Fjörutíu Íslendinga þættir: Ívars þáttr Ingimundarsonar
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
||||
|
Ívars þáttr Ingimundarsonar
Þórleifur Jónsson gaf út
Reykjavík, 1904
Í þeima hlut má marka, er nú mun ek segja, hverr ágætismaðr Eysteinn konungr (Magnússon berfœtta), var at ráðspeki, eðr hve mjök hann var vinhollr ok hugkvæmr eftir at leita við vini sína, hvat þeim væri at harmi, ef hann sá (þá) óglaða. Sá maðr var með honum, er hét Ívarr, ok var Ingimundarson, íslenzkr at ætt ok stórættaðr at kyni, vitr maðr ok skáld gott. Konungr virði hann mikils, ok var til hans ástsamliga, sem sýnast mun. Þórfinnr hét bróðir Ívars; hann fór ok útan á fund Eysteins konungs, ok naut hann þar frá mörgum mönnum bróður síns. Enn Þórfinnr öfundaði þat, er mönnum þótti hann eigi jafnnemi bróður síns, enn þurfa hans at njóta, ok undi hann því eigi með konungi, ok bjóst til Íslands. Enn áðr þeir bræðr skildu, mælti Ívarr til Þórfinns: „Nú vil ek, bróðir, bjóða þau erindi út til Íslands: þú kennir konu þá, er heitir Oddný Jóans-dóttir; ber þú henni þau mín orð með kveðjusending, at hon giftist eigi öðrum manni enn mér, því at hon er svá af konum, at mér leikr helzt hugr á“. Síðan fór Þórfinnr út til Íslands, ok varð vel reiðfari, ok rak ekki erindi bróður síns, heldr tók þat ráð, at hann bað Oddnýjar sér til handa, ok var hon honum gift. Ok litlu síðar kom Ívarr út ok frá þetta, ok þótti Þórfinnr illa hafa ór haft við sik, ok undi hann lítt við svá búit. Fór hann þá aftr til Noregs ok var enn með Eysteini konungi í góðu yfirlæti sem fyrr. Hann tók þá fáleika ok ógleði mikla. Enn er konungr fann þat, þá heimti hann Ívar á eintal við sik, ok spurði, hví hann væri svá ókátr, „enn fyrr, er þú vart með oss, var mikil skemmtan at rœðum þínum jafnan, ok eigi leita ek fyrir því eftir þessu, at eigi vita ek, at vér höfum ekki af gert við þik; ertú ok svá vitr maðr, at eigi muntú grun draga af því, er eigi er, ok seg mér, hvat er“. Ívarr svaraði“. „Þat sem er, herra, má ek ekki frá segja“. Konungr mælti: „Ek mun þá geta til; eru nökkurir menn þeir hér, er þér getist eigi at“? „Eigi er þat, herra“, segir Ívarr. Konungr mælti: „Þykkist þú af mér hafa minna sóma enn þú vildir“? Hann kvað eigi þat vera. Konungr mælti: „Hefir þú sét nökkura þá hluti, er þér hefir svá mikit um fundizt, hér í landinu, at þér þykki þat illa“? Hann lét ekki þat vera. Konungr mælti: „Fýsir þik til annarra höfðingja“? Hann segir þat fjarri fara. „Vandast oss nú getan“, segir konungr; „viltú hafa forræði nökkur yfir eignum nökkurum“? Hann neitti því. „Eru nökkurar konur þær hér eðr á öðrum löndum, er þér sé eftirsjá at“? Hann svaraði: „Svá er, herra“. Konungr mælti: „Ver eigi þar um hugsjúkr. Ef sú kona er á Íslandi, þá far þú út, þegar er várar; mun ek fá þér bæði fé ok sœmdir, ok þar með bréf mitt ok innsigli til þeira manna, er ráða eigu fyrir kosti þeirar konu, ok veit ek eigi þeira manna vánir, at eigi víkja eftir várum vinmælum eðr ógnarorðum“. Ívarr svaraði: „Eigi má svá vera“. Konungr mælti: „Engi veg má þess vera“, segir konungr; „þat mun ek mæla framar, þó at annarr maðr eigi hana, þá mun ek þó ná, ef ek vil, þér til handa“. Ívarr svaraði: „Þungligar er farit málinu, herra; bróðir minn á nú konuna“. Þá mælti konungr: „Hverfum þar þá frá, sé ek þar gott ráð til; þegar eftir jólin mun ek fara á veizlur, ok far þú með mér, ok muntú þar sjá margar kurteisar konur, ok ef eigi eru konungbornar, þá mun ek fá þér einhverja“. Ívarr svarar: „Herra, því þungligar er komit minn máli, at jafnan, er ek sé fagrar konur ok drengiligar, þá minnir mik þessarrar konu, ok er æ því meiri minn harmr“. Konungr mælti: „Þá mun ek gefa þér forræði nökkur ok eigur, sem ek bauð þér fyrr, ok skemmtir þú þér við þat“. Hann svarar: „Ekki uni ek því“. Konungr mælti: „Þá fæ ek þér lausafé, ok ferr þú kaupferðir þangat til landa sem þú vilt“. Hann lézt eigi þat vilja. Þá mælti konungr: „Vandast mér nú heldr, enn þó má eigi vita, hvat helzt hlýðir, ok hefi ek nú eftir leitat sem ek kann. Nú er einn hlutr eftir, ok er sá alllítils verðr hjá þessum, er ek hefi boðit þér. Enn þó má ek eigi vita, hvat heizt hlýðir; far þú nú á fund minn hvern dag, þá er borð eru uppi, ef ek sit eigi yfir nauðsynjamálum ok mun ek hjala við þik; skulum vit rœða um konu þessa, alla vega sem þú vill, ok í hug má koma, ok mun ek gefa mér tóm til þessa, því at þat verðr stundum, at mönnum verðr harms síns at léttara, ef um er rœtt; ok þat skal ok þessu fylgja, at þú skalt aldri gjaflaust af mínum fundi fara“. Ívarr svaraði: „Þetta vil ek, herra, ok hafit mikla þökk fyrir yðra eftirleitan“. Ok nú gerðu þeir svá, at jafnan, er konungr sitr eigi yfir vandamálum, þá talar hann oft um þessa konu við Ívar, ok þetta hlýddi bragðit; ok bœttist nú Ívari harms síns vánum bráðara, ok litlu síðar var hann glaðr ok kátr; ok kemr í samt lag, sem fyrr hafði verit, um skemmtan hans ok gleði. Var hann með Eysteini konungi ok undi vel.
