Johannes' Evangelium

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Af Bibelen paa norsk-islandsk


Johannes' Evangelium


1, 1 (W. 161). Í upphafi var orð ok orð var með guði ok guð var orð.

(B. 186). Í upphafi var orð ok orðit var með guði ok orðit var guð.

1, 3 (Stjórn 4). Fyrir þat sama orð urðu allir hlutir.

1, 9 (B. 145). Satt ljós, þat er lysir hvern mann, er kemr í heim þenna.

1, 11 (U. 68). Hann kom til síns eigins.

1, 12 (El. 79). Allir þeir er við hánum tóku gaf hann þeim veldi at verða sonum guðs.

1, 16 (B. 145). Tókum vér allir miskunn af hans fyllingu.

1, 18 (BJ. 178). Aldrigi sá einn maðr guð.

1, 20 (W. 12). Eigi em ek Cristr kvað hann.

1, 19-27 (P. 844). En er Gyðingar spurðu til Joans, þá senðu þeir kenni menn til funðar við Joan at frétta hann sjálfan, hverr hann væri. Ok fréttu þeir hann, ef hann væri Cristr, en hann neitaði því. Þá spurðu þeir, ef hann væri Helias. En hann sagðiz eigi Helias vera. Þá spurðu þeir, ef hann væri spámaðr. En hann léz eigi spámaðr vera. Þeir fréttu, hvat hann villði frá sér segja, at þeir kynne segja þeim er, þá höfðu senða. Hann svaraði þá: En ek em rödd kallanda í eyðimörk, en ér greiðit dróttins götur ok gerið rétta hans stigu. Þeir spurðu, hvat skírn hann flytti, ef hann var eigi Cristr ok eigi Helias ok eigi spámaðr. Hann mælti: Ek skíri í vatni, - - [en sá er yðar á milli, er mér er œðri, ok ér kennizt eigi við, - - ok - - em ek eigi verðr hans skóklæði at leysa[1].

1, 29 (P. 2). Á einu degi sá Johannes - - Jesum Kristum koma til sín ok mælti svá til hans: [Sé hér lamb guðs, þat er tekr syndir af heiminum[2].

1, 38-43 (P. 354). Enn er várr herra sá þá sér fylgja, snyst hann til þeira, svá segjandi: Hvers leiti þit? [Þeir svöruðu: Meistari, hvar er þitt heimili?[3]. Hann segir: Komi þit ok sjáit. Siðan komu þeir ok váru hjá hánum þann dag. Eptir þat fór - - Andreas [á fund Simonar broður síns[4] ok segir til hans - -: [Ver höfum fundit Jesum Kristum, son guðs lifanda[5]. Andreas leiddi Simonem bróður sinn til Jesum, ok er Jesus sá Simonem, talar hann til hans: Þú ert Simon Jónsson, en þú munt vera kallaðr Cephas, en þat þyðist Petrus.


2, 1-11 (W. 187). Brúðkaup var gört í Galilea á bœ þeim er Chána heitir, ok var þar móðir Jesu. Ok var boðit þangat Jesu ok lærisveinum hans („ejus“). En er vín þraut at samkundu, þá mælti móðir Jesu við Jesum: Eigi hafa þeir vín. Jesus svaraði: Hvat er með mér ok þér, kona? Eigi er enn komin stund mín. Þá mælti móðir Jesu við reiðu-menn: Görið ér þat er Jesus byðr yðr. En vatnker sex stóðu þar, þau er í lágu málskjólur tvennar eða þrennar. Jesus mælti við reiðu-menn: Fyllið ér steinkerin vats. En þeir fyldu þá. Þá mælti Jesus: Ausið ér upp nú ok fœrið arkitriclino, ok þeir fœrðu. Øndvegis-maðr bergði vatni því er at víni var orðit ok vissi eigi hvaðan („unde“) komit var - - reiðu-menn vissu, er vatn höfðu upp ausit. Þá kallaði öndvegis-maðr á brúðguma ok mælti við hann: Hverr annarra gefr fyrst gott vín en síðan et verra, þá er menn eru druknir. En þú hirðir gott vín („uinum“) alt til þessa. Þessa jartein görði Jesus fyrsta í augliti lærisveina sinna, ok syndi þeim dyrð sína ok trúðu á hann lærisveinar hans.


3, 5 (W. 187). Nema hverr sem einn verði endr getinn fyr vatn ok helgan anda, eigi má hann inn ganga í ríki guðs.

(BJ. 30). Hvert sá er eigi verðr endr getinn af vatni ok helgum anda, þá kömr eigi í himinriki.

3, 8 (B. 114). Andi blæss þar er hann vill ok þá er hann vill.

3, 26-36 (P. 896-899). Meistari, sögðu þeir, vér gerum þér þat kunnigt, at sá hinn sami maðr, sem þú bart vitni við Jordan, veitir nú mörgu folki skírn, ok allir koma nú til hans. - - Hann svaraði: Ekki má maðr neitt á sig taka, nema þat sem hánum er af himni gefit; þér sjalfir berit mér vitni, at ek hefi sagt: Eigi em ek Kristr. - - Sá sem brúði á, er brúðgumi, en vin brúðguma stendr ok heyrir hann ok gleðst með fagnaði fyrir rödd brúðguma. Í þessum hlut er minn fagnaðr fyldr ok framkominn. - - [Mér byrjar at þverra, en hánum at vaxa[6]. - - Sá sem ofan kemr, er yfir öllum. en sá sem af jörðu er, hann er af jörðu ok talar af jörðu. Sá sem af himni kemr, hann er yfir öllum ok váttar þat sem hann sá ok heyrði, ok tekr þó engi maðr hans vitni. En sá sem þetta hans vitni hefir tekit, merkti, at guð er sannsögull. - - Sá talar guðs orð, sem Guð sendi, ok eigi gefr guð sinn anda til mælingar. - - Faðir elskar son ok gefr hánum alla hluti í hendr. - - Sá sem á son trúir, hefir eilíft líf. - - Hverr sá sem syni er eigi trúr, man eigi líf sjá, heldr er yfir hánum guðs reiði.


5, 17 (H. II 64). Faðir minn vinnr alt hér til, ok ek vinnr.

5, 25 (BJ. 34). Þeir dauðir menn, er í gröfum liggja, skolu heyra rödd guðs sunar, ok þeir sem heyra skolu lifa.

5, 46 (B. 40). Ef ér trúið Moisi, þá mönduð ér ok trúa mér, þvíat hann sagði frá mér.


6, 1-14 (B. 171). Ihesus fór hjá sæ Galilee, ok fylgdi honom fjöldi þeira manna, er sét höfðu jarteinir hans, þær er hann gerði yfir sjúkum mönnom. En þá var skamt til páska-tíðar gyðinga. Þá fór Ihesus til fjalls ok sat þar með lærisveinum sínum. En þá er hann hóf upp augu sín, þá sá hann hinn mesta liðs-fjölda koma til sín, ok mælti við Philippum: Hvaðan megum vér brauð kaupa at fœða þessa menn? En hann vildi freista postola síns í þessu máli, þvíat hann vissi sjálfr hvat hann mundi gera. Philippus svaraði: Þott tveim hundruðum penninga sé brauð keypt, þá mon þeim at litlu vinnast. Þá mælti einn af postolum Ihesu, Andreas bróðir Simonia Petri: Er sveinn einn hér, sá er hefir fimm hleifa byggbrauðs, ok tvá fiska, en hvat stoðar þat svá miklu liði? Þá mælti Ihesus at mönnum skyldi skipa í sæti, en þar var gras mikit á velli þeim; þar settust upp fimm þusundir karla. Þá tók Ihesus fimm hleifa ok tvá fiska, ok blezaði, ok skipti með uppsitjandum sem hann vildi, en er allir höfðu gnógt, þá mælti Ihesus við lærisveina sína: Sannið ér því er þeir leifðu at eigi fyrfarist. En þeir sömnuðu ok fyldu tolf vandlaulpa þess brauðs er fimm þúsundir manna leifðu af fimm bygghleifum, ok þat er gekk af tveim fiskum. - - En er lyðr sá jartein þá er Ihesus görði, þá mæltu þeir svá: Sjá er sannlega spámaðr sá er koma mon í heim.

6, 51 (B. 186). Ek er lifanda brauð þat sem ofan kom af himnum, ef nökkurr etr af þessu brauði, sá skal lifa ævinlega.

(P. 9). Ek em lífs brauð, þat sem af himni kom, ok sá sem þetta brauð bergir[7] mun at eilifu lifa.
(U. 68). Ek em brauð lifanda, er niðr sté ek af himni.

6, 53 (W. 215). Nema ér etið hold sonar manns ok drekkið blóð hans, þá munuð er eigi hafa líf í yðr.

(P. 10). Ef þér bergit[8] eigi holdi manns sonar eða drekkit hans blóð, munu þér eigi hafa líf með yðr.

6, 55 (P. 10). Hold mitt er sannlega vist ok blóð mitt er sannlega drykkr.

6, 56 (H. II 404). Hverr er etr hold mitt ok drekkr blóð mitt, hann er með mér, ok ek með hánum.

6, 60 (P. 10). Margir af lærisveinum - - töluðu svá til Krists: Harðr málsháttr er þetta, ok hverr má þetta þola?

6, 61-63 (P. 10). Jesus skildi möglan þeira ok mælti: Þetta styggir yðr. En ef þér sjáit manns son þannig uppstíga, sem fyrr var hann, þá [er andi sá er lífgar, en hold vinnr ekki[9].

6, 67-69 (P. 10). Ok þá er þessir lærisveinar fóru í brott, mælti Jesus við - - 12 postolu sína: Vilit þér ok eigi í brott fara? Petrus svaraði: Hvern munum vér þá heim sœkja, ef vér skiljumst við þik? Þú hefir í þér orð hins eilífa lífs, ok vér trúum ok kennum, at þú ert Kristr guðs son.


8, 34 (M. 823). Sá sem gerir syndina, hann er þræll syndarinnar.

8, 46-59 (W. 86-87). Jesus Cristr spurði gyðinga, [ef nekkverr þeira sakaði hann of syndir, eða hví þeir tryði eigi hánum, þars hann kendi þeim rétta eitt. En heyra mon, kvað hann, guðs orð, sá er af guði er, en af því heyrið ér eigi, at ér eruð eigi af guði. Þá svöruðu gyðingar ok tölðu hann djöful með sér hafa ok samaritanom vera. Jesus svaraði: Hefka ek djöful, heldr göfga ek föður minn[10], en ér ovirðið mik. Eigi leita ek mér sjálfr virðinga, en þó er sá er leitar ok dœmir. Sannlega segi ek yðr at engi mon taka eilífan dauða, ef hann gerir sem ek byð. Gyðingar svöruðu: Nú vitum vér vist at þú hefir djöful, þars Abraham er dauðr ok spámenn, en þú lætr engi monu deyja eilíflega, ef at þínum orðum görir. Eða ertu meiri Abraham föður várum alls hann er andaðr? Spámenn eru ok liðnir; hvern lætr þú þik vera nú? Jesus svaraði: Ekki er dyrð mín, ef ek dyrka mik sjálfan; faðir minn dyrkar mik, en þann kallið ér guð yðvarn, ok kunnuð hann eigi; ek kann hann, ok ef ek látumk hann eigi kunna, þá em ek lyginn sem ér. Af því geri ek vilja hans, at ek veit hva hann vill. Abraham faðir yðvarr langaði til at hann sæi dag minn, ok varð feginn er hann sá. Gyðingar svöruðu: Hvat myndir þú Abraham sjá, alls þú ert eigi fimmtugr („L“) maðr? - - Satt segi ek yðr, ellri em ek Abrahe. Þá vildu þeir gryta hann. Jesus gengr þá ór musterinu ok falsk fyrir þeim.


9, 2-3 (P. 518). Hverr misgerði í kyni hans, at hann skyldi blindr vera borinn? En hann - - mælti: Eigi misgerði hann né frændr hans, heldr at guðs verk syndist á hánum.


10, 11 (U. 69). Ek em góðr hirðir.

(W. 15). Góðr hirðir lætr önd sína fyr sauðum sínum.

10, 38 (H. II 262). Ef þér trúit eigi orðum mínum, þá trúi þér verkum[11].


Johannes 11, 43:
Eptir þat kallaði Jesus mikilli röddu: Lazare, kom út!

11, 1-46 (H. I. 521-524). Á einum tíma tók Lazarus - - striðan sjuknað[12] heima í Bethania í kastala systra hans. - - Þær sendu þá menn at segja Jesu: Nú er [sá sjúkr[13] er þú elskar. - - En þá er Jesus heyrði sendiboðann[14], mælti hann: Þessi sjúknaðr leiðir hann eigi til dauða[15], heldr er hann fyrir guðs dyrð, at sonr guðs dyrkist fyrir hann. Af því at hann hafði heyrt sendiboðit - - var hann í þeim stað tvá daga. - - Hann mælti þá við lærisveina sína: Förum enn í Judeam. Þeir svöruðu: Fyrir hví viltu þangat fara, þar sem þeir vildu næstum gryta þik? Hann svaraði: Hvárt eru 12 stundir dagsins? [Ef nökkurr gengr á daginn, drepr hann eigi fótum[16]), þvíat hann sér ljós þessa heims, en ef hann gengr á nótt, drepr hann fótum, þvíat þá er ekki ljós. - - Eptir þat sagði hann þeim dauða Lazari, fyrst með figúru, en þar næst með berum orðum, ok sagðist fagna fyrir þeira hönd, þvíat batna mundi trúa þeira. - - Siðan fóru þeir í Betthaniam, ok hafði Lazarus þá fjóra daga í gröf legit. Margir juðar höfðu komit til þeira systra at hugga þær um bróður dauðan. Ok er Martha heyrði, at Jesus fór þangat á leið, rann hun út af staðnum í móti honom, en Maria sat eptir heima. Ok er Martha sá hann, mælti hun: Minn herra, eigi mundi bróðir minn dauðr, ef þú hefðir hér verit. En veit ek, at þú þiggr af guði alt þat er þú hefir beðit. - - Jesus mælti þá við hana: Upp mun rísa bróðir þinn. Hon svaraði: Veit ek, at hann mun upp rísa í hinni efstu upprisu. - - Jesus mælti þá: Ek um upprisa ok líf. - - Hverr [sá er á mik trúir, mun þó lifa, at hann hafi áðr dauðr verit; ok sá er lifir ok trúir á mik, mun eigi deyja at eilífu[17]. - - Hvárt trúir þú þessu Martha? Hon mælti: At skyru, herra, trúða ek, at þú ert sonr guðs, sá er komt í þenna heim. - - Eptir þetta gekk Martha heim ok sagði systur sinni, at meistari var kominn ok kallaði hana. Hun stóð upp ok gekk út af kastalanum í þann stað, sem systir hennar hafði skilit við Jesum, ok mælti við hann: Eigi mundi bróðir minn dauðr vera, herra, ef þú hefðir hér verit. Júðar margir, þeir sem þar höfðu komit at hugga þær systr um bróður sinn, gengu þegar af kastalanum, er þeir sá Mariam út ganga skjótlega. - - Ok er Jesus sá Mariam gráta ok sva Júða, þá sem hjá stóðu, grét hann með kalli ok tárfelling ok mælti: Hvar settu þér hann. - - Maria mælti: Minn herra, kom til ok sjá. - - Ok þá grét Jesus. Júðar mæltu þá: Nú má sjá hversu hann elskaði þenna mann. Sumir mæltu: Mundi eigi sá, er syn gaf þeim er blindr var fœddr, mega þat gera, at sjá maðr dœi eigi? - - Jesus grét þá enn hástöfum ok kom til leiðsins, en þat var höggvit niðr í berg ok velt yfir steini. Hann mælti þá: Rœrit af steininn. Martha mælti: Illa þefar líkit, þvíat nú hefir hann 4 daga í jörðu legit. Hann mælti þá: Sagða ek þér eigi, at þú mundir sjá dyrð guðs, ef þú trúðir? - - Ok at frárœrðum steininum mælti hann: Þakkir geri ek þér, faðir, þvíat þú heyrir mik. En ek vissa, at þú heyrðir mik jafnan. Ek talaða þessa hluti fyrir sakir lyðs þess, er hjá stendr, at þeir trúi, at þú sendir mik. Eptir þat kallaði Jesus mikilli röddu: - - Lazare, kom út. - - Hann gekk þá út sveipaðr um hendr ok fœtr ok huldr með sveitaðúki um andlit. Jesus bauð þá lærisveinum sínum at leysa hann ok láta brott fara. - - Margir Juðar, þeir sem til þess höfðu komit at hugga þær systr, ok á þetta tákn sá, trúðu á Jesum. Sumir fóru ok sögðu phariseis yfirgyðingum táknit.


12, 1-8. jf. Matth. 26, 6-13 (H. I 524-526). Á hinum sétta degi - - kom Jesus í Bethaniam ok tók snæðing í húsi Simonis híns likþrá. - - Kastalamenn veittu Jesus snæðing, en Martha þjónaði. Lazarus sat at matborði með hánum. - - María systir hans tók smyrslaker, gert af þeim steini er alabastrum heitir, - - þetta smyrslaker var fult at nardo. - - Hun braut þá - - ker ok steypti yfir höfuð Jesu, ok svá smurði hun fœtr hans, en þerði með hári sínu, ok ilmaði smyrslið um alt húsit. - - Juðas skarioth, einn af tolf mötunautum Jesu, óþokkaðist við hennar þjónostu ok mælti: Til hvers kemr tapan smyrsla þessa, þvíat þar mátti seljast meirr enn þrimr hundruðum peninga ok verða gefit fátœkum mönnum? - - Juðas mælti þetta eigi af því, at hann hirti um fátœku menn, heldr fyrir því, at hann varðveitti féhirzlur Jesu, ok þá hluti, sem offraðir váru, bar hann eigi at eins, heldr bar hann ok brott ok stal. - - Jesus hirti þá - - með þessum orðum: Fyrir hví erut þér þungir konu þessi? Gott verk vann hun á mér, þvíat fátœka menn munu þér jafnan hafa með yðr, en mik munut þér eigi jafnan hafa. Enn hun vann þetta at smyrja minn líkam fyrir komanda graptartíma minn. - - Ek kann yðr at segja, at þetta hennar verk mun sagt vera í hennar minning, hvar sem þetta guðspjall mun vera predikat.

12, 24 (U. 69). Eitt saman er hveitikorn, nema þat falli á jörð ok deyi.

12, 26 (H. I 521). Sá er mér þjónar, fylgi hann mér, ok þar sem ek em, mun minn þjónostumaðr vera.

(W. 152). Þar sem ek em sjálfr, þar mun sá vera hjá mér, er mér þjónar.

12, 35 (H. I 252). Gangi þér, meðan þér hafið ljós, at eigi grípi[18] yðr myrkr.


13, 4-15 (P. 10-11). [At síðarsta matmáli því sem Jesus hélt páska - - með lærisveínum sínum, reis Jesus upp, ok lagði af sér klæðin en gyrði sik með lindúki ok steypti vatni í munnlaug, til þess at þvá fœtr lærisveinn sinna[19], ok vildi þessa þjónostu fyrst veita - - Petro. - - En hann - - mælti svá: Minn herra, þvær þú fœtr á mér? Dróttinn mælti þá: Þat sem ek göri nú, veizt þú eigi til hvers kemr, en vita muntu siðarr. Petrus mælti: Aldri muntu þvá mína fœtr [um aldr[20]. Dróttinn mælti: Öngvan hlut[21] muntu hafa með mér, [ef ek hreinsa eigi fœtr á þér[22]. En Petr - - mælti: Eigi veiti ek at eins undir þinn þvátt fœtr mína, heldr þar með hendr ok höfuð. Dróttinn mælti þá: Sá sem þveginn er, þarf eigi framarr en fœtrnir sé þvegnir, þvíat þá er hann allr hreinn. En þér erut hreinir, mínir postolur, ok eigi allir. Því mælti hann svá, at hann vissi, hverr hann mundi selja. Eptir þvegna fœtr postolanna tók Jesus klæði sín ok gekk undir matborð. Eptir þat mælti hann til þeira: Þér vitit, hvat ek hefi gört yðr, þér kallit mik herra ok meistara; þat talit þér vel, þvíat ek em svá at vísu[23] ok ef ek yðvarr meistari þó fœtr yðra, eigit þér at mínu dœmi hverr öðrum þessa þjónostu at veita.

13, 24-26 (P. 413). Petr postoli bendi - - Jón postola, at hann spyrði dróttinn, hverr hann mundi selja. - - Ok þá spurði hann dróttinn várn: Dróttinn, hverr mun þik selja? Dróttinn svaraði hánum: [Þeim mun ek nú fá í hendr brauð, þat er ek hefi áðr drepit í drykkjarker[24]. Ok eptir þat seldi dróttinn brauðit í hendr Juda er kallaðr er Iscariot.

13, 33 (P. 11). Litlir synir mínir! litla stund em ek með yðr, leita munut þér mín, sem ek sagða gyðingum ok munut þér eigi koma mega þangat sem ek fer.

13, 34 (W. 112). Þat er boðorð mitt, at hverr yðarr elski annan svá sem ek elskaða yðr.

13, 35 (U. 5). Af því munu allir vita, at þér eruð mínir lærisveinar, ef þér hafið elsku á meðal yðar.

13, 36-38 (P. 12). Petrus mælti: Minn herra, hvert ferr þú? Jesus mælti: Þangat sem ek fer, máttu nú eigi fara, en mega muntu síðarr. Petrus mælti: Hví má ek eigi nú fara? þvíat mitt líf gef ek fyrir þitt líf. Dróttinn mælti: Fyrir hví dirfist þú at setja þitt líf fyrir mik? þvíat áðr en hani gali á þessi nótt, muntu þrysvar neita mik.


14, 2 (B. 126). Margar eru vistir í húsi föður míns.

14, 6 (B. 1.) Ek em gata ok sannyndi ok líf; engi kömr til föður nema fyr mik.

14, 12 (H. II 109). Sá er á mik trúir, mun gera þvílik verk sem ek görir, ok hann mun göra meiri hluti.

14, 15 (U. 5). Sá er mik elskar, hann varðveitir mál mín.

14, 31 (H. I 413). Hverr sá er mik elskar, mun elskaðr vera af feðr mínum, ok mun ek elska hann ok syna hánum sjalfan mik.

14, 23-31 (B. 28-29). Ihesus mælti við lærisveina sína: [Sá er elskar mik mon halda mál mín, ok mon faðir minn elska hann, ok monum vit koma til hans ok hafa vist með hánum[25]. Sá er eigi elskar mik, eigi heldr hann mál min; þetta er mitt mál, er ér heyrðut, heldr föður míns er mik sendi. Þetta mæli ek við yðr nú er ek em með yðr. En huggari, heilagr andi, er faðir mon senda í mínu nafni, hann mon yðr kenna alt ok minna yðr á alt þat er ek sagða yðr. [Frið læt ek eptir með yðr, frið minn gef ek yðr[26], ok gef ek eigi svá sem heimrinn gefr. Eigi skal hjarta yðvart hrygvask né óask. Heyrðut ér, at ek sagða yðr, at ek fer ok mon ek koma til yðvar. Ef ér elskit mik, þá möndut ér fagna því er ek fer til föður, þvíat faðir er meiri enn ek. Nú segi ek yðr þetta áðr verði, at ér trúið þá er verðr. Eigi mon ek nú fleira við yðr mæla. Höfðingi heims mon koma, ok hefir hann ekki í mér, at heimr skili þat, at ek elska föður ok görik svá sem faðir gaf mér boðorð (til).


15, 1 (El. 127). Ek em satt vínber.

15, 5 (U. 54). Ekki megu þér gera án mik.

15, 9 (P. 555). Svá sem faðir elskaði mik, svá elskaða ek yðr.


16, 2 (H. II 297). Koma mun sú stund, at hverr sá, er yðr veitir dauða, mun hyggjast guði þjónustu veita.

16, 23 (H. II 77). Hvat sem þér munut fá beðit í nafni mínu, munu þér þiggja.

16, 33 (BJ. 203). Þér skulut þola í þema heimi margar þröngðir ok þunga afarkosti, en verið þó traustir ok staðfastir, þvíat ek sigraða heiminn.


17, 15-26 (W. 170). . . . takir þá úr heimi, heldr at þú varðveitir þá frá illu. Helgaðu þá í sannleik, enn mál þitt er sannleikr. Svá sem þú sendir mik í heim, svá sendi ek þá í heim. Eigi at eins bið ek fyr þeim, heldr ok fyr öllum þeim er á mik trúa, fyr orð þeira, at þeir sé allir eitt, svá sem ek em með þér, ok þeir sé eitt í okkr, at þeir trúi því, at þú sendir mik. Ek gaf þeim bjartleik þann er þú gaft mér, at er sjá í þeim, enn þú í mér, ok sém vér allir eitt, at heimr kenni þat, at þú sendir mik, ok elskaðir þá, svá sem þú elskaðir mik. Faðir („pater“), þat vil ek at þeir sé þar, er ek em, ef þú gaft mér, at þeir sé bjartleik þann, er þú gaft mér, þvíat þú elskaðir mik fyrir upphaf heims. Eigi kann heimr þik, faðir, en ek kann þik, ok kendu þessir, at þú sendir mik, kunt görða ek þeim nafn þitt, ok mon ek enn kynna at elska sú es þú elskar mik, sé í þeim, ok sjá ek með þeim.


18, 25 (P. 14). Ert þú eigi einn af lærisveinum þessa manns, Jesu. Hann svarar: Eigi em ek.

18, 26 (P. 14). Litlu siðarr talaði til Petrus sveinn einn frændi Malchi þess er eyrat var af höggvit: Sá ek þik í grasgarði með Jesu.


19, 10-11 (H. I 411). Veizt þú eigi, sagði Pilatus, at ek hefi vald til at krossfesta þik? Enn dróttinn svarar: Þú hefðir ekki vald á mér, nema þér væri af guði gefit.

19, 26-27 (P. 414). Ok er dróttinn várr hafði sét móður sína, þá sagði hann: Se hérna, móðir, hér er sonn þinn. Síðan mælti hann við lærisveininn: Sé hérna, sonr, hér er móðir þín. Ok frá þeiri tíð upp tók Jón postoli hana í sína varðveizlu.

19, 30 (M. XVII). Síðan mælti hann: Fylt ér nú[27]. Ok þá hneigði hann höfðinu ok þá andaðist hann.


20, 17 (W. 72). Farðu til brœðra minna ok seg þeim, at ek stíg upp til föður míns ok föður yðvars, til guðs míns ok guðs yðvars.

20, 19-23 (W. 73). Þá kom dróttin („dominus“) inn til þeira at loknum durum, ok stóð á meðal þeira ok mælti við þá: Friðr sé yðr. Syndi hann þeim ok hendr sínar ok fœtr með merkjum píningar sinnar. Þá urðu lærisveinar („discipuli“) fegnir fundi dróttins. Síðan mælti hann við þá í annat sinn: Fríðr sé yðr, svá sem faðir sendi mik, svá sendi ek yðr. Þá blés hann á þá ok mælti: Takið ér helgan anda! Fyrgefnar skolu synðir þeim mönnum er ér fyrgefið, ok eigi monu fyrgefask þeim er ér fyrgefið eigi.

20, 24-28 (P. 415). Thomas postoli var eigi við staddr þessa vitran, ok svaraði öðrum postolum, þá er þeir sögðu hánum úpprisu dróttins, at hann mundi eigi trúa, at hann væri upprisin, nema han sæi nagla stað í hans hönðum ok fötum ok þreifaði um siðu hans, þar sem hann hafði særðr verit. Enn eptir átta daga váru postolarnir enn allir saman staddir, ok nú var Thomas með þeim. Þá kom dróttinn til þeira ok mælti þá af einvirðingu við Thomam postola ok bað hann þá at þreifa um hendr sínar ok fœtr ok um síðu sína ok vera þaðan af trúfastan enn eigi ótrúaðan. En Thomas svaraði: Dróttinn minn ertu ok guð minn.


21, 1-19 (P. 162). Þat var eptir upprisu dróttins, at hann vitraðist lærisveinum sínum sjau saman hjá Galilea sjó. Þar var þá Simon Petrus ok Thomas, er kallast didimus, ok Nathanael ok tveir synir Zebedei ok aðrir tveir af lærisveinum Krists. Simon Petrus mælti við þá: Fara mun ek at fiska. En þeir svöruðu: Fara munum vér með þér. Ok þá stigu þeir allir á skip ok fisktu ekki á þeiri nótt. [En at morni stóð Jesus á ströndinni, ok kendu lærisveinar eigi at hann var, ok mælti hann við þá: Sveinar, hafit nökkverja fiska? Enn þeir svöruðu: Ekki. - - Jesus mælti við þá: Leggi þér net yður til hœgri handar, ok munu þér finna fiska. Enn er þeir gerðu svá, þá máttu þeir trautt upp draga fyrir fjölda fiskanna net sín. Þá mælti lærisveinn, sá er Jesus elskaði, við Petrum: Dróttinn er. Enn er Petrus heyrir þetta, þá stytti hann upp kyrtil sinn ok sté fyrir borð ok tók netsháls ok dró at landi fult stórra fiska. En þeir váru svá margir, 153 fiskar, ok var netit þó óslitnat. En aðrir lærisveinar reru at landi á skipi, ok váru þeir áðr 200 faðma frá landi[28]. - - En er þeir kómu at landi, þá sá þeir fisk lagðan á glœðr ok brauð. Jesus mælti við þá: Fœri þér mér fiskana, þá er þér tókut, ok komi þér ok matizt við mér. Þá gaf Jesus þeim brauð ok fisk ok bergði ok sjálfr hvárutveggja. - - Mælti dróttinn við Petrum: [Simon Johans son, elskar þú mik framarr enn þessir? Hann svaraði: Þú veizt, dróttinn, at ek elska þik. Jesus mælti: Fœð þú lömb mín. Enn mælti dróttinn í annat sinn: Simon Joans son, elskar þú mik? Hann svaraði: Þú veizt, dróttinn, at ek elska þik. Enn mælti dróttinn: Fœð þú lömb mín. Enn mælti Jesus hit þriðja sinn við hann: Simon son Joans, antu mér? Þá ógladdist Petrus, at Jesus mælti þrysvar hit sama við hann, ok svaraði hann þó: Þú veizt, dróttinn, alt, þú veizt, at ek ann þér. Jesus mælti við hann: Fœð þú lömb mín[29]. [Þá er þú vart ungr, þá gyrðir þú þik ok gekkt þann veg, er þú vildir, enn er þú eldist, þá mun gyrða þik annarr ok leiða þik þann veg, er þú vilt eigi fara[30]. Enn þetta mælti hann til þess at syna, hverjum dauða Petrus mundi deyja.

21, 19-23 (P. 416). Ok eptir þat mælti hann svá við hann: Fylgðu mér. Þá snyst Petrus ok leit þann lærisvein, er dróttinn unni mest, sá enn sami er sofnaði yfir brjóst dróttni at hinn efsta matborði, ok sá spurði dróttin, hvert hann mundi selja. En er Petr sér þenna lærisvein, mælir hannn við Jesum: Dróttinn, hvat skal sjá hérna? Dróttinn svaraði hánum: Ef ek vil hann vera láta, unz ek kem sjálfr, hvat kemr þat til þín? fylg þú mér. Þessi rœða fór í milli lærisveinanna, ok tóku þeir svá við, at Johannes mundi eigi deyja. En dróttinn sjálfr sagði eigi svá, at hann skyldi eigi deyja.

21, 30 (El. 125). Mörg tákn gerði guð þau er eigi eru skrifuð á þessi bók.




Fotnoter:

  1. [Sá kom síðar en ek, sem fyrr var en ek, ok eigi em ek maklegr at leysa skóklæða þveng hans (P. 889). Stendr sá á meðal yðvar, er ek væra þeygi verðr at leysa skóþveng hans (W. 12).
  2. Þar meguð ér nú sjá þann guðs gymbil, er á braut tekr syndir heimsins (W. 13).
  3. Þeir svöruðu: þik meistari, eða hvar byggvir þú? (P. 2).
  4. [at finna bróður sinn Simonum (P. 2).
  5. [Við hófum funðit Messiam er Kristus er kallaðr (P. 2.).
  6. [Mon hann vaxa at virðingu, en ek mon þverra (W. 12).
  7. neytir (var.).
  8. neytit (var.).
  9. [andinn er sá er lifgar, en hold stoðar eigi nökkut (P. 10).
  10. [Hverr yðvar megi ávita mik of synd? Ek segi yðr satt, at hví trúið ér mér eigi? Sá er af guði er, heyri hann orð guðs. En ér meguð af því eigi heyra, at ér erut eigi af guði. Þá svöruðu gyðíngar hánum ok mæltu: Signum vér oss, því at þú ert samaritanus, ok djöful-óðr. Ihesus mælti við þá: Eigi hefi ek djöful, heldr göfga ek föður minn (B. 171).
  11. iarteinum (var.).
  12. sjúkleik (var.).
  13. [sykist sá (var.).
  14. sendiboðit (var.).
  15. bana (var.).
  16. [eigi stakar hverr er í ljóse gengr (H. II 416).
  17. [sá er trúir á mik, þá man hann lifa, þó at hann verði dauðr, ok hverr er lifir ok trúir á mik, hann man aldrigin deyja (U. 22).
  18. taki (H. II 416).
  19. [Á þessom aptni reis várr dróttinn („dominus“) undan borði ok lagði skikkju af sér, ok gyrði sik lindúki ok tók at þvá fœtr lærisveina sinna (W. 64).
  20. [at eilífu (var.).
  21. part (var.).
  22. [ef ek þvæ eigi fœtr þíns, þá mundu engi hlut hafa með mér (W. 65).
  23. sönnu (var.).
  24. [Sá mun mik selja, er ek sel (var fæ) þat brauð í hendr, sem ek hefi í per drepit (P. 11).
  25. [Sá er mik elskar, hann varðveitir vel mínar rœður, ok faðir minn skal elska hann; vit skolum til hans koma ok eiliflega með hánum vera (BJ. 205). Ef nökkurr elskar mik, sá mun varðveita mitt boðorð ok faðir minn mun elska hann, ok vit munum koma til hans ok gera víst með hánum (H. II 109). Hverr er mér ann, sá mun halda þat er ek byð hánum (W. 113).
  26. [Frið minn gef ek yðr, frið læt ek eptir með yðr (U. 8).
  27. [Ent er nú (M. 1009).
  28. [Jesus vitraðist þeim ok stóð á ströndunni ok spurði, hvárt þeir hefði nökkut matarlagt. En þeir sögðu, at þat var eigi. Enn hann svaraði: Láti þér net yðvart á hœgra veg frá skipinu, ok munu þér þá finna fiska. Þeir gerðu svá, ok þá máttu þeir eigi draga net fyrir fjölda fiska. Þá tekr til orða sá lærisveinn, er Jesus unni mest - - ok mælti við Petrum: Dróttinn er. Ok er Petr heyrði þetta, þá gyrðir hann sik kyrtli sínum ok stigr fyrir borð, enn aðrir lærisveinar kómu á skipinu ok fluttu net þeira til lands fult af fiskum (P. 416).
  29. [Petr, ant þú mér? enn Petr svaraði: þú veizt, dróttin, at ek ann þér vel; - Ef þú ant mér vel, þá gæt þú vel sauða minna. Þá spurði guð annat sinni Petr meðr sömum orðum: Ant þú mér vel? Petr svaraði ok hinum sömum orðum: - - Ef þú ant mér vel, þá gæt þú vel sauða minna. Ok enn spurði guð með hinum sama hætti: Petr ant þú mér vel; þá hræddist Petr - - ok svaraði - -: Dróttinn minn þú veizt alla hluti, ok þú veizt at ek ann þér vel. Ok guð svaraði hann: Ef þú ant mér vel, þá gæt þú allvel sauða minna (Str. 180).
  30. [Dróttinn spurði hit þriðja sinn: Simon Jóns son, hvárt elskar þú mik? Petr varð hryggr við, er hann spurði hit þriðja sinn, ok andsvaraði: þú dróttinn veizt alla hluti, fyrir því veizt þú at ek elska þik. Dróttin mælti þá: Fœð þú sauði mína. - - Ek segi þér satt. Þá er þú vart yngri, gyrðir þú þik ok gekt þangat er þú vildir, en þá er þú eldist, mantu rétta hendr þínar, mun þú annarr enn eigi þú gyrða þik ok leiða þik þannig sem þú vilt eigi (P. 17). þer er kunnigt at ek elska þik (BJ. 48).