Völsa þáttr (Flateyjarbók)
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
||||
|
|
|||||
|
Konungr cristnadi menn nordr vkunnigha
Olafr konungr spurde þa enn af nyiu at land var enn vijda litt kristit en hann lagde mikinn hug a at snua lydnum til almenniligrar truar um allt sitt riki bæde um eyiar ok anndnes. Eftir þui sem j einn fornu kuæde visar til bygde a æinu andnese nordarliga j Noregi þar sem god langskipahỏfnn var undir fiarri meginbygdinne ok suo þiodlæid einn bondi ok husfreyia nỏkkut olldrut. þau attu .ij. bỏrnn son ok dottur at þui sem j upphafui kuædissins segir ok suo hefr.
- Karll hefir buit
- ok kona olldrut
- (a) anndnesi
- æinhueriu.
- atti son
- vid sæima bil
- dræingr ok dottur
- driugskyrliga.
Þar var ok þræll ok ambatt. bondi uar spakr madr ok ohlutdeilinn en kelling var suarkr mikill ok red miog firir hybyla hattum dagliga. bondason var katr ok gledefullr glennzsugr ok uppiuodslumikill. bondadottir var ellri næm ok natturuuitr þoat hon hefdi æigi vid fiolmenni upp uaxit. bonde atti etiutik stora er Lærir het. onguer skyniar hofdu þau a hæilagri tru. Suo bar til a æinu alidnu hausti at æykhestr kallz do var hann miog fæitr ok med þui at heidnir menn hofdu hrossakiot ser til fædu var hestrinn til gerr ok nyttr. ok j fystu er fleginn var rak þræll af honum j æinu þann lim sem eftir skapan natturunnar hafua þesskyns kuikende til getnadar sem ỏnnur dyr þau sem aukazst sin a mille ok eftir þui sem fornnskalldin visa til hæitir uingull a hestum. ok suo sem þrællinn hefir hann af skorit ok ætlar nidr at kasta a uỏllinn hea ser hleypr bondason til hlæiannde ok gripr vid ok gengr inn j stofu þar var firir modir hans dottir hennar ok ambatt. hann hristir at þeim uingulina med morgum kallzyrdum ok quat visu.
- Her megit sea
- helldr rỏskligan
- vingul skorinn
- af uigs fỏdur.
- þer er ambatt
- þessi Volsi
- allodaufligr
- innan læra.
Ambattin skellir upp ok hlærr en bondadottir bat hann vt bera andstygd þessa. Kerling stendr upp ok gengr at odru megin ok gripr af honum ok segir at huorki þetta ne annat skulu þau onyta þat sem til gagns ma verda. gengr fram sidan ok þurkar hann sem vandligaz ok uefr jnnan j æinum linduki ok berr hea lauka ok onnur grỏs suo |[1] at þar firir mætti hann æigi rottna ok leggr nidr j kistu sina. lidr nu suo a haustit at kelling tekr hann upp huert kuelld med æinhuerium formala honum til dyrkanar ok þar kemr at hon uendir þangat til ollum sinum atrunade ok helldr hann firir gud sinn læidande j somu uillu med ser bonda sinn ok bornn ok allt sitt hyski. ok med fiandans krafti uex hann suo ok styrknar at hann ma standa hea husfreyiu ef hon uill ok at suo gervu tekr kelling þann sid at hon berr hann j stofu huert kuelld ok kuedr yfir honum visu fyst manna færr sidan bonda ok suo huerr fra ỏdrum þar til sem kemr at lokum til ambattar ok skylldi huerr madr kueda yfir honum visu. fannzst þat a huers þeirra ummælum huersu hueriu þeirra var vm gefit.
Olafr konungr hitti andnesmenn
Þat hafde verit æinhueriu sinne adr en Olafr konungr uard landflotta firir Knuti konungi at hann hellt skipum sinum nordr med landi. hann hafde frett af þessu andnesi ok þeirri otru er þar for fram ok med þui at hann villde þar sem annars stadar folkinu snua til rettrar truar segir hann firir læidsogumanninum at hann skal af vikea læidinne ok til þeirrar hafnnar er liggr undir fyrr græinda andnesa þuiat byrr uar hægr. koma þeir sid dags j þessa hỏfnn lætr konungr tialda yfir skipum en segir at þeir skulu a skipum liggia vm nottina en hann uill ganga heim til bæiar ok bidr fara med ser Finn Arnnason ok Þormod Kolbrunarskalld. Þeir taka ser allir grakufla ok steypa utan yfuir klædi sin ok ganga suo heim til bæiar um kuelldit j hume vikia af til stofu ok setiazst a beck annan ok skipa suo sessum at Finnr sitr innzstr þa Þormodr en konungr yzstr. bida þar til þess er myrkt er ordit suo at eingi madr kemr j stofu. ok eftir kemr innar kona med liosi ok var þat bonda dottir hon heilsar monnum ok spyrr þa at nafnni en þeir nefnduzst aller Grimar. hon gerir þa upp lios j stofunne. hon ser iafnan til gestanna ok lengst horfir hon a þann er yzstr sitr ok suo sem hon byzst fram at ganga uerdr henni liod a munne ok mællti suo.
- Ek se gull a gestum
- ok guduefiar skickiur
- mer fellr hugr til hringa
- helldr uil ek bing en liuga
- kunni ek þig konungr minn
- kominn ertu Olafr.
Þa suarar hann tilkomumadr sa er yzstr sat. latt þu kyrt yfir þui þu ert kona hyggin. Ecki skiptuzst þau flæirum ordum vid. gek bonda dottir fram ok litlu sæinna kemr inn bonde ok son hans ok þræll. setzt bonda j hægsæte sonr hans upp hea honum an þræll yfir lengra fra honum. eru þeir katir vid gestina af kyrt þeirri. sidan er snuit hybylum a læid ok tekit bord ok settr matr fram. bonda dottir settizst upp hea brodur sinum en ambatt hea þræli. Grimar sitea aller samt sem fyrr var sagt. sidazst kemr innar kerling ok berr Uolsa j fangi ser ok gengr at hægsætinu firir bonda. ecki er þess getit at hon queddi gestina. hon rekr af dukana af Uỏlsa ok setr a kne bonda ok quat visu.
- Aukinn ertu Uolse
- ok vpp vm tekinn
- lini gæddr
- en laukum studdr
- þiggi Maurnir þetta blæti
- en þu bonde sealfr
- ber þu at þer Uolsa.
Bondi let ser fatt vm finnazst tok þo vid ok quat visu.
- Munde æigi
- ef ek um rada
- blæti þetta
- borit j aftan.
- þiggi Maurnir
- þetta blæti
- en þu son bonda
- se þu vid Volsa.
Bondason greip vid honum ok yppir Volsa ok vindr at systur sinne ok quat visu.
- Bari þar beytil
- firir brudkonur
- þær skulu uingul
- uæta j aptan.
- þ. M. þetta blæti
- en þu dottir bonda
- drag þu at þer Volsa.
Hon gerir ser helldr fatt vm en vard þo at at fylgia hybylahattum tok helldr tæpt a honum ok quat þo visu.
- Þess suer ek vid Gefion
- ok vid godin ỏnnur
- at ek naudig tek
- vit nosa raudum.
- þ. M. þ. bl.
- en þræll hiona
- þrif þu vid Volsa.
Þrællinn tekr vit ok quat.
- Hlæifr væri mer
- halfu sæmri
- þykkr ok okkvinn
- ok þo nidr
- en Uỏlsi þessi
- a uerkdogum.
- þ. M. þ. blæti
- en þu þy hiona
- þrystu at þar Vỏlsa.
Ambattin tekr vid honum miog blidliga uefr hann at ser ok klappar honum ok quat visu.
- Vist æigi mætta ek
- uid um bindazst
- j mig at keyra
- ef vid æin lægum
- j andketu.
- þ. M. þ. blæti
- en þu Grimr gestr uorr
- grip þu vid Volsa.
Finnr tok þa vid ok hellt a. hann quat þa visu.
- Legit hefuig uida
- firir andnesium
- snæfgum hondum
- segl upp dregit.
- þ. M. þ. blæti
- enn þu Grimr gride minn
- grip þu vid Uolsa.
Hann fek þa Þormode. tok hann vid ok hugde at allgl(ỏ)ggliga huersu Uolsi er skapadr brosti hann þa ok quat visu.
- Sa ek æj fordum
- þo hefuig farit vida
- flent redr fyrri
- fara med beckium.
- þ. M. þ. blæti
- en þu Adalgrimr
- tak enn vid Volsa.
Konungr tok vid ok quad visu.
- Verit hefuig atyrir
- ok stafnnbui
- ok odduiti
- allra þioda.
- þiggia M. þ. blæti
- en þu hundr hiona
- hirtu baknn þetta.
Hann kastade þa fram a golfit en hundrinn greip þegar upp. en er kerling sa þat þa var hon oll a flugi. bra henni miog vid ok quat visu.
- Huat er þat manna
- mer okunnra
- er hundum gefr
- hæilagt bleti
- hefui mig um hiarra
- ok a hurdasa
- vita ef ek |[2] borgit fæ
- blætinu helga.
- legg þu nidr Lerir
- ok lat mig æigi sia
- ok suelg æigi nidr
- sartikin rỏg.
Konungr kastar þa af ser dularklædunum. þeckizst hann þa. telr hann þa tru firir þeim ok uar kelling treg til truarinnar en bondi nockuru fliotare en med krafti guds ok kostgæfui Olafs verdr þat at lyktum at þau taka oll tru ok eru skird af hirdpresti konungs ok helldu uel tru sidan er þau urdu askynia a huernn þau skylldu trua ok þektu skapara sinn. sa nu huersu illa ok omannliga þau hofdu lifat ok oligt ollum odrum godum monnum. ma þat j sliku synazst at Olafr konungr lagde allan hug a at eyda ok af ma alla osidu ok hæidni ok fordęduskap æinn ueg a hinum yzstum utskogum Noregs uelldis sem j midium herutum meginlandzsins. hafde hann a þui mesta hugsan ad draga sem flesta til rettrar truar. er þat nu ok audsynt ordit at hann hefuir suo gert þessa hluti ok alla adra at gude hefir likat.
Fotnoter:
