Vis kilden til Breve fra Biskop Haakon i Bergen

{| class="toccolours" border="1" width="100%" cellpadding="4" style="border-collapse:collapse"
|- style="background-color:#e9e9e9"  
!align="center" valign="top" width="40%" | '''Velg språk''' !!align="center" valign="top" width="10%" | Norrønt !!align="center" valign="top" width="10%"| Islandsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Norsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Dansk !!align="center" valign="top" width="10%"| Svensk !!align="center" valign="top" width="10%"| Færøysk
|-
!  Denne teksten finnes på følgende språk ►!! [[Fil:Original.gif|32px|link=Breve fra Biskop Haakon i Bergen]] !!  !!  !!  !!  !! 
|-
|}


<center>'''[[Ýmsir textar]]'''


'''Oldnorsk Læsebog'''


udgiven af '''[[Peter Andreas Munch biografi|P. A. Munch]]''' og '''[[Carl Richard Unger biografi|C. R. Unger]]'''

Christiania 1847


<big>'''Breve fra Biskop Haakon i Bergen'''</big></center>


'''1. Til Kong Magnus Erikssön.''' 

Virðuligstum höfðingja ok kærasta herra sínum Magnúsi með guðs miskunn Noregs, Svía ok Gota konungi, sendir Hákon með samri miskunn byskup í Björgvin kveðju ok sik sjálfan, með öllu því er hann má honum til virðingar, heiðrs ok æru gera. Optliga hafit þér margfaldat með oss konungligrar tignar mildi ok g&#339;zku með mikilli staðfestu, nafnliga ok sérliga nú er vér yðr funnum ok hjá yðr várum kærliga ok ærliga teknir í Osló, svá at vér kennumst, at hvárki höfum vér orðhegi eðr kunnustu svá viðrkvæmiliga ok framalliga yðr at þakka sem yðarri tign h&#339;fir ok vár skylda krefr. Því biðjum vér guð allsvaldanda at hann fylli várn vanmátt með sinum náðum, ok lofi oss svá lengi at lifa at vér megim með úbrigðiligri hollostu téð ok gört þat sem yðr megi vel líka. Panta vára alla er þér gáfut oss liðuga með bréfi yðru fengum vér öllungis með fullnaði ok greiðskap af herra Guðþormi prófast eptir því sem vér kröfðum, sem vér af hjarta yðr þökkum, ok með sama hætti fyrir öll önnur privilegia ok frelsisbréf, er vér af yðrum náðum fengum. Bréf yðart er þér gáfut minni virðuligri frú féngum vér henni; þakkar hon yðr mikilliga fyrir þann yðarn góðvilja ok allan annan. - Tíðendalaust er hér alt með oss, útan slikt sem herra prófastr kann yðr at segja. Várum vér á leiðinni frá yðr til Björgvinar einn dag ok einn mánað, mjök svá nýkomnir heim þá er þetta var skrifat. Gerna undirst&#339;ðim vér, sem guð lofi oss at sé, yðra velferð ok heilsu með góðum ok löngum lífdögum. Bjóðit til vár, yðars þjónustumanns nú eðr síðar, um alt þat sem yðr megi vel líka. Biðjum vér ok at yðr eigi mislíki at vér kunnikt gerum um þann skotska svein er oss fylgði ok yðart bréf hafði, bjóðandi féhirðinum at hann afreiddi hann með einum hvítum tersél; þó fekk hann engan, með því at vér undirstóðum at engi var til, hvárki hvítr ne grár; stendr á yðrum náðum hvat þér vilit framleiðis hér um gera eðr bjóða. Sæm vér þó gerna fyrir yðra skyld at hann væri fyrr afreiddr með einum hvítum formél, þó at krankr væri, eðr ok svá mörgum grám sem svaraði, heldr en nökkurn tíma mætti hann þat segja at hann hefði lengi alls engis biðat. Yðr ok alla yðr velviljandi geymi ok styrki faðir ok sonr ok heilagr andi. Amen. Skrifat í Björgvin ''3 non. novembr. anno domini'' 1337.


'''2. Til den unge Bjarne Erlingssön af Gizke.'''

Ærligum manni ok sínum kærustum vin, Bjarna Erlingssyni, sendir Hákon með guðs miskun byskup í Björgvin kveðju &c. Kærleika, vináttu ok góðvilja, oss jafnliga teðan, þökkum vér yðr mikilliga; nafnliga ok sérliga fyrir bréf þat er vér næstum af yðr féngum. Undirstóðum vér at þér vildut oss í Túnsbergi gerna sét hafa; þat sama hefðim vér með yðr gernsamliga gört, ef framlíðandi ár, komandi vetr, blíðr byrr boðinn ok búinn hefði oss boðizt; biðuðum vér þó tvá daga í Túnsbergi. Gátu þér, þóat at þarfleysu svá sem oss þykkir, um nökkura svá okkra vináttu viðráttu um kveldum. Man þat guð vita vér hyggjum hana öfundlausa ok hatrlausa ok án alls langrækis; segja menn at vörm er vina senna; fyrir góðu tökum vér yðru kalsi, ek svá væntir oss at þér með oss gerir. Heilsit várum herra konunginum á vára vegna með várri þjónostu, ok verit honum sem nærkvæmastir til alls góðs ok dygðar, sem vér væntum at þér gerna gerit. Óttumst vér at vér höfum ritit honum langt bréf, í hverju þó meðal annarra hluta er vér gátum um erendi Tómasar skotska um tersél hvítan er hann skyldi hafa fengit; váru þar engi efni á, hvárki um hvíta ne grá, eptir því sem vér til sanns undirstóðum bæði af föður yðrum ok prófastinum. Sæm vér þó nauðigir sakir várs herra konungsins heiðrs at hann hefði svá lengi lítils eðr alls engis biðat; biðjum vér at þér undirstandit hvat várr herra konungrínn vill framast þarum gera: vándara er við útlenzka menn at eiga en aðra. Tíðendalaust er hér flest alt, svá sem guð hafi lof fyrir at faðir yðarr, móðir ok systr eru vel til reika, ok allr þeirra varnaðr. Heilsar yðr Remundr de Lamena mikilliga með sinni þjónustu. Opt hafi þér sagt at vér fátt skrifum, en nú hafi þér fengit af oss bibliam. Þyrmit eigi fantsins baki eðr bréfakoppum at hann beri oss aðra, ok æ þykkir oss þess betr er vér fám fleiri. Biðjum vér at þér gerit vinsamliga með Gauta svein várn í Túnsbergi. Afsakit oss við þá bræðr herra Jón ok Sigurð Hafþórsson, at vér þeim ekki rituðum at þessu sinni. Heilsit þeim ''et alios; et salutetis quos ex parte nostra duxeritis salutandos.'' Geymi yðr guð nú ok jafnan. Skrifat í Björgvin ''3 non. Novmbr. anno domini'' 1337.


'''3. Til Samme.''' 

Ærligum manni Bjarna Erlingssyni sendir Hákon &c. - - Guð þakki yðr alla hluti jafnliga með oss vel görva; nafnliga ok sérliga þökkum ver yðr fyrir tíðendi ok kærligt bréf er næst féngum vér af yðr. &#338;skjum vér ok gerna vita vildum ok biðjum, at þér þjónir várum virðuligum herra konunginum með allri þjónustu ok hollustu, sem vér vitum at þér gerit ok gera vilit æ þess meir sem yðr þykkir at hann meir þurfi. Mintu þér oss á í bréfi yðru um sira Brynjólf; munu þér nú mega enda sira Brynjólfs erendi, meðan prófastrinn er svá nærri konunginum, eptir því sem bezt megi þér. Um sira Harald gátu þér ok, ok þykkjumst vér eptir efnum með hann hafa gört, ok svá viljum vér gerna framleiðis gera, en eigi verðr Lafranzkirkja at sinni laus er Gisbriktr á, sakir þess at kirkjunni á Vanginum þarfast hversdaglig umbót meir en henni þarfast skyli. Minnir oss at vér hefðim beðit yðr um erendi Tómasar skotska, ok enn biðjum vér yðr at þér undirstandit hverja leið várr herra konungrinn vill þat enda, meðan prófastrinn er svá nærri honum. Heilsit várum virðuligum herra konunginum á vára vegna mikilliga með várri þjónustu ok dróttninginni þat sama, ''salutantes et omnes quos ex parte nostra duxerits salutandos.'' Geymi yðr ok alla yðra vini útan enda guð allsvaldandi. Skrifat í Björgvin tveimr náttum fyrir kyndilsmessu, ''anno domimi'' 1338. 


'''4. Til Samme.'''

Ærligum manni ok sínum góðum vin Bjarna Erlingssyni sendir Hákon &c. Vér gerum yðr kunnikt at um oss ok alla yðra vini er alt heilbrigt sem guð sé lofaðr; lofi hann ok oss þat sama til yðar spyrja. Skrifuðum vér yðr næst til eptir því sem vér máttum, þó at nökkut svá skjótliga, með Ólafi á Luðslandi: munu þér þar um gera sem yðr líkar. Fara hér nú mörg lygitíðendi ok kvittar, af hverjum er vér vissim gera um yðr sannendi, ef yðr svá líkaði. Eigi skrifi þér nú oftiðum ok hvergi til ofljóst; munum vér því sjálfir valda, elligar mun þat skjóta umbót fá. Undirst&#339;ðim vér gerna um várs virðuligs herra konungsins hingatkvámu þat fyrsta er yðr þykkir at þér megit nökkut oss kunnigt þar um gera. Bjóðit til vár um alla hluti sem yðr vel líka, er gerna viljum ok skulum yðarn vilja gera. Heilsit öllum þeim sem þér vitit at oss vel vilja. Geymi yðr guð &c. Skrifat í Björgvin á Þórsdaginn fyrsta í langaföstu, ''anno domini'' 1338. 


'''5. Til Samme.'''

Ærligum manni &c. - - Viðrlíkt mjök skrifum vér yðr ok föður yðrum at þessu sinni, bæði sakir nökkurrar svá várrar fjölskyldu ok svá sakir þess at vér viljum eigi sveinsins ferð seinka. Þökkum vér yðr mikilliga fyrir fagrt bréf ok kærligt er vér fengum af yðr næst; undirstóðum vér í því yðra hingatkvámu, er vér biðjum guð at hann geri bæði heilbrigða ok skjóta eptir því sem hann veit yðr hentast vera ok hagligast. Kom herra Ívarr til Björgvinar Hallvarðsvöku eptan, sagði hann oss hversu lengi ok með mikilli gleði hann með yðr var. Tét var oss bréf herra byskups í Hamri, í hverju er hann sagði til sanninda, at várr virðuligr herra konungrinn kom til Bágahúss páskadag, en dróttningin fjórða dag páska it ytra á skipi; gat hann ok at herra Úlfr Saxason reið þegar til hans. Mjök, sem herra byskup sagði í sinu bréfi, stendr illa í Svíariki, ok enn verr í Skáni. - Herra erkibyskup hefir kallat oss til concilium með öðrum byskupum er vera skal í Niðarósi at Lafranzvöku næst er kemr; væntir oss með guðs vilja ok miskun at vár nökkur svá m&#339;ði sem vér höfum haft, skyli oss skjótt til bata snúast, sem vér guði þökkum ok hans signuðu móður. Önnur tíðendi slik sem hér eru kann sveinninn yðr at segja, ok trúum vér at sira Brynjólfr ok Remundr geri at sinn hluta. Heilsum vér gerna frú Elini ok ærligum jumfrúm öllum yðrum systrum ok varnaði. Geymi yðr guð ok alla yðra vini. ''Scriptum Bergis in festo Halvardi martyris anno dom.'' 1338.


'''6. Til Bjarnes Fader, Hr. Erling Vidkundssön.'''

Vér fengum bréf af kærasta Bjarna várum, í hverju er vér undirstóðum at þeir funnust í þrumusundum, herra Ívarr ok hann, ''in festo Bartholomæi'', en laugardaginn þar eptir kom hann til Túnsbergs; funnust þeir þar Sigurðr Hafþórsson ok Stígr Hákonarson ok aðrir fleiri góðir menn; var þá í ván at Bjarni minn ok Gunnarr hvítr skyldu ferðast til konungs á allra þeirra vegna, en hvat sem af varð undirstóðum vér enn eigi. Hversu með Gunnar var síðan gert, sagði hann at þér kynnit oss at segja með öðrum tíðendum þeim sem yðr líkaði oss kunnigt gera; sveinninn gat fyrir oss at Gunnarr væri fanginn þar til er Bjarni frjálsaði hann. Önnur tíðendi féngum vér eigi at þessu sinni. Bjóðit til vár sem yðars vinar, er gerna gerum þat sem yðr megi vel líka. Heilsum vér gerna frú Elini, d&#339;trum yðrum jumfrúm, ok öllum varnaði. Geymi yðr Guð &c. (1338).


'''7. Til Biskop Salomon i Oslo.'''

Vér féngum bréf yðart með göngusveini yðrum Eyjari áttanda dag Octobris mánaðar. Funnum vér þarí nú sem fyrr mikinn kærleika, góðvilja ok h&#339;fersku til vár, sem guð láti oss með góðu skyldat fá, ok svá viljum vér ok skulum með guðs vilja. Sérliga ok nafnliga þökkum vér yðr fyrir grip ok gersimi, hestinn er þér sendit oss: má hann oss þjóna at miklum þorra fyrir hálfan lækni. Skulum vér senda yðr með Ásmundi gullsmið smárakka þá líkustu sem vér kunnum til fá at þessu sinni, þvíat eigi sýndist oss at sveinninn mætti þá makliga yfir land f&#339;ra. Biðjum vér gernsamliga at þér bjóðit til vár traustliga sem yðars vinar um þá hluti sem yðr vel líka ok með oss kunnu at falla, útan ef, at eigi skal vili bresta í þvílíku sem vér megum. Tíðendi eru hér engi útan þvílik sem sveinninn kann yðr at segja. Enn þökkum vér yðr fyrir hestinn framar en vér þykkjumst orðum viðkoma. Nú ok jafnan yðr ok yðr velviljandi geymi Jesus Christus. Skrifat í Björgvin ''anno quo supra.''


'''8. Til Bjarne Erlingssön.'''

Guð þakki yðr allan kærleika, h&#339;fersku ok góðvilja er þér hafit jafnan oss tét, nafnliga ok sérliga þökkum vér yðr at þér vildut hugga oss með bréfi yðru; undirstóðum vér í því ýmisa svá hluti þá er eigi þykkir alt eptir vilja falla. Mun hinn hagasti guð, er af hinu versta kann allra bezt at gera, því til góðs snúa ok venda, ok þat láti guð oss sem fyrst fregna ok undirstanda. Gerna sjám vér at þér sem framast erfiðit fyrir yðarri s&#339;md ok yðarra vina, svá at eptir guð sjálfan vendi þér hinn mesta kærleika til sjálfs yðars ok yðars heiðrs, iðuliga hugsandi þá ærligu slekt er þér erut at komnir, ok at þér megit hana eptir öllum mætti æra ok s&#339;ma svá at guði snérist til heiðrs, yðr ok öllum yðrum vinum, er þar til stunda, sem vér fullkomliga treystum at þér munut gera með guðs náðum. Hugsit iðuliga þann vers er þér löngu kunnut: ''Quidquid agas prudenter agas et respice finem.'' Þau tíðendi er þér höfðut föður yðrum skrifat fyrst eptir þat er þér af Björgvin fórut, léngum vér eigi fyrr en nú at Katrínarmessudag er var; hafði hann þau þó löngu at höndum fengit. Alt heilbrigt kunnum vér yðr at segja um yðra vini hér: láti guð oss þat sama til yðar spyrja ok fregna. Fleira kunnum vér eigi nú at sinni, nökkut svá fjölskyldugir, yðr at skrifa. Geymi yðr guð ok hans signaða móðir nú ok jafnan. Skrífat í Björgvin ''3 non. Decembr. anno quo supra.'' 

[[Kategori:Alfabetisk indeks]]
[[Kategori:Tekster på norrønt]]
[[Kategori:Brev]]
[[Kategori:Peter Andreas Munch]]
[[Kategori:Carl Richard Unger]]