Styrbjarnar þáttr Svíakappa

Fra heimskringla.no
Revisjon per 2. jan. 2021 kl. 11:16 av August (diskusjon | bidrag)
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif


Flateyjarbók


Her hefr vpp þaat Styrbiarnar suiakappa

er hann bardiz vid Eirek Suiakonung


Fra þui er at segia at Æirekr ok Olafr redu Suiauelldi synir Bearnnar hins gamla. Olafr atti Jngibiorgu dottur Þrandar Sulu jarlls. Ylfr het brodir hennar. Beornn het son Olafs ok Jngibiargar. Olafr vard braddaudr af eitri undir bordum at Uppsỏlum. Æirekr fædde Beornn upp med hird sinne eptir er fadir hans var andadr. Ulfr fostrade hann. Þa er Beornn var .xij. vetra sat hann a haugi fỏdur sins ok kom æigi undir bord med konungi. þa talde hann til rikis j fysta sinn ok quat likt tilfarit rikinu yfirsionar ok alldri sinum ok quat nockut bernsliga fram fara. hinn sami atburdr gerdizst um þat annat vorit ok hit þridea. Æirekr talde hann æigi tilkominn til konungdoms ne til erfdar fyrr en hann væri .xvj. vetra en þa kuezst hann mundu lata vera kyrt firir sina hond. A þeim misserum urdu þeir missattir Aki hirdmadr Æireks ok Beornn. rak Biorn slædur yfur hỏfut honum en Aki rak hornn a naser Birnni. en þann sama dag drap Biornn Aka firir hallardyrum. þat uillde Biornn ỏngu bæta en konungr bætti þat ok vard þa konungr at fara til ueitzslu annarrer. en Biornn uar þar eftir ok beid þings. en a þinge redu bændr menn til af litlum stigum þann er Birnni uarnnade konungdoms. uar sa til konungs tekinn yfir þeim hluta landz er Birnni bar til. Eftir þat ridu þeir Baornn ok Ulfr af þinge. slitu þeir nu suo þinginu at alþyda manna kastade eftir þeim torfui ok grioti. Þat redzst litlu sidar at Biornn for til hirdar med konungi. nockuru eftir þat leysti konungr Biornn af hende med .lx. skipa alskipadra ok uel bunum at ỏllu ok skyllde hann vera a burtu .iij. vetr þuiat hann þottizst æigi mega hafua hann j rikinu sakir framgirnne ok ospektar ok þys bændanna. sidan for Beornn j brottu hellt hann þa frettum til huar vera munde konungr þeirra Suianna hinn nytekni. for Beornn þa til motz vid hann ok atti vid hann bardaga |[1] ok fellde hann. for Beornn j Austrriki ok heriade þar ok skylldade menn uida til herfarar med ser. A þriggia uetra fresti nade hann Jomsborg a Uinlande ok uard þar yfir hofdinge. Þar urdu undr þau þa er han uar þar med lid sitt at j dike þui er um uar gert borgina kom upp finngalkn mikit ok quat þetta.


Hilldr stendr hueriann morginn
hialldrs undir raudum skillde
nu hafa sigrmeyiar settan
suerdleik Daunum hardan.
æigut uiga ueige[2]
uil balldrs fỏdur illan
Odinn hỏrdr sem aller
oliosan ualkiosa.


En adr en Biornn for ór lande gaf Æirekr konungr honum vidnefnne af hardfæinge sinne ok styriolld ok kallade hann Styrbiornn. hann for nu j uestruiking. j Danmork gerde hann ufrid mikinn. þat uard at sætt vid Dane at hann gek at æiga Þyri dottur Haralldz Gormssonar enda skylldu þeir fa honum hundrat skipa ok heyia med honum .iij. folkorrostur. ok þa er hann hafde æina natt huillt inne þa for hann til Uindlandz til Jomsborgar af þui at þar var kominn fiolde lids or austrlondum til motz vid hann ok namuzst forina ef hann kęmi æigi. en med lide þui ỏllu for hann aftr til Danmerkr ok hafde hann þa .x. hundrat herskipa ok letzst mundu setiazst j bu þeirre Dana nema fenge þeir honum .cc. herskipa ok mann þann er hann kiore j forina. en hann kaus Haralld konung. Þa kuodo Danir visu.


Eigi uilldu Jotar
ræida gialld til skæida
adr Styrbiarnar stæde
strandar dyr a lande.
nu er Danmarkar drottinn
j dreingia lid genginn
landa uanr ok lyda
lifir anaudr hann audar.


Sidan foru þeir Styrbeornn med oll þessi herskip til Suiþiodar.


Orrosta Eireks ok Biarnar Suiakappa

Þorgnyrr het madr ok var Þorgnyrsson hann uar lỏgmadr a Tiundalande ok suo hafde fadir hans verit. hann uar allra manna uitrazstr er þa voru j Suiauellde. hann uar j mikille uirdingu med Æireki konungi þuiat þar uar lausn ok band allra uandamala sem Þorgnyr uar. hann uar þaa miog alldradr er her er komit sogunne ok litt syndr. En er Æirekr konungr spyrr lidsafnat Styrbiarnar þikizst hann uita at hann mun ætla at uinna Suiauellde undan honum. stefnir hann þa þing ok læitar rads vid spekinga sina. Þorgnyr lỏgmadr lagde þat til at hann bætti miog lỏg vid alþydu ok gerde rett manna godan ok kuęde a huat uopnna edr herklæda huerr bondi skyllde æiga. hann skyllde ok lata stika þiodleid þa er til Upsala la suo at æigi uæri þar skipum fært. .iij. menn voru þeir med konungi er hann hafde j mikille uirdingu þeir uoru ecki uinsælir af alþydu þo voru þeir garpar mykler ok mattu þo litlu sidr heita illuirkiar en hreystimenn. einn þeirra het Helgi Þorgisl ok Þorir. En er Styrbeornn kom vid Suiþiod uard hann uarr vid uidrbuning þann er þar var firir. helldu þeir at lande þar sem þeim þotti fridligazst. þeir toku at rydia gotu j gegnnum skog þann er Myrkuidr hæiter. en þa voru menn geruir j mot þeim ok bonnudu þeim ferd yfir skoginn. Styrbeornn gerde þeim .ij. kosti at hann munde brenna skoginn nema þeim uæri lofut ferd yfir hann. Æirekr konungr kaus at þeir færi yfir skoginn. Styrbiornn komzst med lid sitt allt a Fyrisuollu. Styrbiornn brende skip þau oll er hann hafde þangat haft þuiat hann ætlade at menn munde þa sidr flyia er einge uar kostr j brott at komazst. Þorgnyr lỏgmadr lagde þat rad til med Æireki konungi at hann skyllde lata safnna saman ỏllum eykium hestum ok uxum ok gera ok a alla ok sla fram ór okunum brodda ok attgæira. þar skyllde þrælafolk ok illþyde fara eftir a. var ok suo gert at þessu ollu saman uar fyst hleyft a lid Styrbiarnner enn fysta dag ok fek Styrbiornn af þessu mikit mannspell. annan dag bỏrduzst þeir ok fylktu lide. æinge uar þa lidsmunr. þar var Hemingr jarll med Styrbirnni. natt skilde þa. Styrbeornn blotade þa Þór at aeggian Vlfs fostra sins ok alþydu. Þa nott uar senn madr raudskeggiadr j herbudum Styrbiarnnar ok quat þetta.


Lætr æigi mig lytir
lidbandz sa er frid grandar
ræidr er ek stala styri
Styrbeornn uera kyrran.
þat mun sad um sidir
sigr nennnum her kenna
rodin eru leyfdra lofda
lindis sar at binda.


Þa nott hina somu gek Æirekr j hof Odins ok gafzst honum til sigurs ser ok kuat a tiu uetra frest sins dauda. morgu hafde hann adr blotat þuiat honum horfde vuænna. litlu sidarr sa hann mann mikinn med sidum hetti sa sellde honum reyrsprota j hond ok bad hann skiota honum yfir lid Styrbiarnar. ok þat skyllde hann mæla. Odinn a ydr alla. ok er |[3] hann hafde skotit þa syndizst honum gaflak a lofti ok flo yfir folk Styrbiarnar ok þegar slo blinde a lid Styrbiarnar ok sidan a sealfan hann ok eftir þat urdu suo mikil undr at skrida brast upp j feallit ok hliop ofen a lid Styrbearnar ok drapzst allt hans folk. ok er Haralldr konungr ser þat lagde hann a flotta ok aller Danir ok hofdu syn sina þegar þeir komu a brott þadan er spiot hafde komit ok flogit yfir þa. þeir komu til Danmerkr. Styrbiornn bad sina menn stinga nidr merkisstỏngum ok flyia huergi. Þar fell Styrbeornn ok allt lid hans. þa uar Æirekr a Uppsala brecku ok bad yrkia þann er kunne ok het launum firir. Þorualldr Hialltason orti visur þessar.


Farit til Fyrisuallar
folkatungls huerr er hungrar
verdr at uirkis garde
uestr kuelldridu hesta.
þar hefir hreggdỏgguar hỏgguit
hollaust er þat solar
elfar skins firir ulfa
Æirekr j dyn geira.


Ok enn quat hann.


Jll uard elfar fialla
audkuediundum bediar
til Suiþiodar sidan
sæims uikinga hæiman.
þat æitt lifir þeirra
þeir hofdu lid fleira
gott uar her at henda[4]
hundings er rann unda.


Þorualldr þa at launum halfrar merkr hring firir huora visu. ecki orti hann adr ne sidan suo at menn vissu.




Fotnoter:

  1. 343
  2. uiege Cd.
  3. 344
  4. h'nda (ɔ: henda ell. handa).