Þórarins þáttr ofsa
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
Þórarins þáttr ofsa bjó til prentunar
ÞÓRARINN hét maðr, er kallaðr var ofsi. Hann bjó at Stokkahlöðum í Eyjafirði, ofláti mikill ok afbragðsmaðr. Hann var sonr Þórðar, er mjök verðr getit við Esphælinga sögu, en Hildr var móðir hans, dóttir Gauta Ármóðssonar. Þórarinn var farmaðr mikill.
Þat var eitt sinn, at Þórarinn kom skipi sínu af hafi í Hraunhöfn ok hafði sótt sér húsavið. Þar lá fyrir skip Þorgeirs Hávarssonar, ok hafði hann sekr orðit um sumarit um víg Þorgils, frænda Grettis Ásmundarsonar, ok um launvígsmál Þóris at Hrófá.
Kallaði Þórarinn saman menn sína ok mælti: „Svá er við látit, at hér liggja þeir menn fyrir, sem mörgum eru kunnir at óspekð ok hafa drepit frændr vára, ok er nú mál eftirsjá at veita, ok er Þorgeirr inn versti maðr.“
Síðan bjuggust þeir til at vinna knörrinn. Már hét maðr, en annarr Þórir, er váru með honum.
En er Þorgeirr vissi þetta, þá bað hann menn sína sýna drengskap ok verjast. Síðan gerðist orrosta mikil, ok sóttu at fjórir tigir manna, ok var allmikill liðsmunr. Varði Þorgeirr stafninn alldrengiliga, ok er þynntist skipanin með borðunum, þá óx atsóknin um stafninn. Ok í þeiri svipan felldi Þorgeirr þá Má ok Þóri ok tvá menn aðra, ok fell hann þar sjálfr. Þá hafði hann alls vegit fjórtán menn. Þórarinn felldi þar sjau menn, ok hjó hann af Þorgeiri höfuðit ok hafði með sér til Eyjafjarðar ok lagði þat í salt, er hann kom heim.
Þessi tíðendi spurðust víða. Lofuðu margir þetta verk, ok þótti it mesta snarræði í vera. En Eyjólfr Guðmundarson at Möðruvöllum kvað hinn veginn oftast farit hafa, at húskarlar Ólafs konungs hafi fáir óbættir drepnir verit, — „ok er enn eigi víst, hversu lengi þeir allir eigu sigri at hrósa. Hefir mér ok svá til spurzt sem Þorgeirr hafi átt við liðsmun at etja. Ok þótt hann væri óvinsæll, þá var hann þó kærr konungi.“
Eyjólfr var hirðmaðr Óláfs konungs sem Guðmundr, faðir hans.
En er menn búast til alþingis, þá lét Þórarinn taka höfuðit ok kvað þá skyldu hafa þat með sér ok sýna, hvat þeir höfðu unnit.
En er Þórarinn kom til Lögbergis, var þar sem mest fjölmenni. Tók hann þá til orða: „Kunnigt mun hér öllum mönnum vera um atburð þann, er gerðist it fyrra haust í lífláti Þorgeirs Hávarssonar. Eru þeir menn [hér], er fé hafa gefit til höfuðs honum ok harmsakar átt at reka. Ætla ek, at þeim muni berast vitni um þat, at ek veld því verki, ok þykkjumst ek þessa fjár eigandi orðinn, er menn lögðu til, at þetta verk væri unnit. Ok ef nökkurr grunar sögu mína, þá má hér nú líta höfuð af honum.“ Ok lét hann því þá upp halda.
Þá mælti Eyjólfr Guðmundarson: „Þat ætla ek, at Þorgeirr mun mjök harmdauði vera, ef ek sést vel um í alla staði, því at vér vitum, at Óláfr konungr var vel til hans, ok hirðmaðr hans var Þorgeirr Hávarsson. En þú ferr at þessu, Þórarinn, með miklu ofrkappi. En mikil er alvalds raun ok mörg konungs ráð.“
Síðan skilja þeir, ok hafði Þórarinn aftr með sér norðr höfuð Þorgeirs, ok mælti Þórarinn, er hann kom í Eyjafjörð: „Þá mun flestum mönnum helzt í hug koma dráp Þorgeirs, ef vér leggjum í haug höfuð hans hjá Vaðilshorni.“ Ok svá var gert.
En er skip gengu milli landa, þá kómu þessar fréttir fram í Nóregi fyrir Óláf konung um líflát Þorgeirs Hávarssonar ok förunauta hans. Konungr spurði, hverr því olli. En þeir segja, at Þórarinn ofsi hafi gert, ok þat með, hversu ferliga hann hafi með farit, saltat höfuðit Þorgeirs um vetrinn, en flutt þat síðan til alþingis um sumarit eftir.
Við þessi tíðendi varð konungr ákafliga reiðr ok mælti: „Oft hafa menn drepnir verit, en þess vitum vér eigi dæmi, at svá hafi menn með farit, ok víst vildum vér, at hann hefði þetta feigum höndum gert.“
Í þenna tíma var Þormóðr Kolbrúnarskáld farinn at drepa Þorgrím trölla til Grænlands ok hefna Þorgeirs Hávarssonar. Hann orti ok erfidrápu, er sannar þann allan atburð. Konungr heimti á tal við sik þann mann, er Sigurðr hét. Hann var þá búinn til íslands.
Konungr mælti við Sigurð: „Þá er þú kemr til Íslands, þá far þú á fund Eyjólfs Guðmundarsonar, vinar míns ok hirðmanns, ok fá honum þetta fé. Þat eru átta merkr vegnar. Vil ek gefa honum féit ok þar með vingan mína. En ek vil þat í móti hafa, at hann ráði af dögum Þórarin ofsa.“
Sigurðr tók við fénu, fór síðan leiðar sinnar, lét í haf ok kom skipi sínu í Eyjafjörð. Tókst þar brátt kaupstefna með mönnum.
Eyjólfr reið til skips ok hitti stýrimann. Þeir töluðust við um vistir ok kaup, ok bauð Eyjólfr honum heim til sín, en hásetar vistuðust um Eyjafjörð.
Ok er Sigurðr kom heim á Möðruvöllu, segir hann Eyjólfi orðsending konungs ok bar fram féit. „En hér í móti vill hann, at þú drepir Þórarin ofsa fyrir víg Þorgeirs Hávarssonar.“
Eyjólfr kvaðst þakka konungi fyrir gjafar sínar ok vinmæli, — „en þat álag, er hann vill, at ek gera, þá mun ek til stýra með konungs hamingju.“
En um haustit, er menn riðu til leiðar, reið Eyjólfr með flokk sinn. Þórarinn ofsi reið ok með mikla sveit. Þar var ok þræll hans í för með honum, er Greipr hét, mikill ok sterkr. Menn riðu hart um daginn, ok hleypði þrællinn hesti sínum fram hjá Þórarni, svá at klæði hans verguðust.
Þórarinn mælti: „Ver þú allra þræla armastr, gerandi mér slíkt,“ — ok lýstr hann á hrygginn með sverðshjöltunum. En þrællinn snýst við ok spyrr, ef hann vill nökkut leggja til bóta − − −
