Hallfreðar þáttr vandræðaskálds

Fra heimskringla.no
Revisjon per 9. aug. 2020 kl. 09:00 av August (diskusjon | bidrag) (Hallfreðar þáttr vandræðaskálds)
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Norsk.gif Dansk.gif
Dansk.gif


Flateyjarbók


Þaattr Hallfredar vandrædaskaaldz


A ofanverdum dogum Hakonar Adalstæinsfostra bio nordr a Halogalandi j ey þeirri er Ylfui hæitir sa madr er Þorualdr het ok var kalladr skiliandi. hann atti konu þa er Þorgerdr het ok var Hallfredar dottir. Gallti het brodir hennar ok var rikr madr ok bio j Sognne. synir Þorualldz voru þeir Ottarr |[1] ok Þorkell silfri ok var hann æigi skilgetinn. Jngialldr het madr er þar bio enn j eyiunne hans son het Auallde. (Ottarr var) med Jngiallde. Sokki het vikingr æinn mikill ok illgiarn hann for uida med hernade. hann var vinr mikill Gunnhilldar sona er þa redu Noregi. hann kom a nattarþeli at bæ Þorualldz ok segir sinum monnum at þar mundi gott fang j hendr bera er audigr madr var firir ok skulu ver bera elld at bænum. Þorualldr gek at dyrum ok spyrr huerr firir elldinum rede. Sokki sagde til sin. Huers giolldum ver at segir Þorvalldr ek man æigi motgerdir vorar vid þig. Sokki suarar. ekki foru uær uikingar at sokum. vilium ver hafa lif þitt ok fe. Þorvalldr suarar. þess munu þer nu rad æiga at sinne. Nu sækia vikingar ath bænum med elldi ok uopnnum ok lykr þar suo at Þorvalldr brennr þar jnne med .xv. mann en nokkurir menn kuomuzst a brott. vikingar toku fe þat allt er þeir mattu nytium a koma. Sumt lid Sokka gerdi til Jngialldz ok lỏgdu þar elld j hus. hann gek til dyra ok beiddi monnum vtgaungu en þess var æingi kostr. þa huarf Jngialldr til sueinanna Ottars ok Auallda ok mællti. þat er likazst at lidin se min orlỏg ok uillda ek giarnna koma ykkr ór elldinum ok mætti þit niota leingri forlaga ok skal ek skiota ykkr vt vm laundyrr ok væri ykkr efni til selld at hefnna þessa ef ykkr er nokkur framkuæmd ætlut. Þeir segia at vera munde vile til en æigi siam vit efni til þess at sua bunu. Þeim var sidan skotit vt vm laundyrr æinar ok komuzst þeir met ræyk a burt ok hlupu vt a eyna. en firir gny ok elldzgangi ok þat er þeir voru æigi fæigir þa kuomuzst þeir undan ok til æins bonda er þar bio. Ottarr mællti þa. uilltu bondi lia mer skip. Hann spyrr huat suæinum eru þit. Hann suarar. þeir æinir eru at betr samir at flytia okkr en duelia okkr. Hann suarar. þat mun uist satt þit munut vera eyirsuæinar uorir. Þa voru þeir fluttir til landz ok kỏlluduzst gongumenn ok koma þeir þar er sildaferia æin var ok spurdu huerr firir rede. þeir kuoduzst vera nordan or Uogum. Ottarr mællti. vili þer nokkura þionustusueina. Styrimadr suarar. uel koma oss bakstrsuæinar ok stigit a skip vt. Helldu sidan sudr med landi. ok er þeir koma a Sognnsę þa mællti Ottarr. nu uilium vit her inn j fiordinn ok æigum her firir frændr. Styrimadr mællti. þat skal ykkr nu hæimillt ok kann vera at þit set her æigi verr komnir en þar sem þit vorut uppteknir ok hafui þit uel þionat en brugnir munu þit uit flæira. Sidan skildu þeir.


Drepnir berserkir. capitulum.

Sid vm aftan kuomu þeir j Sognn til Gallta modurbrodur sins ok settuzst utarliga j halm. Gallti gek at þeim ok spurde huerir þeir uæri. Þeir kuoduzst uera gongusuæinar. Gallti mællti. hitt munda ek ætla at þit verit dugandi menn ok frændr minir se ek þat a ỏgnabragde ykkru. ok gangit til sætis. Ottarr suarar. nu er dulit,til hofs er haskinn firrizst. Þar voru þeir j godu yfirlæti .vij. vetr edr .viij. ok gerduzst menn geruiligir. ok þa vard orrosta a Fitium ok fell Hakon Adalsteinsfostri en Gunnhilldar synir toku rikit. Þa mællti Gallti. þann ueg uirdig Ottarr sem þu munir verda firir ykkr frændum. en nu er su ỏlld j Noregi at ek se æigi at ek geta halldit ykkr firir vvinum vorum. nu skulu þit fara uestr til Æinglandz ok seam fyst huersu vid lætr. en ek uænti fridar af Gunnhilldar sonum ef þit erut æigi vid. Ottarr kuetzst hans rad hafua vilia. ok foru þeir or landi ok uestr vm haf ok ofludu ser fiar ok gerduzst myklir menn. sellt hafde Gallti jardir þeirra ok kuikfe ok varit j silfr. .iij. uetr voru þeir firir uestan haf ok attu gnott fiar. þa foru þeir til Orknneyia ok mællti Ottarr vid Auallda. þat læikr nu j skapi mer at kaupa mer Jslandz far. þat spyr ek at þar hafua menn frelsi ok þat lata godir dræingir ser soma. Aualldi bad hann firir rada. sidan keyftu þeir Jslandz far. Ottarr mællti þa. nu er sua (mal) med uexsti at ver hofum fæingit fe mikit ok gott ord en þo megum uer æigi hæita uaskir menn ef æigi skulu fodurhefndir fram koma. en þo at þat þiki æigi synt þa er þat þo æigi reynt fyrr en ver finnum vvini vora. nu skal framarlla til hætta helldr en æigi finnumzst ver. Sidan fara þeir til fundar vid vikinga ok sa j æinum leyniuoge morg skip. þa mællti Ottarr. nu munu ver hafa breytnni. ek mun fra lide skiliazst ok Auallde ok hætta æigi lide voru. uęnti ek at ver verdim hamingiu mæire en illuirkiar þessir. en þeir menn er eftir eru skulu hafa hendr a reipum ok verit bunir at ver komum aftr. Þeir kuoma j lid uikinga ok var spurt huat manna þeir væri. þeir kuoduzst vera matgerdarmenn ok letu sild fala ok spurdu huar hofdinginn væri Sokki. mun honum æigi hent at kaupa til vista ydr. Menn suorudu at hann væri æigi uanr at |[2] fara æinn saman at sildakaupum ok ferr hann iafnan vid .xl. manna. Ottarr suarar. hui sæta uarlæikar þessir. edr huar sefr hann a nottum. liggr hann a skipe edr landi. Þeir kuodu hann j lofti æinu sofa. þuiat hann aa sỏkott vid menn ok lætr log bera firir ser ok ganga ekki allnær ok æigi mun hann ganga at sildakaupum a kuelldum. Þeir Ottarr gengu j brott ok satu vm æigi at sidr. Sokki lot læsa dyrr huert sinn er hann gekk a burt edr hann var þar ok gætti sealfr lukla ok trude ser bezst en let standa .xxx. manna firir skemmudyrum. Ottarr hafde þetta allt spurt ok hafde vid buizst ok atti nafraskiodu ok graftol ok mællti vid Auallda. nu munu vit hafa gætzsllu a er menn eru a brottu fra skemmunni ok grafa undir skemmuna ok læita at koma upp undir skemmunni. Ok sua gerdu þeir ok urdu menn ekki varir vid þetta starf. ok vm nottina er[3] Sokki kom j herbergit þa spratt Ottarr upp ok lagde spiote j smaþarma honum nedan (u)ndir bryniuna. en Aualldi hio ór Sota brodur hans þionappa ok var þat banasar. sidan hlupu þeir j iardhusit er þeir hỏfdu gert ok kuomuzst til bat(z) sins ok sidan til skips sins ok fengu godan byr til Jslandz. ok þotti æigi skỏruligri hefnnd ordit hafa. Gunnhilldr konungamodir spurde þetta ok quat mæin at þui at hon læidde þa æigi augum er vini hennar hofdu drepit. en uæit ek huerir gert hafa.


Ottarr kom til Jslandz ok feck Aastdisar

Ottarr kom skipi sinu j Blonduos firir nordan land. adr uoru þar lond numin. Ottarr keyfti land j Grimstungum j Uatzdal at þeim manni er Æinarr het ok gaf vid kaupskipit ok gerde þar bu. Aualldi var med Ottari hinn fysta uetr en at uori keyfti hann land at Knuki j Vazdal ok fek þeirrar konu er Hilldr het ok uar dottir Eyuindar sorkuis. dottir þeirra het Kolfinna hon var uæn kona ok oflati mikill. Olafr het madr er bio at Haukagile hann var audigr madr ok atti þa konu er Þorhalla het ok var dottir Æuars hins gamla. Astdijs het dottir þeirra ok var skorulig kona. hennar bad Ottarr ok fek med myklu fe. son þeirra het Hallfredr en annarr Gallti. en Valgordr dottir ok var kuenna friduzst þeirra er þa voru j Uatzdal edr vidara. Olafr at Haukagile fostrade Hallfred ok var hann þar uel halldinn. Hallfredr var snemma þroskuligr mikill ok sterkr uel andlitz farinn nefliotr ok kallmannligr nỏkkut skolbrunn marghattadr ok margbreytinn þegar hann var nokkut þroskadr jarpr aa hár ok for uel. hann var skalld gott þegar a unga alldri ok alnidskar en ekki miog vinsæll.


Ottarr riez nordan til Nordraardals

Þorstæinn Jngimundarson var þa hofdinge at Hofe j Uazdal ok bio þar ok þotti mestr madr j þeim sueitum. hann var vinsęll ok mannheilla madr. Jngolfr ok Gudbrandr uoru synir hans. Jngolfr var uęnstr madr nordr j suæitum. Vm hann var þetta kuedit.


Allar uilldu meyiar
med Jngolfi ganga
þær er uaxnar voru
vesol kuetzst hon æ til litil.
suo uil ek ok kua(d) kelling
med Jngolfi ganga
medan mer tuær um tolla
tenn j efra gomi.


Haustbod uar sett j Grimstungum ok knattleikr. Jngolfr kom til læiks um daginn ok mart manna med honum nedan ór dal. uedr var gott ok satu konur vti ok hỏrfdu a læikinn. Ualgerdr Ottarsdottir sat upp j brekkuna fra ok konur hia henni. Jngolfr var at læiknum ok flo knottrinn þangat er Ualgerdr uar. hon tok hann hondum ok let koma undir yfirhofnn sina ok bad þann sækia er kastat hafde. en Jngolfr hafdi kastat. Hann heyrdi þetta ok snarade eftir en bad þa læika. en hann settizst nidr hea Valgerdo ok talade uid hana allan þann dag. Nu var slitit leiknum ok fara heim vm kuelldit þeir er æigi voru bodsmenn. Sidan uandi Jngolfr komur sinar j Grimstungur ok talade vid Ualgerde. Ottarr kom at mali vid Jngolf. æigi getz mer at kuomum þinum ok spurt muntu þat hafa at ver hofum æigi þolat ollum monnum skammir edr skapraunir atgerdalaust. muntu komazst auduelligar at radahag vid hana ef þu uill. Hann kuetzst sealfrada vilea vera ferda sinna huat sem Ottarr sagde. let sua at æins skipadan dalinn at hann kuetzst æingis naudungarmadr vera skylldu. Sidan hittir Ottarr Þorstein ok segir honum. bad hann æiga hlut at suo at ver halldim rettum hlut vid Jngolf son þinn. þu ert uitr madr ok godgiarnn. Þorsteinn suarar. vist gerir hann þat j moti uilia minum ok hæita uil ek minne vmrædu. Skilia þeir vid þat. Þorsteinn mællti vid Jngolf. annan hatt hafui þer en ver a unga alldri. gerit ydr at ginnungum er hofdingia efni skylldu vera ok lat þu af tali vid dottur Ottars bonda. Jngolfr kuat batnna skylldu vid hans vmrædu ok let hann þa |[4] af kuomum fyst j stad. Sidan orti Jngolfr mansaungsdrapu vm Valgerde. Ottarr reiddizst þui miog. ferr enn at hitta Þorstein. kuat ser nu leitat mikillar skapraunar. nu bid ek þig at þu lofir mer at stefnna Jngolfi syne þinum þui at ek vni æigi at kyrt se. Þorsteinn suarar. æigi mun ek banna þat en medallagi ætla ek þat radligt. Jokull Jngimundarson uar þa at Hofui brodir Þorsteins er þetta var. hann sagde þa. heyr a endime at þu munir fara malum fram vid oss frændr her j sueit ok skal þat skiott at illu verda. Jokull bio upp j Tungu j Uazdal. Þorsteinn syndi enn sem oftar godgirnd sina ok setti menn til med þeim a Hunavatz þinge ok handsalade firir Jngolf son sinn ok bad þess Ottar at hann yndi þui at Þorsteinn gerde j mille þeirra vm drapumalit ok annat þat er j mille var. þessa fystu menn Ottar ok vard þat at sætt at Þorstæinn skyllde gera æinn. Sidan mællti hann. skiot eru her min vmmæli. her er at sea firir huorumtueggium huersu ykkr likar. ek geri halft hundrat silfurs til handa Ottari en Ottarr skal selia iardir sinar ok radazst j burt ór þessi sueit. Ottar quaz æigi uara at honum mundi slikr uiafnnadr bodinn. Þorsteinn kuetz æigi sidr firir hans hond set hafa j þessu uid skaplynde huorratuoggiu. Ok eftir þetta redzst Ottarr sudr j Nordrárdal ok bio fyst a Ottarstodum. þa var Hallfredr son hans nærr .xx. at alldri ok var þroskuligr.


Griss bad Kolfinnu. capitulum.

Hallfredr lagde hug a Kollinnu Aualldadottur. en Auallda var litit vm þat ok uillde gifta honum dottur sina. en Hallfredr uillde ekki kuongaz. Auallde ferr at finna Ma vin sinn er bio a Marstodum ok sagde honum huar komit var. Hann suarar. her mun til órræda at taka sem ek er. ek mun fa mann til at bidia hennar. madr hæitir Griss ok er Somings son hann er vinr minn ok byr vt at Gæitaskarde j Langadal. hann hefir verit vt j Myklagarde j myklum soma. Hann var audigr madr ok vinsæll. Nu sendi Mar eftir Grise ok kemr hann a Marstade. Marr mællti. rad ætla ek at gera firir þer. þu skalt bidia Kolfinnu dottur Auallda þar skortir æigi fe ok er kostr godr. Nu koma þeir til Auallda ok voru .viij. saman. þeir settu vti spiot sin. Gris atti gullrekit spiot. Nu satu þeir at malum ok flutti Mar firir hond Gris. Aualldi quaz Mars forsio hlita mundu ef konunum lizst sem mer. J þui bile kom Hallfredr ok forunautar hans. hann sa spiotit ok mællti. komnir munu her menn nỏkkurir vm langan veg. gættu hesta okkarra en ek mun fara til dyngiu Kolfinnu. Ok suo gerir hann. hann settizst nidr hea henni ok spyrr huat komit væri. en oþokki mun mer a vera þui at þin mun bedit uera. en ek trui æigi at þat verde uel suo buit. Lattu þa firir þui sia at rada æigu segir hon. Æigi skal þat segir hann þo at þer þiki nu hinn nyiari betri. Nu tekr hann Kolfinnu ok setti hana j kne ser vti a dyngiu uegginum ok talade sua vit hana at allir mattu sia þegar vt gengu. hann sueigir hana at ser driugan ok fara þa j æinstaka kossar. Nu koma þeir vt. þa mællti Gris. huerir eru þessir menn er her sitia a dyngiunne er suo latazst at akafliga. Gris var helldr vskyggnn madr ok sureygr nokkut. Aualldi suarar. Hallfredr er þar ok Kolfinna dottir min. Gris mællti. er þetta uandinn. Oft berr suo at segir Aualldi. en þu hlytr þetta uandrædi af at rada af þui er hon er nu þin festarkona. Gris suarar. audsett er þat at vid mig uill hann nu fiandskapaz ok er sligt til hręsni gert. Nu suarar Aualldi. lat vera umællt ef þu uillt þat ok er þer þa æinge vandi a. Gris suarar. stadfest hefui ek þetta rad firir mer. Sidan gengu þeir til hesta. þa mællti Hallfredr vid Gris. vita skaltu þat at ek virde suo sem þu uilir gera fiandskap vit mig ok mun ek banna þer radit. en ef þat tekst þa mun illa fara. Þa suarar Marr. æinskis munu ver meta þin ord um þetta þuiat Aualldi mun rada æiga. Þa quad Hallfredr visu þessa.


Suo nỏkkui verdr sỏkkuis
sannargs troga margra
ægiligs firir ỏgum
allhæidins mer ræide.
sem olitill vti
allz mest vid fỏr gesta
stæri ek brag firir brude
burhundr gamall sturi.


Ok hirde ek ekki vm blotmanninn huat þu leggr til. Marr suarar. þott litit se traust mitt þa mattu þo uel flimta mig ekki. Hallfredr kuetzst rada mundu ordum sinum en þeir malum sinum. Hann quad visu.


Redkada ek rækimæidum
randalids at bidia
otta æinka dottur
Aualldi þui skalldi.
sid mun surz vm bida
sia geta menn til hennar
kvonar byrr af kyrri
Kolfennu mer renna.


Ok for Hallfredr þa ræidr a burt.


Hallfredr bardiz ok vard fangadr. capitulum.

Mar suarar. ridum eftir honum. Ok suo gerdu þeir ok voru .xv. saman. Hallfredr var þa vistum at Haukagile. Olaf fostra hans grunade vm ferdir þeirra Gris ok Mars ok sende þegar eftir Ottari at segia honum allan malauỏxst at Hallfredr þurfui manna vit. Nu er þat at segia at Hallfredr ok hans menn ridu undan .ij. en xv. eftir. |[5] Gris mællti þa. þar ma nu sea þa Hallfred ok snuum eftir þeim. þeir fara radlausliga undan ok sækium at þeim ok kostum klædum a uopnn þeirra ok endazst mun mer afl til þo at ek hallda þeim .ij. Marr suarar. sligt er uel mællt. Þa hleypir huerr sem buinn var. Nu getr Hallfredr at lita eftirræidina ok mællti. rennum æigi undan. gott er vid lidsmun at etia ok buum okkr uaskliga ok veriumzst her a holltinu. Þeir Gris ok Marr sækia at þeim en þeir veriazst uel ok dræingiliga. en þo kemr at þui sem mællt er at ekki ma vit margnum ok verda þeir handteknir ok bundnir. Þa mællti Gris. menn rida þar ok hefui ek tỏl(u) a at vera munu .xxx. ok ma verda at sigrinn verde skammr. Þar var þa Ottarr kominn. þeir Gris snua þa aftr j gotuskard nokkut af anne ok læitudu ser vigis. hann kuadde Ottar ok spurde hann at eyrendum. Hann suarar. ek spyr at Hallfredi. Gris mællti. her er hann nu ok liggr lagt. Ottarr mællti. med huerium hætti er nu um hann. Gris mællti. bundinn er hann en æigi drepinn þo at þat væri makligra. Ottarr mællti. naudung mikil þott sok se til. huort vili þer unna mer þess at ek geri æinn yduar j mille. Gris mællti. hui mun þat æigi fallit þott ek ætti helldr vm at dęma en virda skal þig um sinn sua mikils. Ok þetta rada þeir ok er Hallfredr laus latinn. ok þa mællti Ottarr. æigi er ferdin virdulig. Hallfredr mællti ok quaz æigi hana lofa mundu. en eigi hirdi ek huat þu gerir ef Gris a Kolfinnu. Ottarr suarar. þui skaltu æigi rada allz er hann trude mer til. hann skal konu æiga ok se hon .iij. uetr j festum en þu skalt fara vtan ok læita þer mæire sæmdar. Hallfredr mællti. æigi væit þo huerir manni eru truir ef fedrnir bresta. nu skal þat fyrr at hendi berazst at skora a Gris til hol(m)gaungu þegar ek finn hann. Nu rida þeir hæim fedgar. Hallfredr ridr til Haukagils. Olafui þotti illa hafua ordit ok sendi ord Ottari at brigda þessu ok kuat vandræda vant suo buit. Þa kuomu ord til Hallfredar at fadir hans væri siukr ok kuetz Ottarr vilia finna hann ok skipa til vm fe sitt. Hallfredr kom þegar ok þa let Ottarr þegar taka hann ok bera at honum fiotur ok eru nu .ij. kostir at vera kyrr edr sitia her j fiotrinum ok styra æigi frændum þinum j hættu. Hallfredr suarar. æigi hefir þu j tuæim hondum vid mig vm fiandskap ok helldr muntu rada en ek siti her j hỏftum. Ok suo var. Nu er at segia fra þeim atburdum er Griss fek Kolfinnu en Maar hafde bodit jnne. ok þotti Ottari at þui miog hrapat ok kuat at huorigir mundu uel hafua. ok sendi ord Olafui þo at hann gætti sua til at æigi yrde holmgangan. Olafr fysti Hallfred vtan ok quaz mundu fe til leggia med honum ok let þat godra manna sidu. Hallfredr suarar. se ek nu huer astrad þer hafuit (vid) migh. en suo segir mer hugr vm at lỏng uerde uor uandręde. Ok retzst til skips. Hallfredr kom til skips ok kuat visu.


Fus er ek þoat osa
afl uỏll drepi stalli
miog skytr maurnar vakri
minnazst vid Kolfinnu.
þo at algrindar endizst
attgodrar mer trodu
betr unnum nu nytri
nærr sem heitin væri.


Hann for vtan ok kom vid Noreg ok sotti a fund Hakonar hins rika er þa red lande. Hallfredr gek firir hann ok kuadde hann. jall spurde huerr hann være. Hann nefnndizst Hallfredr. en eyrendi mitt er þat at ek hefui kuæde kuedit vm ydr ok uillda ek hliod fa. (Jall suarar). likligr værir þu at skalldligt være kuæde þitt ok skaltu hliod fa. Ok siden kuat hann ok tokzst uel til. Jall mællti. þat ma sea at þu mant vera hofdingia diarfr. Jall gaf honum goda ỏxi silfrreknna stundar mykla ok klęde god ok baud honum med ser at vera. ok þat þiggr Hallfredr.


Hallfredr hitti Olaf

At sumre ferr Hallfredr vt til Jslandz ok kemr firir sunnan land ok hafde þa fe mikit. sidan var hann j fỏrum nokkura stund ok kom alldri nordr um land. Ok æitt sinn er hann kom af Jslande la hann vid Agdenes ok er hann hitti menn at male var honum sagt at hỏfdingia skifte være ordit j Noregi. væri Hakon jall daudr en Olafr Trygguason væri til rikis kominn. þat var ok sagt med at Olafr baud ỏllum kristnne. Þetta þotti Hallfredi allt saman mikil tidendi. urdu skipueriar allir a þat sattir at þeir skylldu heita a gudin at þeim gęfui byr at sigla burt fra Noregi nokkur til heidinna landa. suo var heitit stofnat at þeir skylldu gefua fe ok .iij. sallda ỏl Frey ef þeim gæfui til Suiþiodar en Þór edr Odni ef þa beri aftr til Jslandz. Sidan lagu þeir þar nokkura stund ok gaf þeim æigi a burt. vrdu þa vm sidir at sigla inn a fiordinn. lỏgdu þeir þa til hafnar þeirrar er het Fladki ok nadu þeir æigi sealfu læginu þuiat þar lagu firir langskip mỏrg. Vm nottina georde storm mikinn af hafui en þeir lagu a suædinu. hỏfdu þeir streingia raun mykla ok akkera. Þa var alidin nottin ok þegar at lysti af degi mællti æinn af langskipamonnum. þessir menn a kaupskipinu eru komnir haskasamliga þuiat þeir liggia þar sem mest stendr uedrit |[6] a ok dugit til uel ok hælpum þeim. Geingu þa .xxx. manna a æitt skip ok reru til þeirra. einn þeirra sat ok styrde sa var j olpu grænne ok mikill uexsti. þeir kuomu at kaupskipinu. þa mællte sa er styrde til kaupmanna. þer erut ekki uel komnir þuiat stormr er a en firir er vhræint ok skeriott ok skulu ver græida ferd ydra. Hallfredr mællti. huat hæitir þu. Hann suarar. ek hæiti nu Akkerisfrakki. En j þui er þeir hofduz ord vid þa gek j sundr æinn akkerisstræingr. olpumadrinn fleygdi ser þegar vtbyrdis ok gat gripit j nidrdrættinum stræinginn ok bar upp j skipit. Þa er stræingrinn brast þa quad Hallfredr þetta.


Færum festar vorar
ferr særoka at knerri
suerd tekr helldr at herda
huar er Akkerisfrakki.


Olpumadr suarar þui at hann var þa upp kominn a skipit ok mællti.


Enn j olpu grænne
ek fek dreing til stræingia
þann er hnakmidum hnykkir
her er Akkerisfrakki.


ef þu villt þat vita sagde hann. Var þa dregin upp grunnfære þeirra. ok reru þessir firir skipinu ok fluttu þa j gott lægi en æigi vissu kaupmenn huerr þessi var olpumadrinn. var þeim þa sagt litlu sidarr at þat hafde verit Olafr konungr. Var konungr þa kominn at nordan. en hann hafdi ætlat nordr a Halogaland sem adr er getit. lagde konungr þa skipum sinum til Nidaross. dvaldizst hann þar en var stundum a Hlodum med hirdsuæitir sinar. Hallfredr hellt ok skipi sinu til Nidaross.


Hallfredr hitti j fystu Olaf konung

Olafr konungr gek æinn dag vti um stræti en nokkurir menn gengu j mot honum. sa fagnade konungi er fystr gek. konungr spurde hann at nafnni. hann nefnndizst Hallfredr. (Konungr mællti.) ertu skalldit. Hann suarar. kann ek at yrkia. Konungr mællti. þu munt vilia trua a sannan gud en kasta forneskiu ok illum atrunade. þu ert skoruligr madr ok æinardligr ok er þer æinsætt at þiona æigi læingr fiandanum. Hallfredr suarar. uel getr þu um talat konungr en æigi mun ek þo lata skirazst kauplaust. Konungr mællti. huat er til mællt. Þa sagde Hallfredr. þat at þu sialfr uæitir mer gudsifiar af ỏngum ỏdrum uil ek þat embætti þiggia. Konungr sagde at hann mun þat til vinna. Var Hallfredr þa skirdr ok allir hans skipueriar. hellt Olafr konungr Hallfredi undir skirnn[7]. Þess getr Hallfredr j æinu kuæde er hann orti um Olaf konung.


Hlaut ek þann er æzstr var æinna
ek sanna þat manna
undir nidbyrdi nordan
nordr gudfỏdur ordinn.


Sidan var Hallfredr skirdr. fek konungr hann j hendr modurbrædrum sinum Jostæini ok Kallhofud at þeir skylldu kenna honum Credo ok Paternoster. toku þa ok tru bændr margir ok þeir brædr synir Breidarskeggia[8] ok allir Jslendingar þeir sem þar voru j bænum.


Fra konungi ok Hallfredi

Hallfredr skalld Ottarsson uar med Olafi konungi. hann gek æinn dag firir konung ok bad hann hlyda kuæde þui er hann hafde ort um hann. Konungr kuetzst æigi uilia hlyda kuæde hans. Þa mællti Hallfredr. þui muntu rada herra. en tyna mun ek þa þeim frædum er þu hefir latit kenna mer ef þu uillt æigi hlyda kuędinu þuiat ekki eru þau fræde skalldligri en kuædit er. Þa mællti konungr. uandrædaskalld ertu vid at æiga ok skal hlyda kuæde þinu. Hallfredr flutti kuædit skỏruliga. þat var drapa. Þa mællti konungr er lokit var quædinu. þetta er gott kuædi ok uel ort. uilltu nu geraz minn madr ok vera med mer. (Hallfredr suarar). ek var fyrr hirdmadr Hakonar jalls. nu mun ek ekki gerazst þer hadgenginn ok ỏngum ỏdrum hỏfdingia nema þu hæitir mer þui at mig hendi ỏngua þa hluti at þu segir mig þer afhendan ne rekir mig fra þer. Konungr suarar. þann ueg er bragd a þer at þu munir faas suifazst ok latir þer mart soma. ganga ok sỏgur helldr fra lynde þinu þær at mer þikir æigi ỏruænt at þu farir nokkurum hlutum þeim fram at ek uil firir ỏngan mun sæma. Hallfredr suarar. þar kann ek skiott rad til. drap þu mig þa. Konungr mællti. vist ertu vandrædaskalld en minn madr skaltu þo vera ok hafa samt vidrnefnnit sagde hann. (Hallfredr mællti) huat gefr þu mer at nafnnfesti ef ek skal vandrædaskalld heita. Konungr suarar. se ek at þetta uilltu æiga kenningarnafnn ok þigg af mer suerd helldr fritt. en vandi mikill mun þer a þikia þui at æinge skal vmgerdin fylgia ok varduæit sua .iij. nætr ok .iij. daga at ỏngum uerde mæin at. Þa quad Hallfredr visu.


Veit ek at visu skreyti
uidlendr konungr sende
nỏktan brand af nỏkkui
nu at syrar mey dyra.
verda hiollt firir herde
hỏfum gramr kera framdan
skolkuings vm þa ek skialga
skrautlig konungs nauti.


Uel gat Hallfredr uarduæitt suerdit. Hallfredr lastade ekki godin þo at adrir menn hallmællti heim. quat ekki þurfa at amæla þeim þo at menn uillde æigi trua a þau. Hann kuat þetta æinn tima sua at konungr heyrde.


Fyrr var hitt er harra
hlidskialfan gat ek sealfan
skift er a gumna giftu
gedskiotan uel blota.


Konungr mællti. þetta er allilla kuedit ok er yfirbota vert. Hallfredr quad.


Aull hefir ætt til hylli
Odins skipat liodum
algillda man ek alldar
idiu uorra nidia.
em ek traudr þui at uel Uidris
ualldit hugnadizst skallde
legg ek a frumuer Friggiar
fion þui at Kristi þionum.


Konungr mællti. allmikinn hug leggr þu a godin ok er þat illa virdanda firir þer. en þo er nidrlag visunnar betr kuedit en okuodit. Þa quad Hallfredr visu.


Hỏfum holda ræifar
hrafnnblotz goda nafnni
þess er ỏl uit lof lyda
lom ỏr heidnum domi.


Konungr mællti. æigi bætizst enn vm ok yrk adra til yfirbotar. Þa quad Hallfredr visu.


Mer skyli Freyr ok Freyia
fiard læt ek af dul Niardar
liknniz grỏm vid Grimne
gramr ok Þorr hinn ramme.
Krist bid ek allrar astar
erum læid sonar ræide
uallda fræknnum folldar
fedr æinn ok gud kuedia.


Konungr suarar. sligt er alluel ort. ok yrk enn. Hallfredr quad.


Sa er med Sygna ræsi
sidr at blot eru kuidiut
þar uerdr flest at fordazst
fornnhalldin skỏp nornna.
lata allir ytar
Odins blot firir roda
nu er ek neyddr fra Niardar
nidium Krist at bidia.


Fra konungi ok Ottari(!)

Ottarr het madr en Kalfr annan. þeir voru brædr ok upplenzskir at ætt en sum uar nordr a Halogalandi. þeir uoru med hird Olafs konungs uel metnir af konungi en ekki uinsælir af alþydu. þeir ỏfundudu Hallfred skalld. þotti þeim hann hafua of mikinn gang af konungi en Hallfredr uillde ekki uęgia firir þeim. Uar þat æitt kuelld vit dryk at slo j deilu mykla med þeim. var konungr uit ok bar hann helldr j hag þeim Ottari ræduna þuiat hann sa at Ottari mundi æigi endazst at þræta vid Hallfred. Ok er konungr uar burt genginn uoru þeir at endrnyia sina deilu ok um sidir slo j kappmæli med þeim. sagdi Hallfredr at Ottarr mundi ser litt æinhlitr ef þeir ættizst illt vid. lauk suo þui mali at Hallfredr hliop upp ok hio til Ottars med ỏxinne Hakonar naut jalls ok uæitti honum banasaar. Kalfr þræif Hallfred ok menn med honum. settu þeir fiotra a fætr honum ok bundu |[9] hendr hans. uoru þat lỏg at þann mann skyllde drepa at mann dræpi inne j konungs herberge. Sidan foru þeir Kalfr til konungs ok sỏgdu honum uigit Ottars. kuodu þa sea mega huat manna Hallfredr var. mun hann sua ætla at bledia hirdina sagde Kalfr ok er æigi vist huort hann hlifir hofdinu ef hann komzst j fære vm. Rægde Kalfr ok hans felagar Hallfred alla uega sem mest þar til at konungr bad drepa hann um daghinn eftir. Kalfr vard vit þat gladr ok varduæittu þeir Hallfred j jarnnum vm nottina en læiddu hann vt vm daginn eftir ok ætludu at drepa hann. Þa mællti Hallfredr. er sa daudr at ek uann aa. Þeir sogdu at sua uar. Hallfredr mællti. þa man ydr makligt þikia at ek deyi. edr huar er Olafr konungr. Kalfr mællti. huat mun þig þat varda. til dauda hefir hann nu dęmt þig adr. (Hallfredr mællti). ef nỏkkurir menn eru her nærr staddir þeir at ek hefui uel til gort þa launi þeir mer nu sua at ek se læiddr þar nær sem konungrinn er. uil ek þakka honum hirdvist. Þa kom þat fram sem mællt er at huerr a ser vin med vvinum. voru þeir menn þar at vid konnuduzst at Hallfredr hafde heim uel til gort ok leiddu hann þadan skamt fra sem konungr uar uti staddr ok Sigurdr hirdbyskup hans. En er Hallfredr kom nærr þeim þa mællti hann til konungs. minnizst þer herra at þer hafit mer þui hæitit at segia mig ydr alldri afhendan. ok verdit æigi hæitrofa vid mig ella mun uor samuist skemri verda en ek uillde at uæri. sa er annar hlutr til at telia at þu ert gudfadir minn. Byskup mællti. firir guds sakir herra latit manninn niota slikra hluta suo storra. Konungr suarar. sua skal vera byskup sem þer bæidit. ok bat leysa hann skiott. Var þa sua gert ok likade Kalfi allþungt. Hallfredr uar enn med hirdinne ok uar konungr þo færre til hans en adr en þo bætti hann þetta uig firir Hallfred. Þat var æinn dag at Hallfredr stod firir konungi. fell hann þa til fota honum. konungr sa at hann fellde taar ok spurde huat honum þætti suo mikit. Hallfredr suarar. nær fellr mer konungs ræidin ok henni uillda ek af mer koma. Konungr suarar. suo skal uera. þu skalt fara sendifỏr mina ok skulu vit þa sattir ef þu kemr henni fram. edr huort attu suerdit er ek gaf þer. A ek uist herra segir hann ok hefir þat ekki sidan j vmgerd komit. en þo hefir ỏngum manni mæin at þui ordit. Konungr mællti. þat samir ok at vandrædaskalldit æigi uandrædagripinn edr muntu yrkia kunna visu sua at þu nefnir suerd j hueriu visuorde. Hallfredr suarar. vit mun ek læita ef þer uilit ok allt til vinna at koma af mer yduarre reide. Þa quad Hallfredr.


Eitt er suerd þat er suerda
suerdaudgan mig gerde
firir suipniordum suerda
suerdott mun nu uerda.
munat uansuerdat uerda
uerdr er ek þriggia suerda
iardarmens ef yrde
vmgerd at þui suerde.


Konungr þakkade honum visuna ok kuat honum mykla jþrott at skalldskap sinum ok gaf honum þa umgerd at suerdinu miog vandada ok mællti. nu skulu vit sattir ok þo at þig hende vite at þu komir æigi til borda edr kirkiu sem adrir menn edr annat sligt þa skal þer upp gefa framar en flestum ỏdrum. Hallfredr þakkede konungi mikiliga sinn blidskap ok alla astut er hann uæitti honum.


Hallfredr for til Þorleifs

Einn dag litlu sidarr bar suo til at konungr spurde huar Hallfredr skalld væri. Kalfr suarar. hann mun hafua uanda sinn ok blota a laun. er þat til marks at hann hefir j pungi sinum likneski Þors gert af tỏnn ok ertu konungr miog dulinn at honum ok færr hann æigi sannreyndan. Konungr let Hallfred þegar kalla til sin. ok er hann kom þa mællti konungr. ertu sannr at þui at þu hafir likneski Þors j pungi þinum ok blotir. Æigi er þetta satt a mig sagt herra segir Hallfredr. ok er her skiot raun til. skal nu j stad ransaka pung minn. hefui ek nu ekki undanbragd maatt hafua þo at ek uillde þuiat mik varde ekki þessa atburdar[10]. Var þa rannsakat ok fannz æinge hlutr sa j vitum þau at til þess væri likligr sem Kalfr hafde sagt a hann. Þa mællti Hallfredr til Kalfs. þetta er sannliga daudarog. skal þer ok þetta at hordu verda ef ek nai suo til þin sem ek uillda. þu hafdir enn fyrr tekit mig med ualldi ok uart þa buinn at uæita mer bana. var þa ok nỏkkur sỏk til en nu æingi nema lygi þin ok rog. Konungr mællti. æigi er ykkur saman uært. nu skal Kalfr fara til bua sinna mun hann þa ekki rægia þig edr adra menn vid mig. en þu Hallfredr sagde konungr skalt fara sondifỏr mina a Upplond til þess mannz er hæitir Þorlæifr hinn spaki. þessi Þorllæifr er dotturson Þorllæifs Hỏrdakarasonar. Þorlleifr uill æigi vit tru taka. nu skaltu drepa hann edr blinda. skal ek leggia til þessar ferdar med þer gift ok hamingiu. hafdu ok suo marga menn sem þer likar. en sent hefui ok menn fyrr til Þorleifs ok hafua þeir ỏ(n)gu til uegar komit vit hann þui er ek uillda. Hallfredr suarar. æigi synizst mer þessi ferd riflig en giarnna (vil ek) fara huert at þer uilit senda mig. uil ek at Jostæinn modurdrodir yduarr fari uid mer ok bekkiunautar minir þeir sem ek kys til sua at uer sém saman fiorir ok .xx. Sidan var buin ferd þeirra. ridu þeir til þess at þeir kuomu j skog æinn skamt fra bæ Þorleifs spaka. þar stigu þeir af hestum sinum. Þa mællti Hallfredr. nu skal ek ganga til beiar en þer skulut bida min til þridia dags ef þess þarf. en þer farit aftr læid ydra ef ek kem æigi aftr um þat. Jostæinn baud at fara med honum en Hallfredr |[11] uillde þat æigi. Hann tok ser stafkalls gefui ok breytti sem mest asionu sinne. hann let liggia(!) lit j augu ser ok sneri huỏrmunum vt ok let rida kolum ok læir j annlit ser. hann let gera ser mikit skegg ok let þat lima vid hỏku ser ok kialka. Var hann þa med ỏllu okenniligr ok gamalligr. lagde hann a bak ser æinn [torfa næfra bagga[12] languaxinn ok uar þar j suerdit konungs nautr. gek Hallfredr sua buinn hæim a bæinn snemma dags. Þorleifr uar þui uanr sem miog uar fornnmennis hattr at sitea longum vti a hỏgi æinum æigi langt fra bænum. ok sua bar nu a moti at Hallfredr kom at haugnum. for hann helldr uesaliga ok stumrade miog. hafde kall þrong mykla ok hrækti j skeggit. rende til ỏgum þo at oskygnn væri ef hann sæi nỏkkut manna vti. en er hann kom upp a hỏginn hæilsade Þorleifr honum ok spurde huerr uæri. Hann suarar. ek er fatækr madr gamall hrummr af uose ok nu mest af kuldum er ek hefui rekizst vti j allan uetr a mỏrkum ok skogum. uard ek firir monnum Olafs konungs snemma a hausti nordr j Þrandheimi. uar ek færdr konungi ok let hann briota mig til kristni en ek hlupumzst a brott leyniliga ok drap ek adr æinn konungsmann. nu hefir mig angrat sidan frost er ek hefui farit huldu hỏfde. en ek munde enn bratt hressazst ef mer væri uit hiukat ok hefui ek þui hingat farit at mer er sagt at þu ser godr dræingr ok morgum hialparmadr þeim er þin þurfua. þui uil ek bidia at þu uæitir mer asio nokkura. Þorleifr suarar. æigi uæit ek huat af þui verdr en þo munt þu uida verit hafua ok vera madr frodr ef þu ert madr gamall. hefir þu ok tungubragd ekki omiukligt. Tok hann þa at spyria hann margra hluta um landaskipan ok ỏrnefnni. Karll leysti ór þui ollu frodliga sem hann spurde. Þorleifr mællti. uar nỏkkut sa madr med Olafi konungi at Hallfredr het. sa madr dreymir mig oft en þo er þat umerkiligt. en koma munu her konungs menn bratt. Kall suarar. heyrt hefui ek geti(t) Hallfredar ok sialldan at godu. hafde ek þess ok fullar raunir at hann uar þar æinn manna þeirra er mig færdu konungi. J þessu stumrade kall upp a hauginn til hans. Þorleifr mællti. æigi væit ek huat manna þu ert edr huat þu segir en æigi uerdr þu mer allitill firir ỏgum. Ætlade hann þa upp at standa en Hallfredr þræif til hans ok keyrde undir sig þuiat hann uar myklu sterkari. þeir ulltu ofan firir hauginn ok uard Hallfredr efri. hann setti þegar hæl a augat Þorleifi ok hleydi vt ór hỏfdinu. Þa mællti Þorleifr. nu kemr þat fram at mer hefir læingi otti at verit at þer Hallfredr. en æigi ertu nu æinn at þessu þuiat konungs gæfan fylgir þer þuiat ek þikiumzst þat vita at þetta mun vera konungs bodskapr at þu blindir mig edr drepir. en nu uil ek bidia at þu gefir mer annat augat. en ek gef þer knif ok bellti ok er huortueggia gerssime en koma þer sidan at lide ef suo berr til þuiat uera kann at æinn tima þurfir þu fulltings manna. Hallfredr suarar. þat geri ek firir ỏnguan mun at þiggia at þer giafir edr godgripi til þess at briota konungs bodskap her um. helldr uil ek þat taka a mig kauplaust at gefa þer annat ỏgat. Þorleifr þakkade[13] honum ỏgagiofina ok skildu at þui. For Hallfredr til sinna manna ok vard þar fagnafundr med þeim. en Þorleifr gek hæim til bæiar sins ok sagde ỏngum auerkann fyrr en Hallfredr uar allr a brottu. Þeir Hallfredr ridu læid sina ok kuomu þar um farinn ueg er Kalfr atti bu. hann uar vti a akri at sa kornni sinu. Þa mællti Hallfredr. nu berr uel til. nu skal drepa Kalf illmenni. Josteinn suarar. ger æigi þat at blanda suo ogiftu vid audnu. (Hallfredr suarar). æigi skiftir þa at hỏgum til at godr dreingr se mæiddr en ver latim mannskræfu þessa lifa. ok æigi nenni ek þui at marka hann æigi at minnzsta kosti. Hliop Hallfredr þa af baki ok græip Kalf hondum ok stak ór honum annat ỏgat. Kalfr þolde illa meitzslin ok bar sig litt. (Hallfredr mællti). nu synir þu enn a þer greyskapinn. uar ok þess uon at mikit munde skilia hreysti ok dreingskap med ykkr Þorleifi spaka. Ridu þeir nu leid sina þar til er þeir fundu konung. hann fagnnade þeim ok spurde tidenda. hann sagde at hann hefde blindat Þorleif spaka. Konungr mællti. þa hefir þu uel gert ok syn mer augu hans. Hann tok ỏgat. Konungr tok vid ok mællti. hui fektu sligt auga. muntu nu hafa flæira gert en ek baud þer þuiat Þorleifr hefir ekki att þetta auga. Hallfredr synde honum þa annat auga. Konungr mællti. þetta er ỏga Þorleifs ok seg nu satt huat þu hefuir gert. Hallfredr sagde þa at hann hafde blindat Þorleif ỏdru auga en stungit annat ór Kalfui. Konungr sagde. þa hefir þu enn æigi betr en halfgert mitt eyrendi ok muntu uilia fara j annat sinn ok færa mer augat Þorleifs þat er eftir er. Æigi uil ek þat segir Hallfredr ræna Þorleif þui auga er ek gaf honum adr. en fara mun ek til Kalfs ok blinda hann med ỏllu |[14] edr drepa þuiat ek hefui æigi mæirr en halflaunat honum þa er hann stangade mig med spiotzoddum ok rak mig til bana bundinn sem þiof. en þat er sannazst at ek georde þui ekki mæira at honum at mer þikir til æinkis vera at æiga vid mannleyse þat. Konungr kuat þa standa skylldu. Var Hallfredr þa med Olafi konungi j godri sæmd.


Ferd Audgils ok Hallfredar til Suiþiodar

Einn dag um uorit er Hallfredr vandrædaskalld stod firir konungi mællti hann. leyfui uillda ek af ydr hafua herra at sigla j sumar kaupferd sudr til Haleyrar. Konungr mællti. æigi skal þat banna þer en þo segir mer suo hugr um at æigi munir þu ofusaro aftr koma til min en nu ferr þu j brott ok mart mun lid um hagi þina. Hallfredr suarar. til þess uerd ek nu at hætta. Olafr konungr gaf honum at skilnade æinn tygilknif ok bat hann iafnnliga uit sig hafua. ok ma sua at beraz med guds uilia sagde konungr at þer verde gagnn at honum. Hallfredr þakkade honum. Eftir þat biozst Hallfredr ok siglde til Danmerkr sem hann hafde ætlat. hann hafde spurn af Siguallda jarlli at hann uar hofdingi mikill. Hallfredr kom a fund hans ok kuetzst hafa ort vm hann kuæde. Jall spurde huerr hann uæri. en hann sagde til sin. Jall suarar. ertu skalld Olafs Trygguasonar. Suo er sagde Hallfredr ok uillda ek fa hliod at flytia quædit. Hui mun oss þat æigi uel sæmilig(t) er Olafr konungr lętr ser uel lika. Hallfredr flutti quædit ok var þat flokkr. Jall þakkade honum quædit ok gaf honum gullhring þann er stod halfa mork ok baud honum med ser at vera. Hallfredr suarar. hafit þauk firir herra. en ek a eyrendi til Suiþiodar ok uerd ek þo fyst at uenda aftr til Noregs fyrst(!) þegar ek verd til lidugr. Jall bad hann gera sem hann uilldi. Ok at alidnu sumri sigldi Hallfredr sunnan at Uikinne ok fek storm uedrs ok brutu skipit austan fiardar ok tyndu fe ỏllu. for Hallfredr þadan til Konungahellu ok dualdizst þar vm hrid. Sua bar til æinn dag at Hallfredr gek vt at madr gek j mot honum. kuaddi huorr annan ok spurde huorr annan at nafnne. Hann nefndizst Audgisl gautzskr madr. |[15] a ek a Gautlandi bu ok konu en þo er ek nu at kominn uestan af Æinglande. skortir mig æigi aud. edr ertu Hallfredr uandrædaskalld. Hann quat sua vera. Audgisl mællti. ek hefui spurt at þu munt verit hafa j skipbroti ok munir vera ỏræigi ok miog feþurfui. nu mun ek sla kaupe uit þig at þu far med mer austr j Gautland til uetruistar en ek skal gefa þer .x. merkr silfrs til fylgdar þuiat mer er sagt at fylgd þin se kaupande. en uegrinn er kalladr vhræinn ok setiazst af þui margir aftr þeir er fara uilldu. Hallfredr sagde at hann uill þenna kost. Eftir þat biugguzst þeir ok hofdu klyfiada .v. hesta ok æinn lausann. foru sidan austr a skoginn .ij. saman. Ok æinn dag sa þeir at madr gek j moti þeim. sa uar mikill ok sterkligr. þeir spurdu hann at nafnni. en hann sagdizst Onundr hæita ok uera suænskr af ætt ok nu austan at kominn. edr huert ætli þit at fara segir Aunundr. Þeir sỏgdu honum. Hann mællti. uandfært er miog þegar austr sækir a skoginn þeim sem vkunnigt er. geta þess ok sumir menn at ekki græidizst uel uegrinn þeim sem med fe fara. en þo uard ek uid ỏnguann haska uarr ok er þat ekki mark þuiat mer eru her allar læidir kunnar ok uæik ek fra allzstadar þar er spelluirkia bæli eru uỏn at uera. nu mun ek snua aftr ok radazst til ferdar med ykkr ef þit uilit gefua mer læigu nỏkkura. Audgils suarar. litit er mer um þat. uæit ek æigi huerr þegnn þu ert. Hallfredr uar helldr eggiande at þeir tæki vit honum. ok þat uar(d) ok skyllde hann hafa .xij. aura silfrs j læigu. Hallfredr uar þa sem þroskamestr at uexsti ok afreyndr at afli. hraustr ok skiotr til arædis. Audgisl uar vid alldr ok ekki miog sterkr. Þeir foru nu læid sina ok voru .iij. saman. Aunundr for firir um daginn ok at kuelldi kuomu þeir at sæluhusi nỏkkuru. Þa mællti Hallfredr. nu munu uer æiga þrenn uerk firir hondum. skaltu Aunundr uida heim til elldibranda oss þu hefir ỏxi mykla. en Audgils skal gera elld. ek mun taka uatnn. Aunundr suarar. þat mun betzst at uida uel ok utæpiliga til hussins þuiat her kunnu oft menn at koma ok þurfa elldz vid. Hallfredr quat þat uel mællt. Audgisl mællti. helldr uil ek sækia uatnnit en þu gerir elldinn. Latum suo þa sagde hann. Þeir Audgisl fara nu at sækia uattnit en Aunundr at uida hæim. en Hallfredr tekr elld ok tendradizst æigi skiott þuiat uidrinn uar hrarr. þotti honum þeir uerda ok helldr sæinir hæim til hussins. Hallfredr hafde leyst af ser belltit ok kastat a hals ser. uar þar uit sa sami tygilknifr er Olafr konungr hafdi gefit honum sem fyrr uar sagt ok la knifrinn aftr a bak honum. En er Hallfredr lagdizst at nidr at kuæikia elldinn þa kom Aunundr inn med uidinn ok kastade honum skiott nidr en snarade at Hallfredi med ræidda ỏxina sem hardazst ok hio til hans tueim hondum um þuert bakit. kom ỏxin j knifinn ok skæindizst Hallfredr litt tuæim megin a hrygglundunuan er ỏxarhyrnnunnar namu. en j þui at hann heyrde at ỏxin ræid at honum fek hann þat fangarad at hann grofz hit nedra til fotanna Aunundi. het Hallfredr þa a gud ok mællti. dugi þu nu Huitakristr at æigi stiga sea mannfeannde yfir mig ef þu ert sua mattugr sem Olafr konungr lanardrottinn minn segir þig. Ok med guds miskunn ok gift Olafs Trygguasonar er iafnan stod yfir honum þa gat hann retzst upp med Aunund ok færde hann nidr suo mikit fall at hann uar j vviti ok hraut ỏxin ór hendi honum. Hallfredr bra þa saxi er hann var gyrdr med undir klædum. Aunundr uitkadizst þa. Hallfredr spurde þa huart hann hefdi drepit Audgisl. Hann quad þat satt uera. Hallfredr lagde saxinu þa j gegnum hann ok dro hann sidan vt ór skalanum ok byrgde eftir husit. ætlade hann þa at taka a sig nadir. en þess uar æigi kostr þuiat Aunundr brautzst fast a hurdina en Hallfredr stod firir innan ok gek þui allt til dags. Um morgininn eftir fann Hallfredr Audgisl daudan uit brunninn. tok hann af honum knif ok bellti ok hafdi med ser ok uoru þat godir gripir. sidan grof hann Audgisl. Sa Hallfredr þa ath Aunundr hafdi uerit spelluirke ok drepit menn til fear. uar hus þat miog fullt af fe ok allzskonar uarninge. Þa quad Hallfredr visu.


Ol ek þar er alldri uela
audgilldanda uilldag
hyriar natt a humi
hrafnnuins fe munu.
mun ek gods uid grenni
Gunnars s(on) sem ek kunna
ef fyrr skerdir færdi
fiortal a mig hiorua.


Sidan for Hallfredr austr a fiallit ok uard æigi græidfært þuiat hann kunne illa læidir. Ok at kuellde æins dags heyrde hann uithỏgg fram firir sig a skoginn. reid hann þangat eftir. þui næst fann hann riodr j skoginum ok uar þar madr firir ok fellde uit. Þesse madr uar mikill ok þrekligr raudskeggiadr ok skolbrunn ok helldr illmannligr. sia hæilsade honum ok spurde hann at nafnni. Hallfredr sagde til sin ok spurde j mot huerr hann uæri. Ek hæiti Beornn sagdi hann. by ek her firir austan skoginn ok far |[16] þu til gistingar med mer. ek a husakynne god ma ek uel uarduæita uarnning þinn. Hallfredr þa þat ok for med honum[17]. Hallfredi uar þar vkunnikt um bygdir en nokkut þotti honum bonde grunsamligr. syndizst Hallfredi sem fekrokar veri j augum honum. Beornn uar albæinn vid hann um kuelldit. lagu þau husfreyiu j æinne lokhuilu. þar uoru .ij. rekkiur ok var Hallfredi skipat j adra. En er þau hỏfdu nidr lagizst þa uar skotit aftr lokhuilu hurdinne ok sett a hespa firir framan. Hallfredr grunade Biornn þui mæirr. hann hafde ekki farit af klædum sinum. stod hann upp vit fotaþilit ok bra suerdinu konungs naut. j þui bile lagde Beornn j rumit en Hallfredr hio hann banahỏgg. Husfreyia hliop upp ępande ok het a hæimamenn Biarnnar at þeir skyllde duga til at hondla þenna glæpamann er drepit hafde bonda hennar saklausan. standa menn þegar upp ok uar kuæikt lios ok lokit upp huilugolfinu. Hallfredr biozst til uarnar en husfreyiu bar klæde a uopn hans ok uard hann handtekinn ok fiotradr. Sidan sendi husfreyia þeim manni ord er het Ubbi ok uar kalladr Blotubbi ok uill taka rad af honum huat gera skyllde uit þenna utlenda mann er drepit hafde bonda hennar. en hann lagde þat til at hann uæri læiddr a þing ok þar dæmt um hann af ỏllum bygdarmonnum. Brodir Blotubba het Þorarinn. hann uar audigr madr. hann red mestu j þui herade. dottir Þorarins het Jngibiorg hon uar uitr kona ok hinn mesti kuennskỏrungr. þa konu hafde Audgisl att. Nu uar þing stefnt. kom Þorarinn þar ok Blotubbi brodir hans ok Jngibiorg dottir Þorarins. uar sidan talat um þessi mal. kom þat hellzst asamt med þeim at glæpamadr þessi hinn utlendi munde hafdr til blota. Þa mællti Jngibiorg. man æigi rad at hafua mal ok tijdendasognn af manni þessum er um langan ueg er tilkominn adr hann er til dauda dęmdr fullkomliga. Þorarinn sagdi. þat mun enn birtazst at þu ert uitrari en þeir allir at her eru saman komnir. gak þu nu til hans ok uit huat manna hann se edr huat hann kann segia. Hon gek þar til er Hallfredr uar bundinn hardliga ok spurde huat manna hann væri. Hallfredr nefndi sig ok kuetz islenzskr madr uera. Ertu Hallfredr uandrædaskalld sagde hon. Suo er sagde hann. Jngibiorg mællti. huat dro þig til kristinn mann ok hirdmann Olafs konungs at rekazst austr hingat j hæidni uora æinn saman. Hann hof þa upp sỏgu alla ok sagde henni um ferdir sinar fra þui er hann siglde til Danmerkr ok til þess er hann kom til Bearnar. nu for suo med okkr Birnne sagde Hallfredr sem uita ma at ek drap hann ok þo æigi fyrr en hann uæitte mer suikligt tilræde. en ef þu ert su Jngibiorg sem ek ætla ok Audgisl sagde mer at uæri husfreyiu hans þa hefui ek her nu ekki annat til uitnnis at sega min er sỏnn en knif ok bellti er ek tok af honum daudum þuiat alla adra hans peninga tok Beornn j sina varduæitzslu um kuelldit er ek kom til hans. synde Hallfredr henni þa gripina. ok kom Audgisl firir litit at hafua mik dyrt keyft ef ek skyllde æigi hefnna hans ok suo fiorrada uit mik. Hallfredr quat þa visu.


Sua hefir hermila harma
hingballdr j gny skiallda
baugs erum suift at suæigi
sarlinnz rekit minna.
at lofhnugginn liggia
let ek sunnr j dyn gunnar
ek um hefnnda suo okkar
Audgils bana daudan.


Jngibiorg kuetzst gerla kenna þessa gripe at Audgisl hafde þa att. spurde hon nu uannliga at huersu farit hafde med þeim Ỏnunde. Hallfredr quat þa visu.


Ek bra ellda stỏkkui
aulna skæids af ræide
lagda ek hendr at hunde
hundgediadum undir.
stendr enn sa er sendir
sidan hlakkar skida
bal raud ek yggiar ela
els uid þiod a uelum.


Jngibiorg mællti. sia mun uera sỏnn saga þuiat Beornn hefir læingi um grun buit ok skaltu fyst fara hæim med mer en sidan skal ek reyna sannsỏgli þina. Nu for Hallfredr med henni ok uar hann þrekadr miog af hardri knuskun ok bỏndum en Jngibiorg let skiott næra hann. Jngibiorg ok Þorarinn fadir hennar foru til bæiar þess er Beornn hafde att ok tok Jngibiorg þat fe allt til sin þuiat þau Audgisl attu ekki barnn. Sidan sendu þau Jngibiorg a fiallit ok reyndizst þat allt sannynde er Hallfredr hafde sagt. uar þa flutt fe þat allt til bygda er Ỏnundr hafde saman dregit. uar þat þa samþygt af ollu bygdarfolki ok dęmt eftir lỏgum þeirra at Hallfredr ætti fe þat allt er hann hafde dræingiliga til unnit. uar þat allmikill audr. Hallfredr uar med Jngibiorgu uel halldinn ok helldu landzmenn bratt mikit tal af honum. Jngibiorg uar uitr kona ok uæn. Hallfredr uakti bonord sitt uit hana ok baudzst henni til bonda. Hon suarar. mart er j þui olikligt en æigi se ek firir allri uirdingu þar um. þu ert madr skirdr ok vtlendr |[18] en her eru blot mikil ok munu menn ekki þola at þu halldir þann sid er þu hefir iattat. en j annan stad æigi uist at þer dugi uel ef þu fellir nidr þinn atrunat. en likligr ertu til godrar forystu. nu far þu a fund fỏdur mins ok læita vid hann þessa mala. Hallfredr gerde suo ok toludu þeir þetta mal ok kom allt asamt med þeim. lauk þui sua at Hallfredr fek Jngibiargar ok gek j bu med henni. skorti æigi aud fear ok dualdizst Hallfredr þar um hrid ok uadi uel[19] sinu rade.


Aftrkuoma Hallfredar til Olafs konungs

Hallfredr uandrædaskalld uar .ij. uetr austr j Gautlandi ok hafde fæingit at æiga hæidinnar konu sem fyrr uar sagt. hann for a fund Olafs Suiakonungs ok flutti honum drapu er hann hafde ort um hann ok þa af honum goder giafir. Enn sidarra uetrinn er Hallfredr uar a Gautlandi syndizst honum j suefni Olafr konungr Trygguason æina natt miog reiduligr ok mællti. jlla gerir þu er þu kastar miog sua kristnni þinne. nu er þer radligra at fara a minn fund med lid þitt ok endrbæta tru þina. Hallfredr anduarpade miog er hann uaknnade. Jngibiorg spurde huat hann hefde dreymt. Hallfredr sagde henni huat firir hann hafdi borit. edr huersu mun þer þat uera gefit. huort muntu fara med mer a fund Olafs konungs. a ek þer mikit gott at launa. nu mætta ek suo hellzst þer launa þinn goda at læida þig til sannrar truar. Jngibiorg mællti þa. sliks uar uon æigi litil at þig mundi þangat hæimta. ok firir þui at ek skil at sa sidr er myklu betri en sa er nær hỏlldum uil ek firir uist med þer fara. þau attu son uænligan er Audgisl het. hon uar þa ok med barnni. Vm uorit foru þau austan ok Audgisl med þeim ok lettu sinne ferd æigi fyrr en þau kuomu j Þrandhæim um haustit a fund Olafs konungs. Konungr tok uel uit Hallfredi ok asakade hann þo nokkut er hann hafde sua leinge uerit med hæidnum monnum ok fæingit hæidinnar konu. fek konungr til prest at skrifta honum ok gek Hallfredr gladr undir þat allt er honum uar bodit. Litlu sidar fæddi kona hans suæinbarnn ok gaf hann þeim suæini nafnn sitt ok uar hann kalladr Hallfredr ungi. eftir þat uar Jngibiorg skird ok synir hennar badir. Sidan mællti konungr til Hallfredar. enn skaltu bæta framarr uid gud er þu hefir miog suo gengit af[20] tru þinne. uil ek at (þu) yrkir uppræistardrapu ok bætir sua sal þina en hafir æigi til unytz eins þa jþrott er gud hefir þer let. Hallfredr sagde sig þat giarnna (vilia) ok allt annat þat er hann mætti gera eftir uilia Olafs konungs. Tok hann þa at yrkia uppreistardrapu ok er þat hit bezsta kuædi. Uar hann med konungi um uetrinn j godri uirdingu. þann uetr andadizst Jngibiorg kona hans.


Hallfredr kom til Jslandz ok hitti Kolfinnu

Litlu sidar um uorit en Olafr konungr hafde sent Læif Æireksson til Grænlandz gek Hallfredr Uandrædaskalld firir konung æinn dag ok bad ser orlofs til Jslandz um sumarit. Konungr suarar. þat skal uera sem þu uill hefui ek þig reyndan dreing. en at þui skaplynde er þu hefir þa þikir mer æigi litil uon at enn komi þær stundir at þu uilldir helldr uera med mer en a Jslandi edr j odrum stodum. en þuiat vvist er vm fundi okkra hedan af ef uit skilium nu þa skaltu þiggia af mer pellz skikkiu healm ok hring er stendr .vj. aura. þessa gripe skalltu æiga at menium at þu hefir mer þionat ok loga þeim æigi þuiat þeir skulu fara med like þinu til kirkiu en leggia j kistu med liki þinu ef þu andaz j hafui. Sidu bio Hallfredr skip sitt til Jslandz. hann sende Audgisl son sinn austr j Suiþiod ok fæddizst hann þar upp med Þorarnni modurfỏdur sinum. en Hallfrede syne sinum fek hann fostr gott þar (j) Þrandheimi. En er Hallfredr uar buinn gek hann firir konung ok kuaddi hann. uar þat autsętt a Hallfredi at honum þotti mikit firir at skilia vit Olaf konung. sidan let Hallfredr j haf ok kom skipi sinu j Skagafiord j Kolbæinsáróss eftir alþinge. baru þeir þar farm af skipinu ok settu upp. sidan fek Hallfredr menn til at uarduæita uarnnat sinn ok selia vm uetrinn. En er hann hafdi þetta gort mællti hann til skipueria sinna. ferd liggr firir hende sudr um hæida at finna fỏdr minn ok skulu uær rida .xij. sama(n). Ridu þeir nu .xij. saman ok sneru uestr til Langadals ok uoru allir j litklædum. þeir stefnndu til selia Grijs. Kolfinna var þar ok konur nokkurar hea henni. þar voru ok fleiri sel ok stodu selin j Laxárdal mille Skagafiardar ok Langadals. saudamadr Kolfinnu segir at .xij. menn rida ath selinu ok aller j litklædum. Hon suarar. þeir munu æigi kunna leidina. Hann segir. kunnliga rida þeir þo. Nu koma þeir til selianna. Kolfinna fagnar uel Hallfredi ok spurde tidenda. Hann suarar. tidende eru fa en j tomi munu sỏgd uera. nu uilium uer her uera j nott. Hon suarar. þat uillda ek at þu ridir til uetrhusa ok mun ek fa þer leidsỏgumann. Hann quez þar vera uilia. Gefa mun ek ydr þa mat segir hon ef þer uilit þetta æitt. Nu stiga þeir af hestum sinum. Ok er hattat uar vm kuelldit sagde Hallfredr. at hann kuezst mundu hlutazst til reknna skipanar. ætla ek mer at huila j nott hia Kolfinnu en ek mun lofa felogum minum at breyta sem þeir uilia. Þar voru ok fleire sel j dalnum. er ok sua sagt at huerr þeirra fek ser konu felaga Hallfredar vm nattina. Ok er þau kuomu j rekkiu Hallfredr ok Kolfinna vm kuelldit spurde hann huersu mart at uæri um astir þeirra Griss. en hon sagde at uel uær(i). Hallfredr sagdi at sua mætti uera en þo þikir annat finnazst j visum þeim er þu hefir kuedit til Griss. Hon sagdizst ỏngar kuedit hafua. (Hann segir). ek hefui skamma stund her verit ok hefui ek þo heyrt visurnar. Hon mællti. lat mik heyra huernn ueg uerki sa er at mer er kendr. Hallfredr quad þa visu.


Leggr af lysibrekku
leggiadis af Grise
kuol þoler hlin hia hanum
hæitr ofremdar suæiti.
en dreypilig drupir
dynu rán hia honum
|[21] læyfui ek liosra uifa
lund sem allt a sunde.


Hon suarar. ekki er þetta bot annars ok er undarligt at hraustr madr uill sligt kueda. Enn hefi ek heyrde adra segir Hallfredr.


Þrammar suo sem suimmi
sila fullr til huilu
fuss skerdande fiardar
fulmárr a traud baru.
adr en orua stride(r)
ofridr þorir skrida
hann ero hlads vit gunne
huijlu bradr und uadir.


Kolfinna mællti. ekki uill Griss yrkia vm þig ok þat semde þer ok betr at vvingazst æigi suo miog uit hann. þuiat æigi veit huar manni mætir. Hallfredr quad visu.


Litth mun haulldr inn huiti
hialmgrannz firir bur ganga
hann muna aura æyrar
an ok strutrinn grani.
þott orbþægir æigi
vfridr stodul uijdan
hirdande nytr hiardar
hiorfangs ok kui langa.


Kolfinna styggizst nu nỏkkut suo. Hallfredr quad þa visu.


Kolfinna let kennazst
kuedr ek enn of hlut þenna
huat kued ek uitre uife
uallda fullt af skallde.
en af ungum suanna
audhnykkianda þikker
od skal ek giarnna (greida)
ganga dyrdligr augi.


Smalamadr hlio(p) hæim um nottina ok sagde Grise. ok er hann visse þat ræid hann vit .xv. mann. Um morgininn biozst Hallfredr j brott ok adr hann hliop a hest sinn quad hann visu.


Litt hirdi ek lautar
lundr hefir hætt til sprunda
uiggs þo ek verda hogginn
uarr j hondum suarra.
ef ek næda sif slædu
soma karms medal arma
makat ek lass um liosa
lind of ræktar bindazst.


Sidan hliop hann a bak ok brosti. Kollinna mællti. hui broser þu nu. Hallfredr quad þa visu.


Væittkat ek hitt huat verda
uerglodar skal modu
rennig ast til ilmar
unnar dags af munne.
þa fliodgegnir fregna
fagnendr iotuns sagnna
flo ek af gylltar grise
gæitbelg huat er mik tæitir.


Hallfredr uillde gefua henni skikkiuna konungsnaut en hon uillde æigi hafa. Ok adr þeir ridu j (brott kuad Hallfredr.)


Heim koma hirdenaumur
hams erat (godr) a fliodum
siafar bals ór selium
slettfialladar allar.
nu sel ek af þo at yfizst
olbekkiar syn nokkut
huerr taki seggr uit suarra
sinum abyrgd mina.


Nu kemr Griss til selianna. Kollinnu uar skapþungt. Griss sa þat ok quad visu.


Nu þikir mer nokkurr
namskord uera ordinn
litt ek sumt vm sættir
suæimr medan ek var hæiman.
her hafua gestir gerua
gengr vt kona þrutin
þerrir sialigr suarri
slaug fiandliga augu.


Þar uar j fỏr med Grise Æinarr son Þoris Þrandarsonar. Griss uill rida eftir en Kolfinna latti ok kuetzst æigi þikia synt huat batnade hans hlutr. Griss uill þo eftir rida ok ræid fram hia Audolfsstỏdum til Blỏndu. þa voru þeir Hallfredr komnir a midea ana. þa skaut Griss spioti til Hallfredar en hann tok a lofti ok skaut aftr til Griss. en Æinarr bra vid ỏxi ok kom spiotit firir briost Æinare ok fek hann bana. Griss kuat Hallfred renna. Hallfredr quaz æigi læingra fara mundu en af ánne ok bat þa at sękia. Griss ræid æigi at. þa lỏgdu menn ord til at Hallfredr skyllde bæta yfir osoma þann allan. Hallfredr spurde huers hann bæiddizst. Griss mællti. þui munda ek vna ef ek hefda hringa bada konungsnaut ok iallznaut. Hallfredr suarar. fyrr mun annat at berazst. Ok skildu uit þat. Hallfredr ræid sudr til Ottarstada til Gallta brodur (sins) en fadir hans uar andadr. Hallfredr uar þar vm uetrinn.


Maarr sat fyrir Hallfredi

Nu er þar til at taka er Hallfredr uandrædaskelld uar (a) Ottarstỏdum med Gallta brodur sinum um uetrinn en fadir hans uar adr andadr. Hallfredr orti þenna uetr visur vm Gris ok uar þat halfnid. Vm uorit ræid Hallfredr sunnan Arnnaruatz heide þa kom a uedr firir þeim ok quad Hallfredr þat gerninga uedr. ridu þeir þa ofan eftir Vatzdal þar til er gardr uar firir þeim ok sprỏttu þar upp .xx. menn. þar var Maarr hann hleypr at Hallfredi ok frænde hans med honum. Hallfredr hio þegar til hans en hann bra firir sig blodtrỏgle ok uard hann ekki sarr. Hallfredr stỏk þa af bake ok komzst j stakgardz hlidit. þa kallade Márr. sækium at honum. Hallfredr quad visu.


Mig tegar sætra siotla
snot uerd ek þegnns firir hoti
dęmilatrs at domi
drekkiannde mer sekkia.
helldr mun hęliballdri
hlokæirs firir þui mæira
uon erumzst sliks en slæikia
sinn blodtrygil innan.


Ok skildu vid þat.


Maalefni Hallfredar

Hvnrỏdr Uefridarson bio þa at Mobergi j Langadal. med honum uar Griss j þinge. en Þorkell krafla Þorgrimsson bio þa at Hofui j Uatzdal. hann atti Uigdijse dottur Olafs fra Haukagile en Jngolfr Þorstæinsson var frafallinn. Þorkell uar þar mestr hofdinge um nalęgar suæitir. Nu er at segia fra Griss at hann ferr til motz vid Hunrỏd ok segir honum skipte þeirra Hallfredar ok spyrr hann rada. Hunrỏdr suarar. fyse uil ek at þu buir þetta mal til en Kolfinnu maal se kyrt þat er liotligra. en uigsmalit ok kuedskapinn bu þat huorttueggia til Hunauatz þings. Griss for suo med. ræid til Hreduuatz þar attu þeir bu brædr. Gris stefnnde Hallfredi til Hunauatz þings vm uig Æinars. Gallti spurde Hallfred huernn ueg hann ætlade til um mal þetta. Hann suarar. ek mun sækia traust Þorkels mags mins. Hallfredr ræid þa sunnan vm uorit ok þeir .xxx. ok gistu at Hofui ok sottu nu Þorkel at trausti. Þorkell kuetzst mundu uæita at malum ef bodin væri nokkur sæmd. Nu komu menn til þings ok a þinginu þa gengu þeir Hallfredr ok Gallti til budar Þorkels at vita huar koma skyllde. ek mun biodazst til gerdar segir Þorkell ef huorirtueggiu iatta þui ok mun ek leita um sættir. Nu gengu þeir vt ór budinne en Brandr Aualldason brodir Kolfinnu la a uegginum ok hio Gallta banahỏgg j þui er hann gek vt. Hallfredr hafde hialminn konungs naut a hỏfde ok sagde Þorketle vigit. Þorkell gengr med honum til budar Griss ok bad hann fram selia manninn edr þeir munu briota upp budina. Þa hliop Hilldr j dyrnar modir Brannz ok spyrr huat Þorkell uillde. en hun sagde henni vigit ok sagde eyrendit. Hilldr mællti. ekki munde þer þat j hug at drepa son minn þa er ek skaut yfir þig skikkiuskauti minu ok firda ek þig |[22] bana eftir uig Glædis er þeir Þorgils ok Þorualldr uilldu hafa hỏfut þitt. Þorkell mællti. lidit er nu þat. gangi konur vt ór budinne ok vilium ver sidan læita hans. Brandr uar falldinn ok komzst hann suo vt ok hittizst æigi. Þorkell quad hann mundu farinn til budar Hunrỏdar. Hallfredr mællti þa. grunr er mer nu a liduæitzslunne ok skal ek nu bioda Grise holmgongu. Gris quad hann þat bodit hafa sem hann ætti at bæida. Þa quad Hallfredr visu.


Þa mun reyndr und rau(n)du
rogherdundum uerda
mannz at malma sennu
minn hugr vid Kolfinnu.
ef suo at orrostu eyre
uppsatrs boda at lata
uel hyggium þat uiggiar
visa mer at Grise.


Ok a þinginu serr Hallfredr et Gris hafde suerd þat er Myklagardz konungr hafde gefit honum. hann sa æinn dag huar Kollinnu gek. Hann kuat þa visu.


Þikki mer er ek þekki
þunnisunga gunnar
sem fleybrautar fliote
fley ut medal skeria.
en þa er ek se sagu
saums j kuenna flaumi
sem skrautbuin skride
skeid med gylltum ræida.


Fra Hallfredi

Sua bar til um nottina adr þeir skylldu beriazst vm daginn eftir þa er Hallfredr suaf j bud sinne dreymde hann at hann þottizst sea Olaf konung Trygguason. Hallfredr þottizst verda feginn ok þo hręddr. honum þotti konungr suo mæla til sin. sefr þu Hallfredr en þo mun þer uera sem þu uakir. þu ætlazst ogott rad firir at beriazst vid Gris at suo illum malaefnum sem þu hefir. en hann hefir þess gud bedit at sa ykkarr skule sigrazst a odrum er rettara hefir at mæla. nu haf þu mal mitt at þui at þu tak med þokkum at æigi verde holmgangan ok bęt helldr fe þat er þu ert sakadr vid hann ok hird æigi þo at þer se hallmællt at þu hrædizst. en a morgin er þu uaknar gak þu vt a hollt þat er her er skamt fra þingstỏdunne þar sem gỏtur mætazst. mantu þa sia menn rida. haf þu tal vid þa ok kann vera ath þa þiki þer annat mæira vert en holmgangen vid Gris. Hallfredr vaknar ok hugsar huat firir hann hafde borit ok sagde drauminn æinum budarmanni sinum. Sa suarar. hrædizst þu nu grisinn ok væri þer betra at hafa sætzst vid hann fyrr þa er hann mællti uel til. en nu mun uirt af ouinum þinum sem þu þorir æigi at beriazst. Hallfredr mællti. virde þat huerr sem uill en hafua skal ek rad Olafs konungs þau munu mer bezst duga sem fyrr. kann ok vera at nu komi þat fram er hann mællti adr vit skildum at mer þiki brátt betra at hafa verit med honum en her a Jslande. Vm morguninn gek Hallfredr vt a holltgỏtu nokkura ok sa menn rida j litklędum. hann gek firir þessa menn ok spurde þa tijdenda en þeir sỏgdu fall Olafs konungs Trygguasonar. honum bra miog uit þessa tidenda sỏgnn sem hann væri steine lostinn ok gek heim til budar sinnar ok ádr aftr a þingit ok sagde tijdenden. lagdizst siden nidr j rum sitt med myklum harmi hugar. þa mælltu menn Griss at Hallfredr yrde litill af þessu. Gris suarar. þat er ekki a þa leid. minna soma hafda ek af Myklagardz konungi en hann af Olafi konungi ok þotti mer þau tidende mest er ek fretta frafall stolkonungsins ok uæith sa æinn er misser sins lanardrottins huersu heit at verda kann hofdingia astin. nu þiki mer gott at ek skal æigi beriazst vid konungs giftune sem Hallfredi mun iafnan fylgia. Nu var þat talat j fyzstu at Þorkell munde gera um mal okkur. Hallfredr jatte þui. Þorkell mællti. þat er gerd min ath firir uig Gallta kome uig Æiners Þorissonar ok þar med heimsoknn vit Kolfinnu firir manna mun. en firir oþokka visur er Hallfredr hefir ort vm Gris skal Hallfredr gefa honum æinnhuern godann grip. Þa quad Hallfredr visu.


Auds hof ek illrar tidar
alldreingiliga feingit
mik hefir giollnu gulle
gramr ok jall of framdan.
ef glapskulldir giallda
gialfr tæigs ok hefk æigi
mỏrk firir minnzstan uerka
matvisum skal ek Grise.


Þorkell bad hann þa hætta verkanum. ok legg nu fram grip nokkurnn uid Gris þo at æigi se af konungs nautum. Hallfredr let þa til hringinn Siguallda naut ok skildu þeir at þui. reid Hallfredr fyst af þinginu sudr vm heide ok dualdizst at bui sinu vm hrid vid litla glede.


Þaattr Hallfredar vandrædaskalldz

Nv er þar til at taka at Hallfredr sitr at bui sinu vid litla glede sidan er hann spurde þau tidende sem urdu vid Suỏldr. unir hann nu æigi a Jslande ok fek buit j hendr Ualgerde systur sinne en hann ræid nordr til Skagafiardar ok bio skip sitt j Kolbæinsaar ose. for hann þat sama sumar vtan ok vard sidbuinn. kom hann vid Orknneyiar ok for þegar austr til Noregs. hann kom vtan at Sogni vm uernatta skæid. þa spurde hann af nyiu þau tidende er ádr hofdu gerst hit fyrra sumarit. orti hann þa þegar drapu vm Olaf konung ok er þetta stefit.


Aud erv ỏll vm ordin
ęttlond um gram daudan
allr glepz fridr af falle
fiolstyggs sonar Tryggua.


Sua þotte Hallfrede mikill skade vm Olaf konung at hann unde ỏngu ok ætlade þa at hallda skipi sinu sudr til Danmerkr edr austr til Suiþiodar. þeir lagu j æinum leyniuoge ok gerdu litt vart vid sig en þo spurde Hallfredr at Æirekr jall Hakonarson væri þadan skamt a land upp. gerde hann ser þa þat j hug at hann munde drepa jall þo at hann væri þegar drepinn. ok næstu natt eftir þessa hugsan dreymde Hallfred at Olafr konungr kæmi ath honum ok mællti. þetta er onytt rad er þu ætlazst firir at drepa jall yrk þu helldr vm hann drapu. Eftir vm morguninn gek Hallfredr æinn fra skipi a land upp a þann bæ er Æirekr jall var firir. hann gek þegar at stofu þeirri er jall var inne ok drak. Hallfredr vard skiott kendr af monnum ok þegar handtekinn ok færdr jalli. Eirekr jall sagde at hann skyllde drepa firir meiding Þorleifs spaka vinar sins ok bad fiotra Hallfred sem skiotazst ok leida vt. en er fioturinn var borinn at Hallfrede greip hann til ok kifti fiotrinum ór hondum þeim er a hann villdu leggia. Hallfredr hof upp fioturinn ok laust j hofut æinum þeirra suo at hann hafde þegar bana. jall bad þa drepa hann sem skiotazst suo at hann gerde æigi flæira illt. þa stod upp madr gamall er adr hafde setit a bekkinn. kende Hallfredr at þat var Þorleifr hinn spaki. hann gek firir jall ok bad hann gefa Hallfrede grid. Æirekr jall suarar. þat er hoti (v)makligaz at þu bidir honum lifs edr grida edr mantu þat æigi er hann meidde þig suo at hann stak ór þer augat. Þoleifr mællti. Hallfredr atti þa kost at drepa mig ef hann uillde en hann gaf mer lifit ok þar med annat ỏgat ok gerde þat j moti bodskap Olafs konungs ok lagde sig suo j hættu firir mig. nu uil ek herra at Hallfredr hafui lif firir min ord. Jall bad suo vera sem hann villde. Þorleifr tok þa Hallfred a sitt ualld ok mællti. villtu nu Hallfredr at ek dęmi j mille ykkar jalls. Þat vil ek giarnna segir Hallfredr. Þa skaltu yrkia kuæde vm jall segir Þorleifr ok haf buit a þriggia natta fresti. Hallfredr quad suo vera skylldu. ok er .iij. nætr voru lidnar færde Hallfredr jalli kuædit ok er þetta upphaf.


Ber ek hrodr at heyra
hialldrỏr vm þig geruan.


Jall launade honum vel kuædit. |[23] en ekki vil ek þig med mer hafa segir jall firir sakir Olafs konungs. Þorleifr baud honum þa til sin. þat þa Hallfredr. var hann þann uetr med Þorleifi vid litit ynde en þo væitti Þorleifr honum vel ok reyndizst honum hinn bezsta dreingr. en at sumri for Hallfredr vt til Jslandz ok kom skipe sinu j Læiruvog firir nedan heide.


Andlat Hallfredar

Avnundr bio þa at Mosfelle fader Skalldhrafnns. Hallfredr atti at giallda halfa mork silfrs huskalli Aunundar ok suarade helldr hædiliga. huskallinn kom heim vm kuelldit ok sagde Hrafnni. hann quad sliks uon at hann munde hinn lægra hlut bera j skiptum þeirra Hallfredar. ok vm morgininn biozst Hrafnn til skips ok ætlade at hỏggua stræingina ok stodua suo brottfỏr þeirra Hallfredar. sidan attu menn hlut at at sætta þa ok gallt Hallfredr þa mork huskalli ok skildu vid þat. sidan for Hallfredr vtan ok attu þeir þa skip saman ok Gunnlaugr ormstunga er þeir foru til Jslandz ok komu a Melrakkaslettu[24] þat sumar er Skalldhrafnn hafde fæingit Helgu vænu. þa sagde Hallfredr Gunnlaugi huersu honum hefde uegna(t) vit Hrafnn. Var Hallfredr þa j forum vm hrid ok uard alldri gladr. suo þotti honum mikit frafall Olafs konungs at huorke nam hann ynde a Jslande ne j Noregi. hann for austr j Suiþiod at uitea Audgisl sonar sins ok fear þess er hann atti þar at uarduæita þuiat þa uar anndadr Þorarinn magr hans. þa var Hallfredr halfertỏgr at alldri er hann for at sækia fee sitt til Jslandz ok ætlade þa at stadfestazst j Suiauellde þa var (j) for med honum Þorualldr brodir hans ok Hallfredr son hans þeir hỏfdu vtiuist harda firir storma saker ok afalla. Hallfredr ios at sinum hluta ok var þo siukr miog. ok æitt sinn er hann gek fra austri þa settizst hann a bæitiasinn ok j þui laust afall hann nidr j skipit ok bæiteasinn a hann ofan. Þa mællti Þorualldr. er þer brodir meint vid ordit. Hallfredr quad visu.


Hnaud vid hiarta sidu
hregg blasit mer ase
miog hefir ydr at ỏdru
aflatzst baru skafli.
márr skotrar minum knerri
miok er ek uotr af nokkui
munat urþuegin æira
alldan sinu skallde.


Þorvalldr þottizst sea sottarfar hans mikit ok leidde hann aftr a skipit ok bio vm hann ok spurde huersu honum segde hugr vm sottarfar sitt. Hallfredr quad.


Grund man huitri hende
hỏrduks um bra miuka
fliod gat fremdar æde
fiolerrit ser þerra.
ef daudan mig mæidar
mordheggs skulu leggia
adr var ek jungu fliode
vt vm bord at sutum.


Þa mællti Hallfredr vid Hallfred son sinn. þer uil ek gefa frænde suerdit konungsnaut en adra gripe þa er Olafr konungr gaf mer skal leggia j kistu med mer ef ek ỏndumzst her a skipinu. Þa quad Hallfredr visu þessa.


Ek munde nu anndazst
ungr var ek hardr j tungu
senn ef salu minne
sorglaust vissag borgit.
uæit ek uætki um sytig
ualldi gud huort alldri
daudr verdr huerr j hordum
heluiti skal slita.


A þeim sama degi anndadizst Hallfredr ok var lagdr j kistu ok gripir hans med honum konungsnautar sem hann hafde firir mællt skikkia hringr ok hialmr. sidan uar kistunne skotit firir bord.


Groftr Hallfredar

Kista þessi kom a land j eyiunne helgu j Sudreyium ok fundu þionustusuæinar abota þess er þar red firir. þeir brutu kistuna ok stalu fenu en soktu liki Hallfredar j fen æitt. en abota dreymde a næstu natt at kæmi at honum Olafr konungr Trygguason ok væri ræiduligr miog ok mællti. þu att illa þionostusuæina þeir hafa brotit skip skalld(z) mins ok stolit fe hans en bundit stæin vid hals honum ok drekt j fen. nu hafit sannar sogur af þeim ella mun ydr henda huer undr. Sidan huarf konungr fra honum en aboti vaknnade. let hann taka suæinana en þeir geingu þegar vid þui er a þa var borit. var þeim þa su sok uppgefin. Lik Hallfredar fanzst ok var grafit virduliga þar at kirkiu. kalekr uar ger or hringinum en alltaris klęde af skikkiunne kertastikur ór hialminum. Þeir Þorualldr toku Jsland vm haustit ok uoru a Ottarstỏdum um uetrinn. sidan for Þorualldr vtan en Hallfredr setti bu saman a Ottarstodum ok bio þar. uar hann ok kalladr vandrædaskalld sem fadir hans. hann vard gỏfugr madr ok mikilmenni ok eru margir menn fra honum komnir.




Fotnoter:

  1. 153
  2. 154
  3. menn tilf. Cd.
  4. 155
  5. 156
  6. 157
  7. skirnnn i originaltekst.
  8. Brediarskeggia Cd.
  9. 168
  10. r. aburdar
  11. 169
  12. r. enten torfabagga eller næfrabagga
  13. auga tilf. Cd.
  14. 170
  15. 175
  16. 176
  17. rettet fra honnm
  18. 177
  19. ok undi alluell tilf. Cd.
  20. þinne tilf. Cd.
  21. 234
  22. 260
  23. 280
  24. Melrakkasletta Cd.