Jallgríms kvæði
Hopp til navigering
Hopp til søk
A. C. Evensen
Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
---|---|---|---|---|---|---|
Denne teksten finnes på følgende språk ► |
Lesibók
Tórshavn 1911
Jallgríms kvæði
- 1.
- Eina veit eg rímuna,
- gjörd við nýtum orðum:
- Jallgrímur og Havgrímur
- ræðu fyri í forðum.
- — Látum dans dynja dreingir,
- stoltsliga stígum í ring,
- stendur hon væl frúva.
- 2.
- Jallgrímur og Havgrímur
- ræðu við búnum brandi:
- hin var sær á Upplondum,
- men hesin á Bjarmalandi.
- 3.
- Lögdu sær so ráðini við,
- sum fornir gjördu í forðum,
- tað skal ikki kongur stýra
- her um Heroyjar norður.
- 4.
- Har komu niður á Bjarmalond
- fimti riddarar reystir,
- tá svaraði Havgrímur:
- hvörjir eru hesir gestir?
- 5.
- Svaraði ein av sveinunum,
- smílist undir lín:
- Haraldur kongur av Noregi
- sendi meg til tín.
- 6.
- Haraldur hevir os higar sent
- ikki við so blíðum:
- antin skaltú landið skatta,
- ella ímóti stríða.
- 7.
- Havgrímur so til orða tekur,
- mælir tunga at inna:
- her hevir eingin skattur gingið
- alt tað ið frægir minnast.
- 8.
- Eg eri alin á Bjarmalondum,
- giti ei landið skattað,
- ikki skal hann Haraldur kongur
- fregna tað og frætta.
- 9.
- Böru burt hans borðbúnað,
- gjort var av silvuri reina:
- takið nú tann hövdinga
- og berið út á teinum.
- 10.
- Lögdu hendur á Havgrím unga,
- ætlaðu út at bera,
- hann vá upp sín bitra brand,
- ið væl kundi brynjur skera.
- 11.
- Hann brá upp sín bitra brand,
- er mær ei á tí hól,
- eg svörji tann eið við mína trúgv,
- hann feldi riddarar tólv.
- 12.
- Sveinar riðu for kongin heim
- við so nýtum orðum:
- enn ræður Grímur á Bjarmalondum,
- sum hann hevir ráðið í forðum.
- 13.
- Kongurin so til orða tekur,
- heldur á búnum knívi:
- eina skal eg Noregi stýra,
- um eg eri á lívi.
- 14.
- Kongurin so til orða tekur
- við sínum gula hári:
- vit skulum gista Bjarmalond,
- tá ið líður at vári.
- 15.
- Hetta frætti jallurin,
- uppi situr í fjöllum:
- Haraldur hevir Noregi hálvt,
- nú vil hann ráða yvir öllum.
- 16.
- Jallgrímur klæðist árla morgun,
- man meg rættum minna:
- nú lystir meg á Bjarmaland
- fornar vinir at finna.
- 17.
- Út var loystur gangarin
- undir hallarvegg,
- prýddur var hann við skarlak
- niður á hóvaskegg.
- 18.
- Prýddur var hann við skarlak
- niður á miðja síðu,
- forgyltur var saðilin,
- ið Jallgrímur skuldi á ríða.
- 19.
- Jallgrímur ríður í grasagarð,
- loysir av saðilgjörð:
- hvat er títt á Bjarmalondum?
- frætti eg av í fjör.
- 20.
- Jallgrímur ríður í grasagarð,
- letur so orðuni byrja:
- hvat er títt á Bjarmalondum?
- tað er fyrst at spyrja.
- 21.
- Haraldur kongur av Noregi
- ræð mót os at herja,
- brynjaði hann út fimti kempur,
- væl mundi eg meg verja.
- 22.
- Her er komin ein annar gestur
- niður frá högum fjöllum,
- alin er upp blant Bjarmatussar,
- og líkastur er hann tröllum.
- 23.
- Alin er upp blant Bjarmatussar,
- líkastur er hann tröllum,
- hann vil mína sæla dóttir
- føra upp mót fjöllum.
- 24.
- Hann er eingin á Bjarmalandi,
- honum torir at møta,
- hvör ið kemur í holt við hann,
- blóðig verður göta.
- 25.
- Havgrímur kemur út árla morgun,
- fátt man feigum forða,
- hann sær nú tann fjallatussa
- niður úr fjöllum spora.
- 26.
- Hundar tóku at goyja hátt,
- greppurin dró at garði,
- stígur á legg við stinnum alvi,
- fór ikki um við fari.
- 27.
- Hundar tóku at goyja hátt,
- greppur at garði dró,
- stígur so sterkt á stinnan legg,
- hann jörð um kálvar vóð.
- 28.
- Hundar tóku at goyja hátt,
- greppur at garði dregur,
- stígur so sterkt á stinnan legg,
- hann jörð um kálvar veður.
- 29.
- Veggir allir svignaðu,
- hvar hann kom í tún,
- hurðar allar klovnaðu,
- áðrenn hann fekk rúm.
- 30.
- Beinkir allir brotnaðu,
- hvar hann gekk í sæti;
- Jallgrímur so til orða tekur:
- slíkt er trolla læti.
- 31.
- Beinkir allir brotnaðu,
- hvar hann settist niður.
- Jallgrímur so til orða tekur:
- slíkt er trölla siður.
- 32.
- Tá svaraði hann fjallatússi,
- kinn hann bar so balda:
- eg haldi tað ei vera kongalig,
- ið ikki skal kempum halda.
- 33.
- Risin so til orða tekur,
- lítur seg út til bíggjar:
- hvar er frúgvin Ingibjörg?
- nú vil eg hana síggja.
- 34.
- Havgrímur so til orða tekur:
- eg havi ráð og minni;
- tú sært ikki Ingibjörg
- enn á hesum sinni.
- 35.
- Risin gjördist grimur í grönum
- er mær ei á tí hól,
- tríati sló hann reystar kempur,
- fullu á hallar gólv.
- 36.
- Sjálvur skal eg mær sømdir lúka,
- frú á máli finna;
- hann gekk seg í höga loft,
- hann mundi tað útinna.
- 37.
- Risin kemur í salin inn,
- svarar so frá sær:
- hoyr tú, frúgvin Ingibjörg,
- viltú játtast mær?
- 38.
- Kjaftur tín er ógvuligur,
- nasarnar eru langar,
- so eru tíni kjálkabein
- sum fjörðungsvegur at ganga.
- 39.
- Kjaftur tín er ógvuligur,
- ennið tað er fatt,
- nasarnar eru sum neystadyr,
- hartil sigi eg satt.
- 40.
- Skeggið er sum sótið svart,
- hongur niður á bringu,
- neglinar rætt sum bukkahorn
- alin fram av fingrum.
- 41.
- Skeggið er sum sótið svart,
- hongur niður á belti,
- eyguni rætt sum tjarnir tvær,
- og tonn sum í villini gölti.
- 42.
- Risin stendur á hallargólvi,
- hevir ei fleiri orð,
- hann tók frúnna Ingibjörg
- og ripti fram um borð.
- 43.
- Hann tók frúnna Ingibjörg
- undir kápu blá;
- Jallgrímur sprakk úr hásæti,
- hann sínum brandi brá.
- 44.
- Risin tók ta björtu brúður
- út á grønan voll;
- Jallgrímur gav so vont eitt högg,
- hinum í heysin gell.
- 45.
- Risin misti frú frá favn
- niður á fold so fríða;
- Jallgrímur hana á hestin tók
- burt á skógv at ríða.
- 46.
- Jallgrímur hana á hestin tók
- burt á skógv at ríða:
- hoyr tú, frægur frúnnar faðir,
- tú skalt við risan stríða.
- 47.
- Jallgrímur hana á hestin tók,
- spennir á saðilgjörð,
- plæga so allir riddarar ríða,
- gangari rennur á jörð.
- 48.
- Bardust fullar tógvar dagar,
- hvörgin sigur fekk,
- inntil tann hin triðja,
- ið sól til viða gekk.
- 49.
- Bardust fullar tógvar dagar,
- hvörgin sigur vann,
- inntil tann hin triðja,
- ið sól til viða rann.
- 50.
- Inntil tann hin triðja,
- ið sól til viða rann,
- tá fell kappin Havgrímur
- tann hin raski mann.
- 51.
- Risin burt av garði reið,
- føtur í fjallið setti:
- ei skal jallur á Upplondum
- við æru liva eftir.
- 52.
- Ein kom maður í höllina inn
- millum stavs og veggjar:
- skunda tær, reystur Haraldur kongur,
- landið undir teg at leggja.
- 53.
- Skunda tær, reystur Haraldur,
- glaður í gulmars geingi:
- deyður er nú tann hövdingi,
- os hevir forðað leingi.
- 54.
- Hann legði undir seg ríkið alt
- fram við sjóvarstrond,
- síðan helt hann haðan burt
- og ríður á Upplond.
- 55.
- Jallgrímur kemur út árla morgun,
- sær nú kongins dreingir,
- talar hann nú til sínar menn:
- roynið nú bogastreingir.
- 56.
- Jallgrímur ríður út árla morgun,
- kappin tann hin raski,
- fimti vóru teir kongins menn,
- ið fullu í fyrsta kasti.
- 57.
- Jallgrímur rópar á sínar menn:
- spennum vára bogar,
- ikki skal Haraldur hárfagri
- so Upplendingar kúga.
- 58.
- Jallgrímur ríður á grönum völli,
- sum aðrir reystir menn,
- so feldi hann Haralds garpar
- hundrað um ísenn.
- 59.
- Átjan vóru teir sveinarnir,
- boðini böru heim:
- Jallgrímur ræður á Upplondum
- so frægur hilmir ein.
- 60.
- Nú skal brynja út annað lið
- vera til víggja førur,
- ríða so til Upplanda
- og spenna á saðilgjórð.
- 61.
- Árla var um morgunin,
- roðar fyri sól,
- riðu so á skógvin burt
- fram fyri fagran hól.
- 62.
- Jallgrímur kemur út árla morgun,
- sær nú kongins dreingir;
- talar hann nú til sínar menn:
- spennum bogastreingir.
- 63.
- Jallgrímur ríður út árla morgun
- sum aðrir reystir menn;
- so feldi hann Haralds greppar
- hundrað um ísenn.
- 64.
- Jallgrímur ríður á grønum völli,
- royndi góðar gripir,
- feldi niður av Haralds monnum
- tíggju for hvörja sipun.
- 65.
- Jallgrímur ríður á grønum völli
- við sínum brandi bjarta,
- ein fleyg örvin fyri hans bróst,
- tá neit inn at hjarta.
- 66.
- Úr sær reiv hann blóðiga örv
- alvæl sum hann kundi,
- sendi hana aftur í Haralds lið,
- so mangur lívið týndi.
- 67.
- Jallgrímur so til orða tekur:
- felt havi eg úr liði;
- gerið sum fyrst í fyrndartíðum:
- gevið nú ongum grið.
- 68.
- Teir högga títt, teir líva lítt,
- duplur hanga við stengur,
- maktast ungi Jallgrímur
- í víggi har hann stendur.
- 69.
- Jallgrímur ríður á grønum völli,
- nú tekur liðið at tynna:
- glaður eg ríði at kvöldmálum
- mína brúður at finna.
- 70.
- Dagurin tók at kvólda,
- teir sóu risan renna,
- oman skruddu dalir og fjöll,
- tá hann ræð teir at kenna.
- 71.
- Eg havi staðið í stríð í dag
- og vegið so mangan mann,
- nú síggi eg tann fjallatussa,
- eg meini hann vil mær ann.
- 72.
- Eg havi staðið í stríð í dag
- og vunnið tann sigurin prúð;
- eg eri møðður og ilia særdur,
- hvíla vil eg nú.
- 73.
- Ongan skaltú søtan sova,
- so leingi sum brandar bíta,
- fyrr en eg fái Ingibjörg,
- sum væn er á at líta.
- 74.
- Hann legði inn at Jallgrími unga,
- sigst í hesum tátti,
- harðliga við beinum bankar,
- fór ikki um við sátti.
- 75.
- Riðu saman á grønum vólli,
- frá man frættast víða;
- so rann sveitti um belti hans
- sum elvur í fossinum stríða.
- 76.
- Jallgrímur gav so vont eitt högg,
- tað tók at rúka av skalla:
- tað er ei so undarligt,
- um eg í dag man falla.
- 77.
- Hevði eg ikki íor mínum brósti
- fölt tað tunga mein,
- ikki skuldi tú, fjallatussi,
- boðini borið heim.
- 78.
- Jallgrímur reiðjar svörð íkring,
- vegur við vápn á skildir,
- so hjó hann til fjallatussan,
- eggin beinið kyldi.
- 79.
- Risin sipaði jarnstongina
- við so miklari ferð,
- Jallgrímur fekk so ont eitt slag,
- at heilin dreiv á jõrð.
- 80.
- Gylsteinur sær úr heri brá,
- væl kundi brynjur skera:
- ikki skal frúgvin Ingibjörg
- risans brúður verða.
- 81.
- Gylsteinur seg frá heri reið,
- við sínum brandi brá,
- hann kleyv henda grima risa
- sundir í lutir tvá.
- 82.
- Tað var reystur Haraldur kongur,
- gav honum gávur góðar:
- Bjarmalandi yvir at ráða
- og Ingibjörg, væna fljóð.
- 83.
- Gylsteinur festi Ingibjörg,
- so er komið til mín,
- síðan førdi hann Haraldi kongi skatt
- og gull í skrín.