Snegluhalla þáttr (Flateyjarbók)

Fra heimskringla.no
Revisjon per 29. jun. 2021 kl. 11:51 av August (diskusjon | bidrag) (Snegluhalla þáttr (Flateyjarbók))
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Flateyjarbók


(Þattr Snegluhalla)


58.[1] (Þ)ath er vpphaf þessar frasagnar ath Haralldr konungr Sigurdarson ried fyrir Noregi. þath var j þann tima er Magnus konungr frændi hans var andadr. Suo er sagtt ath Haralldr konungr var allra manna vitrazttr og radugazttr. vard þath og flest ath radi er hann lagdi til. hann var skalld gott og jafnan kastadi hann hꜳdyrdum ath þeim monnum er honum syndiztt. þoldi hann og allra manna beztt þott ath honum væri kastad klamyrdum þꜳ er honum var gott j skapi. Hann atti þꜳ Þoru dottur Þorbergs Annasonar. Honum þotti mikit gaman ath skalldskap og hafdi jafnan þꜳ med sier er kueda kunnu. Þiodolfr hiet madr hann var islendzkr og ættadr vr Suarfadardal kurteis madr og skalld mikit. hann var med Haralldi konungi j hinum mestum kiærleikum.[2] kalladi konungr hann haufutskꜳlld sitt og virdi hann mest allra skallda. hann var ættsmar og menntr vel avfundsiukr vit þꜳ er til kuomu. Haralldr konungr elskadi miog Jslendinga. gaf hann til Jslandz marga goda hluti. kluku goda til Þinguallar. og þꜳ er hallæri þat hid mikla kom ꜳ Jsland er ecki hefir sligtt komit annad þa sendi hann vt til Jslands fiora knorru hladna med miol sinn j huern fiordvng. og liet flytia j brutt fꜳtæka menn sem flesta af landinu.


59. Bardr hiet madr og var hirdmadr Haralldz konungs. hann sigldi til Jslandz og kom vt ath Gasum og vistadiztt þar vm vetrenn. Sꜳ madr tok sier far med honum er Halti hiet. og var kalladr Snægluhalli. hann var skalld gott og ordgreppr mikill. Halli var hꜳr madr og halslangr herdilitill og handsidr og liotlimadr. hann var ættadr vr Fliotum. Þeir sigldu þegar þeir voru bunir og haufdu langs vtivist. toku Noreg vm haustil nordr vit Þrandheim vid eyiar þær er Hitrar heita og sigldu sidan inn til Agdaness og lagu þar vm nott. Enn vm morgonen sigldu þeir inn epttir firdenum liten byr. Og er þeir kuomu inn vm Rein sau þeir ath langskip þriu reru innan epttir firdinum. dreki var hid þridia skipit. Og er skipen r(e)yru hia kaupskipenu þꜳ geck madr fram vr lyptingunne ꜳ drekanum j raudum skarlazklædum og hafdi gullhlad vm enni bædi mikell og tigulegr. Þessi madr tok til orda. huar styrir skipenu edr huar voru þier edr huar toku þier fyst land edr huar lagu þier j nott. Þeim vard næsta ordfall kaupmonnum er suo var margs spurtt. enn Halli suarar þꜳ. vær vorum j vetr ꜳ Jslandi. en yttum af Gasum. enn Bardr heitir styrimadr. enn tokum land vid Hitrar. enn lagum j nott vit Agdanes. Þessi madr spurdi. er reyndar var Haralldr konungr Sigurdarson. sard hann yd(r) ei Agdi. Eigi enna seigir Halli. Konungren brosti ath og mælltti. er naukur til rads vm ath hann mvni enn sidar meir veita ydr þessa þionuzttv. Ecki sagdi hann Halli. og bar þo einn hlutr þar mest til þess er vær forum einga skaum af honum. Huat[3] var þath seigir konungr. Halli vissi giorla vid huern hann taladi. þath herra seigir hann ef ydr forvitnar ath vita. at hann Agdi beid ath þessu oss tignari manna og vætti yduar þangat (j) kuelld og mun hann þꜳ giallda af haundum þessa skulld otæftt. Þu muntt vera ordhꜳkr mikill seigir konungr. Ei er getit orda þeirra fleiri ath sinni. Sigldu[4] þeir kaupmennerner inn til kaupangs og skipudu þar upp og leigdu sier hus j bænum. Fam nottum sidar kom konungr inn apttr til bæiar og hafdi hann farit j eyiar vt ath skemtta sier. Halli bad Bard fylgia sier til konungsins og kueztt vilia bidia ann vetrvistar. enn Bardr baud honum med sier ath vera. Halli bad hann hafa þauk fyrer enn kueztt med konunginum vilia vera ef þess væri kostur.


60. |[5] Einn dag geck Bardr til konungs og Halli med honum. Bardr kuaddi konung. konungr tok vel kuediu hans og spurdi margs af Jslandi edr hu(o)rtt hann hafdi flutt vtan naukra islendzka menn. Bardr sagdiztt flutt hafa einn islendzkan mann og heitir hann Halli og er nu hier herra og vill bidia ydr vetrvistar. Halli geck þꜳ fyrir konunginn og kuaddi hann. Konungren tok honum vel og spurdi huortt hann hefdi suarad honum ꜳ firdinum er vær fundumztt. Sia hinn sami segir Halli. Konungrin sagdiztt ei spara mundu mat vid hann og bad vera ath bui sinu naukru. Halli kueztt med hirdenni vera vilia edr leita sier annars ella. Konungren kuad suo fara iafnan. ath mier er vmkentt ef vor vinskapr fer ei vel af hendi þo ath mier þiki varla suo vera. erud þier einradir Jslendingar ok osidblandnir. nu ver ef þu villtt og ꜳbyrgst þig sialfr huad sem j kann gioraztt. Halli kuad svo vera skylldu og þakadi konunginum. Var hann nv med hirdenni og likadi huerium manni vel til hans. Sigurdr hiet sessunautr Halla gamall hirdmadr og giæfr. Sꜳ var sidr Haralldz konungs ath eta einmælltt. var fyst borin vist fyrir konung sem von var og var hann þꜳ iafnan miog mettr er vistin kom fyrir adra. enn þꜳ en hann var mettr klappadi hann med knifskaptti sinu ꜳ bordit ok skylldi þꜳ þegar rydia bordin og voru margir þꜳ huergi næri mettir. Þath bar vit eitt sinn er konungr geck vti vm stræti og fylgdin med honum og voru margir þꜳ huergi nærri mettir. þeir heyrdu j eitt herbergi deilld mikla. þar voru ath sutari og iarnsmidr og þar næst fluguztt þeir ꜳ. Konungvren nam stadar og sꜳ ꜳ vm stund. sidan mælltti hann. gaungum brutt hier vil ek aunguan hlut ath eiga. en þu Þiodolfr yrk vm þa visu. Herra seigir Þiodolfr ei samir þath. þar sem ek er kalladr haufudskalld yduartt. Konungr suarar. þett(a) er meiri vanndi enn þu muntt ættla. þu skalltt giora af þeim alla menn adra en þeir eru. lat annan vera Sigurd Fafnisbana enn annan Fafni og kenn þo huern til sinnar idnar. Þiodolfr kuad þꜳ visu.


Sigurdr eggiadi sleggiu
snꜳk valigrar brꜳkur
enn skapdreki skinna
skreid af leista heidi.
monnum leiztt ormr adr ynni
iluegs buen kiliu
nautaledrs ꜳ nadri
neflangr konungr tangar.


Þetta er vel kuedit seigir konungr og kued nu adra og lath nu vera annan Þor enn annan Geirraud iotun og kenn þo huern til sinnar idnar. Þa kuad Þiodolfr visu.


Varpp vr þrætu þorpi
Þorr smidbelgia storra
huaftt elldingum holldnu
hafra kiỏtz ath iotni.
hliodgreipum tok hudar
hraukikafls af afli
gladr vit galldra smidiu
Geirraudr sin þeirri.


Ecki erttu mællttr vm þath segir konungr ath þu ertt vrleysingr til skalldskapar. Og lofudu aller ath vel væri ortt. Ecki uar Halli vit þetta. Og vm kuelldit er menn satu vit dryck kuadu þeir fyrir Halla og saugdu hann ei mundu suo yrkia þott hann þættiztt skalld mikit. Halli kueztt vita ath hann ortti ver enn Þiodolfr. ennda mun þꜳ first vm fara ef eg leita ecki vit ath yrkia ennda se eg ecki vit seigir Halli. Þetta var þegar sagtt konungi og snuit suo ath hann þættiztt ei minna skalld en Þiodolfr. Konungr kuad honum ei ath þui verda mundu. enn vera kann ath vær fꜳum þetta reyntt af stundu.


61. Þath uar einn dag er menn sꜳtu yfir bordum ath þar geck inn j haullina duergr einn er Tuta hiet. hann var friskr ath ætt. hann hafdi leingi verit med Haralldi konungi. hann var ei hæri enn þreuett barn en allra manna digrazttr og herdimestr. haufudit mikit og elldiligtt hrygrinn ei allskamr en syllt j nedan þar sem fætrnir voru. Haralldr konungr atti bryniu þꜳ er hann kalladi Emmu. hann hafdi latit giora hana j Myklagardi. hun var suo sid ath hun tok nidr ꜳ sko Haralldi konungi þꜳ er hann stod rettr var hun aull tuefaulld og suo styrk ath alldri festi iarn ꜳ. Konungrin hafdi latit fara duergen j bryninna og setia hialm ꜳ haufut honum og gyrdi hann suerdi. sidan geck hann j haullina sem fyrr var ritad og þotti madrinn vera undrskapadr. Konungrinn kuaddi sier hliods og mælltti. sꜳ madr er kuedr um duerginn visu suo ath mier þiki vel kueden þiggi ath mier knif þenna og belltti. og lagdi fram ꜳ bordit fyrir sig gripina. enn uitit þath uist ef mier þikir ei vel kueden ath hann skal hafa oþok mina enn missa gripanna beggia. Og þegar er konungr hafdi flutt erendi sitt kuedr madr visu vtar ꜳ becken og uar þat Snægluhalli.


Færdr syneztt mier frændi
Frisa kyns j bryniu
geingr fyrir hird j hringum
hialmfalldinn kurualldi.
flærath elld j ari
vthlaupi vanr Tuta
se eg ꜳ sidu leika
suerd rughleifa skerdi.


Konungr bad færa honum gripuna. og skallttu nꜳ hier ꜳ sannmæli þuiat uisan er uel kueden. Þath var einn dag er konungren var mettr ath konungr klappadi knifi ꜳ bordit og bad rydia. þionuzttumenn giordu suo. Þꜳ uar Halli huergi næri mettr |[6] tok hann þꜳ styki eitt af diskinum og hielltt epttir og kuad þetta.


Hirdi eg ei
huad Haralldr klappar
læt eg gnada graun
geing eg fullur ath sofa.


Vm morgunen epttir er konungr uar komen j sæti sitt og hirdin geck Halli j hollina og fyrir konungenn. hann hafdi skiolld sinn og suerd ꜳ baki sier. hann kuad visu.


Selia mun eg uit sufli
suerd mitt konungr verda
og rymskyndir randa
raudan skiolld vit braudi.
hungrar hilmis dreingi
helldr gaungum vær suangir
mier dregr hrygg ath huoru
Haralldr suellttir mik bellti.


Eingu suarar konungr og liet sem hann heyrdi ei. enn þo vissu aller menn ath honum mislikadi. Litlu sidar uar þath einn dag er konungrin geck vti vm stræti og fylgdin med honum. þar var og Halli j faur. hann suaradi fram hia konunginum. Konungren kuad þetta.


Huertt stiller þu Halli.


Halli suarar


hleyp eg fram ath kyrkaupi.


graut munttu giorfan lata


segir konungr.


gior matr er þat smiorfan


segir Halli. Hleypr hann Halli þꜳ upp j gardinn og þangad sem var elldahus. þar hafdi hann latit giora graut j steinkattli og settiztt til og etr grautin. Konungrinn sier ath Halli huerfr vpp j gardinn. hann kuaddi til Þiodolf og .ij. menn adra ath leita Halla. konungr veik og opp j gardinn. þeir finna hann þar sem hann ꜳt grautinn. Konungrin kom þꜳ ath og sꜳ huad Halli hafdiztt ath. Konunguren var hinn reidaztti og spurdi Halla þui hann for af Jslandi til haufdingia til þess ath giora af sier skom ok gabb. Latit eigi suo herra seigir Halli. jafnan sie ek ydur ei drepa henndi vid godum sendingum. Halli stod þꜳ upp og kastadi nidr katlinum og skall vit haddan. Þiodolfr kuad þꜳ þetta.


Haddan skall en Halli
hlaut offylli grautar
hornsponu kued ek honum
hlyda betr en prydi.


Konungrin geck þꜳ bruttu og var allreidr. Og vm kuelldit kom engi matr fyrir Halla sem fyrir adra menn. og er menn haufdu snætt vm stund kuomo enn .ij. menn og baru j milli sin trog mikit fulllt grautar og med spon og settu fyrir Halla. Hann tok til og ꜳt sem hann lysti og hætti sidan. Konungr bad Halla eta meira. hann kueztt ei mundu eta meira ath sinni. Haralldr konungr brꜳ þꜳ suerdi og bad Halla eta grautinn þar til er hann spryngi af. Halli kueztt ei mundi spreingia sig ꜳ grauti enn seigir konung nꜳ mundu lifi sinu ef hann væri ꜳ þath einhugi. Konungr seztt þꜳ nidr og slidrar suerdit.


62. Naukru[7] sidar var þath einn dag ath konungr tok disk einn af bordi sinu og var ꜳ steikttr gris og bad Tutu duerg færa Halla. og bid hann yrkia visu ef hann vill hallda lifinu og hafa kuedit adr þu kemr fyrir hann og seg honom ei fyr en þu kemr ꜳ mitt golf. Ecki er ek þess fus seigir Tuta þuiat mier likar vel vit Halla. Se ek sagdi konungr ath þier þikir god visan su er hánn ortti vm þig og munttv giolla heyra kunna. nu far j burtt j stad og gior sem ek byd. Tuta tok nu vid diskinum og geck ꜳ mitt golfit og mælltti. þu Halli yrk visu ath bodi konungs og haf ortt adr ek kem fyrir þik ef þu villtt halda lifinu. Halli stod þꜳ upp og retti hendr j moti diskenum og kuad visu.


Gris þꜳ greppr ath ræsi
grunntrauduzttum daudan
niordr sier burg hia bordi
bauglandz fyrir stannda.
runa sidr lit ek raudar
ræd ek skiott gera kuædi
rana hefir seggr af suine
send heill konungr brenndan.


Konungr mælltti þꜳ. nu skal gefa þier vpp reidi mina Halli þui ath visan er vel kueden suo skiott sem til var tekit.


63. Frꜳ þui er sagtt einn dag ath Halli geck fyrir konungen þꜳ er hann var gladr og katr. þar uar þꜳ Þiodolfr og margtt annarra manna. Halli sagdiztt hafa ortt drapu vm konungenn og bad sier hliods. Konungren spurdi huortt Halli hefdi naukud kuædi fyri ortt. Halli kueztt ecki hafa ortt. Þat munu sumir menn mæla seigir konungr ath þu takiztt mikit ꜳ hendr slik skalld sem ortt hafa vm mik adr eptir naukrum malefnum. eda huad syneztt þier rad Þiodolfr. Ecki kann ek herra ath gefa ydr rad seigir Þiodolfr enn hitt mun hoti nærr ath ek mun kunna ath kenna Halla heilrædi. Huertt er þath seigir konungr. Þath fyst herra ath hann liugi ecki ath ydr. Huad lygr hann nu seigir konungr. Þath lygr hann ath hann sagdiztt ecki kuædi ortt hafa seigir Þiodolfr. enn ek seigi hann ortt hafa. Huertt er kuædi þath seigir konungr. edr vm huad er ortt. Þiodolfr suarar. þath kollum vær Kolluvisur er hann ortti vm kyr er hann giætti vt ꜳ Jslandi. Er þath satt Halli seigir konungr. Satt er þath seigir Halli. Þui sagdir þu ath þu hefdir ecki kuædi ortt seigir konungr. Þui seigir Halli ath litil kuædismynd mundi ꜳ þui þikia ef þetta skal heyra og litt mun þui verda ꜳ loptt halldit. Þath uilium vær fyrst heyra seigir konungr. Skemt mun þꜳ fleira seigir Halli. Hueriu þꜳ seigir konungr. Kueda mun Þiodolfr þꜳ skulu Sodtrogsuisur er hann ortti ut ꜳ Jslandi seigir Halli og er þath vel ath Þiodolfr leitadi ꜳ mik eda afvirdi |[8] fyrir mier þui ath vpp eru suo komnir j mer bitar og iaxlar ath ek kann vel ath suara honum jofnum ordum. Konungr brosti ath og þotti honum gaman ath etia þeim saman. Huern veg er kuædi þat edr umm huad er ortt seigir konungr. Halli suarar. þat er ortt vm þath er hann bar vt auskv med audrum syskinum sinum og þotti þꜳ til einkis annars fær fyrir vizmuna sakir og vard þo vm ath sia ath ei væri elldr j þui ath hann þurftti alltt vit sitt j þann tima. Konungr spyr ef þetta væri satt. Satt er þath herra seigir Þiodolfr. Þui hafdir þu suo ouirdulegtt verk seigir konungr. Þui herra seigir Þiodolfr ath ek villdi flyta oss til leika enn ecki voru verk ꜳ mik lagin. Þath olli þui seigir Halli ath þu þottir ei hafa verkmannz vit. Ecki skulud þit vid talaztt seigir konungr en heyra vilium vær kuædin bædi. Og suo vard ath vera. kuad þa huor sitt kuædi. Og er lokit var kuædunum mælltti konungren. litit er kuædit huorttueggia enda munu litil hafa verit yrkisefnin. og er þat þo enn minna er þu hefir ortr Þiodolfr. Suo er og herra seigir Þiodolfr. og er Halli ordhuass miog. enn skyldara þætti mier honum ath hefna faudr sins enn eiga sennr vid mik hier j Noregi. Er þath satt Halli seigir konungr. Satt er þath herra seigir hann. Hui forttu af Jslandi til haufdingia vid þath ath þu hafdir eigi hefntt faudr þins seigir konungr. Þui herra seigir Halli ath ek var barn ath alldri er fadir minn var vegen og toku frændr malit og sættuztt ꜳ fyrir mina haund. enn þath þikir illt nafn ꜳ voru landi ath heita gridnidingr. Konungrinn suarar. þath er naudsyn ath ganga ei ꜳ grid edr sættir og er vr þessu alluel leyst. Suo hugda ek herra seigir Halli. enn vel mꜳ Þiodolfr tala stormannlega vm slika hluti þui ath aunguan veit ek iafngreypilega hefntt hafa sins faudr sem hann. Uist er Þiodolfr liklegr til ath hafa þath hraustliga giortt seigir konungr edr huad verkum giortt vm þath ath hann hafi þath framar giortt enn adrir menn. Þath hellztt herra seigir Halli ath hann ꜳt sinn faudurbana. Nu æpttu menn vpp og þottuztt alldri slik undr heyrtt hafa. Konungrenn broste ath og bad menn vera hlioda. Gior þetta satt er þu seigir Halli seigir konungr. Halli mælltti. þath hygg ek ath Þorliotr hieti fadir Þiodolfs. hann bio j Suarfadardal ꜳ Jslandi og var hann fꜳtækr miog enn atti fiolda barna. enn þath er sidr ꜳ Jslandi ꜳ haustum ath bændr þinga til fꜳtækra manna og var þꜳ eingi fyrri til nefndr enn Þorliotur fadir Þiodolfs. og einn bondi var suo storlyndr ath honum gaf sumargamlan kalf. sidan sæker hann kalfen og hafde ꜳ taum og var lykkia ꜳ enda taumsins. og er hann kemr heim ath tungardi sinum hefr hann kalfen vpp ꜳ gardin. og var furdulega hꜳr garduren en þo var hærra fyrir innan þui ath þar hafdi verit grafit torf til gardzins. sidan fer hann inn yfir gardinn enn kalfrinn vellttr vt af gardinum. en lyckian er ꜳ var taumsendanum braztt vm hals honum Þorlioti og kendi hann ei nidr fotum. hieck nu sinu meigin huorr og voru daudir badir er til var komit. drogu baurnin heim kalfin og giordu til matar og hygg ek ath Þiodolfr hafdi oskertt sinn hlut af honum. Nærri hofi mundi þat seigir konungr. Þiodolfr brꜳ suerdi og villdi hauggua til Halla. hliopu menn þꜳ j milli þeirra. Konungr kuad huoregum hlyda skylldu ath giora avdrum mein. leitadir þu Þiodolfr fyrri ꜳ Halla. Vard nu suo ath vera sem konungr villdi. Færdi Halli drapuna og mællttiztt hvn vel fyrir og launadi konungr honum godum peningum. Leid nu ꜳ vetrinn og var alltt kyrtt.


64. Einarr uar madr nefndr og var kalladr fllvga hann var son Hareks or Þiottu[9]. hann var lendr madr og hafdi syslu ꜳ Halogalandi og finnferd af konungi og var nu j kiærleikum miklum vid konung enn þo elldi þar iafnan ymsu ꜳ. Einar var veinardarmadr mikell. drap hann menn[10] ef ei giordu alltt sem hann villdi og bætti aungvan mann. Einars var von til hirdarennar ath jolunum. þeim Halla og Sigurdi sessunaut hans vard talad til Einars. sagdi Sigurdr Halla fra ath eingi madr þordi ath mæla j moti Einari eda j adra skal ath leggia enn hann villdi og hann bætti ecki fe fyrir vig edr ran. Halli suarar. vændishaufdingiar mundu sliktt kalladir ꜳ voru landi. Mæl þu varliga felagi seigir Sigurdr þui ath hann er litilþægr ath ordum ef honum er j moti skapi. Þo ath þier sieud aller suo hrædder seigir Halli ath eingen yduar þori ath mæla eitt ord j moti honum þꜳ seigi eg þier þath ath eg skylldi kiæra ef hann giordi mier rangtt og þess get eg ath hann bæti mier. Hui þier enn audrum seigir Sigurdr. Þath mundi honum synaztt seigir Halli. Þar til þræta þier hier vm ath Halli bydr Sigurdi ath vedia hier vm. leggr Sigurdr hier vid gullhring er stod halfa mork enn Halli leggr vit haufud sitt. Einar kemr ath iolunum og sitr hann ꜳ adra haund konungi og menn hans vt fra honum. var honum aull þionuztta veitt sem konungi sialfum. Og ioladag er menn voru mettir mælltti konungrin. nu vilium vær hafa fleira til gamans |[11] en drekka. skallttu nu Einar seigia oss huad til tidinda hefir ordit j faurum ydrum. Einar suarar. ecki kann eg þath j frasagnir ath færa herra þo ath vær hnuskum Bufinna edr fiskimenn. Konungr suarar. seigit setliga þui ath vær erum litilþægir ath og þikir oss gaman at þui aullu þo ath ydr þiki litils vertt er jafnan standit j stridi. Þath er þo herra hellztt ath seigia seigir Einar ath j fyrra sumar er vær kuomum nordr ꜳ morkina mættu vær Jslandzfari einu og haufdu þeir vordit þangad sæhafa og setid þar vm vetrinn. bar eg ꜳ hendr þeim ath þeir mundu att hafa kaup vit Finna fyrir utan yduartt lot edr mitt. enn þeir duldu og geingu ei vit enn oss þottu þeir otrulegir og beidda eg þꜳ ransoknar enn þeir syniudu þuerliga. eg sagda þath þꜳ ath þeir skylldi hafa þath er þeim væri verra og makligra og bad eg mina menn vopnaztt og leggia ath þeim. eg hafda fimm langskip og laugdu vær ath ꜳ bædi bord og liettum ei fyr en hrodid var skipit. og einn islendzkr madr er þeir kaulludu Einar vardiztt suo vel ath hans maka fann eg alldri og vist var skadi ath vm þann mann og ei hefdum vær vnnit skipit ef sliker hefdi aller verit innanbordz. Jlla giordir þu þath Einar seigir konungr er þu drepr saklausa menn þo ath ei giori alltt sem þier likar beztt. Mun ek ei seigir Einar sitia fyrir hættu þeirri. enn mæla þat sumir menn herra ath þier giorit ei alltt sem gudrettiligaztt. en þeir reynduztt illa og fundu vær miken finnskrepp j skipinu. Halli heyrdi huad þeir tauludu og kastadi knifinum fram ꜳ bordit og hætti ath eta. Sigurdr spurdi ef hann væri siukr. (Hann kuad þat ei) vera enn kuad þetta þo sott ver(r)a. Einar fluga sagdi lꜳt Einars brodur mins er hann kueztt felltt hafa ꜳ kaupskipinu j fyrra sumar og mꜳ vera ath nu gefi til at leita epttir botunum vit hann Einar. Tala ecki vm felagi seigir Sigurdr sꜳ mun vænzttr. Nei sagdi Halli ecki mundi hann suo vit mik giora ef hann ætti epttir mik ath mæla. Hliop hann þꜳ fram yfir bordit geck innar fyrir hꜳsætit og mælltti. tidindi saugdu þier Einar bondi þau mier acktta ærit miog i drapi Einars brodr mins er þier saugduztt felldan hafa ꜳ kaupskipinu j fyrra sumar. nu vil eg uita huortt þu villtt nauckru bæta mier Einar brodur minn. Hefir þu ei spurtt at eg bæti eingan mann seigir Einar. Eigi er mier skylllt ath trua þui seigir Halli ath þier væri alltt illa gefit þo ath eg heyrda þath sagtt. Gack burtt madr seigir Einar annar mun verri. Halli geck ath sitia. Sigurdr spyr hue fariztt hafdi. Hann suarar og kueztt hafa hotun fyrir febætr. Sigurdr bad hann ei opttar koma ꜳ þetta mal og sie laus vedianen. Halli kuad honum vel fara en ꜳ skal koma opttar. Og annan dag epttir geck Halli fyrir Einar og mælltti. þath mal vil eg vekia Einar ef þu villtt naukru bæta mier brodur minn. Einar suarar. þu ertt seinþreyttr ath og ef þu dregst ei brutt þꜳ munttu fara slika faur sem brodir þinn edr verri. Konungren bad hann ei suo suara. og er þath frændunum ofraun og veit ei huers hugar huerium lier. en þu Halli kom ei apttr ꜳ þetta mal þui ath stærri bockar verda ath þola honum sliktt en þu ertt. Halli suarar. svo mun vera uerda. Geck hann þꜳ til rums sins. Sigurdr fagnar honum vel og spurdi hue fariztt hafdi. Halli kueztt hafa heitan fyrir febætr af Einari. þotti mer þath j hug seigir Sigurdr og sie laus vedianin. Vel fer þier (segir) Halli en ꜳ skal ek koma þridia sinn. Gefa vil ek þier nu til hringinn sagdi Sigurdr ath þu latir vera kyrtt er þetta hefir þo naukud af mier til hlotiztt j fyrstu. Halli suarar. synir þu huerr madr þu ertt og ecki mꜳ þier vm kenna huersu sem til vegar fer. en profa skal enn vm sinn. Og þegar vm morgunenn er konungr tok handlaugar og Einar fluga geck Halli ath honum og kuaddi konunginn. konungrinn spyrr huad hann villdi. Herra seigir Halli. ek vil segia ydr draum minn. ek þottumztt vera allr madr annar enn ek er. Huad manni þottiztt þu vera seigir konungr. Ek þottumztt vera Þorleifr skalld. enn hann Einar fluga þotti mier uera Hakon jall Sigurdarson og þottumztt ek hafa ortt um hann nid og munda ek sumt nidit er ek uaknada. Sneri Halli þꜳ vtar epttir haullunni og kuad naukud fyrir munni sier og namu menn ei orda skil. Konungr mælltti. þetta var ecki draumr annar en hann dregr þessi dæmi saman. og suo mun fara med ykkr[12] sem for med þeim Hakoni Hladaialli og Þorleifi skalld. og þath sama giorir Halli hann suifiztt einkis og megu vit sia ath bitit hefir nidit rikari mann en suo sem þu ertt Einar sem var Hꜳkon iall. og mun þat munad medan Nordrlond eru bygd ok er venri einn kuidlingr ef munadr uerdr epttir en litil femuta vm dyran mann kueden. og gior suo vel og leys hann af med naukuru. Þier skulud rada herra seigir Einar og seg honum ath hann taki .iij. merkr silfrs af fehirdi minum er ek fieck honum sidarztt j siodi. Þetta var sagtt Halla. geck hann ath finna fehirdinn og sagdi honum. Hann kuad uera .iiij. merkr silfrs j siodnum. Halli kueztt .iij. hafa skylldu. Halli geck þꜳ fyrir Einar og sagdi honum. Hafa mundir þu þath er j uar siodnum seigir Einar. Nei sagdi Halli audruuis skallttu na lifi minu en ek uerdi þiofr af fe þinu og sa ek ath þu hefdir þath ættlad mier. |[13] Og suo uar ath Einar hafdi þath ættlad Halla ath hann mundi þat er j uar siodnum hafa og þotti honum þath nog banasok. Geck Halli nu til sætis sins og syndi Sigurdi fied. Sigurdr tok hringinn og kuad Halla vel hafa til unnit. Hann suarar. eigi eru vit þꜳ iafner þegnar og tak hring þinn og niot manna beztt. en þier satt ath seigia þꜳ atta ek alldri skyll(tt) uid þenna mann er Einar hefir drepit og villda ek vita ef ek næda fenu af honum. Eingum manni erttu likr ath prettum seigir Sigurdr. Einar for brutt epttir jolin nordr ꜳ Halugaland.


65. Vm vorit bad Halli konung orlofs ath fara til Danmerkr j kaupferd. Konungr bad hann fara sem hann villdi. og kom apttr skiott þui oss þikir gaman ath þier. og far varlega fyrir Einari flugu hann mun hafa illan hug ꜳ þier og sialldan veit ek honum jafnsleptt tekiztt hafa. Halli tok sier far med kaupmonnum sudr til Danmerkr og suo til Jotlandz. Raudr hiet madr er þar hafdi syslu og rieztt Halli þar til uistar. Þath bar til eitt sinn er hann skylldi hafa þing fiolmennt. og er menn skylldu þar mæla laugskilum sinum þꜳ uar suo mikit hareyste og gap ath eingi madr mætti þar malum sinum fram koma. og foru menn vit þath heim vm kuelldit. Þath var vm kuelldit er menn kuomu til drykiar ath Raudr mælltti. þath væri radleitinn madr er rad fyndi til ath folk þetta alltt þagnadi. Halli suarar. Þath fær ek giortt þegar ek vil ath hier skal huortt mannzbarn þagna. Þath fær þu ei giortt landi seigir Raudr. Vm morgunen kuomu menn til þings og var nu sliktt op og gap sem hinn fyrra dag og vard aungum malum skilad. foru menn vit þath heim. Þꜳ mælltti Raudr. villttu vedia vm Halli huortt þu fær hliodit ꜳ þinginu edr ei. Halli kueztt þess buinn. Raudr suarar. legg vit haufut þitt en ek gullhring er stendr mork. Þath skal vera seigir Halli. Vm morgunenn spurdi Halli Raud ef hann villdi vedianina hallda. Hann kueztt hallda uilia. Kuomu menn nu til þingsins og var nu sliktt op eda meira sem hina fyrri dagana. Og er menn vardi siztt hleypr Halli vpp og æpir sem hæst matti hann. hlydi aller menn mier er mals þorf. mier er horfin hein og heinasmior skreppa og þar med allur skrepuskrudi sꜳ er kallmanni er betra ath hafa enn ath missa. Aller menn þaugnudu. sumir hugdu ath hann mundi ær vordin en sumir hugdu ath hann mundi tala konungs eyrendi nauckur. Og er hliod fiekst settiztt Halli nidr og tok vit hringinum. Enn þegar menn sau ath þetta var ecki nema daruskapr þꜳ var hꜳreysti sem adr. og komst Halli ꜳ hlaupi vndan þui at Raudr villdi hafa lif hans ok þotti þetta verit hafa hin mesta ginning. Letti hann ei fyrr en hann kom til Einglandz.


66. Þa ried fyrir Einglandi Haralldr Gudinason. Halli fer þegar ꜳ konungs fund og kueztt hafa ortt um hann drapu og bad sier hliods. Konungr let gefa honom hliod. seztt Halli fyrir kne konungi og flutti fram kuædit. Og er lokit var kuædinu spurdi konungr skalld sitt er var med honum huern veg væri kuædit. Hann kueztt ættla ath gott væri. Konungr baud Halla med sier ath vera enn Halli kueztt buen vera til Noregs adr. Konungr kuad þꜳ þann veg fara mundu af hendi vm kuædislaun vit þig sem vær niotum kuædisins þui ath eingin hrodr verdr oss ath þui kuædi er einginn kann. sit nu nidr ꜳ golfit en ek mun lata þetta silfri j haufud þier og (þat) þꜳ þath er j hꜳrinu lodir og þikir mier þꜳ huortt horfa epttir audru er vær skulum eigi nꜳ ath nema kuædit. Halli suarar. bædi mun vera ath litilla launa mun vertt vera enda munu þessi launin og litil vera. lofa munu þier herra ath ek ganga vt naudsynia minna. Gack sem þu villtt seigir konungr. Halli geck þar til er skipsmidir voru og bar j hofut sier tioru og giordi sem diskr uæri og geck sidan inn og bad hella silfrinu yfir sig. konungr kuad hann vera braugdottan. og var nu helltt yfir hann og uar þath mikit silfr er hann feck. For hann sidan þangat er skip þau voru er til Noregs ættludu og uoru aull burttu nema eitt og var þar radinn fioldi manna med miklum þunga. en Halli hafdi of fiꜳr og villdi giarna j burtt þui ath hann hafdi ecki kuædi ortt vm[14] konung annat enn kuedit endilausu og matti hann þui ecki kenna þath. Styrimadr bad hann fꜳ til rad ath Sudrmenn geingi vr skipinu og kueztt þꜳ vilia giarna taka vid honum. enn þa uar komit ath uetri. Halli uar hia þeim j herbergium vm hrid. Eina nott let Halli illa j suefni og uar leingi adr þeir fiengu vakit hann. þeir spurdu huad hann hefdi dreymtt. Halli kuad lokit þui ath hann mundi bidia þꜳ fars hiedan fra. mier þotti madr koma ath mier ogrlegr og kuad þetta.


Hraung er þars hafnan þaungul
|[15] helld ek vm siztt ek for selldag
huortt er sitk ath Ranar.
sumir eru j bud med humrum
liost er lysu ath gista
lennda ek vt vit strondu.
þui sit ek bleikr j bruki
blakir mier þarmr vm hnaka
blaker mier fyrir þinum h(naka).


Og er Sudrmenn vissu draum þenna re(du)zt þeir vr skipinu og þotti bani sinn ef þeir færi þar j. Halli reztt þegar j skip og sagdi ath þetta uar prettr hans enn eingi draumr. og toku þeir vt þegar þeir voru bunir og toku Noreg vm haustit. og for Halli þegar til Harallz konungs. Hann tok vel vid Halla og spurdi huortt hann hefdi þꜳ ortt vm adra konunga. Halli kuad þetta.


Ortta ek eina
vm jall þulu
verdrath drapa
med Daunum verri.
faull eru fiortan
og faung tiu.
opit er og aunduertt
aufugtt stigandi.
suo skal yrkia
sꜳ er illa kann.


Konungr brosti ath og þotti honum jafnan gaman ath Halla.


67. Haralldr konungr for vm vorit til Gulaþings og um dagenn spurdi konungr Halla huersu honum yrdi til kuenna um þingit. Halli suarar.


Gott er Gulaþing þetta
giliv vit huad er vilium.


Konungrinn for þadan nordr til Þrandheims. Og er þeir sigldu fyrir Stad attu þeir Þiodolfr og Halli bodarvord ath hallda og uar Halli sæsiukr miog og lꜳ vndir bati. en Þiodolfr vardath þiona einn. og er hann bar vistina fell hann vm fot Halla er stod vt vndan batinum. Þiodolfr kuad þetta.


Wt stendr vnndan bati
ilfat. munttu nu gilia.


Halli suarar.


Þion giori ek þann ath suemi
Þiodolf læt ek mat sioda.


For konungrinn nu leidar sinnar vnztt hann kom j kaupangr. Þora drottning var nu med honom og var hun litt till Halla. en konungr var vel til hans og þotti gaman ath Halla iafnan. Þess er getit einn dag ath konungrinn geck vt vm stræti og fylgdin med honum. Halli var þar j faur. konungrin hafdi auxi j hendi og aull gullreken en silfrvafit skapttit og silfrholkr mikell ꜳ forskepttinu og þar j ofan steinn godr. þath var ꜳgiætr gripr. Halli sꜳ iafnan til auxarennar. konungr fann þat bratt og spurdi huortt Halla litiztt vel ꜳ auxina. Honum kueztt vel ꜳ litaztt. Hefir þu sied betri auxi. Eigi ættla ek seigir Halli. Villttu lata serdaztt til auxarennar seigir konungr. Eigi seigir Halli. en vorkun þiki mier ydr ath þier vilid suo selia sem þier keypptud. Suo skal uera. Halli seigir konungr tak med og niot manna beztt. gefin var mier ennda skal suo selia. Halli þakadi konungi. Vm kuelldit er menn kuomu til dryckiar taladi drottning vit konung ath þath væri undarlegtt og ei vel til skiptt ath gefa Halla þꜳ gripi er varla er otigna manna eiga fyrir klamyrdi sin en þꜳ fꜳ sumir litit fyrir goda þionozttu. Konungr kueztt þui rada vilia huerium hann giæfi gripi sina. vil ek ei snua ordum Halla til hins verra þeim er tuirædi eru. Konungr bad kalla Halla og suo uar giortt. Halli laut honum. Konungr bad Halla mæla naukur tuirædisord vid Þoru drottningu. og vit huersu hun þolar. Halli laut þꜳ ath Þoru og kuad.


Þu ertt makleguztt miklu
munar storum þath Þoru
flenna vpp ath enni
alltt ledr Haralldz redri.


Takit hann og drepi seigir drottning. vil ek eigi hafa hropyrdi hans. Konungr bad aunguan suo diarfan uera ath ꜳ Halla tæki hier fyrir. enn ath þui mꜳ giora ef þier þikir aunnur maklegri til ath liggia hia mier og uera drottning og kanttu varla at heyra lof þitt. Þiodolfr skalld hafdi farit til Jslandz medan Halli var j burttu fra konungi. Þiodolfr hafdi flutt vtan af Jslandi hest godan og uilldi gefa konungi og liet Þiodolfr leida hestinn j konungsgard og syna konungi. Konungrinn geck ath sia hestenn og uar mikell og feitr. Halli uar þar hia er hesturen hafdi vti sinina. Halli kuad þꜳ.


Dyr er ꜳualltt
hefir saurugtt ast
hestr Þiodolfs erdr
hann er drottins serdr.


Tui tui seigir konungr hann fremr alldri j mina eigu ath þessu. Halli giordiztt hirdmadr konungs og bad sier orlofs til Jslandz. konungr bad hann fara varlega fyrir Einari flugu. Halli for til Jslandz og bio þar. eydduztt honum peningar og lagdiztt hann j vtrodr og eitt sinn feck hann androda suo mikenn ath þeir toku naudulega land. og um kuelldit var borinn fyrir Halla grautr og er hann hafdi etit fꜳ bita hnigr hann apttr og var þꜳ daudr. Haralldr spurdi lat tueggia hirdmanna sinna af Jslandi Kolla ens pruda og Snægluhalla. hann suaradi suo til Kolla. fyrir daurum mun dreingren hnigit hafa. enn til Hallu sagdi hann suo. ꜳ grauti mundi greyit sprungit hafa. Lyk ek þar saugu fra Snægluhalla.




Fotnoter:

  1. (Kapittelnummerering i utgaven fortsetter fortløpende fra Auðunar þáttr vestfirðska.)
  2. hann tilf. Cd.
  3. huar Cd.
  4. silgdu Cd.
  5. 831
  6. 832
  7. nakrv Cd.
  8. 833
  9. þorottv Cd.
  10. menu i teksten.
  11. 834
  12. ukkr Cd.
  13. 835
  14. vinn tilf. Cd.
  15. 836