellir m. hule. hella f. helle. egg f. egg; kant. ljósta (laust, lostinn) slå. rauf f. hull. vargr m. ulv. þarmr m. tarm. herðr f. (bøies som ermr) skulder. lend f. lend. knésbót (fl. -bœtr) knehase. eitrormr m. giftig orm. andlit n. ansikt. mundlaug f. skål, bekken. kippa (-ta) rykke. landskjálfi m. jordskjelv. ragnarǫk n. pl. ell. ragnarøkr n. gudenes undergang; verdens opløsning.


Fotnoter

  1. ↑ orðin av verða.
  2. ↑ sem ván var som ventelig var (nemlig efter hvad der er fortalt i det frgd. stykke).
  3. ↑ hljóp av hlaupa.
  4. ↑ fjogur G. S. 31.
  5. ↑ brá av bregða.
  6. ↑ lax genitiv.
  7. ↑ þar sem heitir på det sted som heter.
  8. ↑ reið á ræxna bandt masker derpå.
  9. ↑ áttu av eiga.
  10. ↑ Hliðskjálf Odins sete i Åsgård, hvorfra han ser ut over hele verden.
  11. ↑ fǫlski den hvite, lette aske som ennu har det brentes form.
  12. ↑ tveggja G. S. 31.
  13. ↑ kykt var fyrir der var noget levende i veien (eg. foran).
  14. ↑ í annat sinn for annen gang.
  15. ↑ binda við svá þungt binder dertil noget så tungt.
  16. ↑ sævar gen. av sær, sjø.
  17. ↑ rennir her: løper.
  18. ↑ veðr av vaða.
  19. ↑ eptir miðri ánni midt efter elven.
  20. ↑ hitt var annarr sc. kostr.
  21. ↑ ok þat gerði hann anakoluti.
  22. ↑ rendi hann etc. den (laksen) gled fremover i hans hånd.
  23. ↑ nam staðar stanset.
  24. ↑ fyrir þá sǫk av den grunn.
  25. ↑ griðalauss; æsene hadde ikke kunnet gripe Loke da Balder falt, for der var mikill griðastaðr; men nu kunde han ikke gjøre fordring på grið.
  26. ↑ farit sc. var; eg. der blev faret = man for.
  27. ↑ þrjár G. S. 31.
  28. ↑ lustu av ljósta.
  29. ↑ bundu Loka með bandt L. dermed.
  30. ↑ Skaði Njords hustru.
  31. ↑ mundlaugu dativ.
  32. ↑ kalli þér for kallit þér.
Hentet fra «http://heimskringla.no/index.php?title=2._Lokes_straff&oldid=47354»