Lukas' Evangelium

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Af Bibelen paa norsk-islandsk

Lukas' Evangelium

1, 5-26 (W. 10). Á dögum Herodis konungs var biskup sá er Zacharias hét, en kona hans hét Elisabéþ. Hón var komin frá Aaron bróður Moises. Þau váru réttlát bæði fyr guði, ok gerðu eptir hans boðorðum svát angi fann at þeim. Ekki áttu þau barna, þvíat Elisabeth var óbyrja. En þá er kom at hleyti Zacharias at fremja biskups embætti, þá ferr hann til templum domini at bera þar reykelsi. En aðrir menn stóðu á bœnum úti meðan hann bar reykelsit. Þá sér hann engil guðs til hœgri handar, en ótti mikill fylgði syn engilsins. Engillinn kvaddi hann: Eigi skaltu óask Zacharias þvíat heyrð er bœn þín, munuð it Elisabéþ sun eiga ok skaltu hann Jóan kalla; mun hann þér verða at yndi ok gleði ok margir munu fagna í burð hans. Mikill mun hann verða fyr guði, mun-a hann vín drekka né þat er áfengit er, heldr mun hann taka gipt ens helga anda fyrr en hann sé borinn, ok mörgum lyð mun hann snúa guði til handa af kenningum sínum. Zacharias svaraði englinum: Hvaðan af skal ek þetta vita; ek em gamall, en kona mín hefir eigi eðli til barna elðis. Þá svaraði engillinn: Ek em Gabriel er stendr fyr guði ok emk sendr at mæla við þik ok segja þér þessa hluti. Nú skaltu missa máls þíns unz þessir hlutir fyllask ok koma fram, fyr því at eigi trúir þú orðum mínum þeim er fram munu koma. Þjoðin beið úti Zacharias ok undraðisk er hann varð svá seinn, en hann mátti eigi mæla við þá, en þó vissu þeir at fyrir hann hafði borit, fyr því at hann bendi þeim. Siðan fór Zacharias heim ok vitjaði kono sinnar, þá verðr Elisabéþ hafandi ok leyndi hón því 5 mánuðr. Braut tók, kvað hón, drottinn brigzli mitt frá mér. Á hinum setta mánaði var senndr hinn sami engill til Mariu.

(P. 851-855). Í þann tíma er Herodes konungr réð Judea, var sá kennimaðr er Zacharias er nefndr af hleyti Abia, en húsfreyja hans var af Aarons ætt, sú er Elisabeth hét - -. Þessi hjú - - váru réttlát fyrir guði. - - Ok á einu hausti þá er hlutr Zakarie kom upp, gekk hann í mustari dróttins eptir kennimanna sið ok bunaði ok berr reykelsi í Sancta sanctorum - - ok sá hann guðs engil - - standa til hœgri handar altaris þess er reykelsi var yfir sett. En er Zacharias sá þessa syn, varð hann mjök óttafullr - -. En hann mælti til hans: Eigi skaltu óttast, Zacharie, þvíat heyrð er bœn þín, ok Elisabeth eiginkona þín man þér son fœða ok mantu nefna hann Johannem. Af þessu mantu fagna ok gleðjast, ok margir munu fagna á hans burðartið. Hann mun mikill vera fyrir guði ok drekka eigi vín né áfenginn drykk ok þegar frá móður kviði man hann vera fullr af helgum anda, ok marga af sonum Israels man hann snúa til guðs sjálfra þeira, ok hann mun fyrir hánum fara í krapti ok anda Helie, ok marga þá sem áðr eru ótrúfullir, man hann leiða til sannrar vizku réttlátra manna ok snúa hjörtum feðra til sona, ok hann mun búa algert folk guði til handa - -. Mælti hann til hans: Af hverju marki skal ek þetta vita, því ek em gamall, ok húsfreyja mín ellri en hón megi born geta. - - Engillinn svaraði þá: Ek em Gabriel engill: sá er jafnan stendr fyrir guði, en nú em ek til þín sendr at tala við þik ok at boða þér þessa hluti. Nú fyrir því at þú trúðir eigi orðum mínum, þeim er framm munu koma á sínum tíma, mantu mállaus vara til þess dags, er þessi mín spá man verða framgeng. - - En eptir þat er engillinn hafði þetta talat - - hvarf hann - - en hann gek mállaus af mustarinu til folksins þess er - - undraði, hví hann átti þar svá langa dvöl, ok af því at hann mátti ekki tala við þá, þóttust þeir vita, at hann mundi syn séð hafa í mustarinu. Ok er liðnir váru þeir dagar, er hann hlaut í mustarinu at þjóna, fór hann til heimkynna sinna, ok átti þá samlag við eiginkonu sína. Ok varð hón hafandi at barni, ok leyndi hón því 5 mánaði ok talaði svá fyrir sjálfri sér: Þann veg gerði guð við mik á þeim dögum, at hann vildi brott taka þat brigsli, sem ek hefi áðr borit milli manna.

(P. 842-843). Maðr hét Zacharias, hann var - - kennimaðr á dögum Herodis konungs; hann var ættaðr af bœ þeim á Gyðingalandi er Abia heitir. Hann - - átti konu þá er Elisabeð hét, þau váru bœði réttlát í guðs augliti ok váru staðföst í hans boðorðum. - - Var þeim eigi erfingja auðit, því at Elisabeð var óbyrja. - - En er at því kom at hann átti fornir at fœra, at því sem hlutr rak þá til - - þá fór Zacharias út reykelsi at bera. - - - - Ok þá er hann var inn genginn í guðs mustari, en lýðrinn var inni ok beið þar meðan, þá vitraðist hánum engill guðs ok stóð á hœgra veg altaris, ok varð hann óttafullr. - - En engillinn - - mælti: Eigi skaltu óttast, þvíat heyrð er bœn þín, kona þín mun son fœða - - ok skal hann Johannes heita, ok mun þér verða mikill fögnuðr ok gleði í hans tilkvámu ok margra manna fagnaðr mun þat vera. Þessi maðr Johannes mun mikill verða í guðs augliti, ok mun hann eigi drekka vín eða áfenginn drykk, mun hann fyllask helgum anda í móður kviði, ok mun hann snúa mörgum mönnum til guðs af sonum Gyðinga lýðs, hann mun fara fyrir dróttni í anda ok krapti Helie, at hann vinni feðra hjörtu til sonanna ok ótrúa menn til vizku ok búa dróttni algørvan lyð. Zacharias þótti úlíkleg saga engilsins ok trúði treglega at svá mátti verða, ok vitraðist hánum þá í annat sinn Gabriel engill ok mælti við hann: Ek em engill guðs, er stendk í sífellu fyrir guði, ok em ek nú sendr við þik at mæla ok segja þér með merkjum, þat er þú hefir hér til mistrúat. Ok fyr þat sama er þú mistrúðir mín orð, skaltu mállaus vera, unz þat kemr fram, sem ek hefi þér fyrir sagt.

(U. 142-143). Kennimaðr hét Zacharias, sá er konu átti, þá er hét Elisabeth. En þau váru bæði réttlát fyri guði ok þjónuðu öllum boðorðom hans véllaust. En þau áttu eigi börn, þvíat Elisabeth var úbyrja ok váru bæði þau gömul. En er Zacharias gekk inn í mysteri guðs, at fœra fórnir ok bera reykelsi um altari, þá vitraðisk hánum Gabriel engill standandi til hœgri handar, ok hræddisk hann, er hann sá engilinn. En engillinn mælti við hann: Eigi skaltu hræðask, Zacharia, þvíat heyrð er bœn þín, ok man Helisabeth kona þín son geta er þú skalt nefna Johannem. Sá man mykill verða fyrir guði, ok man eigi drekka mjöð né vín, ok man hann fyllask heilags anda þegar í móður kviði, ok man þér verða fagnaðr, ok munu margir fagna í burð hans, ok hann man mörgum snúa af sonum Israels til hins sanna guðs. Sjálfr man hann fara fyrir guði í krapti ok í anda Helge ok snúa viltum á réttra götu ok búa algørvan lyð til handa dróttni. Zacharias mælti: Hvessu má þetta verða, þvíat ek em gamall, en kona mín óbyrja. En engill svaraði hánum: Ek em Gabriel engill, ek stend fyri guði, ok em ek hingat sendr at boða þér þetta œrendi. En með því at þú trúir eigi orðum mínum, þá skall þú vera úmáli unz þessir hlutir fyllask. En er engillinn hvarf frá augliti hans, þá gekk Zacharias út ór mysteri ok var ómáli ok fór heim til húsa sinna.

1, 28-33 (W. 138). [Heil þú María full miskunnar, dróttinn guð er með þér, blezuð er þú umbfram of aðrar konur. - - En hon hugði at kveðiu engilsins ok fekk henni ógnir. En Gabriel fann þat ok mælti við hana. Eigi þarftu at hræðask Maria, fyr því at þú hefir miskunn mikla øðlazk af guði, þú munt geta í kviði ok ala son, ok skaltu kalla hann Jesum. Hann mun mikill vera ok sonr ens hæsta guðs, ok mun dróttinn guð gefa hánum konungdóm Davids føður síns, ok mun hann ríkja ok styra kyni Jakobs ávalt ok eigi mun endir verða ríkis hans né konungdóms.

1, 30-38 (M. 18-19). Ok þá er engillin sá, at hon óaðist, þá mælti hann: Eigi skaltu hræðast, María, þvíat þú fant [miskunn ok gipt fyrir dróttni. Sé, þú munt son géta ok fæða, ok muntu kalla nafn hans Jesus. Þessi sveinn mun vera mikill ok kallast sonr ens hæsta, ok mun guð dróttinn gefa hánum sæti Davids føður hans, ok mun hann ríkja í húsi Jakobs at eilífu, ok eigi mun verða endir hans ríkis. Þá spurði - - Maria engilinn: Hversu má þetta vera, at ek geta son, þar er [ek hefi aldregi við karlmann átt. - - Engillinn svaraði: [Enn helgi andi mun koma yfir þik, ok kraptr hins hæsta mun skyggva þér - - ok þat hit helga eldi, [er af þér mun getast mun kallast sonr guðs. Sé, Elisabeth frændkona þin mun son geta í elli sinni ok er sjá enn sétti mánaðr frá því er hann var getinn, ok er guði engi hlutr um megn. Þá mælti sæl María: [Sé hér ambátt dróttins, verði mér eptir orðum þínum.

1, 42-45 (P. 858). [Blezuð ertu á meðal kvenna, ok blezaðr er ávöxtr kviðar þins, ok hvaðan af kom sú gipt at mér, at móðir dróttins míns kœmi til mín? [Þvíat jafnskjótt sem rödd þinnar heilsanar hljóðaði fyrir mínum eyrum, fagnaði barnit í kviði mínum, ok sæl ertu, er þú trúðir - - þvíat þeir hlutir munu algerlega fram koma um þik, sem af guði váru til þín talaðir.

1, 46-55 (W. 140). Lofar önd mín dróttin ok gleðsk andi minn af guði þrifgjafa mínum, þvíat hann leit lítillæti umbáttar sinnar. Sé hérna af þessu munu allir mik kalla sæla of allar aldir, þvíat sá er máttugr, er gerði mikill stórmerki við mik, ok heilagt er nafn hans. Ok miskunn hans er yfir alt mannkyn þat er þar sér til hjálpar er hann er; hann gerði mikinn mátt með sinni hendi ok dreifði hann dramblátum ok mygði metnaðar-fullum með einum saman vilja sínum. Niðr lagði hann mátka undir fœtr ór hásæti sínu, en setti litilláta í hásætit í staðinn. Hungraða fyldi hann ok fátœkja framdi hann í góðum hlutum, en auðga gerði hann fátœkja. Tók hann Jacób sveinn sinn minnandisk miskunnar sinnar, svá sem hann mælti við feðr vára ok hét þeim fyrir Abraham ok kyni hans fram í aldir.

(M. 22-24). Miklar önd mín dróttin. - - Gladdist önd mín í guði hjálpara mínum, þvíat hann leit lítillæti ambáttar sinnar, ok munu héðan af allar þjóðir mik sæla kalla, þvíat mikla hluti gørði dróttinn mér, ok er hans nafn heilagt. Hans miskunn [er yfir öllum mönnum, er hann hræðast, máttug hönd hana mun niðr brjóta mátka dreifði hann dramblátum af fyrir hyggju síns hjarta. Alla mun hann lægja, þá er sik vilja sjálfir upp hefja, ok hann hóf upp lítilláta. Hungrendr til góðs fyldi hann af góðum hlutum, ok hégómlegir munu verða þeir er treystast sínum auðræðum. Tók dróttinn Israel þjónustumann sinn til sín ok endrmintist miskunnar sinnar, svá sem hann sagði feðrum várum Abraham ok öllum kynsmönnum hans at eilífu.

1, 57-68 (W. 11). Þá verðr Elisabéþ léttari. En er þat heyrðu frændr hennar ok vinir, at guð leit miskunnar augum á hana, þá fögnuðu þeir. En átta dag kómu þeir at gefa skurðarskírn sveininum ok nafn, ok vildu hann heita láta Zachariam, en Elisabéþ lát hann Jóan skyldu heita. Þeir léto of því kynlega, en töldu engi svá heita hennar frænda. Báru síðan ritfœri at Zakaria ok báðú hann rita hvé hann skylði heita. En þá er hann hafði ritit, þá gefsk hánum málit: Jóan skal hann heita kvað hann. Þessi tíðindi fóru viða ok þótti öllum mikils umb vert. Var of þat tíðrætt, hvert sveinn svá myndi verða fyr sér. Þá tekr Zakarias gipt ens helga anða at yrkja: Benedictus dominus deus Israel.

(U. 143-144). En siðan er þeir dagar fyldusk, er Elisabeth bar son, þá kómu frændr hennur þangat ok fögnuðu því er guð veitti henni miskunn sína. En á hinum átta degir þá er sveinninn tók skurðarskírn, þá kölluðu frændr hans hann nafni föður hans Zachariam. Þá mælti móðir hans: Eigi skal hann svá heita, heldr Johannes. Frenðr hennar svaraðu: Hví skal hann svá heita, þar er engi heitir svá í þínu kyni? Þá spurðu þeir Zachariam, hvessu hann vildi heita láta sveininn. [En Zacharias reit á þessa lund, ok mælti: Johannes er nafn hans. Þá lauksk upp muðr Zacharie ok lofaði hann guð ok undruðusk allir, er þessi tíðindi heyrðu ok rœddu með sér: Hvat ætlum vér hvílikr sveinn sjá man verða? En Zacharias fyldisk heilags anda ok orti psalm þenna ok mælti: Lofaðr sé guð dróttinn Israel, þvíat hann vitjaði vár ok gerði lausn þjóðar sinnar.

1, 68-79 (P. 863-866). Blezaðr er dróttinn guð Israels þvíat - - guð gerði lausn folks síns - - ok hann reisti upp heilsuhorn - - í húsi Davids sveins síns. - - Á þá leið sem guð talaði fyrir munn spámannn þeira sem eru liðnir - - heilsu af úvinum várum ok af hendi allra þeira sem oss hotuðu. - - Tilgerandi miskunnar með feðrum várum ok at minnast hins helga lögmáls - - sœri þat er hann sór Abraham feðr várum at gefa - - at vér þjónim guði án öllum ótta leystir undan öllu valdi óvinarins - - at með heilagleik ok réttlæti fyrir guði skulum vér hánum þjóna alla daga várs lífs. - - Ok þú sveinn - - mant kallaðr vera spámaðr hins hæsta guðs, ok þú munt fara fyrir auglíti hans at búa hans götur - - at gefa folki hans vizku sannrar heilsu til fyrirgefningar synda þeira - - eptir - - miskunnar iðr guðs várs - - af hæd rann upp ok vitjaði oss, til þess at lysa fyrir þeim er sitjá í myrkrum ok dauðaskugga ok at greiða fætr vára á friðar stíg.

2, 1-20 (U. 67). [Augustus konungr sendi boðorð um allan heim at láta ríta manntal í hverri borg. - - En sjá ritning höfsk fyrst af Syrlanz jarli þeim er Cyrinus hét, ok fór þá hverr til síns heraðs. Þá fór Joseph ór Galilea í borg Davið þá er Bethléém heitir með festarkonu sinni Marie þvíat þau váru ór kyni David. En er þau váru þar, þá fyldusk dagar Marie, ok bar hon son sinn frumgetinn ok vafði hon hann í reifum ok lagði hann í etu, þvíat eigi var rúm í gestaskála. En hirðar váru í því heraði ok héldu náttvöku yfir hjörd sinni, engill guðs stóð hjá þeim ok skein mykit ljós yfir þá, ok hræddusk þeir. En engillinn mælti við þá: Eigi skulu þér hræðask, þvíat ek boða yðr mykinn fagnað, þann er vera mun öllum lyð, þvíat í dag er borinn grœðari heims Kristr dróttinn í borg Davið. En þat er yðr at marki at þér munuð finna barn vaft í reifum ok lagt í etu. Þá gerðisk fjöldi engla með þessum einum engli, ok lofuðu allir guð ok mæltu: [Dyrð sé guði á himnum ok á jörðu friðr mönnum er gott vilja. En er Englar hurfu frá þeim, þá mæltu hirðar með sér: Förum vér alt í Bethléém, ok sjám orð þat er gørzk hefir ok dróttinn syndi oss. Þá föru þeir skyndilega ok funnu Joseph ok Maria ok barn í etu lagt. En er þeir sá, þá kendu þeir orð þat er þeim var sagt ok undrudusk allir, er þessor tíðindi heyrðu, er hirðarnir sögðu. [En Maria varðveitti öll orð þessor í hjarta sínu. En hirðar hurfu aptr ok lofuðu guð í öllum hlutum, þeim er þeir höfðu sét eða heyrt.

2, 21 (W. 54). Siðan er fyldir eru átta dagar at umb sniðisk sveinninn, þá var hann kallaðr Jesus, sem engillinn bað hann heita fyrr en hann væri getinn.

(U. 84). Á þessum degi var dróttinn várr Jesus Kristr skirðr umskurðarskirn gyðinga, ok var hann kallaðr Jesus, svá sem fyrir var sagt af engli, fyrr en hann væri getinn í moður kviði.

2, 25-26 (W. 83). Gamall maðr hét Simeon í Jorsölum; sá var réttlátr ok síðsamr ok var heilagr andi með hánum. En hann fekk þau svör bœnar sinnar af helgum anda at hann myndi eigi deyja, fyrr en hann sæi Crist.

2, 29-32 (W. 83). Nú lætr þú, domine, fara þræl þinn í friði eptir orðum þínum - þvíat augu mín sá þrifsemi þína, þá er þú bjótt fyrir augliti allra þjóða, ljós til vitranar þjóðs ok dyrð kyni Israel.

3, 4-6 (P. 869). Rödd kallar í eyðimörk: Greiði þér götu guðs, svá sem Ysayas spámaðr kendi, ok gerit stigu hans rétta. Hverr dalr man fyllast, en fjölt ok halsar munu lægjast, rangir hlutir munu réttast, en snarpir sléttast, ok alt hold man sjá hjalpráð guðs.

3, 7-14 (P. 845). Ér eruð nöðru ætt ok er torsótt yðr at syna, hversu flyja skal komandi reiði. En sá er yðr til at gera sœmilega iðrun yðarra annmarka, ok dirfist eigi at - - á kalla Abraham föður yðarn, af því at - - guði er eigi torveldra at gera af grjóti sonu Abrahe en at gera yðr at mönnum. Þeir spurðu hann þá hvat þeir skyldi ráð taka. En hann mælti: [Sá er tvá kyrtla á, gefi hann annan fátœkjum mönnum, ok skipti svá et sama um fœzlur. Þá kvámu til hans bersyngir menn ok spurðu hvat þeir skylda til ráðs taka. Hann svaraði: Þat mun at yðr heimt sem leið (!) er, ok eigi framarr. - - Eptir þat kvámu ríðarar til hans ok spurðu hvat þeir skyldu til ráðs taka. Hann svaraði: Verit þér ríðarar friðsamir ok ómeinsamir ok unið við yðart lán.

5, 1-11 (P. 159-460). Eitthvert sinn þá er mart lið kom til at heyra kenning Jesu Krists, þá stóð hann hjá sjó þeim er Galilea sjór heitir, ok sá hann þar skip tvau standa á ströndinni, en fiskimenn váru at búa net sín. Þá sté hann á skip þat er Simon átti ok ytti því frá landi littat - - ok þaðan talaði hann af skipinu. Siðan mælti hann við Simon Petrum: Rói þér, á djúp ok leysit net yður til fiskjar. Petrus svaraði: Í alla nátt höfum vér mikit erfiði haft ok fiskat ekki, en þó at þínu boði mun ek leysa netit. Ok þeir gerðu svá. En þegar tóku þeir mikinn fjölda fiska, svá at net þeira slitnaði af. Þá kölluðu þeir Petrus á félaga sína, er - - annat skipit áttu - - at þeir kœmi til at tœja þeim. Ok þeir kómu til ok hlóðu bæði skipin, svá at nær hugðu þeir, at søkkva mundi. En er Simon Petrus sá þat, þá fell hann til knjánna Jesu ok mælti við hann: Far þú frá mér dróttinn, þvíat ek em maðr syndugr. Jesus mælti við hann: Hræzt eigi þú, þvíat heðan ífrá skaltu menn veiða. En er þeir kómu at landi, þá fyrirlétu þeir - - alt þat er þeir áttu - - ok fylgðu dróttni.

(P. 3). Sem hann predikaði, þá þrøngdist folkit at hánum. Þá sá hann báta 2 við vatnit, ok steig hann á þann bátinn, er - - Simon átti ok lét fljóta við landit. Þaðan predikaði hann. - - Sem hann lyktaði predikan sinni, þá bauð hann Simoni at róa út á djúp skipinu ok verpa netjum til fiskveiðar. Ok er þat var gørt luktu þeir inni svá mikla gnótt fiska, at netin slitnuðu. Þeir báðu þá Johannem ok Jacobum sonu Zebedei at hjalpa sér, þvíat þeir váru þar á öðru skipi. Þessir menn kómu til þeira skyndilega ok hlóðu bæði skipin, svá at drjúgum váru sökkin. Simon fell þá til knjá Jesu svá mælandi: Herra, far frá mér, þvíat ek em syndugr maðr. Jesus mælti þá: Hirð eigi þú at óttast, þvíat heðan af muntu mennina veiða. Jafnskjótt gátu þeir land tekit ok settu upp skip sín ok fylgðu várum herra.

5, 52 (BJ. 173). Eigi kom hann at kalla réttvísa menn nema heldr synduga menn til iðranar.

6, 25 (W. 60). Ó hosson yðr er hlæið! þvíat ér munuð syta ok gráta.

6, 32 (W. 114). Ef ér elskið vini yðra eina, hvát verkkaup munuð ér fyr þat hafa.

6, 36 (U. 10). Veri þér miskunnsamir svá sem faðir yðar himneskr er miskunnsamr.

6, 37 (W. 198). Fyrgefið ér ok mun fyrgefit verða.

(U. 11). Fyrigefi þér þá man yðr fyrigefask.

6, 38 (U. 30). Gefi þér ok mun yðr gefit vera.

6, 43-44 (H. II 353). Eigi má gott tré gera illu ávöxtu ok eigi ilt tré gøra góða ávöxtu, þvíat tréit kennist af ávoxtinum.

6, 46 (W. 208). En at hví kallið ér mik dróttin, dróttinn, enda gerið ér eigi þaz ek mæli.

7, 36-50 (H. I 515-517). Dróttinn var kallaðr til snæðings af phariseo þeim er Simon er nefndr. - - Ok er syndug kona - - vissi, at Jesus var kominn til snæðingsins, þá gekk hon í húsit með ker þat er fult var af ágætum smyrslum, ok stóð á bak hjá fótum Jesu ok þvó hans fœtr með tárum - - ok þerði með hári sínu ok kysti fœtrna. - - En Simon sá er váru herra hafði innkallat - - möglaði í hjarta sínu - - sem hann talaði þessi orð: Ef þessi maðr væri spámaðr, mundi hann at skyru vita hver eða hvílik er kona sjá er á hánum tekr, þvíat hon er syndug. En várr herra - - svaraði - - á þessa leið: Simon, sagði hann, þér hefi ek nökkut at segja. Hann svaraði: Seg þat, meistari. Jesus mælti: Tveir skuldunautar átta fé at lúka einum auðigum manni. - - Annarr átti at lúka 500 peninga en annarr 50 peninga. En þvíat þeir höfðu eigi fé til at lúka skuldina, gaf hann þeim upp alt féit. En hvárr hyggr þú at framarr elskaði sinn uppgjafara skuldarinnar? Hann svaraði: Þat trúi ek, at sá hafi framarr elskat, sem framarr var upp gefit. Jesus svaraði þá: Réttlega dœmir þú. Hann snerist þá til konunnar en talaði þó til Simonar: Hvárt sér þu konu þessa? - - Ek gekk inn í hús þitt, ok gaft þú mér eigi vatn, til þess at þvegnir væri fœtr mínir, en kona þessi þó með tárum sínum fœtr mína ok þerði með hári sínu. Þú kystir mik eigi, en siðen ek gekk í hús þitt, þá lét hun eigi af at kyssa fœtr mína. Þu lézt eigi smyrja höfuð mitt með oleo, en hon smurði með smyrsli fœtr mína. - - Fyrirgefist þér, kona margar syndir, þvíat þú elskaðir mik mjðk. - - [Ok er hann hafði þetta mælt, þá töku nökkurir af þeim er at borði sátu með hánum, at tala með sér: Hverr er þessi, er syndir gefr upp? Jesus mælti þá til hennar: Far þú í friði, því at trúa þín gerði þik heila.

8, 5-15 (B. 188). Dróttinn sagði lærisveinum sínum dœmisögu þessa ok mælti: Búmaðr sáði akr sinn, ok þá er hann sáði, þá fell sumt sáð niðr hjá götu ok var þar troðit ok átu þat fuglar himins, en sumt fell niðr yfir stein ok þornaði þat þá er þat rann upp, þvíat þat hafði eigi vætu, en samt fell niðr á milli þyrna ok skáru þyrnar þat, þá er þeir uxu upp hjá því, en samt fell niðr á góða jörð ok rann upp með 100 földum ávexti. Þá kallaði Jesus er hann hafði þetta mælt: Sá er hefir eyra at heyra, heyri hann. Þá spurðu lærisveinar hvat sjá dœmisaga merkti, en hann svaraði þeim: Yðr er gefit at vita tákn ríkis guðs. en öðrum at heyra dœmisögur, svá at þeir skili eigi þó at þeir sjái eða heyri. Sáð þetta er orð guðs, en þar er niðrfell hjá götu merkir þá er heyra orð guðs, en siðan kemr djöfullinn ok tekr orð af hverjum þeira, at þeir hjálpist eigi þótt þeir trúi. En þat er niðr fell yfir stein merkir þá er heyra guðs orð með fagnaði, en þeir hafa eigi rœtr, þvíat þeir trúa um stund, en þeir hverfa frá trú til freistingar. En þat er niðr fell á milli þorna merkir þá er heyra orð guðs, en þrengjast svá af áhyggjum ok auðœfum ok munuðum heims þessa svá at þeir fœra eigi fyrir þat fórn eða ávöxt; en þat er niðr fall á góða jörð, merkir þá er með góðu hjarta heyra guðs orð ok fœra ávöxt í þolinmœði.

8, 5-13 (U. 102). Mykill fjölði manna kom til hans ór borgum ok at víðum vegum at heyra kenningar hans ok fyrirtölur. En dróttinn várr hóf upp dœmisögu ok sagði þeim: Maðr sá var er bar út korn sitt ok seri. En þá er hann seri, þá fell sumt á götu niðr, ok var troðit undir fótum ok báru foglar á braut ok átu. En sumt fell á hellu ok þornaði, þvíat þat fekk enga vekku. En sumt fell í þyrni, en þá er þat skyldi upp vaxa, þá gekk þyrnirinn yfir þat ok fyrirkom því, svá at þat mátti eigi þrífask. En sumu korninu seri hann í góða kornjörð, ok fekk þar góðan ávöxt ok mykinn. En dróttinn várr mælti þá: - - Hverr er eyrun hefir, þá heyri þessor orð. En postolar hans svöruðu ok spurðu hann eptir, hvat nú dœmisaga þyddi. En hann svaraði þeim: Yðr er gefit at vita jartegnir ríkis guðs, en öðrum í dœmisögum. En dœmisaga sjá er á þá lund, sem ek man nú segja yðr: Korn - - eru orð guðs. - - Korn þat er féll á götuna, jartegnir menn þá er hlyða kenningum - - - - síðan tekr fjandinn frá þeim ok verðr þeim þá engi hjölp at. En korn þat er féll á helluna, jartegnir menn þá, er fagnaðr er á fyrst at heyra guðs kenningar en þeir hafa - - eigi ástar vekku sér í brjósti, er guðs sæði mætti þar rœtask.

10, 16 (Sturlunga I 224). Sá er yðr hlyðir, hann hlyðir mér, en sá er yðr forsmáir, hann forsmáir mik.

10, 18 (B. 180). [Sá ek anskota falla svá sem elding af himni.

10, 19 (H. I 72). Se hérna, ék gaf yðr vald undir fótum at troða hoggorma ok haldreka ok allan krapt óvinar, ok mun yðr ekki vætta granda.

10, 20 (H. I 76). Eigi skulu þér af því fagna at djöflar eru undir lagðir yðart vald, heldr fyri þá sök at nöfn yður eru í himinríki rituð.

10, 24 (U. 100). Margir réttlátir ok spámenn vildu sjá þat er þér séð ok sá þeir eigi, ok heyra þat er þér heyrið ok heyrðu þeir eigi.

Lukas 10, 39-40:
En hon sat hjá fótum dróttinns, ok heyrði orð hans, en Martha starfaði ok vann beina.

10, 38-42 (B. 154). Inn gekk Jesus í nökkuru sinni í einhvern kastala ok tók kona nökkur hann í hús sitt sú er Martha hét, en hun átti systur ok hét María. En hon sat hjá fótum dróttinns, ok heyrði orð hans, en Martha starfaði ok vann beina. Hun nam staðar fyrir dróttni ok mælti: Rœkir þú ekki dróttinn þat er systir mín lætr mik einn starfa? Mæltu við hana at hun tœi mér, en dróttinn svaraði ok mælti: Martha, Martha, á hyggjusamt er þér ok starfar þú í mörgum hlutum, en þó er ein nauðsyn en María valdi sér enn bezta hlut þann er eigi má frá henni takast.

(H. I 520). Er Jesus fór - - í Judeam, gekk hann í nökkurn kastala, tók þá - - Martha hann í sitt hús. - - Maria sat hjá fótum hann ok heyrði kenning hans. - - En Martha annaðist margháttað matbunaðar starf - - ok stóð hun fyrir hánum - - ok mælti til hans: Minn herra sagði hun, hví gefi þér eigi at því gaum er systir mín lætr mik eina þjónustu veita, fyrir því bið ek þik at þú bjóðir henni mér at fultingja. En hann svaraði: Martha, þú ert sorgmoð mjök ok berr annsemd fyrir marga hluti, en eitt er nauðsynlegt; María valdi sér hinn bezta hlut, þann sem eigi mun af henni tekinn vera.

11, 1 (W. 195). Þá gekk at hánum einn af lærisveinom hans ok mællti: Dominus, kenndu oss at biðjask fyrir svá sem Johannis kendi lærisveinum sínum.

11, 2-4 (W. 196-199). Faðir várr sá er ert á himnum, helgisk nafn þitt, tilkomi ríki þitt, verði vili þinn svá sem á himni, svá ok á jörðu, [brauð várt hversdaglegt gefðu oss í dag, fyrgefðu oss skuldir várar, svá sem ok vér fyrgefum skuldurum várum ok eigi leiðir þú oss í freistni heldr leys þú oss frá illu!

(U. 195-200). Faðir várr sá er [á himnum, - - verði nafn þitt heilagt, - - til komi ríki þitt, - - verði vili þinn svá á jörðu sem í himnum, - - brauð várt hit helga gef þú oss í dag ok hvern dag, - - [fyrigef oss várar sakar, svá sem vér fyrgefum várum sökunautum - - lat eigi leiða oss í pinsl - - frels oss frá illu!

11, 17-20 (B. 170). Þá leit Ihesus hugrenningar þeira ok mælti: Hvert ríki mun eyðast þat er sundr skipt verðr í sér, ok mun falla hvert hús á annat. En ef fjandinn er sundr skiptr í sér sjálfum hversu mun þá standa ríki hans, sem ér segit mik í Belzebub reka djöfla frá óðum, en ef ek rek djöfla frá óðum í krapti heilags anda, þá mun koma guðs ríki til yðvar.

11, 24-26 (BJ. 43). Þá er úhreinn andi skilst viðr manninn - - þá ferr fjándinn víða um auðnir ok úbygðir ok leitar hvildar ok fœr enga ok mælist sjálfr viðr: Ek skal hverfa aptr til herbyrgis míns, þingat sem ek var vanr at vera. Ok er hann kømr til, þá hittir hann þat tómt ok sér tœkilegt. - - Ok þá snerist sá hinn uhreini andi brott ok kallaði hann þá sjau félaga sína enn verri ok illskufullari, ok gengu þeir allir saman í þat herbyrgi, er hinn var í áðr einn, ok verðr þá hinn öfri hlutr þess manns alla vega verri en áðr.

11, 27-28 (W. 9). Þá er hann talði fyr mönnum, en kona nekkver heyrði mál hans: Sæll er sá kviðr er þik bar ok þat brjóst er þú sótt. En hann svaraði: Hví in siðr eru þeir sælir er heyra orð guðs ok varðveita þau siðan.

12, 15 (U. 36). Varizk þér við síngirni.

12, 20 (H. II 246). Á þessi nótt enni sömu mun önd þín skild frá þér.

12, 44 (W. 62). Satt segi ek yðr, at hann mun setja þá yfir alla góða hluti sína.

12, 48 (El. 141). Af þeim heimtir guð meira er hann lér meira.

12, 49 (B. 32). Ek mun eld senda á jörð ok vill ek at hann brenni.

(B. 84). Ek kom at senda eld á jörð.

12, 58 (B. 72). Þá er þú ferr með óvin þínum á götu ver þú sysl at leysask frá hánum, at eigi seli hann þik dómanda en dómandi hefnanda en hefnandi séti þik í myrkvastófu.

13, 6-17 (B. 85). Ihesus sagði dœmisögu lærisveinum sínum: Maðr nekkverr hafði tré rótfest í víngarði sínum ok kom hann at leita aldins á því ok fann eigi. Þá mælti hann við víngarðs-fágandann: Þrjá vetr hefi ek komit at leita ávaxtar á tré þessu ok finn ek eigi. Högg þú upp þat; til hvers gerir þat órum á jörðu. En hann svaraði: Dróttinn, láttu standa þat enn þessi misseri ok mun ek grafa hjá því ok teðja of rœtr þess ok mun þat gera ávöxt. En ef þat verðr eigi, þá höggðu þat upp. En Ihesus var í þinghúsi gyðinga, er hann mælti þetta á þváttdegi. En þar var kona sú er áttján vetr hafði hryggbrotin varit ok mátti eigi upp líta. Ihesus kallaði hana til sín ok mælti: Kona, fyrlátið hefir þik sótt þín. Þá lagði hann hendr yfir hana ok réttisk hón upp þegar ok dyrkaði guð. Þá reiddisk þinghúss-höfðingi er Ihesus grœddi mann á þváttdagi. Ihesus svaraði ok mælti: Er skimenn, hvert yðvarr leysir oxa sín af bási á þváttdegi ok leiðir til vats, en kveðit eigi lofat vera at leysa þessa dóttur Abrahe ór dauða böndum á þváttdegi, er óvinr batt áttján vetr. En er hann mælti þat, þá skömmuðust allir andskotar hans. En allr lyðr fagnaði í öllum hlutum þeim er dyrlega gørðusk af hánum.

13, 31-33 (P. 919). Gengu at hánum nökkurir af phariseis ok sögðu: Heyrðu, Jesus, vertu í brottu heðan, - - þvíat Herodes vil drepa þik. Enn hann svaraði: Segit ref þeim, at nú rek ek út djöfla í dag, en á morgun veiti ek heilsugjafir, enn á þriðja degi mun ek upp neytast eða fullgera; því at eigi tekr - - at spámaðr - - þola dauða fyrir utan Jerusalem.

14, 11 (U. 15). Hvert er sik hefr upp, hann man lægjask.

14, 16-24 (B. 47-48). Ihesus sagði lærisveinum sínum dœmisögu þessa: Maðr nekkverr gerði nátturð mikinn, ok bauð mörgum mönnnum, ok sendi hann þræl sinn á tíð nátturðar at segja boðsmönnum, at þeir kvæmi, þvíat allir hlutir váru búnir. Þá töldu allir við förinni. Einn þeira mælti: Bœ keypta ek ok er mér skult at sjá hann, bið ek þik, hafðu mik undun þeginn. Annarr mælti: Øxna ok 5 keypta ek ok fer ek at reyna þau, bið ek þik, hafðu mik undan þeginn. Enn þriði mælti: Konu skal ek eiga ganga ok má ek at því eigi fara. Þá fór þræll aptr ok sagði þetta dróttni sínum. Þá reiddisk húsbúanði ok mælti við þrælinn: Farðu á stræti ok á þverstigu borgar ok leið hingat válaða ok lamda, halta ok blinda. Þrællinn mælti: Gört er, sem þú bautt dróttinn ok er enn tómt rúm í húsinu. Drottinn mælti við þrælinn: Farðu út á götur ok garða ok neyð menn inn at ganga, at hús mitt fyllisk. En ek segi yðr, at engi mun þeira bergja nátturði mínum er kallaðir váru.

14, 27 (U. 141). Eigi er sá mér maklegr, er eigi tekr kross sín ok fylgir mér.

14, 33 (M. 742). Sá er [eigi neitar öllu því sem hann á, má eigi vera minn lærisveinn.

15, 1-10 (B. 57). Berrsyndgir menn kómu til Ihesum at heyra orð hans. En yfir-gyðingar mögluðu umb þat ok mæltu: Fyr hví tekr sjá við syndgum mönnum, ok etr með þeim? Enn Ihesus sagði þeim dœmisögu ok mælti: Sá yðvarr, er hefir hundrað sauða, ef hann glatar einum af þeim, þá mun eptir láta níu tegu ok níu á eyðimörk ok leita ens glataða sauðar unz hann fiðr, en er hann fiðr, þá leggr hann sauðinn á axlir sér fagnandi, ok er hann kömr heim, þá kallar hann vini sína ok nágranna ok mælir við þá: Fagnið er með mér, þvíat ek fann sauð minn, þann er ek glataða. [En ek segi yðr, kvað dróttinn, at slíkr fögnuðr mun vera yfir einum syndgum þeim, er iðrun görir sem yfir níu tegum ok 9 réttlátum, þeim er eigi þurfu iðrunar. Ef kona nekkver á 10 kingur ok glatar hón einni at þeim þá mun hón kveykva ljós í keri ok snúa umb öllu því er í húsinu er ok leita vandlega unz hón fiðr. Siðan kallar hón vinur sínur ok kunnkonur ok mælir við þær: Fagnið ér með mér, þvíat ek fann kingu mína, þá er ek glataða. [Svá segi ek yðr, at fögnuðr mun vera englum guðs yfir einum syndgum, þeim er iðrun görir.

15, 11-24 (BJ. 46-47). Einn auðigr maðr átti tvá sunu. En sá hinn yngri sunr hans mælti til föður síns: Faðir, sagði hann, fá mér þann hlut fjár míns, er til mín telst í erfðum millum vár feðganna. Sem faðir hann heyrði þetta, þá skipti hann hánum sínum hlut. En hann varð þegar í brotto ok fór langt i önnor land með sínum hlut, ok lifði þar fólslega, eyddi fénu öllu í fúllífi svá snáplega, at um síðir hafði hann sjálfr alls ekki. Ok fluttist þar fram með mykilli fátœkt, því at í þeim tíma var mykit úáran í því landi ok mykill sultr. Ok kom hann sér í fátœka þjónustu með einum ríkum manni, en hann sendi hann til eins kotbœar, at hann skyldi gæta svína hans. En hans vesöld vóx svá mjök þar, at han fystist fyrir hungrs sakar at fylle kvið sinn af bauna skálmum ok stiklum, er svínum var gefit til matar, ok fékk hann sér þat til fœzlu, þvíat engi vildi gefa hánum annet. [Ok hugleiddi hann þá sjálfr, hversu fólslega er hann hafði farit með sínu ráði ok mæltist þá við einn samann þessum orðum: Faðir minn fœðir hversdaglega heima með sér mykinn fjölda leigumanna með gnógu brauði ok annarri vist œrinni, en ek svelt her af matleysi, ok því skal ek skyndilega fara til föður míns ok biðja hann miskunnar með þessum orðum: Faðir, ek hefi syndgazt ok misgört í móti guði himneskum ok svá móti þér, ok firir því em ek eigi verðr heðan ífrá, at þú haldir mik svá sem þinn sun. Nú bið ek, at þú gefir mér slíkan rétt í garði þínum sem einum leigumanne þínum. Ok síðan fór hann skyndilega - - ok kom til föður síns. Nú þegar sem faðir hans leit hann mjök fjarri komandi, - - þá sneri hann þegar miskunn sinni til hans ok rann at hánum ok tók höndum sínum um háls hánum ok kysti hann með myklum fagnaði ok mælti við þjónustumenn sína, er í hjá hánum váru: [Skyndið heim ok takit góða gangverju með fögrum skóm ok fœrið syni mínum ok gott fingrgull dregit á hönd hánum ok sœmið hann, drepit ok einn feitan oxa; vér skulum hafa í dag mykla veizlu ok fagnaðar-öl í heimkomu sunar míns þvíat ek hugða hann vera dauðan ok er hann nú lífs, þar sem hann hvarf í brott ok er nú aptr kominn.

16, 19-31 (B. 36-37). Maðr nakkvarr var auðigr ok skryddisk purpura ok silki klæðum ok hafði itarlega fœzlu hvern dag. En válaðr maðr nakkvarr hét Lazarus, sá er lá fyr durum hans sára-fullr, ok vildi fœðask af mola þeim er féll af borði ens auðga ok gaf engi hánum. En hundar kómu ok sleiktu sár hans. En er inn válaði dó, þá var hann laðaðr af englum í faðm Abrahams. Þá dó ok inn auðgi ok var grafinn í helvíti, þá hóf hann upp augu sín er hann var í píslum, ok sá hann Abraham of langt ok Lazarom í faðmi hans, ok kallaði hann ok mælti: Faðir Abraham, miskunna þú mér ok send Lazarum, at hann dreypi í vatn enum minsta fingri sínum ok kœli tunga mína, þvíat ek kveljumk í þessum loga. Abraham svarar: Sonr, minstu, at þú tókt góða hluti í lífi þínu, en Lazarus illa; nú er hann huggaðr, en þú kvaliðr. Enn torleiði er sett mikit á meðal vár ok yðvar, svá at hvárigir megu koma til annarra, þótt fara vildi. En hinn mælti: Þá bið ek þik, faðir, at þú sendir hann í hús föður míns, þvíat ek á 5 brœðr, at hann vari þá við þenna pislar stað. Abraham svaraði: Hafa þeir Moisen ok spámenn, hlyði þeir þeim. En hinn mælti: Iðrun munu þeir gera, ef nekkverr ríss af dauða ok kömr til þeira. Abraham mælti: Ef þeir hlyða eigi Moisi ok spámönnum, þá munu þeir eigi trúa, þótt nekkverr risi upp af dauðum.

(P. 423). Meistari várr sagði oss svá frá einum auðgum manni: Sá kræstist vandlega hvarn dag, ok hvern dag bjóst hann við gull ok purpura, en fyrir durum hans lá ein þurfamaðr, sá er Lazaras er nefndr, sá girndist mjök at eta mola, þá er félli af diski hins auðga manns ok vildi engi gefa hánum, en hundar kómu til ok sleiktu sár hans. Svá barst at, at þeir önduðust báðir. Lazarus þessi hinn fátœki var fluttr í faðm Abraham, en hinn auðgi maðr var grafinn í helvíti. Siðan hefr hann upp augu sín, þar sem hann var í kvölum staddr, ok leit hann Lazarum sitju langt frá sér í faðmi Abrahams. Siðan kallar hann hátt ok mælti: Faðir Abraham, miskunna mér ok send Lazarum, at hann drepi hinum minzta hlut fingrar síns í vatn ok láti koma í munn mér, at ek mætta kœli tungu mína, þvíat ek kveljumst í loga þessum. Abraham svaraði hánum ok mælti: Minstu, sonr, at þú tókt góða hluti áðr í lífi þínu, ok Lazarus slíkt hit sama illa hluti, en nú er hann huggaðr, ok þú ert kvaldr. En í þessum öllum hlutum, þá er svá mikit forað ok stirt vár á milli, at sá má eigi hingat koma, ok engi heðan þangat fara. Þá svaraði hinn auðgi maðr: Ek átta fimm brœðr, því bið ek, at Lazarum - - vari þá við, at eigi komi þeir í þenna kvalastað. Abraham svaraði: Þeir hafa Moysen ok aðra spámennina, hlyði þeir þeim. Eptir þetta mælti enn hinn auðgi maðr: Eigi munu þeir trúa, dróttinn, nema nökkurr maðr rísi upp af dauða. - - Abraham sagði: Ef þeir trúa eigi Moyse ok spámönnunum, þá munu þeir eigi trúa þeim, er af dauða ríss.

(P. 448). Lærifaðir várr sagði oss frá einum auðgum manni, þeim er skein í heims pryði ok var sællífr, en firir durum hans lá líkþrármaðr, sá er Lazarus hét, er þiggja vildi mola af borði ens auðga manns, ok vildi hann eigi gefa hánum. En þeir dó báðir, ok var enn válaði leiddr af englum í faðm Abrahams, en inn auðgi í eilífa kvöl. Þá hóf enn auðgi maðr upp augu sín til Lazarus, ok kallaði á hann: Faðir Abraham, miskunnaðu mér ok send Lazarus at dreypa vatsdropa af inum minsta fingri sínum á tungu mér, því at ek kveljumst í loga þessum. Abraham svaraði hánum: Minstu, sonr, at þú hafðir marga hluti góða ok fagra í lífi þínu, en Lazarus illa. Nú er hann huggaðr, en þú ert kvaliðr. Enn auðgi mælti: Ek bið þik, at nökkurr risi upp af dauða ok minni bræðr mína 5, at eigi komi þeir í píslarstað þenna. Abraham svaraði: Hlyði þeir spámönnum sínum ok Moysi, þvíat þeir munu eigi trúa, þótt nakkvarr risi upp af dauða, ef þeir trúa eigi spámönnum.

(B. 141). Auðigr maðr nekkverr var purpura skryddr ok hvern dag krásum fœddr. En válaðr maðr hét Lazarus, er lá sjúkr ok sárr fyr durum hans ok vildi fœðask af mola þeim, er féll af borði ens auðga manns, en engi gaf hánum þat. En er þeir önduðusk báðir, þá var Lazarus bórinn í faðm Abrahams, en enn auðgi var grafinn í helviti. Ok hóf hann upp augu sín ok sá of langt Abraham ok Lazarom ok kallaði hann ok mælti: Faðir Abraham, miskunnaðu mér, ok send Lazarom, at hann dreypi af enum minsta fingri sínum vatsdropa á tunga mína. Abraham svaraði: Minstu, sonr, at þú tókt góða hluti í lífi þínu en Lazarus illa. - - Bið ek þik þá, faðir, kvað hann, at þú sendir Lazarom til brœðra mína 5, at hann vari þá við þenna píslarstað.

(BJ. 35.) - - Tekr dœmi af einum ríkum manni, er klæddr var tigurlega með pelli ok purpura ok hélt hversdaglega tigurlegt borð með allskonar sendingum. Úti firir durum hans lá einn sjúkr maðr ok sárr ok líkþrár ok mjök þurftugr, ok fekk hann eigi svá myklu almosu af hans borði, at molar þeir er í dúkum vefðist, væri kastat firir hann, þóat hann beiddist firir sinnar þurftar sakar at slökkva hungr sinn. En þá er hvárrtveggja þeira dó, þá var Lazarus borinn af englum guðs í skaut Abrahams. - - En hinn ríki maðr var grafinn í helvíti ok brann þar í eldi ok ursla. Ok sem hinn ríki maðr leit Abraham í sinni sælu ok Lazarum í hjá hánum, þá bað hann Abraham miskunnar. En Abraham svaraði: Þú hafðir sæli ok fagnað í heiminum ok kunnir eigi í höndum at hafa, en Lazarus bar sína fátœkt með þakkan utan ofund ok illsku. Nú er hann í fullsælu ok fagnaði en þú í vá ok vesöld.

(P. 649-650). Minn blessaði meistari sagði af einum manni ríkum, er daglega skartaði mikit klæddr guðvefjarpelli, hafandi matbunað skemtilegan ok vel pipraðan með dyrasta kosti, fyrir hvers durum úti lá einn sálugr maðr Lazarus at nafni, fullr með sárum ok krankdómi, girnandis at seðja sitt hungr með þeim smápörum, er féllu af borði ríka manns, en engi gaf hánum. Siðan gerðist svá, at önðuðust báðir, hinn fátœki Lazarus var fluttr í faðm Abrahe, en ríki maðr drektr í loga helvitis, hvaðan af hann upplyptir sín augu sjándi Lazarum í hvild Abrahe. Hvar fyrir hann kallar hárri röddu svá talandi: Heyrðu faðir Abraham! miskunna mér ok send Lazarum, at hann vökvi fremsta hlut fingrs síns í vatni ok kœli tungu mína, þvíat ek brenn í þessum loga. Hértil svarar Abraham: Ver minnigr, sonr, at þú tókt blíða hluti í lífi þínu, en Lazarus lága hluti; nú huggast hann, en þú pínist. Svá er ok mikit forað sett ok skipat milii vár, at hváriger mega hér til annarra fara. Riki maðr talar þá enn: Ek á 5 brœðr eptir í heimínum, ok bið ek þik, at þú sendir Lazarus at vára þá við, at þeir komi eigi í þessa pínu. Abraham svsraði: Brœðr þínir hafa Moysen ok aðra spámenn, varist þeir þaðan af. - - Ríki maðr segir þá enn: Herra, þeir munu eigi trúa utan nökkurr risi af dauða. Abraham svarar: Ef þeir trúa eigi Moysi ok spámönnum, munu þeir eigi því heldr trúa, þótt nökkurr risi af dauða.

17, 10 (W. 115). Þá er ér gerið alt þat er ek byð yðr, þá skulud ér þetta mæla: Ónytir þrælar erum vér.

(BJ. 51). Þá er þér hafit gört alt þat sem yðr er boðit, þá segizt þér vera únytir þrælar, ok höfum þó gört þat sem boðit var oss.

(BJ. 203). Þá er þú hefir gört alt þat er þér var boðit, þá seg svá: Vér erum únytir þrælar, þvíat vér gerðum svá sem vér skyldum.

17, 21. (H. I 65). Ríki guðs er yðar á milli.

18, 24-25 (BJ. 69). Mjök er umáttulegt at koma ríkum manni til himinríkis, heldr má ulfaldi - - komast í gøgnum nálarauga, heldr en ríkr maðr - - má koma til himiríkis.

19, 41-47 (B. 69). Þá er Ihesus nálgaðisk Hierusalem ok sá borgina, þá grét hann ok mælti: Þú möndir ok gráta, ef þú vissir þat, er nú er folgit fyr augum þínum. Á þessum dögum þínum hefir þú þat er þér er til friðar. En dagar munu koma yfir þik, þeir er óvinir þínir munu grafa díki umb þik ok þrøngva þér öllum meginn ok fella þik til jarðar ok sonu þína, er með þér eru. Ok munu þeir eigi eptir láta í þér stein yfir stein, þvíat þú kennir eigi tíð vitjunar þinnar. Þá gekk Ihesus inn í musteri ok rak á braut þaðan seljendr ok kaupendr ok mælti við þá: Svá er ritið, at hús mitt er bœna hús, en þér görðut þat þjófa gröf. En Ihesus var hvern dag kennandi í musterinu.

21, 19 (U. 13). Í þolinmœði yðarri munu þér eignask sálur yðrar.

21, 33 (BJ. 170). Himinn ok jörð skulu firirverðast, en mín orð skulu aldrigi únytast.

21, 34 (H. II 635). Sjáizt þér svá um, at hjörtu yður þyngist eigi af istru eða ofdrykkju.

22, 31-33 (P. 12). Simon heyr mik! Nú beiðist andskotinn at skaka yðr lærisveina mína sem hveitikorn í sáldi, en ek bað fyrir þér, at eigi þrotni trúa þin. Fyrir því styrk þú brœðr þína þér óstyrkri, þann tíma, sem þú verðr frá óstyrkleik snúinn. Petrus mælti: Minn herra, með þér em ek búinn at fara í myrkvastofu ok í dauða.

22, 42 (W. 66). Faðir, tak þú af mér píslar drykk þenna, ef þat má verða. En þó verði vili þinn en eigi minn.

23, 28 (M. 1004). Dœtr Jerusalem, eigi skulu þér gráta yfir mér, heldr skulit þér gráta yðr ok syni yðra.

23, 34 (W. 163). Faðir, fyrgefðu þeim, þvíat þeir vitu eigi hvat þeir gera.

23, 40-43 (U. 113-114). En annarr ávituði hann þegar ok mælti: Eigi hræðisk þú guð ok erum vér nú allir í einni fyrdœmingu. Höfum vit þat, er vit erum verðir, en sjá gerði ekki illt. Siðan mælti hann við Jesum: Minst þú mín, dróttinn, þá er þú kömr í ríki þitt. - - Dróttinn svaraði hánum: [Satt segi ek þér, í dag mantu með mér vera í paradiso.

23, 46 (M. XVII). Ok því næst gaf hann mikla rödd ok sagði svá: Faðir, í hendr þínar fel ek anda minn. Ok þá hneigði hann höfðinu, ok þá andaðist hann.

(M. 1009). Siðan œpti hann hárri röddu ok mælti: Faðir, þér í hendr fœri ek önd mína, ok hneigðu höfði andaðist hann.

24, 30-31 (W. 73). Ok er þeir sátu of matborði, þá tók hann at brjóta brauð fyrir þá. Í því bili kendu þeir hann, enda hvarf hann þeim þá.

24, 32 (B. 32). Þenna hita tóku lerisveinar af kenningu hans þá er þeir meltu svá. Hjarta várt var brennanda í oss, þá er Ihesus mælti við oss of götu ok lauk upp ritningar fyrir oss.

24, 46-47 (W. 73). Svá samdi Cristi at láta pínask ok rísa upp af dauða ok láta boða iðrun synda öllum þjóðum í nafni sínu.

---

Fotnoter: