Saga Haralds harðráða (Morkinskinna)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Morkinskinna


Saga Haralds harðráða



Um þing Haralldz

Sem Haralldr konung kemur aptur nordr j Þrandheim stefnir hann Eyrarþing og uar honum suarit land allt aa þui þinge og giordiz hann þadan af einualldzkonungr yfir ollu lande. Og segia allir aa eina leid en so sem fyr uar getid ath Sueinn konungr spurde frafall Magnus konungs er hann uar staddr aa Skaney hia Anne helgu. þa mællti hann þessum ordum sem uar getid. og þat uar med ath hann let þat uera skylldu annathhuort er Magnus konungr var andadr ath hann skylldi faa allt Danavellde edr deyia ella þar aa odỏlum sinum. stigr sidan aa hest sinn og uikur þegar wt aptur j Danmork og drifur þaa lid til hans og leggr hann allt land vndir sig. og fer þegar vm vetrinn sudr j Jotland og stefnir Uebiarga þing. og uar honum nu af nyiu gefit konungsnafn ath willd allra Dana. Þorkell geysa gaf honum konungsnafn. og segia Danir ath þetta nafn hrædiz aller Nordmenn. Ogh so mikid spott giordu Daner vm ath þeir skaru ackeri af osti og saugdu ath þau uæri ærid traust fyrir skipum Haralldz konungs þeim er hann munde vinna Danmork med og giordu þath med mycklu gabbe og spotte til Nordmanna.


(Vm Halldorr)[1]

[2](...) |[3] oc etlaþi at bera til scaccers ef eigi drycci Halldorr fyr hann. þat er oc en mesta lygi er þer meltvð at hann føri at lettletisconom. en kiosa myndi menn at hann fylgþi þer fastara. Konvngr svaraþi[4] oc let at þeir mondi semia þetta mal með ser. þa er þeir Halldorr fynndiz. Hittir Barþr Halldor oc segir honom goð orþ konvngs til hans. oc qvað einsętt vera at hann leti ser enskis[5] þiccia vm vert orþaframkast konvngs. oc a Barþr enn bezta lvt at meþ þeim. Liþr fram at iolvm oc er heldr fatt vm með þeim konvngi oc Halldori. Oc er at iolom cømr þa ero v(i)ti vpp savgþ sem þar er tizca til. Oc einn morgon iolanna er breytt hringingom. oc var ceypt at kertisveinom. oc varþ fiolþi manna vitt. oc settvz i halm vm daginn oc scyldv drecca vitin. Halldorr sitr i rvmi sino. oc føra þeir honom eigi at siþr vitit. en hann letzc eigi drecca myndo. Þeir segia þa konvngi til. Þat mon eigi satt segir konvngr. oc mon hann viþ taca ef ec føri honom. Tecr siþan vitishornit oc gengr at Halldori. en hann stendr vpp i moti honom. Konvngr biðr hann drecca vitit. Halldorr sagði.[6] Ec þicciomc ecki vittr at helldr þo at (þer) setit brogþ til hringinga til þess eins at gera monnom viti. Konvngr sagþi.[7] Þv mont drecca scolo vitit þo. eigi siþr en aðrir menn. Vera ma þat konvngr segir Halldorr at þv comir þvi a leiþ at ec drecca. en þat cann ec þo segia þer. at eigi mondi Sigvrþr syr fa navþgat Snorra goþa til. Oc vill seilaz til hornsin(s). sem hann gørir. oc dreccr af. En konvngr reiþiz mioc oc gengr til rvms sins. Oc er cømr enn atti dagr iola var monnom gefinn mali. þat var callat Harallz slatta. var meiri lutr copars. þat bezta costi at veri helmings silfr. Oc er Halldorr toc malann. hefir hann i mavttvls scavti sino silfrit oc litr á. oc syniz eigi scirt malasilfrið. lystr vndir meþan annarri henndi. oc ferr þat allt i halm niþr. Barþr melti. qvað hann illa með fara. mon konvngr þicciaz svivirðr i. oc leitað a við hann vm malagiofna. Ecki ma fara at slico segir[8] Halldorr. litlo hettir nv til.

Nv er fra þvi sagt at þeir bva scip sin eptir iolin. etlar konvngr svþr fyr land. oc er konvngr var mioc sva bvinn. þa biosc Halldorr ecki. oc melti Barþr. Hvi bystv eigi Halldorr. Eigi vil ec segir hann. oc ecki etla ec at fara. se ec nv at konvngr þoccar ecki mitt mal. Barþr segir[9]. Hann mon þo at viso vilia at þv farir. Ferr Barðr sið(an) oc hittir konvng. segir honom at Halldorr bysc ecki. mattv sva etla at vandscipaðr mon þer vera stafninn i stað hans. Konvngr melti. Seg honom at ec etla at hann scyli mer fylgia. oc þetta er ecki alogat feþ sia er með ocr er vm hriþ. Barþr hittir Halldor oc letr at konvngr vili enskis costar lata hans þionosto. oc þat rezc or at Halldorr ferr. Oc hallda þeir konvngr svþr með landi. Oc einhveria nott er þeir sigldo. þa melti Halldorr til þess er styrþi. Lat yqva segir[10] hann. Konvngr melti til styrimannz. Hallt sva fram segir[11] hann. Halldorr melti avðro sinni. Lat yqva. Konvngr segir enn a somo leiþ. Halldorr melti. Beint stefnit er scerit. Oc at þvi varþ þeim. Þvi nest gecc vndan scipino vndirlvtrinn. oc varþ þa at flytia til lanz meþ oþrom scipom. oc siþan var scotit landtialld oc bøtt at scipino. Viþ þat vacnar Barþr er Halldorr bindr hvðfat sitt. Barðr spyrr hvat hann etlaz firir. En Halldorr qvaz etla a byrþing er la scamt fra þeim. oc cann vera at nv leggi svndr reyki vara. oc er þetta fvllreynt. oc eigi vil ec at konvngr spilli optarr scipom sinom eþa avðrom gersimom mer til svivirþingar. oc at mer beri þa verr en aþr. Biþ enn segir Barþr. ec vil enn h(i)tta konvng. Oc er hann cømr melir konvngr. Snemma ertv a fotom Barþr. Sva er nv þorf herra. Halldorr er i bravtbvnaþi. oc þiccir þv ovingiarnnliga til sin gørrt hafa. oc er nocqvot vant at geta til meþ ycr. etlar hann nv i brot. oc raðaz til scips oc fara vt til Jslanz með reiþi. oc ferr þa vmacliga yccarr scilnaþr. oc þat hygg ec at varla fair þv þer annan mann iafntravstan honom. Konvngr let at þeir myndi enn settasc. oc qvaþ ser ecki myndo at þesso þiccia. Barþr hittir Halldor oc segir honom vingiarnlig orþ konvngs. Halldorr svarar[12]. Til hvers scal ec honom þiona lengr. þatki at ec fa mala minn falslavst. Barþr melti. Get eigi þess. vel mattv þer þat lica lata. er lendra manna synir hafa. oc ecki fortv at þvi með vęgð nęsta sinni. er þv slott niþr i halm silfrino oc onyttir. oc mattv vist vita at konvngi þiccir þat svivirþliga til sin gø̨rt. Halldorr segir.[13] Eigi ma ec þat vita at neitt sinn hafi iafnmioc logitz i vm fylgðina mina sem i malagiofna konvngs. Satt mon þat vera segir Barþr. biðleica enn vil ec hitta konvng. Oc sva gerþi hann. Oc er Barðr hitti konvng melti hann. Fa Halldori mala sinn sciran. þvi at verþr er hann at hafa. Konvngr sagþi.[14] Litzc þer eigi nocqvor sva diorfvng í at krefia Halldori annars mala en taca lendra manna synir. oc meþ slicri svivirþing sem hann for með malanom nęstom. Barðr svarar.[15] A hitt er at lita herra er miclo er meira vert drengscap hans. oc vinatto yccra er lengi hefir goþ verit. oc þar með stormenzco þina. oc veiztv scap Halldors oc stirþlęti. oc er þat þinn vegr at gøra honom soma. Konvngr melti. Fai honom silfrit. Var nv sva gørt. Cømr Barþr til Halldors oc førir honom .xii. avra brenda[16] oc melir. Ser þv eigi at þv hefir slict er þv brecar af konvngi. oc hann vill at þv hafir slict af honom sem þv þicciz þvrfa. Halldorr segir. Eigi scal ec þo optarr vera a konvngs scipino. oc ef hann vill hafa mitt foroneyti lengr. þa vil ec hafa scip til stiornar oc eignaz þat. Barðr segir.[17] Þat samir eigi at lendir menn lati scip sin fire þer. oc ertv of framgiarnn. Halldorr qvaz eigi fara myndo elligar. Barðr segir[18] konvngi hvers beitt er af Halldors hendi. oc ef hasetar þess scips ero iafntravstir sem styrimaþr þa mon vel hlyþa. Konvngr melti. Þott þetta þicci framarla melt vera. þa scal þo af nacqvat gera. Sveinn or Lyrgio lendr maðr styrþi scipi konvngs. konvngr let hann calla a mal við sic. Þannoc er farit segir[19] konvngr sem þv veizt at þv ert maþr storettaþr. vil ec fyr þvi at þv ser a mino scipi. en ec mon þar fa annan mann til scipstiornar. þv er(t) maþr vizcr. oc vil ec einkom hafa þic við rað min. Hann svarar.[20] Meirr hefir þv aþra menn haft við þinar raþagørþir her til. oc til þess em ec litt førr. eða hveriom er þa scipit etlat. Halldorr Snorra son scal hafa segir[21] konvngr. Sveinn svarar.[22] Eigi com mer þat i hvg at þv mondir islenzcan mann til þess velia. en taca mic fra scipstiornn. Konvngr melti. Hans ett er eigi verri a Jslandi en þin her i Noregi. oc eigi hefir enn allangt siþan liþit. er þeir voro norønir er nv byggia Jsland. Nv ferr þat fram sem konvngr vill at Halldorr tecr viþ scipi. oc foro siþan avstr til Oslo. toco þar veizlor.

Þat er sagt einnhvernn dag. er þeir konvngr sato við dryccio. oc var Halldorr þar i konvngs stofvnni. at sveinar hans como þar þeir er scipit scyldo var(ð)veita. oc voro allir vatir oc sogþo at þeir Sveinn hofþo tekit scipit. en rekit þa a kaf. Halldorr stoþ vpp oc gek fyr konvng oc spvrþi hvart hann scyldi eiga skipit. oc halldaz þat er konvngr hafþi melt. Konvngr svaraþi[23] oc qvaþ þat at viso halldaz scylldo. qvaddi til siþan hirþina at þeir scyldi taca [.vi. skip][24] oc fara meþ Halldori. oc hafa þrenna scipon a hverio. Þeir snva nv eptir þeim Sveini. oc le[tr hann][25] elltaz at landi. oc þegar hliop Sveinn a land vpp. en þeir Halldorr toco scipit oc foro til konvngs. Oc er veizlom var lo[kit ferr konvngr][26] norþr með landi. oc til Þrandheims er a liþr svmarit. Sveinn or Lyrgio sendir[27] orþ konvngi at hann vill gefa [vpp allt mal vm][28] scipit oc leggia a konvngs valld at hann scipi með þeim Halldori sem hann vill. oc villdi þo hellzt cavpa scipit ef konvngi licaþi. |[29] Oc nv er konvngr ser þat at Sveinn scytr ollo mali vndir hans dom. þa vill hann nv sva til bregþa er baþom metti lica. falar scipit at Halldori oc vill at hann hafi verþ sømilict. en Sveinn hafi scip. oc cavpir konvngr scip. oc a Halldorr við hann vm verþ oc gellzc allt vpp. nema half morc gullz stendr eptir. heimtir Halldorr litt. enda gallzc þat ecki. oc ferr sva fram vm vetrinn. Oc er vara toc segir[30] Halldorr konvngi at hann vill til Jslandz vm svmarit. oc qvaþ ser vel coma. at þa gyldiz þat sem eptir var scipverzins. En konvngr ferr helldr vndan vm gialdit. oc þiccir ecki betr er hann hei(m)tir. en ecki bannar hann Halldori vtferþ. oc byr hann scip sitt vm varit í anni Nið. oc leggr vt siþan við Brottoeyri. Oc er þeir voro albvnir oc byrvenlict var. þa gengr Halldorr vpp i bøinn meþ noccora menn siþ vm aptan. hann var með vapnom. gengo þar til er þav konvngr oc drotning svafo. Foronavtar hans stoþo vti vndir loptino. en hann gengr inn með vapnom sinom. oc verþr glvmr oc scarc af honom. oc vacna þav konvngr viþ. oc spyrr (konvngr) hverr þar briotiz at þeim vm nętr. Her er Halldorr cominn oc bvinn til hafs oc cominn a byrr. oc er nv raþ at giallda feit. Ecki ma þat nv sciott segir konvngr. oc mono ver greiþa fe a morgon. Nv vil ec þegar hafa segir Halldorr. oc mvncat ec nv ørendlavst fara. cann ec oc scap þitt. oc veit ec hverso þer mon lica þessi for min oc fiarheimta. hvegi sem þv letr nv mon ec litt trva þer heþan fra. enda er vsynt at við finnimz sva vilgis opt at mitt se venna. oc scal nv neyta þess. oc se ec at drotning hefir hring a hendi þvi hofi mikinn. fa mer þann. Konvngr segir.[31] Þa verþvm við fara eptir scalvm oc vega hringinn. Ecki þarf þess segir Halldorr. tec ec hann fyr lvt minn. enda montv nv ecki prettonom viþ coma at sinni. oc sel fram titt. Drotning melti. Ser þv eigi segir[32] hon. at hann stendr ifir þer vppi með vighvg. Tecr siþan hringinn oc fer Halldori. Hann tecr við[33] oc þaccar þeim baþom gialldit. oc biðr þav vel lifa. oc mono ver nv scilia. Gengr nv vt oc melir við foronavta sina. biþr þa hlavpa sem tiþast til scipsins. þvi at ofuss em ec at dveliaz lengi i bønom. Þeir gera sva. coma a scipit. oc þegar vinda svmir vpp segl. svmir ero at bati. svmir heimta vpp ackeri. oc bergsc hverr sem ma. Oc er þeir sigldo vt scorti eigi hornnblastr i bønom. oc þat sa þeir siþarst at .iii. langscip voro a floti oc logþo eptir þeim. en þo berr þa vndan oc i haf. scilr þar með þeim oc byriaþi Halldori vel vt til Jslanz. En konvngs menn hvrfo aptr. er þeir sa er Halldor bar vndan oc i haf vt.

Nocorom svmrom siþarr sendi Haralldr konvngr orþ Halldori Snorra syni at hann scylldi raþaz enn til hans. oc let at eigi scylldi verit hafa hans virþing meire en þa ef hann villdi farit hafa. En Halldorr qvaz ecki nv myndo fara a konvngs fvnd heþan ifra. oc mondi nv hafa hvarr sem fengit hefþi. oc se ec gorla segir[34] hann at þar etlar hann mer galga. ef ec køm. oc kann ec scaplyndi hans. oc mvn ec ecki trva honom. Oc er a leiþ mioc ęfi Harallz konvngs. þa er sagt at (hann) sendi Halldori orþ til at hann scylldi senda honom melracka belgi. villdi gera lata af þeim ifir reckio sina. þvi at konvngr þottiz þa þurfa hlys. Oc er Halldori com sia orðsending konvngs. þa er sagt at hann scyti þvi orþi viþ i fyrsto. Elldisc argalinn nv sagþi hann. En sendi honom belgi. Enn ecki fvnndvz þeir sialfir siþan er þeir scilþoz i Þrandheime. þo at þa yrþi nocqvot með stytti þvi sinni. oc er nv Halldors her ecki viþ getit heþan ífra.


Vm herferþ Harallz konvngs til Danmercr[35]

Et nesta svmar eptir andlat Magnvs konvngs hefir Haralldr konvngr vti almenning af Noregi beþi at vistom oc liþi. oc segir nv at honom þiccir þat gliclict. at hann scyli reyna hverso hann før fest ackerin fyr Danmorc vm svmarit. oc melir sva til manna sinna. bað þa leggia a at meira hvg vm framgongona at ecki scolo þeir sciptaz i vm herfangit. letr at þo vni hann vel viþ fyr sina hond. ef þeir giallda honom nacqvarar vagir af brendo silfri enda hefþi hann strandhogg til vista hernom. oc qvaz þat giarna vilia myndo at þeir gerþi litt forvercom at hefna þeim Donom spotzins. en allr herrinn let vel ifir þvi þo at Danir gylldi nocqvot afraþ. Foro nv svþr til Jotlanz. oc heriar konvngr þar vm svmarit oc brendi þar viþa landit. liþit stocc vndan mioc. oc fi(r)þiz ę Norþmanna herinn. Haralldr konvngr lagþi þa í Goþnarfiorþ sciponom. oc er sagt at þa qveþi hann viso þessa.


Latom ver meþan lirlar
lineic veri sinom
gerþr i Goþnarfirþi
galldrs ackorom[36] halldit:
svmar annat scal ec svnnarr
segic eina spa fleini
ver avcom caf croki
caldnez fvro hallda.


Þat sannar Bolvercr scald at nesta svmar eptir andlat Magnvs konvngs for Haralldr þessa for or landi:


Leiþangr biottv af laþi
logr gecc of scip fogro
gialfstoþom reistv grøþi
glęstom arit nesta:
scoccr la dyrr a døccri
Danir varo þa baro
sceiþr sa herr fyr havþri
hlaþnar illa staðner.


Þat segia menn fra at niosnarmaþr melti sa er set hafþi flota Harallz konvngs við døtr Þorkels geyso. þer hofþo mioc att lvt i þvi at spotta oc gabba Haralld konvng. Þat sogþot er sagþi[37] niosnarmaþrinn. at Haralldr konvngr myndi eigi coma til Danmercr. eþa hvernn etlit er nv cominn vera segir hann. Þę́r visso ecki til vm herinn at cominn veri. oc qvoþo ser ecki kvnnict vm ferþir Harallz konvngs. Oc nv er þeir Haralldr konvngr gengo vpp af scipom. þa melti hann. Þat hefi ec spurt at scamt ero heþan i brot bv Þorcels geyso þess mannz er Sveini gaf konvngs nafn. oc mestr geriz varr vvinr. oc hann er einn avðgastr maðr i þesso landi. þøtti mer sannlict at hann metti viþ kannaz at Norþmenn ero comnir. oc þer døtr hans møtti sia hvart af osti veri gør ackeri var eþa reyndiz þeim þav noccoro travstari. Søkit nv at fast sagþi hann. þvi at meira fe monom ver her vpp taca nęr i e(i)nom staþ en viþa í Jotlandi. Nv fara þeir oc coma a bø Þorcels geyso oc leggia þegar ellda at hvsom. Oc er menn verþa varir viþ ellz gang þeir er inni ero þa leita ser griþa oc vtgongo. Þa melti Haralldr konvngr. Þo at þat veri macligra at þér Geyso døtr brynnit her inni. þa etla ec hitt raþ at þer reynit nv helldr hvart á festir leggiom þeim enom donscom ener noreno crocar. Nv brennir Haralldr konvngr bv Þorcels geyso. en døtr hans voro bvndnar leiddar til scipa ofan. Þa var þetta qveþit.


Scaro iast or osti
eybavgs Dana meyiar
þat vm angraþi þengil
þing ackeris hringa:
nv ser morg i morgon
mér hlęr at þvi føri
ernan croc or iarni
allvallz scipom hallda.


Þorcell geysa hittir Haralld konvng. oc biþr ser eirþa oc byþr honom fe fyr þat allt er hann hefir til ovingonar gørt viþ konvng. Haralldr konvngr svarar. Þat var vvizca mikil at gøra slict spott oc gabb til hofþingia sem þer h[afit aþr] gort til var. oc era vmaclict at er reynit nv hvart ver megom noccot. en þo þicci mer enn m[iclo][38] |[39] meira vert motgangr þinn oc fiandscapr viþ mic oc þat ofdirfþar verc er þv gerþir at gefa Sveini konvngs nafn. Ec vil nv þo segir Þorkell leggia allt a yþvart valld vm vart mal. Konvngr svarar þa. Nv með þvi at mer litzc þat eigi at fvllo konvnglict at veita bana døtrom þinom fyri spott sitt. þo at þer hafi ser til illz vnnit. en þat i oþro lagi at þv leggr allt mal a mitt valld þa scal taca sęttir af þér. scalltv gialda fe. oc mon vera mikit. spari ec þic eigi til þess. Þorcell lez giarna þat vilia. oc leysti nv døtr sinar með ogrynni fiar. oc sva sialfan sic. þo at her se eigi a qveþit vm marka tal fiar þess. Sva segir Grani scalld.


Let alldregi vti
osvifr Craca drifo
hlooc i harþa þiccom
Hornscogi bra þorna:
Fila drottinn rac flotta
fianda grams til strandar
avþ varþ vt at reiþa
allsciott faþir dottor.


Oc enn qvaþ hann.


Davglingr fecc at drecca
danst bloþ ara ioþi
hriþ hycc hilmi gørþo
hvgins iol viþ nes Þiolar:
ętt spornaþi arnar
allvitt viþ valfalli
holld at vargr sem villdi
vel nioti hann þess Jota.


Nv scilia þeir Haralldr konvngr oc Þorcell geysa viþ svabvit. oc heriar konvngr allt þat svmar i Danmorc oc fecc ogrynni fiar. en ecki varþ hann ilendr þat svmar. for aptr vm havstit til Noregs. oc sagþi monnom sinom at þessi ferþ er þeim orþin haglig. oc noccoro betri til fiar en sitia kyrrom í Noregi. oc kann vera at þetta þicci monnom virþaz mega til noccors scattgilldis. oc leggit til at betra hvg. at yþarr lvti mon goþr af feno. vni ec þo vel viþ allt saman. oc þat er Danir scolo eigi vera vhreddir fire oss.

Var konvngr vm vetrinn i Noregi oc sat vm kyrt. Oc at svmri lysir hann ferþ sinne til Danmercr. letzc venta at enn mondi hann svig[40] a þeim fa. oc eigi scal þat land enn i friþi standa þetta svmar. hefir sva vpp hafiz þegar segir[41] hann vsigrsęlld Sveins konvngs sem þer vitoþ ef þer minniz a hverso hann hellt eiþana viþ Magnvs konvng. oc mon þvi iafnan hallda sem vpp hefir hafiz vm hans vsigr. metti nv oc Norþmenn minnaz á oc þat mondi þa i hvg er þeir vrþo at liggia vndir ofsa oc ofriþi Dana. oc þeira gangr var mestr i Noregi vm daga Sveins Alfifo sonar. at hefnaz viþ þa ef føri gefi til oc er nv einsett at þer leggit greypan hvg til þeira. oc latit þar fylgia verkin meþ. Konvngr ferr nv svþr til Danmercr oc heriar a Dani. oc gørir þeim mikit illt. recr harþan hernaþ oc fecc hvergi motstoþor. toc mikit herfang. oc for sva vm allt svmarit. En liþit stocc vndan hernom þat er comaz matti. oc fryþo nv øngvir Norþmonnom illgørþa. þottoz ørnar ravner þess hafa. Haralldr konvngr oc hans menn foro sva heim vm havstit at hlaþin vor(o) scip þeira af herfangi. oc sagþi konvngr nv at þetta fe ma endaz morgom goþom dreng í Noregi til scotsilfrs. oc þo at þeira Dana yrþi smam saman minzc. þa er þetta þo noccor aminning at þeir viti at Norðmanna konvngr lifir. oc osynt at Sveinn konvngr gyldi a einom misserom meira scatt. Konvngar Haralldr oc Sveinn fvndvz ecki vm svmarit.

Nv var Haralldr konvngr í Noregi vm vetrinn. Oc vm svmarit eptir for hann enn til Danmerkr. oc gerþi sva hvert svmar at oþro at hann heriaþi i Danmorc. oc vann þar morg storvirki viþa í rikino Sveins konvngs. oc hefir þat nv at herlandi sem Stufr segir.


Avtt varþ Falstr at frettom
fecc drott mikinn otta
gøddr var hrafnn enn hreddir
hvert ar Danir varo.


Þo var Sveinn konvngr ilendr i Danmorc oc sat vm kyrt a vetrom. en la vti með leiþangr vm svmrvm. oc heitaz nv at fara með Dana her í Noreg oc gøra þar eigi minna illt en Haralldr konvngr i Danmorc. Sveinn konvngr sendi [menn meþ[42] raþi hofþingia oc lanzmanna vm vetrinn norþr til Noregs a fvnd Harallz konvngs. villdo nv þeira raþa leita er þetta afelli metti sciotast af þeim taca hernaþinn Harallz konvngs. Nv coma sendimenn a fvnd Harallz konvngs oc segia[43] honom orþsending Sveins konvngs oc allra hofþingia i Danmorc. at þeir beiddv at Haralldr cømi norþan meþ liþi. en Sveinn konvngr svnnan í moti meþ sino liþi. oc hittiz viþ Elfina. berþiz þar til þravtar. oc scipti þa vm rikin með þeim. Haralldr konvngr svarar.[44] Þessa er drengiliga beitt af Sveini konvngi oc þeim Davnom. oc þat þicci mer venna ef þessi fvndr verþr. at Danir scyli minni til reca. oc þat monda ec vilia at sva veri. en þav boþ scolo þer bera Sveini konvngi oc Donom at ec mon coma til fvndarins. Nv fara Sveins menn aptr. bva hvarir scip sin allan vetrinn. oc hafa vti almenning vm svmarit. Þa com vtan af Jslandi Þorleicr fagri. oc orti flocc vm Svein konvng. oc er hann com til Noregs fra hann at Haralldr konvngr var farinn svþr til Elfar moti Sveini konvngi. Þa qvaþ hann þetta.


Van eromc visa kønom
vigs a racna stigo
avrr í odda snerro
Jnnþrønda liþ finni:
þo ma enn hvarr annan
ǫndo nemþr eþa londom
litt hyggr Sveinn a sattir
sialldfestar gvþ vallda.


Førir reiþr sa er ravþa
ravnd hefir opt fyr londom
breiþ a Bvþla sloþir
borþravcn Haralldr norþan:
en lavcs of siø̨ søkia
Sveins fagrdrifin steini
glęsidyr þess er geira
gullmvnnvt ryþr svnnan.


Nv cømr Haralldr konvngr til aqveþinnar stefno þeira konvnga við sinom her. en Sveinn liggr sinom flota svþr viþ Sioland.[45] Þa mellti Haralldr konvngr.


Logit hefir Balldr at Balldri.


Pioþolfr sagþi.[46]


brynþing fetilstinga
linnz sa er land a svnnarr
laþbriotr firir raþa:
þo er sia Niorþr enn nørþri
norþr glymhriþar borþa
gramr ertv frøcn oc fremri
fastmalari hálá.


Þa melti Haralldr konvngr. Sva hefir nv oc verit scalld segir[47] hann. at Sveinn konvngr hefir brvgðit stefnnonni við oss. kann vera at Donom þicci mivcara at reca svin i scoga en beriaz viþ oss. oc er þeir ero eigi comnir. þa scolo ver eptir søkia i þeira riki. oc gera a þeim slict illt sem fyrr eþa þaðan af meira. Scipti þa Haralldr konvngr liþi sino.[48] let aptr fara almenning bvanda hers. en for við hirþ sinni oc lendom monnom oc vildarliþi. oc hafþi þat af bvanda liþi sem nest var lanzennda. vendir svþr til Jotlanz fyr svnnan Vendilscaga. oc sva vm Þioþo. ferr hann allt herscilldi. brennir oc drepr menn. sem Stvfr segir.[49]


Flyþo þeira Þioþo
þengils fvnd af stvndo
stort rett hvgprvtt hiarta
Harallz ond ofarr londom.


Gørþo nv sva mikinn hernaþ sem hitt hefþi naliga scvggi einn verit. er þeir raco þar fyrr hernat. oc toco of fiar. Þa melti Haralldr konvngr. Giarna villda ec at Danir ręki lengi minni til varrar qvamo. oc mego þeir a þat lita hverr frami þ[at][50] veri at ver settim þa heim oc gørim þeim slict illt sem ver megom. ver hofvm nv fengit meira fe enn a morgom svmrom fyrr. Nv vil ec fara svþr allt til Heiþabyiar. oc þat veri oss mikit snilldarverc at na honom. oc gera þeim noccornn avvisla. Fara nv meþ hernom oc lata geisa elld oc iarnn hvar sem þeir coma. oc fara ohreþiliga. Liþit stø̨cc vndan allt þat sem comaz matti a fvnd Sveins konvngs oc bera vpp kveinstafi fyrir hann. segia scaþa sinn oc hormvng. En Haralldr konvngr com nv meþ liþino til Heiþabyiar oc gøra mikinn sveim vm bøinn. toco oc rento storom gørsimom oc morgom. þvi at naliga voro þar allar comnar þer sem mestar voro i landi. þar voro oc comnar rikra manna conor oc fe. oc i þeim staþ einhveriom var mest fregþ oc gøzca i allri Danmorc. toco [nv þar][51] hondom |[52] allt slict sem þeir villdo beþi conor oc fe. Þa melti Haralldr konvngr. Þott Danir støþi i moti at ec vera konvngr ifir þeim. þa standa þeir litt nv fyr conom sinom eþa fiarlvtom at eigi comi þat i valld Norþmanna. Oc er þeir hofþo rønt bøinn oc tekit slict er þeir vildo. þa brendo þeir hann vpp allan oc þa orto þetta menn Harallz konvngs.


Brendr var vpp með endom
allr en þat ma calla
hravstligt bragþ er ec hvgþa
Heiþabør af reiþi:
van er at vinnim Sveini
varc í nott fyr otto
gavs har logi or hvsom
harm á borgar armi.


Þessa minniz oc Þorleicr fagri i sinom flocci.


Hve hefir til Heiþabyiar
heipgiarnn konvngr arnat
folcrøgnir gøtr fregna
fylcis sveit hinn er veitat:
þa er til þengils bøiar
þarflavst Haralldr avstan
or þat er on vm vęri
endr byrsciþom rendi.


Nv fara þeir Haralldr konvngr norþr aptr með feng sinn. oc hafþi .lx. scipa. voro mioc stor oc hlaþin af herfangi er þeir hofþo tekit vm svmarit. Oc er þeir sigla norþr fyr Þioþe. þa cømr þar af landi ofan i moti þeim Sveinn konvngr viþ her miclom oc kallaþi a Haralld konvng. Hitt er nv raþ segir[53] hann at leggia at landi oc beriaz. etla ec at þer scylit eigi vm þat eiga at hallmela oss lengr at eigi verþi fvndr varr. þott noccoro se siþarr svmars en stefndr var. oc er þat nv vascleicr Norþmonnom er þeir þicciaz ifir Donom vera vm alla lvti (at) ganga nv a land oc beriaz viþ Dani. oc mon yþr þetta vera noccoro meiri frami þott konvngr se eigi mikill fyr ser at beriaz við hann. helldr en taca calfa eþa kið eþa gripi manna. sem þer hafit iafnan gort her i Danmorc. Haralldr konvngr svarar.[54] Þat hygg ec at morgom scyli cvnnict. at ver hofvm bariz við fleiri menn en bvcarla eina. var oc sva stefndr fvndr varr viþ Elfina at þer leitoþot eptir. oc var þat konvngligt. en hitt þotti oss illa sama at riv(f)a þat mal er mikill herr var saman cominn. oc var þat yþvar ohavfþinglict. at fara með þvi eino er velrø̨þom setti. oc liggia fyr þat vndir margs mannz ameli. oc hefir Donom verit scapnaþar hefnd þo at ver hafim setzc i costi þeira. oc þat þøtti mer liclict. ef þeir hefþi gengit sva ner oss at vapnin tøkiz til at ver mondim gøra þeim einhveria hriþ. en nv var þat høgt er þeir vorþo hvartki fe sitt ne conor. En at ganga her a land vpp sem þv beiþir at beriaz viþ allan Dana her. þat er ecci mitt raþ viþ eigi meira liþi en ec hefi nv her. en beriaz mon ec a scipom viþ þic ef þv villt. þott Danir se halfo fleire. Þetta boþ Harallz sannar Þioðolfr scald.


Bavð sa er beztrar tirar
borinn varþ vnd miþgarþi
rikri þioþ at rioþa
ranndir Sveinn a landi:
þo letzc helldr at hellde
hvatraþr konvngr laþi
a byriar val beriaz
bilstyggr Haralldr vilia.


Nv sigldi Haralldr konvngr norþr. oc vicv enn avstr til Limafiarþar. oc mest fyr þa soc at veþr begþi þeim. en þo heria þeir hvar sem þeir fara. Þeim byriar litt. oc taca svnnan roþr. oc liggia vm nott viþ Samsey. oc þegar vm morgoninn i solar hroþ vacna þeir. oc sia[55] at miorqvi la mikill allt vm eyna. en litlo siþarr sia þeir annan veg i hafit fra ser sem elldar noccorir veri. Var sagt[56] Haralldi konvngi. þa melti hann. Lati af tioldin af sciponom sem tiþast. oc taci norþr með roþri. ec veit gørla segir hann at herr er cominn at oss. miorqvinn legsc með landino. en vt i hafit mon sol scina biart. oc mon þar vera nocqvorr konvngligr scipbvnaþr. oc mon yþr þat synaz elldrinn. er morgynsol scinn a gvllit. Sva var þetta iafnt sem konvngr sagþi.[57] at þar var cominn Sveinn konvngr meþ vvigian her. Oc er Sveinn konvngr sa liþit Norþmanna. þa eggiar hann fast sina menn til eptirroþrar. oc latit yþr hvgqvemt[58] vera hvers þer hafit mist fyr þeim. oc hve micla haþvng með mannscaþa oc fiarranom er eigit þeim at gialda. her mono oc margir eiga at leita eptir dyrligom conom oc miclo fe. oc er osynt at comiz i betra føre. oc mon lengi vppi ef ver fengim nv þess hefnt a litilli stundo er þeir hafa oss gørt til hneisiss. Danir taca nv eptirroþr mikinn oc hofþo scip miclo sciotari oc sett miþr. oc dregr saman meþ þeim. oc ser nv Haralldr konvngr at eigi mon hlyþa svabvit. Dreki for siþarst allra scipa Haralldz konvngs. er hann styrþi sialfr. Þa melti Haralldr konvngr. Raþs mono ver nv leita verþa. þvi at eigi dvgir svabvit. nv scal casta fyr borþ viþom. oc lata þa(r) a coma dyrlig cleþi oc aþra goþa gripi. þvi at nv er lognn mikit. oc helldr þannoc stravmi at þangat mon a hefia í moti þeim. oc þess get ec vm þa Dani at þeir yqvi þangat flotanom til. sem þeir sia gersimar sinar vtanborþz. Sva var gort oc varþ konvngr nergetr. Þegar er Danir sa fø sitt reca a hafino. þa vico þeir þegar til er fyrstir como at. oc dvalþiz nv eptirroþrinn. oc er Sveinn konvngr com at með sino scipi. þa eggiar hann fast. oc er þat scomm mikil viþ sva mikinn her sem Danir hafa. ef ver scolom nv eigi fa valld Norþmanna. oc minniz þer litt a þat. hverso margra illra lvta þer eigit þeim at hefna. Nv herþaz Danir við eptirroþr annat sinn. oc dregr enn saman með þeim. oc ser Haralldr konvngr at meira ganga Dana scip. oc mono ver letta scip var. scal fyr borþ bera þungavarnaþ beþi mallt. oc hveiti oc hleypa[59] niþr mvnngatom. Sva var gort oc stoþ sva vm hriþ. oc enn ser Haralldr konvngr at eigi hlyþir svabvit. oc melir. Nv scolo þer taca viggyrþla oc verpla toma oc casta fyr borþ. siþan scal reka vtanborþz ena hertecno menn vini þeira Dana oc felaga. oc þar með conor þeira. Oc var sva gort sem konvngr melti at þvi var ollo a kaf scotit. oc kleif þat vpp a viþvna beþi conor oc annat folc. oc hefr þat nv allt saman fyrir stravmi. Oc er Danir coma þar at oc sia mennina illa stadda. kenna þar conor sinar oc aþra vine. þa vikia þeir til sciponom. oc vilia taca mennina fyr hvetvetna fram. oc stoþvaz nv flotinn. þurfti viþa til at yqva at taca menn. oc søkiz mioc hafit norþr. en Donom leiddiz at roa. oc i þessi dvol þeira Dana er nv sagt at flotarnir sciliaz. Ferr Haralldr konvngr viþ svabvit til Noregs. oc lezc þat vilia myndo at eigi liþi langt aþr fvndr þeira Sveins yrþi oc þetta metti hefnaz. Enn Sveinn konvngr melti viþ menn sina er hann com eptir. oc þeir toco mennina af cafi. Þetta er varcvnn mikil segir[60] hann at þer hialpit monnom viþ. en þo myndvt er nv hafa til gett ens meira fengsins ef þer verit iafnsceleggir mer. oc mondim ver Haralldr konvngr fvnndiz hafa þesso sinne. oc scyldo Norþmenn reyna hvart Danir kynni at beriaz oc er þat licligast at þessi vfriþr liggi lengr a oss. er nv varþ af avþit vm fvnd varnn. Her vm orti Þorleicr.


Allt vm fra ec hve ellti
avstmenn a veg flavsta
Sveinn þa er siclingr annarr
snarlvndaþr hellt vndan:
fengr varþ Þrønda þengils
þeir letto scip fleire
allr a eli sollno
Jotlandz hafi fliota.


Sveinn konvngr vicr nv svþr aptr vndir Samsey. oc hittir þar .vii. scip af Vicveriom. þat er leiþangrsliþ oc bøndr. oc er Sveinn konvngr com at þeim biþia þeir ser griþa oc bioþa fe fyr sic oc at konvngr raþi einn sem hann vill. Sveinn konvngr svarar. Ef nv bar vndan oss enn meira sigrinn. þa etla ec þat raþ at gefa yþr lif. sem Þorleicr segir.


Sętt bvþo seggia drotni
siclings vinir micla
svofþo hialdr þeir er hofþo
hvgstinnir liþ minna:
oc snarraþir siþan
socn er orþom tokosc
ond var yta kindom
ofol bvendr dvolþo.


Margir eggioþo Svein konvng at drepa þa. oc qvoþo marga þess eiga at gialda Nor(þ)menn er Haralldr hafþi gort. Konvngr segir. Eigi þicci sva vel farit at ec (sia) helldr osigrsell i orrostom en ec drepa þa menn er ganga a mina miscvnn. oc scal ec eigi (lata) þat vera mitt raþ segir hann. Nv fara þeir bøndr i friþi. oc er her ecki |[61] getid vm febætr. en allir þagu þeir lif af Sueini konungi og sitr hann nu heima j Danmork vm uetrinn vm kyrth.


Vm Haralld konung

Haralldr konungr var rikr madr og stiornsamur jnnanlandz spekingr ath vite. og þath (er) vitra manna mal ath eingin madr hafe verit diupuitrare aa ollum Nordrlondun en Haralldr konungr og manna radsniallaztr so ath honum uard alldri radfatt. Hann uar sterkur madr ath afle og uigur huerium manne betr. hann var fullhugi og mikill aa framkuæmd verka sinna sem nu hefir leinge fra verith sagt. og liggia þo nidre osagder miklu fleire hlutir þeir sem osagdir eru af hans afreksverkum og kemr mest til þess ofrodleikr vor ok þat med ath ver vilium eigi rita uitnesburdarlausar saugur þott uer hofum heyrt þær frasagnir. þuiat oss þikir betra ath hiedan af se uid aukit helldr en þetta sama þurfe aptr ath taka. Er mikil saga fra Haralldi konunge j kuædi sett þau er honum samtida uoru vm hann kuodin og færdu honum sialfum þeir sem ortu. var Haralldr konungr þui mikill uinr þeirra ath honum þotte gott lofit þuiat hann uar þessa heims hofdingi hinn mesti. En þo eru enn hans braugd ath segia. Hann hefir verit allra Noregs konunga vinsælaztr uid Jslendinga. Þa er aa Jslande uar miked hallæri þa sende Haralldr konungr fiogur skip og hladin aull med miol og quad aa ath ecke skippund skyllde dyrra enn þrim morkum vadmala. hann leyfde vtanferd aullum fatækum monnum þegar er þeim feingizt vistir vm haf og for fiolde vtan fatækra manna. og þadan jfra nærdizt landit til arferdar og batnade er adr uar ath þrotum komit af hallæri þui er aa geck. Haralldr konungr sende vt til Jslandz klucku til kirkiu þeirrar er hinn heilage Olafr konungr sende uidin til og adra kluckuna. og su kirkia var sett aa Þinguelle þar sem alþinge er sett. Þuilikar meniar hafa menn hans aa Jslande og þar med margar storgiafir er hann veitte þeim er hann sottu heim. Vlf Ospaksson islendzskan mann hann giorde Haralldr konungr stallara sinn og ueitte honum þar med hinn mesta metnad og ualde honum kuonfang uirduligt Jorunne Þorbergsdottur Arnasonar. þa hafde Haralldr konungr sialfr gerth brudkaup til Þoru Þorbergsdottur systur Jorunnar. Vlfr stallare vard madr kynsæll j Noregi. hans son uar nefndr Jon. hann var fader Himallda fodur Eysteins erkebyskups. Haralldr konungr atte .ij. senn uid Þoru Þorbergsdottur hiet hinn ellre Magnus en Olafr hinn yngri. Haralldr konungr let giora Mariukirkiu nordr j Nidarose og stod þar þa alltarid sen nu eru gradrnar hia Kristkirkiu. hann lagde þar til prouentur myklar og hann efldi miog kaupstadinn j Nidarose. Ogh vm hans daga voru Armædlingar mestir lendra manna j Noregi fyrir sakir mægda uid konung. og ath þeim vard konungenum mest traust j ollum þeim hlutum er hann vardathi.


Vm osætt konungs og Einars þambaskelfis

Haralldr konungr uard osattr uid Einar þambaskelfir fyrir þa sok ath Einar villdi jafnazth uid konung j rikdom sinum allt j Þrændalogum. og alldri kom hann so til kaupstadarens þa er Haralldr konungr var fyrir ath eigi hefde hann mikid lid. og varla matte konungr koma fram malum sinum fyrir ofriki Einars. Ogh þath kapp giorde Einar j kaupstadnum ath hann tok af mote sannan[62] þiof og nade konungr eigi ath dæma hann og uar Haralldr konungr sialfr aa motinu. Þetta mællti Haralldr konungr so ath nockurir menn heyrdu.


Riodan mun rada
randabliks vr lande
oss nema Einar kysse
ỏxar munn enn þunna.


Þat segia menn ath Haralldr konungr kuæde visu þessa þaa er hann saa vt vm loptsualar nockurar ath Einar geck eptir langstrætino og hafde eigi meira ne minna lid en .v. hundrud manna.


Hier se egh vpp enn orua
Einar þann kann skeina
þialfa þamba skelfir
þangs fiolmennan ganga.
fullafle bidr fyllar
finn eg opth ath drifur minna
hilmis stols aa hæla
huskalla lid jarle.


Slikar greinir voro j mille þeirra konungs og Einars.


Fra islenzskum manne

Sva er sagth ath eitt sinn kom af Jslande madr saa er getid er felitill og nordlenzskr var hann ath ætt. Hann hiellt uord vm nott aa skipe þeirra. ok er menn uoru sofnadir þa saa hann þau tidende upp til Gaulardals j Gaularas. ath .ij. menn geingu þangath leyneliga med graftol og grofu þar j jord nidr. og þat ætlar hann ath þeir mune fiar leita. geingr sidan af skipenu og kemr þar at þeim ouorum og ser ath þeir hafa þar kistu vpp tekit og þikiz vita ath full mune af gulle og silfri uera. Hann mællti þa til þess er honum þotte uera fyrir þeim. sa het Þorfinnr. ath þeir skylldu leysa hann af med nockru og letz mundu þa leyna med þeim fundinum. og mæle eg til þriggia marka ueginna segir hann. og ef eg uerd enn sidar feþurfi þa skulu þid fa mer annath þuilikt. þuiat þetta er so mikid fee sem þid hafit fundit ath þat er margs manns sæla. Þenna kost uill Þorfinnr. fær honum slikt sem hann beidde. þa ser Jslendingr ath runar (eru) aa kistunne og sogdu so ath Hakon jall hefdi atth fe þath og sialfr folgit. og nu þotti Jslendingi so sem erfingiar hans ætti þetta fee. Þar la ofan aa kistunni digr gullhringr og helse af gulli. Þeir Þorfinnur skilia nu uid so buit. fer Jslendingr til skips med feing sinn og lætr kyrt yfir þessu. En Þorfinnr uerdr madr so audigr aa litille stundu ath hann visse ogiorla huersu mikid hann atte og uar nu kalladr Þorfinnr kaupmadr edr Þorfinnr en audgi. og þui næst atti hann naliga fe j huerre kaupferd enn bio sialfan sig agætliga ath vopnum og klædum. og giordiz nu mikid ord aa vm hans hagi. en menn þottuz eigi skilia ath munde so skiott uid ganga hans kostr. En Jslendingi forzt litt med fenu og tyndiz allt fyrir honum. kemr sidan aa fund Þorfinnz nockurum sumrum sidar og bidr hann fiar sem mællt uar med þeim. Þorfinnr bregdz uid þetta okunnigr sagde hann ecke eiga ath sier. skilia þeir ath þessu sinne. Sidan for Jslendingr aa fund Einars þambaskelfirs og bidr sier aasia og quez vera felaus. og tek Einar vid honum. Ok nu ætlade hann ath launa Einare so ath segia honum til fundarens aa fenu og þotti eigi auruænt at hann munde þikiaz eiga nockura tiltaulu vm fe þath er att hafde Hakon Hladaiarl magr hans. Þetta forst þo vndan og getr hann ecke vm þetta fyrir Einari. Lidr nu aa uetrinn og allt þar til er sumrar og gleymde hann ath segia. Og er menn ætla ath fara ferda sinna vm vorith þa spyr Einar Jslending huad hann ætle fyrir sig ath leggia. en hann lezt fusaztr ath fara vt til Jslandz. þat er þier og bezt fallit segir Einar. hier er fe litid er eg uil faa þier og mattu kaupa þier þar med nockura naudsynliga hlute. mun eg lata flytia þath til skips. er þat kista ein og j uarningr nockur. vist mun ek og fa þier. Skilia þeir nu. ferr Jslendingr j brott og getr ecki vm fiarfundinn. kemr j bæinn og finnr Haralld konung. Og eirn dag er menn geingu fra kirkiu mællti konungr. huer er madr sa hinn skrautbune er þar geingr eptir strætinu. Honum uar sagt ath þath uar Þorfinnur kaupmadr. Konungr mællti. undarliga uerdr slikt er slikir menn koma so myklu fe saman aa litille stundu ath gioraz so festerkr. ek man fyrir litlu ath hann uar nær aureige. kynligt ef þath er eigi af nockuru vondu efne. og kallid hann til min uil ek finna hann. Og so var giort. Og er hann kom fyrir Haralld konung þa mællti Haralldr konungr. huathan kom þier fe þath hit mikla er þu hefir so skiott saman dregit. Hann er lengi fyrir ath segia enn finnur þo til eitt og annath ath aa hafi skotnad. Nei seigir konungr. ecki er neytt j þui er þu seigir. nu eru tueir til seigia lostigr hid sanna edr ella munttu seigia naudigr og med nockrum hardkuælum. Og seigir hann þa lostigr hid sanna. Og er kongr veit hans sannindi af hueriu efne risit hefir fiardrattr hans þa lætr konungr taka upp allt feith og eignar sier og jafnvel þat j kaupferdum er. og lez þo betr giora enn Þorfinnr var makligr er hann drap hann eigi þar sem hann fanzt aa konungs fe. Konungr feck honum sidan fe nockut og for hann af lande j brutt. Og nu kemr Jslendingi j hug ath hann mun þagath hafa ærid leingi yfir fiarfundinum. fer nu þo og hittir Einar og segir honum nu allann atburdinn. Einar mællti. betr munde farit hafa þitt mal og allra vorra ef ver hefdum fyrre vordit ath bragde ath naa fenu en Haralldr konungr. og er nu allohægt ath kippaz vm fe vid hann. en ver hefdum allz koste uid Þorfinn og skyllde þa þo betre hans kostr en nu. og eingi giptumadr muntu vera so vænliga sem fyrst hafde til stofnaz vm þitt mal. en þo skalltu enn þiggia nockut silfr af mer og leitadu vt til Jslandz sem skiotaz og kom eigi til Noregs medan Haralldr konungr er yfir lande. Skiliaz nu annath sinne. Ok litlu sidar ferr Einar til bæiarins med myklu fiolmenne bæde frændum sinum og vinum. og er hann kom j bæin stefnir þangath til sem Haralldr konungr var j kirkiu. Og er konungr geck fra kirkiu snyr Einar aa mote honum og heilsar aa hann. konungr tek kuediu hans. Sidan spurdi Einar ef hann hefde vpp borit fe þath er Þorfinnr audgi hafde vardueitt. Konungr segir ath so var. og uoru þat landzlog ath konungr eignadiz þat fe er j jordu finz. Einar segir ath þath var rett vm þath fe er einge kennezt vid. en ek hefir hier sannar jarteignir til bæde med runum og so med einkagripum ath þetta fe hefir att Hakon jall magr minn. nu þikiunz ek eiga erfdafe þetta sem annath eptir Hakon og Bergliot kona min dottir Hakonar. og ef þier vilit feit eigi lata segir hann þa skulu uit nu eigi spara eptir at sækia. en þier standith fyrir ef ydr syniz saa kiorligri. Haralldr konungr mællti. rikr erttu Einar ef þu ert konungr yfir landeno helldr enn ek þo eg se so kalladr. Nei segir hann þu ert konungr yfir lande þino enn ongum manne uil eg þola olaug. Nu gæta til godgiarnir menn med þeim ath eigi yrde verra af. og skiliazt nu at sinne. Standa nu þesse mal kyrr vm hrid og sefaz helldr hugr þeira er fra lidr og siautlaz nu med fortaulum þeira manna er vinir voru huorratueggiu konungs og Einars og godan hlut villdu ath eiga med þeim.


Um klok raad Haralldz konungs

Þath er sagt einhueriu sinne ath Haralldr konungr giorir þat rad ath hann tekur hondum .ij. danska menn med jnnsigle Sueins konungs. Sidan lætr hann gera bref til lendra manna og allra hofdingia j landeno og setr nu fyrir brefin jnnsigle Sueins konungs. Hann kaupir nu ath þeim hinum donskum monnum ath þeir skule fara med þessum brefum til hofdingia landzins og segiaz vera sendemenn Sueins konungs vr Danmork. þeir skulu og hafa storfe med ser ath gefa hofdingium til þess ath þeir veitte honum lid ef hann kæmi j landit. Eptir þat fara þesser med rade konungs og þar med brefum og insigle Sueins konungs. sogdu og j hliode huar sem þeir kuomu ath þeir væri sendemenn Sueins konungs eptir þui sem bref þeira vottodu. Þeir kuomu vida fram og reyndiz monnum allmisiafnt. og eru þeir eigi aller nefndir. Þess er getid. ath þeir koma til Einars þambaskelfis og syna honum brefin og so feit er honum uar bodit. Hann segir. kunnigt er monnum þat ath Haralldr konungr er ecke vinur minn. en Sueirn konungr mælir jafnan vingiarnlega til vor og ath visu uil eg vera uinur hans og segit honum so. en med þui ath hann komi til Noregs med her aa land Haralldz konungs og heriar honum aa hendr þa skal ek j mote standa med aullum minum afla og ueita Haralldi konungi slikt er ek ma. og huern enda sem aa med ockr Haralldi konunge þa mun eg ecke suikia hann ne land vndan honum. Þeir foru aa brott uid þetta. Koma nu aa Steig til Þoris ganga fyrir hann og syna honum feit og bera fram brefin. Þorir segir. jafnan leggr Sueirn konungr til vor goda hluti og vinsamliga og kann vera ath þath þuerre enn ecke ath þui er mer syniz nær sem ver faum þat launad. Þorir tekur uid fenu og uardueitir. enn sendimenn fara leid sina. Sidan komu þeir til þess mannz er Hogne heitir og er Langbiarnarson allra manna audgaztr og bezt mentr. þeir syna honum nu brefin og feit. Hann segir. þath þiki mer likligt ath litid skyn mundi Sueirn hafa aa mer þar sem ek er eirn bukall. en þessu male er þo so ath suara. ef Sueirn konungr fer hingat j land med her sinn j Noreg þa skal einge bondason honum oþarfare en ek. Foru þeir aa brott uid so giort og koma enn aptr vm sidir til Haralldz konungs. og tok hann uel uid þeim og spyr jnniliga eptir j huerium stad huersu farit hefde. enn þeir segia honum. Huersu foru ord med ydr Einare kappanum aa Gimsum. Sendemenn herma honum ord Einars. Konungr mællti. sliks uar beint von ath honum at dreingeliga munde hann mæla og af aungri hollostu uid mik. en huersu for med ydr Steigarþori. Þeir sogdu ath hann tok uid fenu en mællte þo godum einum ordum til beggia konunganna. Haralldr konungr segir. þat ma sizt marka edr vita huersu honum er gefit og marga stora hlute hofum ver til hans giort og so hann til vor. en huersu for med ydr Hogna sagde konungr. Þeir sogdu honum huersu ord foru med þeim og hann kuad onguan skylldu Sueine konunge verra enn sig ef hann kæmi j Noreg med hernadi. Þa mællti Haralldr konungr. þar sitr eitt lendz mannz efnit. Þat er nu fra sagt at Haralldr konungr for ath veizlum bratt eptir þetta og þikiz nu vita huar uinir hans sitia fyrir edr ouinir. og tekur nu fe at þeim er sanner vrdu ath suikum uid hann en suma let hann drepa. Sidan for konungr aa fund Þoris og ætladi ath koma aa ouart. enn sa var eirnhuerr madr j lide konungs er var uinur Þoris og leynizt fra foruneyti konungs og segir þat Þori ath konungr ætlade þangath og væri reidr honum miog og sagdi honum huersu farit væri malenu og huert uite þeir hofdu hreft er uid fenu hofdu tekit. Þorir tekur þegar hest sinn og ridr j mote konungi og hefir med ser fe þat er hann hafdi uid tekit. og er þeir funduzt þa fagnar Þorir uel konungi og mælti sidan. veizla er buin þar hia mer herra og kann ek mykla þock at þier sækit til. en menn hafa komit til vor af Danmork sunnan en fra Sueine konunge og foru med brefum hans og nockuru fe er þeir budu fram. nu kom mer þat j hug ath taka uid fenu og þotti mer betr komid ath þier hefduth enn Danir. tak nu uid herra. og selr honum fesiodinn. Vel mun ydr fara seigir konungr. Þannueg er til farith herra segir hann at menn minir her j bygdinne hafa vnniz aa miog og uerd eg til fara at sætta þa ef þier gefit orlof til og kem og þo j kuoll(d) til ydar. Og þegar keyrir hann hestinn og hleypir aa burt. Konungr kemr til veizlunnar og voru þar fair menn fyrir og kom Þorir eigi heim. Þa mællti konungr. hafi þik troll so slægan. en þar er saa madr er sizt ma vita huad j skape byr. ogh er þetta nu nockod vant ad skilia med hueriu hann ferr. en ecki munu vid hann nu hafa ad sinne. en svo segir mer hugr vm ad osynt sie huerssu hans mal leidir til lyckta fyrir sakir pretta hans og otruleika. Ferr konungr af veizlunne og finnazth þeir Þorir ecki og kemr konungr nu til Haugna og tekr nu veizllu ath hans. ogh er konungr þar allkatr og lezt spurt hafa vingiarnligh ord hans og sagde honum þau skylldu fyrir godu og hann mundi gefa honum lendz mannz rett. Haugne suarar. med þockum vil eg taka ydra vingan herra og allt þath er ek ma skal eg ydr gotth giora. en lendz mannz nafn þat uil eg eigi hafa þuiat eg ueit huad rætt mun þa er lendir menn koma saman. þar sitr Hogni og er minztr allra lendra manna. hann er buanda ættar. þat er mer ecki til uirdingar helldr til haddungar og ath athlægi. nu vil eg helldr vera mestr bændanna og se þat mællt huar sem menn koma saman ath Hogni er þeirra fremztur og verdr mer su vmræda myklu vinueittre og mer skapfelldri. en soman og uirdingina uil eg þeckiaz af ydr herra hueruetna fram þott ek hafa bonda nafn. Konungr kuad slikt stormannliga mællt hans handar og skiliaz nu med myklum kærleika.

|[63] Þat er nv fra sagt en einhverio sinni at Haralldr konungr bavð Einari þambascelfi til sin til veizlo. oc melti til navccverrar vingunar með þeim konungi. Konungr fagnaþi honom vel oc setr hann hia ser. Oc of kvelldit er (þeir) havfþv snętt oc bordin voro bravto. sotv þeir eftir (i) hvirfingi konvngr oc Einarr oc villdarmenn. sato i halminom oc voro dynur lagþar at baki þeim konvngi oc Einari toko hial i milli sin oc scemtun. segir konungr fra mavrgom afrecsvercom sinom i vtlavndom oc fan þat at sva var sem Einarr leiddi þat ekci. sem svefn navckverr liþi a hann. Einarr var þa gamall miavk. Oc nv er konungr fann þat at Einarr leiddi ekci oc þotti sem hann ovirþi frasavgnina oc þottiz finna beþi nv oc fyrr i þeira viðsciptom at Einarr villdi ekci til hans hvgdv leggia. en hann þottiz nv myct hava sitt scap oc sveigt til samþyccis með þeim. Oc nv er menn voro m(i)ǫc drvcnir. þa var Einarr ner svefns. sat hann sva at hann hne(i)g vp at dynonum. þa lavt hann at Griotgarþi frenda sinom oc melti. Tac nv grasit segir hann oc vef saman oc stic i havnð Einari oc kny hann við fast oc mel þetta Viliom bvaz Einar. Griotgarþr giavrrir nv sva oc treysti at iafmt i þvi oc frat við. Konvngr gek þa i bravt. Oc er Einarr veit þat er vm er þa verðr hann reiþr miǫk oc ferr þegar bravt oc heim of nottina. Oc of morgininn[64] eftir kemr hann i bęinn með micla sveit manna oc fara þegar at loptom þeim (er) Griotgarþr svaf i. oc lata þar drifa vapn a oc lvco sva at þeir vago Griotgarþ. Konungi licar þetta illa of frenda sinn oc gǫriz nv af nyio[65] micill oþocci með þeim Einari oc konungi. leitar konungr ekci eftir of settir. en Einarr bavð avngar. en etlaþi at beta ef konungr leitaþi eftir. en konungi þotti Einar eiga at bioþa oc matoz þeir þat við. Vinir þeira eigo nv lvt i oc vilia sétta þa oc kemr sva þvi mali at Einarr ferr til bęiarins með liþi miclo oc ętlar nv at bioþa konungi settir. en konungr let at þeir scylldi reþa malit með ser. oc scylldi Einarr fara i malstavfo konungs til tals við hann. stofan stoð við ana Nið þar sem nv er havllinn. Oc Einarr gecc at havll(inn)i oc inn siþan. þa melti hann. Myrt er i malstofo konungs. Einarr bað Eindriþa[66] son sinn standa i forstofunni. oc letz etla at konungr mindi eigi a hann raþa ef hann veri eftir. Oc er Einarr kemr i stofvna þa bera þeir menn vapn a hann er þar ero fyrir. Einarr veþr þa at þar er konungr er oc havgr til hans oc sacar hann ecci þvi at hann er fyr i tveim bryniom. Þa melti Einarr. hva(s)t bita nv hvndar konungs. Oc er Eindriþi heyrdi þat. þa stenz hann eigi oc leypr inn oc er sa maþr Arni nefndr er honom varþ at bana oc var þar nv drepinn Einarr oc Eindriþi son hans er allra manna var vaskastr oc giavrfiligastr. Nv leið sva at Einari lavng heipt oc fianscapr[67] er Haralldr konungr hafþi lengi bundiz oc stilltan sic at. sem til visar fyr i þesso mali oc var þo mavrg avnnvr amining milli þeira aþr en a þessa lvnd lyciz. Oc i þenna tima voro lendir menn i Noregi sva ofkatir. at þegar er þeim licaþi navccoð illa við konung þa lavpo þeir or landi svðr til Danmercr til Sveins konungs. giavrþi hann þa micla þar i Danmorc. sumom gaf hann gull en sumom veitti hann annan soma. sem Þiodolfr scald segir.


Daþ oc drotni goþom
drengspell er þat lengi.


Þa for Fiðr Arna son or landi svþr til Danmercr oc gaf Sveinn konungr honom iarlldóm oc mikit len[68].


Fra þvi er Avþvn enn vestfirðzki førþi Sveini konvngi biarndyri[69]

Maþr het Avþun vestfirþzcr at kyni oc felitill. hann for vtan vestr þar i fiavrþom með vmbraði Þorsteins buanda gods oc Þoris styrimannz er þar hafþi þegit vist of vettrinn með Þorsteini. Avþun var oc þar oc[70] starfaþi firir honom Þori. oc þa þessi lavn af honom vtanferþina oc hans vmsia. Hann Avþun lagdi mestan luta fiar þess er var fyr moþur sina aðr hann stigi a scip oc var qveþit a .iii. vettra biavrg. Oc nu fara þeir vtan heþan oc fers þeim vel oc var Avþun of vetrinn eftir með Þori styrimanni. hann atti bv a Mę́ri. Oc vm svmarit eftir fara þeir vt til Grenlandz oc ero of vettrinn. Þess er við getið at Avþun kavpir þar biarndyri eitt giavrsimi micla oc gaf þar firir alla eigo sina.[71] Ok nv of svmarið eftir þa fara þeir aptr til Noregs oc verða vel reiðfara. hefir Avþun dyr sitt með sęr oc etlar nv at fara suþr til Danmercr a fund Sveins konungs oc gefa honom dyrit. Oc er hann kom svþr i landit þar sem konungr var firir. þa gengr hann up af scipi oc leidir eftir ser dyrit oc leigir ser herbergi. Haralldi konungi var sagt bratt at þar var komit biarndyri gavrsimi micil. oc a islenzcr maþr. Konungr sendir[72] þegar menn eftir honum. oc er Avþun kom firir konung. queðr hann konung vel. Konungr tok vel queþio hans oc spurþi sidan. Attv giavrsimi micla i biarndyri. Hann svarar[73] oc qvezc eiga dyrit eitthvertt. Konungr melti. Villtv selia oss dyrit við slico verði sem þu keyptir. Hann svarar.[74] Eigi vil ek þat herra. Villtv þa segir[75] konungr at ek gefa þer .ii. verð slic oc mvn þat rettara ef þv hefir þar við gefit alla þina eigo. Eigi vil ec þat herra segir[76] hann. Konungr melti. Villtv gefa mer þa. Hann svarar.[77] Eigi herra. Konungr melti. Hvat villtv þa af giavra. Hann svarar. Fara segir[78] (hann) til Danmercr oc gefa Sveini konungi. Haralldr konungr segir. Hvart ær at þv ert maþr sva vvitr at þv hefir eigi heyrt vfriþ þan er i milli er landa þessa. eþa ętlar þv giptv þina sva micla at þv mvnir þar komaz með giavrsimar er aþrir fa eigi komiz klaclavst þo at navþsyn eigi til. Avþvn svarar.[79] Herra þat er a yþro[80] valldi en avngo iatom ver avþro en þesso er ver havfom aþr etlat. Þa melti konungr. Hvi mvn eigi þat til at þv farir leið þina sem þv vill. oc kom þa til min er þu ferr aptr oc seg mer hverso Sveinn konungr lavnar þer dyrit. oc kan þat vera at þv ser gefomaþr. Þvi heit ek þer. sagði Avþun.

Hann ferr nv sidan suþr með landi oc i Vic avstr oc þa til Danmerkr. oc er þa vppi hverr penningr fiarins. oc verþr hann þa bidia matar beþi fyr sic oc fyr dyrit. Hann cǫmr a fvnð armannz Sveins konungs þess er Aki het oc bað hann vista nocqverra bedi fyr sic oc fyr dyrit. ec etla segir hann at gefa Sveini konungi dyrit. Aki letz selia mindo honom uistir ef hann uilldi. Avþun qvezt ekci til hava firir at gefa. en ec villda þo segir hann at þetta kvemiz til leiðar at ek metta dyrit fera konungi. Ec mvn fa þer vistir sem iþ þurfit til konungs fundar. en þar i moti vil ek eiga halft dyrit. oc mattv a þat lita at dyrit mvn deyia fyrir þer. þars it þvrfvð vistir miclar en fe se farit oc er buit við at þu hafir þa ekci dyrrsins. Oc er hann litr a þetta syniz honum navcqvoþ eftir sem armaþrinn melti firir honom. oc settaz þeir a þetta at hann selr Aka halft dyrið oc scal konungr siðan meta allt saman. Scolo þeir fara badir nv a fund konungs. oc sva giavra þeir fara nv baþir a fund konungs oc stodv fyr borþino. Konungr ihugaði hverr þessi maþr mindi (vera) er hann kendi eigi oc melti siþan til Avþunar. Hverr ertv segir[81] hann. Hann svarar.[82] Ek em islenzcr maðr herra segir hann. oc kominn nu utan af Grenlandi oc nv af Noregi oc etlaþac at fera yðr biarndyr þetta. keypt[ac] þat með allri eigo minni oc nv er þo a ordit micit fyrir mer. ek a nv halft eitt dyrit. Oc segir konungi siðan hverso farit hafði með þeim Aka armanni hans. Konungr melti. Er þat satt Aki er hann segir. Satt er þat segir hann. Konungr melti. Oc þotti þer þat til liggia þar sem ec settac þic micinn mann at hepta þat eþa talma[83] er maðr giavrþiz til at fera mer gǫrsimi [oc gaf] fyr alla eign. oc sa þat Haralldr konungr at raði at lata hann fara i friþi oc er hann várr ouinr. hygg þv at þa hve sannligt þat var þinnar hanðar. oc þat veri macligt at þu verir drepinn. en ec mon þv eigi [þat giavra]. en bravt skalltv farar þegar or landino oc koma alldrigi aptr siþan mer i avgsyn. en þer Avþun |[84] kan ek slica[85] þavc sem þv gefir mer allt dyrit oc ver her með mer. Þat þecciz hann oc er með Sveini konungi vm hriþ.

Oc er liþv navccveriar stundir. þa melti Avþun við konung. Bravt fysir mic nv herra. Konungr svarar[86] helldr seint. Hvat villtv þa segir hann ef þv vil eigi með oss vera. Hann segir. Sudr vil ec ganga. Ef þv villdir eigi sva gott rað taca segir[87] konungr þa mindi mer fyr þiccia i er þv fysiz í brot. Oc nv gaf konungr honom silfr miavc micit. oc for hann suþr siþan med rumferlom oc scipaþi konungr til vm ferþ hans. baþ hann coma til sin er (hann) kvemi aptr. Nv fór hann ferðar sinnar vnz hann kemr svdr i Romaborg. Oc er hann hefir þar dvaliz sem hann tiþir. þa ferr hann aptr. tekr þa sott micla giavrir hann þa akafliga magran gengr þa vp allt feit þat er konungr hafdi gefit honom til ferþarinar. tekr siþan vp stafkars stig oc biðr ser matar. Hann er þa kollotr oc helldr vselligr. hann kemr aptr i Danmavrc at pascom þangat sem konungr er þa staddr. en ei þorði hann at lata sia sic oc var i kirkioscoti. oc etlaþi þa til fvndar við konung er hann gengi til kirkio vm qvelldit. Oc nv er hann sa konunginn oc hirþina fagrliga bvna. þa þordi hann eigi at lata sia sic. oc er konungr gekc til dryccio i havllina. þa mataþiz Avþun vti sem siþr (er) til rumferla meðan þeir hava eigi kastat staf oc screppo. Oc nv of aptaninn[88] er konungr gecc til kvelldsavngs. etlaþi Avþun at hitta hann. oc sva mikit sem honom þotti fyrr fyr ioc nv miclo á er þeir voro drvcnir hirþmeninir. Oc er þeir gengo inn aptr þa þecti konungr mann oc þottiz fina at eigi hafdi frama til at ganga fram at hitta hann. Oc nv er hirþin gek inn þa veic konungr vt oc melti. Gangi sa nu fram er mic vill finna. mic grvnar at sa muni vera maðrinn. Þa gekc Avþun fram oc fell til fota konungi oc varla kendi konungr hann. oc þegar er konungr veit hverr hann er toc konungr i havnd honom Avþuni oc bad hann (vel) komin. oc hefir þv micit scipaz segir hann siþan við samdz. Leidir hann eftir ser inn. Oc er hirþin sa hann hlogo[89] þeir at honom. en konungr sagþi.[90] Eigi þurfo þer at honom at hlǫia þvi at betr hefir hann seð fyr sinni sal helldr en ér. Þa let konungr giavra honum lavg oc gaf honum sidan cleþi. oc er hann nv með honum. Þat er nv sagt einhuerio sinni of varit. at konungr byðr Avþuni at vera með[91] ser alengþar oc qvezc mindo giavra hann scutilsuein sinn oc leggia til hans goþa uirþing. Avþun segir.[92] Guð þacci yðr herra soma þan allan er þer vilit til min leggia. en hitt er mer i scapi at fara ut til Jslandz. Konungr segir.[93] Þetta syniz mer undaraliga kosit. Avþun melti. Eigi ma ek þat uita herra segir hann at ec[94] hava her micin soma með yþr en moþir min troþi stafkarls stig v́t a Jslandi. þvi at nv er locit (biavrg) þeiri er ec lagþa til aþr ek fera af Jslandi. Konvngr svarar.[95] Vel er męlt segir hann oc manliga oc muntv verþa giptomaþr. sia einn var sva luttrin at mer mindi eigi mislica at þu ferir i bravt heþan. oc ver nv með mer þar til er scip buaz. Hann gǫrir sva.

Einn dag er a leið varit gec Sveinn konungr ofan a bryggior oc voro men þa at at bua scip til ymisa landa i avstrveg eþa Saxland. til Sviþiodar eþa Noregs. Þa coma þeir Avþun at eino scipi favgro oc voro menn at. at bva scipit. Þa spurþi konungr. Hverso liz þer Avþun a þetta scip. Hann svarar. Vel herra. Konungr męlti. Þetta scip uil ec þer gefa oc lavna biarndyrit. Hann þaccadi giavfina eftir sinni kunnosto. Oc er leið stvnð oc scipit var albvit. þa melti Sveinn konungr við Avþun. Þo uilldv nv a bravt þa mvn ec nv ekci letia þic. en þat hefi ec spurt at illt er til hafna firir landi yþro oc ero viþa avrefi oc hét scipom. nv brytr þu oc tynir scipino oc feno.[96] lit ser þat þa á at þu hafir fundit Suein konung oc gefit honom giavrsimi. Siðann seldi konungr honum leþr(hoso) fulla af silfri. oc ertv þa en eigi felavss með avllo þot þv briotir scipit ef þv fer halldit þesso. Verþa ma sva en segir konungi at þu tynir þesso fe litt[97] nytr þv þa þes er (þu) fant Suein konung oc gaft honom giavrsimi. Sidan dro konungr (hring) af hendi ser oc gaf Avþuni oc melti. Þo at sva illa verþi at þu br(i)otir scipit oc tynir feno. eigi ertv felavss ef þv kemz a land þvi at margir menn hafa gull a ser i scipsbrotum. oc ser þa at þu hefir fundit Suein konung ef þu helldr hringinom. en þat uil ec raþa þer segir hann at þu gefir eigi ringinn nema þu þicciz eiga sva micit gott at lavna navcqveriom gavfgom manne þa gef þeim ringinn þvi at tignom mavnnom somir at þiggia. oc far nu heill.

Siþan letr hann i haf oc cǫmr i Noreg. oc letr flytia vp varnat sinn oc þurfti nv meira við þat en fyrr er hann uar i Noregi. Hann ferr nv siþan a fund Harallz konungs oc vill efna þat er hann het honom aðr hann for til Danmerkr. oc qveðr konung vel. Haralldr konungr toc vel qveþio hans. oc setzc niþr segir hann oc drec her með oss. Oc sva giavrir hann. Þa spurþi Haralldr konungr. Hverio lavnaþi Sveinn konungr þer dyrit. Avþun svarar.[98] Þvi herra at hann þa at mer. Konungr sagþi. Lavnat minda ec þer þvi haua. huerio lavnadi hann en. Avþun svarar[99]. Gaf hann mer silfr til suþrgavngo. Þa segir[100] Haralldr konvngr. Mavrgom mavnnom[101] gefr Sveinn konvngr sillfr til suþrgavngo eþa annarra lvta þott ekci feri honom gǫrsimar[102]. hvat er en fleira. Hann bavþ mer segir Avþun at goraz scutilsveinn hans oc micinn soma til min at leggia. Vel var þat[103] melt segir konungr. oc lavna mindi hann en fleira. Avþun sagþi.[104] Gaf hann mer knavrr með farmi þeim er hingat er bezt varit i Noreg. Þat var stormanligt segir[105] konungr. en lavnat minda ec þer þvi hana. lavnaþi hann þvi fleira. Avþun sagþi.[106] Gaf hann mer leþrhoso fulla af silfri oc qvaþ mic þa eigi felavsan ef ec hellda þvi. þo at scip mit bryti við Jsland. Konungr sagþi.[107] Þat var agetliga gǫrt. oc þat minda ec ekci gǫrt hava. lavss minda ec þicciaz ef ec geua þer scipit. hvart lavnaði hann fleira. Sva var vist herra segir[108] Avþun at hann lavnaði. hann gaf mer ring þenna er ec hefi a hendi oc qvað sva mega at beraz at ec tynda feno avllo oc sagþi mic þa eigi felavsan ef ec ętta ringinn. oc bað mic eigi loga nema ec ętta navcqveriom tignom (manni) sva gott at lavna at ec villda gefa. en nv hefi ec þan fundit. þvi at þv attir cost at taca hvartveggia fra mer dyrit oc sva lif mitt. en þv letz mic fara þangat i friþi sem aðrir naþo eigi. Konungr toc við giavfinni með blidv oc gaf Avþuni i moti goðar giafir aþr en þeir scilldiz. Avþun varþi feno til Jslandz ferþar oc for vt þegar vm sumarit til Jslandz oc þotti vera inn mesti gefomaþr. Fra þessom manni Avþuni var kominn Þorsteinn Gyþo son.


Fra Haralldi konvnga oc Vpplendingom

En i þenna tima verþr Haralldr konvngr vsatr við Uplendinga. tavlldo þeir at Olafr konungr en helgi hefði gefit þeim rettarbętr i mavrgo lagi fyr avþrom (landz)mavnnom beþi um scylldir oc utgorðir oc mavrg landraþ undir beenðr melt[109] þav er (eigi) ero annars(staþar) i Noregi. tolþo [Olaf konung ha]fa ueit ser þessi fullreþi eftir Nesia orrosto firir þa savcc er Uplendingar havfþu ueit honom lið. þa er hann vann vndir sic Noreg af Sveini iarli Haconar syni oc hann stavcc þa or landi. Þetta licar Haralldi konvngi ecki oc vill hann at allir havi lanðzmenn einn rett. [sem Þioðolfr] scald segir.[110]


Leto lystir sleito
land karlar gram varla
gorþi avlld a iorþo
odęmi lavg sema.
oc þvi raþi þioþa
þ[eim] bruto troll er ollv
hęls i hleypikiola
hris andscotom visa.


Haralldr konungr for með liþi a hendr þeim vp a Ravmariki [oc brendi] viþa bygðina. oc gorþi hart a þeim. sem Þiodolfr scald segir.


Toc holmbva hneccir[111]
harþan tavm við Ravma
þar bygg ec fast ens fręgsta
fylking Harallz [gingo]:
elldr var gørr at gialldi
gramr reð en þa tøði
har i hóf at føra
hrotgarmr bvendr arma.


Þaðan for hann vp a Ringarici oc brendi þar bęi. Þiodolfr getr oc þess hverso þeir vicvz vndir hann oc myctvz |[112] til þionkvnar við hann. sem Þiodolfr scald segir.[113]


Lifs baþo ser lyþir
logi þingaþi hringom
[navðgan dom aþr neþi
niþrfall Halfs galla:
lytr folkstara feiti
fatt er til nema iata
þat sem þa vill gotnom
þioð oll konvngr bioþa.[114]


Eftir þat vegdv beenðr sialfom sér oc helldo lavg eftir konungs orþom oc avll hans boþ. en hann hetti þa at brenna bę́i þeira. Oc eftir þat er settvz avll vandreþi þeira þa toc Haralldr konungr þar veizlur a Vplavndom. oc er þess getit at hann var at mannz þess er Arni hét. hann var ricr maþr. oc voro þa avll heroð i friþ þegin. oc segir[115] Arni at avllom mavnnom er þat micill fagnaþ(r) er konungr er i kyrþom oc með astþocca uina sinna.

Vlfr het maðr inn avþgi. hann atti .xiiii. bv eþa .xv. Kona (hans baþ at) hann scylldi þangat bioþa konungi til veizlo. oc kvaþ honom verra at konungr renti hann. Vlfr letz þess vfv́ss at bioþa konungi heim oc qvezc etla at konungr mindi girnaz fe hans nocqverio meirr en honom þetti hofligast. en þo fyr astar sacir við kono sina. þa ferr hann oc byþr konungi til sin. þa er hann var a veizlunni með Arna. Konungr segir[116] sva Ulfi at hann letz fara mindv. Nv byz Vlfr viþ veizlunni. oc er konungr ferr fra boþino þadan fra Arna. þa uerþr hann eigi þinglogi oc secir heim Vlf inn avþga. Þar voro ǫll tilfavng stormanlig. bordbunaþr oc avlgavgn oc hallar bvningr var með miclo yfirbragþi oc beþi oc femicill. Oc nv er menn komo i seti sinn eitthvert sin of veizlona tekr konungr til orþa oc melti. Þat samir vel segir[117] hann at ver gleþim[118] þessa veizlo i várri scemton. Allir svoroþo[119] oc quoþv þat veizlunni micla pryþi oc soma ef slicr maþr scemti.

Konungr melti. Ek mun þa segia reþo litla þa. Er þat up(haf) at þui at Sigurþr hrisi het son Haralldz ens harfagra. Sigurþr atti ser son er Halfdan het. iarll hans het oc Halfdan. þeir voro fostbrǫdr konungr oc Halfdan iarll oc iafnalldrar oc vinir goþir. Almstein het þrell konungs oc stodz alldr þeira a oc attv þeir leica saman [oc konungrinn[120] oc iarllinn. Oc er fram liþo stundir tekr konungr[121] sott oc segir sva hvgr sem sia muni hann til heliar leiþa. Hann scipar sva til at hann setr iarl til at geta ricis með syni sinom Halfdani. letz þess vetta fyr sacir vinatto þeira er verit hafði alla efi at þetta mindi Halfdani syni hans trvast travst er iarlinn var. Oc nv andaþiz konungr. Jarllinn goriz micill styrctarmaðr Hallfdani konungs syni oc heimti saman landscylldir til handa honom. Almsteinn er þa var þrell konungs Hallfdanar var micill maþr oc vęnn oc giavrþiz framqvemdarmaðr oc var vmfram aþra þrela konungs. en(gi) maþr kan segia ętt hans hver hon var. Almstéin þrell byðz til þes at heimta landscylldir þriv sumur oc er hann var kunigr at þui at hann uar etlonarmaþr oc ner fostbroþir þeira Sigurþar konungs favþur Halfdanar konungs oc iarlsins. þa er þat raþ tekit at hann ferr oc heimtir landscylldir. En sva for þo þat mal at litit kom til Halfdanar konungs af feno. Nv andaz iarllinn. en Almsteinn helldr þa til ymissa landa með féet oc ferir a vavxto oc eignar ser feit. hann spenr liþ undir sic meþ fegiavfom. oc er hann veit andlat iarls þa cǫmr Almstein þangat i ricit oc ferr vm nott með liþi til bęiar Halfdanar oc berr elld at benom. Jarllinn atti son eftir oc er sa þar inni með Halfdani. Oc er menn vrþo varir viþ elldzgangin þeir er inni voro oc at hann var af manna uavlldom. þa komvz þeir konungs son oc iarls son i eit iarþhv́s oc var annarr sendi til scogar oc comuz þeir i scoginn. Þeir voro nv a mavrcom vti navcqveria riþ. komo loxins til Suiþiodar til Haconar iarlls oc biþia hann hirþuistar. En hann iarlinn starþi a þa oc veitti þeim vist oc lagdi avngar uirþinga(r) a þa. Þar voro þeir .iii. vetr með iarllinom. Oc i avþro lagi brennir Almstein beinn oc hyggz þar brent hava inni konungs son oc iarls son. Oc eftir þat tekr Almsteinn rici þeira oc goriz þar konungr yfir oc verþr honom engi motstaþa ueitt. en avllom þiccir þo illt undir han(s) rici at bua. Hann tekr konur uirþiligar oc leggr hia ser slica stund sem honom syniz oc getr bavrn[122] við þeim. Oc nv er þeir sveinarnir havfþv verit .iij. vetr i Sviþioð með iarli Haconi. þa etloþo þeir i brot oc gengo firir iarllinn oc þavccoþo honom vistarveizlona. Hann svarar[123]. Hon er litils verþ Halfdanr segir[124] hann. vissa ec ravnar hverir þit vorut þegar er it comit her. en þui let ec lit yfir ykr at engi orðreiþ ueri a gór at it lifþit oc metti þit fa rici ykcur. uil ec nv fa ykr .ccc. manna oc uita ef sva vel yrþi at þit quemit þar a ovart oc mettið hefna þeim inom illa manni Almsteini. Þeir fara nv siþan meþ þesso liþi oc coma i landit oc for engi frett fyr þeim oc qvomo a vvart til beiar Almsteins oc lavgþo elld at. Gecc liþit v́t. Almstein baþ ser utgavngo. en Halfdan quaþ þat macligt at hann teci nu slican dom a sic sem hann hafþi honom hugat. en fyr þa savc segir[125] hann at ver erom ecci iafnmenni. þa giavri ec þer þan cost at þu scalt huerfa til naturu þinnar vera avallt þrell meðan þu lifir oc avll ętt þin sv er fra þer cǫmr. Oc þat kyss Almstein. oc þa fecc Halfdan honom meþ þrelsnafnino kyrtil huitan oc litt vandaþan. Var nv eftir þetta þings qvatt oc toc Halfdan konungs nafn oc rici sit oc favgnvþo allir þesso scipti. þottvz veslir verit meðan hitt var. Almstein þrell átti mart barna. oc etla ec þa vera ętt þina Ulfr segir[126] konungr at Almstein veri favþur faþir þinn. en ec em sonar son Halfdanar konungs. Oc haui þer frenðr þvi dregiz undir konunga eign sem her ma sia beþi i avltolvm oc avþrom bvnaþi. Tac nv her Vlfr segir[127] hann konungrinn kyrtil einn huitan. þan er Halfdan favþur faþir minn gaf Almsteini favþur favþur þinom oc þar með ettar nafn. ver avallt þrell heþan ifra þvi at sva var fyrr til scipat þa er Halfdan hafþi þingit sem fyrr gat ek at afi þinn toc kyrtillin at þar como męþr barna hans til þingsins. oc tocv þa avll bavrn[128] hans þesskonar cleþi oc scylldi sva allt þat er fra þeim quemi.

Nv letr Haralldr konungr bera fram kyrtil inn hvita fyr avgo Ulfi oc qveþr þetta at honom siþan.


Kennir kyrtil henna
kv attv sciavlldungi giallda[129]
oc alvaxinn oxa
attv sc(i)avlldungi giallda
bavrn oc allt[130] þatz þu arnar
attv sciavlldungi giallda
suin oc aligás[131] eina
attv sciavlldungi at giallda.


oc þar let konungr fylgia drag þetta.


Margar ero manna velar
mosa attv oc sciavlldvngi at giallda.


Tac nv þenna kyrtil er ek bavþ þer aþan er frendr (þinir) hava attan oc þar með nafn þat oc slican soma með sem þeir havfþo. Vlfi þotti ovinveitt scemtvn konungs oc treystiz ner eigi avþro en taca til kyrtilsins. En kona hans oc frendr hennar baþo at hann scylldi alldrigi taca þan hverngi veg sem fęri. oc i annan staþ gengr kona hans fyrir konung með frenda sveit sina oc baþ Ulfi friþar. oc at eigi veri hann sva miavc svivirþr sem a hor(f)þiz. Oc þat varþ at konungr let at bęn þeira oc fec Vlfi eitt buit af þeim fimtan bv́m er hann hafþi att oc neyþir hann ekci til þreldoms. en konungr tekr vp avll avlgavgn hans oc aþrar gersimar oc ser eignar konungr avll avnnur bu hans en þat it eina er han gaf honom. Oc eftir þessa veizlo ferr konun(g)r til Niþaross oc sitr þar.

Fra Haralldi konvngi oc Brandi orva

Nv er fra þvi sagt at eitthvert svmar þa er Brandr in avrfi com til beiarins. hann var son Vermvndar i Vatzfirþi. hann var maþr vinselastr oc avrvastr. en Þiodolfr scalld hafþi sagt konungi iafnan fra Brandi |[132] hue micill metis(maþr) hann uar oc vel at ser. oc sva hafþi hann melt Þiodolfr at honom þetti eigi synt at annarr maþr ueri betr til konungs fallinn i Jslandi firir sacir avrleica hans oc storme(n)zco. hann hefir sagt[133] konungi mart fra avrleicom hans. Oc melti konungr. Þat scal ec nv reyna segir[134] hann. gac til hans oc biþ hann gefa mer sciccio sina. Þioðolfr for oc com inn i scemmo þar er Brandr var firir. Hann stoþ a golfino oc sticapi[135] lerept. hann var (i) scarlaz cyrtli[136] oc hafþi scarlaz scikoio yfir ser oc var bandit uppi a havfþino. hann hafþi avxi gullrecna i handarcricanom. Þiodolfr melti. Konungr vill þiggia scicciona. Brandr hellt fram uercino oc svaraþi engo. en hann let falla af ser scicciona.[137] oc tecr Þiodolfr hana up oc ferir konungi. oc spurþi konungr hverso feri meþ þeim. Hann sagþi[138] at Brandr hafþi engi orð vm. sagþi[139] siþan hvat (hann) hafþiz at oc sva fra buningi hans. Konungr melti. Uist er sia maðr scapstorr oc mun vera mikils hattar maþr er honom þotti eigi þurfa orð vm at hava. gak en oc seg at ec vil þiggia at honom avxina þa ena gullrecno. Þiodolfr melti. Ecci er mer micit vm herra at fara optarr. veit[140] ec eigi hverso hann uil þat uirþa. Þv vactir vmreþu um Brand beþi nv oc iafnan segir[141] konungr. enda scalltv nv fara oc segia at ec vil þiggia avxina þa ena gullrecno. ekci þicci mer hann avrr nema hann gefi. Ferr Þioþolfr nv til fundar viþ Brand oc segir[142] at konungr uill þiggia avxina. Hann retti fra ser avxina oc melti ekci. Þioðolfr ferir konungi avxina oc segir[143] hve for með þeim. Konungr melti. Meiri van at þessi maþr mvni vera fleirom avruari oc helldr fenar nv of hriþ. farþu en oc seg at ec vil hava kyrtillin er hann stendr[144] í. Þioðolfr egir.[145] Ekci samir þat herra at ec fara optarr. Konungr melti. Þv scallt fara at viso. Ferr hann en oc kemr i loptit oc segir[146] at konungr vill þiggia kyrtillinn. Brandr bregþr þa syslunni oc steypir af ser kyrtlinom oc melti ecci. hann sprettir af erminni annarri oc kastar bravt siþan kyrtlinom en hefir eftir ermina aþra. Þioðolfr tecr hann vp oc ferr a fvnd konungs oc synir honom kyrtillinn. Konungr leit á oc melti siþan. Þessi maþr er beþi uitr oc storlyndr. avþset er mer hvi hann hefir erminni af sprett. honom þiccir sem ec eiga eina havndina oc þa þo at þiggia avallt en veita alldrigi. oc fari nv eftir honom. Oc var sva gort oc for Brandr til konungs oc þa af honom goþa uirþing oc fegiafar. oc var þetta gort til ravnar við hann.


Fra Haralldi konungi

Halldórr het einn ricr maþr oc vinr Haralldz konungs. dottir hans het Jngibiavrg vitr kona oc uén oc var en i vinatto viþ konung. oc iafnan var konungr þar a veizlom oc var meþ þeim Jngibiavrgo tiþrętt. kvnni hon of marga luti vel at hiala oc hyggiliga. Oc a einhverio havsti er þat frasagt at hon tecr vanhe(i)lso micla. þrutnar qviþrinn a henni oc ero at henni hitar miclir oc þorstar. hon vill fat vm þat reþa fyr alþyþo oc ero þar a miavc ymsar getur. þat hyggia sumir menn at hennar vanheilsa mvni vera af vavlldom konungs. en þar kemr þo þvi mali at þat er en meþ meira moti en mavnnom[147] þętti licligt ef af manna vavlldom veri oc goriz hennar vanheilindi með stormeinom. ero nv konungi orð gor at hann leggi til heilreþi. Oc hann kemr oc litr yfir raþit hennar. oc melir siþan uið Halldór fauþur hennar. Sva stenz af of ferþir[148] minar at ec verþ heim at koma a fund drotningar hon er sivc[149] oc scylldi feþa barn. en þat er með storom abyrþom. en vanheilsa dottvr þinnar litz mer micil. oc mindi mer þiccia licligast at hon mindi hafa lagiz at vermslom nocqveriom at drecca. en her er viþa yrmt oc get ec at hon muni[150] solgit hava yrmling navcqvern litinn oc mun sa haua þroaz i qviþi henni. Nv sciptir engo vm vist mina her en raþ mun ec til kenna at gora at þesso meini. þat er mer þiccir hoti venligast. en þat eitt se ec er þo er með micilli hetto. ér scolvð hallda drycnom fyr henni en hon mun þat illa bera oc scolv þer engi gavm at þui gefa. siþan scolo þer fera hana til vatnfallz þess er felli af bergi navcqverio oc stemmit af sva litit falli þar ofan sem þer eroð eigi meira en dr(i)vpi miavc titt sva en lecrinn falli þo ofan af bergino scamt fra yþr sva at gorla heyri til hans. her scall siþan hallda undir vaþmali oc þar scal hon liggia á sem hogligast. oc bvit sva vm sem van er at mest þyrsti þan sem (með) henne byggvir. latit hana þar vndir er drivpi smam oc smam i munn henne en hon nai engom drycnom. þv Halldórr ver þa ner staddr meþ vapnn navccvat hvast. oc ef sva ferr sem mic grunar at sa leiti eftir vatnino oc byggvir með henne. þa halltv a vavrþ ef vt leitar vm muninn oc lat eigi sia þic oc varaz þat mest at þv raþir fyrr til en uti ero bexlin oc hiartat þvi at fremr(i) lutr ormsins[151] byr yfir eitri. en þat sciptir engo þott enn eftra lut melti hon. farið ekci at þui þo at hon meliz vm havrmuliga þui at þetta mętti henni meira ef vel villdi til takaz. en gipta ma styra oc arnon ens helga Olafs konungs. kallit a hann til hialpar[152] oc hafit siþan þessa meþferþ sem ec hefi fyrir sagt.[153] Oc nv eftir þetta ferr konungr i bravt. En Halldorr giavrir með þessom hetti. oc coma með hana undir bergit oc fara sva undir bergit oc fara sva með ollo sem til var kent. En hon meliz vm illa oc letz alldri trva mindo at faþir hennar mindi hana sva vilia qvelia. oc kan vera at her kenni at grimleics Haralldz konungs. Þeir leto sem þeir heyrþi eigi hvat sem hon queinaþi eþa melti oc dravp vatnit smam i munn henne at sem mest þyrsti hana. Halldórr stendr[154] hia með sax brugþit oc ferr þo leyniliga .ii. menn voro settir til at geta vatnanna oc foro með ollo sem þeim var boþit. voro þa vppi (a) bergino. Oc nv þvi nest ser hann Halldorr hvar tr(i)ona kemr fram or muninom hennar oc scygþi oc hvarf aptr in oc litlo siþar kęm(r) hann ut avþro sinni oc letr þa nocqvi meirr sia vavxt sin scygniz vm oc villdi giarna vatnit. oc er eigi til hans raþanda þvi sinni. hverfr hann aptr inn. oc it þridia sin kemr hann ut. oc ser hann þa Halldorr at begslin muno vt komin. heitr þa a Olaf konung af nyio oc reþr til siþan oc havggr i sundr orminn. fellr vt havfþalvtrin en hin hverfr inn aptr i hana. Hon varþ sva matlitil við at þeim syndiz ner sem hon veri davþ. oc foro heim með hana hogliga oc nerþiz hon vid smam þeim er fra liþr oc er þo lengi matlitil oc er a henni hvgarotti micill sva at mein ero a. oc er nv sent eftir konungi oc hann kemr at hitta hana. en hon vill þo i fyrsto ecci við hann mela. oc er konungr fan þat spyr hann hui þat sęti er hon meli ecci við hann. Þa svaraþi[155] (hon) loxins oc qvaþ hann synt við sic micin grimleic i sino tillagi. en konungr let at eigi mindi sv ravn a verþa. oc mundv sagþi[156] hann vendveran gest halldit hava. Konungr melti nv viþ favþur hennar. Heita scal nv fyr henni segir hann[157] (at) hon scal syngva Beati immaculati oc .vii. salma. oc eincom Mario messo. Oc nv eftir þetta heit þa batnar henni til fuls. oc sa costr þiccir e(i)n beztr i Noregi oc goriz |[158] nv til lendr maþr at biþia hennar sa er beþi var vngr oc uenligr. oc leiþiz þar miavc eftir hugr favþur hennar oc sendir konungi orð hvers hann fysi vm. en konungr letr þav orþ i mot koma at hann vill eigi at hon giptiz. Halldorr qvaþ þat oc sanligt at hann reþi miclo vm. Oc nv hittir konungr þan in lenda man er hennar hafþi beþit oc reþa þeir malit. segir[159] in lendi maþr at margir taci þannig á at honom muni vera vm hana oc muni hann þvi avþrom banna. Konungr svaraþi[160] oc qvaþ engom hlyþa mindo at fa hennar en letz honom mindo vinr vera ef hann hygþi af þesso. oc qvaþ þat en reynaz mindo hvat han villdi henne. Oc nv er þesso var brvgþit til lycta þa let konungr hana fara i nunnosetr oc endi hon þar sina (efi) meþ favgro lifi oc goþo.


Fra scemton Jslendings[161]

Sva barsc at eitthvert svmar at einn islenzcr maþr ungr oc fraligr com til konungs oc baþ hann asia. Konungr spurþi ef hann kynni nocqveria freþi. en hann letz kunna savgur. Þa sagþi[162] konungr at hann mun (taca) viþ honom. en hann scal þess scylldr at scemta avallt er uilldi hvergi sem hann beþi[163]. oc sva gorir hann oc er hann vinsell við hirþina oc gefa þeir honom cleþi oc konungr gefr honom vapn i havnd ser oc liþr nv sva fram til iola. Þa vgleþr Jslending oc spyrr[164] konungr hui þat gegnþi. Hann qvaþ mislyndi sina til coma. Ecci mvn þat uera segir konungr oc mun ec geta til. þess get ec til segir[165] hann at nv mvni vppi savgur þinar. þu hefr avallt scemt i vetr hveriom sem beizt hefir mun þer nv illt þiccia at þrioti at iolunom. Jamt er sva sem þv getr segir[166] hann. ein er sagan eftir oc þori ec þa eigi her at segia. þui at þat er utferdarsaga þin. Konungr melti. Sv er oc sva sagan at mer er mest vm at heyra oc scalltv nv ecci scemta til iolanna fram er menn ero nv i starfi. en ioladag scalltv til taca þessar savgo oc segia af nocqvern spavl[167]. oc ec mun sva til stilla meþ þer at iafndriug mun verþa sagan oc iolin. Nv ero dryccior miclar of iolin oc ma scavmmom við sitia at hlyða scemtan oc ecci muntv a finna meðan þv segir hvart mer þiccir vel eþa illa. Nv er þat oc at Jslendingr segir savguna hefr vp ioladag oc segir of riþ oc bidr konungr brat hétta. Taca menn at drecca oc reþa margir vm at þo se diavrfung i þesso er hann Jslendingr segir þessa savgo eþa hverso konungi muni uirþaz. sumom þiccir hann vel segia en svmir vinnaz minna at. ferr sva fram of iolin. Konungr var vandr at at hlyt veri vel oc stendz þat a meþ vmstilli konungs er locit er savgunni oc iolin þrytr. Oc it þrettanda queld er locit var savgunni aþr of daginn melti konungr. Er þer eigi foruitni a Jslendingr segir hann hverso mer licar sagann. Hreddr em ec vm herra segir hann. Konungr melti.[168] Mer þiccir allvel oc hvergi verr en efni ero til eþa huerr kendi þer savgona. Hann svarar.[169] Þat var vandi minn vt a landino at ec for hvert sumar til þings oc namc huert sumar af savgunni navcquaþ at Halldori Snorra syni. Þa er eigi kynligt segir[170] konungr af þu kunni(r) vel oc mun þer at gefo verþa oc ver með mer vel komin. oc scal þat heimillt avallt er þu vill. Konungr fecc honom goþan kaupeyri[171] oc varþ hann þroscamaþr.


Fra þvi er Þorvarþr crakonef villdi gefa segll Haralldi konvngi[172]

Þorvarþr het maþr kraconof vestfirþzcr maþr at kyni. avþigr maþr oc drengr goþr. hann for milli landa oc matz vel þar sem hann kom. Hann kemr nu eithuert sumar scipi sino norðr i Niþaros oc var Haralldr konungr i bęnom oc Eystein orri magr hans sonr Þorbergs Arna sonar er allra manna var vascastr oc mest uirþr af konungi. Þorvarðr ruddi scip sit oc leigþi ser scemmo. Sidan gecc hann a fund Haralldz konungs þar sem hann dracc. kemr sua at stofunni at konungr var vti. oc er hann vill inn snva melti Þoruarðr. Heill herra. her er segl eitt nidri a scipino er ek villda at þer þegit. Konungr var nocqvaþ sva brunvavlfi oc sagþi.[173] Eitt sinni þa ec segl at yþr Jslendingum segir[174] hann. oc biosc þa til at mer mindi þat uerþa at scaþa. gecc þat i sundr i siglingo oc vil ec eigi þiggia. Eystein melti. Gak til herra segir[175] hann oc se oc kann vera at yðr syniz vel. oc þess er meiri van at þer þiggit þa luti er ouirþiligri ero þvi mun hann þer etlat hava. Konungr svarar.[176] Ek se rað fyr mer en þv fyr þer. Snyr sidan in i stofona oc ma ekc(i) festa orð a honom. Þoruarðr biþr þa Eystein þiggia seglit oc gacc með mer segir hann. Eysteinn gorir sva oc þicciz eigi sett hava meiri gǫrsimi i eino segli. oc þaccar vel giavfina oc melir at hann scyli koma til hans vm vettrinn oc sia bę hans a Nordmeri i Gizca. Er nv kyrt of vettrin. Oc er várar byr Þorvarþr scip sitt oc helldr suðr fyr land fra Solscel oc leggia þar til hafs. oc ein dag sia þeir hvar scip brunar fram hia[177] oc uar alscipat með stofnom. þar stendr up i stafninom maþr venn oc listuligr. sa var i scarlaz kyrtli ravþom. hann spyrr ef Þorvarþr veri þar. Hann svarar[178] oc fagnar vel Eysteini. Eysteinn melti. Seinn vartv at secia mic heim. oc stig nv a scip með oss með sva marga menn sem þv vill sialfr. þvi at nv er ecki byrvenligt. Hann gorir nv sva. ferr með nocqveria menn oc roa nv til eyiarinnar Gizca. oc er þar fagnadr micill oc veizla gǫr. Þar voro hus stór oc góþ. oc er a leiþ qvelldit oc nottina oc morna tecr. þa vacnar Þorvarþr oc ser at Eysteinn var a fotom. oc melti. Ecci er veþr byrvenligt. verit með oss i dag oc latiþ mic veþrit sia fyrir yþr oc scolo þer eigi at helldr byrina sitia. Oc of daginn er þav drvccv oc voro katir. þa melti hann Eysteinn. Fyr þat er þv fort með mer fra scipi þino buno oc sottir hingat heimili þigg at mer kyrtil þenna. Hann var allr hlavþom buin oc scorin af nyio scarlati. Þorvarþr þaccar honom giavfina. Eystein melti. Ecci scolo þetta vera segllavnninn. Sitia þa of daginn oc scortir eigi goþan drycc. Oc annann morgin eftir melir Eystein við Þorvarþ. Kyrrir scolo þer vera i dag segir[179] hann. þvi at þetta er engi byrr. Þorvarþr svarar.[180] Þer scolvð nv firir (sia). Nv er allt meira við haft of dryc oc allan fagnat. oc þa letr Eystein bera fram sciccio. þat voro algra scinn oc vandvþ sem mest oc scarlaz mavttull ifir. Þa melti Eysteinn. Þessa sciccio scalltv þiggia oc er nv lavnat seglit. þvi at þannig mun scician bera sic meþ vel flestom avþrom sem seglit berr af velflestom seglom. Þorvarþr þaccar nv vel giavfina. Liþr af nottin. oc of morgininn snimma er Þorvarþr vakiþr. oc er þar kominn Eysteinn oc melti. Nv scal ecci duelia yþr. þvi at nv er byrr a kominn. Tocv nv sneþing oc drvcco aþr þeir foro. Þa melti Eystein. Eigi varþ þat avþit at konungr þegi seglit at þer. en þess gett ec ef hann hefþi þegit at hann mindi þannig sva lavna sem ec. en þo hefir þv nv ecci fyrir þat er nv gaf eigi konungr þer lavnin. en þar ma ec ecci at þvi hafa þo at ek sec otignari en konungr. en fyr mismvna okcarrar tignar scalltv þiggia gullhring þenna. oc dro af hendi ser. Þorvarþr þaccar honom hringinn. oc fara eftir þat til scips oc gefr byri vel oc ferr nv til Jslandz oc goriz micill maþr firir ser. Ok nv of sumarit þa er þeir siglldv fyrir land fram Haralldr konungr oc Eysteinn oc siglir Eysteinn meira oc of fram. þa melti konungr. Hvaþan kom þer segl þat it goþa er þv hefir. Eysteinn svarar.[181] Her er nv þat seglit er þer neittvþ herra. Konungr melti. Ec sac alldri bettri segl oc hefi ec þar godo nitt. Eysteinn melti. Villtv flęnssa i milli segla herra. Konungr melti oc |[182] brosti at. Hvi eigi segir[183] hann. Gecc vp siþan hia siglunni. Eysteinn melti. Gǫr þic eigi at undri oc haf segl hvart er þu vill oc er vel at þu vitir hverio þu nittir. Konungr þaccaþi honom oc hafdi þetta segl yfir sino scipi. oc stoþz þat eigi þesso konungsscipino i cappsiglingom.[184] þvi at scip var micit en þo þotti þat vera en mesta gǫrsimi.


Fra Haralldi konvngi oc Haconi

Nv er þat fregst tiþinda i Noregi at Haralldr konungr bavþ ut leidangri af Noregi oc ferr með liþi sino sudr til Danmercr at heria. Hann liggr suðr uid Halland i Lofofirþi oc hefir aðr heriat micið af Hallandi. þa hafþi hann halft annat .c. scipa oc letz konungr etla at nv mindi betr fara en a Jotlandzhafi[185] oc þeir Danir hefdi sialldan þvi át af hrosa at þeir elti hann oc Norþmenn oc qvaþ þat þa til botar at þeir sotto eftir sino. Oc nv er þeir Haralldr konungr liggia þar i Lofofirþi þa fundo þeir eigi fyrr en Sveinn konungr com þar at þeim vtan meþ ouigian her. hann hafþi .ccc. langscipa. oc urpv Danir þa inni Norþmenn qvomo fyr utan havfnina aþr Haralldr konungr yrþi varr við. En þeir konungr hafdv vatnfátt en liþ micit. en þa var eigi trygt at secia a landit vp fyr vfriþar savcom. oc etlaþi Sveinn konungr af sitia þeim þar matt oc dryc nocqveria stunð. Ey ein var scamt fra þeim i firþinom oc visso menn þar ekci vatn. en þo baþ konungr leita ef nocqver kvicr ormr fyndiz i eyiunni. oc var þat at þeir fundv. oc þa bað konungr taca orminn oc meþa við elld at hann þyrsti sem mest. oc kan þat vera segir hann at ormrinn viti her vatn i eyiunni. þott ver uitim eigi oc eigi mindi hann her lifa hava mat nema hann vissi vatnit. Oc nv melti konungr at þrað langan scylldi binda viþ sporð orminom oc lata hann sidan fara þangat er hann villdi. en maþr scylldi ganga eftir oc hallda i þradinn. Ormrinn setti þegar þangat er hann vissi vatn. þo at þat veri leyniliga comit. oc varþ af þessi raðspeci konungs vatnit fundit oc þvi at minnom haft eftir at raþit þotti uitrligt oc hvgqvemlict. Toco þeir nv vatn a scip sín sem þeir þvrfto.

Nv er at nefna mann er het Jvarr huíti. hann hafþi verit lendr maþr ens helga Olafs konungs micill maþr firir ser oc vdęll oc nocqvaþ svipuindr. hann var stadr eitthvert sinn meþ Olafi konungi at veizlo oc at dryccio. oc einn dag hafþ(i) Sighvatr scalld fęrt queþi konungi Olafi. oc var miavcc lofat queþit. en hann Jvarr melti til Sighuatz oc quaþ meira raþ at yrkia vm fleiri gavfga menn en konung einn. þui at þat kan vera at konungr meþiz i giofom við yþr er þer yrcit vm hann a leið fram. Sigvatr scalld qvað oc slican man vel til fallinn at yrcia vm fyrir margs sacir sem Jvarr var. Oc er Jvarr for i bravt. þa biþr Sighvatr scalld leyfis nocqverio siþarr konung at secia Jvar heim. Konungr svarar.[186] Vel ma þer vinaz þessi semð er ec[187] veiti þer oc minni somi er þat at þiggia af lendom mavnnom giafar. en þv scallt raþa. en mela þat sumir menn at Jvarr se ecci alliafnlyndr. Sighuatr ferr avstr i Vikina oc com a fund Jvars oc quaddi hann. Jvarr svarar[188] helldr fa oc með ǫngri lettvð. Sighuatr letz hafa ort vm hann queþi oc quez nv kominn at fera honom. Jvarr segir.[189] Þat verþr yþr[190] miavc opt scalldonom þa er konungi leiþiz of scvalldr yþart. þa leiti þér vndan oc uilit draga fe af buavndom. Þa qvaþ Sighuatr viso.


Eigi satvð itrvm
Jvarr megin fiarri
ord þa er ossom ferþac
at sottiz lof drotni.
þer er allz hann reþ hlyþa
hroþr sinn lofi þino
hlioþs hefi ec beitt a bada
becci vant at hneccia.


Þa segir[191] Jvarr. Þv segir[192] satt oc scal at viso hlyþa. Ferþi Sighvatr qveþit oc þa fyrir goð lavn. for sidan aptr til konungs.

Jvar þessi atti son er Hacon het. hann var allra manna venstr oc giavrviligastr lagði i hernat a unga alldri oc van mavrg fregþarverc. Þeir voro baþir saman i hernaþi Ketill af Ringonesi oc Fidr Arna son. Hacon sotti a þeira funð. oc voro nocqvor sumvr allir saman oc var engi þeira meiri framgavngomaþr en Hacon. komv nv i Danmorc i þan tima er Haralldr konungr var þar kominn oc þeir etloþo til orrosto við Svein konung. Nv segir[193] Hacon liþino at fvndr konunga er stefndr oc mavnnom þiccir licligt at nv sliti or með þeim. Nv er þannig farið malino segir[194] Hacon at Sveinn konungr er maþr vinsell en várr konungr er ecki vinsell en em ec fvsari at veita honom liþ. Fiðr segir[195] at hann mvn stefna til Sveins konungs. en liþ Haconar bað hann raþa firir þeira havnð. þat voro .x. scip er Hacon hafþi. ferr nv oc hittir Haralld konung oc byþr honom liþ sit. þaccar konungr honom oc letz heyrt hava getið hans harþfengi. Haralldr konungr stefnir nv saman avllo liþi sino oc melti sidan a þessa lund. Nv er Sveinn konungr kominn at oss sem þer vitvð oc þo at hann hafi micið lið þa hefir hann þo smeri scip en ver oc ventir mic at liþ hans mvni vera otravstara. en ver havfom heriat vida oc tekið mikit fe. hyggit at þa segir[196] hann hvat til fregðar er ordit allz ecci nema stranðhavgg oc er þat litil fregð en hittan ekci konung. meira mindi þat vert þiccia ef ver ynnim nv sigr oc sęmð eða land undir oss. kunnom nv þavcc at þer segið ef yþr er þetta at scapi at beriaz en leita bravtt at sigla ef þer vilit eigi beriaz. Hacon segir.[197] Ecci hofom ver til ydar þionat herra hingat til en beriaz viliom ver með yþr oc vil ec hafa scip min lavss i atlavgunni en ekci i tengslom. Þar var oc meþ konungi Scialgr Erlings son Þorolfr mostrarscegg var þar með Magnusi konungs syni Vlfr stallari. þessir voro allir scipstiornarmenn oc margir aþrir agetir menn. Konungr var þa katr oc melti. Dreymþi mic i nott segir[198] hann. mer þotti sem vit Sveinn konungr fyndimc oc helldim a einni havnc oc togaþim oc dro hann af mer havncina. Þar reddo menn misiafnt of dravm konungs oc reþo sva flestir at Sveinn konungr mindi þat hafa er þeir sviptvz vm. Vera kan herra segir[199] Hacon at sva se sem þeir raþa en uenna þetti mer at Sveini konungi mindi a hancaz.[200] Þat þicci mer licligra segir[201] konungr af sva se oc þannig er betr raþit. Siðan bra konungr sverþi oc hio fram i loptit firir sic a vindinn þrysvar i avndverþo liþino. Hacon segir.[202] Hvi setir þetta. Konungr svarar.[203] Þetta kalla þeir sigrbacn i utlavndom at konungr bendi þannig reiþi sina. Haralldr konungr eggiar nu menn sina af nyio[204] oc qvaþ þo micit ofrefli at beriaz við halfv meira lið. eþa veri þer fusari segir[205] hann undan at hallda. Allir baþo nv hann raða oc savgdv þo at þeim þotti þo naliga ufert fyr lids sacir. Se ec nv segir[206] konungr af þer vilit heyra vart atqveþi oc sva scal vera. ver havfom sva micit lið oc fritt at engom costi viliom ver flyia helldr scal nv liggia hverr várr of þveran[207] annan. Sva segir Steinn Herdisar son er þa var a scipi Ulfs stallara.


Sagþi hit er hugþi
havclyndr vera myndo
þer qvaþ þengill eirar
þrottna van fra hanom.
helldr qvaþ hvern varn scylldo
hilmir fregr en vęgia
menn brvto vp of annann
avll vapn þveran falla.


Hann qveþr oc a hverso micit lið hvarir havfþo i viso þessi.


Hitti hersa drottinn
hvgstrangr scipa langra
hinn er við half(t) beið annat
.c. Dana fvndar.
nest var þat er reð rista
reiðr at seti Hleidrar
þangs laþ mavrom þangat
þrimr hvndrvþom svnda.


Nv let Haralldr konungr blasa til samlavgo sciponom oc let at vicia i moti sciponom Sveins konungs. oc let fyrstan fara dreca sinn. Þa kallaþi Ulfr stallari a sina menn. Leggit fram vart scip nesta koniungsscipino. Sem her visar til.


Het a oss þa er uti
Vlfr hakesior scvlfo
roþr var greiddr a greþi
grams stallari alla.
vil baþ scip með scylia
|[208] sceloggiaðr[209] fram leggia
sit en seggir iattv
sniallz landreca spialli.


Oc nv letr Haralldr konungr saman tengia scipastafna sina oc þa roa Danir at oc gengo þa luþrar með opi oc eggian. oc þicciaz nv Danir hava allt ualld a Nordmavnnom. Þetta var Laurentius messo aptan oc var siþ of aptaninn tekit at beriaz oc barz of nottina. oc var Haralldr konungr i firirrumino oc scavtt þadan af almboga. sem Þioðolfr segir.


Alm dro uplenzcr hilmir
alla nótt inn snialli
hremsur let a huitar
hlifr oduiti drifa.


Nu verþr orrosta in harþasta. leggr Sueinn konungr fram sina sveit oc sit (scip) moti Haralldi konungi. Þar var oc Fiþr Arna son i þeira liþi oc leggr a annat borð Sveini konungi oc veitir honom liþ. Eggiar nv Sveinn konungr menn sina oc biðr þa minnaz hverso mart illt þeir Haralldr konungr hava gort i þeira rici oc hverso þungt er at liggia undir þeira vfriþi oc miclom vveg. oc latom þat spyriaz at ver gangim vel fram oc drengiliga. ero nv her með oss margir tignir menn oc godir drengir oc latom nu vm scipta með oss. oc verom siþan iafnan i friþi oc miclom veg. Nv goriz siþan snavrp[210] orrosta oc varþ gnyr micill af vapnom manna oc calli. Hacon leggr framarrla i herrinn oc leitar ser micils agetis. Eigi havfþu Haralldz konungs menn scemri atlavgur scipa en Sveinn konungr þui at þessi voro scip stę́rri. en scip Haconar leco lavs i teng(s)lom oc rendo sva milli scipanna oc a beþi borð. þat liþ var oc eincom bezt buit. hafþi Hacon verit aþr i uicingo oc vanit liþ sit. Þat er fra sagt at ecci fiarri landi veri orrostan. þa fiaraþi uppi scip Scialgs Erlings sonar. oc voro þeir þegar allir drepnir af landherinom þeim er Sveinn konungr hafþi eigi mátt koma a scip sin. Falla menn nv þyct meþ borþom oc verþa mavrg tiþindi a scamri stundo. Nv verþr þo orrostan annan veg scavcc en Danir hvgþv oc stoþo Norþmenn þyct of Haralld konung oc bavrþuz snarpliga. sem Steinn segir.


Vnðr er ef eigi fundo
avrmotz viþir giavrfa
bavrþumc ver þeir er vavrþo
viþa grund of siþir.
hvar herscilldi selldo
hrafns fec gnót i óttv
nás fyrir Nizar osi
Norðmenn Haralld forþom.


Nv vicr mannfallino a Dani oc falla þeir en sumir flyia undan oc þvi nest ganga þeir vp a sialft konungs scipit oc ryþia meþ borþom. sem Þioðolfr[211] segir.[212]


Flest var hirþ með .h.


Her segir oc þat at Sveinn konungr flyþi a land up með scuto einni er flotit hafþi við lyptingina. oc i þessom þyss havggva Danir teng(s)linn oc leggia fra. varþ þvi hverr fegnastr at fyrst qvemiz fra. eftir liggia þar .vii. tigir sceida Dana er hroþnar varo. sem Þiodolfr qvaþ.


Savngs quoþv gram gengin
glest .vii. tigi it nesta
senn a svipstund einni
Sveins þiodar scip hr(i)oþa.


Þetta qvaþ Arnnorr.


Hialm aro letz þu heyra
hiz er ravtt fyr Nizi
tiggi tyrfin(g)s eggiar
tvę́rr aþr manfall veri.
naþrs borþ scriþv nordan
nys at allvalldz fysi
hlavt til Hallandz sciota
hrafn þarfr konungr stafni.


Hravd sa er hvergi flyþi
heidmę́irr Dana sceidir
glaþr vnd[213] gvlli roþnom
geirialm konungr hialmi.
sc(i)aldborg ravþz enn scufar
scavtt hoddglavtuþr oddom
bragna brynior gavgnom
buþlvngr of na songo.


En segir[214] hann hve miavc aþr var þravngt costi Sveins konungs aþr hann flyþi.


Geccat Sveinn af sneccio
saclavst inn forhravsti
malmr com harþr viþ hialma
hugi minn er þat sinni.
farscostr lavt at fliota
fliotmeltz vinar Jota
aþr en avþlingr flyþi
avþr fra verþung davþri.


Nv flýr bravt allr Dana herr. en Norðmenn secia nu eftir þeim oc minnaz nv hverso Danir kendo þeim roþrinn i Jotlandzhafi reca nv flottann a haf v́t. Verþr þa sva micit manfall en engi fę́r talt oc allt naliga af Davnom.

Fidr Arna son oc Hacon havfþo scilit favroneyti sit þa er Hacon reþz til liþveizlo við Haralld konung. Jarllinn Fiþr verðr nv hanðtekinn af þeim Haralldi konungi oc var naliga blinðr. hann settiz þa niþr i lypting sinni er[215] flottin brast var þa tekin oc leiddr firir Haralld konung. Sva er sagt[216] at Sveinn konungr hefþi með ser til orrosto .vi. iarla. sem her visar til.


Sveinn at sigr at lavna
sex þeim er hvot vexa
innan eina gunni
avrleics Dana iarlom.
varþ sa er villdit forda
vigbiartr snavro hiarta
i fylcingo fenginn
Fiþr Arna son miþri.


Oc nv er iarllinn Fiðr setr niþr i firirrumit firir Haralld konung. Var konungr þa alkatr oc melti. Her fundumc ver nu Fiðr en nestom aþr í Noregi. hvart hefir hirþin sv en dansca eigi allfast staþit firir þer. oc hafa Norðmenn nv illt at verci at draga þic blindan eftir ser. oc vinna þat þer til lifs. Jarlin segir.[217] Mart verþa Norðmenn illt at vinna oc þat flest er þu leggr firir þa. Villtv[218] hava grið nu segir konungr þott þat se omacligt. Eigi af hundi þinom segir[219] iarl. Villtv þa segir[220] konungr af Magnús frendi þinn gefi þer grið. Magnus son konungs styrþi þa scipi oc var þo a vngom alldri. Þa svarar[221] iarl. Hvat muni hvelpr sa[222] raþa griþom. Þa þoti konungi gaman at erta iarlinn oc melti. Villtv taca griþ af Þoro frendkeno þinni. Þa spurþi iarllinn. Er hon her. Her er hon segir[223] konungr. Þa melti Fiðr iarl ordscravc þat er siþan er vppi haft oc fra segir[224] hverso reiþr hann var er hann fecc eigi stillt orþom sinom. Eigi er nv undarligt at þv hafir vel bitiz er merrinn er með þer. Nv voro Finni iarli griþ gefin þo at hann iatti þvi ecci oc hafþi Haralldr konungr hann með ser of hrið.

Sveinn konungr flyþi nv a land vp oc var viþ annan mann. komo siþan er morna tok til kotbeiar nocqvors firir þa savcc at Norþmenn ransavcodo of þorpit[225] oc storbeina. Þa(r) var firir ein gavmvl husfreyia oc spvrþi hvat mavnnom þeir veri. Sa hefir meirr orþ firir þeim (er) favronautr er oc segir[226] kerlingo. Vit erom nv farandi menn oc þurfom beina yþarn. Þa segir[227] kerling. Þit latið miciliga[228] segir[229] hon oc mvno þit segia kvnna tiþindi nǫcqvor. hvart hava konungar þessir nocquað barþz i nott eþa hvi hefir gegnt op þetta eþa hlamm er verit hefir i nott er ver hofom eigi fengit ró fyrir ne svefn. Meiri van etla ec segir hann at konungar mvni barþz hafa. Þa melti kerling. Hvarr hefir betr haft. Hann svarar.[230] Norþmenn hafa betr haft. Þa melti kerling. Hvart er konungr varr drepinn. Hann svarar.[231] A flotta er hann cominn. Þa melti kerling micið folscomál. Vesol erom ver konungs oc ę vei verþi oss. ver eigvm konvng hvartveggia halltan oc ragan. Þa sagþi[232] sa maþrinn er aþr hafdi fera męlt. Etlom hit kerling segir[233] hann er licligra er at konungr mvni vera eigi ragr enda ecci sigrsell. Nv of morginin aþr þeir eti dagverþ fecc kerling þeim handlavg. oc þoz sa fyrri er siþarr gecc oc toc þegar ducin miþian oc þerði. Kerling þreif dvkinn oc toc fra honom oc melti. Tac endan handcleþisins oc gor eigi allt senn vatt. Þa sagþi[234] sa inn micli maþr. Þat ma enn vera kerling segir[235] hann ef gud vill at ver faim sva micinn metnað at ver þerrim oss a miþiom duc.

Þetta er gamans frasavgn oc eigi savguligt einscostar nema fyr þa savc at her er lyst grein speci oc ovizce. oc i annan staþ er sagt[236] var aþr fra orþa vidsciptom þeira Haralldz konungs oc Fins iarlls. þar licnaþi sa er valldit atti oc vegr var þat en eigi litilreþi. en iarllinn syndi þat hverso ohreddr hann var. hann matti þa ekci gora annat en mela þat er i scapi bio oc syndi i þui iafnlyndi |[237] melti ecki til Sveins konungs nema þat er væl var er hann hafþi honom aþr þionat. en melti hermiliga til Haralldz konungs er hann hafdi moti verit. en Haralldr konungr uirþi þat allt sem barns orð oc hava sva allir siþann virt.

Hacon Jvars son fecc þar micils agetis oc framgavngo oc hafþi sino scipi lagt fram hia konungs scip(i)no a annat borð. oc var engi honom fremri oc hans framganga virþiz honom einna bezt fecc hann oc mesta virþing oc ageti. þvi at hann leitaþi ser fregdar. Nv melti Haralldr konungr. Getom nv vandliga til sigrs vars at þeir uinni nv engi svig a oss heþan i fra. oc seciom nv heim meþ soma. Oc of nottina er þeir voro i svefni Haralldr þa lavgþv fra flotanom konungs leyniliga .ii. scip. annat var scip Þorolfs mostrarsceggia. en annat Magnus konungs sonar. þeir lavgþo til landz oc renna a land up oc villdv leita ser fregdar oc agetis. Þar com at þeim Dana herr oc bavrþuz þeir. urdo þeir bornir ofrliþi[238] oc drepit af þeim f(i)olldi manna. Þorolfr comþz vndann með Magnus konungs son oc bar hann i kiltingo til Vicrinar. Oc i annann staþ sacnar Haralldr konungr þeira oc biþr þar nocqveria hriþ oc koma þeir eigi. Oc þav havfþo loc orþit orrosto at Sveins konungs scip hafþi tekit Haralldr konungr vel flest at herfangi oc allan fiarrlvt þan er a þeim var. Scrin þat er i var heilagr domr Vincencius. fundv þeir i lyptingo[239] a scipi Sveins konungs oc havfþo með ser. Oc nv vill konungr eigi biþa lengr þeira Magnus sonar sins oc þiccir eigi olicligt at drepnir se. fara nv meþ feng sinn vndz þeir coma i Vicina oc let Haralldr konungr[240] þar setia tiǫlld[241] oc gora ellda a landi vppi oc sa konungr sar manna oc ge(n)gr milli elldanna oc ser sarin. Þa kemr þar Þorolfr mostrarsceggi at gangandi oc hefir Magnus a baci. oc er konungr þeccir at sveinninn er heill. þa verdr hann vid þat glaþr oc kat(r) oc qvaþ sigr þeira meiddan af vangeymslo[242] manna. let þat verit hafa oforsialigt er þeir .iii. havfþo til tekit enda hafþi illa gefiz. Binda menn nv sarinn oc reþa vm hverir betz hafþi fram gengit i bardaga oc var þat alþyþo romr at Hacon mindi hverr heita vilia. Haralldr konungr sagþi þa. Sigr hafom ver þo en fengit segir hann at Hacon hafi eigi viþ verit. Þorolfr var moþr miǫk af gavngo oc þrceaþr oc fan konungr þat oc spurþi hvart þeir Danir gefi sic vp fyr þeim. eþa hvgþu þer at þeir mindo eigi treystaz at bera vapn a yþr oc var þat eigi varliga buiz þegar at sciliaz viþ oss oc ganga a land vp með famenni oc mattv þer vel hlita þeim sigri er ver unnom allir saman oc hefir nu þetta e(i)no mincat vara semþ en þo ma nv ecci at hafa. Haralldr konungr þaccar mavnnom vel liþveizlo oc eincom Haconi bavð honom at koma til sin of vetrin at iolom oc quaþ þa van mindo vera lavna af ser firir liðveizlo. a ec her mavrgom gott at lavna oc þo þer bezt. Hacon þaccaþi honom boþ oc het at koma oc var hann of vetrinn at bvvm sinom þar i Vikinni. en konungr ferr leið sina nordr með landi vnz hann kemr heim.

Oc of vettrin at iolom ferr Hacon norþr i land oc sekir heim konung. oc þat er fra sagt at konungr sialfr gengr ut i moti honom oc toc við honom meþ miclom veg. setr hann ið nesta ser. oc ero lavngom á tali. Þar var þa með hirð Haralldz konungs Ranghilldr dottir Magnus konungs goþa quenna friþutz oc vittrust. Haralldr konungr spyrr Hacon eithvert sinn of iolin. Hvat scal at hafaz er varar. Þat etla ec herra segir[243] hann at ec muna leggiaz i vicing. Konungr melti. Þat er abyrgþar raþ oc samir ecci vel cristnom mavnnom i heiþni samþi mavnnom þat vel þa er menn visso ecci til guþs þvi fylgir micil niðrbrotning cristninnar firir agangs sacir við cristna menn. Hacon segir.[244] Davfligt þicci mer herra heima i landino en þarf ec storra viþrfanga of feit. þvi at fiavlmenni er micit. Konungr segir.[245] Hvi qvangast þu eigi. Þvi herra segir[246] Hacon at ec veit at tig(inn)a manna dǫttrvm mun þiccia litils of mic vert en ec vil ecci girnaz einnhueria lendz[247] mannz dottor. Konungr melti. Sva metti til bera at ec launaþa þer liþueizlona med þui quanfangi er bezt er i Norregi sem er Ranghilldr dottir Magnus konungs þvi at margr konungr er svagi vel sem þv ert manaþr. Gerit eigi herra meþ spotti til var segir[248] hann. oc er þetta mer of hátt. oc fa mer helldr iarls dottor nocqueria þina frendkono oc fenga ec þar með fe mikið. þvi at mer mvn verþa fefrect ef ecci aflaz i hernaþinom oc hetta ek þvi. Konungr segir.[249] Eigi þicci mer synt at þu tacir annarstaðar meira fe vp en meþ þessi kono oc þessa mals mvn ec leita við hana ef er viliþ. Hacon svarar.[250] Ecci raþ mvnda ec helldr vilia en þetta oc gott ef þessi reþa verþr vel en a yþro valldi mvn vera of fe hennar. Nv hittir konungr hana a avþro bragþi oc tiar firir henni scavrungleic Haconar oc hvatleic oc hverso vel hann er mannaþr. Hon svarar.[251] Ecci gruna ec þat segir[252] hon at Haconi se mart vel gefit. Konungr melti. Þat syndiz mer macligt raþ at þit byggit saman þvi at hvartveggia[253] er agetismaþr[254]. Konungs dottir segir.[255] Vera ma þat herra at yþr syniz sva en eigi mindi faþir minn þat etla at ec scyllda otignom manni gipt vera. Konungr melti. Þat er undir mer at gefa honom tignarnafn oc þat eitt scortir hann til tignar. en þer samir þat at taca eigi þit einreþi oc gora eftir raþi frenda þinna. Hon svarar.[256] Ef þv ert einnraþinn til þessa at gipta mic eigi konungbornom manni eþa tiginbornom. þa veit ec eigi hvat mer mun annarr bettri en sia. Konungr melti. Ec scal sva vm bua frendkona at þu scallt eiga iarllmann. Hon segir[257] Ekci scal þa(t) nafn en þacca yþr herra buit við at se en tom til þess. Konungr segir[258] nv Haconi hial þeira konungs dottor oc let hana eigi allovent tekit hafa hann. Hacon segir.[259] Eigi scylldi þetta gort til vár með spotti oc gabbi herra. þvi at ecci þicciumc ec til þess við yþr unnid hava. Konungr svarar.[260] Ecci vicr þetta sva við oc a mino valldi er tign þin hver vera scal. Nv ihugar Hacon malit oc grunar at konungr mvni satt segia oc muni hann ret hafa firir henni malit sem hann segir[261] oc spyrr nv hvernig orð feri með þeim konungs dottor. Ec tiaþa malit þitt fyr henni segir[262] konungr hverso þer uar farit of scavrungscap oc alla framqvemþ oc hverso vel þv ert manaþr en hon svaraþi.[263] letz eigi mindo otignom manni gipt ef fadir hennar lifþi. en ec sagdac þat vera a mino forraþi at gora þic tiginn oc gefa þer iarldom. Hacon segir.[264] Ef ec scal vera sva giptomicill at fa hennar þa samir þat at þer latit nafnbotina fram coma oc eigi lioti hon þa ovirþing af mer at eiga otiginn mann þvi at þat er eigi við hennar hefi. Siðan var hon favstnuð Haconi með uingan konungs oc var þat þo sva fremi gort at[265] konungr het Haconi fastliga iarlldominom. þa leggr hon leyfi til oc er nv eftir iolin drvckit brvþcavp þeira þar meþ konungi. Oc er þvi var locit ferr Hacon heim með Ragnhilldi kono sina i Vic avstr oc rennir hon astarhvg til hans. er þo ecci mart of með þeim i avþro lagi en hon letz vel mindo við vna ef hann veri iarll.

Nv ferr þvi fram þav misseri oc er kemr at iolum annan vetr þa ferr Hacon a fund konungs oc þicciz þa eiga |[266] at vitia iarlldomsins at þvi sem konungr hafþi heitið oc tekr konungr nv vel við honom oc spyrr[267] hvi konungs dottir feri eigi. Hacon qvaþ henni sva gegn þiccia til. oc aþr en þeir konungr sciliaz þa vecr Hacon til of iarllsnafnit oc rici þat er fylgia scylldi henni heiman sva sem heitid hafþi verit. Konungr spurþi þa i moti. Hvart[268] var Jvarr faþir þinn iarll eþa hans forellri. en þo er avþsett segir[269] konungr at þv ert betrfeþrungr. Nv ser Hacon hverso horfir malit at undan dregs tignarnafnit. tecr nv vapn sinn oc vill a bravt fara oc melti siþan. Hvat er nv tit of iarlldomsgiavfina við oss ęþa lendur þer er ver scylldom eignaz af yþr oc samir þat eigi at hon missi sins soma oc se henni svivirþing at mer oc er þat konungligt at hallda vel orþ sinn. Konungr svarar.[270] Hitt er nv sannast i Hacon segir[271] hann konungrinn at ec etla (at) ecc(i) þurfi dra(ga) þat firir þer at ecci mvni verþa af vm iarlldomin þinn. Hacon ferr nv heim avst(r) i Vic við sva buit oc gecc konungs dottir i moti honom oc melti oc hlo við. Heill iarll minn segir[272] hon. Hann svarar.[273] Ecci em ec iarll. en ef þer þiccir velreþi við þic gǫr fyr minom savcom þa tac þu vp fe mitt allt oc eign en ec mun fra raþaz. (Hon svarar). Ecci mvn ec fyrst þesso iata oc þo fór iafnt sem mic varþi at konungr mindi þetta undan draga. Liþr nv a vettrinn oc er fatt vm með þeim. oc er varar segir[274] hann Hacon konungs dottur. Nv scalltv vita etlan mina. ec hefi fengit .vi. langscip oc micit liþ mvn ec fara or landi oc coma her alldri siþan. þvi at eigi villda ec at þer yrþi ovirþing at mer. Hon segir.[275] Enga þavcc kann ec firir þat at þu farir i bravt oc ecci ero af þvi ocrir faleicar at mer se astlavst viþ þic oc encis a ec þicc at kunna mvntv raþa vistafari ocro. en ecci hirþi ec at byggva iarþir þinar ef þu ert sialfr fra þo at þv bioder þat. Nv binda þav þat raþ saman at hann selr iarþirnar til lavsafiar oc byzc nv a bravt með miclo fe oc þeim .vi. langscipom. Oc aþr en þav fari gorir Hacon til oc drepr armann konungs oc tekr vp buit allt. fara þav nv siþan með allt sitt.

Nv er sagt[276] konungi drap armanzins oc tiaþr[277] firir honom scaþinn allr saman. En konungr svarar[278] þesso. Micið er þat vist segir[279] hann en meira þicci mer þat of sva vaskan mann sem Hacon er. er hann hefir gengit af viti sino. oc iþrvmc ec miavc er honom er gipt dottir Magnus konungs. Nv er þat fra sagt[280] at konungr leggr sina eign a iarþar þer er Hacon hafþi att. þo at seldar veri[281] oc toc leigor oc scylldir af þeim iorðom.[282] En Hacon var eigi lang(t) i bravt lagiþr oc kemr hann til oc drepr menn þa er konungr hafþi til sett at varþveita iarþinnar. en siþan leggr hann elld i bøina oc brennir vp gorvalla. oc eftir þat lata þav Hacon i haf oc spyrr konungs dottir þa hvat hann etliz firir vm sumarit. Þat etla (ec) segir[283] hann at ec muna leggiaz (i) vicing. Þat vil ec eigi þo segir[284] hon þui at eins manz fiavr hefir þv þo at þv ser maþr frecn en þa em ec vpgefin ef þer verþr nocqvaþ oc er meiri van at leggi vikingar mic hia ser en þat samir mer ecci firir sacir ettar minnar. nv er þat mitt raþ at þv farir helldr a fund Sveins konungs þvi at hann er drengr godr oc tac her eitt fingrgull er faþir minn gaf mer oc syn þat Sveini konungi. oc firir þat er Sveinn konungr hellt eigi malom við favþur minn þess letr hann nv niota hans frendr oc virþir þa nv alla micils. Hacon segir.[285] Ecci mun ec min niota við Svein konung sva lavcz varr fundr firir Nizi. en illa ert þv gefin ef mer vex þetta (i) avgo oc þora ec eigi at hitta Svein konung. Hallda þav nv til Danmercr. Oc siþan ferr Hacon með nocqueria menn oc kemr fyrir Svein konung oc qveþr hann. Sveinn konungr segir.[286] Hui fortv hingat slict illt sem þv hefir oss gort. Herra segir[287] Hacon Ra(g)nhilldr konungs dottir sendi mic til yþar með gvlli þesso. Oc synir honom gullit oc segir siþan allan malava(v)xt oc scipti þeira Haralldz. Þa segir Sveinn konungr. Eigi gorþi (Haralldr) konungr þa vel eþa macliga er hann gipti frendkono sina sva vandom manni sem þv ert. en vel scal hon her komin með oss. en þo mun henni eigi virþaz til fvllz ef þv ferr eigi með henni. Nv scalltv niota Magnus konungs oc hennar at þer scal gora þria costi þa er mer synaz allir m(i)ok venligir en ovenna at þv hefdir lifit ef ec neþa þer ef ei nytir þu þeira. Nv er sa einn costr at ec vil bioþa þer til min viþ .xii. menn oc ser þu asamt viþ kono þina en liþ þit se annarstaþar. þa er sa kostr at þv þiggir at mer bv .iii. at giavf oc scalltv þo scylldr landvarnar með mer. hinn er enn þriði kostr at þv scallt fara a fund Asmundar Biarnar sonar broþur sonar mins er nv gorir mer micinn vfriþ oc beiþiz Hallandz. fǫr mer hann oc ver siþan iarll yfir Hallandi ef þv kemr þesso a leiþ oc þo vil ec at þu hafir þer fridland þo at þv gorir eigi þetta oc ser i ǫngu[288] bundinn vid mic firir sacir konungs dottor. Hacon segir.[289] Of miavcc sannaz þat þa herra er þer meltvð at omacliga veri set firir konungs dottur ef ek treystumc eigi at beriaz vid Asmund. en ef ec fell herra þa muno þer fa henni nocqvaþ virþiligt giaforð þo at þetta se með litlo moti. Konungr melti. Ec mvn fa þer lið til fararinnar. Nei segir[290] hann þat muno þeir segia þa Danir ef ver fám gagn at þeir hafi unnid siggrinn oc ann ec eigi þess oc scolo þvi minir einir menn fara.

En þannig voro vphavf of mal Asmundar oc Sveins konungs at Svein Guþina son hafþi vegit Biornn favþur hans i þingamanna liþi vestr a Englandi. Sveinn konungr Ulfs son hafþi vp feddan Asmund oc fengit honom .iii. scip at hann hefndi favþur sins. Haralldr konungr var þa konvngr i Englandi[291] en andaþr Sveinn broþir hans. Asmundr reþ þat or at heria a Dani oc varþ þrysvar handtekinn oc ferþr Sveini konungi. en hann gaf honom hvert sinni griþ oc let hann fara i friþi. enn hann letr alldrigi af at helldr at gora ofrið rici hans.

Nv er þar til at taca at Ragnhilldr konungs dottir ferr til Sveins konungs oc tekr hann við henni baþom havndom oc ero þav Hacon þar beþi vndz hann vill bvaz a fvnd Asmundar. hann byr .vi. scip til þeirar ferþar oc ferr siþan meþ þesso liþi oc helldr frettom til Asmundar oc fęr spurt hvar hann er oc hefir .x. scip. Þat er fra sagt[292] at fundr þeira varþ i Slesmynni. oc aþr en scipin rendvz[293] at sva at til bardagans veri tekit. melti hann Asmundr. Vel a sa maþr fram at ganga er iarlldomi er heitið. en missyni var Sveini konungi af mela þat oc eigi mintiz hann þa miavk Nizar orrosto. Hacon segir.[294] Satt var þat Asmundr at ec var fyr Nizi með Haralldi konungi oc þat samdi mer eigi illa at veita konungi minom. en hitt cǫmr verr við er þv villt avallt svicia þinn frenda Svein konung oc lanardrottin oc i dag s[calltv] þat finna at vitt havfom fundiz oc ec scal at þer secia. Oc nv tekz |[295] orrosta með þeim oc verðr harþr bardagi oc gecc Hacon vel fram oc liþ hans. falla menn þyct með bordom oc þo en meirr Asmundar liþ. oc þar kemr at þeir Hacon oc menn (hans) na upgavngo. oc kemz Hacon a scip Asmundar oc havggr a beþi borð secir at firirrumino með sinom mavnnom oc falla menn Asmundar miavcc oc þar kemr at Asmundr er handtekinn af Haconar mavnnom oc hallda menn a honom. Þa melti Hacon. Alldrigi etla ec oþarfari forn ferþa Sveini konungi en þetta ið vanda hofvð er þv berr eftir Asmundr. Leypr eftir honom oc drepr hann. Oc eftir þetta fara þeir Hacon heim með herfang nocqvaþ oc sigr oc kǫmr með þetta allt saman firir Svein konung er þeir havfþo at syst. Oc i þvi bili kemr Hacon fyr konung oc qvaddi hann. en konung setti dreyrravþan a at siá oc melti. Far þv til setis. Oc var þat með ǫngom letta. Hacon segir.[296] Þat þicci mer nv a finnaz herra at þer kunnið minni þavcc firir sigrinn várn en ec hugda en þat hygg ek at þessi maþr Asmundr mundi en eigi spara at sitia of lif þitt ef hann hefði undan gengit oc þvi drap ec hann villda ec nv herra hafa af yðr þat er heitið var. (Konungr segir.) Þat vętti ek at þer gengi til þessa engi ouingan við mic oc helldr góþvili en ekci mattv þo at sva buno vera minn avlǫþarvin en haf þat af rici mino er herscazt er. Nv er þo þat sagt[297] at Sveinn konungr gorir hann iarll yfir Hallandi oc reþz hann þangat til þess ricis með liþ sit oc kono oc tacaz af nyio[298] astir goþar meþ þeim. Hacon er manna hvatastr. hann for i Uicina oc heriaþi er hann spurþi at konungr var nordr i landi oc lagþi hann þetta i vanda iafnan of svmrom at fara sva með.

Ok a eno[299] þridia ari eftir Nizar orrosto þa settiz friþr milli Haralldz konungs oc Sveins konungs með raþi allra Nordmanna oc sva Dana. oc var með þeim hétti gǫrr at hvarr þeira scylldi hava i frelsi[300] sit rici þaþan i fra Haralldr Noreg en Sveinn Danmorc botalavsa. scylldi þar leggiaz hernadr sem hafiz hafði. en sa happ hava er hlotið hafdi. sa friþr scylldi standa meðan þeir veri konungar. sem Þiodolfr segir.[301]


Fęrþi fylkir Havrþa
friþr namz ar ið þriðia
renðr bito stál fyrir stravndo
starf til crocs at hvarfi.


Oc nv eftir þetta er fridr er milli Danmercr oc Noregs. þa tekr Haralldr konungr þat raþ at hann heriar a rici Steinkels Svia konungs i Gavtland. Steinkell konungr ferr a fund Sveins konungs oc biðr hann liþs. Sveinn konungr segir honom sét þeira Haralldz. oc vil ec eigi a hana ganga segir[302] hann. enda varþ mer torsott við Haralld konung at eiga en rað mun ec til leggia með[303] þer. Hacon iarll Jvars son er i ovingan við Haralld konung oc er inn mesti orrostomaþr oc allra manna hvatastr. hann er nv minn maðr. þv scallt gefa honom til Gavtland i(t) vestra at hann raþiz i moti Haralldi konungi. en hann er giarn a mannvirþing oc mvn honom lica vel ef hann hefþi þar annat iarls rici. en þo at hann latiz fer þu iþgiavlld þui at hann er[304] ecci þinn maþr. en þer er osynn sigrinn ef hann fér eigi. Nv ero menn sendir eftir iarllinom oc kemr hann þar oc (er) þetta mal borit vp firir hann. Hacon segir.[305] Hvernig er Sveini konungi vm gefit segir[306] hann. mvn en vera sem fyrr miǫc micil manravn at beriaz við Haralld konung oc eigi mvn ec til þes raþa nema þu leggir oc niþr fęþ þina við mic oc verir með fullri bliþo til min Sveinn konungr. Nv ma ec þat vel gǫra segir konungr en þa gatt ec þat eigi at mer. Oc nv raþa þeir þetta með ser at Hacon scal fara oc vera firir liþino en liþ scal fa honom af Gavtlandi hvarotveggia af mavnnom Steinkels konungs. Oc eftir þat ferr Hacon heim [oc segir Ragnhilldi[307] hvat vm er títt. oc er hann byz til ferðar þa melti konungs dottir. Nv kann vera segir[308] hon at þu komir i gillda manravn oc scal ec vel við vna þo at þv latiz firir Haralldi konungi. en litið ma ec veita þer en merci þessi vil ec gefa þer er faþir minn hefir att. oc þessi hafþi hann þa er hann barþiz við Scotborga ǫ. oc þessi merci villdi Haralldr konungr giarnsamliga hava oc hefir en eigi nat hingat til. Þav voro avll gvllsavmuð.

Nv ferr Hacon með liþ sit þa er hann er buinn up a Gavtland oc samnar þar liþi. oc er liþ kemr saman þat (er) honom var etlat[309] þa stefnir hann þing oc talar firir liþino. Þess vil ec biþia segir[310] hann at er gefiz nv vel ef fundr várr Haralldz konungs ve(r)þr oc hafa scolo þer nocqvoþ briost af havfþingianom oc hans liþi fyr yþr. oc ekci etla ec at stęplaz við hǫ́tt Haralldz konungs. oc þo er mer grunr a at þessi samnaþar herr mvni litill vera i moti liþi Haralldz konungs oc scolo þer herþaz við sem bezt oc mun þa vel duga. oc þo at ec siacc otignari at nafni en Steinkell konungr þa ma yþr þo vera at mer eigi minna fulting. þui at hann er vanr miǫk sel(i)vi en ec emc vanr bardavgom oc vesǫlld mavrgo sinni. Sva var farit sem hann sagþi[311] at Steinkell konungr var maþr feitr oc þungr a ser. var hann drycciomaþr micill oc var hann her ecci[312] viðriþinn. þotti honom gott at vera kyrrom. þo at menn hans feri nocquerir með Haconi iarlli. Haralldr konungr spyrr nv þetta oc verdr glaþr við oc scemtir ser of sumarid i landi oc byr .lx. scipa er a liþr oc valldi ser lið oc hernað með bryniom oc hialmom oc voro þav scip agetliga buinn. hann lysir ecci ferþinni hvert hann etlaþi at fara. ferr sidan nordan með landi leggr fyrst scipunom vp i M(i)ǫrs. eftir þat ferr konungr sciponom vp i Veni eftir Elfinni. Oc er þeir lago þar við land scamt fra þvi er lið Haconar iarlls var. þa gecc maðr v́t of nott or tialldi oc spurþi Haralldr konungr at veþri er sa com inn. en hann sagþi[313]. Stendr undir bacci sa. Halldi at fyrst sva segir[314] konungr. Oc avþro sinni spyrr konungr en at veþrino er maþr hafdi vt set. oc segir sa at snęr var kominn. Konungr melti. Þa er iafnt ordit sem ec minda ęscia oc metti þeir Gavtarnir eigi fera fe sit vndan hernaþinom er ver scolom veita þeim. Oc en ið þridia sinn spyrr konungr at veþrino. þa sagþi maþr at hor(f)þiz akafliga á of vettrinn. Konungr melti. Vel koma nv oc frostin.

Nv er at segia fra Haconi iarlli at hann hefir af ser dregit liþit oc ferr siþan oc etlar til fvndar við Haralld konung. kemr iarllin siþan at dal nocqueriom divpom oc stavþvar þar liþit a dalsbrvninni oc vill þar biða konungs. þui at hann veit þa at scamt er i milli þeira. Liþit Haconar iarlls var mart kleþfátt sem þeir ero iafnan Gavtar. en þat allt er honom hafþi heiman fylgt var vel við bvit beþi at vapnom oc cleþom. Þorfiðr het maðr lavgsavgomaðr þeira Gavta oc var i liþi iarlls. hann hafþi hest kornfe(i)tan oc tiodraþi batt við hel nocqvern þar hia þeim er þeir sęttvz við dalinn. En þat er at segia[315] fra Haralldi konungi af hann hefir þing of morgininn oc veit hann oc farar iarlls. oc melti a þingino sagþi[316] mavnnom sinom at bratt mvndi saman bera fvnd þeira iarls oc scolo ver vera eigi of snertobraþir þvi at ver hofom vidrbuning goþan fyrir vapna sacir oc kleþa. en þetta er kallt veþr oc þo at Hacon se hravstr maþr oc lið hans sialfs oc vel við bvit. þa veit ec þo of bvanda liþit af Gavtlandi at þat mvn vera clett illa oc hravkkva saman miavc oc þola illa kvlldann. Siþan fara þeir Haralldr konungr undz þeir koma avþrom megin at dalnom. Þa melti konvngr. Nv scolvm ver her nidr |[317] setiaz fyrst segir[318] hann oss er orþit héitt undir hercleþom oc vita ef þa kali nocquaþ Gavtana oc mvno þeir hava harcað saman liþi sino oc kan vera at oss se eigi oheggra at vega at oss se eigi iafnheitt en ovist hvernig þeir þola kulldan[319]. Þeir setiaz nv niþr við dalin avþrom megin oc voro með hercleþom allir oc allir bunir til bardagans. Nv stenðr hann up Þorfiðr lavgsǫgomaþr i liþi Haconar iarls (oc melir). Ver verþom at tala meðan ungmennit sciallar. gott lið hofom ver oc fritt oc er oss scylt at leggia[320] eigi a flotta. en ef verþr scal eigi lengra en til [havgsins. en[321] ef sva ve(r)þr þa scal eigi lengra en til becsins. ver hofom hravstan iarll at beriaz með. O(c) i þvi er hann melti þetta kipiz hestrin við oc hleypr vp hellinn er hann var bundin við oc kemr við eyra honom Þorfinni. en hann leypr ner vp við oc melti. Sciot allra manna armastr. Oc snyr þegar a flotta oc leggr a bravt.

Oc nv metaz þeir við dalinn[322]. villdi Hacon at Haralldr gǫrdi fyrri athlavpit oc þottiz þa hava breccomuninn. en Haralldr sparir þat Haconi. Oc er þeir hafa setid þannig of hrið. þa ser Hacon at liþino hans svmo ma eigi endaz firir kvllda savcom oc stendr vp siþan oc melir. Ver munom nv verþa til at raþa. oc hafþa ec þo konungi etlat athlavpit. verðr nv annann veg breccomunrinn en ec hugþac til. Eggiar nv lidit oc reþr i dalinn oc vp at þeim Haralldi konungi. oc teczþ nv orrosta oc er en sem fyrr at Hacon synir af ser micla hreysti oc allt hans liþ sialfs. en konungs liþit er beþi meira oc betr buið oc fell þegar miavc liþit Haconar en sumt leggr a flota. allir Gavtarnir þeir er up stoþo þa helldvz litla hriþ við. oc þo varþ þeim tionsamt meðan þeir bavrþuz. oc er nv þat eitt liþit eftir er Haconi iarli hafði heiman fylgt oc dugir þat et bezta. Jarllinn ber(s)c vel oc viþr mavrg fregþarverk oc kennir Haralldr konungr merkin er borin voro firir iarlinom oc villdi giarna fa þav. Ok þvi nest verþr nv sva fast at iarlinom sott. at merkismaþrinn fellr oc var þegar tekið merkit af konungs monnom. Oc þa flyr iarll oc þat liþit er með honom var oc hallda i scoginn. Þa qvaþ Þiodolfr viso.


Avlld er sv iarli villdi
ognteitom liþ veita
sterkr olli styr stillir
Steinkels gefin helio.
en þvi at illa reynduz
aflván þaþan hanom
firir let Hacon havrfa
hvat segr hinn er þat fęgrir.


Oc nv melti Hacon er hann flyþi at konungs dottor mindi[323] hann lavst þiccia a hava halldit merkino Magnus konungs er hon hafþi gefit honom. Haralldr konungr recr nv flottann oc melto menn hans at Hacon hefþi vart lavnað iarlldominn Steinkeli konungi oc hann kynni eigi sia efnitre sitt. mindi honom vera ofrefli at beriaz við konung sialfan. sumir kavlloþo hann vascan mann oc hafa drengliga bariz. Konungr let bera fyr ser merkin þegar er i hans valld komo oc kallaþi þat mestan sigr er hann hafþi þav fengit. Oc er þeir riþo scogargavto oc þeim var min(z)t ván hleypr maðr of þuera gavtona or scoginom fram oc þrifr merkit annarri hendi af þeim er bar en annarri hendi leggr hann þan með spioti. leypr þegar i scoginn avþrom megin gavtunnar oc hafa þeir ekci hans. en hinn déyr er lagþr var. Þa melti Haralldr konungr. Þar mvn Hacon verit hafa oc var þetta ecci margra manna at fara sva. oc er þat vist at eigi þicci mer honom minni sigr i þessi ferþ en mer var i orrostunni. enda kan ec eigi scaplyndi Ranghilldar frendkono ef honom yrþi avþvellt at komaz yfir reckiostokcinn hennar ef hann hefþi latið merkin. en nv muno þav settaz.

Fara þeir nv til scipanna oc var konungr a scipi oc mart liþit en sumt a landi oc sva havfþo matsveinar elldstoar a landi. Oc of kvelldit er þeir sneddo er a landi voro. þa kom at þeim einn fatecr[324] maþr oc baþ matar oc var alltavtrvgr[325]. en þeir gafo honom. hann spurþi hvart konungr veri a landi eþa a scipi. þeir sogþo[326] at hann var a scipi. Þat ueri skyllt goðir menn segir[327] hann at ek lavnaþa yþr þenna beina en þar se ec einn lut til. ec veit hvar þeir Hacon iarll ero scamt a bravt heþan með fa menn oc kan vera at konungr lavnaþi miavcc vel ef þer fengit drepit hann eþa hanðtekit oc mun ec segia yðr leið þangat. þvi at ec var þar aþr firir litlo. Þeir foro nv m(i)ǫk margir oc hlyddv fortavlom hans. en hann ferr oc er gangan hans helldr hrumlig. fara nv i scoginn eftir divpri gavto oc dregsc helldr vndan oc vilia þeir aptr hverfa. en hann qvaþ þo scamt til undz þeir mindo finna Hacon oc þvi nest koma þeir at þar er tre micid liggr of þvera gavtona oc fara þeir þar yfir oc sia þa menn nocqveria firir ser. honom verþr seint [enom fatekia manni[328] at komaz yfir treit oc biþr þa secia eftir þeim mavnnom er þeir sei firir sek fram oc qvaþ menn Haconar þat. Oc er þeir koma yfir treit þa kastar sa af ser tavtronom oc leypr vp a treid oc bre(g)þr sverþi oc havggr sem ma. oc hava þeir þa fundit Hacon iarll. Þa drifa at þeim menn beþi or scoginom oc framan af gavtunni oc secia þa vapnom en þeir veriaz oc finna at eigi er svicalavst oc villdo vndan hallda oc er þeim mein at treno oc verda flestir drepnir en svmir comaz til scipanna aptr við illan leic oc segia[329] konungi of morgininn favrna. en hann segir[330]. Þa for iafnt sem liclict var. eigi mvno þer iaf(n)raþgir oc Hacon oc foro þer vvarliga oc af litlom alitom.

Konungr var þar nocqveria stund þui at eigi matti scipin brot flytia fyrir isom oc liopo þeir vp iafnan konungs menn eftir strandhavggom. en hvert sinni lago eftir .v. eþa .x. sva var yrmt fyrir a landino af vmsatom[331] Haconar. Þat er nv þvi nest at Hacon kemr qvitt þeim til eyrna Haralldi konungi oc monnom hans at Hacon iarll veri farinn til Sviðioþar eftir liþi miclo oc þeir Steinkell konungr mindo þar[332] koma scams bragþs með her mikinn. en Sveinn konungr mvni koma vtan i arosinn með scipaher. Oc þesso trvir Haralldr oc taca nv oc havggva is fyr scipom sinom. Oc er þeir voro at þa melti (maþr). Engi dvgir sva sem Koþrans bani. Þat melti sa til Hallz Otryggs sonar er vegit hafþi Koþran Gvþmvndar son. en Hallr var þar með Haralldi konungi. Oc þa liop at Þormoðr Eindr(iþ)a son oc hio Hall banahavgg. þvi at hann stoþz eigi er hrosat veri vigino Koþrans. Þormoþr var manni firnari en systrvngr Gvþmvndar Eyiolfs sonar favþvr Koþrans. Oc er liþit þravngþis at oc villdi drepa hann Þormoþ þa brast niðr issinn vndir þeim oc varþ þa micid svarf oc var við svaþ vm at mart manna mvndi drvcna. Magnvs son Haralldz konungs veitti Þormodi oc bad honom griþa oc bavð sęttir þui at Þormoðr var a hans scipi oc varþ setz a malið. Oc siþan for Þormodr svdr til Danmerkr oc þaþan vt i Grikland oc villdi a mala (ganga) en |[333] (Garðs)konungr sagði hann vera of litinn vexti til þess. oc einn dag er konungr sa vt of svalar nocqveriar sa hann at griþvngr einn akafa micill var leiddr a mot oc hio Þormoþr af havfvð. þa melti konungr at hann mindi fleira stort havggva en navtt eitt oc toc konungr þa við Þormoþi oc gengr hann a mala oc var þar. En þeir Haralldr konungr flotoðo[334] scipom sinom oc foro eftir ǫnni Elfi til sefar oc siðan heim norðr i Norreg við svabuit. oc fello nocquerir menn af Haralldi konungi er þeir foro ofan eftir anni Elfi þvi at Gavtar scvto a þa. En Hacon iarll þotti vera in mesti ravsnarmaðr oc het dottir hans Svnefa en sonr het Hacon er atti dottor Sveins konungs Vlfs sonar. oc var þeira son Eiricr lamb Dana konungr. Oc lycr nv her at sinni fra Haconi iarlli oc Haralldi konungi.


Fra Sneglohalla

Eitt svmar kom scip af Jslandi oc var þar a Sneglohalli. hann var nordlend(z)cr at ett[335]. honom var sva farið at hann var scalld oc foryflldiz helldr faz i orþom sinom. Þeir komo við Agþanes oc helldo in eftir firþinom oc brvnoþo i moti þeim langscip oc stoþ maþr vp a drecanom er firir for i ravþom kyrtli oc melti. Hverr styrir scipino eþa hvar voro þer i vetr[336] eþa hvadan yttv þér eþa hvar komo þer við lanð. eþa hvar voro þer i nótt. Halli svaraþi[337]. Sigurþr heitir styrimaþrinn. en ver vorom i vetr a Jslandi en ytom fra Gasom en komom við Hittrar oc voro(m) i nott við Agþanes. Maþrinn melti. Sarþ hann yðr eigi þa Agði. Halli svarar[338]. Eigi enna. Maþrinn melti. Var þo nocqvoþ til raþs vm. Ja herra segir[339] Halli beið hann at bettri manna. venti þin þangað i quelld. Þar var Haralldr konungr er orþom scipti við Halla. Nv koma þeir i beinn oc ferr Halli a fund konungs oc qveþr hann. oc villdim ver herra segir[340] hann til ydar fara. Konungr segir[341]. Vant verdr þat vtlendom monnom oc abyrgs þic sialfr en eigi spari ec mat við þic. Nv for Halli þangat oc var með hirþinni. Þar var oc Þiodolfr scalld með konungi oc þotti vera nocqvoþ avfvndsivcr við þa menn er quomo til hirþarinnar. Oc einn dag er Þiodollfr gecc at streti með konungi komo þeir firir lopt nocquer oc heyra deilld manna oc þvi nest aflog. þar var scinnari oc iarnsmiðr. Gavngom bravt heþan segir[342] konungr. yrc nv Þiodollfr of deilld. Hann melti. Vscyllt er þat herra. Gǫ́r sem ec meli segir[343] konungr. oc er nocquerio meiri vandinn[344] á en þv ętlar. þv scalt gora af þeim nocqvaþ aþra menn en þeir ero. látt annan vera Géirroð iotvn en annan Þór. Hann qvaþ viso.


Varp or þreto þorpi
Þórr smiþbelgia stórra
hvatt elldingom havlldnom
hafra kiǫtz at iǫtni.
hlioðgreipem tok hvda
hravccvi scafls or afli
glaþr við galldra smiþio
Geirrǫðr siǫ þeiri.


Konungr melti. Þessi visa er gód oc vel ort. Oc nv scalltv yrcia aþra. lat nv vera annan þeira Sigurþ Fafnis bana en annan Fafni en kenn þo hv(a)r(n) til sinnar iþnar. Hann qvaþ enn viso.


Sigurþr eggiaþi sleggio
snac valigrar bracar
en scafdreci skinna
screið of leista heiði.
mann sasc orm aþr ynni
ilvegs buinn kilio
navtaleþrs a naþri
neflangr konungr tangar.


Konungr melti. Gott scalld ertv Þioðolfr. Oc gaf honom þegar eitt fingrgvll. Oc of kvelldit var tiðrett of visornar. oc savgþo[345] þeir hirþmenn at Halli mindi eigi yrci(a) slicar visor. Hann sagþi[346]. Eigi er iafngott scalld sem Þioðolfr. en þa mun mer first[347] of fara ef ec emc eigi við staddr. Sa maþr var með Haralldi konungi er Tuta[348] het friscr maþr oc var þar til synis. hann var lagr sem dvergr oc digr. eitt qvelld let konungr hann taca vapn sin bryniona Emmo oc hialm oc sverþ oc bað hann ganga firir hirþina i drycciostofo þa er menn sato undir borþom. kom hann inn með þessom bvnaþi oc hleia menn at honom oc þotti maþr vndarligr. Þa melti konungr. Sa maþr er nv yrkir vmb hann þar sem hann stendr scal þiggia af mer knif þenna oc belti. Þat var gǫrsimar. Þa qvaþ maþr viso a beckinn. oc var þar Halli.


Fęrþr syndiz mer frendi
Frisa kyns i brynio
gengr með hirþ i hringom
hialmfalldin kurfalldi.
flerat elld i ari
v́tlavpi vanr Tvta
sek a siþo leica
sverþ rvghleifa scerþi.


Vel er þetta queþit segir[349] konungr oc sendir honom giavfna. Þiodolfi fandz fatt vm. Nocquerio siþarr gecc konungr at streti oc hirþin með honom. var þa Halli i favrrinni oc er þeim voro minztar vanir þa liop hann Halli fram firir þa. Konungr melti.


Hvert stillir þv Halli.


Hann svarar[350].


Hleyp ec fram at scyrkavpi.


Konungr melir.


Gravt mvndv gǫrfa lata.


Halli svarar[351].


Górr matr er þat smiavrvan.


Leypr sidan i garþ einn af stretino oc þar sem kona hafþi vppi ketil oc var i gravtr. Hann tekr ofan ketilinn oc gengr vt með oc setz nidr vti hia loptino oc ętr gravtinn. Oc er konungr sacnar hans i fyll(g)dinni þa melir hann. Nv ero eigi gods efni i nv er hann Halli bravt lavpinn. favrom nv oc leitom hans. Þeir scipa til sidan oc voro .vi. hvarir oc finna hann sidann þar er hann sat oc hof gravtinn. Þa melti konungr við hann styggliga. Hvat skylldir þv fara vtan af Jslandi til ricra manna oc gǫraz sva at vndrom. Ver eigi reiðr herra segir[352] Halli þiggia viliom ver fagnað er i hendr berr. oc iafnan se ec yþr a kvelldom ecki drepa hendi við goþom sendingom. Konungr gekc i brot en Halli stod vp oc kastar nidr katlinom oc scall haddan. þa qvaþ Halli þetta.


Haddan scall en Halli
hlavt of fylli gravtar.
hornspano qveþ ec hanom
hlyþa betr en pryþi.


Konungr er reiðr Halla oc þiccir Þiodolfi þetta hlegligt er Halli hefir til tekid. oc of kvelldit letr konungr setia[353] firir Halla gravtar trog oc biþr hann or eta. Halli letz eta mvndo grav́tt oc let ser hann þiccia megingoþan. mataz hann oc hettir þa er honom þiccir fallit. Konungr biþr hann eta en. Nei herra segir[354] Halli þat gori (ec) eigi. kost attv at lata drepa mic ef þv vill en eigi scal ec af þesso liota bana. Oc nu of kvelldit let konungr taca af bordi sino gris einn steiktan oc fer i hendr Tuto oc melti. Fer þetta Halla segir[355] hann oc seg honom at hann hafi ort viso aþr en þv kemr firir hann. oc mel þat þa er þv kemr a mitt golfit. oc ef eigi er þa ort ser hann bana sinn. Tvta segir.[356] Herra eigi villda ec þetta gora. Konungr segir[357]. Goþ þicci þer visan muntv oc gorla heyra kunna. Sidan tok hann við grisinom oc gecc a mitt golf oc melti. Yrc viso scalld segir[358] hann at boþi konungs oc lat sem lif þit liggi við. Oc er Tvta[359] kemr firir Halla. þa rettir hann Halli hendr i moti grisinom oc qveþr viso.


Gris þa greppr at ręsi
grvntravþustom[360] davþan
niavrþr ser bavrg a borþi
bavglandz firir ser standa.
rvdna siþur lit ec ravþar
reþ ec sciott gorfo qveþi
rana hefr seggr a svini
send heill konungr brenddan.


Þa melti konungr. Vp mvn nv gefin savcin við þic Halli segir[361] hann oc er allgod visa.

Hann er nv með hirþinni vel halldinn. oc er kemr iola aptann gengr Halli firir konung oc qveþr hann. Konungr toc |[362] vel mali Halla. Þa melti Halli. Herra qveþi hefi ec ort of yðr ec villda at þer hlyddit. Konungr melti. Hefir þv nocq(va)þ qveþi fyrr ort. Hann svarar[363]. Ecci herra. Konungr melti. Þat mvn þa sumra manna mal at þu takiz micit i fang fyrsta sinni slic scalld sem of mic hafa ort. eþa hvat syniz þer rað Þiodolfr. Hann svarar[364]. Ekci kan ek þer raþa raþin herra segir[365] hann. hit mvn nerr fara at ec kvnna raþa Halla heilreþi. Konungr segir[366]. Hver ro þav. Þioðolfr segir[367]. At hann livgi eigi at yþr. Konungr melir. Hvat lygr hann. Þat þa herra at hann hafi ecki qveþi ort. en ek etla hann ort hafa. Hvert er þat segir[368] konungr. Þiodolfr segir. Þat heita kollo visor er hann orti of kyr v́t a Jslandi er hann gétti. Þa melti konungr. Er þat satt Halli er hann segir[369]. Satt er þat segir[370] Halli. Konungr melti. Hvi sagdir þu þat at þv hefdir ekci qveþi ort fyrr en of mic. Þvi herra segir[371] Halli at ec venti at mavnnom muni litil qveþismynd a þvi þiccia ef þat quemi[372] a lopt. Queþ þat fyrst þa segir[373] konungr. Halli segir. Scemta mvn þa fleira scolo herra. Hverio þa segir[374] konungr. Qveþa scal Þioðolfr soptrogs visor er hann orti vt a Jslandi. Konungr segir.[375] Hvernig er þat qveþi. Halli segir.[376] Þioðolfr hafði þat verc er hann var heima at hann bar v́t avsco með oþro vngmenni oc þotti til enkis annars fęrr. oc varþ þo at at hyggia at eigi veri elldr sva at meín yrþi at. Er þat satt Þioðolfr segir[377] konungr. Sat er þat herra segir[378] Þioðolfr. Konungr melti. Hvi hafdir þv sva ovirþiligt verc. Þat bar til herra segir[379] hann at ver vorom mavrg bavrninn oc tok ec undir með þeim of verkið oc flyttac þeim sva til leica. Heyra vil ec hvartveggia qveþit sagdi konungr. Sva var nv gort at þeir qveþa qveþinn. oc er lokid var þa melti konungr. Hvartveggia er qveþit ofengiligt oc mvnu[380] oc litil verit hafa yrkis efnin. oc þat er þo en fengminna Þioðolfr er þv ortir. Þa sagþi[381] Þioðolfr. Halli er orðhvass maþr. en þat veri honom eigi oscylldra at casta ecci onytom orþom a mic oc hefna favþur sins. Konungr melti. Er þat satt Halli at þv hefir eigi hefnt favþur þins. Satt er þat herra segir[382] Halli. Konungr melti. Hvi fortv við þat til Noregs. Þat bar til herra segir[383] Halli at ec var þa barn at alldri er hann var veginn oc toko frendr malið oc settvz á firir mina havnd. en þat nafn þiccir ekci vel sama með oss at heita gridniþingr. Konungr melti. Bezta er or þesso leyst. en þat er at er þv svarar[384] engo Þioðolfi. Halli melti. Herra segir[385] hann Þioðolfr ma þvi vm slica lvti diarfliga reþa. þvi at ǫngan veít ek sins favþur iafngreypliga hefnt hafa. Hvat er at merkiom of þat segir[386] konungr at hann hafi þat miclo framarr gort en aþrir menn. Þat þa herra segir[387] Halli at Þioðolfr hefir etid favþvrbana sinn. Konungr melti. Hvi megi sva vera. Þvi herra segir Halli at Arnorr faþir hans bio fyr nordan land a Jslandi. hann var maþr felitill oc ognogr sér of þat er hann þyrfti nema þat at hann atti mart barna oc hafdi þat hy(s)ki hans at mestem lvta er heraþsmenn fengo honom. Ok a eino havsti atto heraþsmenn fund at of fatekia menn hver tillaug vera scylldv við þa. oc var eigi annarr fyrr til nefndr en faþir Pioðolfs. oc varð einn maþr herra sva storlatr at hann gaf kalf svmargamlann. For hann sidan eftir kalfinom oc þotti þat mest navþsyn at sekia þangat fyrst tilbeinan er mestr var. ferr hann heim siþan oc leidir eftir ser kalfinn oc hefir a honom tav́g langa oc ramliga oc var eygþ tavgin sem snara oc hafþi hann þeim endanom smeygt a háls sér en hellt sidan hondonom of tavgna. oc er hann com at garþinom þa var hann vtan eigi allhárr en fyr innann garþinn var gravptr divpr oc er hann steig a garþinn oc letr sigaz af inn þa verþr hera en hann mindi vara oc toco eigi niðr fętvrnir hans en kalfrinn bravtz avþrom megin gardzins. þa hefir hann eigi gað at smeygia tavginni af halsi ser oc fecc hann af þvi bana. Oc er bavrnin sa þat liopo þav til oc drogo heim kalfin. oc etla ec þat herra segir[388] Halli at Þioðolfr snęddi þan kalf at sinom lvta. Konungr melti. Þat mindi iafnt hefiliga. Þioðolfr leypr nv vp oc villdi havggva til Halla oc varþ hann stavþvaðr[389]. Þa melti konungr. Ek scal setta ykr at hvarigom ykrom scal hlyþa at gora aþrom méinn. oc þv vacðir þetta mal Þioðolfr fyrri oc var þer þat oskyllt. Er þetta nv kyrt oc ferir Halli qveþid. er þat gott oc vel ort. oc er Haralldr konungr vel til Halla.

Þat er sagt at van er til konungs Einars flvgo oc var þa vingan þeira goð þo at þat leci nocqvaþ a ymso. hann hafþi þa finnfavr af konungs hendi. Oc aþr en hann quemi reddi hirdmaþr einn vm sva at Halli heyrþi at Einarr veri micill hofþingi oc oiafnaþarmaþr. oc hann betti ǫngom sina frendr þo at hann drepi. Þa sagþi[390] Halli. Meiri van at hann bęti mer minn frenda ef ec kref. Hann svaraþi hirdmaþr qvaþ hann eigi beta mvndo oc let hann engan mann bettan hafa. þar til þreytto þeir þetta mal er þeir veþiodo of lagþi hirdmaþr við gvllhring en Halli havfvd sítt. Oc nv kom Einarr til konungs oc setr konungr hann id nesta sér oc var þat eftir inn atta dag er Einarr kom. Oc eitt qvelld er þeir drvcco eftir bord. spvrþi konungr hverso til hefþi tekiz of finnferþina. Hann svarar[391]. Nestom herra er ver vorom nordr þa hittom ver Jslandzfar eitt oc barom ver a henðr þeim at þeir mindo cavp hava att við Finna firir vart leyfi fram. oc er þeir villdo ver(i)a malit fanz a ordom þeira at þeir mindo eigi scirir til lycta oc logþom at þeim siþan en þeir vavrþo sic oc eigi lettom ver fyrr en þeir vrþo sottir. einn maþr var sa þar er miclo varþiz bezt oc seint mindi sott verþa ef slicir[392] veri margir. Þa gecc Halli til rumsins oc var hlioðr. oc spyrr hirþmaþr hvat honom veri at ogleþi. Hann let savcc til þess vera. Ec hefi spurt drap frenda mins er þeir Einarr flvga hafa drepið. kan vera at nv gefi til at leita eftir botonom vid hann. Hirþmaþrinn sagþi[393]. Þat villda ec at þv reddir ecci vmb oc se kyrr veþion þessi. Halli letz eftir mindo leita. Þit raþ er þat segir[394] hirþmaþrinn. Oc of morgininn gecc Halli firir Einar oc melti. Er savgdvt tiþindi et fyrra qvelldit þav er mic tok(o h)enda i aftaci frenda mins. villda ek vita ef þér villdit nocqverio beta. Einarr svarar[395]. Hefir þv eigi heyrt þat at ec beti engan mann. se ec þes ecci a þer at þv þiggir bętr af oss helldr en aþrir menn. oc þiccir ǫþrom þegar scyllt er einom er bę́tt. Halli melti. Þer megvð veria til eigi meira en yþr se eigi scaþi i. en mer þo hvggan við at taca. Einarr baþ hann bravt fara oc reþa þat ekci lengr. Oc sva var [at] hann gecc til rums sins. Spyrr hirþmaþrinn ef hann villdi nocqverio beta honom. Halli qvaþ eigi þat vera. [Hirþmaþr]inn melti. Þat vissa ec aþr sagþi[396] hann. latom lavsa en veþionna. oc vec eigi til optarr. Halli sagþi[397]. Til scal [enn vec]ia oþro sinni. Oc of morgininn hittir Halli Einar oc reþir þa en sama mal. vil ec en vita |[398] segir[399] hann ef þer vilit beta mer frenda minn. Einarr svarar[400]. Seinþreytr ertv oc ef þv dregsc eigi bravt mvntv vera drepinn. Hann gek til rumsins. Hirþmaþr melti. Hverso gek nv eftirleiton við Einar. Halli sagþi[401] at nv var heiton fyrir bǫtr. Þess varði mic iafnt segir[402] hann oc vil ec en gefa þer vp veþiunna oc vecir þv eigi til optarr. Þa svarar[403] Halli. Vel ferr þer segir hann en reþa scal malit it þridia sinn. þa þicci mer reynt til fvlls. Oc nv gekc Halli fyrir konung oc qvaþi hann. Heill herra segir[404] hann. Vel kominn Halli segir[405] konungr eþa hvat villtv. Herra segir Halli. ec vil segia þer dravm minn. þv ert maþr dravmspacr. Ek þottv(m)z vera allr annarr maþr en ec emc. þottvmc vera Þorleifr skalld. en Einarr flvga þotti mer vera Hacon iarll oc þottvmc ec niþa hann oc munda ec sumt i er ec vacnaþa. Oc þocar þa fra hasetino oc vmlar við firir munni ser sva at eigi nam orþa scillin en allir heyrðo at hann mvþlaþi nocqvaþ. Þa melti konvngr. Gǫr sva vel Einarr sem ek bið bętt honom nocqverio. hann svifsc encis. oc er þer verri einn quidlingr ef eftir verþr mvnaþr sem hett er ef vp kemr at eigi falli niþr slicr maþr sem þv ert. þvi at mit megom sia hveria setning hann hefir á. oc er þetta engi dravmr er hann sagþi. þvi at þetta mvn hann enda oc ero demi til þess at niþit hefir bitid en ricari menn en þv ert oc mvn þat alldri niþr falla meðan Norþrlavnd ero bygd. gǫr þetta nv firir minar sacar. Einarr svarar[406]. Þer scolvþ raþa herra segir[407] hann. taci hann af fehirþi minom .iii. merkr silfrs. hann mvn greida honom. Þa melti Halli. Haf þavcc firir oc getz mer nv vel at. Hittir fehirþinn oc segir honom. Hann let at þar veri fiorar merkr i sioþi saman. Þriar scal ec hafa þo segir Halli. Oc nv vega þeir Halli þriar merkr iafnt sva at ecki er vmfram. þvi at hann vill sva. Oc eftir þat gengr (hann) firir Einar oc segir honom at hann hefir þa feit. Hvart hafdir þv þat sem i sioþnom var segir[408] Einarr. Eigi var þat segir[409] Halli annan veg mvntv verþa at fa mer banasavcina en ec gorvmc þiofr a fe þino oc sa ec bragð þit þetta oc mvno vid nv scilia. En þat hafdi Einarr hvgat honom iafnt sem hann sagði. Oc þo var nv kyrt gengr Halli nv til rumsins. þa melti hirþmaþr. Nv attv veþfeit. Sialfr scalltv hafa fe þit segir Halli þv hafdir drengliga af vid mic vm malit. oc ekci gecc mer annat til þretunnar vid þic fyr avndvrþo en reyna hvart ec neþa feno af Einari eþa eigi. oc alldri atta ec scyllt vid mann þenna sva at ec vita oc ongan þan er Einarr drap. Nv ferr Einarr brot siþan fra hirþinni. Eftir þat bad Halli leyfis at konungr leyfþi honom at fara til Danmerkr suþr of svmarit. Konungr letz mundo leyfa honom ef hann quemi bratt aptr. oc baþ hann fara varliga firir þer sacir at hann letz vita at Einarr flvga mindi illan hvg a honom hafa ef þeir fyndiz let at fáss stadar hefdi þannig til sciptz sem með þeim at Einarr betti fe firir víg. oc qvaþ hann illa mvndo við vna.

Nv ferr Halli of sumarit til Danmercr oc er þar með[410] eino(m) ricium manni. Oc eit sinn er þing er fiavllment. þa ferr Halli til þing(s)ins með havfþingianom oc er menn melto þar malom sinom þa varð þar hareysti micið. Þa melti havfþinginn. Sa veri raþleitinn maþr er raþ hitti til at gora sva at lyðr þessi þagnaþi allr. Þa sagþi[411] Halli. Ec fe þat gort. at allir menn mvno her þagna. Nei sagþi[412] hofþinginn þat mvn vera eigi. Oc loxins setia þeir veð[413]. leggr hofþinginn við gvllhring en Halli hofvð sitt. Oc annan dag er þeir koma a þingit. þa er þar eigi minni gnyr en fyrr oc hlamm oc óp oc hvers kyns skál oc kliþr. Oc þa er minst varir spretr hann Halli vp oc melti hatt. Hlyþi allir menn mer er micil mals þavrf. ec scal kera of oþindelo mina sialfs. mer er horfin[414] hein oc heinarsufl nal oc screppa oc allt scioþoscruð þat er betra er at hava en missa. Siþan varþ hliot oc tvist. þvi at svmir etla at maþrinn se ǫrr orþinn oc sumir hvgþo at hann mindi þa tala eyrindit oc var forvitni a at heyra þottv þannig orda tiltavcc hans i fyrstunni nocqvaþ breytilig. En Halli setz nv niþr þicciz nv a leið þvi hafa komit er hann hafði męlt at menn gafo hlioþ. Nv fara menn af þingino oc fér Halli veðfeit oc kemz a brot a lav́n. Sidan for hann til Englandz oc ętlaþi þaðan til Noregs. oc er þeir voro bunir er til Noregs ętlo(þo). ferr Halli a fvnd konungs oc letz ort hava vm hann qveþi. en þar var sa maþr firir með konungi er Ravþr hét oc var scalld. oc þa er lokit var qveþino spyrr konungr Ravð. hvernig veri queþit. en hann qvaþ vel vera. Þa bavþ konungr Halla með ser at vera oc nemi menn qveþit. Eigi ma sva vera herra segir[415] Halli ec hefi buid ferþ mina i brot oc ma ec nv ongva dva(v)l her eiga. Þa melti konungr. Eftir þvi mvno þa verþa hallqve(m)lig lavn qveþisins sem ver niotom þess. setztv nv niþr oc mv(n) ec lata hella silfri i hofvð þér oc haf þat sidan er i harino lodir. Hann letz þa verþa at ganga a bravt litat fyrir navþsynia sacir. oc sva gorir hann oc fecc ser tiorv oc bar i hofvð sér oc scryfþi harino sem mest. oc gekc þegar aptr i stofvna oc settiz niþr oc qvad ser tít of ferþina. Konungr let þa þat gora er hann het at hellt var silfrino i hofvd honom oc loddi þar nv i goðr fengr fiar. enn qveþi þetta var endilavsa ein. oc qvaþ hann þat fram af munni ser. For Halli siþan til scips. En þa hofþv þar raþiz til Svþrmenn margir með þunga varnað oc fecc hann nv eigi farit. en þo leto styrimenn sem þeir villdi giarna viþ honom taca ef hann sei nocqver efni i at coma Svþrmonnom i brot oc var styrimaþr vel til Halla. Oc nótt eina let Halli illa i svefni oc var hann vakiðr. oc spvrþv[416] þeir hvat hann dreymþi. Hann svaraþi[417] oc qvaþ ser þes meiri van þiccia at þeim feriz þungt. segir at honom þotti maþr koma af ser ogvrligr oc qveþa þetta.


Hrong er þaz hafan þavngvl
hellt[418] vm siz fiavr selldac
syn er at ek sitc at Ranar
svmir o i bvð með hvmrvm.
liost er lyso at gista
lavnd a ek vt fyr stravndo
þvi sit ec bleicr i brvci
blacir mer þari of hnacca.
b. m. þ. of h.


Eigi þotti visan alioþeslig at þeim mindi vslett faraz oc varþ ogorligt fyrir avgom at koma i þan hasca oc baro margir fe sit af scipino oc reþuz brot ifra. En Halli gengr a scip þetta oc ferz þeim bezta oc komo við Noreg oc ferr Halli sidan a fund konungs oc var hann nv þar of hrið með konungi.


(Konvngr finnr mann á bati)

|[419] Nv oc eitt svmar þa er Haralldr konungr for fyr land fram scipaliþi. sia þeir mann einn a bati firir sér oc dro fisca. konungr var katr oc melti til fiscimanzins. þa er scipit rendi hia fram. Kantv nocqvaþ yrcia. Ecki herra segir[420] hann. Nei segir[421] konungr yrc nv til min. Sa segir[422]. Þa mvno þer yrcia í moti. Þat mvn ec gora segir konungr. Fiscikarllinn qvaþ viso.


Ofvsa dro ec yso
atta ec fang við havngo
vann ek of hofði hennar
hlavmm var þat fyr scavmmo.
þo man ec hitt er hrotta
hǫfþom gvlli vafdann
dvþom davrr i bloði
drengr var þat fyr lengra.


Konungr melti. Hefir þv verit með riciom monnom eþa i orrostom. Hann segir[423]. Meiri van þicci mer herra at ek hava verit með riciom monnom. yrkit nv viso i moti herra. Konungr qvaþ viso.


Hiavggo harða dyggir
hirþmenn Dani stirþa
sotti ferð a flotta
fram en þat var scavmmo.
hitt var fyrr er fiarri.
fostrlandi ravþ ec branda
sverþ i Sercia garþi
sǫng en þat var lǫngo.


Þa melti konungr. Nv scalltv yrkia Þioðolfr segir hann. Þioðolfr qvaþ viso.


Milldingr ravþ i modo
mótr[424] illt var þar spiotom
Danom voro goþ geira
gravm en þat var scommo.
setti niþr a sletto
Serclandi gramr merci
stod at stillis raþi
stavng en þat var lavngo.


Konungr melti. Heyr Þioðolfr skalld. qvattv sva (g)rom skom. ecki er þat iafnhátt. hravm scavm. þat veri iafnhátt oc er þo mallavsa. oc fleira hefir þv betr ort. Þioðolfr reiddiz oc bad þan yrcia er betr kunni. Þa melti[425] konungr til fiscimanz. Yrc nv viso. Hann svarar[426]. Þer scolvþ raþa en vant er nv at yrcia eftir er Þioðolfr qvaþ aþr oc þer fyrst at vphafi. Þigg gvll þetta segir[427] hann. oc retti til han(s). oc qveþ nv viso. Hann toc við gvllino oc qvaþ viso.


Heyrþv á vpreist orda
otvín konungr mina
gaf mer gvll it ravþa
gramr var þat fyr scǫmmo.
saddir avrnn oc eyddir
avrom blamanna fiavrvi
gall styrfengins stillis
strengr var þat fyr lengra.


Konungr melti. Þioðolfr yrc nv i moti. En Þioðolfr letz eigi mindo yrcia. Beþi er segir konungr Þioðolfr at þv yrkir vel. enda ertv vandlatr vm. Þa qvaþ konungr viso.


Hlavt ec af hravþung sciota
hlyri męr in scyra
svþ gekc felld a fleþi
fram var þat fyr scavmmo.
en fyr England svnnan
oþ bord und mer norþan
ristin scalf i ravstom
ravng en þat var lavngo.


Þa qvap fiscimaþrinn viso at boþi konungs.


Vig letz Vinða mygir
virþom kunn of vnninn
Þrendr drifo rict vnd randir
ravmm en þat var scavmmo.
en fyrir Sercland svnnann
snarr þe(n)gill hio drengi
kvnni gramr at gunni
gavng var þat fyr lavngo.


Konungr melti. Þessi er bezt (at) fiorþvnga locom af þinom visom at oc þat etlaþir þv at ec minda kvnna gavngin at bardaganom. oc ef þv ert felavss maþr oc átt vandreþi. þa kom þv til vár oc mvn ec geva þer fe. Herra segir[428] hann. ecci a ec vandreþi gorda ek þetta mer til gamans. ec var með Olafi konungi bręþr þinom a Sticlarstǫþom oc heiti ec Þorgils. Kast(aþ)i siþan fiscikvflinom oc var hann enn vascligsti maþr oc for siþan með konungi.


(Fra Haralldi konvngi oc astvin Tryggva Olafs sonar)

Sva bar(s)c at eitt sinn at Haralldr konungr com þar er þeir hofdo bariz Tryggvi Olafs son Tryggva sonar oc Sveinn Alfivo son. gec konungr a land at scemta ser oc hitti þar einn mann er verit hafdi með Tryggva astvinr hans. sa maþr gordiz hvgsivcr[429] miavcc er hann sa konung. Haralldr (konungr) fann þat oc spurþi hvi sętti. ec þiccivmc þer alldrigi angr hava gort eþa meín. Satt er þat herra segir[430] hann. en avallt bregðr mer viþ er ec sec tigna menn. Konungr spurþi[431] hvi þat gegndi. Hann svarar[432]. J þessom staþ varom ver insta sinni með Tryggva konungi. Segir nv siþan konvngi glavgliga fra atburdom of orrostona eþa hve havrmoliga hann letz hyggia i at Tryggvi konungr mindi latiz hava. qvaz hyggia at hann mindi myrþr verit hava af bvanda einom. oc byr sa en her segir[433] hann er ec hygg at valldit hafi. Konungr melti eigi kynligt at mart illt gengi yfir i þeiri ǫlld er slic verk voro gór. oc vera kann þat segir[434] hann at nocqvar ę́ttar svipr veri með okr Tryggva konungi. Let sidan taca bvandann oc neyþa til sagna oc gecc hann við locsins[435]. en eftir þat let konungr festa hann vp a galga oc hreinsaþi sva landit en hefndi konungs oc hefir þan mann með ser er i hormonom var.


(Fra Gizvri Jsleifs syni)

Þa er Gizvr Jsleifs son kom a fvnd Haralldz konungs var rętt vm at hann veri merkiligr maþr. Þa sagþi[436] Haralldr konungr. Sva er þat sem ér segið. en þar ma gora vel af .III.a menn. hann ma vera vikinga hofþingi oc er hann vel til þess fenginn. þa ma hann oc vera konungr af sino scaplyndi oc er vel fengit. með þriðia hetti ma hann vera byscvp oc þat mvn hann hell(z)t hliota oc mvn vera en mesti agetismaþr.


Fra Stuf blinda

Þa er vtan kom af Jslandi Stvfr enn blindi son Þordar kattar er Snorri goþi fostraþi. Þordr faþir Stvfs var son Þordar Glvms sonar Geira sonar oc Gvþrvnar Ofvifrs dottur. Stvfr var blindr oc vitr maþr scalld gott. hann com vtan til Noregs a davgom Haralldz konungs Sigurþar sonar oc toc ser vist með einom goþom buanda a Vplondom oc var bvandi vel til hans. Oc einn dag er menn voro vti staddir. þa sa þeir menn fara at bǫnom marga oc riþo oc voro bvnir scravtliga. Þa melti bvanði. Eigi veit ek glavct at hvi þetta fęr. ek veit ecci vanir konungs en mer þetti þvi eigi olicast liþ þetta. Voro nv a verþi oc riþo menn at bǫnom. oc eigo þeir þar konungi af fagna. Oc er þeir konungr hittaz þa melti buandi. Beinleici mun verþa herra eigi macliga til yþar gorr. Konungr svarar.[437] Þat mun þer nv ovant gort. ver forom eyrinda várra vm land oc scolv minir menn sialfir geyma hesta sinna en ec mvn ganga inn. Konungr var katr oc fylgir buandi[438] honom inn til sętis. Þa melti konungr. Gacc nv þangat buandi segir[439] hann er þv villt oc gǫ́r allt i delleicom við oss. Þess mvn nv neyta verþa segir buandi. Gengr hann i brǫtt en konungr leit a beccina oc getr at lita at maþr einn micill sat vtar a beccinn oc spurþi hverr sa veri. Ek heiti Stvfr segir hann. Konungr melti. Þo varþ onafnligt. eþa hvers son ertv. Hann segir. Ec emc Kattar son. Allt ferr nv at eino segir konungr. eþa hvarr er sa kavttrin. Gettv til konvngr segir Stvfr oc scellir nv vp oc hler[440] Hvi hlottv nv segir[441] konungr. Stvfr segir.[442] Gettv til. Konungr melti. Vant er mer þat at geta i scap þer. en þat get ec at þu mindir at þvi hleia oc hugsa hvar sv veri gylltrin er faþir minn var við kendr. Stufr segir Rett getr þv herra. Þa melti Haralldr konungr. Sittu innar meirr a beccinn oc tavlvmc við. Hann gorir sva oc þiccir konungi gott við hann at tala. Kemr nv bvandi oc segir at konungr mun davfligt eiga. Þat er eigi segir konungr þvi at þessi vetrgestr þinn scemtir mer vel oc hann scal sitia fyr adryccio minni i quelld. Slico sculo þer raþa herra segir buandi. Er nv sva gort oc a konungr miavc ręþur við Stvf oc fann konungr at Stufr mvn vera vitr maþr þott hann se blindr. Oc er menn gengu at sofa þa biðr konungr af Stufr se i þvi hvsi sem hann sefr oc scemti honom. Oc sva gorir hann oc qvaþ fyrst flocc einn. Oc er lokit var þa melti konungr. Qveþ þv enn. Oc þa letr hann fara enn nocqveria .x. flocca eþa meirr. Konungr melti. Kantv nocqvaþ meira at qveþa en floccana eþa hverr hefir ort. Stufr segir. Eigi kann ec drapor feri en ek hefi floccana ort þa er nv qvaþ ec. eþa þiccir yþr herra nocqvor scalldscapr i þessom qveþom. Ja sagþi konungr þav ero vist vel ort oc scalld mvn sa kallaþr er qveþin hefir ort hvar sem þav ero fram flvtt þar sem menn kunnu scilia. oc mvntv vera freþimaþr mikill. en sofa mvno ver nv fyrst. Oc vm morgininn er þeir bioggvz þa melti Stufr. Mvntv veita mer þat er ek biþ þic konungr. Haralldr konungr segir. Lat heyra. Heit þv mer aþr en ek segi þer segir Stufr. Ecci em ec þvi mioc vanr segir konvngr þo at mer se vandameiri menn en sva sem þv ert. en þo fyrir gaman |[443] þitt oc scemtan. þa mvnom ver til þes hętta. Stufr melti. Þannig stensc af of ferd mina at ek scal fara avstr i Víc at heimta danarfe nocqvor oc villda ec at þu fengir mer bref þit oc insigli at ec neþa feno. Þat vil ec gora at viso segir[444] konungr. Þa melti Stufr. Mvntv veita mer þat er ec bið þic. Konungr melti. Hvat er þat. (Stufr segir). Heittv mer aþr en ek segia. Konungr melti. Kynligr maþr ertv segir[445] hann oc engi hefir þannig fyrr malom breytt við mic. en þo scal en til þess hetta. Stufr melti. Ec villda yrcia of þic qveþi. Konungr segir.[446] Licligt þicci mer at þitt qveþi mvn gott vera oc vil ec þat leyfa þer. Stufr melti. Mvntv veita mer þat er ec bið þic. Konungr melti. Hvers villtv nv bidia. Heittv mer[447] aþr en konungr segir[448] Stvfr en ek segia. Nv mvn ek þat eigi gora segir[449] konungr oc hefir nv yrit lengi þannig farið oc seg[450] mer nv. Stvfr melti. Ec villda goraz hirþmaþr þinn. Konungr melti. Nv er þat vel er ek het þer eigi. þvi at þar við verþ ec at hafa rað hirþmanna. kom til minn er ec kem til beiarins. Oc nv sciliaz þeir oc greiddiz Stufi vel féit sem orð konungs kvomo til oc sekir Stvfr sidan a konungs fvnd oc tok konungr vel vid honom oc tiar mal hans oc at samþycci allra hirþmanna verþr Stvfr handgenginn konungi. Hann hefir orta[451] ervidrapo vm hann oc er sv kavllod Stvfs drapa oc er hann nv með konungi.


Fra Oddi Ofeigs syni

Eitt sumar com af Jslandi Oddr son Ofeigs Scida sonar oc kom nordr við Finnmorc oc var þar of vettrin. þa var Haralldr konungr yfir Noregi. Oc er þeir siglldo nordan of varið. þa melti Oddr við scipveria sina. Ferð þessi er með nocqverri abyrð segir[452] hann þvi at hingat[453] a engi maþr kavpferð at hava nema með konungs leyfi eþa syslomanz er sa oc nv maþrinn til fenginn at heimta finnscattinn oc hava þar yfirsocn er ecci þiccir veginn sem er Einarr flvga. vil ec nv vita hve micið þer hafið at gort of kavp við Finana. En þeir dvlldv[454] at þeir hefði keyft. Oc nv er þeir fara nordan oc sigla fyr Þiotto þa siá þeir at langscip brvnar fram vndan eyionni[455] oc til þeira. var þar Einarr. Oc er þeir sa þetta þa baþ Oddr menn við bvaz oc varaz at eigi fyndiz með þeim finscattrinn. oc ef þat er eigi alltrvt sem mic grvnar er ér mvnið keypt hava við Finna. latom nv þa koma fe þat i einn staþ allt ef rannsacat verþr scipit. Oc nv reynaz þat sem Oddr gatt oc bera fram hverr þat er keypt hafði oc fela sidan þannig sem Oddi syniz raþligast oc hofdv locit starfi þesso aþr en Einarr kemr at þeim. Nv leggia þeir snecciona fram hia scipino oc var a byrr lętr sa oc þroaþiz helldr i hverri oc ox. Oddr[456] qvaddi Einar þvi at þeir[457] kunnvz oc melti hann Einarr. Kvnnnigr ertv Oddr segir[458] hann at þvi er vel samir. en þer hafit verit i vetr með Finnom oc ma þat vera at aþrir menn þinir hafi eigi iafnvel við set at kavpa við Finna. en oss er þat ofboð i hendr fengit af konvngi oc viliom vor ransaca scip yþart. Oddr svaraþi[459] oc qvað heimillt scylldo at lita yfir varnaþinn. oc lvca menn vp kistor sinar. ganga þeir Einarr a scipit vp oc leita oc finna ekci af finnscattinom. Þa melti Einarr. Helldr hava þessir menn meirr við set en ec hvgda. etla ec nv varliga mega rivfa bvlcann þvi at veþrit vex oc mvn hit rað at ver farim a vart scip. Þa melti maþr er satt a bulca. Sia[460] scalltv aþr bagga þenna er ek hefi yfir hverio hann bvi. Tekr til oc leysir enn Einarr biðr. oc er þar ál lavng vm baggann oc torsott at leysa oc er hann lengi at. Einarr biþr hann leysa sciott. Hann qvaþ sva vera scylldo oc tekr þar or enn bagga oc leysir oc ero þar vm margar alar oc fattrazt m(i)ǫk firir honom. Þa melti Einarr. Sein gǫrir þu malin segir[461] hann. Oc biðr þo[462] en ef nocqvaþ megi þat finnaz[463] i hans bavggom er honom veri til sacagiptar. oc þui nest kemr vp enn þridi bagginn oc er hann fecc þar til ravfat þa var þar ecci i nema tavtrar einir oc þat er engo var nytt. Þa melti hann Einarr. Allra manna armast(r) segir[464] hann hefir þv dvalit oss oc gabbat at eyin er vavtnoð. Ferr nv sidan a scip sitt þvi at byrrinn þroadiz oc matto þeir eigi við halldaz kavpscipit. Sciliaz nv við sva bvid. Þa melti Oddr. Nv hofom ver sett vndan agangi Einars flugo. en þar þetti mer oss nv maldeili a at ver hittim eigi konung. Einarr sendir þegar orð konungi[465] oc letr hann vita hvat tit er. Oc nv er þeir koma svþr við Miolo. þa bar þar sva til at Haralldr konungr var þar firir. oc sia þeir kavpscipit. oc nv með þvi er konungi var komin frettin aþr. þa melti hann er þeir sa scipit. Nv kann vera segir[466] hann at miǫc vel beri til. þetta mvn vera scipit Oddz oc er eigi oscapligt at við finnimz oc sialldan hefir Einarr sva vaþboginn[467] farit sem fyr þeim Oddi. Konungr var reiðr. Þeir Oddr leggia nv at eyionni oc meta þeir konungr eigi muninn fara þegar a fund þeira Oddz oc fagnar hann vel konungi. En konungr svarar[468] fa oc helldr reiþoliga oc qvaþ Odd omacliga vid sic bua. letz iafnan hafa tekið við honom með semð en qvaþ hann nv hava farid oc keypt við Finna at oleyfi sino. Oddr svarar[469]. Fegnir mindim ver herra þvi segir[470] hann at hava sunnar tekid land en Finmǫrc en hino matta ec helldr raþa at kavpa ecci at oleyfi yþro. Konungr melti. Þess gett ec segir[471] hann at vera mindo sacar til þo at er verið allir vpfestir oc hengdir vid it hesta tre oc þo at þv sialfr sér þessa eigi[472] valldr þa litz mer þo þannig at eins a menn þina at þeir mvno eigi sparað hava at kavpa olofað[473] oc viliom ver ransaca yþr. Þat scal heimillt herra segir[474] Oddr. Var nv sva gort oc finna þeir ecci.

Þorsteinn het maþr frendi Þoris hundz. hann var ungr maþr oc venn vinr Oddz godr oc var þa með konungi. Hann Þorsteinn dvels eftir a scipino þa er þeir konungr gengo i brot oc bre(g)þr sidan Oddi a mal leyniliga oc spyrr[475] hvart þeir voro nocqvars valldir vm þetta mal oc let at konungr veri reiðr oc myndi m(i)ǫk vera eftir leitat við þa. Oddr melti. þat etla ec at eigi beri scirt af oss of malit toko þeir þat i fyrsto með sino einreþi sva at ec bannaþa. en nv hefi ec þo sidan raþ til gefit með þeim at leynaz metti. Hvar er nv komið feid segir Þorsteinn. Oddr segir at allt var i hvþfati eino. Þorsteinn melti. Her mvn konungr en koma oc ransaca. en þat sama hvðfat scaltv taka oc leggia vndir konung oc bva þar hasęti a ofan. mvn hann þess sizt vara at þvi er ec get at vndir honom sialfom mvni vera þat er hann leitar. en þo er þat allt med nocquerri hetto. Ferr Þorsteinn siþan i brott. en Oddr gorir sem hann lagði raþ til. Kom konungi þar litlo siþarr oc settiz i seti þat er honom var bvit. en konungs menn leita fiarins beþi i kistom oc hvetvetna var vp brotið þar er venst þotti til oc fanz ecci. Konungr melti. Eigi ma ec þetta scilia þvi at ecci er þar a moti at feit er her a scipino þat er ver leitom. Oddr svarar. Þat er fornt mal herra at opt verþr villr sa er geta scal. Konungr gengr nv i brot oc menn hans. en Þorsteinn dvelz en eftir a scipino oc melti við Odd. Eigi mvn þetta bragþ lengr dvga oc mvn konungr sia þetta af stundo oc seint mvn hann af hyggia of leitina sva skulu þer til etla. nv scolo þer lata feit koma i seglit oc feriþ siþan seglit vp við treit. oc allt mun nv vp brotið a scipino beþi bulki oc annat. |[476] Sva[477] gera þeir Oddr sem Þorsteinn melti. oc ferr hann a bravt. Oc er hann com eptir þeim konvngi. þa spyrr konvngr hvi hann dvelþiz eptir. Navðsyn atta ec til herra segir[478] hann. ec varþ at gera af hoso minni. Konvngr varþ far vm. Oc litlo siþarr cømr konvngr a scip Odz oc melir. Þat cann (vera) segir[479] hann at þer bvit setit mitt með finnscattinom. oc scal þar nv fyrst leita. oc hvervetna vm scipit. oc sva mikit sem oss verþr fyrir. þa scolo þer þvi harþara niþr coma. Oc er nv leitað þar sem i hvg kømr oc finnz eigi. gengr konvngr a land en Þorsteinn hvimar eptir nockot sva. oc melir við Odd. Eigi mon þetta enn leng(i) lyþa. oc dvgir nv ecki annat en flytia af scipino. oc flytit fyr nesit fram. en ec mon ganga aþra leiþ heim en konvngr. þa mon hann siþr vita at ec hafa dvaliz eptir. oc i qvelld þa er dagr er vndir. vindit þa vpp ackerin oc tac nv til farsnilli þinnar Oddr. þvi at sva mon konvngr yðr nęr leggia elligar. at eigi rekiz er vndan. miclo er hann maþr raþgari oc þrari a þat er honom lecz i lvnd. Oddr qvaþ Þorsteini mioc vandlavnat liþ þat er hann veitti þeim. sciliaz þeir. ferr Þorsteinn a brot. en þeir Oddr gera sem hann melti. ero i starfi vm nottina. Oc vm morgoninn com konvngr oc let nv leita i seglino. oc fannz eigi. oc grvnaþi konvng eptir iafnan hvar þeir myndi folgit hafa. Oddr melti. Herra nv mattv eigi grvna oss. þvi at hverr leppr er vpp brotinn a varo scipi. Konvngr svaraþi[480]. let at eigi myndi sv ravn a verþa sem hann sagþi[481] oc qvaþ enga slict hafa af ser ført. mattv þeir ecki festa orþ a konvngi. sva var hann reiþr. Oc liþr af dagrinn. oc er nattar flytia þeir aptr feit a scip sitt oc bvaz vm. oc i otto kømr a byrr oc hof þa fra landi. Konvngr vacnar snimma oc melir. Nv þicciomc ec vita oc sia allt raþ þeira eptir. oc mono fleiri hafa lvt í att en þeir einir. oc vettir mic at nv finnim ver a scipino þat sem ver leitom. en eigi kvnna ec at gefa þeim bana soc meðan mer var get til. scolo vor nv fara oc leita. Oc er þeir coma or tialldom oc litaz vm. þa sia þeir segl þeira Odz vtarliga viþ eyiar. Oc þa melti konvngr. Þar mon nv scilia með oss Oddi at sinni. en þv Þorsteinn cant vel fylgia þinom vinom. oc meira virþir þv nv þa Odd en mic. oc cann vera at (þv) segiz i ętt þina vm svikin. Þorsteinn sagþi[482]. Ecki ero þetta svic herra þott þv drępir eigi Odd. er verit hefir vinr þinn goþr oc marga aþra menn vm getsavc. oc þicci mer þat trvleicr viþ þic at firra yþr slicri vhefv.

Þeir Oddr leto i haf oc hofþv goþa byri. Þa melti Oddr viþ haseta sina. Nv scal segia yþr hverso farit hefir oc hvat mer gecc til hverskis. Ec bað yðr eigi m(e)ira cavpa at Finnom en leyft var. en þer fengvt eigi viþ set. oc er sva var comit oc ver hittom Einar. þa melta ec þvi at er scyldot bioþa honom semiliga. en gera þo langmęllt viþ hann. oc fa mart til fatrs. at ec vissa at er voroþ sacbitnir. bað ec þvi sigla meðan hann dvalþiz at þannoc matti sciotast scilia með oss. oc þa fyrst er konvngi var sagt at set var scipit. þa spurþi hann hvart þat mondi vart scip. en Þorsteinn vinr varr svaraþi[483] oc qvaþ menn þar draga fisca. Goþ veiþr sagþi[484] konvngr. veit sa er þic kann. oc man sv veiþr vndir mer. nv hofom vor þo halldit veiþinni oc komiz a brot. oc er þat mioc Þorsteini at lavna. Oddr cømr vt higat oc ferr til bvss sins. Sa maþr var þa i forom er Harecr het frendi Þorsteins. oc com i Miðfiorþ. Þa var her illa ęrt. en Oddr bavð honom til sin. oc sendir vtan með honom stoðhross goþ. ravþ at lit oc hvit monin á til handa Þorsteini. oc qvaþ hann verit hafa sinn fiorgiafa. Harecr ferr vtan vm svmarit oc hittir Þorstein. var hann þa enn með konvngi. oc førir honom hrossin. oc qvaþ Odd hafa sent honom. Þorsteinn sagþi.[485] Þetta er mer mest vliþ. þvi at nv myndi ifir hylmaz elligar. en nv mon eigi leynaz mega. oc er nv nacqvat vandraþit. Þorsteinn synir nv konvngi hrossin. oc qvaþ Odd hafa sent honom at giof. Konvngr segir[486]. Ecki var ec giafanna verþr fra Oddi oc hefir hann þer sent en eigi mer. oc þv scallt hafa. Oc biðr drepa hann. en menn voro þess ofvsir. oc reþsc Þorsteinn brott fra hirþinni oc var i ø̨ngri konvngs vingan.

Tilgangr vm vestrferþ Harallz konvngs

A eno tvitianda ari rikis Harallz konvngs Sigurþar sonar andaþiz Jatvarðr konvngr goþi vestr í Englandi enn .v. dag iola. oc .vij. dag iolanna toco Englismenn til konvngs Haralld Goþina son oc Gyþo dottor Þorgils spracalegs systor Vlfs iarls. Haralldr var vigðr til konvngs í Lvndvnvm i Pꜵls kirkio enn .viij. dag iolanna. Jatvarþr konvngr hafþi atta Gyþo Goþina dottor syster Harallz konvngs. Jatvarþr andaþiz barnnlavss. oc hvarf þa konvngdomr i Englandi or ętt Aþalsteins goþa. Tosti iarl annarr sonr Goþina þottiz eigi vera verr tilkominn rikiss en Haralldr broþir hans. oc syndiz þat at Tosti villdi vera i kosningi fyrir ollom landz hofþingiom viþ broþor sinn. beiddiz at allir landz hofþingiar oc allr lyþr scylldi þann þeira til konvngs kiosa. er allir villdi helldr hafa. oc var þat margra mal at Tosti veri vitrari maðr. oc eigi verr til konvngs fallinn. en Haralldr broðir hans. En nv þotti Haralldr þo nerr konvngdominom. er[487] hann hafþi konvngsnafnit oc stolsetningina. oc þegit konvngs vixlo þo at helldr veri hvati at borinn vm þat mal. Haralldr hafþi oc hallirnar oc fehirðzlor. oc vill engvm costi lata rikit. oc hne vndir hann allt afll lanzins. oc er konvngr fann ahvga broþor sins. þa þrøngvir hann honom þar til. er hann stocc or landi.

For hann avstr til Danmercr a fvnd Sveins konvngs frenda sins. oc biþr hann fa ser liþ oc styrc oc efla hann til at hann metti fa sømð sina af Haralldi brøðr sinom. Sveinn konvngr toc vel við honom. oc bavþ honom til sin. oc taca af ser rici nacqvat þar i Danmorc. Þa melti Tosti iarl. Vilit er eigi fa oss afla af yðro riki til þess at ver faim sømð vara. þa viliom ver helldr yðr til styrkia en allt beri vndan. ef þer vilit fara með her at vinna England. sem Knvtr konvngr gerþi moþorbroðir yþarr. oc mono þer þa fa rikit viþ vart vmstilli. oc þat riki er oss er hollt i Englandi. Þa svaraþi Sveinn konvngr. Sva miclo em ec minni maþr fire mer en varr frendi gamli Knvtr at varla fe ec halldit mino riki fyr Norþmonnom. enn gamli Knvtr eignaþiz at erfð Dana velldi. en við hernaþi oc hamingio England. oc var þat þo vm hriþ venna at hann mondi þar eptir liggia. Noreg fecc hann orrostolavst. nv kvnnom ver at etla oss hof. oc meirr eptir varo litilreþi. helldr en framqvemþ vars frenda gamla Knvz. Þa svaraþi Tosti. Frendr varir gøraz oss fiandr. þeira fiandmenn scolo oc þa vera minir fręndr.

Scilsc iarl sva fra Dana konvngi at baþir ero reiþir. vendir nv aptr ferþinni. oc ferr þo fyrst til Noregs. hittir þar Haralld konvng oc røþir fyr honom sin vandreþi. oc byþr honom sina þionosto oc sitt samlag. oc eptir þetta heimtir konvngr a stefno spekinga oc raþagerþarmenn. oc talar þar hvarr þeira iarls bliþliga til annars. tiar konvngr hormvng iarls. oc hverso hann er fra rekinn sino riki at saclavso. Jarll melti a þa leiþ. Þat er vpphaf minnar røþo herra segir[488] hann. er Havrþaknvtr son gamla Knvz styrþi Englanz konvngs velldi eptir Haralld broþor sinn. Tiar nv [allt] hverso farit hofðo allir svardagar milli Magnvs konvngs goþa oc Horþaknvz. oc þat nest at Magnvs konvngr var rettr arfi Ho[rþaknvz] oc hverso Magnvs konvngr gørþi af miscvnn til Jatvarz konvngs. er hann heimti eigi riki oc tign. þat er var i Englandi sem hitt er var i Da[nmorc]. Eþa hverr er rettr erfingi Magnvs konvngs at riki. allz engi annarr en þv Haralldr konvngr foþorbroþir hans. eþa hvers minnir yþr herra at verit hafði. Haralldr konvngr svarar[489]. Satt segit er. oc a þat minniz er iafnt sem verit hefir vm maldaga. Oc þessa rø|[490]þv ihvgar Haralldr konvngr vandliga. oc hafa þeir konvngr oc iarll røþv sina saman marga daga. oc eigi er at leyna lyctinni. at Tosti iarl sv[err] sic í valld Harallz konvngs heitr konvngi fylgð oc foroneyti vestr til Englanz. en Haralldr konvngr heitr honom i mot riki i Englandi. oc þvi meira ifirlęti sem meirr efliz vndir hans valld rikit í Englandi. Oc þat segia sumir menn at Tosti iarl sendi Gothorm Gvnnhilldar son til fvndar við Haralld konvng at bioþa honom Norþimbraland með svardogom. oc eggia hann vestrfarar. oc for þa Gvthormr til Noregs. en Tosti svþr vm sia til Vallanz at hitta maga sina. Oc ovanverþan þenna vetr i moti varino sendir Haralldr konvngr boð vm allt sitt riki. oc byðr vt almenningi at liþi oc scipom. nefnir af hverio fylki þat er fara scal. segia sva allir þeir er noccor frasogn er kvnnig her vm at eigi hafi betra mannval bviz af Noregi til einnar ferþar en þetta. er sia nyiong rødd i hvers mannz hvsi. oc þo optast i konvngs hirþ hverso Haralldi konvngi myni faraz til Englanz. Telia þat svmir menn vpp hverso morg storvirki Haralldr konvngr hefir vnnit viþa vm lavnd. kalla þat at øngan lvt moni hann finna vføran fire ser. Svmir mela þat at England er rict oc fiolment. oc þar er oc þat lið er callaþir ro þingamenn. oc valizc hofþo saman af ymsom londom. oc mest af danscri tvngo. leto þeir mikit ifir ser. oc voro enir mesto orrostomenn með miclom ahvga sva at þeir colloþo liþ eins þingamannz eigi verra vera en tveggia enna[491] bezto Norþmanna oc kappa Harallz konvngs. Oc er Vlfr stallari spyrr þessa røþo. þa qvaþ hann viso.


Erat stallorom stillis
stafnrum Harallz iafna
onavþigr fecc ec avþar
innan þavrf at hvarfa:
ef hęrbreccan hrøcqva
hreíns scolom tveir fyr einom
vngr kenda ec mer vndan
annat þingamanni.


Oc i þann tima er þessi herfor var i bvnaþi. andaþiz Vlfr stallari. oc þat er sagt at þa er Haralldr konvngr gecc fra grepti Vlfs. at hann melti þeim orþvm er Vlfi var gott vitni. Her liggr nv sa maþr er dyggvastr var oc drottinhollastr. Þa geriz Styrcarr einn stallari. en aþr hofþo þeir baþir verit. Haralldr konvngr hafþi .cc. scipa. oc otalit vistascip oc smascvtor. Magnvs son sinn setr Haralldr konvngr eptir lanz at geta. en Olaf son sinn hafþi hann með ser. Þorir af Steig com eigi fyr þvi at hann hafþi dreymt illa vm konvng. Þa varþ þat er konvngr ste vt a batinn. at hann gerþi þvngan. Erlendr iarll for með honom. oc spaþi hann vvent vm ferþ þeira.

Haralldr konvngr siglir fyrst vestr til Orcneyia. oc hefir þaðan liþ af sonom Þorfinnz iarls Pali oc Erlendi. oc þar let hann eptir Þoro cono sina oc Mario dottor sina. Siþan hellt Haralldr konvngr flotanom svþr til Englandz. oc þat segia menn. þa er konvngr la i hofn einni. at cona ein com ofan af landi oc a biorgin fram er voro viþ hofnina. oc qvaþ viso.


Scoð letr scina ravþan
sciolld er dregr at hialldri
brvþr ser avrnis ioþa
ofør konvngs gørva:
svipt er i svarþar kiapta
svanni holldi manna
vlfs mvnn litar innan
olat konan bloþi.


Hverfr hon siþan. oc þiccir monnom vera ecki goþ bending. Oc annat qvelldit cømr enn onnor cona at þvi er þeir etloþo. oc qvað enn viso.


Vist er at allvalldr avstan
eggiasc vestr at leggia
mot við marga knvtv
minn snvþr er þat prvþa:
þar a valþiþurr velia
veit ørna ser beito
steic af stillis havcom
stafns fylgi ec þvi iafnan.


Oc nv hleypr hon i brot. Þat er oc fra sagt at i þeiri ferþ var qveþin sia visa i svefni fyr Haralldi konvngi.


Gramr va fregr til feigþar
flestan sigr enn digri
hlytr þv ef heima sętir
heilagt fall til vallar:
vggi ec ø̨fst rað tiggia
yþr mon feigþ of byrioþ
trollz gefit facom fyllar
fics reðra gvþ slico.


Eigi vita menn hverr viso þessa hefir qveþit fyr konvngi. enn Olafi konvngi etla flestir menn visona.

Haralldr konvngr com at i fyrsto. sva at hann hof landgongo sina þar sem heita Kliflavnd. oc flyþi allt vndan. Konvngr toc af landino gisla oc scatta. for sva svðr til Scarðaborgar. setiaz vm hana oc var torsott oc fiolmenn. oc fengo vnnit hana locsins með eldi. oc lagþi hann vndir sic allt norþan landit. Þaþan hellt hann flotanom svþr til Hvmro. oc lagþi vpp eptir anni til Vso. Þar como í moti honom Norðimbra iarlar synir Goþina iarls. þeir Mavrokari oc Valþiofr af Hvndatvni. oc hofþo her vvigian er saman hafþi dregiz allt svmarit oc havstit. Haralldr konvngr veitti viðteko gecc vpp a land oc fylkþi a arbaccanom. let annan arminn horfa til arinnar. en annarr horfþi at dikino. en þat var fen divpt oc fvllt af vatni. Þeir iarlarnir leto siga fylkingar sinar við ollom mvginom með anni ofan. Konvngs merkit var nerr anni. var þar þyccost fylkingin[492]. en þynnzt viþ dikit. oc þar var liþit otravstast. Oc er at var sott. þa veic sa firir armrinn. oc sotto Englar fast ofan með anni. oc sva at dikino. oc hvgðo þeir at Norþmenn villdi flyia. Haralldr konvngr með sina fylking snaraði atgongo. oc gerþi sva harþa orrosto at allt stocc fyrir tva vega. oc gerþiz þa flotti i landhernom. oc viko þangat fra sem eigi voro vapnin firir en þat var vt a fenit. Mavrocari iarl hafði farit með þvi merkino er nerr var dikino. en Valþiofr iarl hellt orrosto við konvng meirr til arinnar. oc flyþi hann vpp með anni. oc þat eina comz vndan liþit er honom fylgði. Mavrocari iarl fell. oc sva þyct menn vm hann at dikit var fvllt af davþom monnom þar sem inn mesti flottinn hafþi til comit. oc voro þar felldir a vt. en svmir stangaþir spiotom er hliopo a dikit. oc varþ þat þvi fvllt af licom. sem Steinn Herdisar son segir.


Þioð forsc morg í moþo
menn drvcnoþo soccnir
drengr la ár vm vngan
ofár Mavrokara:
Fila drottinn rac flotta
framr toc herr a ramri
rás firir røscom visa
riclvndaþr veit vndir.


Þessa drapo orti hann vm Olaf son Harallz konvngs er þessi visa stendr í. Þetta var Mathevs messo aptan. en hon stoð þa a oþinsdegi. Oc eptir þessa orrosto gecc vndir Haralld konvng lið allt vm en neste heroþ. en svmt flyþi sem her segir i qveþino.


Vngr visi lezt Vso
allnęr bvendr falla
sotti herr þar er hętti
hliftravþr konvngr lifi:
þess mon þangat qvama
þengils vera Englom
enn sem eptir renne
iflavst er þa lifþo.


Oc enn qvaþ hann.


Fello vitt um vollo
vargr naþi þar biargaz[493]
benia regnn en bragna
bloð vikingar oþo.


Þess getr oc Arnorr hverso mikil oc aget þessi orrosta varþ.


Þvng ravð iarnn a Englom
eirlavst ne cømr meira
[visi vel[494] nę́r Vso
valfall vm her sniallan.


Oc enn qvaþ hann.


Fell at fvndi stillis
fram oþo ve moþa
ámt flo griot a gavta
gloþheitr ofan sveiti:
þioð hycc þaðra naþo
þusvndum togfvsa
spiot flvgv lif at lata
lavs i gvmna havsom.


Gagnn fecc giofvinr Sygna
gecc hilldr at mvn villdra
hinn er a hel fyr monnom
hreinscialldar for alldri:
dyndo iarlar vndar
eir fecca liþ þeira
mannkyn hefir at minnom
morgon þann til borgar.


Þessi dømi oll ero qveþin vm þenna atburþ.


Svicreþi við Haralld konvng

Nv byriar Haralldr konvngr ferþ sina at vinna borg Jork. oc logþo herinom viþ Stanfvrþo bryggio. oc fire þa soc er konvngr hafþi vnnit sva mikinn sigr við stora hofþingia oc ofrefli liðs. var allt folkit hrętt orþit. oc ørventiz i moti at standa. Gerþo borgarmenn þat raþ fire ser at senda boð Haralldi. bioðasc i valld hans. oc sva borgina. oc svnnodaginn for Haralldr konvngr með liþi oc ollom her til borgar Jork. oc setti þingit fyr vtan borgina. oc iatoþoz þa þar aller enir rikosto menn vndir Haralld konvng. fengo honom gisla tiginna manna sono. sem Tosti iarl kvnni þat allt scynia fyr konvngi. |[495] þvi at honom var þar kvnnleiki a monnom hverir tignastir voro i borginni. Þeir fara ofan vm aptaninn til scipa með sialfgørvvm sigri. oc voro allir catir. var qveþit a at þing skylldi vera vm morgoninn i borginni. scylldi þa Haralldr konvngr setia rikismenn ifir staþinn. oc gefa þeim retto oc len. Oc þat sama qvelld eptir solarsętr com svnnan at borginni Haralldr konvngr Guþina son með ovigian her. oc reiþ hann i borgina at villd oc þocc borgarmanna. voro þa tekin oll borgarhliþin oc veggirnir. oc sett ifir varþholld. oc þaþan scylldi engi frett coma Norþmonnom. var þessi herr i borginni vm nottina.

Oc manadaginn er Haralldr konvngr Sigurþar son hafþi mataz oc liþ hans at dogvrþar borþom. þa let hann blasa til landgongo. byr þa oc sciptir liþino hverir fara scolo eþa eptir vera. letr vpp ganga .ii. menn or hverri sveit. þar er einn var eptir. sem hann hefþi .ii. luti liþsens. Tosti iarl byr sic til vppgongo við sina sveit með Haralldi konvngi. En eptir var til skipagezlo Olafr konvngs son oc Eysteinn orri. sonr Þorbrandz Arna sonar. er þa var agetastr oc kęrastr Haralldi konvngi allra lendra manna. Þa hafþi Haralldr konvngr heitit honom Mario dottor sina er þeir kømi aptr. Veðrit var heitt mioc af scini. oc logþo þeir eptir brynior sinar. en gengo vpp með scioldom oc hialmom oc kesiom oc voro gyrþir svorþom. oc margir hofþo scot oc boga. Þeir voro catir mioc. oc hvgþo nv til enskis vfriþar. oc er þeir søkia í nand borginni sia þeir ioreyki micla. oc þar vndir þvi nest fagra sciolldo oc hvitar brynior. sia at þar riþr i moti þeim mikit lið. oc þegar stoðvaþi Haralldr konvngr herinn let calla til sin Tosta iarl oc spyrr hann hvat liþi þetta mon vera er í moti þeim ferr. Jarlinn svaraþi. let meiri von at vfriþr mondi vera. ma oc þat vera segir[496] hann at se nockorir frendr varir. oc moni vilia vikia til var með vegð oc vinatto. oc bioþa oss travst sitt oc trvnat. Konvngr melti. Hallda mono ver fyrst kyrro vm herinn er i moti ferr. Þeir gera sva. oc er liþit ę þvi meira sem meirr nalgaþiz oc þeir sa gørr. oc allt var á at sia sem ismol veri. Þa melti iarllinn. Herra tocom nv nacqvat gott rað oc vitrligt. ecci er at dyliaz við at vfriþrinn er. oc mon vera konvngr sialfr með liþino. Þa segir[497] Haralldr konvngr. Hvert er yþart raþ. (Tosti iarl svarar). Þat er it fyrsta at snva aptr sem hvatast til scipa eptir liþi varo oc vapnom. veita siþan viþrtoco eptir efnom. en at oþrom costi lata scipin geta var. oc eigo þa riddarar ecki valld ifir oss. Konvngr segir[498]. Annat rað viliom ver hafa. setia helldr ena sciotosto hesta vndir .iii. vasca drengi. riþi þeir sem hvatast oc segi Norðmonnom vanndann. mono þeir þa coma sciott oc veita oss liþ. oc fyrr scolo Englismenn eiga von harðrar orrosto af oss. en ver flyim. oc enn scolo ver beriaz snarpliga vm hriþ. aþr en ver berim legra lut. Jarlinn melti. Þer scolot raða þesso herra sem ollo oðro. oc ecki vera ec sva myclo giarnari at flyia en einnhverr annarra. sem þo varþ ec segia hvat mer syndiz raþligra. Haralldr konvngr let upp setia merki sitt. er þeir colloþo Landeyþo. Friþrecr het sa maþr er merkit bar. oc i oþrom stað let Tosti iarl vpp setia sitt merki. scipa siþan liþino vndir þessi merki. Þa melti Haralldr konvngr. Þa er Englar riþa at yðr. sciotit niþr i iorð spiotzholonom. en setit eigi hera oddana en gegni miðiom manne. oc þeir er fremstir standa. hafi oc sina spiozhala í iorþo. en odda fyr brosti hestom þeira er at riþa. hofo(m) sva allt kesiornar firir þeim. en bogmenn[499] varir veri armana. oc a bac fylkingom. stondom fast. oc miðlom ecki spor var nema ver mvnim fram. Sem Arnorr segir.[500]


Vppgongv bavð yngvi
ítr með helming litinn
sa er a sinni ęfi
sasc alldregi hasca:
enn vm England svnnan
avflvgr herr at beriasc
for við fylki dyran
fvnndvz þeir af stvndo.


Olli ofravsn stillis
ormalatrs þat er mattit
stals i strongo eli
striþir elli biþa:
sa er alldregi alldins
otams litvþr hramma
vigs i vapna glyggvi
varþrvnar sic sparþi.


Oc i þessom þys oc biðom Engla hersins qvaþ Þioðolfr skald viso.


Scalka ec fra þott fylkir
falli sialfr til vallar
gengr sem guþ vill vngom
grams erfingiom hverfa:
scinna sol a synni
sniallrað en þa baþa
Harallz ero havkar gørvir
hefnendr konvngs efni.


Oc er Haralldr konvngr hafði fylgt liþino. þa var oc kominn herr Englanna oc staðnar oddrinn liðsins oc beið þess er eptir for. Haralldr konvngr Sigurþar son reið fyr framan fylking sina svortom hesti blesottom. oc forvitnaþisc hverso liþit stoð. oc visaþi til ef hann villdi framarr í nocqvorom stað vera lata. Oc i þessi reiþ fell hestrinn vndir konvngi. oc hann fram af oc melti. Fall er farar heill. Þa melti Haralldr konvngr Goþina son við Norþmann einn er með honom var. Hvart kendir þv þann enn micla mann er þar scavt ser af hestinom. oc hafþi kyrtil blan oc fagran hialm. Herra segir[501] hann. þar var Norðmanna konvngr. Þa melti Haralldr Goþina son. Mikill maþr oc itarligr. oc er venna at nv se farinn at hamingio. Þvi nest riþo fram .xx. riddarar. oc fire fylking Norþmanna. oc voro allir bryniaþir oc sva hestarnir. Þa melti einn riddarinn. Hvart er Tosti iarll i liþino. Hann svarar[502]. Ecki er þvi at leyna at þer monoð hann her finna. Þa melti riddarinn. Haralldr konvngr broþir yþarr sendir[503] yðr qveþio oc þav orþ með at þer scolot hafa griþ. oc eignaz Norþimbraland allt. oc helldr en þer vilit eigi til hans hneigiaz. þa vill hann gefa yþr þriþivng rikis allz með ser. Tosti iarl svaraþi. Boþit er þa nacqvat annat en svivirþing ein oc vfriþr sem fyrra havst var. veri þa þetta boþit sem nv er. þa veri sa margr með lifi er nv hefir mist heimqvamo. oc betr mondi þa standa riki Engla konvngs. Nv takim ver þenna cost. hvat vill broþir minn þa bioþa Haralldi Norþmanna konvngi fire sitt starf. Riddarinn svarar. Sagt hefir konvngr þar nacqvat fra hvers hann vill honom vnna af Englandi. hann scal hafa .vii. feta rum eþa þvi lengra sem hann er hę́ri en flestir menn aðrir. Þa melti iarllinn. Farit nv oc segit sva Haralldi konvngi brøþr minom at hann bviz til orrosto. annat scal satt vera at segia með Norþmonnom en Tosti iarl føri fra Haralldi konvngi oc i fianda flocc hans þa er hann scylldi beriaz i Englandi til rikis. helldr scolo ver taca allir eitt raþ. deyia her með soma eþa vinna England með sigri. Þa riþo þeir aptr riddararnir. Oc eptir þat melti Haralldr konvngr Sigurþar son til iarlsins Tosta. Hverr var sia enn sniallraddaþi maþr. er viþ yþr melti. Jarllinn svarar[504]. Þar var sialfr Haralldr konvngr Goþina son. Þa sagþi[505] Haralldr konvngr Sigurþar son. Of lengi var ec þesso leyndr. þvi at comnir voro þeir sva fire liþ vart. at eigi mondi nafni minn kvnna at segia banorþ varra manna. Jarlinn svarar[506]. Sam ver þat herra at ovarliga for þvilicr hofþingi. oc verþa matti þetta sem þer segit. for hann með þvi at hann villdi bioþa griþ brøþr sinom oc mikit valld. vist vera ec þa sannliga kallaðr verri hofþingi ef ec biþa sva elli. at ec vera banamaþr broþor mins. oc betra er af þiggia bana af brøþr sinom en veita honom bana. Þa melti Haralldr konvngr til sinna manna. Litill maþr var þessi sveinar. oc stoþ þo steigurliga i stigreip sin.

Þat segia menn at Haralldr konvngr qvaþ viso þessa.


Fram gongom ver
i fylkingo
bryniolavsir
vnd blar eggiar.
hialmar scina
hefkat ec mina
nv liggr scrvþ vart
at scipom niþri.


Emma het brynia hans. hon toc í mitt bein honom. oc sva sterc at alldri hafþi vapn a fest. en merki hans het Landeyþa sem fyrr gat ec. oc hafþi þat sva viþa verit sem þat het til. Oc nv melti Haralldr konvngr. Ecki er sia visa vel gor er aþr qvoþom ver oc scolo ver gøra aþra betri. Þa qvaþ hann þessa viso.


Krivpvm ver fyr vapna
valteigs brocon eigi
sva bavð hilldr at hialldri
halldorþ i bvg scialldar:
hatt bað mic þar er mettvsc
menscorþ bera forþom
hlacca iss og havsar
hialmstall i gny malma.


Nv veita Englar atreiþ Norþmonnom. oc verþr viþrtacan horþ. voro sva settar kesiornar[507] |[508] at ecki fecc við comiz með hestana. beriaz nv hvarirtveggio með eno mesta magni. oc reðsc seint mannfallit. nv var sva mikill liþsmvnr at fiolþanom[509]. at Englar riþlvþv sveitirnar. oc kringia allt vm þa. oc ganga at þeim ollom megin oc geriz nv sva sem dømi finnaz til at a ortiz vm mannfallit i hvarnntveggia stað. losnar fylking oc riðlaz. oc fellr mioc lið Harallz konvngs. Oc er konvngr finnr at fast er at sott merkionom. þa spennir hann baþom hondom meþalkafla sverzins. oc høggr a tvęr hendr biþr ecki merkianna ryðr sva stiginn fire ser. oc veitir morgom manne bana. Þat segia allir menn a eina lvnd at eigi hefþi set drengiligri framgongo. oc haþa með iafnmikilli hvgpryþi. hafþi hann baþar hendr bloðgar. oc gecc sva milli ovina sinna naliga sem hann øþi vind. oc syndiz at hann hreddisk hvartki elld ne iarnn. Sem Stufr segir.


Gecc sem vind sa er vętki
varþandi fior sparþi
geira regns í gegnom
glaþr orrostor þaðra:
gramr flyþit sa siþan
søm ef þess ero dømi
els vnd erkistoli
elld ne iarnit fellda.


Oc þetta segir Arnorr i sino qveþi.


Hafþit briost ne bifþisc
bavðsnart konvngs hiarta
i hialmþrimo hilmir
hlitstyggr fyr ser litit:
þars til þarfar hersa
þat sa menn at scatna
bloþogr hiorr ens barra
beit davglinga hneitis.


Wilhelm Wetlesen: Nv fęr Haralldr konvngr lag framan í ostinn sva at þegar com bloðboginn vt í mvnninn.

Nv fęr Haralldr konvngr lag framan í ostinn sva at þegar com bloðboginn vt í mvnninn. Þetta var han(s) banasár. oc þvi nęst fell hann til iarþar. Oc nv er þessi tiþindi ero orþin. þa søkia Englar sva fast. at nv fellr liþit allt þat er nest hefir staþit konvngi. var þa op mikit af Englom.

Oc er Tosti iarll verþr varr at konvngr er fallinn. þa vikr hann þegar þangat til sem hann sa merkit Landeyþo. oc eggiar fast liþit. biðr enn þat sama merki fyr ser bera. oc verþr enn snorp orrosta. fire þa soc at allir Norþmenn þa eggiar hverr annan. oc alldri vilia þeir flyia. Þa let Haralldr konvngr Goþina son kalla hatt. byðr þa Tosta brøðr sinom griþ. oc ollo liþi þvi sem eptir var. en þeir øpþo allir senn vpp í moti oc sogðo at alldri villdi þeir griþ hafa. qvoþoz vilia sigraz a ovinom sinom eþa liggia þar allir vm konvng sinn. Sem Arnorr iarlascalld segir.


Eigi varþ ens øgia
avþligr konvngs davþi
hlifþvt hlenna søfi
hoddom recnir broddar:
helldr kvro meirr ens millda
milldings en griþ villdi
vm folcsnaran fylki
falla liþsmenn allir.


Hefsc nv orrosta oþro sinni meþ þvi at Tosti iarl var þa fyr liþino. oc i þessi dvol aðr en saman sigi fylkingar oþro sinni qvaþ Þioþolfr viso þessa.


Avlld hefir afrað golldit
illt nv qveþ ec her stilltan
bavþ þessa for þioðom
þarflavst Haralldr avstan:
sva lavc siclings efi
sniallz at ver rom allir
lofþvngr fecc ens leyfþa
lifs grand i stað vavnndvm.


Varþ nv þessi orrosta horð oc eigi long. oc reðsc nv mannfallit. falla Norþmenn mioc. Jarlinn bersc vascliga oc fylgþi merkionom. oc aþr en letti fell hann þar með mikilli pryþi oc goþom orðztír.

Oc i þvi bili com Eysteinn orri með þvi liþino er at scipom hafþi verit. oc voro þeir allir albryniaþir. oc verþr nv orrosta et .iii. sinn. oc fę́r Eystein(n) Landeyþo merki Harallz konvngs. Þessi orrosta var einna snorpvst af ollom þessom atlogom. falla nv mioc Englismenn. oc var við sialft at enir ensco myndi flyia. Nv verþa þeir Eysteinn oc hans (menn) sva oþir. at þeir søkia í akafa. oc i annan staþ moþir er þeir hofþo gengit mioc langa leið vndir hringabryniom. en veþrit var heitt af scini. oc voro þeir nv naliga vførir fyr møþi socom. oc steypa nv af ser brynionom. oc þess getr Þorcell hamarscalld er hann orti vm Eystein orra. Þeir borþvz nv vm hriþ. oc logðo sic sva til. at nv scylldo þeir fa sciott annathvart bana eþa sigr. En sia orrosta for sem von var. at þeir hofþo meira lvt sem fiolmennari voro. Fell þar Eysteinn orri i þessi hrið er siþan var colloþ orra hriþ. Þar fell naliga allt stormenni Norþmanna. oc var þa enn øfri lutr dags. Þar voro enn eigi allir iafnsceleggir. þa er hofþingiarnir voro latnir oc allt stormennit. var oc svmom avþit lengra lifs. oc komoz af þvi vndan.

Styrcarr stallari comz vndan oc var hann enn fregsti maþr. Með þeim hetti comz hann i brot at maþr scavt vndir hann hesti. oc reiþ hann sva i brot vm kveldit. oc gerþiz a vindr nocoorr en lokit solarhitanom. en hann var i scyrto einni kleþa. oc hafþi hialm a hofði. oc bert sverþ i hendi. þa svalar honom er af toc møþina. Þar kømr i moti honom vagnkarll einn. oc var i cavsvngi siþvm. Þa melti Styrkarr. Villtv selia cavsvnginn bvandi. Hann svarar[510]. Eigi þerna þv mont vera Norþmaþr oc kenni ec þess a mali þino. Þa melti Styrkarr. Ef ec em Norbmaþr. hvat villtv þa bvandi. Hann svarar[511]. Ec villda þa drepa þic. en nv er þo sva illa at borit vm fvnd occarnn. at ec hefi ekki vapnit þat er nytt er. Styrkarr melti. Ef þv matt eigi mic drepa bvandi. þa scal freista ef ec mega þic drepa. Reiþir til hans sverþit or setr a hals honom sva at af favc hofvþit. toc ser þar kavsvng oc for í. hliop siþan a hest sinn oc for til scipa ofan. Þetta qvaþ Arnorr iarlaskalld enn vm þessa orrosto er Haralldr konvngr haþi efsta sinni oc hans menn.


Vitt for Vavlsvngs heiti
varþ marglofaðr harþa
sa er scavt or Niþ nytla
norþan herscips borþi.


Oc enn qvaþ hann.


Myrct er hverr meira orkar
mer allz greppr ne serat
harþr er i heimi orþinn
hrafngrennir þrec iofnom
ert gat vslett hiarta
elivnfims vnd himni
mest hefir milldingr costot
minni hvers grams vinnor.


Oc enn.


Haralldr vissi sic hveriom
harþgeþr vnd miðgarþi
dyrlingr reþ til davþa
dyrð slicri gram rikra:
hefir afreka ens ofra
ettstyrvndom dyri
hnigrat hilmir fregri
heilog folld til molldar.


Vestanfor Olafs Harallz sonar

Eptir þessi[512] en miclo tiþindi. þa gerisc Olafr sonr Harallz konvngs hofþingi firir liþino þvi sem eptir var[513]. oc lifs varð avþit. oc bio sic þa til bravtferþar. Leggia þa scipin vt til hafs. oc þvi nest fra landi. sigla vm havstit norþr til Orcneyia. oc var Olafr þar vm vetrinn. Þat segia menn at þann sama dag er Haralldr konvngr fell. þa andaþiz Maria dottir hans vestr í Orcneyiom. oc mela menn at þav hafi eins mannz fior haft beþi. hon var oc allra qvenna vitrost oc friþvst syndvm oc vinhollost. Et nesta svmar eptir for Olafr ollo liþino til Noregs. sem Steinn skalld Herdisar son segir.


Fylkir let en flioto
flavst er leiþ at havsti
scavt i haf þar er heitir
Hrafnseyrr konvngr stafni:
traþo borþveg breiþan
brimsgangr scipa langra
oþr fell sér vm svþir
sic beztan gram miclo.


Oc enn segir hann.


Avstr hellt Engla þrystir
otvin liþi sino
storan bravt vm styri
stravm se konvngr Ravma:
glaþr toc herr þa er heþra
hringlestir com vestan
allr viþ avflgom stilli
Olafr borinn solo.


Olafr toc þat sama svmar konvngdom í Noregi með brøþr sinom Magnvsi. voro þeir baþir konvngar vm hriþ aþr Magnvs fecc banasott. oc var hann aþr vanheill nocqvora hriþ. oc hafþi þesskonar mein sem menn kalla reforma. Hann atti son þann er Hacon het er fostraþr var vppi i Gvþbranzdolom meþ Steigarþori. Magnvs hafþi haft enn nęrþra lvta lanz enn Olafr enn eystra. Oc eptir andlat Magnvs konvngs þa var Olafr einn konvngr i Noregi. Sva segir Steinn.


Helldr sizt hari folldo
heiptbraþr iofvrr naþi
ętt þreifzc Egþa drottins
olavst konvngr stoli:
metr hilmir verr malmi
man ec sciolldvngs lof kolldom
Ravma grvnd oc ravndo
riclvndaðr veit vndir.


Þa qvomo þeir í Noreg með Olafi konvngi Sculi sonr Tosta iarls Goþina sonar oc Ketill |[514] crocr norþan af Halogalandi. fecc Olafr konvngr honom þar qvanfang gott. oc gaf honom lendz mannz rett norþr þar. oc er fra Catli comit mart stormenni. En Sculi var vitr maþr oc scavrvngr mikill manna friþastr sionom. oc sniallr i mali. hann gerþiz forstiori i hirþ konvngs oc talaþi a þingom. oc reþ ollom landraþom með konvngi. hann var callaþr konvngsfostri. Olafr konvngr bavð at gefa Scula fylki eitt í Noregi þat er honom þøtti[515] bezt með ollom teckiom oc landscylldom þeim sem konvngr atti. Sculi þaccaþi konvngi vel boð sitt. oc lezc þo villdo beiþaz helldr af honom annarra lvta. fyr þvi ef konvnga scipti verþr segir[516] hann. þa kann vera at rivfiz giofin. Ec vil helldr þiggia herra nocqvorar eignir ner cavpstaþ þeim er þer erot vanir at sitia oc taca iolaveizlor. Konvngr iataþi honom þesso. oc sceytti honom iarþir avstr viþ Konvngahello. oc við Oslo. viþ Tvnsberg. oc norþr við Niþaros. oc voro þat naliga enar bezto eignir i hveriom staþ. oc hafa þęr eignir haft siþan hans ęttmenn. Sonr Scula konvngsfostra var Asolfr faþir Gothorms a Reini foþor Barþar foþor Jnga konvngs oc Scula iarls.

Eigi miclo eptir fall Harallz konvngs for Sculi vestr til Englandz. oc beiddiz at na lici Harallz konvngs. oc þat fecc hann avðvelliga. oc com aptr í Noreg. oc hafþi þar fire virþing micla. en nv liggr hann at Elgesętre. þvi at þat þotti fallit at hann fylgði þeiri kirkio er hann sialfr hafþi latit gera. en Eysteinn erkibyscvp let þangat føra hann hreinlifismonnom vndir hendr. oc aflaþi til þar með mikilla eigna. oc avkaþi mioc staþarins gøþi með þeim eignom er hann sialfr hafþi þangat gefit. Oc þa .xii. manvþr er Haralldr konvngr var vestr oc þeir Olafr feðgar. þa reð Magnvs sonr hans fyr Noregi. oc var enn friþasti maþr.

Fall Harallz konvngs Goþina sonar

Eptir fall Harallz konvngs fysisc Haralldr Goþina son svðr a England með her sinn fyr þvi at iarll af Norðmandi var cominn svnnan vm se með her mikinn. oc lagþi vndir sic allt land þar sem hann for. Sia iarll er nefnd(r) Vilialmr son Rotberz langaspiotz. Roþbert var broþir Emmo moþor Jatvarþar konvngs. oc talþiz Vilhialmr sømiligri at taca arf Jatvarz konvngs. en Haralldr sa er sic hafþi svarit af rikino. En þannoc barsc at vm svardagann. at þa er Jatvarþr goþi var konvngr i Englandi. oc var maþr barnnla(v)ss þa sendi hann Roþbiart erchibyscvp af Cantarabyrgi til Vilhialms frenda sins i Norþmandi. oc villdi hann gera konvng eptir sic. oc i annat sinn sendi hann ens sama ørendis til Vilhialms Haralld iarl son Goþina oc Gyþo Þorgils dottor. oc var Haralldr með Vilhialmi vm hriþ. oc melto menn at hann legþi hvg a cono Vilhialms. oc veri þeira ast mikil. oc grvnar nv iarll af vmreþvm manna. toco þat raþ at Haralldr festi ser dottor hans. oc ferþi sic sva vndan þvi ameli er Vilhialmr iarll hafþi hann firir. oc a þat ofan svarþi Haralldr iarl Vilhialmi iarli eiþa at scrini Odmarus at hann scylldi alldregi vera i moti honom. Oc eptir þat for Haralldr iarl aptr til Jatvarðz konvngs oc var með honom. oc toc konvngdom eptir hann. oc þvi þotti Vilhialmi hann ganga a eiþana. þars Jatvarþr konvngr hafþi honom gefit konvngdominn eptir sina daga. Oc nv er þar til at taca er Vilhialmr er cominn svnnan a England. oc leggr vndir sic þar sem hann cømr. Oc þat segia menn aþr Vilhialmr riþi heiman. at cona hans gecc hia hesti hans. oc baþ hann eigi beriaz viþ Haralld konvng Goþina son. Vilhialmr svaraþi[517] styggliga. oc let at henne gengi ecki goþir lvtir til þessar bønar. oc keyrir hestinn meþ sporanom. oc kømr sporinn i hofvþ henne oc hefir hon bana. oc røddo menn ogorliga vm þenna atbvrþ. Vilhialmr svaraþi. Vist er atburþr ogorligr. en vera kann at eptir macligleicom se. oc hafi hon svicit mic. Hann let binda viþ merki sitt scrin Odmarus. þat sama er Haralldr hafþi svarit at. Þeir Haralldr konvngr oc Vilhialmr atto orrosto mikla er þeir fvnndvz. oc var þat .xii. manoþom eptir fall Harallz konvngs Sigurþar sonar. oc veitir Haralldi þvngt orrostan. oc þa melti hann. Hvat er bvndit viþ merkit Vilhialms. Oc er honom sagt. Þa kann vera sagði Haralldr konvngr at eigi megi vndan comaz. Þar fell Haralldr konvngr Goþina son oc Gyrþr broþir hans. Vilhialmr varþ konvngr oc varþ sottdavðr í Norðmandi. Eptir hann var konvngr Vilhialmr ravþi son hans .xiiii. ar. hann varþ sottdavðr. Þa var Heinrecr broþir hans konvngr annarr sonr Vilhialms konvngs ens fyrra.




Fotnoter:

  1. Overskrift tilføyet.
  2. Denne fortellingen finnes ikke i Flatøyboks historier om Harald Hardråde. Starten på den kan leses her: Halldórs þáttr Snorrasonar (Kap. 5 og halve 6.)
  3. 8
  4. s. Cd.
  5. enskins Cd.
  6. s. Cd.
  7. s. Cd.
  8. s. Cd.
  9. s. Cd.
  10. s. Cd.
  11. s. Cd.
  12. s. Cd.
  13. s. Cd.
  14. s. Cd.
  15. s. Cd.
  16. brendi Cd.
  17. s. Cd.
  18. s. Cd.
  19. s. Cd.
  20. s. Cd.
  21. s. Cd.
  22. s. Cd.
  23. s. Cd.
  24. [ ] Hul paa Pergamentet.
  25. [ ] Hul paa Pergamentet.
  26. [ ] Hul paa Pergamentet.
  27. s. Cd.
  28. [ ] Hul paa Pergamentet.
  29. 8 b
  30. s. Cd.
  31. s. Cd.
  32. s. Cd.
  33. bið Cd.
  34. s. Cd.
  35. Overskriften ulæselig i Codex.
  36. eͣckerom Cd.
  37. s. Cd.
  38. tekst
  39. 9
  40. svic Cd.
  41. s. Cd.
  42. [m̄; Cd.
  43. s. Cd.
  44. s. Cd.
  45. siol' Cd.
  46. s. Cd.
  47. s. Cd.
  48. sina Cd.
  49. s. Cd.
  50. Hul paa Pergamentet.
  51. Hul paa Pergamentet.
  52. 9 b
  53. s. Cd.
  54. s. Cd.
  55. sio Cd.
  56. s. Cd.
  57. s. Cd.
  58. hygqvemt Cd.
  59. hlyepa Cd.
  60. s. Cd.
  61. Her mangler 1 Blad i Codex; jfr. Flateyjarbók III, 34314 - 34924. De næst følgende aatte Blade (10-17) ere skrevne med en anden i Retskrivningen noget afvigende Haand, dog med Rettelser og Tillæg hist og her af den første Haand, der har skrevet alt det Øvrige i Bogen.
    (Det manglende bladet er fylt ut etter Flateyjarbók, hentet fra Finnur Jónssons 1932-utgave av Morkinskinna)
  62. sunn- hds.
  63. 10
  64. margininn Cd.
  65. nynio Cd.
  66. einnraþa Cd.
  67. fianscipr Cd.
  68. lavn Cd.
  69. Overskriften skreven af den første Haand.
  70. of Cd.
  71. sino Cd.
  72. s. Cd.
  73. s. Cd.
  74. s. Cd.
  75. s. Cd.
  76. s. Cd.
  77. s. Cd.
  78. s. Cd.
  79. s. Cd.
  80. avþro Cd.
  81. s. Cd.
  82. s. Cd.
  83. melma Cd.
  84. 10 b
  85. slico Cd.
  86. s. Cd.
  87. s. Cd.
  88. optaninn Cd.
  89. hloga Cd.
  90. s. Cd.
  91. at vera m tilf. Cd.
  92. s. Cd.
  93. s. Cd.
  94. uita tilf. Cd.
  95. s. Cd.
  96. fenon Cd.
  97. litr Cd.
  98. s. Cd.
  99. s. Cd.
  100. s. Cd.
  101. Cd.
  102. gǫrsimur Cd.
  103. var tilf. Cd.
  104. s. Cd.
  105. s. Cd.
  106. s. Cd.
  107. s. Cd.
  108. s. Cd.
  109. undir Cd.
  110. s. Cd.
  111. I selve Texten findes kun første Linie af denne Vise med anden Haand; under Texten er derimod den hele Vise tilskrevet med første Haand, og der staar Varianten hnyeckir for hneccir.
  112. 11
  113. s. Cd.
  114. Fra [er tilskrevet øverst paa Siden over Texten af den første Haand med Henvisningstegn hid.
  115. s. Cd.
  116. s. Cd.
  117. s. Cd.
  118. gleþin Cd.
  119. s. Cd.
  120. [k'm̄ Cd.
  121. h tilf. Cd.
  122. biavrn Cd.
  123. s. Cd.
  124. s. Cd.
  125. s. Cd.
  126. s. Cd.
  127. s. Cd.
  128. biavrn Cd.
  129. giavllda Cd.
  130. illt Cd.
  131. alagás Cd.
  132. 11 b
  133. s. Cd.
  134. s. Cd.
  135. sticiþi Cd.
  136. scyrtli Cd.
  137. scicciono Cd.
  138. s. Cd.
  139. s. Cd.
  140. veitti Cd.
  141. s. Cd.
  142. s. Cd.
  143. s. Cd.
  144. steindr Cd.
  145. s. Cd.
  146. s. Cd.
  147. Cd.
  148. ferþar Cd.
  149. svic Cd.
  150. mini Cd.
  151. ormrsins Cd.
  152. hialfar Cd.
  153. s. Cd.
  154. steindr Cd.
  155. s. Cd.
  156. s. Cd.
  157. s. Cd.
  158. 12
  159. s. Cd.
  160. s. Cd.
  161. Overskriften med første Haand.
  162. s. Cd.
  163. eller beiþir; beþir Cd.
  164. spurr Cd.
  165. s. Cd.
  166. s. Cd.
  167. spiavl Cd.
  168. hreddr em ec of tilf. Cd.
  169. s. Cd.
  170. s. Cd.
  171. keypeyri Cd.
  172. Overskriften med den første Haand.
  173. s. Cd.
  174. s. Cd.
  175. s. Cd.
  176. s. Cd.
  177. scip tilf. Cd.
  178. s. Cd.
  179. s. Cd.
  180. s. Cd.
  181. s. Cd.
  182. 12 b
  183. s. Cd.
  184. scappsiglingom Cd.
  185. Jotl' hafði Cd.
  186. s. Cd.
  187. er Cd.
  188. s. Cd.
  189. s. Cd.
  190. tilføiet i Randen med første Haand.
  191. s. Cd.
  192. s. Cd.
  193. s. Cd.
  194. s. Cd.
  195. s. Cd.
  196. s. Cd.
  197. s. Cd.
  198. s. Cd.
  199. s. Cd.
  200. hanc̄ Cd.
  201. s. Cd.
  202. s. Cd.
  203. s. Cd.
  204. nynio Cd.
  205. s. Cd.
  206. s. Cd.
  207. þverar Cd.
  208. 13
  209. Saaledes skrevet over Linien af første Haand; i Linien scilleggr med anden Haand.
  210. spavrp Cd.
  211. .þ. Cd.
  212. s. Cd.
  213. vnd und Cd.
  214. s. Cd.
  215. oc Cd.
  216. s. Cd.
  217. s. Cd.
  218. þv tilf. Cd.
  219. s. Cd.
  220. s. Cd.
  221. s. Cd.
  222. gridom tilf. Cd.
  223. s. Cd.
  224. s. Cd.
  225. þorp̄ Cd.
  226. s. Cd.
  227. s. Cd.
  228. micvliga Cd.
  229. s. Cd.
  230. s. Cd.
  231. s. Cd.
  232. s. Cd.
  233. s. Cd.
  234. s. Cd.
  235. s. Cd.
  236. s. Cd.
  237. 13 b
  238. ofrliþo Cd.
  239. lyptingi Cd.
  240. h' Cd.
  241. tǫðr Cd.
  242. vangiymlo Cd.
  243. s. Cd.
  244. s. Cd.
  245. s. Cd.
  246. s. Cd.
  247. landz Cd.
  248. s. Cd.
  249. s. Cd.
  250. s. Cd.
  251. s. Cd.
  252. s. Cd.
  253. hvartevggia Cd.
  254. agetil mͬ Cd.
  255. s. Cd.
  256. s. Cd.
  257. s. Cd.
  258. s. Cd.
  259. s. Cd.
  260. s. Cd.
  261. s. Cd.
  262. s. Cd.
  263. s. Cd.
  264. s. Cd.
  265. er Cd.
  266. 14
  267. s. Cd.
  268. Oc Cd.
  269. s. Cd.
  270. s. Cd.
  271. s. Cd.
  272. s. Cd.
  273. s. Cd.
  274. s. Cd.
  275. s. Cd.
  276. s. Cd.
  277. tiarþ' Cd.
  278. s. Cd.
  279. s. Cd.
  280. s. Cd.
  281. vera Cd.
  282. oc scylldir tilf. Cd.
  283. s. Cd.
  284. s. Cd.
  285. s. Cd.
  286. s. Cd.
  287. s. Cd.
  288. ungv Cd.
  289. s. Cd.
  290. s. Cd.
  291. Ordene þa konvngr ere af første Haand skrevne over i Englandi.
  292. s. Cd.
  293. rendiz Cd.
  294. s. Cd.
  295. 14 b
  296. s. Cd.
  297. s. Cd.
  298. nynio Cd.
  299. eino Cd.
  300. fresli Cd.
  301. s. Cd.
  302. s. Cd.
  303. mer Cd.
  304. ec Cd.
  305. s. Cd.
  306. s. Cd.
  307. [tilf. i Randen af første Haand med Henvisningstegn hid.
  308. s. Cd.
  309. tilføiet i Margen af første Haand.
  310. s. Cd.
  311. s. Cd.
  312. l tilf. Cd.
  313. s. Cd.
  314. s. Cd.
  315. s. Cd.
  316. s. Cd.
  317. 15
  318. s. Cd.
  319. kualldan Cd.
  320. liggia Cd.
  321. [heygsins ef Cd.
  322. tilføiet i Margen af første Haand med Henvisningstegn.
  323. mindo Cd.
  324. fetecr Cd.
  325. allstavtrvgr Cd.
  326. s. Cd.
  327. s. Cd.
  328. [einom fatekia enom fatekia Cd.
  329. s. Cd.
  330. s. Cd.
  331. k tilf. Cd.
  332. þeir Cd.
  333. 15 b
  334. flotiðo Cd.
  335. eitt Cd.
  336. Cd.
  337. s. Cd.
  338. s. Cd.
  339. s. Cd.
  340. s. Cd.
  341. s. Cd.
  342. s. Cd.
  343. s. Cd.
  344. vandann Cd.
  345. s. Cd.
  346. s. Cd.
  347. fyrst Cd.
  348. cuta Cd.
  349. s. Cd.
  350. s. Cd.
  351. s. Cd.
  352. s. Cd.
  353. sitia Cd.
  354. s. Cd.
  355. s. Cd.
  356. s. Cd.
  357. s. Cd.
  358. s. Cd.
  359. tvti Cd.
  360. davþom tilf. Cd.
  361. s. Cd.
  362. 16
  363. s. Cd.
  364. s. Cd.
  365. s. Cd.
  366. s. Cd.
  367. s. Cd.
  368. s. Cd.
  369. s. Cd.
  370. s. Cd.
  371. s. Cd.
  372. quemc Cd.
  373. s. Cd.
  374. s. Cd.
  375. s. Cd.
  376. s. Cd.
  377. s. Cd.
  378. s. Cd.
  379. s. Cd.
  380. mvni Cd.
  381. s. Cd.
  382. s. Cd.
  383. s. Cd.
  384. s. Cd.
  385. s. Cd.
  386. s. Cd.
  387. s. Cd.
  388. s. Cd.
  389. stavþvarðr Cd.
  390. s. Cd.
  391. s. Cd.
  392. slicar Cd.
  393. s. Cd.
  394. s. Cd.
  395. s. Cd.
  396. s. Cd.
  397. s. Cd.
  398. 16 b
  399. s. Cd.
  400. s. Cd.
  401. s. Cd.
  402. s. Cd.
  403. s. Cd.
  404. s. Cd.
  405. s. Cd.
  406. s. Cd.
  407. s. Cd.
  408. s. Cd.
  409. s. Cd.
  410. mer Cd.
  411. s. Cd.
  412. s. Cd.
  413. við Cd.
  414. oc tilf. Cd.
  415. s. Cd.
  416. spvrþi Cd.
  417. s. Cd.
  418. Saaledes rettet under Texten af første Haand; selld oppe i Texten med anden Haand.
  419. 17
  420. s. Cd.
  421. s. Cd.
  422. s. Cd.
  423. s. Cd.
  424. eller muligens mótt.
  425. þi tilf. Cd.
  426. s. Cd.
  427. s. Cd.
  428. s. Cd.
  429. hvgsvicr Cd.
  430. s. Cd.
  431. s. Cd.
  432. s. Cd.
  433. s. Cd.
  434. s. Cd.
  435. loscins Cd.
  436. s. Cd.
  437. s. Cd.
  438. k' Cd.
  439. s. Cd.
  440. Her er en Flenge i den nederste Del af Bladet langs Ryggen af Codex, hvorved flere Linier ere defekte og de sidste mangle; det manglende er udfyldt ved Hjelp af Flateyjarbók og sat med mindre Skrift.
  441. s. Cd.
  442. s. Cd.
  443. 17 b
  444. s. Cd.
  445. s. Cd.
  446. s. Cd.
  447. þv Cd.
  448. s. Cd.
  449. s. Cd.
  450. s. Cd.
  451. orti Cd.
  452. s. Cd.
  453. hingan Cd.
  454. dvalldv Cd.
  455. eyiounni Cd.
  456. Oddi Cd.
  457. oc tilf. Cd.
  458. s. Cd.
  459. s. Cd.
  460. Hia Cd.
  461. s. Cd.
  462. þv Cd.
  463. er tilf. Cd.
  464. s. Cd.
  465. ek' Cd.
  466. s. Cd.
  467. vaþbioḡ Cd.
  468. s. Cd.
  469. s. Cd.
  470. s. Cd.
  471. s. Cd.
  472. sialfr tilf. Cd.
  473. olafað Cd.
  474. s. Cd.
  475. Jfr. Anmærkning 440.
  476. 18
  477. Her begynder atter den første gode Haand; jvf. Anmærkning 61.
  478. s. Cd.
  479. s. Cd.
  480. s. Cd.
  481. s. Cd.
  482. s. Cd.
  483. s. Cd.
  484. s. Cd.
  485. s. Cd.
  486. s. Cd.
  487. en Cd.
  488. s. Cd.
  489. s. Cd.
  490. 18 b
  491. enno Cd.
  492. fylkyngin Cd.
  493. biargiaz Cd.
  494. [vis ivel Cd.
  495. 19
  496. s. Cd.
  497. s. Cd.
  498. s. Cd.
  499. bocmenn Cd.
  500. s. Cd.
  501. s. Cd.
  502. s. Cd.
  503. s. Cd.
  504. s. Cd.
  505. s. Cd.
  506. s. Cd.
  507. at tilf. Cd.
  508. 19 b
  509. flioþanom Cd.
  510. s. Cd.
  511. s. Cd.
  512. þesso Cd.
  513. ervar Cd.
  514. 20
  515. þt̄i Cd.
  516. s. Cd.
  517. s. Cd.