Magnús saga blinda ok Haralds gilla (Fagrskinna)

Fra heimskringla.no
Revisjon per 24. apr. 2020 kl. 06:41 av August (diskusjon | bidrag)
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Fagrskinna



K. 79. Vm osætte þæirra frenda Magnus konongs oc Haʀallz gilla

(E)ftir andlat Sigurðar konongs varo þæir til kononga tæknir. Magnus sunr Sigurðar konongs. oc Haʀalldr Magnus sunr broðer Sigurðar konongs. oc hafðe sina hirð hvarr þæirra. oc eigi hafðu þeir lengi baðer veret konongar. aðr en usætte gerðezk a miðli þæirra. oc sva mikit var at þui at hvarr þæirra hio bu firir aðrum. oc þui nest drapust þeir menn firir. [a fiorða are rikis þæirra[1] var Haʀalldr konongr i Vik austr austarlega. oc samnaðest at liði. Magnus konongr dro saman hær mikinn oc for a mot Haʀallde kononge frenda sinum. þeir funnuz þar sem heitir Fyrirleif. hafðe Magnus konongr lið meira myklu. þar barðust þeir oc varð mikit mannfall. þar fell Kristrꝍðr broðer Haʀallz konongs sammꝍðra. oc eigi færra hirðmanna hans en .lx. En Haʀalldr konongr komsc sialfr a flotta. Haʀalldr konongr flyði suðr til Danmarcar a fund Eiriks Danakonongs Eiriks sunar. þeir hafðu aðr giorzk eiðbrꝍðr. Eirikr konongr veitti Haʀallde kononge allt Halland til ifirferðar. oc gaf hanum .vi. langskip reiðislaus. Eftir Fyrirleifar orrastu lagðe Magnus konongr allan Noreg undir sik. oc for um haustet norðr til Biorgviniar oc foro þa hæim lendir menn flester |[2] til bua sinna. þetta sama haust com Haʀalldr konongr sunnan af Danmorcu. oc þa er hann com til Konongahellu var firir hanum samnaðr noccor. oc varð þo engi bardage firir þui at bꝍar menn gafozk upp oc toco við Haʀallde kononge. Byriaðe þa Haʀalldr konongr færð sina norðr um Vikena oc drap marga menn. en af sumum toc hann fe mikit. Ða fecc Haralldr konongr ser skip oc dreif at hanum lið mikit. oc þa er hann com austan Borgar toc hann þa brꝍðrna Nerið oc Asbiorn. bað þa kiosa hvarr þæirra villdi vera hængðr eða hvar fara i Sarp. Neriðr var hængðr en Asbiorn for i Sarp. hann var elldri oc sa þotte dauðinn enn grimmlegre. Siðan for Haʀalldr konongr norðr með lande oc lagðe land allt undir sik þar sem hann for. Ða er Magnus konongr spurði þessi tiðendi. gierðe hann boð æftir lendum mannum sinum. oc bauð ut leiðangr. en flester lendir menn dvaldust heima. sva com oc fatt af hæraðom til hans. þa kallaðe hann til sin Sigurð Sigurðar sun Nefsteins sunar hann var mikill hofðingi oc allra manna vitrastr. oc spurði Magnus konongr hann raða hversso hatta skylldi. en hann svaraðe a þa lund. Hærra sagðe hann. til þessa kann ec goð rað læggia ef þer vilið nyta. gereð mik eða annan lendan mann mote Haʀallde frenda yðrum. oc lateð bioða hanum sætt. sva sem hinir bæztu menn leggia rað til i baða staðe. bioða hanum þat riki er hann a at retto at hafa. oc ero sva marger menn vitrir oc goðviliaðer með Haʀallde kononge. at þetta ærende munu flytia giarna við hann. Ða svaraðe Magnus konongr. litla rið niotom ver þa þess sigurs er ver vunnum landet allt undir oss i haust. ef ver sculum nu upp gefa. at orꝍyndu. oc eigi vil ec þat. gef til annat rað hværsso ec scal hallda landeno. þa svaraðe Sigurðr. þat er þa mitt rað at fara a brott heðan or Gulaþingslogum. oc norðr i Þrondheim. oc freistið ef þer faeð styrk af Þrꝍndom. þa svaraðe konongren man eigi þa Haʀalldr konongr læggia allt landet undir sik austan ef ver flyum undan. þa svaraðe Sigurðr. enn er eitt rað til oc er illt. gereð til gesti oc lateð drepa einn lendan mann eða tva þa er nu sitia hæima. oc vilia æigi nu coma til yðar. oc gefa þær veizlr er þæir hafa hafðar. þæim noccorom er her ero með yðr oc þer truið væl. kann þa væra at aðrer se við oc vili eigi biða heiman þuilicra hæimsokna. þa svaraðe konongrenn. þetta rað man verða uvinsællt. oc cann vera þo at ec lata drepa lenda menn mina oc fæ ec aðrum len þæirra. kann vera at þæir se mer eigi bætri. þa stoð Sigurðr upp oc giecc brott oc mællte. hvi scal ec eigi gefa yðr þat rað hærra. er ec se at þer vilið hafa. sitia her i Biorgvin þar til er Haʀalldr kꝍmr með allu liði sinu. oc mantu þa verða annat hvart at flya. eða þola meizlr. eða dauða at þriðia coste.


K. 80. Enn um Haʀalld gilla oc Magnus

(H)ᴀʀalldr konongr com þa með allu liði sinu til Biorgyniar iola æftan. oc villdi eigi læggia til bꝍiarens firir hælgar sacar at beriast. oc lagðe i Floravaga oc la þar um iolenn. oc hafðe mikit lið. oc enn como til hans ur hæraðum .xi. .c. manna um iol. þesse var callaðr muga vetrenn. Magnus konongr hafðe oc viðrbunað mikinn i bꝍnom. oc let alla daga i iolonom hafa mikit starf. hann let gera valslꝍngio ut i holme. oc hann let gera allt utan fra Kristkirkiu oc ifir til munka bryggiu með viðum oc sumt með iarnrekendom. sva at eigi matte fara skipum i vagenn. hann let oc gera hærspora marga oc casta ifir a Ioansvallu. oc hann atte þing við bꝍiar menn oc bað ser liðs. oc heto aller goðo um þat. Affara dag iolanna lagðe Haʀalldr konongr at bꝍnom allum hær sinum. oc hamlaðu þæir skipunum at Norðnese. En Magnus konongr hafðe fylkingar sinar ut i holme. en þa hugðu þæir Magnus konongr. at þæir Haʀalldr konongr villdu upp ganga i Norðnese. vændi þa Magnus konongr allu liði sinu inn æftir bꝍnom. oc þa er þæir como inn i vags botnenn. sa þæir at Haʀalldr konongr hafðe lagt allum skipum sinum at holme. oc lið hans var þa allt a land comet. sotte þa Haʀalldr konongr otan æftir bꝍnom. en marger bꝍar menn skruppu inn i garða sina oc i hus. þa er Magnus konongr for inn eftir bꝍnom oc var þa eigi gott til þæirra at taca. en þa er Magnus konongs menn sa hvat ofrefli hærss er Haʀalldr konongr hafðe. flyði allt lið Magnus konongs. sumt upp i fiallet en sumt aftr i bꝍenn. oc sumt a hærsporana. en Magnus konongr giecc þa ut a skip sitt oc sættiz i lyfting. oc fatt manna með hanum. en með þui at þæir hafðu ængan liðs kost at fara brott a skipinu. oc sva bannaðe umbunaðr sa er gorr var um þværan vagenn. sva sægir Einar Skulasunr.


262.
Luku vag viku
var at costr fara
bryns Biorgyniar
braut haskrautum.


Ða como menn Haʀallz konongs a skipet oc varð þa Magnus konongr handtekinn oc var hann i giæzlo Harallz konongs um rið. oc var þa um raðet hans mal. i þessom fyndi fell ekki mart manna. oc flestom varo grið gefen. sva sægir Halldor svalldre.


263.
Mattuð olld þa er otta
ognfyrstr konongr lysti
liop firir hilmis vapnom
hær flotte by veria.


Eilif Peterssen:
Reinalldr biscup or Stafangre var hængndr ut i holme við valslꝍngiuna.


Eftir þetta var Magnus konongr bæðe blindaðr oc gialldr. en Reinalldr biscup or Stafangre var hængndr ut i holme við valslœngiuna. Magnus konongr for þa norðr i Þrondheim. oc tok þar munka klæðe. en Haʀalldr konongr lagðe þa allt landet undir sik. Haʀalldr konongr fecc Ingiriðar dottor Ragnvallz Inga sunar. Steinkælssunar. Ingiriði hafðe fyrr atta Heinrekr skotulær. sunr Sveins Sveinssunar Dana konongs. þæirra synir varo þæir Magnus Svia konongr oc Ragnvalldr iarll. oc Buriz. Haʀalldr konongr atte sun við Þoro Guðorms dottor ɢrabarða. sa het Sigurðr. Tveim vætrom siðar atte hann annan sun við Ingiriði drotningu. sa het Ingi.


K. 81. Vm Sigurð slæmbidiakn

(S)igurðr er callaðr var slæmbidiakn com til Noregs vestan um haf. hann for suðr til Danmarcar oc bar þar iarn til faðernis at hann var sunr Magnus berfꝍz. oc varo við þessa skirslu .v. biscupar oc varð væl skirr. sva sægir Ivar Ingimundar sunr.


264.
Gerðo skirslu
um skiolldungs kyn
fim biscupar
þæir er framast þotto
sva bar raunir
at riks konongs
þess var ens millda
Magnus faðer.


Ðaðan for Sigurðr slæmbidiakn til Noregs. oc com a fund Haʀallz konongs broðor sins. en við hanum var þunglega tækit. oc lagðe Haʀalldr konongr oc hans raðgiafar engan trunað a skirslu hans. oc var Sigurðr þa hanndtekinn oc leiddr a skutu eina. oc rero menn a braut með hanum. oc þa er þæir como langt fra bꝍnom Biorgyn. sat Sigurðr i firirrumi oc hafðe ifir ser mattul skinnlausan. horfðe niðr a þiliuna firir sik. oc hafðe hændrnar a mattuls bondunum oc flutti upp a hals ser. oc þa stoð hann upp oc beiddist at ganga til borðs. stoðo upp með hanum .ii. menn oc helldo a klæðom hans. En þegar er hann kom til borzens. toc hann henndi sinni hvarn þæirra oc stꝍyptist firir borð með baðom þæim. en með þui at skutan renndi skiott oc þæim varð sæint at snua henni. bar firir þui i sundr þæirra fyndi at sinni. Sigurðr toc eitt kaf furðu langt. oc þa er hann com upp var hann ner lannde. oc fyrr var hann a landeno en þeir giæte tækit sina menn a skutunni. var Sigurðr allra manna fothvatastr oc fengo þæir ækki natt hanum at þui sinni. foro aftr Biorgyniar a fund Harallz konongs oc sagðu hanum sva buit. oc var þæirra færð litt lꝍyfð. Sigurðr for þa a launungu til vina sinna. oc hafðe með ser þa noccora menn. oc þa er miok leið at iolom com hann til Biorgyniar a launungu oc lꝍyndu hanum bꝍyar menn. nesta eftan firir Luciu messo þa er Haʀalldr sat ifir matborðe. mællte sa maðr til hans er nestr hanum sat. hærra sagðe hann ver hafum þrætt um þar til er ver hafum veðiat um eitt mark. oc fær þetta engi maðr lꝍyst nema þer einir oc sagðe hanum einum saman. Ec sagða þat hærra at þer mynduð liggia i hia Ingiriði drotningu i nott. en þæir segia at þu mynir liggia hia Þoro. þa svaraðe konongren. lata mantu veðfeet. oc urðu þæir sva þess varer at hann myndi liggia i hia Þoro. þessa menn hafðe Sigurðr slæmbidiakn til niosnar sætta innan hirðar. A þesse samu nott gilldraðe Sigurðr sva til Haʀallz konongs. oc menn hans. at havuð vorðr Haʀallz konongs var firir þui hærbergi er aller hugðu at hann svæfe i. en hinnug var varðlaust sem hann var sialfr inni. kom þar Sigurðr um nott oc menn hans til hærbirgisens oc komoz inn fyrr en konongrenn vaknaðe oc baro þegar vopn a hann. let sva Haʀalldr konongr gilli lif sitt. at hann hafðe morg sar. þetta var ofarlega a nottenne. Siðan giengo þeir Sigurðr oc hans menn oc toco ser skutu eina. oc þa er dagaðe um morgonenn. rero þeir ut a vagenn firir Biorgyniar bryggiu. oc lysti Sigurður vigi Haʀallz konongs broðor sins a hændr ser. oc beiddist af lendum mannum oc hirðenne oc bꝍiar mannum at þeir skylldu taca hann til konongs eftir þui sem aðr hafðe broðer hans veret. en aller svaraðu senn. at hann skylldi alldrigi konongr vera. oc sagðu sva at tveir lutir ganga til at þu matt alldrigi konongr verða. sa er einn at ver hyggium at þu ser eigi sunr Magnus konongs. en sa er annar ef sva illa hæfir veret. at Magnus konongr hæfir getet sun við Þoro Saxa dottor systr Sigriðar. þa hæfir þinn getnaðr veret ogiæfosamlegr oc sva hæfir nu gefezk er þu hæfir nu myrðan broðor þinn. oc þa er Sigurðr sa at myndi ekki þar sysla at sinni rere hann a brott. lik Haʀallz konongs var iarðat i Kristkirkiu hinni forno. eftir þetta toco Biorgyniar menn Inga til konongs Harallz sun. oc var hann þa a fyrsta vetr. en þa er Þrꝍnder spurðu dauða Haʀallz konongs. þa toco þæir til konongs Sigurð sun Haʀallz konongs. var hann þa a þriðia vætr. Ða hafðe Haʀalldr veret konongr .vi. vætr. er hann fell .iv. með Magnusi frenda sinum. en .ii. siðan einn saman. Einar Skula sunr getr þess oc at Haʀalldr konongr hafðe barzt .ii. sinnum i Danmarcu. annat sinni undir Hveðn við vikinga noccora.


265.
Otryggum læztu æggiar
eliun þrar undir harre
Hveðn a hauldum roðnar
rams munn bruðr þunnar.


Enn sægir Einar sva.


266.
Attuð socn við slettan
særkrioður hærs merki
harðr þar er rægg um virðum
Lesꝍyiar þrom bleso.


Sva er sagt at Haʀalldr konongr hafðe sigr i hvarretveggiu orrostu. Eftir fall Haʀallz konongs. for Sigurður slæmbidiakn a Norðhorðaland oc inn i Sogn oc drifu til hans menn. Sigurðr atte þing við Sygni oc Norðhorða. oc a þui þingi var hanum gefet konongs namu. oc þar giengo marger hanum til hannda. oc gierðoz hans sværðtacarar. sva sægir Ivar Ingimundar sun.


267.
Toco við milldum
Magnus syni
Horðar oc Sygnir
eftir Haʀalld fallenn
sorost marger
menn a þingi
buðlungs syni
i broðor stað.


Ða fecc Sigurðr eina tvitugsesso oc noccorar skutr smar. vendi þa norðr með lande. oc þegar hann com norðr risu Mꝍrer við hanum. firir þui at þæir hafðu iattað með Þrꝍndom lyðni til Sigurðar konongs. for þa Sigurðr skyndilega oc ætlaðe at coma ovart norðr i Niðaros. oc com um nottena undir Niðarholm. var hanum þar sagt at niosn myndi comen vera firir hann i bꝍenn. Ða toc hann ut or klaustranom Magnus konong er blindaðr var oc hafðe með ser. oc hugði at þa myndi lið meira at hanum drifa en aðr. oc sva var. vendu siðan ut or Þrondheimi. oc litlu siðar skyldust þæir Magnus oc Sigurðr.


Tekst med fotnoter

K. 79. Vm osætte þæirra frenda Magnus konongs oc Haʀallz gilla

(E)ftir andlat Sigurðar konongs varo þæir til kononga tæknir. Magnus sunr Sigurðar konongs. oc Haʀalldr Magnus sunr broðer Sigurðar konongs. oc hafðe sina hirð hvarr þæirra. oc eigi hafðu þeir lengi baðer veret konongar. aðr en usætte gerðezk a miðli þæirra. oc sva mikit var at þui at hvarr þæirra hio bu firir aðrum. oc þui nest drapust þeir menn firir. [a fiorða are rikis þæirra[3] var Haʀalldr konongr i Vik austr austarlega. oc samnaðest at liði. Magnus konongr dro saman hær mikinn oc for a mot Haʀallde kononge frenda sinum. þeir[4] funnuz þar[5] sem heitir Fyrirleif. hafðe Magnus konongr lið meira myklu. þar barðust þeir oc varð[6] mikit mannfall. þar fell Kristrꝍðr broðer Haʀallz konongs sammꝍðra. oc eigi færra hirðmanna hans en .lx. En Haʀalldr konongr komsc sialfr a flotta. Haʀalldr konongr flyði suðr til Danmarcar a fund Eiriks Danakonongs Eiriks sunar. þeir hafðu aðr giorzk eiðbrꝍðr. Eirikr konongr veitti Haʀallde kononge |[7] allt Halland til ifirferðar. oc gaf hanum .vi. langskip reiðislaus. Eftir Fyrirleifar orrastu lagðe Magnus konongr allan Noreg undir sik. oc for um haustet norðr til Biorgviniar oc foro[8] þa hæim lendir menn flester |[9] til bua sinna. þetta sama haust com Haʀalldr konongr sunnan af Danmorcu. oc þa er hann com til Konongahellu[10] var firir hanum[11] samnaðr noccor[12]. oc varð[13] þo engi bardage firir þui at [bꝍar menn[14] gafozk upp oc toco við Haʀallde[15] kononge. Byriaðe þa[16] Haʀalldr konongr færð sina norðr um Vikena oc drap marga menn. en af sumum toc hann fe mikit. Ða fecc Haralldr konongr ser skip oc dreif at hanum lið mikit. oc þa er hann com austan Borgar[17] toc hann þa brꝍðrna Nerið[18] oc Asbiorn. bað[19] þa kiosa hvarr[20] þæirra villdi [vera hængðr[21] eða [hvar fara i Sarp[22]. Neriðr var hængðr en Asbiorn for[23] i Sarp[24]. hann var elldri [oc sa þotte[25] dauðinn enn grimmlegre[26]. Siðan for Haʀalldr konongr norðr með lande oc lagðe land allt undir sik þar sem hann for[27]. Ða er Magnus konongr spurði[28] þessi tiðendi[29]. gierðe hann boð æftir lendum mannum sinum. oc bauð ut leiðangr[30]. en [flester lendir menn[31] dvaldust heima. sva com oc fatt af hæraðom til hans. þa kallaðe hann til sin Sigurð Sigurðar sun Nefsteins sunar[32] hann var mikill hofðingi oc [allra manna vitrastr[33]. oc spurði [Magnus konongr[34] hann raða hversso hatta skylldi. en hann svaraðe a þa lund. Hærra sagðe hann. til þessa[35] kann[36] ec goð rað læggia[37] ef þer vilið nyta[38]. gereð mik eða[39] annan lendan mann[40] mote Haʀallde frenda yðrum[41]. [oc lateð[42] bioða hanum sætt. sva sem hinir bæztu menn leggia rað til i[43] baða staðe. bioða hanum[44] þat riki er hann a at[45] retto at hafa. oc ero sva marger [menn vitrir[46] [oc goðviliaðer[47] með Haʀallde kononge. at þetta ærende munu [flytia giarna[48] við hann. Ða svaraðe Magnus konongr. litla rið niotom ver þa [þess sigurs[49] er [ver vunnum[50] [landet allt undir oss[51] i haust. ef ver sculum[52] nu upp gefa[53]. at orꝍyndu. oc eigi vil ec þat. gef til annat rað hværsso ec scal hallda[54] landeno. þa svaraðe Sigurðr. þat er þa[55] mitt rað at fara [a brott[56] heðan or Gulaþingslogum. oc norðr [i Þrondheim[57]. oc freistið[58] ef [þer faeð styrk[59] af Þrꝍndom. þa svaraðe konongren man eigi þa Haʀalldr konongr læggia allt landet undir sik austan ef ver flyum undan[60]. þa svaraðe Sigurðr. |[61] [enn er[62] eitt rað til[63] oc er[64] illt. gereð[65] til gesti oc lateð[66] drepa [einn lendan mann eða tva[67] þa er nu [sitia hæima[68]. oc vilia[69] æigi nu[70] coma til yðar. oc gefa þær veizlr er þæir hafa hafðar. þæim noccorom er her ero[71] með yðr oc þer truið væl. kann þa væra at aðrer[72] [se við[73] oc vili[74] eigi biða heiman þuilicra hæimsokna[75]. þa svaraðe konongrenn. þetta rað man verða uvinsællt. oc[76] cann vera þo at ec lata drepa lenda[77] menn mina oc fæ[78] ec aðrum [len þæirra[79]. kann vera at þæir se mer eigi bætri. þa stoð Sigurðr upp oc giecc[80] brott oc mællte[81]. hvi scal ec eigi gefa yðr þat rað hærra[82]. er [ec se at[83] þer vilið hafa[84]. sitia her i Biorgvin þar til er Haʀalldr[85] kꝍmr[86] með allu liði sinu. oc mantu[87] þa verða [annat hvart[88] at flya. eða þola meizlr. eða dauða [at þriðia coste[89].


K. 80. Enn um Haʀalld gilla oc Magnus[90]

(H)ᴀʀalldr konongr com [þa með allu liði sinu[91] til Biorgyniar[92] iola æftan. oc villdi eigi læggia til bꝍiarens[93] firir hælgar sacar at beriast. oc lagðe i Floravaga[94] oc la þar um iolenn. oc hafðe mikit[95] lið. oc enn como[96] til hans[97] ur[98] hæraðum .xi. .c. manna [um iol[99]. þesse [var callaðr[100] muga vetrenn. Magnus konongr hafðe oc[101] viðrbunað mikinn i[102] bꝍnom. oc let alla daga i iolonom hafa mikit starf. hann let gera valslꝍngio[103] ut[104] i holme. oc [hann let gera[105] allt utan fra Kristkirkiu[106] oc ifir til[107] munka bryggiu með viðum oc sumt með iarnrekendom. sva at eigi matte fara skipum i[108] vagenn. hann let [oc gera[109] hærspora marga oc casta ifir a Ioansvallu[110]. oc[111] hann atte þing við [bꝍiar menn[112] oc bað ser liðs. [oc heto aller[113] goðo um þat. Affara dag iolanna[114] lagðe Haʀalldr konongr at bꝍnom allum hær sinum. oc hamlaðu þæir skipunum at Norðnese. En Magnus konongr hafðe fylkingar sinar ut i holme. en[115] þa [hugðu þæir[116] Magnus konongr. at þæir[117] Haʀalldr konongr villdu[118] [upp ganga[119] i Norðnese. [vændi þa[120] Magnus konongr allu liði sinu inn æftir bꝍnom. oc þa er þæir como inn i vags botnenn[121]. sa þæir at Haʀalldr konongr hafðe lagt [allum skipum sinum at holme[122]. oc [lið hans var þa allt[123] a land comet. sotte þa Haʀalldr konongr otan[124] æftir bꝍnom. en marger bꝍar[125] menn [skruppu inn[126] i garða sina [oc i hus[127]. þa er Magnus konongr [for inn[128] eftir bꝍnom oc [var þa eigi gott til þæirra at taca. en[129] þa er [Magnus konongs menn[130] sa hvat[131] ofrefli hærss [er Haʀalldr konongr hafðe[132]. flyði [allt lið Magnus konongs[133]. sumt upp i fiallet en sumt aftr i bꝍenn. oc[134] sumt a hærsporana. en Magnus konongr giecc þa[135] ut a skip sitt oc sættiz |[136] i lyfting. oc fatt manna með hanum. en með þui at [þæir hafðu ængan liðs kost at fara brott a skipinu. oc sva[137] bannaðe umbunaðr[138] sa er gorr var um þværan vagenn[139]. sva[140] sægir Einar Skulasunr.


262.
Luku vag viku
var at costr[141] fara
bryns Biorgyniar[142]
braut haskrautum[143].

Nedenfor gengives versenes formentlig rigtige form her og i det følgende.


Luku vág viku,
varat kostr fara
brúns, Bjǫrgynjar,
braut hás skrautum.


Ða como menn Haʀallz konongs a skipet oc varð[144] þa Magnus konongr handtekinn[145] oc var hann[146] i giæzlo Harallz konongs um rið. oc[147] var þa [um raðet[148] hans mal. i þessom fyndi fell ekki mart manna. oc flestom[149] varo grið gefen. sva sægir Halldor svalldre[150].


263.
Mattuð[151] olld þa er otta
ognfyrstr[152] konongr lysti
liop firir hilmis vapnom
hær flotte by veria.
Máttit ǫld, þás ótta
ógnfýstr konungr lýsti,
hljóp, fyr hilmis vǫ́pnum
herflótti, bý verja.


Eftir þetta var Magnus konongr bæðe[153] blindaðr oc gialldr[154]. en Reinalldr biscup or[155] Stafangre var hængndr ut[156] i holme við valslꝍngiuna. Magnus konongr for þa[157] norðr i Þrondheim[158]. oc tok þar[159] munka klæðe. en Haʀalldr konongr lagðe þa [allt landet[160] undir sik. [Haʀalldr konongr[161] fecc[162] Ingiriðar dottor Ragnvallz[163] [Inga sunar[164]. Steinkælssunar. Ingiriði hafðe [fyrr atta[165] Heinrekr skotulær[166]. sunr Sveins[167] Sveinssunar Dana konongs. þæirra synir varo þæir Magnus Svia konongr oc[168] Ragnvalldr[169] iarll. oc Buriz[170]. Haʀalldr konongr atte sun við[171] Þoro Guðorms[172] dottor ɢrabarða. sa het Sigurðr[173]. Tveim vætrom siðar atte hann annan[174] sun við[175] Ingiriði drotningu. sa het Ingi.


K. 81. Vm Sigurð slæmbidiakn[176]

(S)igurðr er callaðr var slæmbidiakn com til Noregs vestan um[177] haf. hann for suðr til Danmarcar oc bar þar iarn til faðernis at hann var sunr Magnus[178] berfꝍz[179]. oc varo við [þessa skirslu[180] .v. biscupar oc varð væl[181] skirr. sva sægir Ivar Ingimundar sunr.


264.
Gerðo skirslu[182]
um skiolldungs kyn
fim biscupar
þæir er framast þotto
sva bar raunir
at riks konongs
þess var ens[183] millda
Magnus faðer.
Gerðu skírslu
of skjǫldungs kyn
fimm byskupar,
þeirs framast þóttu;
svá bar raunir,
at ríks konungs
þess vas ens milda
Magnús faðir.


|[184] Ðaðan for Sigurðr slæmbidiakn til Noregs. oc[185] com[186] a fund Haʀallz konongs broðor sins. en[187] við hanum var[188] þunglega tækit. oc lagðe Haʀalldr konongr oc hans raðgiafar engan trunað[189] a skirslu[190] hans. oc [var Sigurðr þa[191] hanndtekinn oc leiddr a skutu eina. oc rero menn a braut[192] með hanum[193]. oc þa er þæir como[194] langt[195] fra bꝍnom Biorgyn. sat Sigurðr i firirrumi[196] oc hafðe [ifir ser mattul skinnlausan[197]. horfðe niðr a[198] þiliuna firir sik. oc hafðe hændrnar a mattuls bondunum[199] oc [flutti upp a[200] hals ser. oc [þa stoð hann[201] upp oc beiddist at ganga til borðs. [stoðo upp[202] [með hanum .ii. menn[203] [oc helldo[204] a[205] klæðom hans. En[206] þegar er[207] hann kom til borzens. toc[208] hann [henndi sinni[209] hvarn[210] þæirra oc stꝍyptist firir borð[211] með [baðom þæim[212]. en[213] með þui at skutan renndi skiott oc þæim [varð sæint[214] at snua henni. bar firir þui i sundr þæirra fyndi at[215] sinni. Sigurðr toc eitt kaf furðu langt. oc þa er hann com upp var hann ner lannde. oc fyrr var hann a landeno en þeir giæte tækit [sina menn[216] a skutunni[217]. var Sigurðr allra manna fothvatastr oc fengo þæir ækki [natt hanum[218] at þui sinni. foro aftr[219] Biorgyniar a fund Harallz konongs oc sagðu hanum [sva buit[220]. oc var þæirra færð litt lꝍyfð. Sigurðr for þa[221] a launungu til vina sinna. oc hafðe með ser þa noccora menn. oc þa[222] er miok leið at iolom[223] [com hann til Biorgyniar a launungu[224] oc lꝍyndu hanum [bꝍyar menn[225]. nesta eftan[226] firir Luciu[227] messo þa er Haʀalldr[228] sat ifir matborðe[229]. mællte sa maðr til hans er nestr[230] hanum sat. hærra [sagðe hann[231] ver hafum þrætt um[232] þar til er ver hafum veðiat um [eitt mark[233]. oc fær þetta[234] engi maðr[235] lꝍyst nema þer einir oc sagðe [hanum einum saman. Ec sagða[236] þat hærra at þer mynduð liggia i hia Ingiriði drotningu i[237] nott. en þæir segia at þu mynir liggia hia[238] Þoro. þa svaraðe konongren. lata mantu[239] veðfeet. oc [urðu þæir sva[240] þess varer at hann myndi liggia i[241] hia Þoro. [þessa menn hafðe Sigurðr slæmbidiakn til niosnar sætta[242] innan hirðar. A þesse[243] [samu nott gilldraðe[244] Sigurðr[245] sva til Haʀallz konongs. oc menn hans. at[246] havuð vorðr Haʀallz konongs var firir þui hærbergi er aller hugðu[247] at hann svæfe i. en hinnug var varðlaust sem hann var[248] sialfr inni. [kom þar[249] Sigurðr um nott oc menn hans[250] til hærbirgisens oc komoz inn[251] [fyrr en[252] konongrenn vaknaðe oc baro þegar vopn a hann[253]. let sva[254] Haʀalldr konongr gilli[255] lif sitt. [at hann[256] hafðe morg[257] sar. þetta var ofarlega a nottenne. Siðan giengo þeir Sigurðr |[258] oc hans menn oc toco ser [skutu eina[259]. oc þa er dagaðe um morgonenn. rero þeir ut a vagenn firir [Biorgyniar bryggiu[260]. oc[261] lysti Sigurður vigi Haʀallz konongs broðor sins a hændr ser. oc beiddist af lendum mannum oc hirðenne oc bꝍiar mannum at þeir skylldu taca hann til konongs eftir þui sem aðr [hafðe broðer[262] hans veret. en aller svaraðu senn. at hann skylldi alldrigi[263] konongr vera[264]. oc sagðu sva at[265] tveir lutir ganga til at þu matt alldrigi konongr verða[266]. sa er einn[267] at ver hyggium[268] at þu ser eigi sunr Magnus konongs. en sa er[269] annar ef sva illa hæfir veret[270]. at Magnus konongr hæfir getet sun við[271] Þoro Saxa dottor systr Sigriðar[272]. þa hæfir þinn getnaðr veret ogiæfosamlegr[273] oc sva hæfir nu gefezk er[274] þu hæfir nu myrðan broðor þinn. oc þa er Sigurðr sa at[275] myndi ekki þar sysla [at sinni rere hann[276] a brott[277]. lik Haʀallz konongs var iarðat i Kristkirkiu hinni[278] forno. [279]eftir þetta toco Biorgyniar menn Inga til konongs [Harallz sun[280]. oc[281] [var hann þa[282] a fyrsta vetr[283]. en þa er Þrꝍnder[284] spurðu dauða[285] Haʀallz konongs. þa toco þæir til konongs Sigurð sun Haʀallz konongs[286]. [var hann þa[287] a þriðia vætr[288]. Ða hafðe Haʀalldr [veret konongr[289] .vi. vætr. er hann [fell .iv.[290] með Magnusi frenda sinum. en .ii. siðan [einn saman[291]. Einar Skula[292] sunr getr þess oc at Haʀalldr konongr hafðe[293] barzt .ii. sinnum i Danmarcu. annat sinni undir Hveðn við vikinga noccora[294].


265.
Otryggum[295] læztu[296] æggiar
eliun þrar undir[297] harre
[Hveðn a[298] hauldum roðnar
rams [munn bruðr[299] þunnar.
Ótruyggum lézt eggjar
eljunþrár und hári
Hveðn á hǫlðum roðnar
hrafns munnlituðr þunnar.


Enn sægir Einar sva.


266.
Attuð [socn við slettan[300]
særkrioður [hærs merki[301]
harðr þar er rægg um virðum
Lesꝍyiar þrom bleso[302].
Ǫ́ttuð sókn við sléttan,
serkrjóðr Hǫ́ars, merki,
harðr, þars hregg of virðum,
Hléseyjar þrǫm, blésu.


[Sva er sagt[303] at Haʀalldr konongr hafðe[304] sigr i hvarretveggiu orrostu[305]. Eftir [fall Haʀallz konongs[306]. [for Sigurður[307] slæmbidiakn[308] a Norðhorðaland oc inn i Sogn oc drifu [til hans menn[309]. Sigurðr [atte þing við[310] Sygni oc Norðhorða. oc a þui þingi var hanum gefet konongs namu. oc þar giengo marger[311] hanum til hannda. oc gierðoz hans sværðtacarar. sva sægir Ivar Ingimundar sun.


|[312] 267.
Toco við milldum
Magnus syni
Horðar oc Sygnir
eftir[313] Haʀalld fallenn
sorost marger
menn a þingi
buðlungs syni
i broðor stað.
Tóku við mildum
Magnús syni
Hǫrðar ok Sygnir
at Harald fallinn;
sórusk margir
menn á þingi
buðlungs syni
í bróður stað.


Ða fecc Sigurðr eina tvitugsesso oc noccorar [skutr smar[314]. vendi þa norðr með lande. oc þegar[315] hann com norðr[316] risu Mꝍrer við[317] hanum. firir[318] þui at þæir hafðu iattað með[319] Þrꝍndom [lyðni til Sigurðar konongs[320]. for [þa Sigurðr[321] skyndilega oc ætlaðe at coma ovart norðr i Niðaros. oc com [um nottena[322] undir Niðarholm[323]. var hanum þar[324] sagt at niosn myndi comen vera firir hann i bꝍenn. Ða toc hann ut or klaustranom Magnus konong er blindaðr var[325] oc hafðe með ser. oc hugði at þa myndi [lið meira at hanum drifa[326] en aðr. oc sva var. vendu[327] siðan ut or Þrondheimi[328]. oc litlu siðar skyldust þæir [Magnus oc Sigurðr[329].



Noter:

  1. 1134
  2. her begynder A igen.
  3. 1134
  4. sål. B1-2; þar B.
  5. sål. B1-2; þær B.
  6. var B (alene).
  7. 164
  8. for B (alene).
  9. her begynder A igen.
  10. Kononghellu A.
  11. þer tf. A.
  12. sva tf. A.
  13. var A.
  14. [byarmenn A.
  15. at tf. A.
  16. sa(!) A (alene).
  17. at Borgh A.
  18. Nereið A1.
  19. oc bað A.
  20. hværr B (alene).
  21. [omv. A.
  22. [ut i Sarp fara A.
  23. var skotinn A.
  24. þviat tf. A.
  25. [þotte sa A.
  26. grunlegre B1-2.
  27. enn tf. A.
  28. fra A.
  29. þa tf. A.
  30. læiðangri A.
  31. [lendir menn flester A.
  32. A; sun(!) B.
  33. [sål. A, B; vitr maðr B1-2.
  34. [ul. A.
  35. þess A.
  36. sål. A; man B.
  37. ul. A.
  38. þau hava A.
  39. oc A.
  40. a tf. A.
  41. yðar B (alene).
  42. [at A.
  43. a A.
  44. oc allt tf. A.
  45. með A.
  46. [omv. A.
  47. [ul. A.
  48. [giarna vilia flytia A.
  49. [þa rikis þess A.
  50. [þa unnum ver A.
  51. [ul. A.
  52. skylldim A.
  53. allt tf. A.
  54. ollu tf. A.
  55. ul. A.
  56. [i brot A.
  57. [til Þrondæims A.
  58. freista A.
  59. [þar faez norðr noccor styrcr A.
  60. ul. A.
  61. 165
  62. [omv. A.
  63. ef þat vil hafa tf. A.
  64. þo A.
  65. at gera A.
  66. lata A.
  67. [eða baða tva lendan mann A.
  68. [hava hæima sæzk A.
  69. villdo A.
  70. ul. A.
  71. er A.
  72. lendir mennener tf. A.
  73. [kome til yðar A.
  74. vilia A.
  75. sokna A.
  76. ul. A.
  77. ul. A.
  78. fa A.
  79. [mannum lænit þa A.
  80. a tf. A.
  81. sva tf. A.
  82. ul. A.
  83. [ul. A.
  84. at tf. A.
  85. konongr tf. A.
  86. her tf. A.
  87. mannt A.
  88. [ul. A; hvært skr. B (alene).
  89. [ul. A.
  90. Overskr. fra B; konung tf. B (alene); Her leggr Haralldr konongr skipum sinum i Floro vaga A.
  91. [lidi sinu allu A.
  92. Biorgvinar B (alene).
  93. byiarens A.
  94. Florovaga A.
  95. allmikit A.
  96. menn tf. A.
  97. um iolinn tf. A.
  98. af B1.
  99. [ul. A.
  100. [varo callaðer(!) A (alene).
  101. ul. A.
  102. a A.
  103. palslænngio i bꝍnom A; slꝍngior B.
  104. uti A.
  105. [ul. A.
  106. stæinkirkiu A.
  107. moti A.
  108. um B (alene).
  109. [omv. A.
  110. Ioħs vollum A.
  111. efter atte A.
  112. [byarmenn A.
  113. [en aller heto A.
  114. uden art. A.
  115. oc A.
  116. [hugðe A.
  117. ul. A.
  118. villdi A.
  119. [omv. A.
  120. [oc venndi aftr þa A.
  121. uden art. A og tf. þa
  122. [at holme allum skipum sinum A.
  123. [allt var þa lið hans A.
  124. utan A.
  125. byar A.
  126. [hafðu hæim genngit A.
  127. [ul. A.
  128. [hafðe inn snuit A.
  129. [ul. A.
  130. [menn Magnus konongs A.
  131. ul. A.
  132. [Harallz konongs þa A.
  133. [lið hans allt A.
  134. enn A.
  135. ul. A.
  136. 166
  137. [ul. A.
  138. med art. A.
  139. vegenn A (alene) og tf.: oc þæir hafðu ængann kost at fara a brott með scipit
  140. sem tf. A.
  141. koster A.
  142. Biorgviniar A.
  143. haskautom A.
  144. var A.
  145. tekinn A.
  146. þa A.
  147. ul. A.
  148. [omv. A.
  149. mannum tf. A.
  150. skalldi A.
  151. Matte at A.
  152. ognfyst͛ A.
  153. ul. A.
  154. giælldr A.
  155. af A.
  156. uti B (alene).
  157. ul. A.
  158. Niðarholm A; jfr. Mork.
  159. þær B (alene).
  160. [lannd allt A.
  161. [Hann A.
  162. þa tf. A.
  163. Raghualz A.
  164. [omv. A.
  165. [omv. A.
  166. skocular A.
  167. ul. A.
  168. ul. A.
  169. Raghnalldr A.
  170. Bariz B (alene); enn tf. A.
  171. með A
  172. Guðþorms A.
  173. enn tf. A.
  174. ul. A.
  175. með A
  176. Overskr. i A: Her ræðir um Sigurð slembidiakn; slembidiakna skr. B (alene).
  177. ifir A.
  178. konongs tf. A.
  179. berfꝍta A (A1 = B).
  180. [þessi skirsli A.
  181. hann A.
  182. skirsli A.
  183. hins A.
  184. 167
  185. ul. A.
  186. sål. alle undt. B: for
  187. ul. A.
  188. þer tf. A.
  189. truna B (alene).
  190. skirli A.
  191. [þa var Sigurðr A.
  192. brott A.
  193. hann B (alene).
  194. mioc tf. A.
  195. ul. B1; brott tf. A.
  196. med art. A.
  197. [mattul skinnlausan ifir ser A; skinnlausan: sål. A; skyckio B; sk . . . . B1-2; hann tf. A.
  198. at B (alene).
  199. banndenu A.
  200. [sål. A; åben plads B.
  201. [stoð A.
  202. [oc A.
  203. [.ii. menn með hanum A
  204. [menn-helldo: sål. B, A; åben plads B1; oc helldo er tf. af AM i B2.
  205. ul. A.
  206. oc A.
  207. ul. A.
  208. þa tok A.
  209. [omv. A.
  210. hværn B (alene).
  211. med art. A.
  212. [baða þa A.
  213. oc A.
  214. [sål. A; tokzk æigi skiot B.
  215. þvi tf. A.
  216. [sål. A; omv. B.
  217. skutuna A.
  218. [hanom naet A.
  219. þæir aftr til A.
  220. [þetta A.
  221. ul. B (alene).
  222. ul. A.
  223. med art. A.
  224. [var hann i Biorgvin A; Biorgvin skr. B (alene) her og ellers.
  225. [byarmenn A; bꝍar menn B1-2; enn hinn tf. A.
  226. aftan B (alene).
  227. Lucie A (A2 = B).
  228. konongr tf. A.
  229. mat A og tf.: þa
  230. nest A.
  231. [ul. A.
  232. ul. A.
  233. [æinn lut A.
  234. þessa þræto A.
  235. ul. A.
  236. [ul. A.
  237. ul. A (A1 = B).
  238. i hia A.
  239. mannt þu A.
  240. [sva urðu þæir A.
  241. ul. A.
  242. [enn Sigurðr hafði til niosnar settar A; þa skr. B (alene).
  243. B1-2; þessa A; þesso B.
  244. [sål. AM i B2, A; sam . . cvelldi ætlaðe B; sam . . . . . B1.
  245. oc hans menn tf. A og ul. oc-hans.
  246. en hans A. og ul. Haʀallz konongs
  247. ætlaðo A.
  248. svaf B (alene).
  249. [komu þæir A.
  250. oc hans menn tf. A.
  251. i tf. A.
  252. [aðr A.
  253. þennhan(!) A.
  254. þer A; þa B1.
  255. ul. A.
  256. [oc A.
  257. stor tf. A.
  258. 168
  259. [omv. A.
  260. [bryggiur A.
  261. þa A.
  262. [hofðu brꝍðr A.
  263. alldri B (alene).
  264. hæita A.
  265. her ero tf. A og ul. ganga
  266. vera A.
  267. hinn fysti A.
  268. þæt tf. A.
  269. ul. A, B1.
  270. orðit A.
  271. með A.
  272. sål. B1-2; Sigurðar B, A.
  273. ogiptusamlegr A.
  274. ef A.
  275. hann tf. A.
  276. [þa rero þæir A.
  277. braut A og tf.
  278. ul. A.
  279. her ny linje A.
  280. [sun Harallz konongs A.
  281. ul. A.
  282. [þa hann var A.
  283. vetri A.
  284. Þronndr (spurði!) A (spurðu A1-2).
  285. fall A.
  286. ul. A.
  287. [þa hann var A.
  288. vetri A.
  289. [omv. A.
  290. [sål. B1-2, A; fekk riki B.
  291. [ul. A.
  292. åben plads B1; AM i B2.
  293. hefðe A.
  294. sva sæghir Æinar tf. A.
  295. Otryggium A.
  296. lezt þu A.
  297. und A.
  298. [åben plads i B (alene).
  299. [munnr litaðr A.
  300. [sål. A; åben plads B; sol . . slettan AM i B2.
  301. [B1, mærki AM i B2; åben plads B; halfs mærki A.
  302. A, bl AM i B2; åben plads B, B1.
  303. [sål. A, AM i B2; mgl. B1; Hann sægir oc B.
  304. hæfðe A, B1.
  305. med art. A.
  306. [hans fall A.
  307. [åben plads B1.
  308. norðr tf. A.
  309. [menn til hans A.
  310. [åben plads i B (B1 har Sigurðr a . . ).
  311. menn tf. A.
  312. 169
  313. at A.
  314. [smaskutr A.
  315. er tf. A.
  316. um Stað þa tf. A.
  317. a moti A.
  318. ul. A.
  319. ul. A.
  320. [liði sinu moti Sighurðe kononge A.
  321. [S. konongr þa norðr A.
  322. [nott æina A.
  323. Niðiarholm(!) A.
  324. ul. A.
  325. hafðe veret A.
  326. [drifa at hanum lið meira A.
  327. oc venda A.
  328. firðinum A.
  329. [ul. A.