Hrynhenda (Sturla Þórðarson)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Carmina Scaldica


Udvalg af norske og islandske skjaldekvad ved Finnur Jónsson
G.E.C. Gads Forlag - København 1929


Sturla Þórðarson
Hrynhenda


1.
Frægjan réð þik Viljálmr vígja,
varrbáls hötuðr, karðínáli;
engi valðiz jafngóðr hingat
aldar gramr, af páva valdi.
Kórónu lét kristni stýrir,
kynprýddr jöfurr, yðr of skrýddan;
ramri grund hafið, ríkisvandar
reiðivaldr, með frægðum haldit.

2.
Austan sendi gulli glæsta
Gauta stýrir megindýrum,
seima þollr, með sœmðum öllum
sína dóttur arfa þínum.
Völdugr tókt af mestri mildi,
málma skerðir, Svía ferðar
(aldir dýrka yðvart veldi
eirarsamt) við brúðför þeiri.

3.
Öldum segik, hvé ófrið gulduð,
unnviggs skipuðr, Dönum sunnan;
víða settu þínar þjóðir
þunnar skeiðr af fýrihlunnum.
Stórir höfðu útboð œrin
yðrir þegnar, rána hegnir,
(ýtum þóttit leiðangr lítill)
langa stund fyr víðri grundu.

4.
Framla dreif til hverrar hömlu
hilmis þjóð ens mærðar fróða;
síðan helduð suðr með láði,
seima stiklir, flota miklum.
Hræddar urðu Hallands ferðir,
hringa Baldr, af þínu valdi;
engi maðr var Jóta þengils
óttalauss við Nóregs dróttin.

5.
Eigi sátuð, jöfra hneitir
ættum góðr, at rofnar sættir
(stirðar bjoggu hirðmenn harðir
herskips stengr) í kyrrðum lengi.
Mætum helt fyr Elfi útan
(auðit lézt þú flotnum dauða),
nauða vissu nýjar súðir,
Norðmanna gramr fýriborðum.

6.
Sníða létu þínar þjóðir
þunnar skeiðr und búnu reiði
(Gautar spurðu leiðangr) ljótan
lunda völl at Mustrarsundi.
Síðan leit, er seglum hlóðu,
snarfengr konungr, yðrir drengir,
(lýsa tók af herskips hausum)
hryggðar fólk í Dana bygðum.

7.
Allvaldr, rétt því er ýtar heldu
ógnar bráðs at fylkis láði,
prúðar náðu sveitir síðan
sóknar strangs á land at ganga.
Stórar létu Halland herjat
hirðmenn þínir (frelsi sínu
víða týndu virða kindir)
vægðarlaust fyr Geitkjörr austan.

8.
Syngja létu snarpir drengir
sóknar gífr í fleina drífu,
brandar hleyptu ört ór undum
ærnu blóði danskrar þjóðar.
Víða fellu vegnir þollar
(vígadrótt) í reknum flótta
(faldin gekk þar fast at hildi)
frægra málma (ægis hjálmi).

9.
Styrkir gengu menn und merkjum
málma lundr á víðri grundu
(valgammr sleit) at vápna móti
(varma bráð) at þínu ráði.
Sjálfri skipti örn við úlfa
ógnar-báru höfuðsára
(gyldir stóð of grimmra hölda)
greypar þjóðar (meginblóði).

10.
Hæstan kyndu hirðmenn traustir
heitan eld í Dana veldi,
skæriligr gekk húsum hæra
hallar gandr á sviðnu landi.
Víða fór um búkarls búðir
birkisótt, en hræddar dróttir
(bragnar eyddu báli slegnu
brunnit land) til skógar runnu.

11.
Gneistum hratt fyr Elfi austan
elris garmr í ráf et varma,
síðan fellu hávar hallir
hryggðar stund í Dana byggðum
Inni tóku öll at brenna
ógnar stríðr á Hallands síðu
ýta rann of, stórlig stræti
storðar úlfr, fyr Glymstein norðan.

12.
Hrinda réðuð herskips bröndum,
hilmir frægr, á saltan ægi;
eldi hrauð fyr æsiköldum
unnar meið ór dregnum hlunni.
Almenningr varð út at sinna,
ógnar lundr, á þinni grundu,
mildir höfðu herboð höldar,
harða sveld ór Nóregs veldi.

13.
Norðan heldu alt of öldur,
auðar lundr, við þik til fundar
(húfa treystu drifnar dúfur)
dyggðar-menn ór Finna byggðum.
Svífa lézt ór hverju hrófi
hlaðnar skeiðr á vatn et breiða
(sandi jós of stál en steindu
storðar gandr) fyr Elfi norðan.

14.
Digla eldr var sénn í segli,
sviptilundr, á dýrðar skriptum
(rísa tóku roðnir hausar),
Rínar logs, of dreka þínum.
Unnar, þóttu eisur brenna
Ullar fars af slegnu gulli,
fasti rauð of flota glæstum
flesta rönd, á skeiða bröndum.

15.
Ærin var sem elding færi
(inn um borð) á lægi norðan,
(öldum varp) er húfum helduð,
hilmis kundr, til jörmungrundar.
Víða þurðu vísa ferðar
veglig flaust und búnu segli;
geiga létuð gyltar sýjur,
grundar vörðr, at Eyrasundi.

16.
Renna þótti upp, á unnum,
alla leið af flota breiðum,
hilmis frægs þars herskip lágu,
himna eldr í Dana veldi.
Þengill kom þar annarr engi
innan lands, svát dæmi finniz,
(ræsir, stýrðuð rétt til jarðar,
ríkilátr) með afla slíkan.

17.
Öllum þótti, Egða stillir,
ægiligt, enn víða frægi,
gunnar logs fyr græði sunnan
geigurþing við yðr at eiga.
Sætta báðu, Sygna dróttinn,
snjallráðan þik Danir allir;
fyrða gramr, þvít fegnir urðu
fjandmenn þínir lífi sínu.

18.
Errinn sendi ungan svarra
út í lönd á geima þrútinn;
aldri frétti jöfra dróttins
æðri ferð af heimangerðum.
Allir tóku yppiþollar
unnar tams fyr lægi sunnan
ára blakks, sem allvaldr væri
innan lands, við dóttur þinni.

19.
Ríða frák ór borgum breiðum
bragna fjöld (af þínu magni
víða glödduz valskar þjóðir)
varrar eld í móti svarra.
Síðan kaus of sæmdar fúsa
snildar brúðr, þanns eiga vildi,
öðlings bræðr, af yðru ráði,
æztra manna, göfugr svanni.

20.
Norðr líkar þér alt at auka
yðvart vald of heim enn kalda
(gegnir munu því fyrðar fagna)
fjörnis álfr, und leiðarstjörnu.
Þengill hefir þar annarr engi,
allvaldr, en þú ríki haldit;
lengra reiða þjóðir þangat
þína dýrð en röðull skíni.

21.
Allvaldr, dýrkaz út með Serkjum
ínnan lands af mildi þinni
(þjóðum líka þínir haukar
þaðra) alt með Blálands jaðri.
Víða hrjóta veglig mæti
vægðarlaust af yðrum frægðum;
hollar prýða heiminn allan
hnossir þínar, mærðar tínir.


Sturla Tordsson, (norrønt Sturla Þórðarson), 1214-84, islandsk høvding, lovsigemann, historiker og skald, brorsønn av Snorre Sturlason. Sturla motarbeidet i det lengste kong Håkon Håkonssons politikk på Island, men var med blandt de høvdingene som tilsvor kong Håkon skatt i 1262. I 1263 ble Sturla tvunget til å reise til Norge, der han snart vant kong Magnus Lagabøtes gunst og ble satt til å forfatte kong Håkon Håkonssons saga (1264-65) og senere kong Magnus' egen saga (nå tapt unntatt noen fragmenter). I 1271 var Sturla med på å bringe en ny lovbok til Island, som avløste fristatslovgivningen. Sturla ble da Islands første kongelig utnevnte lagmann. Hans viktigste verk om Islands historie er Íslendinga saga (se Sturlunga saga) og en redaksjon av Landnámabók. I Håkon Håkonssons saga er det bevart flere store dikt av Sturla om kong Håkon. Han diktet også om kong Magnus. Kildetekst: SNL