Geisli er Einar Skúlason kvað um Olaf Haraldsson Noregs konúng
Hopp til navigering
Hopp til søk
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
||||
|
||||||
|
Eptir gömlum handritum
Fimta bindi.
Útgefnar að tilhlutun hins
Kaupmannahöfn 1830
Geisli
er
Einar Skúlason
kvað um
Olaf Haraldsson
Noregs konúng.
- Eins má orð ok bænir
- allsráðanda[1] hins snjalla
- vel er fróðr sá er getr góða
- guðs þrenníng mér kenna,
- göfugt ljós boðar Geisli
- gunnöfligr miskunnar
- ágætan býð ek ítrum
- Ólafi brag sólar.
- 3.
- Síðar heilags brá sólar
- setrs var þat fyrir betra
- auðfinnendum annars
- ómjóss röðuls ljósi;
- æztr þrifnuðr réð efnast
- oss þá er líf á krossi
- jarðar allra fyrða
- ónauðigr tók dauða.
- 4.
- Upprann allrar skepnu
- iðvanðr á dag þriðja
- Kristr með krapti hæstum
- kunnr réttlætis sunnu;
- veit ek at mildr frá moldu
- meginfjöldi reis hölda
- iflaust má þat efla
- ossa ván með hánum.
- 5.
- Sonr sté upp með yndi
- auðar mildr frá hauðri
- jöfra bestr í æztrar
- alls ráðanda hallar;
- lofaðr sitr englum efri
- öðlínga hnígr þíngat
- döglíngs hirð á dýrum
- dagbóls konúngr stóli.
- 6.
- Veitti dýrðar drottinn
- dáðvandr gjafir anda
- mál kynnast þau mönnum
- máttigs framir vátta;
- þá reis upp sú er einum
- alþýð guði hlýðir
- hæstr skjöldúngr býðr höldum
- himin vistar til kristni.
- 7.
- Nú skulum göfgan geisla
- guðs hallar vér allir
- ítr þann er Ólafr heitir
- alstyrkan vel dýrka;
- þjóð veit hann und heiða
- hríð-blásnum sal víða
- menn nemi mál sem ek inni
- mín jarteignum skína.
- 8.
- Heyrðu til afreksorða
- Eysteinn konúngr beinna
- Sigurðr bygg at því snöggum
- sóknsterkr hve ek fer verka;
- drengr berr óð fyrir Ínga
- yðvart bið ek magnit styrkva
- mærð þá er miklu varðar
- máttig höfuðáttar.
- 9.
- Yfirmanni býð ek unnin
- upp er mærð; borin lærðra
- Jón köllum svá allrar
- alþýðu brag hlýða;
- hefjum hendr en leyfa
- hygg ek vin röðuls tiggja
- stóls vex hæð þar er hvílir
- heilagr konúngr fagran.
- 10.
- Öld samir Ólafs gilda
- orðgnóttar bið ek drottinn
- oss at óðgerð þessi
- ítrgeðs lofi kveðja;
- fann ek aldrei val vildra
- vallrjóðanda allra
- raun samir rétt í einu
- ranni fremdar manna.
- 11.
- Þreklynds skulu Þrændir
- þegns prýði brag hlýða
- Krists lifir hann í hæstri
- hall, ok Norðmenn allir;
- dýrð er ágæt orðin
- eljanhress í þessum[4]
- þjóð né þengill fæðist
- þvílíkr í konúngs ríki.
- 12.
- Sighvatr frá ek at segði
- sóknbráðr konúngs dáðir,
- spurt hefir öld at orti
- Óttar um gram dróttar;
- þeir þafa þengil mæra
- því er sizt frama lýstan
- helgum lyt ek er hétu
- höfuðskáld fíra[5] jöfri.
- 13.
- Móðr vann margar dáðir
- munnrjóðr hugins gunna
- satt var at siklíngr bætti
- sín mein guði einum;
- leyndi lofðúngr Þrænda
- liðgegn snara þegna
- fár gramr hefir frægri
- fæzk háleitri gæzku.
- 14.
- Réð um tólf sá er trúði
- tír bráðr á guð láði
- þjóð muna þegnar fæða
- þrjá vetr konúng betra;
- áðr fullhugaðr félli
- fólkvaldr í dyn skjalda
- hann spenni oss fyrir innan
- Ölvis haug frá bölvi.
- 15.
- Fregit hef ek satt at sagði
- snjallri ferð áðr berðist
- drótt nýtr döglíngs máttar
- draum sinn konúngr Rauma;
- stiga sá standa fagran
- stjórnarfimr til himna
- rausn dugir hans at hrósa
- Hörða gramr af jörðu.
- 17.
- Vakit frá ek víg á Stikla
- víðlendr stöðum síðan
- Innþrændum lét undir
- álmreyr-lundr dreyra;
- heims þessa frá ek hvassan
- hvatir feldu gram skatnar
- þeir drýgðu böl brigðu
- branddríf numinn lífi.
- 18.
- Fúss er ek því at vann vísir
- var hann mestr konúngr flestra
- drótt nemi mærð ef ek mætta
- manndýrðir stef vanda;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari[9] stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 20.
- Gerðist brátt þá er barðist
- broddrjóðr við kyn þjóðar
- gramr vandit sá syndum
- sik jarteignir miklar;
- ljós brann líki vísa
- log skíðs yfir síðan
- þá er önd með sér sendist[12]
- samdægris guð framdi.
- 21.
- Dýrð lætr drottinn[13] Hörða
- dragist mærð þannig hrærða
- ítr munat öðlingr betri
- alls græðari fæðast;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 23.
- Kom þar blindr en ek byrja
- blíðverk muni síðar
- auðar njótr er ýtar
- jöfrs bein þvegit höfðu;
- sjón brautir þó sínar
- seggjum kunns í brunni
- ár þeim er Ólafs dreyra
- orms landa var blandinn.
- 24.
- Sjón fékk seggr af hreinu
- sú dýrð munat fyrðum
- förundr mun þat firnast
- fjölgóðr konúngs blóði;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari í stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 25.
- Tólf mánuði var týnir
- tandranðr[16] huliðr sandi
- fremdar lystr ok fasta
- fimm nætr vala strætis;
- áðr enn upp or víðu
- úlfs nistanda kistu
- dýrr lætr drottinn harra
- dáðmilds koma láði.
- 26.
- Mál fékk maðr þar er hvílir
- margfríðr jöfurr síðan
- áðr sá er orða hlýru
- afskurðr[17] farit hafði;
- frægð ríðr fylkis Egða
- fólksterks af því verki
- jöfrs snilli fremst alla
- úngs á danska túngu!
- 27.
- Föður skulum fulltíngs biðja
- fremdar þjóð ens góða
- mæðir mart á láði
- Magnúss hvatir bragnar;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari í stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 29.
- Lét jarplis átu
- arnar jóðs enn góði
- munn rauð málmþíngs kennir
- Magnús hugins[21] fagna;
- hrætt varð fólk á flótta
- frán beit egg at leggja
- sorg biðu víf en vargar
- vindversk of hræ gíndu.
- 30.
- Raun er at sigr gaf sínum
- snjallr lausnara spjalli
- hrósek verkum vísa
- vígdjarfs frómum arfa;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari í stríðum
- röskr þiggr allt þat er æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 31.
- Satt var at silfri skreytta
- seggjum hallr ok golli
- her lét Guthormr gerfa
- grams hróðr var þat róðú;
- Þat hafa menn at minnum
- meirr jarteigna þeirra
- mark stendr Krists í kirkju,
- konúngs friðgjafar[22] miðri.
- 32.
- Menn hafa sagt at svanni
- sunnr Skánúngum kunnir
- oss um Ólafs missu
- almilds baka vildi;
- en þá er brúðr at brauði
- brennheitu tók leita,
- þá varð grjón at gránu
- grjóti danskrar snótu.
- 33.
- Hildíngs hefir haldin
- hátíð verit síðan,
- sannspurt er þat sunnan,
- snjalls um Danmörk alla;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari í stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 35.
- Frétt hef ek at sá sótti
- síðan málma stríðir
- heim þann er hjálp gefr aumum
- hár skerðandi í ferðum;
- hér fékk hann en byrja
- hátt kvæði skal ek bæði
- snáka vángs of slöngvi
- slúngin mál ok túngu.
- 36.
- Dýrð er ágæt orðin
- öðlíngs ríks af slíku
- mærð ríðr mildíngs Hörða
- mest um heimsbygd flesta;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari í stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 37.
- Veit ek at Vindr ferr skauti
- verðr bragr en þeir skerðu
- gjálfrs [niðranda grundar[25]
- greiddr sárliga meiddu;
- ok endr fyrir trú týndri
- tírar-sterks úr kverkum
- auð skýfanda óðar
- ár grimliga skáru.
- 38.
- Sótti skrín et skreytta
- skíðrennandi síðan
- orð finnast mér unnar
- Ólafs dreka bóli;
- ok þeim er vel vakti
- veit ek sönn hugins teiti
- máls fékk hilmir[26] heilsu
- heilagr á því deili.
- 39
- Hás lætr helgan ræsi
- heims dómara sóma
- fyllir framlyndr stillir
- ferð himneska verða;[27]
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari í stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 40.
- Hneitir frá ek at héti
- hjaldrs at vopna galdri
- Ólafs hjörr þess ef orra
- ilbleikum gaf steikar;[28]
- þeim klauf þengill Rauma
- þunnvaxin ský gunnar
- rekin bitu stál á Stikla-
- stöðum valbastar röðli.
- 42.
- Nú finnr sá er gaf gumnum
- göfug dýrð jöfra fyrða
- slöng Endriði úngi
- armglæðr í brag ræðu;
- greitt má gumnum létta
- guðs riðari í stríðum
- röskr þiggr allt sem æskir
- Ólafr af gram sólar.
- 43.
- Mér er því mærð skal skíra
- mildings þess er gaf hrínga
- styrjarvalls[31] of stilli
- styrkan vant at yrkja;
- þvíat tákn þess er lýð læknar
- lofðúngs himintúngla
- ljós kemr raun um ræsi
- ranns ferr hvert á annat.
- 45.
- Misti maðr er lýsti
- morgin var þá borgar
- styrks mundriða steindra
- stýrsbráðr regins váða;
- nýtr gat séð á sléttri
- seim þiggjandi liggja
- grundu gyldis kundar
- gómsparra sér fjarri.
- 46.
- Þrjár grímur vann þeima
- þjóðnýtr Haralds bróðir
- rökk stefnanda reifnis
- ríkr bendíngar slíkar;
- áðr þrifhvassir þessar
- þíngdjarfs fírar ýnga
- björt eru bauga snyrtis
- brögð jarteignir sögðu.
- 47.
- Más lét jarðar eisu
- alvaldr fyrir hjör gjalda
- sléttig óð þann er átti
- Ólafr bragar tólum;
- yfirskjöldúngr lét jöfra
- oddhríðar þar síðan
- garðs of gulli vörðu
- grand altari standa.
- 48
- Tákn eru björt þau er birtast
- brandel á Grikklandi
- mál finnst um þat mönnum
- margþarfr Haralds arfi;
- fregn ek at allt né aungir
- innendr meguð finna
- dýrð Ólafs ríðr dála
- dagræfrs konúng hæfra.
- 49.
- Háðist hjaldr á víðum
- húngr slökti vel þúngan
- gunnar már í geira
- göll Petzínavöllumi;
- þar er svá at þjóð fyrir hjörvi
- þúsundum féll undan
- hríð óx hamdis klæða
- hjálmskæð Grikkir flæðu.
- 50.
- Mundi mest und fjöndum
- Miklagarðs ok jarðir
- hryggs dugði lið liggja
- lagar, eldbrota veldi;
- nema rönd í byr branda
- [bart rögn fáir[34] harða
- röðuls bliku vopn í veðri
- Væríngjar frambæri.
- 54.
- Nú er þau er vann vísir
- verk fyrir þjóð at merkja
- nauðr í nýjum óði
- næst ríðrat þat smæstu;
- krapt skulum guðs þess er giptu
- gunnstyrks lofi dýrka
- lér haldfrömum hárrar
- heimslæknis gram þeima.
- 55.
- Ángrs fyldr varð aldar
- illr gerist hugr af villu
- mildíngs þjón fyrir manna
- margfaldr öfund kaldri;
- lýgi hefir bragna brugðit
- brýtr stundum frið nýtra
- hermdar kraptr til heiptar
- hjaldr stríð skapi blíðu.
- 57.
- Túngan var með tángar
- tírkunns lokin munni
- vara sem vænst ok þrisvar
- viðr líf skorin knífi;
- auðskiptir lá eptir
- önd lætr maðr á ströndu
- margr of minni sorgir
- meinsamliga hamlaðr.
- 58.
- Leyfðr er sá er lét stýfðar
- lamins fótar gram njóta
- ítran þegn til augna
- útstúnginna ok túngu;
- hönd Ólafs vann heilan
- hreins gjörvallra meina
- ger munu gjöld þeim er byrjar
- guðs þræl öfugmæli.
- 59.
- Bíðr allskonar æðri
- örugt mælek þat sælu
- dýrðar vottr með drottni
- dyggvi enn þjóð of hyggvi;
- sér at lausnara leysi
- liðs valdr numin aldri
- lángvinr friði sik syndum
- slík verk á jarðríki.
- 60.
- Héðan var ungr frá ángri
- alls mest vini flestir[46]
- guð reynir svá sína
- siklíngr numinn miklu;
- nú lifir hraustr af hæstri
- himna valds þar er aldri
- fár skerðandi fyrða
- friðar sýn gleði týnist.
- 61.
- Hverr er svá hoskr at hyrjar
- hans veg megi of segja
- ljósa í lífi þessu
- lofðúngs gjafar[47] túnga;
- þar er hreggsalar hyggjum
- heitfastr jöfurr veitir
- skreytt megu skatnar líta
- skrín dýrðar vin sínum.
- 62.
- Heims hygg ek híngat komu
- höfuð menn í stað þenna
- snarr tiggi bergr seggjum
- sólar erkistólar;
- hér er af himna gervis
- heilagr viðr sem biðjum
- yfirskjödúngr bjarg þú aldar
- oss píníngar krossi.
- 63.
- Öld nýtr Ólafs mildi
- jöfrs dýrð höfum skírða
- þrotnar háss frá þessum
- þíngsnjalls véröld alla;
- lúti landsfólk ítrum
- [lima síns[48] konúngi himna
- sæll er hverr er hollan
- hann gerir sér manna.
- 65.
- Svá at lausnara leysi
- lángvinr frá kvöl strángri
- nýta þjóð or nauðum
- nafn kuðr við trú jafnan;
- víga skys[51] þeir er vísa
- velendr framan telja
- öflugs Krists af ástum
- almennins brag þenna.
- 66.
- Ólafs höfum jöfri
- orð hags kyni sagðar
- fylgir hugr ens helga
- happs dáðir því ráði;
- laun fám holl af hánum
- hræsik þrimu líkar
- göfugs öðar hjálp gæðum
- guðs blessan lofs þessa.
- 67.
- Mundi bragr ens brenda
- baug hvers vera þersi
- kann ek rausnar skap ræsis
- raun dýrliga launaðr;
- ef lofða gramr lifði
- leikmildr Sigurðr hildar
- þess lýsek veg vísa
- vellom grimmr enn ellri.
- 68.
- Bæn hefir þengill þína
- þrekrammr stoðat framla
- iflaust hafum jöfri
- unnit mærð sem kunnum;
- ágætr segir (ýtum)
- æstan hve ek brag leysta
- hás elskik veg vísa
- vagnræfrs en ek þagna.
Athugasemdir:
- ↑ allsvaldanda, HK.
- ↑ þannig, HK; heims, F.
- ↑ eða, skýjaðri.
- ↑ þessu, HK.
- ↑ fírar, HK.
- ↑ hvar, HK.
- ↑ lét, HK.
- ↑ landfólks, HK.
- ↑ þannig, HK; riðaðri, F.
- ↑ þannig HK; náðist F.
- ↑ brá, HK.
- ↑ senda, HK.
- ↑ drottins, HK.
- ↑ drottinn, HK.
- ↑ róf, HK.
- ↑ tandra, HK.
- ↑ afskurði, HK.
- ↑ sökkvir, HK.
- ↑ valdr, HK.
- ↑ hlaut, HK.
- ↑ hugin, HK.
- ↑ þannig, HK; er óskiljanlegt í F.
- ↑ hæfi, HK.
- ↑ brjót, HK.
- ↑ ráðanda grindar, HK.
- ↑ ok, b. v. HK.
- ↑ verðan, HK.
- ↑ þannig HK; stikar, F.
- ↑ stríðanda, HK.
- ↑ Girkja, HK.
- ↑ þannig HK; styrjar-smalls, F.
- ↑ eða, hal á, F.
- ↑ vetrima, HK.
- ↑ barð rögn fáin, HK.
- ↑ þannig HK; stál, F.
- ↑ þannig HK; Olafr. F.
- ↑ roðinn, HK.
- ↑ liðs, HK.
- ↑ brimis fundi, HK.
- ↑ glaðir, HK.
- ↑ úngs, HK.
- ↑ slúnginn, HK.
- ↑ marglituðs, HK.
- ↑ fyrðum, HK.
- ↑ þannig HK; feyfðar, F.
- ↑ flesta, HK.
- ↑ grafar, HK.
- ↑ þannig HK; limsalmls, F.
- ↑ bóls, HK.
- ↑ heiðbjarts, HK.
- ↑ skíðs, HK.
