Forskjell mellom versjoner av «Stefnis þáttr Þorgilssonar»

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
m
 
Linje 3: Linje 3:
 
!align="center" valign="top" width="40%" | '''Velg språk''' !!align="center" valign="top" width="10%" | Norrønt !!align="center" valign="top" width="10%"| Islandsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Norsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Dansk !!align="center" valign="top" width="10%"| Svensk !!align="center" valign="top" width="10%"| Færøysk
 
!align="center" valign="top" width="40%" | '''Velg språk''' !!align="center" valign="top" width="10%" | Norrønt !!align="center" valign="top" width="10%"| Islandsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Norsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Dansk !!align="center" valign="top" width="10%"| Svensk !!align="center" valign="top" width="10%"| Færøysk
 
|-
 
|-
! Denne teksten finnes på følgende språk ► !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Stefnis þáttr Þorgilssonar]] !!  !!  !! [[Fil:Dansk.gif|32px|link=Fortællingen om Stevner Torgilsson]] !!  !!  
+
! Denne teksten finnes på følgende språk ► !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Stefnis þáttr Þorgilssonar (Flateyjarbók)]] !!  !!  !! [[Fil:Dansk.gif|32px|link=Fortællingen om Stevner Torgilsson]] !!  !!
 +
|-
 +
!  !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Stefnis þáttr Þorgilssonar]] !!  !! !! [[Fil:Dansk.gif|32px|link=Fortælling om Stefner Thorgilssøn (C.C.Rafn)]] !!  !!
 +
|-
 +
!  !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Fjörutíu Íslendinga þættir: Stefnis þáttr Þórgilssonar]] !!  !!  !!  !!  !!  
 
|-
 
|-
!  !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Fjörutíu Íslendinga þættir: Stefnis þáttr Þórgilssonar]] !!  !! !! [[Fil:Dansk.gif|32px|link=Fortælling om Stefner Thorgilssøn (C.C.Rafn)]] !!  !!
 
 
|}
 
|}
  

Nåværende revisjon fra 9. sep. 2020 kl. 09:57

Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Original.gif


Íslendinga sögur

Stefnis þáttr Þorgilssonar

Guðni Jónsson

bjó til prentunar


1. Stefnir kom til Óláfs konungs.

MAÐR er nefndr Stefnir. Hann var sonr Þorgils Eilífssonar, Helgasonar bjólu, Ketilssonar flatnefs, Bjarnarsonar bunu. Stefnir var fæddr á Kjalarnesi ok óx þar upp, meðan hann var barn. Stefnir fór útan, þá er hann var á ungum aldri, ok tók trú í Danmörk ok var göfugr maðr. Stefnir kom til Þorvalds Koðránssonar ok fór víða um heim með honum at kanna helga staði ok ríkra manna siðu. Um síðir hvarf Stefnir aftr norðr í lönd. Fann hann þá Óláf Tryggvason fyrir vestan haf ok gerðist hans maðr. Fór hann vestan með Óláfi konungi til Nóregs.


2. Stefnir fór til Íslands ok boðaði kristni.

Stefnir inn íslenzki var með Óláfi konungi. Konungr átti oftliga tal við Stefni, því at hann var vitr maðr ok hafði farit víða. Frétti konungr hann mjök at framferðum ok siðum ríkra höfðingja í öðrum löndum, svá um ferðir þeira Þorvalds Koðránssonar. Stefnir sagði slíkt, er hann spurði. Konungr spurði Stefni, ef honum væri hugr á at vitja frænda sinna á Íslandi ok boða þar helga trú.
   Stefnir svarar: "Svá var þar tekit á fyrir flestum mönnum fyrir Þorvaldi, þá er hann fór þess erendis til Íslands með Friðreki byskupi, at mik langar ekki til þess, ok var hann í alla staði betr til færr en ek at flytja þann boðskap."
   Konungr mælti: "Með því at ek hefi svá upp hafit at flytja kristniboð hér í Nóregi, at ek hefi fullkomliga statt upp á mitt hjarta, at ek skal aldri fyrr létta þessu starfi en allt landsfólk er hér rétt trúat, þá skal ek eigi síðr ástunda með öllu kostgæfi at leiða guði til handa þann lýð, er Ísland byggir eða önnur Norðrlönd, þau er hingat liggja undir várt ríki til kaupferða eða atflutninga þeira gæða, er vér megum eigi missa, en þau lönd megu hálfu síðr þarfnast þeira hluta sumra, er heðan flytjast. En þat er eigi heyriligt, at kristnir menn saurgi sína trú svá, at þeir eigi kaup við heiðingja ok annat vinskaparsamneyti sem við sína bræðr. Nú hefi ek þat helzt hugsat at senda til Íslands ok boða guðs trú ok vita, hversu við lætr. Sé ek hér með oss annan eigi líkara til felldan þessa erendis, því at þú ert þeim samlendr ok ættaðr vel, algerr í trú ok helgu siðferði."
   Stefnir svarar: "Gjarna vil ek fara yðra sendiför, hvárt er þér líkar til Íslands eða annars staðar. En uggr er mér á, at til lítils komi mín ferð, því at Íslendingar, frændr mínir, eru harðir viðeignar ok vilja seint láta af því, er þeir taka upp."
   Því næst bjóst Stefnir til Íslands, lét síðan í haf með nökkurum lærðum mönnum ok öðru föruneyti, er Óláfr konungr fekk honum. Greiddist þeira för vel. Þeir höfðu útivist bæði hæga ok skamma. Stefnir kom skipi sínu í Gufuárós nökkuru fyrir alþingi. Tók hann þegar opinberliga at boða guðs erendi. Ok er menn vissu, at hann var kristinn ok með hverju erendi hann fór, þá tóku þeir við honum illa ok ómannliga, en þó frændr hans einna verst. Hann fór djarfliga yfir við tíunda mann vestr ok suðr.
   Ok er hann sá, at engir skipuðust við hans fortölur í þeim heruðum, því at allt fólk var heiðit fyrir sunnan land ok um Vestfirðingafjórðung, þá reiddist Stefnir ok lét brjóta hof ok hörga ok brjóta skurðgoð með styrk sinna förunauta. Þá söfnuðust saman heiðingjar ok létu þá eigi ná at brjóta hof sín eða meiða goð sín.
   Á því sama sumri var þat lögtekit á alþingi, at hvern þann skyldi gera sekan ok útlægan, er lastaði goðin eða veitti þeim nökkura meingerð eða ósæmð. Skyldi þær sakir sækja frændr þeira, er fyrir sökum váru hafðir, þrímenningar ok fjórmenningar ok þar í milli, því at heiðnir menn kölluðu kristnina frændaskömm. Fyrir því sekðu Stefni frændr hans, synir Ósvífrs Helgasonar, Óttarssonar, Bjarnarsonar, Ketilssonar flatnefs. Þeir hétu svá: Þórólfr ok Áskell, Torráðr ok Vandráðr. En Óspakr, bróðir þeira, vildi eigi sækja hann.
   Stefnir svaraði þeim, þá er þeir höfðu sekðan hann þessi sekð: "Þér hafið mik fyrirdæmðan, ok mun mik þat ekki saka. En heðan munu eigi líða margir vetr, áðr yðr mun fyrir þessa sök at hendi koma mikil ógifta ok hamingjuleysi."


3. Tók út skip Stefnis.

Skip Stefnis stóð upp um vetrinn í Gufuárósi, en um várit, er snjó leysti ór fjöllum, þá tók upp skipit allt ok sleit út allt samt, árvöxtr ok stormr veðrs. Rak skipit til hafs, ok þótti heiðingjum auðsýnt, at goðin váru reið Stefni. Þar um kváðu þeir vísu þessa:


Nú hefr stafnval Stefnis,
straumr ferr of hol knerri,
felliveðr af fjalli
fjallrænt brotit allan.
Heldr getum vér, at valdi,
vesa munu bönd í löndum,
geisar á með ísi,
ásríki gný slíkum.[1]


Litlu síðar kom skip Stefnis at landi með valdi ok vilja almáttigs guðs ok var svá, at lítt var lest eða ekki.


4. Stefnir kom af Íslandi.

Þat sumar kom á fund konungs útan af Íslandi Stefnir Þorgilsson, er konungr hafði sent út þangat it fyrra sumarit, sem áðr er getit. Tók hann við honum með inni mestu blíðu, ok var Stefnir með hirð konungs ok sagði honum allt it sanna um sínar ferðir ok hversu þungliga hans máli var tekit á Íslandi, kveðst þat ætla, at seigt myndi veita at kristna Ísland.


5. Dráp Stefnis.

Stefnir Þorgilsson hafði verit með Óláfi konungi Tryggvasyni, síðan konungr hafði sent hann til Íslands, sem fyrr er ritat. Var Stefnir með því liði Óláfs konungs, er siglt hafði frá honum á Vindlandi. En er þau tíðendi kómu norðr í Nóreg, at Óláfr konungr var ráðinn frá ríki, þá fekk Stefni þat mikils harms sem öðrum ástvinum konungs. Angraði sú saga mest alla þá, er lengst höfðu verit með Óláfi konungi ok í mestum kærleikum.
   Stefnir unði eigi í Nóregi eftir Óláf konung. Réðst hann þá til Rómferðar ok gekk suðr. En er hann kom sunnan í Danmörk, kom hann einn dag þar, sem fyrir var Sigvaldi jarl. Ok er Stefnir sá jarl, þá kvað hann þetta:


Munkat nefna, -
nær munk stefna:
niðrbjúgt es nef
á níðingi, -
þann er Svein konung
sveik ór landi
ok Tryggvason
á tálar dró.[2]


Þetta var sagt Sigvalda jarli, ok þóttist hann kenna sitt mark á þessu ok lét taka Stefni ok drepa hann, ok var þetta ein hans dauðasök.




Athugasemdir og skýringar:

  1. Vísan er skýrð áður í I. bindi á 254. bls.
  2. Vísan er áður komin í I. bindi á 274. bls.