Sigurðarkviða in skamma
Hopp til navigering
Hopp til søk
Eddukvæði
Sæmundar-Edda
Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
---|---|---|---|---|---|---|
Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ► | ||||||
Sæmundar-Edda
GUÐNI JÓNSSON
bjó til prentunar
- 1.
- Ár var, þats Sigurðr
- sótti Gjúka,
- Völsungr ungi,
- er vegit hafði;
- tók við tryggðum
- tveggja bræðra,
- seldusk eiða
- eljunfræknir.
- 2.
- Mey buðu hánum
- ok meiðma fjölð,
- Guðrúnu ungu,
- Gjúka dóttur;
- drukku ok dæmðu
- dægr margt saman
- Sigurðr ungi
- ok synir Gjúka.
- 3.
- Unz þeir Brynhildar
- biðja fóru,
- svá at þeim Sigurðr
- reið í sinni
- Völsungr ungi,
- ok vega kunni;
- hann of ætti,
- ef hann eiga knætti.
- 4.
- Sigurðr inn suðræni
- lagði sverð nökkvit,
- mæki málfán,
- á meðal þeirra;
- né hann konu
- kyssa gerði
- né húnskr konungr
- hefja sér at armi,
- mey frumunga
- fal hann megi Gjúka.
- 5.
- Hon sér at lífi
- löst né vissi
- ok at aldrlagi
- ekki grand,
- vamm þat er væri
- eða vera hygði;
- gengu þess á milli
- grimmar urðir.
- 6.
- Ein sat hon úti
- aftan dags,
- nam hon svá margt
- um at mælask:
- "Hafa skal ek Sigurð,
- - eða þó svelta, -
- mög frumungan
- mér á armi.
- 7.
- Orð mæltak nú,
- iðrumk eftir þess:
- kván er hans Guðrún,
- en ek Gunnars;
- ljótar nornir
- skópu oss langa þrá."
- 8.
- Opt gengr hon innan
- ills of fylld,
- ísa ok jökla,
- aftan hvern,
- er þau Guðrún
- ganga á beð
- ok hana Sigurðr
- sveipr í rifti,
- konungr inn húnski
- kván frjá sína.
- 9.
- "Vön geng ek vilja,
- vers ok beggja,
- verð ek mik gæla
- af grimmum hug."
- 10.
- Nam af þeim heiftum
- hvetjask at vígi:
- "Þú skalt, Gunnarr,
- gerst of láta
- mínu landi
- ok mér sjalfri;
- mun ek una aldri
- með öðlingi.
- 11.
- Mun ek aftr fara,
- þars ek áðan vark
- með nábornum
- niðjum mínum;
- þar mun ek sitja
- ok sofa lífi,
- nema þú Sigurð
- svelta látir
- ok jöfurr öðrum
- æðri verðir.
- 12.
- Látum son fara
- feðr í sinni,
- skal-at ulf ala
- ungan lengi.
- Hveim verðr hölða
- hefnd léttari
- síðan til sátta,
- at sonr lifi?"
- 13.
- Hryggr varð Gunnarr
- ok hnipnaði,
- sveip sínum hug,
- sat of allan dag;
- hann vissi þat
- vilgi görla,
- hvat hánum væri
- vinna sæmst
- eða hánum væri
- vinna bezt,
- alls sik Völsung
- vissi firrðan
- ok at Sigurð
- söknuð mikinn.
- 14.
- Ýmist hann hugði
- jafnlanga stund:
- þat var eigi
- afartítt,
- at frá konungdóm
- kvánir gengi.
- Nam hann sér Högna
- heita at rúnum,
- þar átti hann
- alls fulltrúa:
- 15.
- "Ein er mér Brynhildr
- öllum betri,
- of borin Buðla,
- hon er bragr kvenna;
- fyrr skal ek mínu
- fjörvi láta
- en þeirar meyjar
- meiðmum týna.
- 16.
- Vildu okkr fylki
- til fjár véla?
- Gótt er at ráða
- Rínar malmi
- ok unandi
- auði stýra
- ok sitjandi
- sælu njóta."
- 17.
- Einu því Högni
- andsvör veitti:
- "Samir eigi okkr
- slíkt at vinna,
- sverði rofna
- svarna eiða,
- eiða svarna,
- unnar tryggðir.
- 18.
- Vitum-a vit á moldu
- menn in sælli,
- meðan fjórir vér
- folki ráðum
- ok sá inn húnski
- her-Baldr lifir,
- né in mætri
- mægð á foldu,
- ef vér fimm sonu
- fæðum lengi,
- áttumgóða
- æxla knættim.
- 19.
- Ek veit görla,
- hvaðan vegir standa:
- eru Brynhildar
- brek ofmikil."
Gunnarr kvað:
- 20.
- "Vit skulum Guthorm
- gerva at vígi,
- yngra bróður,
- ofróðara;
- hann var fyr útan
- eiða svarna,
- eiða svarna,
- unnar tryggðir."
- 21.
- Dælt var at eggja
- óbilgjarnan,
- stóð til hjarta
- hjörr Sigurði.
- 22.
- Réð til hefnda
- hergjarn í sal
- ok eftir varp
- óbilgjörnum;
- fló til Guthorms
- Grams ramliga
- kynbirt járn
- ór konungs hendi.
- 23.
- Hné hans of dolgr
- til hluta tveggja,
- hendr ok höfuð
- hné á annan veg,
- en fóta hlutr
- féll aftr í stað.
- 24.
- Sofnuð var Guðrún
- í sæingu
- sorgalaus
- hjá Sigurði,
- en hon vaknaði
- vilja firrð,
- er hon Freys vinar
- flaut í dreyra.
- 25.
- Svá sló hon svárar
- sínar hendr,
- at rammhugaðr
- reis upp við beð:
- "Grát-a-ðu, Guðrún,
- svá grimmliga,
- brúðr frumunga,
- þér bræðr lifa.
- 26.
- Á ek til ungan
- erfinytja,
- kann-at hann firrask
- ór fjándgarði;
- þeir sér hafa
- svárt ok dátt
- enn nær numit
- nýlig ráð.
- 27.
- Ríðr-a þeim síðan,
- þótt sjau alir,
- systursonr
- slíkr at þingi.
- Ek veit görla,
- hví gegnir nú:
- ein veldr Brynhildr
- öllu bölvi.
- 28.
- Mér unni mær
- fyr mann hvern,
- en við Gunnar
- grand ekki vannk;
- þyrmða ek sifjum,
- svörnum eiðum,
- síðr værak heitinn
- hans kvánar vinr."
- 29.
- Kona varp öndu,
- en konungr fjörvi,
- svá sló hon svárar
- sínar hendr,
- at kváðu við
- kálkar í vá
- ok gullu við
- gæss í túni.
- 30.
- Hló þá Brynhildr
- Buðla dóttir
- einu sinni
- af öllum hug,
- er hon til hvílu
- heyra knátti
- gjallan grát
- Gjúka dóttur.
- 31.
- Hitt kvað þá Gunnarr
- gramr haukstalda:
- "Hlær-a þú af því,
- heiftgjörn kona,
- glöð á gólfi,
- at þér góðs viti.
- Hví hafnar þú
- inum hvíta lit,
- feikna fæðir?
- Hygg ek, at feig séir.
- 32.
- Þú værir þess
- verðust kvenna,
- at fyr augum þér
- Atla hjöggim,
- sæir bræðr þínum
- blóðugt sár,
- undir dreyrgar
- knættir yfir binda."
Brynhildr kvað:
- 33.
- "Frýr-a maðr þér engi,
- hefir þú fullvegit;
- lítt sésk Atli
- ófu þína;
- hann mun ykkar
- önd síðari
- ok æ bera
- afl it meira.
- 34.
- Segja mun ek þér, Gunnarr,
- - sjalfr veiztu görla, -
- hvé er yðr snemma
- til saka réðuð;
- varð ek til ung
- né ofþrungin,
- fullgædd féi
- á fleti bróður.
- 35.
- Né ek vilda þat,
- at mik verr ætti,
- áðr þér Gjúkungar
- riðuð at garði,
- þrír á hestum
- þjóðkonungar,
- en þeira för
- þörfgi væri.
- 36.
- Þeim hétumk þá
- þjóðkonungi,
- er með gulli sat
- á Grana bógum;
- var-at hann í augu
- yðr um líkr
- né á engi hlut
- at álitum,
- þó þykkizk ér
- þjóðkonungar.
- 37.
- Ok mér Atli þat
- einni sagði,
- at hvárki lézk
- höfn of deila,
- gull né jarðir,
- nema ek gefask létak,
- ok engi hlut
- auðins féar,
- þá er mér jóðungri
- eigu seldi
- ok mér jóðungri
- aura talði.
- 38.
- Þá var á hvörfun
- hugr minn um þat,
- hvárt ek skylda vega
- eða val fella
- böll í brynju
- um bróður sök;
- þat myndi þá
- þjóðkunnt vera
- mörgum manni
- at munar stríði.
- 39.
- Létum síga
- sáttmál okkur
- lék mér meir í mun
- meiðmar þiggja,
- bauga rauða
- burar Sigmundar;
- né ek annars manns
- aura vildak.
- 40.
- Unnak einum
- né ýmissum,
- bjó-at of hverfan
- hug men-Skögul;
- allt mun þat Atli
- eftir finna,
- er hann mína spyrr
- morðför görva,
- 41.
- at þeygi skal
- þunngeð kona
- annarrar ver
- aldri leiða;
- þá mun á hefndum
- harma minna."
- 42.
- Upp reis Gunnarr
- gramr verðungar,
- ok um hals konu
- hendr of lagði;
- gengu allir
- ok þó ýmissir
- af heilum hug
- hana at letja.
- 43.
- Hratt af halsi
- hveim þar sér,
- lét-a mann sik letja
- langrar göngu.
- 44.
- Nam hann sér Högna
- hvetja at rúnum:
- "Seggi vil ek alla
- í sal ganga
- þína með mínum,
- - nú er þörf mikil, -
- vita, ef meini
- morðför konu,
- unz af méli
- enn mein komi;
- þá látum því
- þarfar ráða."
- 45.
- Einu því Högni
- andsvör veitti:
- "Leti-a maðr hana
- langrar göngu,
- þars hon aftrborin
- aldri verði;
- hon kröng of komsk
- fyr kné móður,
- hon æ borin
- óvilja til,
- mörgum manni
- at móðtrega."
- 46.
- Hvarf sér óhróðugr
- andspilli frá,
- þar er mörk menja
- meiðmum deildi.
- 47.
- Leit hon of alla
- eigu sína,
- soltnar þýjar
- ok salkonur;
- gullbrynju smó,
- - var-a gott í hug, -
- áðr sik miðlaði
- mækis eggjum.
- 48.
- Hné við bollstri
- hon á annan veg
- ok hjörunduð
- hugði at ráðum:
- 49.
- "Nú skulu ganga,
- þeir er gull vili
- ok minni því
- at mér þiggja;
- ek gef hverri
- of hróðit sigli,
- bók ok blæju,
- bjartar váðir."
- 50.
- Þögðu allir,
- við því orði
- ok allir senn
- andsvör veittu:
- "Ærnar soltnar,
- munum enn lifa.
- Verða salkonur
- sæmð at vinna."
- 51.
- Unz af hyggjandi
- hörskrýdd kona,
- ung at aldri
- orð viðr of kvað:
- "Vilk-at ek mann trauðan
- né torbænan
- um óra sök
- aldri týna.
- 52.
- Þó mun á beinum
- brenna yðrum
- færi eyrir,
- þá er ér fram komið,
- neitt Menju góð,
- mín at vitja.
- 53.
- Sezktu niðr, Gunnarr,
- mun ek segja þér
- lífs örvæna
- ljósa brúði;
- mun-a yðvart far
- allt í sundi,
- þótt ek hafa
- öndu látit.
- 54.
- Sátt munuð it Guðrún
- snemr, en þú hyggir;
- hefir kunn kona
- við konungi
- daprar minjar
- at dauðan ver.
- 55.
- Þar er mær borin,
- - móðir fæðir, -
- sú mun hvítari
- en inn heiði dagr
- Svanhildr vera,
- sólar geisla.
- 56.
- Gefa muntu Guðrúnu
- góðra nökkurum
- skeyti skæða
- skatna mengi;
- mun-at at vilja
- versæl gefin;
- hana mun Atli
- eiga ganga,
- of borinn Buðla,
- bróðir minn.
- 57.
- Margs á ek minnask,
- hvé við mik fóru,
- þá er mik sára
- svikna höfðuð,
- vaðin at vilja
- vark, meðan ek lifðak.
- 58.
- Muntu Oddrúnu
- eiga vilja,
- en þik Atli mun
- eigi láta;
- it munuð lúta
- á laun saman,
- hon mun þér unna
- sem ek skyldak,
- ef okkr góð of sköp
- gerði verða.
- 59.
- Þik mun Atli
- illu beita,
- muntu í öngan
- ormgarð lagiðr.
- 60.
- Þat mun ok verða
- þvígit lengra,
- at Atli mun
- öndu týna,
- sælu sinni,
- ok sona lífi,
- því at hánum Guðrún
- grýmir á beð
- snörpum eggjum
- af sárum hug.
- 61.
- Sæmri væri Guðrún,
- systir ykkur,
- frumver sínum
- at fylgja dauðum,
- ef henni gæfi
- góðra ráða
- eða ætti hon hug
- ossum líkan.
- 62.
- Ört mæli ek nú,
- en hon eigi mun
- of óra sök
- aldri týna;
- hana munu hefja
- hávar bárur
- til Jónakrs
- óðaltorfu.
- 63.
- [Ala mun hún sér jóð,
- erfivörðu ],
- erfivörðu,
- Jónakrs sonum;
- mun hon Svanhildi
- senda af landi,
- sína mey
- ok Sigurðar.
- 64.
- Hana munu bíta
- Bikka ráð,
- því at Jörmunrekkr
- óþarft lifir;
- þá er öll farin
- ætt Sigurðar;
- eru Guðrúnar
- græti at fleiri.
- 65.
- Biðja mun ek þik
- bænar einnar,
- - sú mun í heimi
- hinzt bæn vera -:
- Láttu svá breiða
- borg á velli,
- at undir oss öllum
- jafnrúmt séi,
- þeim er sultu
- með Sigurði.
- 66.
- Tjaldi þar um þá borg
- tjöldum ok skjöldum,
- valarift vel fáð
- ok Vala mengi;
- brenni mér inn húnska
- á hlið aðra.
- 67.
- Brenni inum húnska
- á hlið aðra
- mína þjóna
- menjum göfga:
- tveir at höfðum
- ok tveir haukar;
- þá er öllu skipt
- til jafnaðar.
- 68
- Liggi okkar enn í milli
- malmr hringvariðr,
- egghvast járn,
- sem endr lagit,
- þá er vit bæði
- beð einn stigum
- ok hétum þá
- hjóna nafni.
- 69
- Hrynja hánum þá
- á hæl þeygi
- hlunnblik hallar
- hringi litkuð,
- ef hánum fylgir
- ferð mín heðan;
- þeygi mun ór för
- aumlig vera.
- 70
- Því at hánum fylgja
- fimm ambáttir,
- átta þjónar,
- eðlum góðir,
- fóstrman mitt
- ok faðerni,
- þat er Buðli gaf
- barni sínu.
- 71
- Margt sagða ek,
- munda ek fleira,
- er mér meir mjötuðr
- málrúm gæfi;
- ómum þverr,
- undir svella,
- satt eitt sagðak,
- svá mun ek láta."