Orms þáttr Stórólfsson (Flateyjarbók)

Fra heimskringla.no
Revisjon per 1. sep. 2020 kl. 16:55 av August (diskusjon | bidrag) (Orms þáttr Stórólfsson (Flateyjarbók))
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif
Original.gif
Original.gif


Flateyjarbók


Her er Þaattr Orms Storolfssunar


Hængr het madr son Ketils Naumdęla jalls en modir Ketils jalls het Hrafnhilldr dottir Ketils hængs ór Hrafnnistu. Hængr var gofugr madr. hann vard j missætte vid Haralld konung Dofrafostra af drape Hillderidar sona ok þui stỏk hann ór lande. Hængr siglde uestr j haf at læita Jslandz. þeir urdu vid land uarir ok voru firir sunnan at komnir. sigldu upp j árós æinn mikinn ok lỏgdu vid hit eystra land. su aa hæitir nu Þiorsa. þeir kỏnnudu uida landit. Hęngr uar hinn fysta uetr firir vtan Rangá en vm uorit nam hann land mille Þiorsár ok Markarfliotz allt j mille fiallz ok fioru ok bio at Hofui vid Rangá hina eystri. Jnngunn het kona hans hon fæddi son vm uorit er Hrafnn het. Hęngr gaf land skipuerium sinum en sellde sumum ok eru þeir landnamamenn kalladir. Heriulfr heth annar son Hęngs hans son uar Sumarlide. Helgi het hinn þride. Vestarr het hinn fiorde. Hrafnn Hængsson uar fystr lỏgsogumadr a Jslande. hann bio at Hofui eftir fỏdur sinn. Þorlaug var dottir hans er atti Jỏrundr gode. hinn .v. son atti Hængr er Storolfr het hann er kalladr mestr sona hans en Hrafnn gỏfgazstr. Storolfr atti Þororrnu systur Þorbiarnnar skolms þess er var fadir Þoralfs. Storolfr[1] bio at Huole er sidan var kalladr Storolfshuoll. Storulfr uar allra manna sterkazstr ok þat var allra manna mal at hann væri æigi æinhamr. hann uar frodr madr ok marguiss. uar hann af þui kalladr fiolkunnigr. hann atti son vid Þórỏrnu konu sinne er Ormr er nefnndr. hann uar snemmendis bade mikill ok sterkr ok uel at jþrottum buinn þuiat þa er hann uar .vij. uetra samuægda hann hinum sterkỏzstum monnum vm afl ok allar jþrottir. ekki hafde hann astriki mikit af fỏdur sinum enda uar hann honum udęll ok uillde ekki vinna en modir hans vnne honum mikit. ekki lagdizst Ormr j elldaskala. óx hann nu upp þannueg er hann var .xij. uetra gamall. Storulfr uar idiumadr mikill ok uerks jgiarnn. Þat var einn dag um sumarit at Storulfr let færa hey saman ok geingu fernner eyker. Storulfr hlod heyi en handfatt uard upp at bera en honum þotti helldr regnnlikt gerazst. kallade hann þa a Orm son sinn ok bad hann til healpa ok leggia upp heyit. Ormr gerde ok suo. en er j tok at draga skurirnar gerdizst Storulfr mikiluirkr a heyinu ok eggiade Orm fast at hann skyllde duga ok neyta aflsins ok sagde hann bæde slyttinn ok linafladan ok mæirr gefinn uoxstr en afl edr harka. Ormr reiddizst nu ok bar upp fulguna |[2] alla a litille stundu ok j þui kom at eykrinn. greip Ormr þa upp hlassit ok hestinn med ollum akfærunum ok kastade upp a heyit ok suo snart at Storulfr karll fell vt af heyinu ok ofan j gæilina. uard þat suo þungt fall at brotnade j honum .iij. rifin. Storulfr mællti þa. illt er at eggia ofstopamennina ok er þat audseth at þu munt vfirirleitinn verda. Mykil aflraun þotti þetta ỏllum monnum af jafnnungum manni synd.


Ormr Storulfsson for til slaattar

Þat er enn sagt æinnhuern dag at Storulfr kom at male vid Orm son sinn ok bad hann fara a eingiar ok sla þuiat huskorllum gengr litt j sumar. Huar er liarr sa er ek skal sla med [sagde Ormr[3]. Storulfr fek honum þa orb ok nyian lia ok uar huortueggia miog storkostligt. Ormr uatt liainn j sundr mille handa ser en steig j sundr orbit ok quad ser huorke skylldu. snyrr Ormr þa j brottu ok færr ser .ij. fiordunga jarnns ok ferr til smidiu ok gerir ser lia. sidan tok hann ser æinn as ór uidar bulunge ok gerde ser matuliga hatt ok færde j .ij. hæla stora ok let þar j komi leainn þann nyia ok uafde sidan med jarne. gek sidan ofan a æingiar. þar var suo hattat landzlegi at þar uar þyft miog en bade lodit ok grasgott. Ormr tok til at sla ok slęrr þann dag allan til kuelldz. Storulfr sende gridkonur sinar at raka liana eftir Ormi. en er þær kuomu a æingiarnar sa þær at Ormr hafde haft mugaslátt. toku þær þa til ok ætludu at huirla heyit en þat gek þeim æigi suo greitt sem þær ætludu þuiat þær gatu ỏngan muga hrært huorke med hrifu ne hondum. foru heim sidan ok sogdu bonda. For hann þa ok reid a æingiar vm kuelldit. sa hann þa at Ormr hafde slegit af þufur allar ok fært þær saman j muga. hann bad hann þa upp gefa ok onyta æigi mæira. Ormr gerde þa ok suo ok uar þa lear hans madr upp j smidreim. þa hafde Ormr slegit .viij. stakka uỏll ok þær æinar eingiar eru slettar af Storulfshuole ok er kalladr akuædis teigr mille huerra muga. ser þessa allz merki enn j dag.


Ormr bar (h)eyith

Dufþakr er madr nefnndr hann bio a þeim bę er heitir j Hollti ok er sidan kallat j Dufþakshollt(i). Dufþakr uar mikill ok miog trylldr suo at hann uar æigi æinhamr. þeir Storulfr elldu laungum gratt silfr en stundum uoru med þeim blidskapir en þo atti med þeim illan enda at sidazstu þuiat þat segia sumir menn at Dufþakr yrde Storulfe at bana. Nu lidr afram þar til at Ormr er .xviij. uetra gamall. þa kom uetr mikill suo at gerde iardbỏnn en Storulfr hafde fenadar mart ok tok þa at draga fast at heyium hans er a leid suo at hann þottizst sea firir at hann munde fella fenat sinn ef ỏngra bregda væri j l(e)itat þuiat hey kunne huergi at fa j bygdinne vtan Dufþakr hafde hey med afgaungum ok uillde vid ỏngan af standa. þa var helldr fatt med þeim Storulfi. Storulfr sende þa Orm son sinn til motz vid Dufþak at fa af honum nokkut af heyi þuiat þa gerdizst timum miog framkomit en fenadr dreginn miog. Ormr fór þa til motz vid Dufþak ok falade af honum hey en hann quazst ekki til solu hafua. en er Ormr herti fast at þa sagde Dufþakr at hann skyllde hafua byrde sina ef hann uillde. ok ma ykkr þo at gagni koma ef suo mikit leggr huerr til j bygdinne. (Ormr suarar.) þetta er litit tillát en þo skal ek hafua edr huar skal ek aftaka. Vti j garde segir Dufþakr standa .ij. heykleggiar. annarr fiogurra fadma en annar .ij. ok uel tueggia fadma þykt ok þui nærre hátt ok þikir von at sigit mune. þar skalltu hafa af hinu minna. Ek mun fara heim fyst segir Ormr ok sækia mer bende. Ok suo gerde hann. sagde nu fodur sinum. Þetta er gaungumannliga tillatit segir Storulfr enda skal hann her ekki verd firir hafua ok þiker mer þo rád at ek sæki helldr byrdina þuiat ek mun helldr borit fa en þu. Æigi skal þat uera sagde Ormr þuiat suo mikit var gefit sem ek bæra. Hertu þig þa mannskræfan segir Storulfr. Snyrr Ormr þa j brottu ok til geruiburs ok tekr ræip a .x. hesta ok leyser af hagldir. kastar þa saman bade at leingd ok digurd suo at hann gerir ór æitt. geingr sidan yfir j Hollt ok at heygardinum ok brytr a hlid. geingr inn j gardinn ok at hinum meira heykleggianum ok rydr af ofan torfui ok þui sem vest uar ordit. sidan stydr hann a hondum ok losar til heyit nidri vid jordina dregr sidan undir reipin ok bregdr j hagldirnar ok uendir vm heyinu |[4] færizst hann þa undir j fatla ok uegr upp a herdar ser. en þat segia sumir menn at hann hafui haft hinn minna kleggia j firir. gek hann med þetta heim til Storulfshuols. uar bonde vti ok sa. fannzst honum mikit um ok let asannazst at hann munde æigi sealfr suo myklu orkat (hafa). uar þa inn borit (j) hlỏdu ok uar hon þa full. dugdi þetta hey suo uel fenade Storulfs bonda at hann fellde ekki vm uorit. Uar sidan betr j frændsema þeirra fedga þadan af en adr þuiat Storulfr sa huert afbragd Ormr uar annarra manna. En er Dufþakr kall kom vt vm daginn ok sa uegs ummerki at j burtu voru hey hans będe en þat æina eftir er uettugi uar nytt ok þo æigi uel at vnnit. sa hann ok huar Ormr gek ór gardi ok bar heykleggiana bada. þotti honum mikil furdu j huersu stora byrde Ormr gat borit. En vm uorit for Dufþakr til Huols ok heimti heyuerd at Storulfi ok fek ekki þotti honum heyit æigi minna vert en .vj. kugillda. leiddi af þessu langan vþokka med þeim Storulfi ok mikinn fiandskap sem sidar mun sagt uerda.


Ormr ok Þoraalfr reyndu knaaleik sinn

En er Ormr uar .xx. at alldri reid hann til alþingis sem oftar. þa var þingit fiolment. Þoralfr Skolmsson uar kominn a þingit nordan fra Myrka or[5] Horgardal frænda Orms. med honum var sa madr er Mækolfr het hann hafde .vj. kalla afl. þeir voru aller j bud med Jorunde goda mage Orms. Jorunde goda voru gefnir aurskór æinir þeir voru suo storir ok iarnnmykler at þeir stodu halft pund saumlauser. þeir foru vm budina til synis. en er skornir komu til Þoralfs tok hann skona .iiij. ok leth saman ok hellt a nokkura stund. retti sidan at Ormi ok uoru þa aller rettir sem kerti. Ormr tok vid ok beygde j einu alla skona .iiij. sem adr hỏfdu verit. ok þotti þetta mikil aflraun huortueggia. En vm daginn er þeir geingu vt stod hituketill hea heitahusinu sa er tok .ij. tunnur. hann fylldu þeir upp af sande. eftir þat gek at Mækolfr ok fleytti honum med annarri hende. Þoralfr gek þa at ok lyfti honum upp med .ij. fingrum. sidazst gek at Ormr ok krækti undir hỏdduna hinum minnzsta fingri ok fleytti honum iafnnhatt okla ok bra hendinne undir kapuna. Þoralfr mællti. syn mer nu fingrinn. Æigi uil ek þat segir Ormr. Kost atta ek at meide mik ef ek uillde segir Þoralfr ok uillda ek æigi. Monnum þotti sem j sundr hefde geingit holld ok sinar nidr at bæine. Sidan ridu menn heim af þinge ok sat Ormr vm kyrt. Mykils þotti monnum vert vm aflraunir Orms þær sem hann hafde gert ok gerde sidan þui meiri sem hann uar þa ellri. ok þui er þat allra manna mal vina hans ok vvina at hann hafui sterkazstr madr verit a ollu Jslandi będe at fornnu ok nyiu sa er einhamr hefir verit.


Af Aasbirni pruda

Uiruill het madr hann atti at rada firir æinn þorpi j Danmork þar er a Vendilskaga hæitir. þeir voru brædr ok Veseti j Borgundarholmi. Viruill ua(r) kuongadr madr ok atti einn son vid konu sinne er Asbiornn er nefnndr. hann uar snemma mikill ok uenn ok uel at jþrottum buinn. hann var huerium manni kurtæisare af þui uar hann kalladr Asbiorn prude. Þat var þa tidzska j þær mundir at konur þær foru yfir land er uoluur voru kalladar ok sogdu monnum firir orlỏg sin arferd ok adra hluti þa er menn villdu viser verda. þessi sueit kom til Viruils bonda. var uỏlunne þar vel fagnnat þuiat þar var uæitzsla hin bezsta. En er menn voru komnir j sæti vm kuelldit var uoluan frett at forspam sinum en hon sagde at Viruill munde þar til elle bua ok þikia nytr bonde. en þeim unga manni er þar sitr hea þer bonde er gott at heyra sin forlỏg þuiat hann man fara vijda ok þikia þar mestr madr sem þa er hann hellzst ok vinna mart til framaverka ok verda ellidaudr ef hann kemr æigi a Nordmęri j Noregi edr nordr þadan j þat land. Þat ætla ek sagde Asbiornn at ek se æigi þar fæigari en her. Muntu æigi rada þui huat er þu ætlar segir voluan. Ok vard henni þa liod a munni.


Þo at þu latir
yfir lỏgu breida
byrhest renna
ok berizst vijda.
nærr man þat leggia
at nordr firir Mæri
þu bana hliotir
bezst mun at þegia.


Sidan var uoluan þar suo leingi sem ætlat var ok leyst j burt med godum giofum. Asbiornn óx nu upp en þegar at alldr færdizst yfir hann þa hafde hann sig j forum til ymissa landa ok kynde ser suo sidu annara manna ok var mikils metinn af ollum hofdingium. Modir hans var ættut nordan ór Noregi af Hordalande ok Nordmæri komin af ætt Bifrukára. sat Asbiornn þar lỏngum hea modrfrændum sinum mikils metinn sakir jþrotta sinna ok atgerui.


Ormr ok Asbiorn wnnu Gautland

|[6] Nv er þar til at taka er fyrr var fra horfit at Ormr Storulfsson sat a Jslandi ok er hann var kominn a þritỏgs alldr tok hann ser fari med þeim manni er Ozsorr horzski het er skip atti uppistandanda j Þiorsa ok for vtan med honum. Ozsorr atti gard a Hordalande ok sat Ormr hea honum vm vetr. Þa uar Asbiornn prude a Hordalande ok bar oft saman funde þeirra Orms ok fell uel a med þeim ok gerdizst þar skiott vinatta. reyndu þeir margar jþrottir ok voru a allar iafnir þær sem æigi reynde afl med en myklu var Ormr sterkari. suo kom at þeir soruzst j fostbrædralag at fornnum sid at huorr skyllde annars hefna sa er leingr lifde ef hinn yrde uoppnndaudr. En um uorit talade Asbiorn vid Orm at hann uillde fara nordr a Mæri at hitta Eyuind snak ok Bergþor bestil frændr sina. er mer ok forvitne a segir hann at vita huort þegar dettr lif ór mer er ek kem þar sem sagde uoluan arma. Ormr letzst þeirrar farar buinn en æigi þiki mer þu þar mega um keppa þuiat gnogu mart vita þesshattar menn som hon er. Sidan foru þeir a .ij. skipum nord(r) a Męri ok tok Eyuindr ok Bergþorr allvel vid Asbirni frænda sinum þuiat þeir uoru syskina synir. þetta var (a) ofanverdum dogum Hakonar Hladajalls. þar spurde Asbiorn at eyiar .ij. lagu nordr firir lande ok het huortueggi Sandey ok rede firir inne ytri eyiunne jotunn sa er Bruse heti. hann veri mikit troll ok mannæta ok ætludu menn at hann munde alldri af menzskum monnum unninn verda huersu margr væri. en modir hans uar þo verri uidræignar en þat uar kolsuort ketta ok suo mikil sem þau blotnaut at stærst verda. æinge gæde hỏfdu menn af landi ór huoregri eyiunne firir þessum meinuęttum. gerdizst Asbiornn fus at fara til eyianna en Ormr aflatti ok quad fatt verra en vid fiandr slika at æiga ok þui vard ekki af ferdinne. Helldu þeir vm sumarit sudr j Danmork ok satu hea Viruli[7] vm uetrinn. en at uetri lidnum ok uore komnu helldu þeir j hernath med .v. skip ok foru vida um eyiar ok utsker ok hofdu sigr ok gagnn huar er þeir kuomu. urdu þa æigi adrir menn frægri j uikingu helldr en þeir. en vm sumarit er a leid lỏgdu þeir til Gautlandz ok heriudu þar. þa red þar firir sa jall er Herrỏdr het. þar attu þeir marga bardaga ok fengu valld yfir landinu ok satu þar vetr hinn þridia. þar voru drykkiur storar vm vetrinn ok glede mikil. Þat var æinn dag vm uetrinn er þeir Asbiorn ok Ormr satu ok drukku. þa quad Asbiorn visu þessa.


Sagde mer a sæide
saung um þat laungum
at ek a feigum fæti
færig nordr a Mæri.
uætki visse uolua
vera mun ek enn med monnum
gladr j Gautauellde
gramer æigi spa hennar.


Vm uorit foru þeir Ormr ok Asbiorn ok undu þar æigi læingr ok foru vm sumarit nordr j Danmork ok suo til Noregs ok uoru þar uetr hinn .iiij. med Ozsỏre horzska. en vm verit tỏluduzst þeir med fostbrædr. uillde Asbiorn j hernat en Ormr vt til Jslandz ok þui skildu þeir ok þo med kærleikum ok vinattu. for Ormr til Jslandz med Ozsỏre hordzska. urdu uel reidfara. komu skipi sinu j Leiruuog firir nedan heide. þa fretti Ormr þau tidende at Storulfr kall fadir hans hafde dait j uitskiptum þeirra Dufþaks. var hann fam monnum harmdaude. for Ormr þa heim a Storulfshuol ok setti þar bu saman ok bio þar leingi eftir þat er hann hafde hefnnt Storulfs fodur sins eftir þui sem segir j Jslendinga skra.


Drap Aasbiarnar

Litlu sidarr en þeir Ormr ok Asbiorn hofdu skilit fystizst Asbiorn nordr j Saudeyiar. for hann med .iiij. menn ok .xx. a skipi. helldr nordr firir Mæri ok leggr sæint dags at Saudey hinne ytri. ganga a land ok ræisa tialld eru þar vm nattina ok verda vid ekki varir. Vm morgininn arla ris Asbiorn upp klædir sig ok tekr uopnn sin ok gengr upp a land en bidr menn sina bida sin. en er nokkut suo var lidit fra þui er Asbiornn hafde j brott gengit verda þeir vid þat varer at ketta ogurlig var komin j tialldzdyrrnar. hon uar kolsuort at lit ok helldr grimlig þuiat elldar þottu brenna ór nỏsum hennar ok munne æigi uar hon ok uel eyg. þeim bra miog vid þessa syn ok urdu ottafuller. kettan hleypr þa innar at þeim ok gripr huernn at ỏdrum ok suo er sagt (at) suma gleyfti hon en suma rifue hon til dauds med klom ok tỏnnum .xx. menn drap hon þar aa litille stundu en .iij. kuomuzst vt ok undan ok a skip ok helldu þegar undan lande. en Asbiorn gengr þar til er hann kemr at hellinum Brusa ok snarar þegar inn j. honum var nokkut dimt firir ỏgum en skuggamikit |[8] uar j hellinum. hann verdr æigi fyrr var vid en hann er þrifinn a loft ok færdr nidr suo hart at Asbirni þotti furda j. verdr hann þess þa varr at þar er kominn Bruse jotunn ok syndizst helldr mikiligr. Bruse mællti þa. þo lagdir þu mikit kapp a at sækia hingat skalltu nu ok eyrende hafua þuiat þu skallt her lifit lata med suo myklum harmkuolum at þat skal adra letia at sækia mig heim med ofride. Fletti hann þa Asbiornn klædum þuiath suo uar þeirra[9] mikill afla munr at jỏtuninn vard æinn at rada þeirra j mille. balk mikinn sa Asbiom standa vm þuerann hellinn ok stort gat a midium balkinum. jarnnsula stór stod nokkut suo firir framan balkinn. Nu skal profa þat segir Bruse huort þu ert nokkut hardera en adrir menn. Litit mun þat at reyna segir Asbiorn en vgæfusamliga hefir mer tekizst at ek skyllde ỏngri uornn firir mig koma ok er þat likazst at fæigd kalle at mer ok quad visu þessa.


Sinne ma æinge
jþrott treysta
alldri er hann suo sterkr
ne storr j huga.
suo bregzst huerium
a banadęgri
hiarta ok megin
sem hæill bilar.


Sidan opnade Brusi kuid a Asbirni ok nade þarma enda hans ok knytti vm jarnsuluna ok leiddi Asbiorn þar j hring um. en Asbiorn gek æinart ok roktuzst suo a enda aller hans þarmar. Asbiorn quad þa visur þessar jafnnframme.


Segizst þat minne modur
mun hon æi syne kemba
suardarlad j sumre
suanhuit j Danmorku.
hafde ek henni heitit
at ek heim koma munda
nu mun segg a sidu
suardz egg dregin uerda.


Annet uar þa ek inne
ỏlkatir ver satum
ok a fleyskipe forum
fiord af Hordalande.
drukkum miod ok mælltum
mart ord saman fordum
nu er ek æinn j aunguar
jottna þranuguar geinginn.


Annet var þa ek inne
allstorn saman foru
stod þar upp j stafnne
Storulfs burr enn fræknne
þa er langskipum lagde
lundr at Eyrasunde
nu mun ek tældr j trygdum
trolla bygdir kanna.


Annat var þa ek inne
Ormr at hilldar stormi
gek en gradgum blakki
gæitis sylg at uæita.
rakk at romu dokkri
raunmargan gaf uargi
seggr ok sart nam hỏggua
suinnr at Jfu minne.


Annat var þat ek inne
ek uæitta ferd suæittri
hogg med huassri tuggu
Herians sudr j skerium
elfar oft nam kolfui
Ormr hagliga at forma
mest þa er midiungs traustir
magar eftir lagu.


Annat var þa ek inne
aller saman vorum
Gautr ok Gæiri
Glumr ok Starre
Samr ok Semingr
synir Oddvarar
Haukr ok Hama
Hrokr ok Toke.


Annat var þa ek inne
oft a sæ forum
Hrani ok Hogni
Hialmr ok Stefnir
Grani ok Gunnarr
Grimr ok Sorkuer
Tumi ok Torfui
Tæitr ok Gæitir.


Annat var þa ek inne
allitt ver spỏrdumz
at samtogi suerda
sialldan ek latta
at brunpalmar bryndir
biti huasliga seggi
þo uar Ormr at imon
æ odduite þeirra.


Munde Ormr
ofrynn vera
ef hann a kuol þessu
kynne at lita
ok grimliga
giallda þusse
uorar vidfarar
vist ef hann næde.


Sidan let Asbiorn lif sitt med mikille hreysti ok dreingskap.


Ormr hittir Menglaudu j Saudey

Þat er at segia at þeir .iij. menn (er) undan komuzst settu knaliga rodr ok lettu æigi fyrr en þeir komu at lande. sogdu þau tijdende er gerzst hỏfdu j þeirra forum kuoduzst ætla Asbiornn daudan en kunnu ekki fra at segia huersu at hafde borizst vm hans liflát. kuomu þeir ser j skip med kaupmonnum ok fluttuzst suo sudr til Danmerkr. spurduzst nu þesse tidende vida ok þottu mikil. Þa var ordit hofdingia skifti j Noregi Hakon jall daudr en Olafr Trygguason j land kominn ok baud ỏllum retta tru. Ormr Storulfsson spurde vt til Jslandz um farar ok liflat Asbiarnar er monnum þotti sem vera munde. þotti honum þat allmikill skade ok unde æigi (a)leingdar a Jslande ok tok ser fari j Reydarfirde ok for þar vtan. þeir komu nordarliga vid Noreg ok sat hann vm vetrinn j Þrandheimi. þa hafde Olafr radit .iij. vetr Noregi. Vm uorit biotzst Ormr at fara til Saudeyia. þeir voru þui nærr margir a skipi sem þeir Asbiorn hofdu uerit. þeir logdu at minne Saudey sid um kuelldit ok tiolldudu a landi ok lagu þar vm nattina. þat segia menn at Ormr væri primsignndr j Danmorku en hafui kristnnatzst a Jslande. En er Ormr var sofnadr sa hann at kona gek inn j tialldit mikil ok errilig uel buin ok uæn at yfirlitum. hon gek innar at þar er Ormr la ok nam þar stadar. Ormr þottizst hæilsa henni ok spyria hana at nafni en hon kuezst Menglod heita |[10] dottir Ofotans nordan ór Ofotans firde. en vit erum syskin ok Bruse at fỏdur en ek atti menzska modur en modir hans er su en kolsuarta ketta er þar er j hellinum hea honum en þo at vit sem skylld þa erum vit þo ekki lyndis lik. rædr hann firir eyiunne ytri ok er hon synu betri væitir hann mer þungar busifiar suo at ek hygg at ek muna j brottu slokkua. ueit ek ok huert eyrendi þitt er þu ætlar at hefna Asbiarnar fostbrodur þins ok er þat uorkunn þuiat þu att eftir hraustan mann at mæla. mun þer ok foruitne a at uita huersu honum var j hel komit en þar munu ekki margir kunna fra at segia utan Brusi ok ek. Hof hon þa upp alla sogu ok sagde fra liflati Asbiarnar ok suo quad hon allar þær visur er hann hafde kuedit. en æigi þikiumzst ek þar sia firir mun vm huort meira ma trollskapr Brusa ok modur hans edr hamingia þin en ỏnguan mann ottazst hann utan þig æinn ok vidrbunat þolir hann uæittan ef þu kynner at koma. hann hefir fært þat biarg j hellisdyrnar at ekki ma j hellinn komazst medan þat stendr þar. en þo at þu ser sterkr þa hefir þu huorki af(l) vid Brusa ne biarginu j brott at koma. nu eru her glofar at ek uil gefa þer ok fylgir su natturu at þeim uerdr alldri afla fátt sem þa hefir a hondum. yrde þat suo at þu ynner Brusa þa uillda ek at þu gæfir Saudey j ualld mer en ek mun helldr vera þer j sinne þuiat mer er þu uel j þokka þoat vit megim æigi niotazst saker truar þinnar. Sidan huarf konan en Ormr uaknade ok uoru þar glofarnir en hann munde allar visurnar. stod Ormr þa upp ok uakti menn sina ok hellt vt til eyiarinnar. gek a land ok bad menn sina bida a skipe til annars dags j þær mundir en hallda a burt ef hann kæmi þa æigi.


Drap Brusa

Nu gengr Ormr þar til er hann kemr at hellinum ser hann nu biargit þat stora ok leizst vmatuligt nokkurum manni þat j brott at færa. þo dregr hann a sig glofana Mengladarnauta tekr sidan a biarginu ok færer þat burt ór dyrunum ok þikizst Ormr þa aflraun mesta synt hafa. hann gek þa inn j hellinn ok lagde malajarnn j dyrnar en er hann var inn kominn sa hann huar kettan hliop med gapanda ginit. Ormr hafde boga ok ỏruameli. lagde hann þa ỏr a streing ok skaut at kettunne þremr ỏrum en hon hende allar med huoptunum ok beit j sundr. hefir hon sig þa at Ormi ok rekr klærnar framan j fangit sua at Ormr kiknar vit en klærnar geingu j gegnum klædin sua at j bæine stod. Hon ætlar þa at bita j andlit Ormi. finnr hann þa at honum mun æigi væita. heitr þa a sialfan gud ok hinn hæilaga Petrum postula at ganga til Roms ef hann ynne kettuna ok Brusa son hennar. sidan fann Ormr at minkadizst afl kettunnar. tekr hann þa annare hende um kuerkr henni en annarre vm hrygg ok geingr hana a bak ok brytr j sundr j henni hrygginn ok geingr sua af henni daudri. Ormr sa þa huar balkr storr uar vm þueran hellinn. hann geingr þa innar at en er hann kemr þar ser hann at fleinn mikill kemr vtar j gegnum balkinn hann var bade digr ok langr. Ormr gripr þa j mote fleininum ok leggr af vt. Bruse kippir þa at ser fleininum ok var hann fastr suo at huergi gek. þat undradizst Brusi ok gægdizst upp yfir balkinn. en er Ormr ser þat þrifr hann j skeggit a Brusa badum hondum en Brusi bregzst vid j odrum stad. suiptazst þeir þa fast vm balkinn. Ormr hafde uafit skegginu um hond ser ok rykkir til suo fast at hann rifr af Brusa allan skeggstadinn hỏkuna kiaftana bada vangafillurnar upp allt at eyrum. gek her med holldit nidr at bæine. Brusi let þa siga brynnar ok grettizst helldr greppliga. Ormr stokkr þa innar yfir balkinn gripazst þeir þa til ok glima leinge. mædde Brusa þa fast blodras tekr hann þa helldr at ganga firir. gefr Ormr þa aa ok rekr Brusa at balkinum ok brytr hann þar vm a bak aftr. Snemma sagde mer þat hugr sagde Bruse at ek munda af þer nokkut erfuitt fa þegar ek heyrda þin getit enda er þat nu framkomit. muntu nu uinna skiott vm ok hỏggua hofut af mer en þat uar satt at miog pinda ek Asbiorn pruda þa er ek rakta ór honum alla þarmana ok gaf hann sig ekki vid fyr en hann do. Jlla gerdir þu þat segir Ormr at pina hann suo miog iafnnroskuann mann skalltu ok hafa þess nokkurar meniar. Hann bra þa saxi ok reist blodỏrnn a bake honum ok skar oll rifin fra hryggnum ok dro þar vt lungun |[11] let Brusi suo lif sitt med litlum dreingskap. sidan bar Ormr elld at ok brende upp til osku bade Brusa ok kettuna. Ok er hann hafdi þetta starfuat for hann burt or hellinum med kistur .ij. fullar af gulle ok silfri en þat sem mæira var femætt gaf hann j ualld Mengladar ok suo eyna. skildu þau med mikille vinattu. kom Ormr til manna sinna j nefnndan tima helldu sidan til meginlandz. sat Ormr j Þrandheimi vetr annan.


Fra Ormi ok Eireki

At sumre biozst Ormr til Romferdar ok tokzst su ferd uel. kom sunnan til Danmerkr vm haustit eftir Suoldrar orrostu ok spurde þar þau tidende er þar hofdu uordit. for hann þa til Noregs a fund Æireks jalls ok hitti hann a Hlỏdum. gek firir jall ok kuaddi hann. jall tok honum vel ok spurde hann at nafnni. hann letzst Ormr heita. Jall mællti. ertu Ormr sterki. Kalla megi þer suo herra ef þer vilit en þat er eyrendi mitt at ek villde vera gestr yduarr j uetr. Jall quat honum þat til ræidu ok skipade honum a hinn ædra bek vtarliga. Ormr uar faskiptinn vm uetrinn ok ohlutdeilinn. Þat uar einn tima at talat var til Suoldrar orrostu ok huersu kappar Olafs konungs hofdu dræingiliga uornn synt ok huersu seint[12] at Ormrinn hafde unninn vordit edr huersu harda atsoknn Æirekr jall hafde væitt at hann fek unnit þat skip er æinge ætlade at a þidum sio munde unnit verda. Ormr suarar. sæinna munde Ormrinn lange unninn hafa vordit ef ek hefda þar verit med ỏdrum kỏppum konungs. Nu var sagt jalli at Ormr hefde mikit vm talat at Ormrinn lange munde æigi unninn ordit hafa ef hann hefde þar verit. Jall lætr þa kalla Orm firir sig ok spyrr huort hann hefde þat talat at Ormrinn munde æigi unninn hafa uordit ef hann hefde þar verit. Æigi er þat herra. hitt sagda ek at seinna munde unninn hafa vordit Ormrinn ef ek hefda þar verit. Jall suarar. litinn mun munde þat segia vm æinn mann suo morgum ok myklum kỏppum sem þar var saman skipat. en þo skal gera tilraun nokkuru. þu skalt vera æinn a skipe ok skulu sækia at þer .xv. skæidr ok er þat þo litit af þeim skipafiolda er var vit Suỏldr. Þer munut rada herra sagde Ormr en ekki mun ek fyrr gefazst en ek er yfirkominn. Ormr gek þa vt ok tok æinn berlings as digran .xiij. alna langan. sidan for hann a skip ok let fra lande. sidan voru menn til fæingnir a .xv. skæidum ok sottu at Ormi. en suo er sagt at a litille stundu hafde Ormr slegit j kaf .vij. skæidr lamit ok brotit. þa kallade jall ok bad þa hætta þessum læik. uar ok suo gert. vard þa borgit flestum ollum monnum. sidan bad jall .lx. manna sækia at Ormi vti a vidum uelli ok suo var gert. Ormr hafde ekki uopna nema asinn ok ueifde honum vm sig sem hreytispelldi suo at æinge þorde nærre at koma þuiat þeir sa visann bana huerr sem firir yrde. bat jall þa hætta þessum læik ok suo var gert. Jall mællti. æigi ætla ek at þat væri oftalat Ormr þott sæinna ynnizst Ormrinn lange ef þu hefdir a uerit þuiat hann munde alldri unninn hafua ordit ef þu hefdir þar til varnnar verit. Sidan gerdizst Ormr hirdmadr Æireks jalls ok var med honum j myklum kęrlæikum sakir atgerui sinnar.


Ormr kom til Einars aa Gimsar

Þat var æinn tima at Ormr for a kynne þar sem hann hafde fyrr verit j Þrandheimi. hann kom vm læid a Gimsar ok var Æinarr heima. þat var j þann tima sem Æinarr var at kirkiu. bogi hans var vti firir kirkiudyrum. Ormr gek at ok tok upp ok lagde ỏr a streing ok dro firir odd ok let suo ỏrina standa j boganum ok lagde sidan nidr aftr ok gek j brỏttu. en er Æinarr kom vt sa hann huersu bogi hans var til hattadr ok undradizst miog ok spurde eftir huerr med boga hans munde farit hafa. en þess vard hann leinge ekki viss fyrr en Ormr sealfr sagde honum. Æinarr kuetzst þat ok vita at þat munde ekki skræfa verit hafa er boga hans hafde firir odd dregit. Eirekr jall for at væitzslum austr vm Uikina þa var Ormr med jalli. en er þeir kuomu þar sem Ormrinn lange hafde verit upp hogginn la þer siglutre. jall bad menn profa huersu margir þyrfti undir at ganga ádr en axlat yrde. skipade hann Ormi undir mitt tred .lx. manna toku tred. sidan bad jall sinn mann tinazst undan huorum enda ok suo var gert þar til at Ormr stod æinn undir trenu. þa gek hann med þat .iij. fet ok lagde nidr sidan. segia menn at Ormr mune ualla samr ordit hafa sidan ok adr. Uar hann med jalli nokkura uetr for sidan vt til Jslandz ok settizst j bu at Storulfshuole ok þotti æ hinn mesti madr ok uard ellidaudr ok hellt uel tru sina.




Fotnoter:

  1. Þorolfr Cd.
  2. 273
  3. [er Ormr sagde Cd.
  4. 274
  5. ok Cd.
  6. 275
  7. Virlui Cd.
  8. 276
  9. afla tilf. Cd.
  10. 277
  11. 278
  12. synt Cd.