Saga Sigurðar Jórsalafara (Morkinskinna)

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.

Morkinskinna

Saga Sigurðar Jórsalafara

Vpphaf rikis sona Magnvs konvngs

Eptir fall Magnvs konvngs berføtz voro tecnir konvngar i Noregi .iii. synir hans Sigvrðr Eysteinn oc Olafr. Sigurþr hafþi enn eystra lut landz til forreþa beþi at veizlom oc scottom. en Eysteinn konvngr enn nørþra lut vm Þrandheim. en Olaf konvng varþveitto þeir baþir oc þann lvta rikis [er honom] vissi til handa. þvi at hann var eigi ellri en .iii. vetr er hann var tekinn til konvngs. Synir Magnvs konvngs voro allir goþir synom oc listvligir. roir oc friþsamir við sina vndirmenn. oc er mart gott oc dyrlict fra þeim at segia. Var Olafs þo oflitla hriþ | viþ costr. þvi at hann lifþi eigi lengr eptir frafall foþor sins en .xii. vetr. Oc i fyrsto er þeir brøþr allir sato i rikino. oc þa vano braþara fystisc Sigurþr konvngr at ferþaz or landi vt til Jorsala með raþi breþra sinna oc allra bezto manna i Noregi. at cavpa ser gvþs miscunn oc goþan orztír. Hann bysc til þessar ferþar oc var þat mikill fecostnaþr. oc aþr hann nęþi at velia liþit sva mioc sem hann villdi þat vannda til fararinnar. þa vingaþiz hann oc þeir brøþr í morgo lagi viþ landzmenn oc alla alþyþo. Þa toco þeir brøþr af monnom aþianer oc marga anavþ oc illar frecor oc alavgor. er konvngar oc iarlar hofþo lagt a lyþinn. sem fyrr er sagt i þeira sogom. oc snero þeir brøþr sva anavþ til frelsis. oc aflaþi þeim þat mikilla vinselða af allri alþyþo.

Vtferþar saga Sigurþar konvngs

Sigurþr konvngr varþ bvinn af Noregi til vtferþar .iii. vetrem eptir andlat foþor sins. oc þa for hann oc etlaþi til Jorsala. Hann hafþi með ser fiolment oc gott mannval. oc þo þa eina er sialfir villdo fara. oc veita honom fylgð oc foroneyti. reþosc til þessar (ferþar) með Sigurþi konvngi margir lendir menn. oc aðrir rikismenn. Oc er liþit var albvit. þa hafi hann allz .lx. scipa. sem Þorarinn stvttfelldr segir.

Dreif til handa

herr framr grami

hollr havcsniollom

hvaþan ęfa sva:

sem fyrr i favr

frett hofþo rett

konvnga kyn

Craca margspocom.

Ok nu aþr en þeir brǫðr sciliaz. þa melti Sigvrþr konungr til Eysteins konungs. Nv er þessi ferð broþir vendiliga buin með yþrom styrc oc tillavgom. oc veri micit undir nv at oss tekiz stormanliga oc nocqueþ metti þess til frama uinnaz i þessi favr eþa salobota. Eysteinn konungr svaraþi. Vel mvn þer faraz broþir oc licligr ertv til micillar framquemþar oc scavrungscapar. oc vid scolom ver leita at geta meðan ricis vars brǫþra eftir þvilicri stiorn sem ver kunnom. Ok nv sciliaz þeir brǫðr. oc siglir Sigurþr vm havstit af Havrþalandi vestr til Englandz oc dvalþiz þar vm vettrinn. Sva segir Þorvalldr blavndoscálld.

Sva com fylcis

framt liþ saman

margspacs micit

milldingi uillt.

at scip við scap

scarfavgr of lavg

hreins goðs heðan

hnigo .vi. tigir.

Oþo at Engla

ęttiavrþo bavrþ

scaplig scipa

scafin uestr of haf.

þott(i) Þrenda

þar landz sem hvar

yfirmaþr iofvrr

allz heriar sniallr.

J þan tima var Heinrekr konungr yfir Englandi son Vilhialms bastarþs Rvþoiarlls. hann toc vel við Sigurþi konungi oc var hann þar vm vetrinn með lið sit i miclom fagnaði oc soma. oc letz Heinrekr konungr villdo vingaz við Sigurþ konung. Þar þu hefir oss heim sotta segir Heinrekr oc starfar i sva goðo raþi vil ec vera tionaðarmaðr yþarra fiolscyllda oc er van at þer mvnvð micils vid þurfa i femvnom vm þenna bunað oc ferþ er þer etliz fyrir. Sigurþr konungr þaccar honom vel sin blið fyrirhe(i)t oc dyrligar viþrtavcur oc allan þan costnað oc soma er hann veitir honom.

Oc nv at vari byriar hann ferþ sina vestr i Vallanð. oc byriar þeim seint vm sumarit oc komo at havsti vestr i Jacobslanð. oc dvalþiz Sigurþr konungr þar .ii. vetr oc sendi Sigurþr konungr hertoga sina með settarmalom til hertoga þess er þar reð fyrir landi oc baþ þa segia hertoganom at hann uilldi friþ ollom hans mavnnom. en hertoginn leti þeim heimillt þar at sitia vm vettrinn i hans rici oc hafa þat er þeir þvrfto þar at navþsyniom til viðrvistar en þeir mvndo goraz sem hegstir landfolcino. oc hertoganom veri þat goðreþi allz þeir voro sottir sva langt fra sino landi oc riki ut þangat i lavnd. enda vilia honom frið oc hans mavnnom at lata ser vel tacaz við þa vm navþsynialvti. Hertoginn tekr vel þessi eftirleitan Sigurþar konungs oc letz mvndo sysla þvilict sem þeir þvrfti. oc gora þeir nv með þvi moti sett milli sin. at hertoginn scylldi lata setia honom torg til matfanga allan vetrinn. en Sigurþr konungr oc herr hans skylldi vera þar spacliga oc friþsamliga sem hann het honom. Þetta efndiz eigi lengr en til iola at torgit veri vppi oc gorþiz þa illt til matar þeim Norðmavnnom þegar er hertoginn hetti sinni vmsyslo. fyr þvi allra hellzt at lanð þat (var) scarpt oc illt matland. Oc nv melti Sigurþr konungr til sinna manna. Nv þicci mer segir hann sem hertogin hafi brvgþiz i malino við oss fyrri oc sagt i sundr sęttom. syniz mer nv heimillt þo at ver secim eftir nocquerio meirr oc þess munom ver oc þurfa at navþsyniom munom nv verþa at reyna hve til taciz oc iafnan venti ek at þat reyniz aþr ver komim aptr hverso gott liþ ec hefi með mer valið oc grunar mic at ver mvnim coma nocqveriom sinnom i manrav́n aþr en letti. kann oc vera at lengi se vppi ef oss te[kz] manliga til oc verþi nocqveþ vnnit þat er frasagnar þicci vert. oc segir mer gott hugr vm liþit þat er mer fylg[ir oc mun þat] vel reynaz ef forystan veri eigi með minna moti. Allir romuþo vel hans mal. Nu for Sigurþr konungr með [miclu liþi til ca]stalans þess er hertoginn atti. en hann flyþi undan. þui at hann hafði fyrir liþ litit. Toc nv Sigurþr konungr þar af [castalanom vist m]icla oc micit annat herfang oc let flytia til scipa sinna oc biogguz siþan i brot. oc var þat avndurt várit [er hann for af Jacob]slandi oc hellt liþi sino vestr fyrir Span sem Halldorr scvalldri hefir talit i drapo sinni er hann q[uaþ um Jorsalaferþ] Sigurþar oc scipaþi frasogn vm orrostur hans þer er hann atti i ferþinni. oc hefr hann þar up at þa er Sigurþr konungr var komin fyr Span liþi sine þa barsc þat at. at vicingar nocquerir er forv at herfangi komu i moti honom með galeiþa her. Oc er Sigurþr konungr veit þat þa eggiar hann liþ sit at þeir scylldi raþaz i moti callar beþi muno vera micit til fenggiar oc fregðar ef þeir sigraðiz. Hervikingar hefþo .vij. galeiþr en þav scip ero stór oc torsotlig. Nv leggr Sigurþr konungr at þeim með liþ sitt oc sler þar i bardaga oc hof þar vp fyrsta sinni þan vfrið er hann gerþi heiþnom mavnnom. Er Sigurþr konungr katr er þeir leggia saman scipin oc quaþ vel fallit at vissi vt þar hvar(t) Norþmenn kynni at beriaz. Orrosta þessi varþ havrþ oc komvz þeir vp locsins menn Sigurþar konungs a galeiþrnar oc ryþia þa með borþom. oc at skilnaþi þessa fundar fengo vicingar þat eyrindi a(f) fundi þeira Nordmanna at mikill fiolldi liþs þeira var drepinn eþa rekinn fyr borð en allir flyþo er þat matto oc leto þar .viii. galeiþr er þeir hofþo þangat haft. oc toco þeir Sigurþr konvngr þar af allt slict sem þeir villdo oc drapo þar hvert manzbarnn a þeim scipom þat er eigi hafþi flyit oc taca þar fe mikit. sem Halldorr segir.

Naþi herr at hrioþa

hlavt drengia vinr fengi

fyrþom hellr þar er fellat

fatt liþ galeiþr átta.

Eptir þetta lagði Sigurþr konvngr liþino at castala þeim er Sintre heitir. hann stendr a Spani. oc hafþi þar þa setzc i heiþit folc. oc herioþv þaþan a cristna menn. Þa melti Sigurþr konvngr viþ sina menn. Þat lizc mer beþi vera mono segir hann til frama oc styrcþar gvþs cristni at ver ynnim castala þenna er i hefir samnazc heiþit folc. oc gørir þaþan vtrasir a hendr cristnom monnom oc veitir þeim vfriþ. gefomc nv sem bezt oc vinnom þenna castala sem drengiligast. Nv veita þeir atgongo castalanom. oc varþ þar harþr bardagi. vorþvsc þeir vascliga er firir voro oc kolloþo [oc sogðo] at konvngr þessi enn vtlendi støcþi þeim eigi þaþan i brot ef eigi fengo landzmenn oc þottvz vera ørvggir [oc hafa mannval] gott. en hinn veg gafsc þeim at þeir fvndo ser rikara oc gato Norþmenn brotit kastalann. oc toc[o þeir nv i] sitt vall(d) castalann oc mennina þa er eptir lifþo. oc siþan melti konvngr til þeira. Þessi seta er þer h[ofot her hefir mor]|gom goþvm manni at scaþa orþit. oc nv vetti ec at a þvi verþi endi. oc ef þer vilit við trv taca. þa mon ec gefa yðr lif þott þat veri macligra at þer verit drepnir. Þeir neittv allir at taca við cristni. oc eptir þat let Sigurþr konvngr drepa alla. sem Halldorr segir.

Stor a ec verc þav er varo

vanar dags a Spani

prvtt vann sløngvir sottan

Sintre konvngs inna:

gerþisc helldr viþ Horþa

hermonnom gram beriasc

gratt þeim er gorva nitto

goþs retti ser boðnom.

Eptir þat fara þeir Sigurþr konvngr brot þaþan. oc foro enn vestr fire Span. þar til er þeir como til borgar þeirar er heitir Lissibon. hon var half cristin oc half heiþin. oc allt vestan oc svnnan liggr Spann heiþni at þeiri borg. oc scilr þar oc enn cristna Span. Oc nv raþgaz Sigurþr konvngr við sinom spekimonnom. callar þat at mikil pryþi oc vegr myndi í þiccia ef þeir ynni borgina. qvaþ sic sva vel hafa valit liþit at ser beþi fire raþa sacir oc frøcnleics. at hann qvaþ ser vel hvgr vm segia þetta mal. oc callaþi mart af cristnom monnom er þar bygðo i borginni mondo vera þeim vinhollt. oc letzc þa borg villdo gera alcristna ef hann metti. Allir hans menn stoþo vel vndir þetta mal. oc gengo at borginni með miclo(m) ravstleic. En þeir sem firir voro bioggvsc við. oc eggiaþi hverr annan til [var]nar. at eigi gengi vtlendir hofþingiar ifir þa. Gørþiz nv horþ orrosta viþ borgina. oc sva varþ atganga þeira Norþmanna mikil at þeir gato brotit veggina með valsløngom. oc comasc i borgina. oc atto þar orrosto harþa innan borgar með miclo mannspelli. Sigvrþr konvngr var framarla vndir merkiom sinom. oc var manna bezt vapnførr. oc lavc sva at þar fell mikit folc. en svmt gecc til hannda oc toc trv. scilþiz Sigvrþr konvngr þar sva við. at hann hafði slict af þeiri borg sem hann villdi. Oc var þat en .iii. orrosta Sigvrþar konvngs. sem Halldorr segir.

Svþr vant sigr enn þriþia

sniallr við borg þa er calla

lofþvngs kvndr er lendvt

Lissibon at froni.

Enn hellt Sigurþr konvngr fram for sinni með liþino til borgar þeirar a Spani enom heiðna er nefnd er Alcassa. oc segir monnom sinom at þeir mono freista viþ þessa borg. litzc mer þvi meiri varr afli sem ver hofvm lengra fram sott. hofvm nv fengit mikit fe oc sva frama. søkiom nv borgina með hreysti. Þessa atti Sigurþr konvngr ena .iiii. orrosto. oc letti eigi fyrr atsocn en hann fecc valld þessar borgar. oc drap þar mikit heiþit folc. oc tec allt fe þat sem var i borginni en eyddi hana. sem her segir.

Vt fra ec yþr þar er heitir

Alcass i styr hvassan

folcþeysandi fysask

fiorþa sinn at vinna.

Oc enn qvaþ hann.

Vnnit fra í einni

eyddri borg til sorgar

hitti herr a flotta

heiþins vifs at drifa.

Þaðan hellt Sigurþr konvngr vt til Nø̨rvasvnda oc siglldi i gognom svndin. en þar ero iafnan vikingar við svndin. oc sva varþ enn. at þar lagði herr heiþinna manna til orrosto við Sigvrþ konvng. oc barþisc hann et .v. sinn. Verþr þessi orrosta horþ. oc mikit mannfall af heiðnom monnom. oc let Sigurþr konvngr at þvi scylldara veri þeim nv vel fram at ganga oc beriaz. sem þeim heiþingiom þotti ser meirr i henndi sigrinn. oc þeir vocþo fyrri orrosto. gøra nv oc harða hriþ oc lycr sva at Sigurþr konvngr fecc sigr. oc flyþo heiþingiar þeir sem lifit þago. oc matto litt hølasc vm þenna fvnd. Þessa getr Halldorr.

Treystvsc egg fyrir avstan

yþr tioþi gvð rioþa

nascári flo nyra

Nørvasvnd til vnnda.

Oc þa byriaþi hann ferþ sina enn framarr. oc hellt til eyiar er colloð er Forminterra. þar hafði sezc herr mikill heiþinna manna i helli noccornn. oc gervan steinvegg fyr framan hellismvnnann oc hofþo þat allt saman ser fire borg. flvttv þangat herfang slict sem þeir naðo. Þa melti konvngr er þeir qvomo viþ eyna oc hafþi spurt vm þenna helli. Sva spyrsc mer til sem i øngan stað mynim ver þann hafa comit at iafnmikil navþsyn myni til at hallda sem til hellis þessa er illgerþamenn hafa scipat oc heiþingiar. oc fa vnnit þenna stað er sva mart ovina gvðs cristni er saman comit. en mioc er mer torsott sagt til þessa at hallda. en þar scal þo til hetta hvart meira megi gipta var oc harþfengi með gvðs styrc eþa illvirkianna vmbvþ. Allir segia þetta vera mikit ofrefli liþs. oc hafa goþan vmbvnaþ. en konvngr vill eigi at siþr til søkia. Oc nv veitti Sigvrþr konvngr vppgongo i eyna. oc foro til hellisi[ns oc] var hann framan i bergi noccoro. oc var viðbrect at ganga vpp til steinveggsins er fyrir var hellisdyronom. En [hellismenn] ottoðosc ecki liþ þetta. oc baro vt pell oc aðra dyrgripi oc syndo þeim. oc baþo þar Norþmanna konvng eptir søkia. N[v leitar Sigvrþr konvngr se]r raþa. oc let taca scipbata þa er barkar heita oc draga vpp a bergit oc yfir hellisdyrr. oc l[et drengia með] kavþlom digrom oc sterkom. oc scipaþi monnom a batana þeim er scytar voro oc hofþo boga. leto siþan sig[a batana ofan] fyr bergit sva at þeir mattv eigi vega i batana er firir voro. en þeir gørþo heiþingiom þaþan af batonom h[arþa hriþ með scotom]. en heiþingiar hofþo hlifar otravstar oc serþosc mioc af scotom. en svmir fello. Þvi nest hrvcco þeir af borgarveggnom oc inn i hellinn. Enn Sigurþr konvngr með sina fylking sotti vpp i hallinn vndir steinvegginn oc brvto vpp hliþin. þvi at heiþingiarnir vorþo þa ecki hliþin er þeir hofþo hrockit i hellinn fyr scotonom. Gengo þeir Sigurþr konvngr inn siþan en heiþingiar flyþo vndan inn lengra i hellinn. oc vm þann steinvegg er settr var vm þveran hellinn. oc vorþvsc þaþan. Oc nv lętr Sigurþr konvngr flytia at hellinom viþo stora. oc hlaþa bal mikit i dyrom hellissins. oc sla elldi i. Nv etla heiþingiar sinn cost er elldr oc reycr søkir at þeim. oc leto þar svmir lifit inni. svmir gengo vt oc toco gisting a vapnvm Norþmanna. oc var þar allt folc drepit eþa brennt. Þar fengo þeir mest herfang i einom stað þess er þeir tøki i ferþinni. Þetta qvaþ Halldorr vm þenna atbvrþ.

Naþi folc þat er flyþi

ferð scvnndila vnndan

illr varþ hreimr i helli

heiþit konvngr meiþa:

lifs bavþ enn þa er vnnoð

aftig gamallt vigi

qvol beiþ olld i elldi

vsęl diofvls þrelom.

Bavþsterkir letzt barka

bragnings verc a Serkiom

freg hafa gorzc fyrir gyiar

gagnstig ofan siga:

enn i hall at helli

hernenninn fiolmennom

gavndlar þings með gengi

gnyþrottr neþan sotti.

Bavþ gramr gvma

gvnnhagr draga

byrvarga a biarg

blasvarta tva:

þa er í reiþom

ramdyr þrama

sigv fyrir hellis

hliþdyrr með liþ.

Oc þa for Sigurþr konvngr enn fram ferþinni. oc com til eyiar þeirar er Jvitza heitir. Oc þa (melti) Sigvrþr konvngr. Þat vetti ec nv segir hann at viþa mon spurzc hafa þessi sigr er ver hofvm fengit viþ hellinn. oc þo enn iafnan aðr. oc mon eigi meira ofrefli eptir en af er leyst. søkiom nv at heiþingiom fast i þessi eyio. oc gerom ageti vart enn sem fyrr. oc mon oss til tacaz. Gørisc þar horþ orrosta oc mikit mannfall. knyiaz Norþmenn fast at. oc vilia enn sem fyrr hetta a frama oc soma konvngs oc [f]alla [nv] oc heiþingiar. Oc fecc Sigurþr konvngr sigr. Þessa telr Halldorr ena .vii. orrosto sem hann qvaþ.

Margdyrkaþr com mer[kir

mo]rþ hiols scipastoli

fvss var fremþar ręsir

friþslitz til Jvitzo.

Oc eptir þetta com Sigurþr konvngr hernom til [eyiar þeirar er] Norþmenn calla Manǫrc. oc var þessi staðr fiolmennr. oc hofþo mikit travst. oc lotit aþr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Gerhard Munthe: Reiþ Sigurþr konvngr oc allir hans menn með þvilican pris inn i borgina oc sva til halla keisara.

| þott scvarnir hryti vndan hestonom. oc sva gera þeir nv. en keisari let fara í moti þeim með leica oc songføri. Reiþ Sigurþr konvngr oc allir hans menn með þvilican pris inn i borgina oc sva til halla keisara. oc var þar all(t) fyr honom albvit.

Fra giofvm Kirialax keisara

Nv er monnom Sigurþar konvngs var scipat a palla i hollinni oc voro bvnir til dryccio. þa coma þar i hollina .ii. sendimenn Kirialax keisara. oc baro í milli sin i miklum oc storum toscom beþi gull oc silfr. oc segia at keisari sendi þetta allt Sigurþi konvngi. Hann leit eigi til fiarins. oc baþ sina menn taca oc scipta með ser. Sendimenn foro aptr oc sogþo keisara. Hann melti. Sia konvngr mon vera storom ricr oc avþigr. er honom þiccir ecki þurfa til slicra lvta at hneigiaz. eþa giallda loflig orþ firir. Oc biþr þa fara með stora cisterna. fvlla af gvlli. foro þeir oc qvomo enn fire Sigurþ konvng. oc sogþo at stolkonvngrinn sendi honom þetta fe. Hann melti þa. Þetta er mikit fe segir hann. oc scipti þer með yþr þessv minir menn. Þeir foro aptr oc sogþo keisara. Hann melti. Tveim mon vm scipta konvng þenna. at hann mon vera ifir oþrom konvngom at riki oc fe. eþa hann mon vera eigi með iofnom vitrleic sem konvngi sømþe. farit nv þriþia sinne oc førit honom et dyrsta purpvra gvll. oc hrocaþa af þvi þessa cisterna. Oc þar lagþi keisari a ofan .ii. micla gvllhringa. Nv foro þeir menn oc como fyr Sigurþ konvng oc sogþo at keisari sendi honom þetta fe. Sigurþr konvngr stoþ þa vpp oc toc hringana oc dro a hond ser. Siþan talaþi hann ørendi a gricsco oc þaccaþi keisara með fogrom orþom sina storlyndi. toc nv oc scipti þesso fe með sinom monnom með bliþo. oc fecc af þesso micla virþing af keisara. oc gerþiz sva til eptir þat at þeir sato í eino haseti keisari oc Sigurþr konvngr.

Þar dvalþiz Sigurþr konvngr vm hriþ. oc eitthvert sinn þa sendi Kirialax konvngr til Sigurþar konvngs menn at spyria hvart hann vill helldr þiggia af honom .vi. scippvnd af ravþo gvlli. eþa villdi hann at keisari leti efna til leics þess er hann var vanr at lata leica a paðreimi. Sigurþr konvngr kavs leikinn. þa savgþo sendimenn keisara Sigurþi konvngi at keisara costaþi eigi minna fe leikinn en þetta gullit. Þa let keisari efna til leics. oc þa er leicrinn var veitto allir leicar keisara betr þat sinn en drotningo er atti halfan leikinn. oc keppir i ollom leicom. en nv gengr keisara betr oc hans monnom. oc segia Grickir at þat ár er keisari vinnr fleiri leica a paþreimi en drotning. þa mon keisari vinna sigr i herferþ. Þat segia þeir menn er verit hafa í Miclagarþi. at paðreimr se a þa leiþ gørr. at veggr har er settr vm einn voll. at iafna til viþs tvns cringlotz. oc gradvr vmhverfis með steinvegnom. oc sitia menn þar á. en leicr er a vellinom. ero þar scrifot margsconar fornn tiþindi. Ęsir oc Volsvngar. oc Givkvngar. gort af copar oc malmi. með sva miclom hagleic. at þat þiccir qvict vera. oc með þessi vmbvþ þiccir monnom sem þeir se i leicnom. oc er leicrinn settr með miclom brogþom oc velom. syniz sem menn riþi i lopti. oc viþ er oc scotelldr hafþr. oc svmt af fornnescio. þar við ero hofþ allzconar songføri. psalterium oc organ. horpor. gigior oc fiþlor. oc allzkonar strengleicr.

Fra veizlo S[igurþar konvngs]

Eptir þetta einn dag scylldi Sigurþr konvngr veita keisara sneþing. oc baþ sina menn efna til scoroliga all(z) þess er hafa þyrfti. oc eptir þvi sem þar var vant oc ricom monnom somþi. Þa segir Sigurþr konvngr at menn hans scylldo ganga a þat stręti i borginni er viþr veri ceyptr. let hann mvndo mikinn þvrfa. Þeir sogþo at hvernn dag var morgom hlossom ekit i borgina. oc eigi þvrfti þat at vgga at viþinn mondi scorta. oc nv biosc sva vm at brotto var allr viþrinn er hafa þurfti. oc sogþo þeir til Sigurþi konvngi. Hann melti. Vitit nv þa segir hann. ef þer fait valhnøtr. eigi monom ver þeim siþr kvnna ellda en viþinom. Þeir foro oc fengo þetta sva mikit sem þeir villdo hafa. Siþan com keisari oc villdarmenn hans með honom. setiaz saman. oc er þar margfalligr somi. oc veitir hann konvngliga. oc er þat fann keisari oc drotning at engi efni scortir. þa sendi hon menn at vita með hverio þeir gørþi elldana. en þeir coma at hvsi eino litlo oc sia at þat var fvllt af valhnotom. oc sogþo henne at þat var fvllt af valhnotom oc þeir hofþo þat fyr elldiviþ. Hon svaraþi. Vist er sia konvngr storlyndr oc mon fatt til spara sins soma þvi at engi viþr logar betr en þetta. Hon hafþi þetta gort at lata engom na viþinom til ravnar hvert raþ Sigurþr konvngr tøki. Þat er sagt at Sigurþr konvngr toc af scipi sino hofvþ mikit oc mioc vanndat oc setti a Petrs kirkio. Siþan ferr Sigurþr konvngr heim aptr til Noregs. oc aþr þeir keisari scilþiz i Miclalgarþi. þa gaf Sigurþr konvngr honom oll scip. oc voro hofvþ gvllbvin a þvi er konvngr hafþi styrt. oc voro þav scip lengi siþan hofþ til syniz i Miclagarþi oc sett þar vpp. Kirialax keisari gaf Sigurþi konvngi marga hesta. oc fecc honom leiþtoga vm allt riki sitt. For nv Sigurþr konvngr brot af Miclagarþi. en þar dvalþiz eptir mikill fiolþi manna hans oc gecc a mala. Þat melti spekingr einn i Miclagarþi at sva mondi fara virþing Sigurþar konvngs sem it varga dyr er vaxet. geyst i bogonom oc aptr minna. let at sva mondi fara hans konvngdomr at þa mondi mest vm þiccia vert en siþarr minna.

Sigurþr konvngr for þa leiþ af Miclagarþi. vm Vngaraland. Saxland oc Danmorc. J þessi ferþ fann Sigurþr konvngr Lotharivm keisara af Romaborg í Svafa. oc fagnaþi keisari honom forkvnnar vel. fecc honom leiþtoga. oc let hallda honom torg vm allt riki sitt. Oc þa er Sigurþr konvngr com til Heiþabyiar i Danmorc. þa hitti hann þar Nicholas Dana konvng. oc gerþi hann moti Sigurþi konvngi veizlo micla. oc fylgþi honom sialfr norþr á Jotland. oc gaf honom scip með ollom bvnaþi þat er Sigurþr konvngr hafþi í Noreg. Oc vm miþs svmars sceiþ toc Eilifr iarll við honom i Slesvic. oc veitti honom agetliga veizlo. Oc nv eptir .iii. vetr fra þvi er Sigurþr konvngr for or landi atti allr lyþr honom at fagna í Noreg. Hann var þa tvitøgr at alldri. oc var orþinn enn fregsti af ferþom sinom oc storlyndi. Vetri yngri var Eysteinn konvngr broþir hans. Ero nv margir staþir í Noregi scryddir af þeim gersim[om er] þa flvtti Sigurþr konvngr i land. hann gaf til kirkio ens helga Olafs konvngs eignn micla oc dyrliga. For þa Sigurþr konvngr vm riki sitt oc [var honom vel] fagnat. oc er þat mal manna at eigi hafi farin verit or Noregi meire fregþarfor en þessi var er Sigurþr konvngr [for sem sca]lldit segir. hverso fegnir menn vrðo honom er hann com heim i land.

Herr havcsnorom

harþmoþigr varþ.

Fra Eysteini konvngi

Eysteinn konvngr hafþi oc eigi ecki at syst i landino meþan Sigurþr konvngr var í vtferþinni. Hann let gera hollina miclo i Biorgyn. er mest oc fręgst herbergi hefir verit i Noregi af tre gort. [hann let reisa Mic]hals kirkio í Norþnesi. oc gaf þar fe til mvnkaklavstrs. oc er þat eitt it veg[ligsta steinmvstari. hann let ge]ra postola kirkio i konvngsgarþi i Biorgyn. Eysteinn konvngr let gera virkit viþ Agþanes [oc hofn oc kirkio] í Vagom a Halogalandi. oc lagþi provendor til. Hann let oc gera drecann micla er gørr [var i glicing þess sem] | verit hafþi Ormr enn langi. Eysteinn konvngr let gera Nicolas kirkio i Niþarosi. Hann avkaþi konvngdeminn. gørþi orþ vitrom monnom af Jamtalandi. oc let þa coma i bliþo micla við sic. oc gøddi þa giofom. oc teygþi sva hvg þeira til vingonar við sic. þvi nest førþi hann i vmrøþo viþ þa hve mikil makyndi þeim veri hingat at søkia þarfyndi. oc hve erfitlict þeim var avstr at søkia. oc þeir scilþo at konvngrinn melti þeira þurft oc komo a mal viþ hann. oc hann optliga viþ þa. Foro þeir avstr siþan oc snero lanzlyþnom til samþycðar vm þetta mal oc toco eiþa af lyþnom. oc eftir þat foro þeir í Noreg. oc svorþo Eysteini konvngi Jamtaland með viti oc astsemþ. oc hefir þat halldiz siþan með staðfesto. vann sva Eysteinn konvngr Jamtaland með divpsetto raþi. en eigi með vfriþi ne ahlavpom. sem svmir hans forellrar. oc a þessa leiþ gerþi hann sett við Jamtr. oc i þeira vinmęlom hafþi þat orþit. þa er allir lendir menn a Jamtalandi foro a fvnd Eysteins konvngs oc svorþo honom með scottom Jamtaland oc gerþvz hans þegnar. at hann het þeim þar í mot sino travsti viþ vfriþi Svia konvngs. sva at hann scylldi iafnnscylldr þeim at at veita sem Noregs monnom eþa oþrom sinom þegnom. oc enn liggr þat vndir Noregs konvngi at scottom. Eysteinn konvngr bøtti oc i marga staþi rett lanzmanna. oc var mikill vpphallzmaþr logonom. oc gørþi ser mioc kvnnig oll lavg í Noregi. Hann var spekingr mikill at viti. oc allra manna var hann friþastr sionom. hvitr a har. meþalmaþr a voxt. sniallr i mali. oc enn milldasti af fe. oc allra konvnga hefir hann verit astsęlastr við sina menn. glaðr oc litillatr i mali. Hann atti Jngibiorgo dottor Steigarþoris. þeira bornn voro Gothormr oc Maria er atti Goþbrandr Scafhøgs sonr.

Fra Eysteini konvngi oc Jvari

J þeima lvt ma marca er nv mon ec segia hverr dyrþarmaþr Eysteinn konvngr var eþa hve mioc hann var vinhollr oc hvgqvemr eptir at leita viþ sina astmenn hvat þeim vere at harmi. Sa maðr var með Eysteini konvngi er Jvarr het oc var Jngimvndar son islenzcr at ett oc storettaþr at kyni. vitr maþr oc scalld gott. konvngr virþi hann mikils oc var til hans astsamliga sem syniz i þessom lvt. Þorfinnr het broþir Ívars. hann for oc vtan a fvnd Eysteins konvngs. oc navt þar mioc fra [morgom monnom broþor sins. enn honom þotti þat mikit. er hann scylldi eigi þiccia iafnmenni broþor sins. oc þurfa hans at niota. oc vnþi af þvi eigi með konvngi oc bioso vt til Jslandz. oc aþr en þeir brøþr scilþiz. melti Jvarr at Þorfiþr scylldi þav orþ bera Oddnyio Joans dottor at hon biþi hans oc giptiz eigi. let ser vm hana mest vera allra qvenna. Siþan ferr Þorfinnr vt. oc varþ vel reiþfari. oc toc þat raþ at hann bað Odnyiar ser til handa oc fecc hennar. Oc litlo siþarr com Jvarr vt oc fra þetta. oc þotti Þorfiðr illa hafa or haft viþ sic. oc vnir hann øngv oc ferr aptr siþan til konvngs. oc er með honom í goþo iferlęti sem fyrr. Jvarr tecr nv vgleþi micla. oc er konvngr fann þat. heimti hann Jvar til mals við sic. oc spurþi hvi hann veri sva vkatr. oc fyrr er þer voroð með oss. var margsconar scemtan at yðrom orþom. oc eigi leita ec fyr þvi eptir þesso. at eigi vita ec at ver hofom ecki af gørt viþ þic. ertv oc sva vitr maþr. at eigi mantv grvn draga af þvi er eigi er. oc seg mer hvat er. Jvarr svaraþi. Þat sem er herra ma ec ekki fra segia. Konvngr melti. Ec mon þa gęta til. Ero nockorir menn þeir er þer getisc eigi at. Eigi er þat herra segir hann. Konvngr melti. Þicciz þv af mer hafa minna soma en þv villdir. Eigi er þat herra segir hann. Hefir þv set noccora lvti segir konvngr þa er þer hafa sva mikit vm fvnndiz her i landino. Hann qveþr eigi þat vera. Vanndaz oss nv getan segir konvngr. villtv hafa forreþi noccor ifir eignom noccorom. Hann neitti þvi. Ero noccorar konor þer a yðro landi segir konvngr er þer se eptirsia at. Hann svaraþi. Sva er herra. Konvngr melti. Ver eigi þar vm hvgsivcr. þegar er varar far þv vt. mon ec fa þer fe oc bref mitt með innsigli til þeira manna er raþa eigo. oc veit ec eigi þeira manna vanir at eigi vikia eptir varom vinmęlom. eþa ognarorþom at gipta konona. Jvarr svaraþi. Eigi ma sva vera. Konvngr melti. Engi veg ma þess vera segir konvngr. þvi mon ec mela framarr. þo at annarr maþr eigi hana. þa mon ec þo na ef ec vil þer til handa. Jvarr svaraþi. Þvngligarr er farit malino herra. Broþir minn a nv konona. Þa melti konvngr. Hverfvm þar fra segir hann. se ec þa raþ til. Eptir iolin mon ec fara a veizlor oc far þv með mer. oc montv þar sia margar kvrteisar koner. oc ef eigi ero konvngbornar. þa mon ec fa þer einhveria. Jvarr svaraþi. Herra: þvi þvngligarr er comit mino mali. at iafnan er ec sec fagrar koner. þa minnir mic þessar cono. oc er ę þvi meire minn harmr. Konvngr melti. Þa mon ec gefa þer noccor forreþi oc eigor sem ec bavþ þer fyrr. oc scemtir þv þer við þat. Hann svaraþi. Ecki vni ec þvi. Konvngr melti. Þa fę ec þer lavsafe. oc ferr þv cavpferþir þangat til landa sem þv villt. Hann letzc eigi þat villdo. Þa melti konvngr. Vanndaz mer nv helldr. þvi at eptir hefi ec nv leitat sem ec kann. oc er nv einn eptir lvtrinn. oc er sa allitils verþr hia þessom er ec hefi boþit þer. en þo kann eigi geta hvat hellzt hlyþir. far þv nv hvernn dag þa er borþ ero vppi a fvnd minn. oc ec sitc eigi vm navþsynia malom. oc mon ec hiala viþ þic. scolom viþ røþa vm kono þessa alla vega þess er (þv villt) oc ma i hvg koma. oc mon ec gefa mer tom til þessa. þvi at þat verþr stvndom at monnom verþr harms sins at lęttara er vm er røtt oc þat scal oc þesso fylgia. at alldri scalltv giaflavst i brot fara fra minom fvndi. Jvarr svaraþi. Þetta vil ec herra oc haf þoc firir eptirleitonna. Oc nv gera [þeir sva at iafnan er konvngr sitr eigi ifir vandamalom. þa talar hann opt vm þessa kono viþ Jvar. oc þetta lyddi bragþit. oc bøttiz nv Jvari harms sins vanom braþara. oc gladdiz hann eptir þetta. oc kømr i samt lag sem fyrr hafþi verit vm scemton hans oc gleþi. oc er hann með Eysteini [konvngi].

Fra ettom konv[nga]

Sigurþr konvngr var mikill maþr oc stercr scorvnglyndr oc friþr sionom svartr a hár. hann var stiornnsamr oc refsingasamr. hellt vel lavgin oc var ecki mikill lagamaþr. hann var helldr falatr oc vmalvgr. litt talaþr a þingom. heitfastr oc langvþigr. rikr konvngr [oc agetr. hann atti M]almfriþi dottor Harallz Valldamars sonar avstan or Holmgarþi. Valldamarr þessi var sonr [Jarizleifs konvngs. oc J]ngigerþar dottor Olafs sønsca. En moþir Harallz Valldamars sonar var Gyþa dottir Harallz Goþ[ina sonar. Moþir Ma]lmfriþar drotningar var Cristin dottir Inga konvngs Steinkels sonar Svia konvngs. Avnnor dottir Harallz [Valldamars sonar var Ingibiorg er atti] Knvtr konvngr lavarðr. þeira bornn voro þav Valldamarr Dana konvngr oc Marg[ret oc Cristin] | oc Katerin. Margreto atti Stigr hvitaleþr. oc var þeira dottir Cristin er atti Karll Sørqvis son Svia konvngr. þeira sonr var Serqvir konvngr faþir Joans konvngs. Sigurþr konvngr Jorsalafari oc Malmfriþr drotning atto dottor er Cristin het. Sigurþr konvngr gat son við frillo sinne þeiri er Borghilldr het dottir Olafs af Dali. sa het Magnus. hann var allra manna friþastr sionom. hann var vppfødr i barnnøsco norþr i Biarcey með Viþkvnni Joans syni oc þotti allra manna gørviligastr.

Fra dravmi Sigurþar konvngs

Sigurþr konvngr toc micla vgleþi. oc matti lit niota tals hans. sat hann scommom við dryccio. en þat þotti raðamonnom hans oc vinom þvng(t). oc biðia Eystein konvng leggia til noccor raþ at hann fengi vitat hvi gegndi er menn fengo ønga orscvrþi mala sinna er hann sotto at. Eysteinn konvngr svaraþi qvaþ þat vant at røþa at leita eptir viþ konvng. en viþ bøn manna verþr hann þo þessa heiza. Oc eitt sinn er þeir baþiro saman. vecr Eysteinn konvngr til við Sigurþ konvng oc spurþi hvi vgleþi hans gegndi. er þat nv herra margs mannz hrygð. villdim ver vita hvat til helldr. eþa hafi þer noccor tiþindi þav spurþ er þat se storra lvta vert. Konvngr svaraþi. Eigi er þat. Eysteinn konvngr melti. Er þat þa broþir at þer vilit or landi oc afla enn meira rikis sem fyrr gørþo þer. Sigurþr konsvngr qvaþ eigi þat vera. Eysteinn konvngr melti. Ero nacqvarir þeir menn i landi er fire reiþi þinne se orþnir. Konvngr svaraþi oc let ecki þat vera. Eysteinn konvngr melti. Hefir þic dreymt nacqvat þat er þer fai ahyggio. Hann svaraþi. Þat er. Seg mer þa broþir segir Eysteinn konvngr. Sigurþr konvngr svaraþi. Eigi mon ec segia þer herra. nema þv raþir eptir þvi sem vera mon. oc mon ec gløgt vita hvart þv reþr sem eptir gengr eþa eigi. Eysteinn konvngr sagþi. Herra þat er vandi mikill i baþa staþi sitia fire reiþi þinne sem a mon liggia ef eigi verþr glicliga raþinn. oc i oþrom staþ hrygþ sv er folkino er at þinne vgleþi. oc þar til mon ec þo helldr hętta hve til takiz. oc seg mer dravminn. Sigurþr konvngr melti. Þat drey(m)þi mic at mer þotti sem ver brøþr .iii. setim allir a einom stoli fire Cristz kirkio norþr í cavpangi. en mer syndiz ganga enn helgi Olafr konvngr [frendi varr vt or kirkionni oc var i konvngs scrvþi með dyrligri asiano oc bliþri. Hann gecc at Olafi konvngi brøþr ockrom. oc toc i hond honom oc melti bliþliga. far með mer frendi sagþi hann. Hann reis vpp oc gecc með honom i kirkio oc fal syn fyrst með oss. Noccoro siþarr com enn helgi konvngr vt oc gecc at þer broþir oc melti viþ þic at þv scylldir með honom fara. en eigi var hann þa með iafnmikilli bliþo sem fyrr. gengv þit siþan i kirkiona. En þa venta ec at hann mondi mer í moti coma. en þat varþ ecki. oc þa slo ifir mic hrezlo mikilli oc vanmegni oc oþvera þeim oc fęð er siþan hefir noccot kent. oc vacnaþa ec i þvi. Eysteinn konvngr sagþi. Herra segir hann. eigi scal beþi vera at ec raþa vlicliga dravmenn. en se seint til. Sva reþ ec at stollinn iartegni riki þetta er ver hofum brøþr. Oc er þer syndiz Olafr konvngr coma með bliþo í mot Olafi brøþr ockrom þar mon hann lifa var scemst brøþra. oc mon eiga gott fyr hondom. hann er vinsell oc vngr. oc hefir fatt ifir liþit. oc mon enn helgi Olafr konvngr fulltingia honom viþ gvþ með sino arnaþarorþi. Oc þar sem þer syndiz hann moti mer coma. oc eigi með iafnmikilli bliþo. þar mon ec lifa nocoorom vetrom lengr. oc verþa þo ecki gamall. oc vetti ec oc hans asia. oc hann moni sina gezlo lata ifir mer vera með guþs miscvnn. þars hann com moti mer. oc eigi þo með þvilicom bloma sem Olafi brøþr occrom. þvi at mic hefir mart hent til afgørþa oc boþorþabrota. En þar sem þer þotti frestaz qvama hans til þin. þa etla ec þat at ecki megi i þvi heimvon þina marca. en vera kann at þv møtir noccoro þvngo afelli. er þer þotti sem noccor obirta oc otti legþiz ifir þic. get ec oc at þv verþir var ellztr broþir. oc raþir lengst þesso riki. Þa svaraþi Sigurþr konvngr. Vel er raþinn dravmrinn broþir oc vitrliga. oc eptir þesso er mest von at gangi.

Scipti Eysteins konvngs oc Jngima(r)s vm Asoþorþ

Um daga þeira Eysteins konvngs com vtan af Jslandi sa maþr er Þorþr er nefndr. avstfirzcr at kyni oc felitill. gerviligr maþr oc froþr oc orti vel. Oc er hann com i cavpbøinn. (atti hann) þar fatt til forgiptar. com vm qvelld eitt i garþ cono þeirar er Asa het. hon var ettstor kona oc avþig. scylld mioc þeim Biarceyingo(m) Viðkvnni Joans syni. Hon toc viþ Þorþi fyrst vm scamma vist. scemti hann vel oc kvnni gott vmstilli vm raþ hennar. oc reitiz a vm vist hans. oc er hann þar vm vetrinn. oc i þvi meira halldi af hvssfreyio sem hann var lengr. oc mela menn þat at hial þeira beri opt saman. en Asa var þa ecki vng kona. Oc er var kømr. segir hon Þorþi at henne hefir vel licat við hann. mon ec nv fa þer fe segir hon til Englandzfarar. oc eigom beþi saman. Sva gerir hann. oc tocz vel til vm ferþina. com hann heim at havsti. oc er með Aso vm vetrinn. Sva ferr nv fram noccor svmor oc gengr mioc i voxt hans mal oc ferr hann cavpferþir iafnan. oc geriz þvi meiri hans þroski sem hann hafþi þar lengr verit. oc haft þessa athofn. oc er nv callaþr Asoþorþr. Frendom hennar þotti ovirþing i þesso oc logþo a hann oþocca. Hann var venn maþr oc vorpvligr. oc gøriz þat alrømt at vinseapr se með þeim Þorþi oc Aso. Hann grøþir mikit fe. oc er vinsell. Oc nv eino sinni cømr maþr at mali viþ Þorþ oc segir honom at þangat var von Viþkvnnz Joans sonar. oc villda ec segir sa at þv ørtir vm hann qveþi ef þv ert viþ þvi latinn. oc qvemiz sva i trygþ viþ hann. þvi at ec veit at hann er þer noccot ofscynia. ero slicir oc mest verþir af frendom Aso. oc veri gott ef þv cømiz i vinfengi viþ hann. Þorþr svaraþi. Haf þocc fire þin tillavg. oc viþ scal ec leita at yrkia qveþit. Sciliaz þeir oc yrkir Þorþr qveþit. Oc er at þvi cømr er Viþkvnnz var þangat von. þa com hann með micla sveit oc toc ser scytning. Oc einnhvernn dag com Þorþr þar oc qvaddi Viþkvnn. en hann svaraþi faliga. Oc siþan hefr Þorþr qveþi oc qveþr. oc er hliott meðan. oc er lokit var melltiz vel firir qveþit. oc þotti Viþkvnni vel ort. oc melti. Scipt hefi ec nv scaplyndi til þin Þorþr. oc mon ec gera at þvi noccora ravn. Tecr gvllhring oc gefr Þorþi. En Þorþr letzc eigi þurfa feit. oc qvaz helldr vilia vingan hans. at qveþ[islavnom]. oc þvi heitr Viðkvnnr honom. oc sciliaz nv vinir.

Liþa nv stvndir. oc eitt havst er Þorþr com vestan af En[glandi] lagþi hann scip sitt vpp i ana Niþ. oc veyc fra þvi scipi er aþr la i lęgino. oc var þat fire garþi Þ[orþar. Þa] var Eysteinn konvngr i bønom. oc mart stormenni. þar var Sigurþr Hrana son oc Viþkvþr Joans son. Jngim[arr af Aski]. hann var enn r(i)kasti lendr maþr oc ofsamaþr mikill. hann hafþi lagit i lęgit Þorþar oc [røddo menn vm viþ] Þorþ at honom mondi eigi hlyþa er hann hafþi scipino Jngimars lagt or legino. [en Þorþr gaþi] | ecki at þvi hvat um var røtt. Oc nv er þeir Þorðr rvddv scipit. þa finnr hann eigi stafntialld sitt. gengr siþan a scip Jngimars. oc fiþr þar svein einn er svipt hafþi vndir sic tialldino. Þorþr tecr sveininn hondom oc recr heim fire ser i garþinn oc letr þar varþveita. flytr heim siþan allt fe sitt. oc þetta allt saman cømr fire Jngimar. oc verþr hann reiþr mioc. oc qvaþ slict mikil firnn. gengr þegar með noccora menn at garþinom Þorþar oc biþr selia fram sciott manninn. Þorþr svaraþi qvaþ ser myndo þat ecki varlict at lata ganga vdømþan þiof vm bøinn. Jngimarr svaraþi qvaz þat etla. at hann landi myndi eigi døma menn hans til davþa. oc qvaz sva scyldo coma avþro sinne. at (hann) scylldi na manninom. oc Þorþr scylldi all(d)ri verri for farit hafa. letzc eigi mega heita lendr maþr. ef hann hefni eigi viþ stafcarlinom einom islenzcom. Þa qvaþ Þorþr þetta.

Nv tecr ygr at øgia

ofkvginn mer drivgum

þinn hefir havlldr vm hlannat

hialldrgegninn mic tialldi:

travtt mon ec lavsan lata

lindbols giafi at sinni

visan þiof þott vafi

von min vm hlvt þinom.

Jngimarr gengr i brot reiþr mioc. oc er hann var brotto biþr Asa at Þorþr sendi eftir Viðkvnne. oc let eigi svabvit hlyþa myndo. Coma Viðkvnne orþin oc brasc hann viþ sciott oc kømr i loptin van braþara með micla sveit manna. Oc litlo siþarr heyra þeir gny mikinn. oc kømr þar Jngimarr með mioc marga menn. oc biþr lata manninn i brot eþa ella mon hann til søkia. Viþkvþr hafþi þa svor firir þeim. oc let þat sannligast. at þetta mal kømi i dom lavgmanna. oc hefir Þorþr þat at gort sem hann atti. þvi at honom veri soc at gefa ella. oc monom ver nv þess at biþa. Jngimarr sagþi. Sticc i mer qvaþ reka. oc er þat mikit mal ef ver scolom viþ þic eiga Viþkvþr. oc þat etla ec vel sama at ver reynim með oss lendir menn. oc er þat oc myclo macligra. en viþ Þorþr ettim saman. Oc snyr a brot. Viþkvþr melti til sinna manna. Farit nv oc hittit Sigurþ Hrana son oc biþit hann her coma. oc ef hann hefir noccora vndanførslo. þa minnit hann a þat hverr honom dvgþi bezt þa er Finnar toco bv hans. Nv fara þeir coma oc segia Sigurþi orþsending Viþkvnnz. Sigurþr sagþi. Ec etla þetta vel a komit at þeir Jngimarr reyni með ser. þvi at þar þicciz hvarr oðrom meiri. Sendimenn minnaz alycþar orþa Viðkvnnz oc bera þav vpp. Þa segir Sigurþr. Þat var satt at engi vęitti mer iafnmikit sem Viþkvþr. oc stondom vpp oc forom. Como siþan i loptin. oc bratt verþa þeir viþ þat varir at fiolþi manna er cominn á strętin. oc var þar Jngimarr með flocci. en liþit Viþkvnnz hafþi dreifz her oc hvar vm bøinn. Oc er Jngimarr com at loptonom melti hann. Nv mono ver eptir leita manninom Viþkvþr ef eigi er fram selldr. Þa svaraþi Sigurþr. Forom at vegiliga Jngimarr oc eptir sannindom. þvi at menn mono þat etla at hafa rett af þer þott þv ser cappi mikill. Jngimarr sagþi. Erat hera at borgnara at høna beri sciolld. oc mikit cavpiz nv í. ef iþ eroþ .ii. í moti mer. oc hvarrtveggi lendr maþr. oc enn scal coma .iii. sinne. oc þat villda ec at þit drøgit eigi manninn af mer. Gengr i brot siþan. oc dregr at ser liþ sem mest ma hann. oc fer mikit fiolmenni. En i oðro lagi sendir Sigurþr menn til Eysteins konvngs oc biþr hann til coma. oc let at þar mondi elligar geraz af mikil vanndreþi. oc ef konvngr hefir noccorar tregþor í at fara. segit honom at ec etla at siþarsta lagi scilþomc ec viþ foþor hans vestr a Jrlandi. Sendimenn coma a konvngs fvnd. oc segia honom orþ Sigurþar. (Eysteinn) konvngr sagþi. Þat þicci mer þeim vera høfis ofrefli .ii. lendom monnom at eiga við Jngimar. oc kann ec eigi sia at ec þvrfa þar til at coma. allir þicciaz þeir miclir fire ser. Þa melto sendimenn. Herra. hverir fylgþo bezt feþr þinom vestr a Jrlandi øfsta sinni. Konvngr svaraþi. Sigurþr oc Viþkvnnr oc vndir þiccir þeim at ec coma oc sva scal vera. Ferr konvngr fiolmeþr i loftin. Oc þvi nest cømr þar Jngimarr oc hefir orhof manna. oc let meiri van at þeim mondi saman lenda ef þeir lata eigi manninn lavsan. Konvngr svarar. Eigi samir þat Jngimarr at gera her sva mikit hervirki i bønom vm sva litinn lvt oc vandan mann. oc monom ver eigi vpp gefaz fire þer. Jngimarr melti. Nv geriz mikit malit er konvngr sialfr er til kominn. oc mono ver þa fra verþa at snva at sinne. Konvngr biþr taca þiofinn oc leiþa a mot. oc var sva gort oc var bvndit tialldit a bac honom sem siþr er til. siþan var hann dømþr. oc festr vpp vt a Eyrom. Þa melti konvngr. Hvat etlar þv Jngimarr hvat þiofrinn mon hafa i oþrom heimi. Gott segir Jngimarr. Nei segir konvngr beint helviti. Jngimarr svarar. Eigi mon þat. en mislagþar ro þer hendr. dregr fram lvta mavrlandans. en þorir eigi at hefna foþor þins drepinn var a Jrlandi sem hvndr a beinom. oc hann hygg ec helldr hafa mono helviti. Sprettr vpp siþan oc snyr þegar til scips sins oc for avstr i Vic. oc drap þar konvngs mann. for eptir þat or landi oc svþr til Danmerkr. Eysteinn konvngr talmar ecki for hans gefr at øngan gavm fiflsco orþom þeim er hann melti. let þa enn ricri verþa gøzco sina oc vit sem hann gørþi iafnan. En Þorþr fylgþi þesso raþi oc þotti mikilmenni i marga staþi. oc var maðr vinsell. oc scorti þav Aso eigi avþ. oc lycr her þessi frasogn.

Andlat Olafs konvngs Magnvs sonar

A þrettanda ari rikis þeira brøðra toc sott Olafr konvngr Magnvs son oc anndaþiz. oc er hann grafinn at Cristz kirkio norðr i kavpangi. oc var hann alvinsell maþr. Moþir Olafs konvngs var Sigriþr dottir Saxa or Vic systir Kara avstraz [er] kallaþr var Kari konvngs broþir. ricr maþr oc vinsell. Onnor dottir Saxa i Vic var Þora. hon gat son þann er Sigurþr [het oc] siþan kallaþiz sonr Magnvs oc kallaþr var Sigurþ(r) slembidiacn. Kari konvngsbroþir atti Borghilldi dottor Dags [Eilifssonar]. var þeira sonr Sigurþr avstratt lendr maþr faþir Joans er atti Sigriþi systor Jnga konvngs Barþar sonar. Eptir andl[at Olafs konvngs scipto] þeir brøþr landi með ser i helminga Sigurþr konvngr oc Eysteinn konvngr. hafþi Sigurþr konvngr enn eystra lut lanz. en Eysteinn konvngr [enn nørþra l]ut. oc sat hann optazt i Niþarosi. Bratt gerþoz noccorar greinir milli konvnga i landino.

Þ[inga]saga milli Sigurþar konvngs oc Eyst[eins konvngs]

[Þa er Jor]sala Sigurþr com i land. voro þeir .iii. brøþr konvngar oc scipto með [ser landino]. oc sina hirþ hafþi hverr þeira. oc voro þeir mest samraþa Eysteinn konvngr oc Olafr konvngr. Þat er [sagt eitt sinn at Sigurþr konvngr] hafþi tecnar veizlor norþr i Þran(d)heime at konvngs bvi. þar var Sigurþr [Hrana son magr hans oc] | Scialldvor cona hans systir Magnvs konvngs berføtz. Sa maþr var þar oc lendr er Jvarr het oc kendr við bø sinn kallaþr Jvarr af Flioþom. cona hans het Sigriðr oc var Hrana dottir systir Sigurþar. þar var hon a veizlo oc var naliga qvenna friþost oc kvrteisost. Oc einnhvernn dag er konvngr sat við dryccio eptir matborþ oc var catr. oc hafþi i hendi ser gullhring einn oc sagði. Her er hringr einn beþi gullgoþr oc eigi litill. hann er nv giaffalr viþ þann mann er fara vill þa sendifor er mer er nv mikit vm at fram comi. Engi svaraþi honom. Þa sagði konvngr. Ecki męli ec þetta til þeira manna er litils ero verþir. þetta meli ec til lendra manna. en þo ma ec þic eigi an vera Sigurþr magr i landino. Þa svaraþi Jvarr af Flioþom mioc bratt. Sva virþi ec at mer se nv eigi hvatvisi i at svara. þvi at þer nefndoð lendan mann til fararinnar. ęn scilþir Sigurþ fra. en ec veit engan lendan mann her nema mic. en mer þiccir þo osynt hver scil ec geri a yþro ęrendi. allra hellzt ef mikit liggr við. en eigi scolo þer illa at comaz fyr þvi at ec vettig at þer monoþ vel fire sia. en ec vil þannoc fara sem þer vilit craft hafa. Konvngr sagþi. Þat er ollom monnom kvnnict at faþir minn hafþi eignaz riki mikit a Jrlandi þat sem heitir Vlaztir. oc siþan er hann fell fra hofvm ver ø̨ngi gøþi haft af þvi riki í lenom ne scottom. oc vil ec vestr þannoc senda þic at krefia þess skattgilldis. vil ec at nv þegar farir þv vt til Niþaross. oc bvir ferþ þina sem sciotast mattv. oc mon ec fa þer beþi scip oc liþ. oc fiarhlvt eptir þvi sem þv krefr sialfr. Jvarr svarar. Eigi varþi mic at sciotara mondi a þiota. en þo scal mic ecki dvala. Þann sama dag for hann af konvngs fvndi vt til Niþaross. oc bio ferþ sina vestr vm haf. Hann hafþi eit scip oc ner .lx. manna. oc hafþi marga gripi oc mikinn fiarhlut or konvngs garþi. Ferþ hans varþ sciotbvin oc kom hann vestr vm haf. oc var þann sama vetr í Orcneyiom. oc snimma varsins com hann til Jrlanz oc atti þar þing oc stefnor viþ menn. bar vpp ęrendi konvngs. gaf þeim giafar goþar er storir menn voro. en baþ folkit fogrom orþom at gera konvngi sømþ oc senda honom fiarhlvti. tiaþi at konvngr þottiz þar eiga eptir foþorhefndom at sia. sagþi hverso ricr konvngr hann var. oc hverso hann hafþi naliga allt vndir sic lagt. oc hverso viþa hann hafþi farit. oc þeim veri slics van ef þeir scipaþiz eigi viþ. oc leysti af hendi fe oc sendingar með sømþ. Þar með het hann vmsyslo sinne við konvng at eigi veri optarr þangat vitiat neinna krafa. oc gaf þat nafnn at þetta veri vingiof. en eigi scattr viþ konvng. oc sva fecc hann flvtt malit at þeir gengo vndir fegialdit. oc varþ geysi mikit. toc hann við feno oc flvtti til Noregs.

En þat sama qvelld er Jvarr af Flioþom hafþi farit fra konvngi. þa var konvngr akafa catr. oc sat lengi við dryccio vm qvelldit. Sigurþr Hrana son var maþr qvelldsvefr. oc þotto illar nattfarar oc vocor. oc beiddi orlofs konvngenn at fara til svefns. Konvngr bað Sigurþ gera sem hann villdi. en þv Scialldvor scalt sitia eptir með mer oc drecca. Nv varþ setan long oc dreif liþit bravt hverr at oþrom til svefns. Þa er þęr Scialldvorr oc Sigriþr gengo vt þa fecc konvngr þeim foroneyti. var Scialldvoro fylgt til þess herþergis er Sigurþr svaf. en Sigriþr var leidd ein saman. þar sem konvngr svaf i herbergi. oc leiþ nottin af hendi. Oc vm morgoninn eptir varþ Sigurþr varr við hvat liþit hafði vm qvelldit. oc varþ akafa reiþr. oc er konvngr com i haseti oc til borþa var tekit. þa com Sigurþr Hrana son sva fremi inn er maþr var sendr eptir honom. oc gecc hann þegar til rvms sins. oc qvaddi ecki konvng. Þa melti konvngr til hans. Eigi ferr þv iafnvarliga nv Sigvrþr sem þv ert vanr. kømr eigi vndir borþ. oc qveþr oss með øngvm soma. Hann svaraþi. Eigi hefir þv fire þvi mikinn soma. at eigi verir þv litils verþr. Konvngr sagþi. Styggr ertv nv magr. hrindom af þesso oc verom katir. Sigvrþr sagþi. Ecki fe ec þat af mer slica neiso oc svivirþing sem þv gerir til var. Þa reiddiz konvngr oc melti. Alldiarfr er þiofr þinn er þv melir sva til var. Sigurþr svarar. Ecki hefi ec þetta nafnn haft her til at heita þiofr. Konvngr melti. Hverr se meire þiofr en þv. stelr mic a hveriom misserom eigi minna en .lx. marca. þvi at þv hefir finnforina. oc letr þv eigi meirr en helming til var coma af þvi fe sem ver eigom. oc þess scalltv nv viss verþa segir Sigurþr konvngr at þv scallt þar svara scilom firir. Þeir męltoz ecki fleira við þann dag. en Sigurþr varþ þo þess varr at konvngr mondi ecki þetta mal lata niþr falla. oc hann þottiz vanbvinn einn saman i moti at risa viþ sva miclo cappi sem at var gengit. For þa Sigurþr i brot. þvi at hann treystisc eigi þar at vera. oc eigi naþi þann at raþa fyr forom systor sinnar. Sigurþr ferr fyrst til cavpangs oc tecr ser þar scemmo eina. er þar þo eigi lengi ferr siþan við .xii. mann vt or Þran(d)heime oc svþr fyr Noreg. oc nemr eigi fyrr staðar en hann cømr i Vic avstr a fvnd Eysteins konvngs. oc segir honom einom saman allt þat sem i hafði gorzc. Eysteinn konvngr avitaði Sigurþ mioc er hann hafþi melt sva framarliga við Sigurþ konvng. oc let þat ovarliga bvit við slican mann en hafði hann þo a eintali við sic .iii. daga oc rannsakaþi allan malavoxt. oc setti alla raðagørþ sem siþan com fram. Oc þa voro menn sendir norþr til fvndar við Scialldvoro með þeim ø̨rendom at Eysteinn konvngr mondi coma norþr vm varit eptir. oc leita at setta þa Sigurþ konvng.

Nv var Sigurþr konvngr þann vetr norþr i landi. En Eysteinn konvngr avstr i landi. oc er varaþi bio Eysteinn konvngr ferþ sina oc kom i Þrandheim vm varit með liþi. oc etlaþi at sętta Sigurþ konvng oc Sigurþ Hrana son. Hafði Eysteinn konvngr niosnir til ef nacqvat sefaðiz hvgr Sigurþar konvngs. oc fannzc þat ecki. Sigurþr konvngr hafði verit norðr þar vm vetrinn. oc fvndvz konvngar i cavpangi. oc voro scamma stvnd i bønom aðr Sigurþr konvngr let blasa til motz. oc a motino gaf hann þa soc Sigurþi Hrana syni at hann hefþi heimt fiarhlvt konvnga. oc dregit vndir sic finnscattinn með agirnd oc at vvilia þeira er atto. let þar macliga refsing eiga firir at koma er konvnga eign er rascat. oc let at rettr domr ętti þar ifir at standa. Sigurþr Hrana son svaraþi a þa leið konvngs ęrendi. at þat er monnom kvnnict at Magnvs konvngr ber[fø]ttr for með her sinn avstr i Gavtland at heria viþa oc toc þar viþa micla fiarhlvti. oc siþan setti hann sina menn [þa]r ifir Sigurþ vllstreng oc marga aðra hofþingia i ey þa er Valldisey heitir. oc hann sialfr sat annarsta[þar] með svmt liþit. oc var ec þar i for með honom. oc kvnna ec bera honom sanna niosn oc frett at Jngi konvngr for at [honom] með vvigian her oc ecki var þar at sitia. let hann þa at ec gerþa vingiarnnliga til hans. er sv niosn com. [for] þa konvngr með her sinn til Vicr. en Sigurþr vllstrengr oc þat liþ sem með honom var. þa var allt hertekit. Siþan [virði Magnvs konvngr] sva at ec køma honom vndan. þa gipti Magnvs konvngr mer Scialldvoro systor sina oc veitti mer þat len at ec scyllda hafa | finnfor oc cavpa viþ Finna meðan hann var konvngr at Noregi eþa synir hans. scyllda ec giallda .lx. marca vegna hver misseri konvngi. en niota sialfr þott ec fenga meira. Nv þicciomc ec vel at þvi fe cominn er hann veitti mer þat lęn at ec scyllda hafa finnfor. oc hefi ec her vitni til. En þat er ec hefi męlt til yðar herra konvngr i bręþi eigi sva virþiliga sem scyldi. þa vil ec þat allt bioþa a yþart valld. Sigurþr konvngr letzc ecki myndo þecciaz boþ hans. oc hellt fram femalino. Þa sagþi Eysteinn konvngr. at þetta mal er sva comit broþir er þer hafit a hendr Sigurþi at hann atti ecki at søkia a moti i cavpangi. þvi at sokin veit til landz laga. en ecki til Biarceyiar laga rettar. oc er þat kvnnict broþir at ecki a Biarceyiar rettr a þvi mali at standa. Þa melti Sigurþr konvngr. Vilit er Eysteinn konvngr þetta mal veria er eigi kømr siþr til yðar en var. þa scal oc viþ bvasc. Siþan stefndi Sigurþr konvngr þing a halfs manaþar fresti norðr i Kefley. oc bað Sigurþ Hrana son svara þar malom fyr sic. oc gek siþan af motino með sina menn. Eysteinn konvngr bað Sigurþ Hrana son nefna at vatta at malit var onytt a motino fyr Sigurþi konvngi at logom.

Siþan bað Eysteinn konvngr Sigurþ fara norþr a Steig til bvss sins at draga fiolmenni at ser slict sem hann matti fa. oc til þings. Hann cømr norþr i Biarcey. oc bað ser liþs Viðkvnn Joans son. Hann svaraþi. letzc giarna vilia vera vinr hans. oc qvaþ sva vera sem þetta mal veri milli konvnga sialfra. letzc vera lendr maðr Sigurþar konvngs oc talþisc honom myndo at fylgia. Oc litlo siþarr gerir konvngr menn til Viðkvnnz at hann føri a fvnd hans með þat lið oc fiolmenni er hann mętti fa. oc sva gørir hann. Kømr Sigurþr konvngr oc liþ hans fyrri til þings oc hafþi allmikit fiolmenni. Oc þa er Eysteinn konvngr sotti norþr. com Sigurþr Hrana son moti honom með miclo liþi. oc er þeir sotto at þingmotino. þa melti Eysteinn konvngr. Nv scolo ver scipa liþi varo sem vaxcligast. oc þa er scipin coma i bryggiolęgi. þa scolo allir menn vpp ganga með sciolldom oc vapnom með fylcþo liþi. oc fatt manna scal geta scipa varra. kømr mer þat i hvg at morgom bvandcorlom mon nylvnda i þiccia þeim sem fyrir ero a þingino með Sigurþi konvngi. oc meiri van at folkit hlavpi af þingino. oc vnndriz oss. gongom siþan sem sciotast a þingit. oc vefiom þeira liþ i flocci varom. oc mon þa synaz liþ vart mikit. Nv foro þeir sva með oc dreif fio(l)þi manna í mot oc vnndraþiz þa. en fatt var eptir a þingino með konvngi nema hans liþ oc Viðkvnnz. Sigurþr konvngr sa at liþit dreif fra honom. oc melti til Viðkvnnz. Þat er sannast í at þeir vilia þar allir vera sem Sigurþr er Hrana son. Viðkvnnr sagþi. Eigi er sva herra. þetta er prettr Eysteins konvngs. en liþ vart er vndrlatt Haleygianna. Þa hefr Sigurþr konvngr vpp mal sitt. oc gefr Sigurþi Hrana syni somo soc vm femalit. oc biþr þa męla eptir logom. Sigurþr hefir en somo svor oc oll boþ. Konvngr neitar boþom hans. oc vill þreyta lavg vm. Sigurþr Hrana son melti. Fire sacir varra tengþa oc margrar vingonar oc margs goðs er ec hefi yþr veitt. gefit vpp þetta mal. mon yþr at þvi virþing. en latit eigi vanda menn oc avfvndar fvlla røgia oss. þvi at eigi hefi ec meira gott af finnscattinom en hofi gegnir. Sigurþr konvngr sagþi. Eigi venti mic þess. at þv mondir mer þvi lavna mikit len at eigna þer mitt. oc hafa meira af en þer er leyft. Sigurþr svarar. Eigi er þat satt er yþr er sagt. slican lut hefi ec af sem yþart var leyfi til. Konvngr sagþi. Ecki montv þvi viþ coma. Eysteinn konvngr stendr þa vpp oc svarar. Ecki er þetta vandalavst at røþa. veita nacqvat sva motmęli Sigurþi konvngi. er þess langt í milli hvart veitt er at malino. eþa verþr i mot gengit Sigurþi konvngi. eigom við iafnt baþir þessa soc. oc fire sacir navþsyniar Sigurþar oc magsemþar varrar viliom ver til leggia enn orþ hialpar honom. telr hann sic broþir osannan at soc þessi. biþr konvnginn minnasc a langt vinfengi þeira. Sigurþr konvngr svarar. Þat er meiri stiornn at refsa slica lvti. Eysteinn konvngr segir. Ef þv villt logonom at fylgia oc rettri lanzstiornn. þa er bazt at hann nioti vina sinna. oc ef þer eroð raðnir at vilia login a malino. oc er þa raþ at geta vandliga. at þer setit logom oc rettendom. oc þat megi finna at þer melit sannlict. Þa svarar Sigurþr konvngr. Þing þetta hafa sett lanzmenn. þat sagþir þv í cavpangi at þetta mal atti a þingi at søkia. Þa segir Eysteinn konvngr. Þing þetta hafa sett logmenn oc bøndr með ser til þess. at hverr þeira hafi sonn log við annan. oc með þvi at soc er hofþot a hendr lendom monnom. þa a hana a logþingi at søkia þvi sem her er i þesso fylki Þrandarnes þing. Var nv rannsakat malit með logom. oc syndiz logmonnom at Eysteinn konvngr hefþi lavgin at męla i þesso. Þa stefndi Sigurþr konvngr þing a Þrandarnesi a halfs manaþar fresti. oc bað Sigurþ Hrana son svara malom fire sic. oc gecc siþan til scipa sinna með ollo liþi sino. En þeir Eysteinn konvngr oc Sigurþr Hrana son nefndo enn vitni at malit var eytt a Kefleyiar þingi at logom. oc melto þeir þetta leyniliga.

Nv stefnir Sigurþr konvngr þesso mali til Arnarheims þings. oc etlar þar malit fram at hafa. Eysteinn konvngr com oc þangat oc sotti þingit. oc er sokin for fram i dom. þa gecc at Eysteinn konvngr aðr domrinn felli á Sigurþ Hrana son. Þa beiddi Sigurþr konvngr logmenn at þeir dømþi. Oc Eysteinn konvngr svaraþi. Þat hygg ec segir hann at her mono sva vitrir menn vera oc kvnnig login i Noregi at eigi a at døma lendan mann v(t)lagan mann a þvisa þingi. Oc flytr nv malit til laga. sva at ollom þotti logligt. Þa melti Sigurþr konvngr. Mikit kapp leggr þv a þetta mal. oc þott meira starf verþi firir aðr við gangiz malit en ver hvgþom. þa scal þo fram hallda. oc villda ec hann sekian gera her i sinom atthaga. Eysteinn konvngr svarar. Fatt mon þat vera er eigi moni fram comaz ef þer vilit fylgia. sva marga stora lvti sem þer hafit vnnit. en her er von at fair standi í mot oc smair menn. En allir þeir menn er fyr socom ero hafþir i Frostoþings lavgom. en sacar hafa gort a Halogalandi. þa mega þer eigi her rettliga lvcaz. Oc eyþir hann socna. oc sciliaz at þvi oc voro reiþir mioc. Nefna þeir ser vatta Eysteinn konvngr oc Sigurþr Hrana son at eytt var mali Sigurþar konvngs. Nv stefnir Sigurþr konvngr til sin ollom lendom monnom oc lendra manna hvscorlom. Hann nefnir or hverio fylki mikit bvanda liþ allt svnnan or landi. oc drosc honom mikit [liþ] oc stefnir hann folkino norþr með landi. oc søkir allt norþr a Halogaland. oc vill nv sva greypliga [at] ganga at gera Sigurþ vtlagan norþr þar i frendhaga sinom. stefnir þing ollom Haleygiom oc Navmdelom a Þrandarnesi. Eysteinn konvngr biosc með miclo liþi oc søkir til þings. Þa melti Eysteinn konvngr at þeir scylldo fara ricmannliga. scipi sciolldom þioct við stafna taca vapn sin oc lata bvin. oc snva þegar a land vpp sciott oc syna sic bvna til motz við Sigurþ konvng. Þeir gera sva. ganga at þingino at nefndom degi oc hofðo hvarirtveggio mikit liþ. oc kom Sigurþr konvngr fyrri a þingit oc hans menn. | Oc þa er Eysteinn konvngr sotti at þingino melti hann viþ Sigurþ Hrana son. Hver boð montv bioþa oc vpp hallda fyr þic i dag. Hann sagþi. Þar se ec til er þv ert. Konvngr svaraþi. Gak nv hingat þa oc fa mer i hendr malit til varnar með hannsolom oc vitnom. kollom þa at viþ mic se malit at eiga. oc eigimc við brøþr við malit er þat iafnara at konvngar siaisc á oc reynim með ocr hvat lavg ero osannindi. Siþan gengr Eysteinn konvngr a þingit oc hans lið. en Sigurþr konvngr flytr fram malit oc soc a hond Sigurþi Hrana syni með slicri freco sem fyrr eþa meire. Þa svaraþi Eysteinn konvngr a þessa lvnd. Kvnnict er monnom hver boð Sigurþr Hrana son hefir boþit fyr sic Sigurþi konvngi. þicciz hann vera litt sacbitinn at hann bavþ þat. at Sigurþr konvngr reþi einn þar sem hann hefir vitni at Magnvs konvngr gaf honom vpp finnforna með slicom maldaga sem halldiz hefir siþan. oc scilþi sva firir at maldagi scylldi halldaz meðan synir hans veri ifir Noregi. þa er nv sem fyrr. at ver viliom at hann comi vitnom fire sic. en bøta þat allt er hann hefir eigi vitni til. með þvi at Sigurþr konvngr vill ecki annat en þreyta með logom til afallz Sigurþi Hrana syni. þa er enn hof a ef hann letr ser lica at logonom se at farit. Sigurþr konvngr svarar at hann vill at viso at malit fari til ravnar. oc segir at Magnvs konvngr matti eigi lengr gefa en hann var konvngr at Noregi. með þvi at nv scortir nacqvat á at eptir logonom se leitat. þa kenni ec Eysteini konvngi voldin. af þvi at nv er til þess þings qvatt er Eysteinn konvngr sagþi at lavg scylldi vm þreyta. Þa svaraþi Eysteinn konvngr. At viso hefi ec þat sagt broþir at þer attoð at søkia a Þrandarnes þingi þetta mal a hendr Sigurþi Hrana syni. Enn með þvi at malit sciptir sva litom at konvngar eigoz sialfir viþ. þa ma þat ecki a fylkisþingom til leiþar snvaz. þat scal a lavgþingi einhverio. Frostaþingi. Gvlaþingi eþa Heitsefaþingi. Nv hefir þetta mal gørzc i Frostaþingi. scal þat oc þar lvkasc ef login scal þreyta. þvi at ec hefi tekit mer a hond þat er Sigurþr scylldi att hafa. oc eigomc við nv malit við konvngar. oc mattv þesso eigi mot męla. Sigurþr konvngr segir. Nv þott sva se at þv hafir þetta mal þer i fang tekit. oc synir þic sva í motgangi við mic. þa scal þat eigi fire þvi at helldr niþr falla. Oc stefnir hann Eysteini konvngi til Frostaþings oc gengr viþ þat i brot. Eysteinn konvngr nefnir ser vatta af hlioþi at eytt var malit. Oc nv var sva comit. oc scylldi þo þingit i bønom i Niþarosi þott Frostaþing veri nefnt. oc scylldi þat þo fvllt vera. Liþr a svmarit. oc er Sigurþr konvngr i bønom. oc nv liþr at þeiri stefno er Frostaþing scylldi vera. oc varþ at biþa þav misseri.

Oc fra þvi er sagt at þat svmar eitt sinni er Sigurþr konvngr var i bønom oc sat a røþom við Sigriþi. at maþr sa scip fara at bønom. oc grvnaþi at vera myndi Jvarr af Flioþom. Þa sendi Sigurþr konvngr Einar prest Scvla son at vita hvart Jvarr veri cominn eþa eigi. oc er hann com aptr fyr konvng. þa qvaþ hann þetta.

Þer hefi ec þenngill Møra

þinn er vegr mikill segia

ertv sva at eigi scortir

allfroþr sogo goþa:

eigi er Jvarr bavga

enn sittv kyrr hia henni

fegirioðr af Flioþom

fingrmior kominn hingat.

Sva hafþi Jvarr fyrr verit callaþr. Þat svmar com Jvarr i land oc til Noregs með fiarlut mikinn. oc fell þat mal þar niþr.

Eysteinn konvngr hafþi vistir sinar i Þrandheimi vm vetrinn. oc vm svmarit eptir gerþi hvarrtveggi konvnga orþ sinom monnom. beði lendom monnom oc handgengnom. at þeir scylldo fiolmenna til þings. Olafr konvngr broþir þeira var a lifi þa er þetta var. oc var honom oc stefnt til þings með sina menn. Eysteinn konvngr var firir i bønom er at sotti þingino. oc hafþi vistir sinar i konvngsgarþi. Olafr konvngr com fyrri en Sigurþr konvngr oc hafþi vistir sinar i bønom scamt fra Olafs kirkio. Sigurþr konvngr com siþarst með scipaliþi miclo. oc lagþi scipin í ana Nið. oc byggia a scipom vndir tioldom oc hofþo allmikit lið. Oc þann dag er þeir scylldo þingit heyia. þa var blasit i bønom at bendr i bønom oc þingonavtar scylldo fyrst ganga a þingit oc scipa domvm eptir logom. var þar mest firemaðr Joan mornefs son faþir Einriða er fell vndir Serc lendr maþr oc gofvgr. Þar var með Olafi konvngi Sigvrðr Sigurþar son af Hvitvasteini sa lendr maþr er einna var vitrastr í Noregi. Eysteinn konvngr gek fyrst konvnganna til þings. oc var allfiolmennr. oc krafþi lenda menn þegar at þeir scylldo verþa honom samþyccir. oc styrkia mal Sigurþar Hrana sonar eptir efnom. Jon mavrnefs son svaraþi oc qvaþ myndo verþa mikinn vannda a. at scipta oiafnt með þeim brøþrom. en vera fvsari at veita Eysteini konvngi ef þat yrþi rett at logom. Eysteinn konvngr svaraþi. Enskis vil ec yðr beiþa annars en þess er log ero. en með þvi at ec fe sva vm bvit með logom at þer verþit ecki scylldir til at døma vm þav malin er her ro fram flvtt i dag. þa vil ec þar hafa heit af yðr at þer gerit þat eigi fyr sacir broþor mins at døma i mot retto. At þesso varþ romr mikill. Þa kømr Olafr konvngr a þingit með sitt lið. hann hafþi miclo minzt lið. Sigurþr konvngr com siþarst. oc var lið hans naliga alvapnat nema þeir hofþo eigi sciolldo. Sigurþr konvngr flvtti fram socn a hendr Sigurði Hrana syni. sem honom þotti at logom vera með aliti raþamanna er vm sa með honom. Eysteinn konvngr settiz þa fyr socna. oc var þat mal fyrst at rifia a þingino hvart Magnvs konvngr mętti nacqvat mal setia með sva (mikilli) freco. at þav mal ętti lengr at halldaz en hans lif veri eþa hvart sv vornn matti vera malsins. oc kolloðo lavgmenn þat at konvngr mętti gera alldarmal i sinom veizlom i ętt fram. oc scylldi lysa þeim maldaga i ollom logþingom i Noregi. Siþan var eptir þvi leitat. hvart Sigurðr Hrana son hefni noccot þeim maldaga lyst eþa leni lengr en vm daga Magnvs konvngs. oc vitni til þess at þat veri gort. Þa innti Sigurþr konvngr til þess at hann villdi ecki þav lavg lata vera í Noregi at ne einn konvngr metti gera lavg lengr en vm sina daga. talþi eydda þessa vornn fyr Eysteini konvngi at Sigurþr Hrana son metti hafa finnforna. Eysteinn konvngr sagþi oc letzc vilia at konvngr metti gera alldarmal þaðan fra sem þar til. Þat mal samþycþiz a þa leið með vmraþi manna at konvngar scylldo lvta hvarr raða scylldi þaþan ifra. Oc er lvti scylldi gera oc i scavt bera. þa melti Eysteinn konvngr. Olafr konvngr hvarom vilið er samþyccir vera. Hann segir at þeir hofðo lengi sina ast vel halldit oc let þat sinn vilia vm lavg oc lannzstiornn sem hann villdi. Þa svaraþi Eysteinn konvngr. Þat reþ ec at scera enn .iii. lvtenn i scavt fyr þvi at Olafr er iafnt son Magnvs konvngs sem við Sigurþr konvngr. Þa svaraþi Sigurþr konvngr. Sia mego menn þat at nv er leitat allra vtvega. oc villtv þa hafa .ii. lvti en ec einn. en enskis soma scal ec varna Olafi konvngi oc virþingar. Siþan voro bornir lvtir i scavt. oc kom vpp lvtr Sigurþar konvngs at hann scal raþa. oc hann qvaþ vpp et sama sem fyrr var vili hans til. Oc sva com malino at þa var raþa leitat hvart hann hefþi haft feit an leyfi þeira er atto.

Nv atto margir menn hlvt i at røþa vm hve þat hefþi farit. oc varþ engi þar til nema Bergþorr boccr oc tiar at Sigurþr veri sannr at socinni. Sigurþr konvngr beiddi nv doms af lavgmonnom a hendr Sigurþi Hrana syni oc kallaþi nv bert vm malaefni. oc qvaþ þat fire ser etla at illa myndi hlyþa þeim er vpp qveþi dominn þann er honom licaði eigi at svavoxno malino. Eysteinn konvngr sagþi at honom þotti allosannlict at døma Sigurþ sekian þess malsins er Magnvs konvngr hafði veitt honom fire sina hond oc sona hans oc øngir hefþi rofit þa[r til]. | Ec veit eigi at yþr þicci minna vega min reiþi en Sigurþar konvngs. oc þat hygg ec at eigi liggi mer i minna rvmi ef annat er dømt en mer þicci login vera. þvi at ec hygg at ec vita hoti helldr i logonom en hann. Þa svaraþi Joan mornef. oc let monnom eigi þiccia vandalavst at veita orscvrþ. en þeir myndi þat þo gera verþa ef þeir veri scylldir til hvegi er þeim licaþi. Eysteinn konvngr svaraþi. Þer scolot nv biþa littat aþr þer fellit dominn á. Þa let hann ganga fram vitni sin oc vatta er nefndir voro fyrsta sinne a moti at eytt veri malit. Þvi nest flvtti hann malit oc vitni sin þav er fram foro a Arnarnes þingi at eytt var malit. siþan voro fram borin þav vitni er nefnd voro a Þrandarnes þingi. oc eptir þat scavt hann þvi til lavgmanna hvart þeir callaþi þat lavg vera. at menn mętti alldregi sva misfara með sacsocnom sinom. at eigi scylldi avallt iaga a enni somo soc. Oc þat hygg ec log ef sva mikill yrþi mismvni kvnnvstv manna at mal yrþi eydd a þrimr eþa fiorom logþingom oc vattar við nefndir. at þaþan af veri alldregi vppreist til þess sama mals. oc domendr scylldir at døma vm þat. Nefndi nv siþan vitni at hann bannaði domondom at døma malit. Þa svaraþi Joan mornef. letzc mondo døma malit sem honom þotti lavgligast ef hann yrði scylldr til. en letzc nv feginn ef þetta støþi firir dominom. kallaþi oc at Eysteinn konvngr sagþi lavg. Þa melti Sigurþr konvngr i reiþibolom. Vera ma a(t) Eysteinn konvngr hafi þetta malit eytt með lavgcrokom sinom. oc eptir er einn domrinn. oc kann vera at siac þeim eigi ovanari at heyia þann en Eysteinn konvngr. oc scal sa nv or slita með oss ef ver nam eigi retto. Gecc af þingino oc til scipa niþr með allt lið sitt. Eysteinn konvngr oc Olafr foro til herbergia sinna. Þa er Eysteinn konvngr com i stofona oc settisc til dryccio. þa var hann catr mioc. sumir vinir hans tiaþo hverso mikill mvnr orþinn var vizco þeira brøþra. oc svmir svarcoþo vm hvernn enda eiga mondi malit. Eysteinn konvngr spurþi Sigurþ Hrana son hverso honom licaþi malalyct eþa hve liþit veri veit. Hann let ser lica sem bezt í alla staþi hverso hann hafþi fylgt. oc kallaþi ser i alla staþi ørit veitt nema oflið veri. Þa reiddiz konvngr oc svaraþi. Vant er at sia hverr sa maþr er. er þrec hafi til þess at honom megi lið veita með fvllo. oc verþ ec þvi ohlvtsamari en ec mynda ella.

Oc litlo siþarr leitaþi Sigurþr Hrana son ser farborþa at ganga or drycciostofenni er a leið oc er hann com vt oc sa at engi getti hans. þa gengr hann bravt einn saman scynndiliga oc scickiolavss i scarlaz kyrtli oc i blam brokom oc gyrðr i brøcr. oc havggspiot mikit i hendi a lago scapti sva at taka matti hendi til fals. Hann nam eigi staþar fyrr en við scvtbryggio Sigurþar konvngs. oc sat þar maðr firir oc hellt vorþ. hann bað ser leyfiss at ganga a scipit. oc sa let ofliott við. Sigurþr sagþi. Þv scallt kiosa vm .ii. costi. gacc þegar fra bryggionni eþa spiotit stendr a þer. Hann cavs enn villdara. en Sigurþr gek a scipit oc i fyrirrvmit. Oc stoþo borþ. oc eigi varð fyrr vart við. en hann let fallasc a kne. oc letzc eigi vilia at þeir brøðr deilldi illdeilldvm vm hans mal. qvaþ malit þreytt vera hollzti mioc þott eigi veri meirr. oc qvaz helldr vilia ganga a miscvnn Sigurþar konvngs. Konvngr svaraþi fyr bønarorþ sinna hofþingia. bað Sigurþ gera slict af hofþino sem hann villdi. Margir menn logðo goð orð til at konvngr tøki vel mali hans. oc þar com locs er konvngr melti. Vist ertv scorvngr Sigurþr. þat hefir þv or raþit er ollom gegnir bezt. nv stoð aþr til sva mikils vaða. at þat cann engi virþa nema gvð einn. nv scal taca sęttir af þer oc fest nv malit i mitt valld. oc sva var gort. Eptir þat melti konvngr. Ecki scal fresta settargørþinni. lengi hefir at þrekaz vm malit vart. oc gøri ec a hendr þer .xv. merkr gvllz. þat scalltv allt a morgin giallda fyrr en lokit se hamesso at Cristz kirkio. brøðr minir villdo svivirþa mic. en ec vil geta soma þeira. Þv scallt gialda mer .v. merkr. Eysteini konvngi aðrar .v. Olafi konvngi .iij. .v. merkr. hafa golldit þeim baþom aðr þv gialldir mer. þetta fe allt oc gialda i brenndo gvlli oc ęngo oðro. sagt er mer at þv ert gvllavþigr orþinn af scattfeno varo konvnga. En qvaþ enga settina nema sva lyctiz. Sigurþr Hrana son þaccaði konvngi er hann naþi sęttom. hvergi ravn er a yrþi hverso mikit gvll hann ętti. gecc af konvngs scipino. oc ferr a fvnd Eysteins konvngs. hefr vpp sogona alla oc segir. En konvngenn setti sva ravþan. at honom matti einom fingri dreyra vekia. oc svaraþi. Til allmikils vaða hefir þv stefnt oss oc lavnat mer litt mina liðveizlo. oc engi lvt kann ec i at eiga þessi sętt. Gecc i brot oc til herbergis. Sigurþr gek til vina sinna. oc toc at lani gvll. oc voro þat vel .v. mercr brenndar gullz. er hann atti oc fecc af oðrom monnom at lani. Oc vm morgoninn er locit var formessom. gecc hann a fvnd Eysteins konvngs oc bað hann taca scalir oc vega feit. oc er þat var gort þa melti Sigurþr Hrana son. Nv vil ec at þv tacir við þesso fe herra. kallit þat gialld ef þat vill eþa liþveizlo lavn ef sva vill. oc ero þo minni en scylldi. Konvngr sagþi. Hvat fe scalltv giallda Olafi konvngi eþa Sigurþi konvngi. Hann svaraþi. Þar hef ec vpp sem mer þiccir scylldast gialldit. hverso sem onnor fara siþan. Þa svaraþi Eysteinn konvngr. Þat vętti ec at þv mont tekit hafa at lani þetta fe af vinom þinom. scalltv þetta fe þiggia af mer oc vil ec gefa þer. Sigurþr þaccaði konvnginom. oc gecc siþan a fvnd Olafs konvngs með sama ørendi at giallda honom feit. Þa spurði Olafr konvngr. hvart hann hefþi golldit Eysteini konvngi. Hann sagþi hve farit hafþi með þeim. Þa svaraþi Olafr konvngr. Enn kømr at þvi sem fyrra dags at ec kann ecki betra rað en Eysteinn konvngr. oc vil ec gefa þetta feit oc metti sva ofriþr þeira legiaz. Oc siþan gengr hann þegar a fvnd Sigurþar konvngs. oc var þa hringt til hamesso at Cristz kirkio. Hann bað Sigurþ konvng lata vega feit. oc sva var gort. oc reiddiz þat vel .v. merkr. Þa spurþi Sigurþr konvngr. ef brøðrom hans veri golldit. Hann let þeim golldit baþom. Sigurþr konvngr svaraþi. Sva reyndiz sem ec gat at þv vart gvllavþigr mioc. Sigurþr segir allt sem farit hafþi. at þeir hofðo vpp gefit honom feit. oc þetta var et sama gullit. Konvngr þagnaði oc sagþi siþan. Þat vil ec scilia til við þic Sigurþr þott missetti nacqvat gøriz milli var brøðra at þv ser minn vinr mestr fyr þessa soc. en ec vil gefa þer feit allt. Þa svaraþi Sigurþr Hrana son. Giarna villda ec þess biðia at yðr scilþi alldregi á. oc ollom villda ec yðr gott brøðrvm. en hve mikit fe sem við liggr oc þott lif mitt liggi við þa mon ec øngan mann virþa meira vm alldr en Eystein konvng meðan ec lifi. Sigurþr konvngr svaraþi. Allra mestr mvnr mon þa verþa. ef ec hefi þetta feit. vil ec nv þer gefa allt feit er þv heitir [þo engo vm hitt. Sigurþr þaccaþi konvngi forkvnnliga vel allt þat er hann hafþi vel til hans gort. oc foro þeir siðan til messo. [Mar]gar greinir vrþo milli þeira. er þo hellzc friþr i landi meðan þeir lifþo baþir. En eptir þetta varþ þo alldregi mart milli þeira brøðra ne bliþa eþa astsemð. Þat er mal manna at eigi hafi meire scorvngr verit ne stiornarmaþr i Noregi en Sigurþr konvngr. oc þo var þat er a leið ęfi hans at varla fecc hann gett scaplyndis sins ne hvgar at eigi yrði þat stvndom með miclo afelli oc þvngligom lvtom. en avallt þotti hann merkiligr konvngr oc dyrligr hofþingi af ferþ sinne oc atgervi.

|

Manniafnaðr konvnga

Sa atbvrðr gerþiz at þeir brøðr voro a einni veizlo Eysteinn konvngr oc Sigurþr konvngr at Sigurþr konvngr var falatr. oc fengo menn litt orð af honom. en sa er veitti var vinr Eysteins konvngs oc sagði at hann villdi giarna at Eysteinn konvngr leitaþi eptir við Sigurþ konvng. fyr þvi herra at oss verþr vant at stilla orþom við hann. er beþi at hann hefir mioc framiz. enda þiccir honom allt annat litils vert. slict oc ollom monnom hans. þott þeir veri þionostomenn i ferþinni. þa mega nv eigi iafnaz viþ þa rikir bvendr ne vinir þinir herra. ganga þeir nv i pellzcleþom oc hyggiaz vmfram margan vascan dreng. Þetta syniz Eysteini konvngi satt. oc mellti til Sigurþar konvngs. Broþir hvi ero þer okatir. erv þer sivcir. Ef þer erot með fvllo megni þa er þat varr somi at gleðia menn vara. Sigurþr konvngr svaraþi. Ver þv sva catr sem þer syniz. lat mic raþa minni gleþi. Eysteinn konvngr svaraþi. Þer monoð raþa herra. En hvi setir þat. mer finnz þat sem þer þicci svivirþing at mer. Erom við eigi synir Magnvs konvngs iafnbornir. finn ec þetta oc heyri ec. oc se ec yfirsyn þina. eþa hvat þicci þer lengst i milli með ocr seg mer þat. Sigurþr konvngr svaraþi. Enga þorf etla ec þess at sla i manniofnoð. Eysteinn konvngr sagþi. Ef við verþom eigi sattir a. þa ero nv vitrir menn hia at scynia hvat viþ røþomc við. Sigurþr konvngr melti. Þat etla ec Eysteinn konvngr at ec mon vera maþr stercari oc syndr betr. Sva er þat segir Eysteinn konvngr. Ec em maþr hagari oc teflig hneftafl betr. era þat minna vert en afl þitt. Sigurþr konvngr melti. Þat etla ec mal manna at ec mona vera vapnførr eigi verr en þv. oc at riþa i tvrniment. Eysteinn konvngr svaraþi. Þat er satt broþir. En sia þicciomc ec þat stvndvm at menn søkia hingat a fvnd varnn. oc þicciaz þvrfa orscvrþa mala sinna. oc syniz mer broþir sem noccoro se þa vm mic þiocscipaþra. þa er menn søkia ø̨rendlavst a þinn fvnd til navþsynligra orscvrþa. Sigurþr konvngr melti. Vist ertv vitr maðr Eysteinn konvngr. oc margir søkia til raða a þinn fvnd. en heyri ec svma þat mela at þv heitir stvndvm þvi er þv endir ecki af. oc virþir eigi mikils orþ þin. Eysteinn konvngr svaraþi. Satt er þat broþir at margir søkia þeir a minn fvnd. er ec ma eigi sva gott gera sem vilinn veri til. dømi ec oc sacar manna eptir sonnom vitnom. Enn ef nacqvat kømr siþarr sannara vpp. þa lęt ec hvernn rettan dom hafa hvat sem aþr hefir dømt verit. En ec heyri menn þat męla. at þv þiccir enda heiten. en optast þiccir þv illo eino heita. Sigurþr konvngr melti. For ec til Jordanar. oc kom ec við Pvl. oc sa ec þic eigi þar. Vann ec .viij. orrostor. oc vartv í øngarri. for ec til grafar drottins. oc sa ec þic eigi þar. for ec í ana þa leið er drottinn for. oc svam ec ifir. oc sa ec þic eigi þar. oc knytta ec þer knvt. oc biðr þin þar. Þa vann ec borgina Sidon með Jorsala konvngi oc hofþom ver eigi þinn styrc eþa rað til. Þa melti Eysteinn konvngr. Nv greiptv a þvi kylino er ec hvgþa at fyr longo myndi springa. En her í moti mon vera smatt at telia. Norþr i Vagom setta ec fiskimanna vist. at fatøkir menn mętti nørasc til lifs oc hialpar. þar let ec oc kirkio reisa. oc settag þar prestvist. oc lagþag fe til kirkiogerþar. en naliga var aðr heiþit. mono þeir menn mvna at Eysteinn konvngr hefir verit í Noregi. A Þrandarnesi let ec oc kirkio gøra. oc lagðag fe til. oc mono þeir menn mvna at Eysteinn konvngr hefir verit í Noregi. Vm Dofrafiall var for or Þrandheime. vrþo menn þar opt vti oc foro horðom forom. let ec þar selohvs gøra oc leggia fe til. oc mono þeir menn mvna at Eysteinn konvngr hefir verit í Noregi. Fyr Agþanesi voro orhøfi oc hafnleysi. oc foresc þar iafnan morg scip. þar er nv hofn gor oc gott scipalegi. oc kirkia gor. siþan let ec vita gera a hafiollem. mono þeir menn mvna er þess niota at Eysteinn konvngr hefir verit í Noregi. Nv mono niota þessa fiskimenn oc kavpmenn er gøþin flytia landi þesso. oc missir þa eigi allz konvngdomrinn. Hollina lot ec oc gøra i Biorgyn oc postola kirkio oc rið i milli. mono konvngar mvna þeir er siþarr ero þetta verc. Michals kirkio let ec oc gera. oc settac þar mvnclifi. scipaþa ec logonom broþir. at hverr metti hafa rettendi viþ annan. oc ef þav ero halldin mon betr fara landzstiornin. Þeim Jamtom hofom ver oc snvit vndir þetta riki. meirr með bliðyrþom oc viti. helldr en með agang. Nv er þetta smatt at telia. en eigi veit ec vist at lanzbvino gegni þetta verr eþa se vhallqvemra en þott þv brytiaþir blamenn fyrir enn raga karll oc hrapaþir þeim sva í helviti. En þar sem þv hrosaþir goðgørningom þinom er þv sottir grof drottins. þa etla ec mer eigi scolo minna vega er ec let setia hreinlifismanna lif oc staþinn þar með. En þat er þv reitt knvtinn. þa syniz mer at matt hefþi sva verþa at ec riþa þer þann knvt er þv verir alldregi siþan konvngr at Noregi. Fort sva fyrst or landino at þer var fefatt. oc gerþvm viþ Olafr konvngr þic i brot sem systor ockra en eigi nair þv sva landino at ec leysa þann knvtinn. Liti nv vitrir menn a hvat þv hefir vmfram. Oc vita scolo þer þat gvllhalsarnir at menn mono enn iafnaz við yðr í Noregi.

Fra Þorarni stvttfelld

Þat barsc at eitt sinn er Sigurþr konvngr gecc fra scytningi oc til aptansongs voro menn drvcnir oc katir. sato vti fyrir kirkio oc s[vngo] aptansonginn varþ songrinn vgreilligr. melti konvngr. Hvat karla er þat er ec se þar hia kirkio i felldi no[ccorom] stvttvm. Þeir svoroþo qvoþoz eigi vita. Konvngr mellti.

Villir hann visdom allan

velldr þvi carll i felldinom.

Karll gengr fram siþan oc melti.

Hycc at her megi þeccia

helldr i stvttom felldi

oss en ec lęt þessa

opryþi mer hlyþa:

veri milldr ef Møra

mic villdir þv sciccio

hvat hafim helldr en totra

hilldingr mvni villdri.

Þa melti konvngr. Com til min a morni þar sem ec drecc. Liþr nottin. ferr Jslendingr er siþan var callaðr Þorarenn stvttfelldr. oc kømr at drycciostofvnni oc stoð maðr vti oc hafði hornn i henndi oc melti til Jslendings. Þat melti konvngr at þv scylldir yrkia viso aþr þv gengir inn. ef þv villdir þiggia noccora vingiof af honom. oc qveþa of þann mann er Hacon heitir Sercs son er kallaðr er morstrvtr oc geta þess i visonni. Sia maþr er við hann røddi heitir Arni. oc var callaþr fiorosceifr. Siþan ganga þeir inn. oc gengr Þorarinn fyr konvng oc qvaþ viso.

Þv vendir mer Þrønda

þenngill ef ec stef fenga

frenda Sercs at fvnndi

folcraccr gefa nacqvat:

leztv at Hacon heti

hilldingr enn femilldi

nv samir at minnazc

morstrvtr a þat gorva.

Þa melti konvngr. Þat sagþa ec alldregi. oc montv vera spottaþr. oc er þat rað at Hacon scapi þer viti firir. oc far i sveit hans. Þa melti Hacon. Vel scal hann her cominn með oss. oc se ec hvaþan þetta er comit. Oc setr hann Jslending þar a milli þeira. oc voro þeir nv allcatir. Þa er a leið a daginn toc at fa a þa. þa melti Hacon. Þicciztv nacqvat eiga botþarfa við mic. Hann svaraþi. Vist þicciomc ec eiga at bøta. Eþa þotti þer eigi velreþi helldr sett fyr [þic]. Hann qvaþ sva vera. Hacon melti. Þa monom við sattir ef þv yrkir aþra viso vm Arna. Hann qvaþ þess bvinn. ganga siþan þ[angat sem Arni sat. oc qvaþ hann] viso.

Fvllviþa hefir frøþom

fiorosceifr of her veifat

lystr oc leiri kastat

lastsamr ara ens gaml[a

oc vantv eina] craco

orþvandr a Serclandi

sceifr bartv Havgna hvfv

hreddr varliga bredda.

[Arni hliop vpp oc bra sverþi oc vill]di raþa til Þorarins. Hacon bað hann hętta oc vera kyrran. oc qvaþ hann a þat mega min[naz at hann myndi bera legra lvt ef þeir ettiz við.] | Siþan gek Þorarinn fyr konvng oc sagþi at hann hafði drapv ort vm hann. oc bað ef hann myndi hlyþa. oc þat veitti hann oc er þat callat Stvttfelldar drapa. Þa spvrþi konvngr hvat hann etlaþiz fyrir. en hann qvaz svðr hafa etlat til Roms. Konvngr fecc honom fe. oc bað hann til sin coma er hann kømi aptr. oc qvaz þa myndo gøra honom noccora sømþ. en her greinir eigi vm. hvart þeir fvnndoz siþan.

Fra andlati Eysteins [konvngs]

Þat er sagt eitt sinn er Sigurþr konvngr var cominn i haseti sitt. at Eysteinn konvngr var eigi comenn i sitt seti. En Jngibiorg Gvtthorm[s dottir] drotning cona Eysteins konvngs melti til Sigurþar konvngs. Morg oc stor oc mikil storvirki mono lengi vppi þav er þer hafit vnnit Sigurþr konvngr i vtlondom. Hann svaraþi með viso.

Sciott bar ec sciolld enn hvita

scalld biðr at gvð valldi

ar til eggia scurar

otravðr en fra ravþan:

þat hefeg hogg of havggvit

handvist a Blalandi

gvð reðr socn oc sigri

svanni þinom manni.

Sex vetrom eptir andlat Olafs konvngs barsc þat at. er Eysteinn konvngr var a veizlo svðr (a) Askstoðom. oc þar fecc hann braþa sott þa er hann leiddi til bana. oc var lic hans flvtt norðr til cavpangs. oc iarðat i Cristz kirkio. oc er þat mal manna at ifir enskis mannz liki hafi iafnmargir menn i Noregi iafnhrygvir staþit sem ifir grepti Eysteins konvngs. siþan er andaþiz Magnvs konvngr son Olafs ens helga. Eptir þat var Sigurðr einn konvngr ifir Noregi meðan hann lifþi.

Vm Sigurþ konvng oc Ottar

Þat er sagt at hvitsvnnodag sat Sigurþr konvngr i haseti sino með vinom sinom oc miclo fiolmenni. oc þa sa menn at konvngr var með miclo vanmegni oc þvngo bragþi. voro þa margir hreddir vm hverso af myndi reiþa. Konvngr leit ifir lyþenn oc arþgaþi avgonom oc sa vmhverfis sic vm pallana. Þa melti konvngr oc toc bokina þa eno dyro er hann hafþi haft i land. oc oll var gvllstofom ritin oc eigi hafþi meire gersimi komit i land í einni boc. drotningin sat hia honom. þa melti konvngr. Mart kann scipaz a mannz ęfinni. Ec atta .ii. lvti þa er mer þotto baztir er ec com i land. þat var boc sia herna. oc drotningin. er nv þicci mer hvarr avðrom verri. oc þat a ec sva i eigonni er mer þiccir verst allra lvta. drotning finnr eigi hvernoc hon er. þvi at sva syndiz sem geitarhornn støþi or hofði henne. oc þvi betri sem mer þotti drotning sagði konvngr. þvi ollo verri þicci mer hon nv. Þa castaþi konvngr bokinni fram a elldinn er gørr var. en lavst drotningo kinnhest. Hon gret konvngs mein meirr en sinn harm. Sa maþr stoð fire konvnginom. er het Ottarr birtingr bvanda son oc kertisveinn oc scylldi þa þiona. svartr a harslit. litill oc vaxligr oc kvrteiss. docclitaþr. oc þo vel vm sic. þvi var hann callaðr birtingr. at hann var døccr oc svartr. hann hl(e)ypr til oc tecr bokina er konvngr hafþi fram castat a elldinn. oc hellt a oc melti. Vlikir dagar voro þeir herra er þer sigldvð með pryþi oc fegrð at Noregi. oc fognoþo allir vinir þinir þer oc rvnno í moti yðr oc iatoþo allir þer at konvngi með enne mesto vegsemþ. en nv ero comnir til þin a þessom dogom margir vinir þinir oc mego eigi glaþir vera fire þinom harmi oc vanmegni. gør sva vel enn goþi konvngr. hritt harminom oc gleð vini þina. allir villdo fegnir til þin coma. oc þigg þetta heilreþi. fyrst gleð þv drotningo er þv hefir mikit af gort. oc alla aðra vt ifra vini þina. Þa svaraþi konvngr. Hvat montv kenna mer rað enn versti kotkarls son oc ennar minnzto ęttar. Hliop upp þegar oc bra sverþi. oc let sem hann mondi havggva hann. Ottarr stoð rettr oc brasc øngan veg viþ. en konvngr bra floto sverþino er ofan com at hofþino. en fyrst reiddi hann baþom hondom. en sletti nv floto a siþo honom. Þa þagnaþi konvngr oc settiz niðr i sętit. oc þogþo oc allir aðrir. Þa leitz konvngr vm hogligarr en et fyrra sinn oc melti siþan. Seint ma reyna mennina hvilikir ero. her sato inir ezto vinir minir lendir menn oc stallarar scvtilsveinar. oc allir enir bezto menn i landino. oc varþ øngom manni iafnvel til min sem þessom er yðr mon þiccia litils verþr hia yþr. hann vnni mer nv mest. oc var þar Ottarr birtingr. af þvi at ec com her ørr inn oc villdag spilla gørsimi minni. hann bøtti með mer þat annarri hendi. en hreddiz eigi banann. talþi siþan fagrt ørendi. stillti sva orþonom at mer yrþi at virþing. en eigi talþi hann þa lvtina er minn harmr avkaþiz viþ. þat felldi hann allt niþr er þo matti at sonno røþa. en sva var þo scorolict hans mal. at øngi maðr var sva vitr hia. at sniallara mondi mela mega. en siþan hliop ec vpp orviti oc letk sem ec monda havggva hann. en hann var sva mikill fvllhvgi sem engi otti veri vm at vera. en þa er ec sa þat. let ec þetta verc firir farasc sva vmacligr sem hann var. Nv scolo þer vinir minir vita hverio ec mon lavna honom. hann er aþr kertisveinn nv scal hann vera lendr maþr minn. oc mon þat þo fylgia er meira er. at hann mon merkiligastr maðr vera af stvndo lenndra manna minna. gak nv i seti hia lendom monnom oc þiona eigi lengr. Hann gerþiz siþan virþiligr maðr af morgom goþom lvtom oc dyrligom.

Vm Sigvrþ konvng oc Erlend

Sigurðr konvngr Jorsalafari setti stol sinn oc hofvðstað i Konvngahello. oc efildisc sa cavpstaðr þa sva mioc at engi var rikari í Noregi. Konvngr let gera þar kastala af grioti oc torfi. oc grafa vm diki mikit. oc i þeim kastala var konvngsgarðr. oc þar var crossins kirkia. oc þar let Sigurþr konvngr vera crossinn helga. oc fire alltarino var tabvlvm gort af gvlli oc silfri er hann hafþi haft i land. Sva bar at eitt sinn at Sigurþr konvngr for fyr land fram með liþi sino. oc er þeir lago i einhverri hofn foro menn a svnd af konvngsscipino. Jon het sa er bezt var syndr. oc hølldo margir hans førleic. Konvngr la i lyptingo oc var helldr scapþvngt. Þeir menn voro hia honom er annarr het Erlendr gapamvðr. en annarr var Einarr Scvla son. Oc er þa varir minnzt. fleygir konvngrenn vt at svnndit. oc legsc at honom Joani oc førir hann niðr. oc er hann kømr vpp. førir konvngr hann niþr oþro sinni. oc ero þeir þa myclo lengr niðri. Þa kømr konvngr vpp. oc et .iii. sinn førir konvngr hann niðr. oc nv sia þeir a konvngsscipino. oc røddv með ser at nv horfðiz til vføro. Einarr melti. Þat veri nv drengilict at hialpa manninom. oc firra konvng vhappi. Erlendr sagði. þat er vant við konvngenn. en at viso liggr lif mannzens við. Erlendr var manna mestr oc stercastr. hleypr af scipino oc a svndit at konvnginom oc þrifr til hans o(c) keyrir hann niþr oc let hann vpp. oc keyrir hann niþr annat sinn oc et þriþia sinn. oc let hann vpp er hann hafþi lengi niðri verit. oc foro til landz. menn flvttv Joan til landz. oc var hann cominn at bana. oc var þøfþr lengi. oc sato menn ifir honom vnnz hann racnaði [við]

Vm Haralld gilla

Sa maþr var þa cominn til Sigurþar konvngs er het Haralldr gillicrist. oc sagðiz vera son Magnvs konvngs berføz. Hallkell hvkr hafþi farit vestr vm haf oc allt til Svþreyia. oc þar com sia maðr a fvnd hans. oc moþir hans fylgði honom. Haralldr var þa i for með Sigurþi konvngi oc ecki með miclom soma. hann bað Erlend forþa ser. [sagþi] at konvngr hafþi reiþi a honom. hann qvaz eigi myndo vndan flyia. en vera a landi of nottom. Sa maþr var a scipi nest H[aralldi er Loþinn het maþr] ettsmar. oc þo var hann abvrþarmaþr mikill. lagþi opt svivirþingarorþ til Harallz. qvaz ogørla vita [hvat manna hann] | var. oc abbaþiz mioc viþ svein hans. [Nv bar sva til a þesso sama qvelldi at Haralldr sagþi sveininom at hann scylldi reccia i hvðfati hans vm nottina. En er] Loþenn varþ þess varr. þa qvazc hann eigi þ[ola myndo at knapar gengi vpp a hann. oc spurþi hverr honom visaþi at reckia hia dvgandi] monnom. Hann qvaz þat gera sem Haralldr bavð honom. Lohinn r[ac hann i brot or hvðfatino. for sveinninn oc sagði til Haralldi. Hann reiddiz oc hliop vt a scipit oc hirþi] ecki vm þott hann stigi ner fotom Loþins. qvaþ hann op[t vilia ser svivirþing veita. Haralldr segir at hann hafþi minni svivirþing en hann var macligr oc hio til] hans a oxlina. oc a bringona. þa(t) var svoþosar oc hl[iopo menn a milli þeira. oc var Haralldr a landi þa nott. Vm morgoninn varp konvngr af] ser cleþom. oc spyrr hvar Erlendr var gapamvþr. Einarr [Scvla son svaraþi. Eigi vitom ver þat gørla eþa hverso mon honom fritt at coma a yðarn fvnd]. Engv heit ec vm þat segir konvngr. Þa qvaþ Einarr viso.

Erlendr hefir vndan

[allvallz gleþi halldit

gramr scalattv gvmna

gapamvnn vm] þat kvnna.

hafa mono heiþir iofrar

hliþrøkianda friþom

geta verþ[r þess fyr gotnom

galldrs navþsyniar valldit.

Konvngr melti]. Fari eptir honom. Sva var gort. Oc er hann com melti konvngr. Hverso vel þottiz þv við konvng þinn [leika i ger. Herra segir hann mioc eptir þvi sem þer gerþot] fyrir. Sva var oc segir konvngr. Vel scal þat virþa. oc syndir þv beþi astsemþ við mic oc karllmenzco. þigg nv af mer sverþ oc scickio. oc heit iafnan heþan fra betri drengr en aþr. Eþa hvat harc heyrþa oc i gerqvelld a scipi varo. Honom var sagt. Kalli Haralld hingat oc sva Loþin. Oc spurþi hann ef þeir villdi leggia a hans valld. oc þeir iatto þvi. Þa melti konvngr. Þess vettir mic at þit verþit ecki iafnmenni. en þo vil ec gøra soma til hannda Loðni fyr þvi at hann hefir með mer verit. en hitt veri macligra at hann veri rettlavss. oc dirfþi(s)c eigi optarr slict at męla við dvgandi menn. þvi at berasc ma sva at. at ver virþim þenna mann meira en einn litinn mann fyr ser. Loþinn var(þ) svabvit at hafa. en konvngr scipar Haralldi i sina sveit með scvtilsveinom sinom.

Vm Sigurþ konvng oc Aslac hana

Sva bar at eitt sinn at Sigurþr konvngr sat með morgom monnom gofgom i stirþom hvg. var þat friaqvelld eitt at drotsetinn spurþi hvat til matar scylldi bva. Konvngr svaraþi. Hvat nema slatr. Sva var mikil ogn at honom at engi þorþi i mot at męla. voro nv allir vkatir. oc bioggoz menn til borþanna. como inn sendingar oc heitt slatr á. oc voro allir menn hlioþir oc hormoþo konvngs mein. En aþr maþrinn veri signdr þa toc sa maðr til orþa er het Aslacr hani. hafþi verit vt með konvngi. ecki var hann ettstorr maþr. hvatr oc litill vexti. oc er hann sa at engi maþr mondi í moti mela konvnginom. þa melti hann. Herra hvat rycr a diskinom firir þer. Konvngr svaraþi. Hvat villdir þv Aslacr hani eþa hvat syni(s)c þer. Þat syniz mer sem ec villdag eigi at veri at slatr se. Konvngr melti. En þott sva se Aslacr hani. Hormolict er slict at vita segir Aslacr. er sva mioc scal missynaz þeim konvngi er sva mikinn soma hefir fengit af verolldinni af ferþ sinni. oc oþro heztv þa er þv stett vpp or Jordan. oc hafþir lavgaz i þvi vatni sem gvð sialfr. hafþir palm i hendi en cross a bringo at þv mondir slatr eta friadaginn. oc ef smeri menn gerþi slict veri storrefsinga fire vert. oc eigi er sva vel scipoð sveitin sem gliclict er. er engi verþr til nema ec einn litill maþr vm slict at røða. Konvngr þagnaði oc toc eigi til. oc er a leið matmalit. let hann bravt bera slatrdiscana. com þa fram sa maþr er honom høfþi vel. oc toc konvngr helldr at ketazc er a leið matmalit oc dracc. Menn baðo Aslac forþa ser. Hann qvaz eigi myndo þat gera. veit ec eigi hvat þat mon tioa. en þat sannast at nv er gott at deyia er ec hefi þvi fram comit er ec villda at firra konvnginn gløp. en þat a hann heimillt at drepa mic. Oc vm qvelldit kallaþi konvngr a hann oc melti. Hverr eggiaþi þic til Aslacr at mela slicom beryrþom viþ mic i slicom mannfiolþa. Herra sagþi hann. engi nema ec sialfr. Konvngr melti. Vita montv nv vilia hvat þv scallt firir hafa dirfð þina eþa hvers þv þicciz verþr. Hann svaraþi. Villtv vel lavna herra. þa em ec þvi feginn. en ef oþrovis verþr þa er þat þitt. Konvngr melti. Þv mont minni lavn fire taca en vert er. Ec mon gefa .iii. bv. En þann veg scipti til þo sem vlicligra matti þiccia. er þv firþir mic miclo vhappi. helldr en lendir menn miner er mer atto mikit gott at lavna. Lavc sva malino at konvngr sneri sva til sem bezt gegndi.

Vm Sigurþ konvng

Sva barsc at eitt iolaqvelld at Sigurþr konvngr sat i hollinni oc borþ voro fram sett. þa melti konvngr. Fai mer slatr. Þeir svoroþo. Eigi er þat siðr herra í Noregi at eta slatr iolaqvell(d). Konvngr sagþi. Þann sið vil ec hafa. Þeir como inn oc hofþo hniso i sennding. Konvngr stangaþi i knifinom. oc toc eigi til. Þa melti konvngr. Fai mer kono. Þeir como inn i hollina oc hofþo cono með ser. sv hafþi sitt falldit. Konvngr toc hendinni til hofvðsins. oc leit á oc melti. Vsellig cona ertv oc ecki sva at eigi megi søma við slict. Siþan leit hann a hondina oc melti. Ofogr hond oc illa vaxin. en þo verþr søma við slict. Þa bað hann hana retta fram fotinn. oc hann leit a oc melti. Ferligr fotr oc mikill mioc en ecki ma þo gavm at þvi gefa søma verþr við slict. Þa bað hann þa leggia vpp kyrtilinn oc sa hann þa legginn oc melti. Vei verþi þinom legg. er beþi er blar oc digr. oc montv vera pvta ein. Oc melti at þeir myndi hafa hana vt oc ecki vil ec hafa hana.

Ofarla efi Sigurþar konvngs varþ sa atbvrðr at hann var a veizlo at bvi sino. oc einn morgon er hann var cleddr. var hann famalvgr oc vkatr oc hreddoz vinir hans. at þa mondi enn coma at honom vanstilli. En armaðrinn var vitr oc diarfr. hann krafþi konvng mals. oc spurþi ef hann hefþi noccot tiþinda frett er sva mikil veri at honom støði fyr gleþi eþa hvart honom hvgnaþi eigi veizlan eþa nacqvarir lvtir veri þeir er menn metti bøtr a raþa. Konvngr sagþi ecki þat vera er hann røddi vm. þat helldr til at ec hvgsa dravm þann er firir mic bar í nott. Herra sagþi armaðrenn. goþr dravmr scylldi þat vera. en heyra villdim ver giarna. Konvngr sagþi. Ec þottemc staddr þer a Jaþri oc þottomk sia vt i haf sorta mikinn oc var for i sortanom. oc er nalgaþiz hingat. syndiz mer sem veri tre mikit. oc oþo limarnar vppi. en røtrnar i sęnom. en er treit com at landino þa bravt þat við landit. oc rac þat viþa vm strandir. þa þottomc ec sia vm allan Noreg ið ytra með sę. oc sa ec at i hveria vic var rekit af treno brot. oc voro svm stor. en svm sma. Þa svaraþi armaþrinn. Herra þat er glicligast vm þenna dravm at þer monoð bezt scipa. oc villdim ver giarna heyra at þer reþit. Konvngr svaraþi. Þat þicci mer licligast vm dravm þenna at vera mon fyr qvamo mannz nacqvars i landit. oc mon hann her staðfestasc. oc hans afqvemi mon viþa dreifaz vm land þetta. oc vera mioc misstort.

En litlo siþarr vrþv þav tiþindi at Hallkell hvkr com i land. oc hafþi með ser Haralld gilla oc moþor hans sem fyrr var sagt. oc bar Haralldr fram sitt ørendi fyr konvng. En Sigurþr konvngr røddi þetta við hofþingia. en menn logþo til þessa mals [misiaf]nt mioc oc hverr eptir sino scaplyndi. en baþo konvng firir raþa. en fleiri riso í moti. oc reð konvngr meirr með sino ein[reþi en vilia] liðsens. Þa let Sigurþr konvngr kalla Haralld til sin oc sagþi honom sva at hann syniar honom eigi scirslo til faðernis með þvi at hann vill[di þat binda með ei]þi þott honom berisc þat faþerni sem hann segir. at hann scal eigi beiþa konvngdoms meðan Sigurþr konvngr lifir eþa Magnvs konvngr. oc þesso var iatað. Biosc | [Haralldr siþan til scirslo oc er þat mal manna at sv scirsla hafi ger verit mest i Noregi] oc voro gloandi .vii. plogiarn logþ. [oc gecc Haralldr þar eptir berom fotom oc leiddo hann byscopar tveir. Hann callaþi a hinn helga C]olumba meðan. þar var gor reecia hans hia. [Þa melti Magnvs son Sigurþar konvngs. Eigi treþr hann hvgmannliga iarnin. Konvngr svaraþi. Jll]a melir þv oc grimliga þvi at hann hefir þetta mal [scoroliga framit. Siþan let Haralldr fallaz i recciona. Oc eptir þria daga var scir]slan reynd. þa voro føtr hans obrvnnir. Eptir þat [toc Sigurþr konvngr vel viþ frendsemi hans. en Magnvs son hans oþoccaþiz mioc við Haralld oc margir hof]þingiar snero eptir honom. Haralldi var stirt malit no[rrøna kylfþi hann mioc til orþanna oc hofþo margir menn þat] at spotti. En Sigurþr konvngr let þat ecki viþ veþri comaz þa er hann var við.

Fra veþion Magnvs oc Harallz

[Þat var vanði at Haralldr fylgþi Sigurþi konvngi til svefns a qvelldom. Oc eitt] sinn gato þeir hann eptir dvalit. oc sato þeir [lengi oc drvcco. Magnvsi hafþi sen]dr verit hestr einn gavzcr gersimi mikil oc sciotr agetliga. røddo [þeir vm er við voro at engi mondi hestr vera iafnsciotr oc] vico til Harallz malino. oc spurþo ef hann vissi nacqvarnn iafnsciotan hest. Haralldr svaraþi. qvaþ ecki sva einna agett. at eigi metti verþa annat slict. Þeir qvoþo hann alldregi myndo set hafa iafnngoþan hest. Hann svaraþi. qvaz marga goþa set hafa oc sciota. Þeir spurþv. Hefir þv set sciotari hesta. Hann qvaz eigi sva hafa at qveþit. Sva sagþir þv. oc sva scalltv mellt hafa segia þeir. Hann svaraþi. Með miclom akafa takit er þetta. nv ma vera at ec hafa set sciotari hesta at sonno. oc sva sem þer þreytit þetta. þa hefi ec set menn eigi seinne. Þeir svoroþo. Er eigi þat at þv monir vera eigi seinne en hestrinn. Hann svaraþi. Eigi segi ec þat. Þa melti Magnvs konvngr. Þat sagþer þv oc nv scolo við reyna oc veðia vm. oc legg ec við gvllhring. en þv annan i mot. Hann svaraþi. Eigi em ec raþandi orþinn þess fiarins i Noregi at vert megi vera eins gvllhrings. Þa melti Magnvs konvngr. Legg við hofvþ þitt. Hann svaraþi. Þat mon ec eigi gera. Þat scal þo vera segir Magnvs. Þeir scilþv hialit. Vm morgoninn var sagt Sigurþi konvngi. Hann melti. Þess var von at þannveg mondi fara. fai mer veðfeit i hond. Jlla ero þer at staddir Noregs menn at hafa øran konvng ifir yþr. en sva segir mer hvgr vm at þer myndot ravþo gulli cavpa af stvndo at ec vera helldr konvngr en þeir Haralldr oc Magnvs. annarr er grimr en annarr vvitr. Nv ganga þeir i sciðgarþ nacqvarnn oc er etlat at þar scyli þeir reyna. Haralldr var i linbrocom navarsceptom oc let kneit leica lavst i brokinne. hann var i stvttri scyrto oc hafþi mottol a herþom oc kefli i hendi. Magnvs var þa oc bvinn. Sigurþr konvngr var hia staddr sialfr oc mikit fiolmenni. oc er þeir voro bvnir keyrir Magnvs konvngr hest sinn or sporom oc a sceið. en Haralldr var hota mvn sciotari oc fylgþi fram leiþinni. oc var slicr mvnr. coma at sceiþsendanom. Þa melti Sigurþr konvngr. Fvllreynt er nv. oc er Haralldr eigi seinni. Þa melti Magnvs konvngr. Reyna scolo við meirr. Taca annat sceiþ oc er Haralldr iafnsitt fram gagntakino. koma af sceiþino. Þa melti Magnvs konvngr. Hvat helldr þv i gagntac vart. gef þic vpp ef þv matt eigi. Siþan bioggoz þeir at .iii. sceiþi. oc sa þat allir menn at hlið var a milli. oc Magnvs hafþi viðbragþit. En Haralldr liop vpp oc gall við oc a sceiþit. oc varla þottoz menn sia at føtrnir qvemi við iorþina oc at sceiþsendanom. oc vt ifir sciðgarþinn oc siþan inn a sceiþit i mot Magnvsi er hann var cominn at sceiþsendanom. oc melti. Heill Magnvs frendi sagþi hann. Oc scilþo nv at þesso. oc fecc Sigurðr konvngr Haralldi veðfeit.

Fra Sigurþi konvngi oc Magna byscopi

Þa er a leið efi Sigurþar konvngs. gørþiz sv nylvnda vm raþ hans. at hann vill lata eina drotningo en fa þeirar kono er Cecilia het. rics mannz dottir. etlar at fa at brvllavpi i Biorgyn. let bva micla veizlo oc dyrliga. Oc er þat spyrr Magni byscop. þa varþ hann vcatr. oc einn dag gengr byscop til hallarinnar oc með honom prestr hans er Sigurþr het. oc siþan var byscop i Biorgyn. como at hollonni. oc biþr byscop konvng ganga vt. oc hann gørþi sva. gecc vt með brvgþit sverþ. Konvngr fagnaþi byscopi oc byþr til dryccio með ser. Hann qvaþ annat ørøndit. eþa er þat satt herra at þv etlar at qvangaz. oc lata eina drotningo. Satt er þat byscop. Konvngr toc þa at þrvtna oc bolgna mioc. Byscop melti. Hvi syndiz þer þat herra gøra þat i varri byscopsyslo oc svivirþir gvz rett oc helga kirkio oc byscopdom varnn. Nv vil ec þat gera er ec em scylldr banna þer af gvþs halfo oc ens helga Petrs postola oc allra heilagra þetta orað. Oc meðan hann melti þa stoð hann rettr oc sem hann retti halsinn oc veri bvinn ef hann reiddi ofan sverþit. En sva hefir Sigurþr fra sagt er siþan var byscop. at eigi þotti honom meiri himinn en kalfscinn. sva þotti honom konvngrenn ogorligr. Siþan gecc konvngr inn i hollina. en byscop heim oc var sva katr. at hvert barnn qvaddi hann hleiandi oc lec við fingr ser. Þa melti Sigurþr. Þo ero þer nv catir herra. kømr yðr ecki þat i hvg at konvngrenn mon leggia reiþi a yþr. oc meira raþ at leita vndan. Þa melti byscop. Glicligra þicci mer at þat mon hann eigi gera. En hverr veri davþdaginn betri en de(y)ia fyr gvþs cristni heilagri. oc banna þat er eigi er sømanda við. Nv em ec catr er ec hefi þat gort er ec atta. Siþan var þyss mikill i bønom oc bioggvz nv Sigurþar konvngs menn a brot með miclom cornom oc molltom oc hvnangi. Helldr konvngr siþan i Stafangr. oc efnar þar til veizlo. Oc er byscop spyrr þat sa er þar (reþ) fyrir. hittir hann konvng oc spyrr ef þat veri satt. at hann vill qvangaz at lifandi drotning. Konvngr svaraþi. Þat er satt. Byscop melti. Ef sva er herra. þa megoð er sia hve mioc þat er bannat enom smerom monnom. nv er eigi oc vliclict at þer etlit yðr heimilla er meira hafit valldit at lata yðr slica lvti soma. en þat er þo mioc i moti retto. oc eigi veit ec hve þer villdot þat gera i var(o) byscopriki at vanvirþa sva gvþs boð oc hellga kirkio oc varnn byscopdom. Nv mono þer vilia til leggia noccor(a) stora lvti til þessa staðar í fiarlvtom oc bøta sva við gvþ oc við oss. Þa melti konvngr. Tac þar fe vpp. fvrþo olikir vrþo þer Magni byscop. Gecc konvngr i brot. oc likaþi eigi við hann betr en við þann er forboðit lagþi a. Siþan fecc konvngr þessar cono oc vnni mikit.

Andlat Sigurþar konvngs

Ok þa er Sigurþr konvngr var staddr i Vic avstr tecr hann sott. baþo þa vinir hans at hann leti konona lavsa. oc hon sialf villdi þa i brot fara. oc bað konvnginn i sottinni at hon føri fra honom. oc qvaz villdo við hann sciliaz. at þat metti honom bezt gegna oc baþom þeim. Konvngr sagþi. Eigi com mer þat i hvg at þv mondir fyrlita mic sem aðrir. Oc sneriz fra henne oc gørþi dreyrravþan. Hon gecc i brot. En nv søkir hann sottin. oc i þeiri sott fer hann bana. oc var lic hans flvtt til Oslo oc iarþat i Hallvarzkirkio. Liggr hann nv i steinveggnom vtar fra cornvm syþra me[gin].

---

Fotnoter: