Jnga saga ok brœðra hans (Fagrskinna)

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.

Fagrskinna

| K. 82.

Eftir drap Haralz gilla var Sighurðr sun hans tækinn til konongs þa er hann var a fiorða vettri i Þrondæime. oc Inge konongr var tækinn til konongs austr i Vic þa er hann var a oðrum vetri. fostri Sighurðar var Guðormr Barðar sun faðir Philippus. þæir æfldu Sighurð konong Ottar birtingr oc Ogmundr syptir Petr burðarsvæinn þæir æfldu Inga Ogmundr fostri hans oc Þiostolfr Olasun. Hit nesta sumar æftir er Ingi var tækinn til konongs þa otto hans menn oʀasto við Magnus konong hinn blinda a Upplonndum i Minni oc hofðu sighr þer fello af liði Magnus Haldor Sighuðarsun Biorn Ærlings sun Gunnar af Gimsum oc mart annara manna. Magnus fluðe austr i Gautland. aðra oʀastu otto Inga menn við Kall Suna sun a Krokaskoghe oc hofðu sighr. þer fell Munan Agmundar son oc marct Gauta.

Wilhelm Wetlesen:
Oʀasta i Minni.

K. 83. Her kꝍmr Æirikr sunnan

I þenna tima com Æirikr æimune sunnan af Danmorcu oc Magnus hinn blinde með hanum. oc hofðu ꝍrgrynne liðs. þæir heldo liðino til Tunbærgs. þer stoð a mot þæim Ormr Daghssun oc naðo þæir æi uppgongu. þeðann helldo þæir inn til Oslo. þer var firir Þiostolfr Olasun. þer laust Þiostolfr Askel með brodde stamnbua Æiriks þa for skrin hins hælgha Hallvarz upp a Rouma riki til Fors oc var þer þria manoða þa brænde Æirikr allann Aslo bꝍ oc Hallvars kirkiu. þa com Þiostolfr ovan af Rauma ʀiki meðr liðe miklu. oc naðe Æirikr æighi uppgongu firir samnaðe lanz manna oc laghðe brot liði | sinu oc suðr með lande oc helldo oʀosto i Hornborosundum við Inga konong oc Amunda fostr foðr hans oc Gyrðr Loghbersa sun. þeir fældu margha menn firir Æirike enn hann fluðe til Danmarcar meðr mykille snꝍypu.

K. 84. Nu fæʀ Sigurðr slembidiakn til Ælvar

Sighurðr slæmbidiakn com þat sama sumar til Danmarcar oc hafðe tvær oʀostr við Vindr oc hafðe sighr i baðom siðan hellt hann i Ælvi. oc tok þer iii. skip af liðe þæiʀa Þorirs hvinantorða oc Olafs Harallz sunar kæsiu er atte Ragnillde dottor Magnus konongs Olafs sunar. þar ællti Sighurðr Olaf a land upp oc Þorer for til Kononghellu þengat hellt Sighurðr æftir liði sinu oc skutuz þæir a þer fell mikit af hvoro tvæggia liðe. þær fell Ulfhæiðinn Saxolfssun norðlænzcr maðr. stafnbui Sighurðar. Enn þa er Sighurðr la i Bortyriu a Lingarz siðu þa gerðo [Magnus konongr lið at hanum or Tunsberghi. enn þer com Sighurðr nauðolegha undan. þer fell mart af liðe Sighurðar Fiðr kæit oc Askæll Smiz sun. enn Sighurðr siglde suðr til Danmarcar. þer tyndez Kolbæinn Þorliotzsun a Bataldre hann var a æftirbate er þæir sighldu mioc. þa braut Sigurðr skip sitt er hann com suðr. um vetrenn var hann i Alaborgh um sumarit æftir foro þæir baðir saman sunnann Magnus oc Sigurðr vii skipum oc comu a Lista. þer drapo þæir Bentein Kolbæins sun þer for Ingi sialvr a moti þæim oc ellti Hacon pungellto a land upp. oc allt lið hans. þæir flyðo inn undan inn i fiorðu. Sighurðr stockr sonr Eindriða i Gauzdale oc Eirikr hæl broðir hans oc Andres kelldu skitr. siðann sighldu þæir norðr Sighurðr oc Magnus hit ytra iii skipum a Halogaland þann vetr var Magnus konongr i Biarkrꝍyo með Viðkunne Ions syne. enn Sighurðr for a Finnmork norðr með xx menn. um varit æftir þa hellt Sigurðr norðann með ii skutr. er Finnar hofðo fengit hanum. þa for Sighurðr inn i Vaga oc toc þer Sigurð prest oc suno hans let hann þa drepa alla þa. þaðan for hann i Vik austr. oc toc þar Vilialm skinnara lændann mann oc annan Þorallda hæst oc drapo baða. Siðan mꝍtte hann Styrkare glæserovo oc drap hann. firir Valsmiz bꝍ hittu þæir Svinagrim. af hanom let Sighurðr hoggva hina vinstri hond. Suðr a Mꝍre toc Sighurðr Heðinn harðmaga oc Kalf kringluaugha Heðinn drapo þæir enn æighi Kalf. Enn suðr i Herðlo atte Einar sun Laxapals bu. hann var farenn til gagndagha þings i Hamars firðe. þa toko þæir Sigurðr fe hans allt þet er hæima var oc langskip halfþritogt oc son hans fiogora vetra gamlan er hvilde hia vercmanne hans enn [værkmenn cvaðo vera sinn sun. þa gavo þæir ængi gꝍymdar svæinsens. værcmanne gaf Æinar þa er hann com hæim ii aura gullz þæir [Sigurðr foro austr i Vik oc toko þar austr a Quilldum Finn | sun Sauðaulfs er hann for at hæimta lannskyllder Inga konongs. Fiɴ festo þæir upp oc foro siðann suðr til Danmarcar. I þenn tið sendi Sigurði rit Inngi með askoro mikille at hann kvæme til liðs við hann. enn þat hit sama sumar æftir kvamo þæir Magnus konongr oc Sigurðr sunnann með xxx skipa. ner vetrnattom bæðe Danalið oc sva Norðmanna. þa for Ingi oc Sigurðr a mote þæim með xx scip allstor. enn þæir hittuz [sunnudaghenn nest eftir Martæins messo i Hvalum austanfiarðar við Holmenn gra oc barðuz þar. i hinni fystu rið laghðu Danir i fra xviii skipum hæim suðr. þa rudduz skip Sigurðar oc Magnus. þæir stoðo længst firir Magnusi er hann hvilde i reckio sinne. Reiðar [Griotgarz sun oc Sauppruðr enn allir fello aðrir þer. þar fell Brusi stafnbui Sigurðar Hallvarðr fæger oc Roar Kolbæins sun Ivar geck inn at Harallde oc vann fyst at hanom þar fell mikill luti liðs Sigurðar oc Magnus i holmenom fello mæir enn lx manna. þar var drepinn Sighurðr prestr son Bærðors Massunar oc Klemettr sun Ara Æinars sunar Ivar Kalfssun koms a scip Ions Bærðors sunar er þa atti Cecilio dottor Gyrðr Barðar sunar oc Asbiorn ambi oc Ivaʀ dynta Starason fe var fæst firir Arnbiorn. enn Ivar dynntu drapo þæir. Enn er þæir Inge oc Sighurðr hafðo veret hofðingiar [vi vetr. þa com Ꝍysteinn af Scotlande broðir þæiʀa þat var i Þrondæim norðr. þæir foro æftir hanum Arne sturla Porlæivr Bryniolfs sun oc Kolbæinn rugha. enn hann var tækinn til konongs a Ꝍyra þinge um gangdagha at hann skyllde vera konongr ivir hinum iii luta lanzens oc a þet sættuz þæir brꝍðr þa er þæir hittuzk. Engi varo skisli gorr Ꝍysteine til faðernis. þviat truat var Haralde um þat sem hann saghðe. enn þæirra brꝍðra for væl a meðal meðann er þæir reðo firir riki. enn eftir annlat Guðroðar Amunda Þiostolfs oc Ottars birtings er atti Ingiriði moðor Inga konongs Ogmundar sviptis oc Ogmundar drængs sonar Kyrpinga-Orms þa slitu þæir hirð sina Ingi oc Sigurðr. Ingi var ryggbrotinn. oc var þo vinsælastr þæiʀa. brat efter þat snerezk Gregorius sonr Daghs oc Ragnilldar Skopta dottor til lannz gæzlo við Inga. oc varð hanom at mesta trousti alla sina ævi. I þann tið com Nicolas goðe karðanale i Noregh. oc gaf pallium Ione Byrghis syne. oc var hann fyste ærkibiskup i Noreghi. Enn er Nicholas com suðr þa varð hann pave oc het hann þa Adrianus. en þæir lagðo fund millum sin æinn vætr a Upplandum oc skuldo þer sættazk. Sigurðr hafðe vegit ii menn Ꝍysteins konongs Haralld enn vikværka i Biorgvin en norðr i Kaupange Ioann prest tapparz sun Biarna Sigurðar sunar. þar sættuz þæir oc sato længe a male. com þat up af þæiʀa | rꝍðo at þæim syndiz at taka konongdom af Inga oc lata hann hafa iii bu oc xx oc xxx huskarla. þviat þæim þotte hann æi hafa heilsu til at vera konongr. þæir ætlaðo i Biorgvin um somaret at hava at þvi fund. ef sva mætti vera. þat mal com firir Inga oc Gregorium. oc foro þæir til Biorgviniar með miclo liðe. Litlu siðar kom Sighurðr þar. oc með muni minna lið. Ꝍystæinn varð sæinni til þæiʀar stæfnu enn atlat var. Inge konongr let blasa til þings i holme ut oc kvamo þæir baðer þinngat Sigurðr oc Innge oc var þinget fiolmennt. Gregorius geck a þinget með hialm gullroðenn oc alt hans lið var hialmat oskrat niu tighir manna. Ingi konongr stoð upp oc saghðe monnum hvat hann hafðe spurt. hosso brꝍðr hans hofðo ætlat at skipa viðr hann. hann bað ser liðs oc cvaz hældr vilia lata af lifi sinu enn af faðrlæifð sinne. menn gerðo goðann rom at male hans oc letozk hanom vilia fylghia. þa stoð up Sigurðr konongr oc talde þa brꝍðr osanna at þvi sem Inge kennde þæim hann cvað Gregorium liosta slicu upp. oc cvaz æighi skula lata lanct til. at hann mynde stꝍypa hialmenom gullroðna. oc sva cvað hann at. at æighi myndi þæir lengi ganga. Gregorius svaraðe stuttlegha oc letzk þess æighi trauðr at þæir fyndizk. enn fam daghum siðar þa va huskall Sigurðar huskall Gregorii. oc villde Gregorius atgongu veita Sighurðe. enn Innge konongr latti. oc for þat æighi fram. I hinum sama apne va Sighurðr travale sun Ꝍysteins travala hirðmaðr Sigurðar konongs Sigurð skruðhirnu hirmaɴ Inga konongs gamlan mann oc allvinsælan. oc kendo menn Sigurði kononge raðenn. af þessom sakom bioggioz þæir til at væita Sigurði kononge atgongu. oc var i þvi acavaster Gregorius. Sigurðr konongr drack i garðe Sigriðar sæto firir innann Sannbru litlo. þessir mænn veittu atsocn Sigurði með Inga kononge. Gregorius oc Arne Ivars son oc Aslakr Ærlænz sun enn Sigurðr oc hans menn gengo upp i loftit þet er var i garðenom oc skutu or gluggum oc brutu upp ofna oc baro griotet a þa þar fell Æinar Laxapalssun af liðe Sigurðar oc Hallvarðr Gunnarssun var skotenn i lofteno. þæir Ingi hiuggu hus til þæiʀa oc geck liðit mioc til griða. þa geck Sigurðr konongr ut oc bæiddiz lioðs. hann hafðe skiolld gullroðenn oc kenndu menn hann bratt oc vildu æighi lyða hanum oc skutu menn at hanum sva sem i drivu sæ. þa er liðit var mioc gengit af hænde hanum. þa hioggioz husenn fast þa geck hann ut oc firir hanum Þorðr husfrꝍyia. þæir villdu þenngat til sem Innge var. oc kallaðe Sigurðr til griða við broðor sinn. oc hann villdi geva hanom grið enn þvi var æi lyðt. [oc varo þæir þeghar hognir. þa var illa um þetta værc rꝍtt | oc kenndo menn raðenn Inga kononge. enn þat hava flestir menn firir satt at þat hafe ennge hans rað veret sva sem vattar Æinar Scula sun.

268.

Allz enngi þarf Innga

ulfgrennir þat kenna

hværr spyri satt af snerru

sæggr at gram bitu æggiar

Boð gat at stillir stovat

styriar milldr þo at villde

fus var fiorspæll ræse

fylkis svæit at væita.

---

Nedenfor gengives versenes formentlig rigtige form her og i det følgende.

---

Alls engi þarf Inga

ulfgrennir þat kenna

(hverr spyri satt af snerru

seggr) at gram bitu eggjar;

bǫð gatat stillir stǫðvat

styrjar mildr þótt vildi;

fús vas fjǫrspell ræsi

fylkis sveit at veita.

Þa spurðu menn at hvær ut leti bera merki konongsens Æinar cvað þa viso.

269.

Ut let stong a stræti

stærk dyrlighra mærkia

duðuz dorr af ræiðe

Daghs sunr bera faghra

nigho menn i gny gunnar

gagls firir strengiar haghle

brꝍðir hava barz miðri

Biorgvin firer osyniu.

Út lét stǫng á stræti

(sterk) dýrligra merkja

(dúðusk dǫrr) af reiði

Dags sonr bera fagra;

hnigu menn í gný Gunnar

gagls fyr strengjar hagli;

brœðr hafa barzk í miðri

Bjǫrgyn fyr ósynju.

Enn quað Einar aðra visu.

270.

Myndi at sæima senndir

sva brat hava latet

spiot flugu lanct i liotri

lif sitt bogha drivu

ef alkostes austan

Ꝍysteins flota lꝍysti

bæinn at Biorgvin sunnan

byʀ tvæim daghum fyʀi.

Myndit seima sendir

svá brátt hafa látit

(spjót flugu langt í ljótri)

líf sitt (boga drífu),

ef alkostigs austan

Eysteins flota leysti

beinn at Bjǫrgyn sunnan

byrr tveim dǫgum fyrri.

Enn þrim nattom siðar com Ꝍysteinn konongr or Vik austann með xxx skipa i [Flora vagha. þa baro menn orð a meðal oc sætto þa enn þæir funnuz æighi. Sighurðr Haralz sun var konongr XIX vetr oc var gravenn at Kristz kirkiu i holme ut. Enn þa er Ꝍysteinn la i Floravagom. þa bauz Gregorius til at veita hanum atlogu þo at Ingi læghðe æighi til. let æighi myna siðar bettra. þess latto marghir oc tocz æighi. þa for Ꝍysteinn i Vik austr. enn Inge norðr i Þrondæim oc varo þæir þa sattir at kalle. enn þo funnuzk þæir æighi. Gregorius for austr i Vik oc var at bui sinu a Bratzberghi. þa gerði Ꝍystæinn konongr for at hanum oc villdi hann af taca. enn hann varð varr við oc fluðe undann a Upplond með ix tiughu manna oc sotti siðan funnd Inga konongs norðr til Kaupangs oc kom norðr firir | iolinn. Ingi varð hanum feghinn oc bað hann hava af sinu fe þat sem hann villde. þa brende Ꝍysteinn konongr bꝍ Gregorius. oc hio buet. a þæim sama vettre varo naust þau brennd hin myclo. oc hin goðo er Ꝍysteinn konongr atte. þar brunnu skip meðr er Ingi konongr atte. þau rað voro kænnd Ꝍystæine kononge oc Philippuse Gyrðrsyni. fostrbrꝍðer Sigurðar konongs.

K. 85. Nu hittaz konongarner i Seleyium

Enn somaret eftir hittuz konongar i Selꝍyum oc com Ingi norðann. enn Ꝍysteinn austann. þa varo þæir fiolmænnir oc þo Inge mycklo fiolmænnare þa var at komet at þæir mynnde bæriazk enn þo sættoz þæir at kalle. oc skylde Ꝍysteinn giallda aftr fe Inga oc Gregores enn þat kom æki fram oc roufz su sætt oll. þa for Inge konongr austr i Vik. enn Ꝍysteinn norðr i Þrondhæim. þa foro ill orð a millum oc let hvar tvæggia drepa firir oðrum noccora menn. i þann tið spandezk miok lið fra Ꝍysteine kononge undir Inga konong. oc varo i þæiʀi svæit Barðr stanndhale oc Simon skalpr sun Hallkæls hauks. enn þa er ii vetr varo liðnir fra falle Sigurðar konongs. þa safnaðo baðer liði konongarnir. oc for Ingi austann með attatighi skipa. enn Ꝍystæinn norðann með halfan fimta tigh skipa Ingi la suðr við Molstr. enn Ꝍysteinn la litlu sunnar i Grꝍnenga sunnde. Ꝍystæinn sende Aslak unnga oc Arna stullu til funndar við Inga oc hafðu i skip. enn er Inga menn kenndo þa. þa laghðo þæir at þæim. oc drapo af þæim marga menn. oc toku undann þæim skip. enn þæir Aslakr oc Arne liopo a land. oc komu a fund Ꝍysteine oc saghðu hanum hvat tiðt var Ꝍysteinn hafðe þa husþing oc saghðe hværn ofrið þæir buðu oc bað menn at þæir skylldu duga hanum oc havum ver lið mikit oc gott. oc vil ec hværgi undan flyia ef þer vilit fylghia mer. þa varð ænge romr at male hans. enn umm nottena eftir rero þæir a brot morghom skipom a laun. sumir til motz við Inga. enn sumir til Biorgviniar enn sumir i Fiorðu. enn er lyst var þa voro x skip eftir með Ꝍysteine. þar let hann eftir drecan mykla er hann hafðe latet giora oc enn annr skip. oc hiuggu drecan oc spiltu hanum miok. þa geck Ꝍysteinn a skip Eindriða Iohans sunar oc foro inn i Soghn en þeðan oc austr i Vik.

K. 86.

Ða toc Ingi skipinn oc hellt austr liðino hit ytra i Vikena. Ꝍysteinn var firir austan Folldena oc hafðe ner xii hundrat manna. enn þæir so skipa lið Inga þa otaðozk þæir undan oc toko a skogana oc sins veghar hvæʀ konongr var æftir með annan mann. þa leitaðo Inga menn efter hanum. Simon skalpr hitti hann er hann geck undan i risrunna æinum. þæir Simon varo margir saman enn er þæir hannlaðo konongenn. þa bæidde Ꝍystæinn konongr at skiota hanom undan oc quað honom þet betr bera. Simon svaraðe. quað muna ecke verða. þa bæidde konongrenn at lyða messo aðr en hanum | være bane væittr oc sva gerðo þæir. siðan lagðez hann niðr a gruvu oc bræidde hendr i fra ser. oc bað hoggva sek i kross meðal hærða oc [þat fram for. oc þotti konongr værða væl við. enn Simon feck þer illann orðrom af þvi male sva sem vattar Einar Skulasun.

271.

Mun sa er morðe vanðez

marghillr oc svæik stilli

sið of slicum raðom

Simon skalpr of hialpazk.

Mun, sás morði vanðisk

margillr ok sveik stilli,

síð af slíkum rǫ́ðum

Símon skalpr of hjalpask.

lic Ꝍystæins konongs var iarðat a Forse.

K. 87.

A mot Inga kononge efldu þæir Ogmundr Sigurðr a Rꝍyri. Philippus Gyrðr sun Einriðe Ions sun oc marghir aðrir hofðingiar Hakon hærði bræið son Sigurðar konongs oc gavo hanum konongs nafn. þæir Inge atto oʀosto mikla austr i Ælvi. þar varo þæir þa baðir i liði meðr Inga Gregorius Dagssun oc Erlingr scacki. þar fell Eindriðe Ionsson oc mikill fioldi af liði Haconar. þeðann a fra fello þæim Hacone þung viðrscipti við Inga. meðann er þæir lifðo baðir. þo settuzk þæir margha vegha broghð við oc gerðoz manndrop i mikil enn siðazta vetrenn er Ingi lifðe. varo þæir Inge oc Gregorius i Biorgvin þa spurðo þæir at Hakon . . . . . . . . . . . . . . . .

---

Noter: