Fjörutíu Íslendinga þættir: Íslendings þáttr sögufróða
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
||||
|
|
Íslendings þáttr sögufróða
Þórleifur Jónsson gaf út
Reykjavík, 1904
Svá bar til á einu sumri, at einn íslenzkr maðr, ungr ok fráligr, enn þó félauss, kom til Haralds konungs (harðráða), ok bað hann ásjá. Konungr spurði, ef hann kynni nökkura frœði. Hann lézt kunna nökkurar sögur. Konungr mælti: „Ek mun taka við þér, svá at þú skalt vera með hirð minni í vetr, ok skemmta ávallt, er menn vilja, hver sem þik biðr“. Ok svá gerði hann; aflaði hann sér skjótt vinsælda af hirðinni, ok gáfu þeir honum klæði, enn konungr sjálfr gaf honum gott vápn í hönd sér. Leið nú svá fram til jóla; þá ógladdist Íslendingr. Konungr fann þat, ok spurði, hvat til bæri ógleði hans. Hann kvað koma til mislyndi sína. „Ekki mun svá vera“, segir konungr, „ok mun ek geta til; þat er ætlan mín, at nú muni uppi sögur Þínar, því at þú hefir jafnan skemmt, hverjum sem beitt hefir í vetr, ok löngum bæði nætr ok daga. Nú mun þér illt þykkja, at þrjóti sögurnar at jólunum, enn þú mundir vilja segja eigi hinar sömu“. „Rétt er svá sem þú getr“, segir hann; „sú ein er sagan eftir, er ek þori eigi hér at segja, því at þat er útfararsaga yður“. Konungr mælti: „Sú er ok svá sagan, at mér er mest forvitni á at heyra. Skaltú nú ekki skemmta framar til jólanna, er menn eru í starfi miklu; enn jóladag hinn fyrsta skaltú upp hefja þessa sögu, ok segja af spöl nökkurn. Þá eru drykkjur miklar, ok má þá sitja skömmum við, at hlýða skemmtaninni. Mun ek svá stilla til með þér, at jafndrjúg verði sagan ok jólin, ok ekki mun þú á mér finna, meðan þú segir söguna, hvárt mér þykkir vel eðr illa“. Þetta fór svá, at Íslendingr hóf upp söguna jóladaginn fyrsta, ok sagði eigi lengi, áðr konungr bað hætta. Tóku menn þá umtal mikit um skemmtanina; mæltu sumir, at þat væri Íslendingi djörfung, at segja þessa sögu, eðr hversu konungi mundi líka. Sumum þótti hann vel segja, enn sumum fannst minna um. Konungr var vandr at, at vel væri til hlýtt. Stóðst þat ok á með tilstilli konungs, at jólin þraut ok lokit var sögunni. Ok hinn þrettánda dag (jóla) mælti konungr: „Er þér eigi forvitni á, íslendingr“, segir hann, „hversu mér líkar sagan“? „Hræddr er ek þar um, herra“, segir hann. Konungr mælti: „Mér þykkir allvel sögð, ok hvergi vikit frá því, sem efni stóð til, eðr hverr kendi þér“? Hann svarar: „Þat var vandi minn úti þar á Íslandi, at ek fór hvert sumar til þings, ok nam ek hvert sumar nökkut af sögunni, er Halldórr sagði Snorrason“. „Þá er eigi undarligt“, segir konungr, „at þú kunnir vel, er þú hefir a£ honum numit, ok heldr mun þessi saga þér at gagni verða. Skaltú með mér vel kominn hvern tíma, er þú vill með mér vera“. Var hann með konungi um vetrinn. Enn um várit fekk konungr honum góðan kaupeyri, ok varð hann síðan þrifnaðarmaðr.
