Lögmanns - Annáll efter AM

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif


Islandske Annaler

VIII.
Lögmanns - Annáll efter AM.


Af dr. Gustav Storm


Udgivne for
det norske historiske Kildeskriftfond
Christiania
1888



G .f passio Petri et Pavli apostolorum.
f s. N ero. rikte xiiii ar. m. vi. d. xviij.
d b. Galba rikte .i. ar.
e .b Vespasianus rikte .ix. ar. m. vi d. xx.
Titus oc Uespanius braut nidur alla Iorsalaborg
eptir þvi sem uor herra sagdi fyrir þa er
hann korn þangat.
b .a Þa er Titus sat at Iorsolum, spurdi hann at Vespasianus
fadir hans var ordinn keisare j Roma.
vard hann svo feginn at fotur hans
þrutnadi svo at hann matte eige skoklæde
nyta enn Iosephus hertuge lagdi þat rad til
at leida skyllde fyrir hann skiotliga
þanll mann er hannri miog
reidur. oc þegar hann sa
þann mann vard hann þegar heill.
a .o Eversio Ierusalem.
f s. Jnicium cicli pascalis.
e k.
d .k
c p.
a f. lxxx.
G .f Titus ij ar. m ii hann var miskun
samur um fram adra heidna konga.
f l. Cletus paue xii ar. m. ii d.
e .l Domicianus rikte xv. ar. m. v.
e .d[1]
c p.
b p.
a .v
G m.
d .k
e .l
d q. xv.
c h.
b .h Adrianus helius rikte .xx.
aa[r hann let endur bæta] lorsala
borgh. ok k[ alla Heliam
af sinu nafne.]
G b.
f .m c.xx.
[e .d Vtan ferd Iuars holms. Ɵ sira
Thomas Snorra sonar. lesin paua
bref j Skalhollte er Iuar kom
ut med[2]
d .i
b .h Alexander .x. vij. ij.
a v. Ɵ Einars prestz Ion sonar oc
Halls oc[3]
G e.
f .e
d q.
c h.
b .a
a n.
f.m xv.
e R. Sixtus .xiij. xxi.
d i.
c .l
a u.
G e.
f .e
e R.
a v.
g G.
e k.
d .k
c .l
b p.
g g.
f .e
e I.
d .l
b c.
a .o
g o. c lxxx.
f .g Hommodus (!) oc Lucius riktu
.xiii. ar.
d t.
c I.
b G.
a .g
f .l
e l.
G t.
f d. Helius Pertinax rikte m. vi. d.
e .d
dc .p
b .p
a v.
Gm.
fe l. cc
d q.
c h.
b .h
ag t.
f d.
e .d
d q. xv.
b .p
a v.
g m.
f .e
d q.
c h. Marchus oc Bassus Antonius
riktu vi ar.
b .h
a .o Decius rikte ii aar m. vi hann
drap huerntueggia Philippum.
g t.
fe k. Passvs Cornelius paue.
d .k Gallus cum Valeriano oc Uolusinus
son hans riktu m. iii. aar.
f s. cc Ix.
e c. Passus Stephanus paue et Lucius
paue.
d .e Passvs Sixtus paue et Lavrencius
ar (!) diaconus svb Decio cesare hann
var Romueria hofdingi xv aar oc er eige
hafdur j keisara tolu.
b o.
a .o
g t.
f l.
d .r
c p.
b g. cc. lxx.
a .g
f l.]
e .l
d .c Claudius rikte .i. aar. m. ix.
c h.
a .G Aurelius rikte .v. aar. m. vj.
G t.
f l. SiIuester paue .iij. ok xx. aar.
e .d
c p. cc lxxx.
b G. Tacitus rikte m. vj.
a .G xv. Probus rikte vi aar.
m. iiij.
Gm.
e .l
d .c
Gm.
f .e Maximimus son Diocleciani
ok Maxencius son Maximiani
kolloduz keisarar v.
aar. þa voru pindir Marcellus
paue. Ciriacus. Thimotheus.
Decima persequucio christianorum.
e r.
c h.
b .h
a n. Constantinus ok Galeritus
riktu i. aar. Þenna tima var Siluester
paue.
G .n Constantinus mikli rikti xxx. aar m. x.
son Elene. hann gaf alla Roma borgh
vndir paua valld. hann let gera
Constantinopolim er ver kollum Miklagard. æ.
hans doghum var Arrius prestr. ok hof villu
þa vt af Alexandria at hann talde son guds
ok helgan anda minnavera gude fedr. ok
sagde son ok helgan anda
skiepnu en eigheskapara.ok eydde sua allre
þrenninghu guddoms. en villde trua a
gud j eininghu. þa var byskopa
þingh j Nicea borgh oc kuomu[4] þar .ccc.
ok xviij. byskopar. þa var dæmd[5]
villa Arrij. a þui
b G.
G f.
f s.
e c.
d .c I Iorsala lande. j kastala Emaus
var feddr sveinn sa er tuiskiptr var upp
fra nafta. hann hafde ij. briost oc ij. hofud.
ij. skilningar uit. oft drack annarr en annar eighe aat
ok suaf en annar vakte. þeir borduz oft ok ryskuzt.
lifdu þeir ij. vetr ok iij. sumur ok lifde annar iij.
doghum leingr en annar.
b o.
a .o
G t. ccc l.
f l.
d .k
c .b
b G.
a .G
f s.
e c.
d .c
c p.
a .o ccc Ix.
G t. Ossa sancti Luce cum reliquiis sancti Andree
apostoli Constantinopolim
translata sunt.
f l.
e l.
d p. Julianus apostata rikte ij. a. m. viij.
e .q A þessum timum var feddr
Theodosius son Theodosij.
ok rikte xi. aar.
a v.
g m.
f .m ccclxxxx.
e R. Augustinus per Ambrosium
conuertitur ad Christum.
c h. Capud Johannis baptiste
translatum est Constantinopolim.
b .h Johannes heremita claruit.
a n. Syrinus paue .xv. aar. Paula
et Eustochium ancillantur Christo.
G e.
e .d Translatus Thomas didimus
ab Alexandria.
d q.
c i.
b .a Archadius ok Honorius
synir Theodosij riktu xiij. aar.
Gm. cccc.
f .e Sanctus Martinus obiit.
e r. xv. Ɵ Sanctus Ambrosius
archiepiscopus Mediolanis.
d i. Anastasius paue iij.
b .h
a .n Synodus Alexandrie
propter doctrinam.
G .f Jnnocencius paue .iij. aar.
f .e
d l. Þa var Johannes crisostomus
rekinn af patriarcha
stol sinum af Eudoxio keisara
syni Archadij kongs.
e k.
d .k
b o.
a f.
G .f
f l.
d .k A dogum Theodosij obiit
sanctus' Augustin'us in Affrica
agétr kennimadr ipse fecit libros
et epistolas m. et xxx.
c .b
b G. Evdoxia kona Theodosij
férde helgan dom Stephani till Romam
ok er hann þar nu gofgadr.
a .G
f s. cccc xl.
e c.
d .c Leo paue .xx. i. aar.
c p.
a .G
G t.
f h. Obiit sanctus' Bricti'us.
e .l xv.
e .b Efhesi septem dormientes
post annos dormicionis sue
c lxxxx. ij. a sompno surgunt
et contirmata fide resurrecionis
sue jterum dormierunt.
b G.
a .G
G t.
e c.
d .e Marcianus ok Valerianus
G.m
f r.
e .l
d h.
b n.
a e.
G .e
f q. xv. Anastasius rikte xx vij aar.
d i.
c a.
b f.
a .e
gf s.
e r.
d n.
e .b Var skirdur Clodoueus, hinn fyrste
Fracka kongur af Remigio
erckibyskupe af Reins þuiat hann
bardizt uidur þyrska menn.
a .n
G .n
f .e
e k
i.i
b .a
a f.
G .f xv.
e r.
d b. Obitus Benedicti abbatis
e .b .d. x.
b o.
G t.
f s.
e k.
d .k
b o.
a f.
G .f.Justinus rikte viij aar. A hans
dogum suellti Theodosius (!) Johannem paua
j hel. oc hann drap ij hofdingia romuerska.
hiet annar Simachus. enn annar
Boeiius litlu sidar uard hann
brad daud"ur.
d .k[6] .dxx.
a v.
f l. xv.
e .l Terribilis terremotus factus est
Constantinopolim.
d q.
c h.
a .G
Gm.
f.m
e .d
c h. d lx. Apparuit in celo quasi
species lancee.
b .h
a v.
G .e
e . d
d q.
c h. Justinus hinn micli rikte .i. aar.
b .a xv.
Gm.
f.m
e R.
d i.
b .h
a v. Þa var Gregorius sendi mað"ur
Palagij paua j Micla gard.
G e.
f .e
d q. Tiburcius Constantinus rikte xij. ar.
c .q
b .a Gregorius skyrdi bok Johannis
suo sem pauenn baud.
am.
f.m d. lxxx.
e R. xv.
d i.
c .i Mauricius rikte xx oc j aar.
a n.
G .e
f e.
e k.
b .a Gregorius omelias, ex posuit xl.
de lob xxx. v jn Ezechiele .xx.
pastoralem librum et antifonarium
nocturnalem et diurnalem.
d .c
b s. xv.
a .G
G t.
f .d .dcxxx.
d .c
c p.
b .p
a v.
f l.
e .l
d q.
c h. Constantinus son Eraclius rikte
m. iiij.
a. g Heraclius riktc ij aar oc modir
hans lustina hon drap Constantinum
med' eitre.
G .t
f d. dcxl. Constantinus son hins fyrra
rikte xxx oc viii aar.
e .d
c p. Fall hins heilaga Osualldz kongs.
b . p Constancius liet færa Martinum
paua j utlegd.
a v.
Gm.
e .l
d q.
c h.
b .h Occisus est Osuius frater Osualldi regia.
Gm.
f.m
e .d
d l.
b .h ]
a v.
G e.
f .e
d q . de Ix.
c h.
b .a
a n.
F.m
e R.
f s.
e c. J þann tima var sanctus
Gutbbertus episcopus jn Anglia.
c .b d cc. Tiberius rikte .vij.
a. ok Absunarus.
b o.
a .o xv.
G t.
e k.
d .k
c p. Sexburga regina .i. aar.
b G. Elqume .ij. a. Justinianus
jterum vj. ar. hann let
hoggua Leonem ok Tiberium
er rike hans hofdu ser eignat.
G .f
f i.
d .c Þa var Constantinus paue
j Roma.
b o.
a .g Philippicus rikte vi.l. aar.
ok drap Justinianum keisara.
G t.
f l. Anastasius rikte .iij. aar.
d .k
c p. xv.
b G. Theodosius rikte j. a.
Criduallda iij. ar.
a .G Leo rikte .xxxv. ar.
f f. d ccxx. Ceadualle xxx. vij. ar.
e .i A þeim dogum færde Liudbrandr
Lungbarda kongr
bein Augustini vtan af Sardinia
j Papiam ok let jtarab
heremo aduersus Arabes.
a v.
G e.
f .e
e r.
c h.
b a
a n. Adelradus rex Anglie .xiij. aar.
G .n
e r. dcclx. xv.
d i.
c .i xv.
b o.
G e.
f .e
e r.
d .k
b .a
a n. Karolus magnus filius Pippini
cum fratre Carolo cepit
regnare iij. aar. sed
solus postea xl. iij. aar.
G .n dcclxx.
f s.
d .i Sighibrith .i. aar.
c .i Karlamagnus vann Jtaliam.
b o.
a f.
F .e Leo rikte .v. aar.
e k. xv.
d .k
C B.
a f. d. cc lxxx.
G .f
f s. Hirene rikte med sonum (!)
sinum Constantino x. aar.
e c.
sancti Bartholomei apostoli
jn Beneuentum
de jnsula Libertina.
e d.
c p.
b G. Vpphaf rikiss Ragnars lodbrokar.
a .G
G m. Obitus Karoli magni.
Lodouicus riicte .xx. vij. ar.
e .l Paschalis paue. Egbertus
.xxx. v. aar.
d .c Obitus Leonis tercij pape.
Stephanus paue .vij. ar.
c h.
b .h
G t. d ccc xx.
f d.
e .d xv.
d q.
m. vij. d. xij.
b .p Paskalis papa jnuenit corpus
Cecilie uirginis aureis uelatum
jndumentis cum sanguine ipsius
et corpora sanctorum Valeriani sponsi
eius. Tiburcij et Maximiani.Vrbani pape.
quibus .s. sanctis edificatá est ecclesia.
a v.
Gm.synir
f.m
d q.
c h.
b .h d ccc. xxx.
a n. Evgenius paue .iiij. ar.
GF d. J n Tiringia cespes apparuit
Iongitudinem ()!) pe-
e r. Juar hinn beinlause kom
j Eingland.
d .k Vpphaf rikiss Haralldz
harfagra. Orrosta Hareks
ok Godorms Jota kongs.
þar fell allt konga kyn
nema sueinn einn er Hareikr
het. Adalradr Eingla kongr
rikte .v. aar.
c .b
a n.
G .n
f s. Ɵ Ansgarius byskop.
e k. Jslandz for Jnngolfs landnama
mannz.
c .i vigdr Rimbertus byskop.
b o. Elfradr Eingla kongr rikte
.xx. viij. aar.
a f.
G f. Fall Jatmundar kongs
hel g a. Eirikr Ɵ Suia
kongr. Biorn son hans rikte
.l. aara.
e k.
d .k
e .B Vpphaf lslandz bygdar.
b G.
G f.
f s.
e c. Carolus keisare .xi. aar.
d .c
b o. d ccc lxxx.
a o.
G t. xv.
f l.
d k. Danir helldu vpp eptir
Rin ok brendu Kolni.
c b.
c .q
a v. d cccc. xx. Heinrekr .xviij. aar.
G m. Adaisteinn.xiiij.aar. Feddr
Hakon gode.
f .m Ɵ Biorn Suia kongr. toku
riki synir hans Erikr sigrsèle
ok Olafr.
e r.
c h.
b .h
a n.
G e. xv.
e .d Vpphaf logsogu Haralldz (!)
Hengs sonar.
d q. Haralldr giorde Eirik yfirkong
brédra sinna.
c
b
G Ɵ Haralldr kongr harfagre.
Eirikr blodaux rikte.
e e. vpphaf rikiss Hakonar
kongs Adalsteinsfostra.
d i. Jatmundr rikte .vj. aar.
b .h
a n.
G .n Otto hinn mikle rikte .xxx.
vij. aar.
f .e
d i. d ccoo xl.
c .i Eatradr .ix.
b .a xv.
a f.
F .e
e r.
d b.
c .b
a n.
fimta k †das Nouembris.
e .l
c .b d cccc. lxxx.
b G. Utkuama Fridreks byskops
aa Jslande.
a .G
G t. Hrisa teigs bardaghe.
e c. Otta hinn vnge rikte .xiij.
aar. kirkiu giord Bauduars (!)
Spakbauduars sonar.
d .c
c p. xv. Byggingh Grénlandz.
b .p
G t.
f i. Bardaghe j Bauduars dal.
e .i
d q.
b G.
a .G
G m. Orrosta a Hiorungauoghe.
Drap Haralldz kongs grénska
fodur hins helga Olafs
kongs.
f .m Drap Hakonar blot iarls.
féddr hinn helgi Olafr.
d c. Vpphaf rikiss Olafs Tryggva
sonar.
c h. Vt kuama Þangbrandz
prestz. Vigh Arnors or
Skogum.
b .h Bardaghe j Eyuindar dal.
a v.
F l. Vpphaf rikiss Jatmunda
hins helga Engla kongs.
Vpphaf logsogu Grims. Þa
er Olafr kongr Tryggua
son let riki sitt var
lidit fra burd uars herra
e r. Knutr rike kom j Noregh.
ok var tekinn till kongs.
en Olafr kongr for j
Garda riki.
d i. Fall hins helga Olafs
a Stiklastodum.
c .o kom Sueinn kongr ok
AIfiua j Noregh. Snorre Gode.
am.
G .n
f .e Fall Tryggua Olafs sonar.
c k. Wpphaf rikiss Magnus
kongs Goda.
dc .i Ɵ Knutr rike Eingla
kongr.
b .a
a f.
G .f
e c. m xl.
d b. Eignadizst Magnus Gode
Dannmork. Ɵ Ynguar vidforle.
c .b
b o. Ɵ Sanctus Halluardus.
G .n Heinrekr mikle Konrads
son rikte .xl. ok .ix. aar.
hann atte Gunnhillde dottur
Knuz rika.
f s.
e k. xv.
d .k Magnus kongr gode gaf
Harallde fodur brodur sinum
kong dom ok halfan
Noregh. vidr sik.
b o. Ɵ Magnus kongr
Gode. Tekinn vpp hinn
helge Jathmundus.
a f.
kongr Vlfs son Dana kongr.
a .G Haralldr hein tok rike j
Dannmork.
G t. Sémundr hinn frode kom
or skola med aeggian Jons
Ógmundar sonar er sidan
vard byskop a Holum.
f d. Vetr hinn mikle.
d .c Ɵ andadizst Isleifr byskop.
Ɵ Haralldr kongr hein.
c p. Knutr hinn helge tok rike
j Danmork.
b .p Vigdr Gizor byskop till
Skalhollz.
a v.
f l.
e .l Victor paue .iij. aar.
d q.
c h. Ɵ sanctus Knutr
kongr j Danmork.
a .G Vrbanus paue .xi. aar.
G q.
f .q
e .d xv. Mº. cº. xxº. v.
c h. eftir Heinrek mikla var
Heinrekr.
b .h Ɵ Olafr kongr kyrre. Vpphaf
rikiss Magnus kongs berfez.
a v.
G e. Ɵ Olafr Dana kongr Sueins
son. Eirikr tok riki j Danmork.
e .d kristnir menn Jorsalar (!).
d q. tiunda gialld loghtekit a
Islande.
c .d
b o.
a .s
g .t
e k.
d .k
c p.
b G.
G .f
f l. Clemens paue ix ar. m. ij. x. d.
e .l
d .c Secvnda persequcio christianorum.
b s. Passio Dionisii episcopi.
a .G
G t. Nerva rikte i ar. m. vi. di. v.
f d.
d o. Traiallus rikte xix ar. m. vi. di.
xv.
c p. Passio Clementis paua.
b p.
a v.
f l.
e .l
d q. Assumpcio [Johannis apostoli
et evangeliste.]
c h.
a .G
G t.
f d.
c q. Antonius rikte .xx. ij. m. iij. d.
b .a
a v. Telesphorus .xv. iij xx ii.
G .n
e k. Lucellus het kongur sa er fyrstur
tok skirn j Einglandi oc
Elevtherius paue sendi þangat
at kristna landit ij byskupa.
d i.
c .l
b o.
G e.
f .e
e k.
d .k
b .a
a f. Jgnius iiij. iii. viij.
g .f
f s. Lucius rex qui conuertid Angliam
ad Christum.
d i.
c .b
b o.
a .o
f .e c lx.
e k.
d .k xv. Antonius Marcus rikte xix ar.
m. v. hann gaf upp Lucio Seuero
halft Romueria riki frænda
sinum, þat hafdi einge keisare
fyrre giort at tuiskipta rikit sidan
einualld kom j Romam.
c .b
a f.
g .f
f s.
c c.
c .b
b o.
a n.
gf .m
e .d
d l.
c .i
ba v. Martinus rikte i. ar. ii. m.
g e. Aurelius Antonius rikte iiii. ar.
f .e
e r.
dc b.
b .a Alexander rikte xiii ar a hans
dogum var Origenis prestur hann
kristnadi Mammear modur Alexandri
keisara hann var agiætur madur.
a n.
G .n
fe r.
d i. Passus Calixtus paue.
c .i .cc. xxx.
b o.
g e.
f .e
e R.
d .k
b .a
a n. xv.
g .n Maximus Iulius rikte iii] aar.
hic persequueio [sexta in Christianos.
f s.
d c. cc xl.
c .i Gordianus rikte] vij. aar.
[b o.
a f.
f .e
e k.
d .k
c .B Philippus christianus] ok Philippus
son hans riktu . vii. aar.
[a f.
g s.
f c. cc. l.
e b.
dc .b
b o. xv.
c h.
b .h
G t. Carus med sonum sinum
Carino ok Numeriano ij. aar.
f d.
e .d cclxxxx. Dioclecianus rikte
xix aar. a hans dogum hefir mestr
ofridr verit kristnum dome.
Þa voru af lifue teknir j Roma borgh
ok j þeim herodum er þar liggia till
seytian þusundir manna fyrir guds nafn.
J pessum timum voru þessir menn
pindir. Gaius paue. Sebastianus.
Tiburcius. Pantaleon. Vitus. Vincentius.
Cosmas. Damianus. Erasmus.
Marcellinus. Petrus ok Mauricius.
ok hans felagar.
d q.
b .f
a v.
G m.
f.m
d q.
c h. xv.
b .h
a m
F d. ccc.
e .d
d q.
c i.
a v. Passa est Sancta Katerina
sub Maxencio feria
vi hora tercia.
þinghe var settr allr kristinn[7]
domr.
e d.
d i.
c .i
b .a
G e.
f .e
d G.
b .a ccc xx.
a n.
G .n
f s.
d i.
c i.
b o.
a f. xv.
f .e
e r.
d .k ccc xxx.
c .b
a n.
G .n
f s.
e k.
c .i
b o.
a f.
G .f
e r. xxx xl.
d k.
c .B Constancius filij (!) Constantini
rikte atian aar med[8]
brédrum sinum ok Constans.
b G.
a .G Jouinianus rikte viij. m̄..
G m. Valentinianus rikte xi aar
ok var Valens Surleus brodir
hans paue xviij. aar.
Valens var villu madr oc
var brendr j ellde.
e .l
d c.
c h. ccc lxx.
b h.
aG t. J þann tima var Hilarius
byskop af Peitu borgh agetr
af kenningum sinum ok
iarlegna giord.
f l. [Atlalaricus cum
te christianos...[9].
e .d
d .q Valentinianus...
b d. J n Francia sanctus Martinus
episcopus ordinatus.
a .G
G m. Valens med Grnciano rikti
iij. &ar.
f .m
d .c ccc lxxx .
c h.
b .h Gracianus ok Valentinianus
synir Valentiniani
riktu vj. aar.
a v.
f d. Sanctus Basilius episcopus
obiit.
e .d
d q. Sancta synodus .cl.
episcoporum.
c .i
b .a cccc.x.
a f.
f .e Onorius brodir Archadij
ok Theodosius son Archadij
riktu xv. aar.
e r.
d b.
c .b
a n.
G .n xv.
f s. Jnuencio sancti Stephani
prothomartiris.
e k.
c .i cccc. xx.
b o.
a f.
G .f Obitus Jeronimi presbiteri
J þenna tima var sendr til
Skotlandz Patrekr son Coches.
systur Martini byskops. hann kristnade
Irland. Synodus episcoporum dc xxx.
e r.
d .k
c .b
b c.
G .n Theodosius einn
rikte xx. vj. aar.
f s. A þessum timum kom
einn fiande a fund Juda vidr
haf eitt. ok kalladizst vera
Moyses ok baud at leida
þa yfir a Jorsala land.
en þeir trudu honum ok
gengu a sia medr honum.
ok tynduzst flestir. en þeir
toku tru sem lifuit þagu.
riktu .vij. aar. J þann
tid fannz hofud sancti
Johannis baptiste. vt aa.
Jorsala lande. sem hann sialfr
visade till munkum .ij.
c p.
b .p
G t.
f l.
e .l Leo hinn ellre var keisare
ij. aar. Translacio sancti
Martini episcopi.
d q.
b G. cccclx. Leo rikte xvi aar.
a .G
G m. xv
f .m
d .c
c h.
b .h
a v.
f l.
e .d
d q. cccclxx.
c h.
a .G
G m.
e k.[10]
c h. Senon rikte xvi.i aar. A hans
dogum fanst Barnabas postoli
svo sem hann visadi til oc þar
med gudzspiall Mathei af sialfum
Matheo skrifat.
h h. xv.
a v.
G f.
e .d
d q.
c .q
b m.
c .b
b e.
s .G
f s.
e k. Johannes papa Franciam conertit
ad Ohristum.
d .k
c p. Justinianus hinn micle rikte xxx
oc viij aar. hann liet gera laga
bok þa er heitir Codex Justiniani
oc adra Nouellum oc hann
liet gera j Micla gardi hina
agiætustu kirkiu er heitir Agiosephia.
a f.
G .f
f l.
e .l
c .B Jncipit ciclus Dionisii abbatis.
b G.
a .G
G t.
e c.
d .e xv. var gior iarteign Theofilo
in Silicia ex Maria uirgine.
c p.
b .p
G t. Jnicium ypapanti domini
celebrandi tunet sumpsit.
f l. Magna mortalitas apud Bizancium.
e .l
d q. Var sien cometa oc syndizt j
hiole brenna oc fiell blod micit
or himnum oc kom þar eptir
mann daudi micill.
b .a
a .G
G t.
f d. Factus est terremotus in
uniuerso mundo.
d .c
c p. Sinodus uniuersalis Constantinopoli.
b .p
a e.
G .f
e o.
d .i
c .b Gregorius sendi Augustinum til
Einglandz ad kristna þar oc
hafdi hann byskups stol j Cancia
þar er huilir hinn helge Thomas.
dialogorum.
b o.
G .n
f .o
e k.
d .k
b .a
a f .
G .f
f s. Focas rikti xiij. aar.
d b. Gregorij paua .i.
c .b Fabianus paue .i aar.
b o.
a .o Bonifacius paue m. viij.
f s.
e k. Bonifacius paue vi aar. m. viij.
d .k Pantheon
c p.
a f. xv.
G .f Eraclius rikte xx oc vij aar. hann
drap Kosdroe kong oc tok af
honum kross hinn helga er hann
hafdi adur hertekid ur lorsala
borg oc flutte Eraclius hann
aptur j sama stad oc þar af er
halldin kross messa a haustid.
f l.
e .l
c .b
b .e
a .f
G t.
e k. .dcxx.
d .k
c p.
b o.
G .f Skolrik rex Anglorum.
f l.
e .i
d i.
c .l
a v.
G e.
f .e Constantinus son hins fyrra
cum Tiberio et Eraclio
rikte .xvij. aar.
e r.
c q.
b .a
a n.
G .n Kineuale rikte .xxx. ok
.i. ar.
e Ɵ Agathe paue.
d i.
b o.
G e. dc. lxxx.
f .e
e k.
d .k
b .A Fames facta est in Ciria.
a f. Corpus sancti Benedicti
sororisque eius
Scolastice de Jtalia in
Galliam translati (!).
G .f
f s. Obitus sancti Nicholai
archiepiscopi. xv.
d i.
c .b Justinus rikte .xx. aar.
b o.
a .o Sergio paua.
f .c
e k.
d .k
c .b
a f.
G .f Leo .iij. a.ar. et Lencius.
liga vm bua j Petrs kirkiu.
d .c
c .c
a h.
G .G
f t.
e d.
c .d
b p.
a .p
G v.
e m. Obitus Bede venerabilis
presbiteri jn Anglia.
d i. xv.
c q
b h.
G .h Obitus. Bede presbiteri (!).
f t.
d .d
b q.
a .q dcc xl.
G v.
f m. Tunc est (!)) Leo jnpius. Karalus
magnus natus est.
d .c Constantinus rikte .xxx.
iiij. ar. m̄.. ij.
c q.
b h.
a .h xv.
F .m
e .d
d i. d. cc. l.
C .i est obitus Bonifacij. Jn
Mesopotamia disrupta est
terra et ascendit ex ea
animal mulinum humana
uoce loquens per prouincias (!)
jncursionim gencium
c .b
b .o
a .o
G t.
e k.
d .k
c .b dec lxxxx. Constantinus
rikte .iiij. aar.
b d. xv.
G .f
f s .
e c.
d .c
b o.
a .o Leo paue xx, aar. m. v.
d. xvij.
G t.
f i. Hirena drotning rikte annat
sinn .v. aar. Romanorum,
jnperalis.
d .k d ccc.
c p. vigdr Karlamagnus till
keisara hann var fyrstr
kesari fyrir nordan. sidan
Pippinus tok kongdom yfir
Romuerium. at vilia Stephani
paua. hurfu þeir vndan Mikla
garðz konge ok hafua alldre
vndir verit sidan.
b G.
a . G Nichiphorus rikte x. ár .
GF l.
e .l
d .e
c h. xv.
a .G
G t.
f i. d ccc x. Translacio
dum quinquaginta et latitudine
sequipedali. sine
manibus humanis de terra
precisus. et sublatus est
et vitra pedes .xx. v.
e d.
d q.
c i.
a v.
G m. xv.
f e.
e k. Drap Ragnars sona Eiriks
ok Agnars.
c h. d ccc xl.
b .h
a n. Loduir keisare rikte .xxx.
vj. aar.
G .n
e .d
d i.
c .i
b .a
G e.
f .e
e r. Drap Ragnars lodbrokar.
d b.
b .a feddr Haralldr hinn harfaghre.
a n.
G n.
f s. Adalualldr rikte .v. aar j Einglande.
d i.
c .i Vpphaf rikiss Jathmundi
martiris jn Anglia.
b o.
a f. Adalbrikt rikte .v. aar j
Einglande.
F .e d ccc Ix.
b G.
a .G
F s.
e c. Arnulfus keisare rikte tolf aar.
d .e
c p.
a .o Haralldr harfagre skipte
riki med sonum sinum.
G t.
f l.
e .l
c p.
b G. xv. Eduardr Eingla kongr
xx. iiij. aar.
a .G J þessum timum vann
Gongu Rolfr Nordmandi.
Gm.
e l. d cccc. Orrosta Arnhallz
ok Dana. Þar fellu morg
þusun.
d .c Loduir kongr .xij. aar.
c h.
b .h
G t.
f l.
e .d
d q.
b G.
a .G
G m.
f.m
d c. xv.
c h. Conradr Konrads son rikte
.vij. aar.
b .h
a v.
f d.
e .d
d q.
G .n
f s. Jatuigr .iij. aar.
e .k
c .i
b a. Eatgeir .XVJ. aar.
a f.
G .f
e k.
d .k xv.
c .b
b v.
G .n d cccc. Ix.
f s. Vpphaf rikiss Haralldz grafelldar.
e k. Blunkeis. brenna.
d .k Fall Sigurdar Hlada jarls.
b o.
a G. Var koronadr Otto hinn
mikle. keisare hann braut
Dana uirke ok kugade Haralld
Gorms son at taka uid kristne.
G .f
f l.
d .k
c .b Eduardr rikte .ijjj. aar.
b G. Vpphaf logsagnar Þorkels
maana.
a .G
F s. xv.
e c. Adalradr .xxxviij. aar.
d .e Vigh Broddhelga.
c p. Oaulld hin fyrre.
a .e Fall Haralldz Gorms (!)
sonar. Otta hinn raude
.x. aar.
G t.
f l. voru senar elldingar fylkingar
a himne vm alla natt
Jesu Christi þusundir ara.
þa var hinn meste landskialpte
j vtlondum. þa uar kristne
loghtekin aa Jslande.
e .d
d q.
c h.
a .G Brians Orrosta a lrlande.
G m.
f .m. Vpp haf rikiss Knuzs.
e r. andad (l) Sueinn tiughu
skiegg.
c h.
b .h Nials brenna.
a v. Jathmundr rikte .ix. aar.
G e. Bardaghe a Þinguelle.
e .d Knutr Dana kongr heriade
a Eingland.
d q. eidar vigh.
c .q
b e. Vpphaf richiss Sancti
Olaui regis in Noruegia.
G m. Bardaghe fyrir Nesium.
f .m Olafr hinn helge tok .v.
konga a einum morne.
e r. Ɵ Sigurdr kongr syrr.
d i.
b .h m. xx.
a n.
G s.
f .e Feddr Magnus gode.
d q.
c .i
b .a
a f. Drap VIfs jarls. ok Þorsteins
Kvgga sonar.
f .e
G .f
f l. Drap Einars Þambarskielfiss
ok Eindrida sonar
hans. Oaulld.
d .k
c .b
b o.
a .G
f s. Vigdr Jsleifr byskop till
Skalhollz a Jslande. Oaulld
onnur.
e k.
d .k Victor paue .ij. aar.
c p.
a f. Nicholaus paue .ij. aar.
Benedictus paue .x. m̄.
G .f xv. Ɵ Bernardus hertoge
af Bruns vik.
f i. Alexander paue .xi. aar.
Bardage fyrir Nidr (!).
e .i
C .B
b G.
a .G Fall Haralldz kongs
Sigurdar sonar a Einglande.
G t. Vpphaf rikiss Olafs kongs
kyrra.
e c.
d .c Ɵ Vilhialmr barstardr
a Einglande.
c p.
b .p Ɵ Audolfs hertogha.
hann var fadir Magnus.
G t. Gregorius paue .xij. aar.
f l.
e .l
d q.
b G. xv. Ɵ (!) andadizst Sueinn
c h. Exordium Cisterniensis ordinis.
b .a Paskalis paue .xx. aar.
Sigurðr vard jarl i Orkn eyium.
G m. Heinrekr kongr j Einglande
rikte .xxx . .ij. aar.
f .m Drap Magnus iarls.
e. r.
d i. Fall Magnus kongs berfezstz
a Irlande. Ɵ Eirikr
Dana kongr Sueinns son.
b .h Vpphaf rikiss Eyrsteins
kongs logspaka. ok Jorsala
Sigurdar ok Olafs
vnga. [elldz vpp quama i
Heklu felli hin fyrsta[11].
a v.
G e. Uigdr Jon byskop
hinn helge til Hola.
f .e Heinrekr rikte .xvij. aar.
d q. Sigurdr for till Jorsala ok
j Mikla gard.
c .q
b .a Hertekinn Paskalis paue
af Heinreke keisara.
a n.
F .n Ferd Eiriks byskops.
e r. Sanctus Bernardus
abbas monasterium
intrauit.
d i.
c .i var set fliota blod af
brauðe. id mikla vedr.
a n. Ɵ Olafr kongr ynge.
et sanctus Magnus comes
Orchadie secundum quosdam.
G e.[12].


f .c Ɵ Paschasius paue. Kirialax Grikkia kongr. ok Ballduino Jorsalakongr. Philippus Suia kongr.

e .k Ɵ Gizor byskop j Skalhollte. vigdr Þorlakr byskop Runolfs son.

c .l. Mº. xxº.

b.a Ɵ sanctus Iohannes primus Holensis episcopus. Eirikr byskop vppse leitade Vinlandz.

a f.

G .f Honorius paue vj. aar. Ɵ Eyrsteinn kongr. vigdr Ketill byskop till Hola.

e v.

d i. Vigdr Arnalldr byskop til Grenlandz. Vodlaþings maal.

c .b þrir byskupar a alðinghe.

b o. Svarfdéla skérur.

G .n

f .e Anacletus paue .viij. aar. stridi til paua doms.

e .k Ɵ Sigurdr Jorsalafare. Ɵ Sanctus Kanutus dux ok vpphaf Magnus ok Haralldz gilla.

d .k Orrosta a Jolangrs heide med Monolase (!) ok Eirike.

b .d Bardaghe a Fyre leif. Ecklipsis solis.

a f. Blindadr Magnus kongr. Ɵ Þorlakr byskop Runolfs son. Ɵ Semundr frode. fellu j Dannmorku .vj. byskopar j orrostu.

G .f Sett klausr at Þyngeyrum.

f .b Veghinn Haralldr kongr gille j Biorguin.

d .b Vpphaf rikiss sona HaralIdz GiIla. Jnga kryppils ok Sigurdar.

c o. andadr Ozzor erkebyskop j Dannmorku.

b .o Fall Magnus kongs blinda. ok daude Sigurdar slembidiakns.

a v.

F s. Jnjcium magni cieli. mº. c. Lucius paue .vj. aar.

e k. Eyrsteinn kongr kom af Irlande.

d .k

c p.

a f.

G .f Ɵ Ketill byskops.

f l. vtan ferd Biarnar byskops efniss.

e .l vigsla Biarnar byskops ok vtkuama.

c .b Brann jnne j Hitar dal Magnus byskup af Skalhollte ok .Ixx. manna ok iiij.

b G.

a .G Vigdr Klengr byskop till Skalhollz.

G t. Ɵ Reidar erkebyskop.

d k. Ɵ Sanctus Bernardus de Clara.

d .k Settr erkebyskops stoll j Nidarose.

e f. Fall Sigurdar kongs munnz.

b G. settr klaustr at Munka þuera. Anastnsius paue .ij. aar.

G f. Fall Sueins kongs suidanda.

f l. Fell Eyrsteinn kongr a Fosse. Adrianus paue .iiij. aar. Myrkrid mikla.

e .l Andadr Jon fyrste erkebyskop i Nidarose. ellðr annar vppe j Heklu felli.

d .c Ɵ Nicholaus abboti.

b G. Vigdr Eyrsteinn erkebyskop m. c. Ix. Ɵ Alexander paue.

a .G Fell Jnge kongr kroppr. Vpphaf rikis Magnus Erlingssonar.

G t. Fell Hakon kongr herdebreidr. logrettu bardage. Fall Sigurdar iarls. Ɵ Biorn byskop a Holum.

f d.

d .c Koronadr Magnus kongr. Vigdr Brandr byskop till Hola.

c p. Landzskialpte. Dyrsaar Orrosta.

b .p xv. Kynia vetr.

a v.

f l. Orrosta a Rydiòkle.

e .l stadar setningh i veri.

d q. Ferd sancta Sunniua or Seliu till Biorguiniar.

c .h Passio Sancti Thome archiepiscopi jn Anglia.

a .G tekinn vpp hinn helge Knutr aa Rings stodum. brann Biorgwin.

G t. Ɵ Kristiforus hertoge.

f d. Kosinn sanctus Thorlacus til byskops j Skalhollte.

e .d Vtkuama Hreidars sendi mannz. Vigh Helga.

c p. Suerrir prestr kom j N oregh.

b p. Sverrir hofzst till rikiss.

a v. Vigsla Þorlaks byskops ok vtkuama.

G m. fell Erlingr iarl skacke.

e .l M. c lxxx. Bardaghe fl. Jluollum. .Jon paue .xv.

d q. Bardage fyrir Nordnese. sottar uetr.

c h. Ɵ Valldamar Knuz son Dana kongr. tekinn till kongs Knutr son hans.

b h. Ɵ Sturla Þordar son. Lucius paue jiij. aar.

G m. Fall Magnus kongs Erlings sonar. Suerrir rikte .xviij. ar sidan. sett klaustr at Helga ferli. brann ber a Modruuollum ok a Stadar back (!) i Midfirde.

f .m [hofz flockr Jons kuflungs[13]. nauzdauda vetr.

e .d Sett klaustr j kirkiu bé. Vrbanus paue j. aar.

d i. Vnnin Jerusalem af Saladino. Fall Jons kuflungs.

b .i Ɵ Eyrsteinn erkebyskop. Druknadi Ogmundr abboti. [ Ɵ Kari abboti[14]

a v. Gregorius paue j. m. Fridrekr keisare. Clemens paue .iij. ar. [þrir byskupar a Islande[15].

G e. Vigdr Eirikr erkebyskop. Ɵ Heinrikr Einglakongr.

f .e Drepinn Þorleifr breiðskeggr. Vatna vetr. Celestinus paue .iij. aar.

d q.

C R. Ɵ sanctus Þorlacus episcopus.

b .a Koronadr Sverrir kongr. bardaghe j Flora vagum.

a n. Vigsla Paals byskops. Ɵ Knutr Suia kongr.

F .m Hofuzst Baglar.

e R. Ɵ Jon Lopz son. Onundar brenna. vigh i Laufase. brendr ber j Byrgion. [sua mikit ofuidre at braut nidr skoga Gereonis messo. xv.[16].

d i. Translacio sancti Þorlaci episcopi. Jnnocentius paue .xviij. nar. bardage a Strind sio.

c .i Translacio sancti Johannis Holensis episcopi. Fall Ricarda Eingla kongs.

a v. m. cc.

G e. a (!) Absalon erkebyskop ok Brandr Hola byskop.

f .e Ɵ Suerrir kongr. ok Knutr Danakongr. ok Birgir iarl. tekinn Hakon Sverris son till kongs. Drap Jnga Bagla kongs. Ɵ helge Vilhialmr er abboti var j Eplahollte.

e R. Vigdr godi Gudmundr byskop. [bysna sumar[17].).

c .q Ɵ Hakon kongr Suerris son. hofzst beria vin a lslande. [elldr pride j Heklu felle[18]). Ɵ Gvthormr kongr son Sigurdar lauardar. vard Jnge Bardar son kongr. hofz Erlingr steinveggr.

b .a Inge tekinn till kongs ok rikte .xiij. aar.

a n. Vigdr Þorir erkebyskop vikuerske. Ɵ Haralldr jarl Maddadar son.

G .n Ɵ Erlingr steinueggr. vard Filippus Vikueria kongr.

e R. Videness bardage ok fell Kolbeinn Turna son ok .xiiij. menn.

d i. Bardage a Holum. Ɵ Margareta drotning Suerriss.

c .i Ɵ Gudmundr griss munkr.

b o. Fell Sueinn (!) kongr Suia j Gestilneni. landzskialpte. foruz xiij. menn. xv.

G e. Ɵ Gudmundr dyre.

f .e Ɵ Eirikr erkebyskop ok Karl abboti.

e k. Vigh Geirradar patriarche. Ɵ Þorir erkebyskop.

d .k Concilium j Latran. Vigdr Guthormr erkebyskop.

b .a Ɵ Jnnocencius paue .iij. Jon Eingla kongr. ok Eirikr Suia kongr.

a f. Honorius paue .xiij. aar. e Jngi kongr ok Philippus kongr. Vpphaf rikis Hakonar kongs. vard Skuli jarl.

g .f Ɵ Otto keisare. bardage a Gunnars bæ vid Tuns berg. Bæiar bruni j Þrandheim. Ɵ Gunlaugr munkr. M.cc xv.

f s.

d i. Herr bvinn til Islandz. Bardagi a Helga stodum.

c .b Ɵ sanctus Dominicus. Bardagi a Breidabolstad.

b o. Ɵ Biorn byskop j Orkneyium. Brann inni Adam byskop a Kanese (!). Drap Turna Siguatz sonar æ, Holum.

a .o Bæiar bruni j Oslo.

f .e Guttormr erkebyskop. Ɵ Philippus Fracka kongr. hans cona [systir var damars[19]) Dana kongs.

e k. Ɵ Nicholass byskop i Oslo. Brudlaup Hakonar kongs. Ɵ Nicholass byskop. Vigdr Petr erkebyskop.

d .k Ɵ Petr erkebyskop. Ɵ Sigurdr Rubbunga kongr. elldz vppkuama fyrir Reykianese. Sett klaustr j Videy. Ɵ Sanctus Franciscus.

c .b Sanduetr a lslande.

a f. vigdr Þorir erkebyskop Þrenske. Gregorius paue xiiij. ar. brenna Þoruallz Snorra sonar.

G .f vpp reist Jeru'salem. vtanferd Magnus byskops.

f s. Andadr Þorir erkebyskop.

e c. Ɵ Sancta Elisabeth. Ɵ sanctus Antonius sacerdos et confessor af berfettra lifnade. hettu sott. Vigdr Sigurdr erkebyskop.

c .b Sigurdr erkebyskop kom j land. vtkuama Magnus byskops med brefum. at Gudmundr byskop vere af émbette.

b o. Gudmundr byskop sat j Hofda. hakalIa haust.

a .o vigh Oddz Ala sonar. ok Kalfs Guthorms sonar ok Guthorms KaIfs sonar.

G t. Sancta Elisabeth var tekin j katalogum. Ɵ Þorualldr Gizorar son.

e k. Sinodus. Eeklipsis solis .iij.º Nº. augusti. Ɵrékia meiddr ok heill.

d .k Ɵ preclarus Gudmundus episcopus. et Magnus episcopus. bardaghe j Bie.

c p. Féddr Magnus kongr Hakonar son. Orlygstadafundr.

b G. vtkuama Botolfs byskops. ok Siguardar byskops. Ɵ Magnus jarls j Orkneyium.

G .f Sen cometa. Fall Skula hertoga . Bolna sott ok landskialfte. M. cc xl.

f 1. Ɵ Valldimar Dana kongr. ok Snorre j Reykhollte. Mannfall j Videdal.

e .l Innocencius paue .xij. ar. bardage.i Skalhollte. bruar fundr.

d .c Ɵ Gregorius paue .ix. hann let saman setia. Decretales. vtanfor Botolfs byskops.

b o. Floa bardage. fellu .xix. menn .K. a.f þorde .vi. ok elltu a land.

a .G Ɵ Kolbeinn vnge Arnors son ok Orekia. Snorra son. fell Brandr Kolbeins son.

G t. Ɵ Botolfr byskop. Haogsness bardage. Vigdr Heinrikr byskop.

f l. Koronadr Hakon kongr. Sott mickil ok manndaudr. Vtanfor Þordar Sighvatz sonar.

d .k Ɵ Vilhelmus kardinalis. brann Biorguin. Ɵ Vifr jarl fase.

c .p landskiafte j Gautelfe.

b G. Veghinn Eirikr Dana kongr a Laurencius messo aftan. Var kongr Valldemar Birgiss son j Suia rike.

a .G Ɵ Fridericus keisare.

f l Ɵ Sigurdr erkebyskop. drapu Frisir Abel Danakong. vigh Semundar Orms sonar.

e .l kom Sorie erkebyskop heim af curia. brenna a Flugumyre. Féddr Haflide Steins son.

d c. Ɵ sancta Clara abbatissa. Ɵ Sorle erkebyskop.

c h. vigdr Einar erkebyskop. Ɵ Vermundr abboti. Hollz fundr. Þuerar fundr. Heinrikr byskop handtekinn. Raudsualla sockningh. Ɵ Þorarinn abboti.

a .G

G t. e Hakon kongr ynge. Gaf Einar erkebyskop kongs nafn Magnuse syne Hakonar kongs gamla en Hakon kongr sende jungfrv Kristin dottur sina till Spaniam at gipta Filippo brodur Alfonsi kongs af Kastel. Siglde Hakon kongr till Dannmarkar j Kaupmanna hofn. ok settuz þeir Cristiforus Dana kongr.

f d. Magnus tekinn j annat sinn til kongs. a Eyraþinge. j Þrandheime. giorde Hakon kongr hinn fyrsta jarl yfir Islande Gizor Þoruallds son. her segir fra mannfalle þui enu mikla er j Midfirde var er till tok Mariu messo sidarre. lette eftir paaska uiku: ok do or sott .cccc. manna j þessum kirkiu soknum at Stad. at Nupe. a Backa. a Mel. j Huamme ok Holum. ok Tiorn.

e .d Ɵ Kristiforus ValIdemars son Dana kongr. tok riki Eirikr son hans. sua sagde Folke erkediakn son Jons eingils at Vppsolum at predikara (!) sogdu honum at a þesse aare saa þeir j Bryggiu j Flandr mann þann er þionat kuaz hafua Karla magnuse keisare ok kuat þa dottur sina eigha stadenn i Bryggiu er hann for af Franz. hann uisade þar till fiar j murinum ok fannz þeim sem hann kuad aa. andadiz hann litlu sidar j Kolni.

c p. Ɵ Heinrikr byskop. M. cc. Ix.

b .p Vrbanus paue .iiij. aar. Ø junchera Suerrir son Hakonar kongs vnga. koronadr Magnus kongr. ok Jngilborg. drotning hans dottir hena Eiriks kongs. at brudlaupe sinu. Ɵ Knutr jarl.

a v. Jattudu Jslendingar Hakone konge skatte éuenliga af Islande ok Magnuse syne hans.

G m. Vigsla Brandz byskops Ions sonar. þrir byskopar a lslande. Siglde Hakon kongr till Suðreyia med her sinn ok andadizst vm vetrinn eftir j Orkneyium .xvij. kalendas januarij. Ecklipsis solis adr vm sumarit j Biorguin .Mº. augusti. Ɵ Einar erkebyskop.

e .l Vpphaf einualldz Magnus kongs Hakonar sonar j Norege. flutte hird Hakon'ar kongs likama hans af Orkneyum till Kristz kirkiu j Biorgwin[20]. Vrbanuis paue ok Brandt' byskop. vig Þordar Andress sonar.

d q. Vard Clemens paue. sett Magnus kongs ok Alesands Skota kongs. medr þui mote at Skota kongr skillde rada èuenlega fyrir Skotlande ok Sudreyium en Noregs kongr taka af Skota konge flora vetr nestu eftir settina .ix. hundrut marka enskra sterlinga aa hueriu aare ok sidan èuenliga hundrat marka a hueriu aare. Ɵ Birgir hertoge j Suia riki. tyndizst Grénlandz faar ok þar med .xl. manna. for vtan J orundr prestr Þorsteins son j Kolbeinsaar ose.

c h. Vigdr Jorundr byskop till Hola.

b .h Ɵ junchera Olafr. Ɵ Hakon erkebyskop. Karl kongr af Pule var krossadr till Jorsala. ok Loduir Fracka kongr. brodir hans. Þa birtizst Maria Magdalena ok logd j skrin ad sanctum Maximinum.

G t. vigdr Jon erkebyskop. sigradr Konradr af Karle konge. vt vid Arams. hann flyde j Beneuent ok þar hals hogguinn. Ɵ Klemens paue. a þui sama aare andadizst Gizor jarl ok Siguardr byskop j Skalholte ok Gaute byskop af Féreyium.

f d. Jattudu Jslendingar þegngillde Magnuse konge. vigdr Arne byskop Þorlaks son til Skalhollz. Erlendr till Féreyia.

e .d toku Jslendingar vidr logum Magnus kongs. Loduir kongr skattgillde Karl kong. Þessir kongar tynduzst af eitre þui er j brunna var kastat. Sulltan af Tuniz Theoballd kongr af Nauare. Jacob for til Jorsala. Ɵ Margareta drotningh. Ɵ Petr byskop j Biorguin.

d q. Koronaðr Filippus Frackakongr. striddu þeir Bela kongr af Vngaria ok kongr af Bethleem (!) of riki þat er austr aa(!) heitir. þat liggr a medal þeira. kongr af Bethleem sigradizst. drapu synir Simonar mufort Heillrik son Rikardar kongs af Akuitannia j kirkiu. komu norren logh a Island.

b .p paua lost .iiij. aar.

a v. m. cc. lxxiii. vard Gregorius paue vj. Ɵ Heinrikr Einglakongr ok Magnus jarl j Orkneyium.

G m. Gregorius paue hafde concilium j Leolls ok bètte tru Grickia. Ɵ Jacobus erkebyskop af Lund. Jatuardr Einglakongr var koronatus. Jon erkebyskop kom j land. cum parte spinee corone domini nostri Jesu Christi er Magnuse konge var send af Filippo konge af Franz.

f .e Eirikr son Birgiss hertoga kom af Danmork med lide af landinu. ok stridde vidr Valldemar brèdr sinn med styrk Magnus hertoga brédr þeira. ok flyde Ualldemar kongr j Noruegh. Þa kom sua michit hagl or skyium a Laurencius messo dagh. at [einu stenu halg steinar[21]) stodu xv. aura j Þrenda logum.

d q. Ɵ Gregorius paue. ok Jnnocencius paue. Adrianus paue hann var eige prestr ok het Octouianus ok var hinn fregste cardinalis.

c h. Drapu Tattarar Solldan kong af Babilon. ok þriatighe manna med honum. vigh Eilifs j Naust dale. Ɵ Ascatin byskop. Ɵ Jnnocencius paue. ok Adrianus paue. vigdr Johannes paue xx i. ofridr millim Dana ok Suia. Andadizst Johannes paue jnnan þikiss daga. vard Nicholaus paue. Katrinar messo. het hann adr Johannes Gaiantus vel Gagitanus romuerskr kardinalis. gerdu þeir Magnus kongr ok Jon erkebyskop èuenliga skipan melle kirkiunnar ok krununnar. ok stadfest med brefum ok jnsiglum annarra lendra ok vlendra j landinu. Actum j. Tunsberge. Þa gaf ok Magnus kongr lendum monnum sinum. stallarum. ok odrum skutilsueinum at þeir vere kalladir herrar af ollum monnum. skildu ok lendir menn þadan af heita barunar. en skutil sueinar riddarar.

b .h vigdr Narfue byskop til Biorgwiniar ok Þorfinnr byskop till Hamars.

a n. Ɵ Vermundr abboti at Þyngeyrum. byskops laust a Jslande.

f .m Ɵ Magnus kongr Hakonar son. ok Vighleikr prestz son. koronatus Eirikr kongr .vj º N julij. komu af (!) Islande byskopar ok Jon logmadr med nyia bok. vighdr Nicholaus paue. M. cc lxx. (!)

e .d Vigdr Biarne abboti. Ɵ Nicholaus paue. ok Olafr Grenlendinga byskop. byskopa þing j Biorguin. vigdr Martinus paue. Eirikr kongr feck Margrettar dottur Alexandri Skota kongs. ok hun var koronud. suarit Eirike konge land ok þegnar a Jslande. ok sua hertoga Hakone.

d i. Brann bier j Nidarose. herra Jon erkebyskop vard landflotte or Noreghe fyrir kongs vallde ok med honum Andress byskop or Oslo ok Þorfinnr byskop af Hamre. Ɵ Jon erkebyskop j Skaurum j Gautlande. hyggia menn hann helgan.

c .i Ɵ Margareta drottningh. gaf hun mottttul (!) sinn til Hola kirkiu ok let Jorundr byskop giora or kapu er sidan er kollut drottningar nautr. heim fluttr likame Jons erkebyskop till Nidaros. herra Rafn kom vt med kongs brefum er vattudu at erfda stadir skilldu snuazst aftr vndir leikmenn.

a t. leikmenn toku stade aa Islande ok kirkiur (!) eignir. Ɵ Sturla loghmadr.

G e. Ɵ Filippus Fracka kongr. herra Alfr gior jarll.

f .e herra Audun hesta korn gior jarll. vtbod Eiriks kongs af Jslande.

e R. aa þessum timum komu hardla storir vetr margir j samt. ok manndaudr af sullte eftir þat. Ɵ Honorius paue a paska aftan. Ɵ Eingilborg drottningh. Ɵ Andress byskop af Oslo. brendr stadr j Oslo. herra Hallkell fanginn af Alfr jarle ok jnn kastadr ok sidan drepinn. ok Alfr vtlegr gior ok allir þeir er honum fylgdu. ok sidan drepnir hans sueitungar .cc. ok xx menn. Alfr komzst j klaustr j Suia riki. heingdr Aslakr skeinkir ok þeir atta. bannzettir j Dannmork allir þeir menn er redu edr drapu Eirik kong. Ɵ Tiburtius messo dagh. siglde Eirikr kongr ok Hakon hertoge or Biorguin.

c h. M. cc. lxxxx (!). pallium var laght a Jorund erkebyskop.vigdr herra Þordr byskop till Grénlandz.

b .a ferd Eiriks kongs ok Hakonar hertoga till Danmarkar. Ɵ herra Rafn.

a n. Kirkiur gengu aftr vndir byskops valId j Skalhollz byskopsdéme. byskoÞa þing j Nidarose. Ɵ Magnus Suiakongr.

G .n Aarne byskop kom vt ok gaf kirkiur fIestar allar.

e R. Ɵ Nicholaus iiij. paue. herra Þordr a Modruuollum kom vt med kongs brefum till stada mala.

d i. Ɵ Eyiulfr abboti at Þueraa. skipadr Petre af Eide norrénum manne allr Nordlendinga fiordungr. herra Lodinn af Backa vtlégr till Jslandz.

c .i Þeir striddu medal sin Philippus kongr af Franz ok Jatuardr kongr af Einglande. Eirikr Noregs kongr feck IsinbeIle drotningar. Visleifr af Ry brende Hisingh. braut Kiólinn vidr Myrar. anduduzst .viij. menn. landskiafte mikle.

b c. vigdr Adrianus heremita till paua sancti spiritus dagh. ok kalladr Celestinus ok þar hia uerande .x. likþrair menn fengu allir fulla heilsu med guds miskun. ok morgh stormerke þar onnur. Celestinus var paue eighe allt till Jons voku ok resignerade papatui aftr gangande j einsetu. Þa var kosiun ok vigdr Benedictus einn af cardinalibus ok kalladr Bonifacius. Eirikr Dana kongr ok hertoghe Kristiforus. toku erkebyskop af Lunde ok kostudu jnn j myrkuastofuu. Dannmork j banne. Jtem Jorundr byskop sette klaustr at Stad j Reynisnese ok aa Modruuallum j Horgardal. Natus Egillus Eyiulfui qui postea fiebat Holensis episcopus.

G .e Liotr abboti. sett Eiriks kongs ok hertoga Hakonar vidr Eirik Dana kong. herra Eirikr af Langalande feck Agnesar jungfru. modur systur Eiriks Noregs kongs. herra Þorgils drottsete feck dottur Suia kongs. Jtem skipadr Nordlendinga fiordungr Gudmunde skalldstikle. soru xij bendr kirkiu eignir aa stodum j Skalahollz byskops déme. vrdu .ix. stockui vigh a Islande.

f .e Jon erkebyskop af Dannmork for or myrkuastofuu. fanginn sira jarl (!) brodir kongs af Franz af enskum monnum. Cardinalis kom j Danmork ok leyste konginn ok brodur hans ok allt land af banne. Sarraceni komu till lidueizslu vidr Jatuard kongh a Eingland ok xx. þusundir. tok Jatuardr kongr riki allt fyrir sunnan sio. Jatuardr kongr bardiz j Efnu ok vann mickinn luta Skotlandz. ok kastade j myrkuastofuu jarlinn af Ros ok jarlinn af Munter ok jarlinn af Glocest. Jtem. vtan stefnt bondum þeim er soru kirkiu eignir. Ɵ Þoruardr Þorarins son. tok Jorundr erkebyskop jarldom.

c R. Ɵ Aarne byskop Þorlaks son .xv. kalendas maij. sen cometa. Ɵ Eirikr abboti af Michials klaustre.

d .k Ɵ herra Eirikr Noregs kongr Magnus son .vj. jdus julij. gefuit Hakone hertoga kongs nafn brodur hans. allra heilagra messo dagh. Wtkuama herra Sturlu med brefuum þeim sem vtan stefndu tylft bonda ok tylft hanngenginna manna. Jtem braut Holltabiarnar buzu vidr Féreyiiar ok tynduzst ner .l. manna. Ɵ virduligr herra Biarne abboti at Þyngeyrum. vattadii (!) þui herra Laurencius byskop aa Holum at tua menn hefde hann þa set at honum syndizst heilags mannz yfir bragd hafua. var þar annar Arne byskop Þorlaks son. ok Biarne abboti. margir merkeligir lutir vurdu j framferd fyrrsagdz abbota Biarna. lios saz skina till stadarins a Þingeyrum. ok kluckur sialfuar ringiazst.

b p. M. ccc. Elldz vpp kuama j Heklufelle med sua miklu afle at fiallit rifnade sua at siaz mun megha medal (!) Island er bygdt. J þeim ellde leku laus biorgh stor sem kol aa afle sua at af þeira samkuomu vrdu brestir sua storir at heyrde nordr vm land ok vida annars stadar. þadan flo vikr sua mickil aa béinn j Nefrhollt at brann pack af husum. vindr var af landz sudre saa er bar nordr yfir landit sand sua þyckuan at aa medal Vazskardz ok Auxafiardar heidar med sua mikle (!) myrkre at einghe madr visse huort var natt edr dagr yte ne inne medan nidr rignde sandinum a jordina ok hulde sua alla jordina af sandinum. Annan dagh eftir fauk sua sandrinn at menn faatu (!) trautt leid sina j sumum stodum. Þessa tua dagha þordu menn eighe aa sio roa fyrir myrkre fyrir nordan land. Þetta giordizst .iij. jdus julij. A þeim tima kom vpp elldr j Sichiley. ok brende tua byskops déme. Jtem settu natt jola vard landskialfte sua michill fyrir sunnan land at jordin skalf vida. fell ber j Skarde hinu eyrstra. Þar j kirkiunne var michill malmpottr festr vid brun aasinn honum barde sua rauid kirkiunnar af skialftanum at braut þottinn. kistur tuér stodu ok j andyrinu þeim barde saman sua af landskialftanum at badar braut j sman mola.

a n. Einn rikr hofdinge stridde a sialfua Romam. sidan giorde hann sétt vid Bonifacium paua sua at hann feck systur dottur pauans. En herra pauinn vann þat til fridar heilagre kristne at hann sialfr veitte brudkaup þeira ok lofuade at eta kiot a palmsunnu dagh en hann fyrir baud at nockur madr skillde slikt gera eftir hans démum. Ɵ herra Bardr canceler. Þa kom vt herra Alfr or Kroke honum voru skipadir tueir fiordungar. Nordlendingha fiordungr ok Austfirdingh(a fiord)ungr. giordu Jslendingar at honum for aa Hegranes þinghe (oc) Oddeyrar þinghe. vard hann sua reddr at hann visse eighe huar hann skillde hafua sik. saladizst hann litlu sidar j..... Horgardal. var sidan kendt morgum islenzsk(um monnum j[22]) Noreghe at peir hefde drepit hann. en þat var þo eighe s. .. þuiat hann saladizst or sott. hafde hann margar faaheyrdar nyiungar till Islandz. Þa kom vt herra Lodinn af Backa med loghsoghu yfuir halft land ok sogdu kongs bref liggia vid .xv. merkr huerium manne þeim sem ryfue hans lagha orskurd. Þa kom ok wt herra Jon er verit hafde loghmadr langan tima. Missétte med þeim Jorunde erkebyskope ok korsbredrum j Nidarose. Herra pauinn stefnde erkebyskope a sinn fund en hann kom eighi leingra en j Paris. Manndaudr hinn mikle j Fliotum ok j Skagafirde. Cometa var sen af kaupmonnum j hafue vm Michials messo skeid. syndizt þeim hun meire ok dockuare en adrar stiornur ok var kleppr nidr ok for hun huern aftan er þeir saa hana ofugt fra landnordre til nords. Jtem fyrir sunnan land var sen cometa halfuan maanud ner vetrnattum.

G .n Cometa var sen j Biorguin mote langafostu en j Roma fyrir paaska. Heingdr herra Audun hestakorn. Gudmundr Sigurdar son hafde loghsogu.

f s. Ɵ Bonifacius paue viij,. ok Aarne byskop af Stafangre. vigdr Benedictus paue. kom vt herra Bardr med loghsoghu.

d i. Skipa tion ok manna er raak vndan landinu vidr Hornstrandir j storme furdu miklum nesta dagh eftir Petrs messo vm sumarit var þetta mikill fiolde manna er a sia hofdu roit.

c .l Ɵ Benedictus paue ok herra Þorlakr loghmadr. vtkuama herra Alfs j sidarsta sinn med sua þ..... bodskape at hann beidde at huer leikmadr aa landinu skillde gefua konge oln af huerium(l) hundrade þui sem menn ette. margar hafde hann adrar faaheyrdar beidzslur. Þat sama haust andadizst hann sem fyr segir. skal þat her jnn koma sem fyr segir af honum j annalinum. Clemens erkebyskop kosinn till paua.

b m. brot skip Eyrsteins refua glops sem aa voru ner .lxx. manna. brot skip a Eyrum. tynduzst allir menn þeir Ɵ Runolfr abboti j Vere.

a f. Vtkuama brodur Biarnar ok sira Lafranz at visitera af Jorunde erkebyskope. féddr Sira Einar Haflida son. in octaua natiuitatis gloriose virginis Marie. bid ek syndugr madr þetta letr lesande edr heyrande at þer bidit fyrir mer til guds sua at ek métte reiknazst a domsdege j medal hans valdra manna. ok hans seta moðir Maria hiaipe mer a minne dauda stundu ok aarne mer miskunnar vidr sinn signada son. aue Maria mater domini mei succurre miki peccatori hic et in futuro seculo amen.

f .e Landskialfte fyrir sunnan land sua mich( ell ad. o )fuan fellu .xviij. béiir.

e k. Brann kirkia j Skalhollte [ij nottum] fyrir Paals messo sua skiott sem menn eta [eda hafa mald]ryckiu list. vard þa huorke eftir aaska [ne neitt a ]nnat or lofte ofuan kom saa elldr at[23]. Ɵ Jorundr erkebyskop. kastat jnn j myrkuastofuu sira Lafranze ok fluttr j fiotrum aftr til Jslandz leidde þat till af missétte þeira Jorundar byskops. ok þui einkannliga at hann hent med Jorunde erkebyskope þa er deilur þeira korsbrédra voru. Kosinn Eilifr till erkebyskops. Drepinn Ógmundr ynge dannz. vfridr j Noreghe af hernade Eiriks Suia hertogha. Ɵ Hoskulldr abboti aa Þyngeyrum. ok margir prestar a Jslande sira Gamle aa HoskulIstodum er var agetr predikare ok sémiligs lifnadar. ok valde or presta ok leikmenn goda bendr. var þat kallat manndaudar var. Wigh herra Kolbeins Biarnar sonar.

d .k vigd (!) Gudmundr abboti til Þyngeyra. vtkuama Arna byskops med miklu vallde af konge. Þa kom vt paua bodskapr vm Jiorsala giof. vigh Karlamagnus ok Þorsteins. vigh Orms. bolna sott mickil.

c .B kennimanna (!) apud Viennam jn Gallia.

a f. komu sendibodar herra pauans till Noregs. Ɵ Evfemia drotningh. Ɵ herra Cristiforus. ok herra Þordr. ok herra Loftr.

G .e Ɵ herra Jorundr byskop Þorsteins son aa Holum Brigittar messo. Þa hafde hann byskop verit fioratigu ok vj. aar. hefir hann vpp reist tua klaustr at Stad ok aa ModruuolIum. ok vpp latit vpp (!) smida kirkiuna heima aa Holum ok pryda hana med klockum ok skrude. audgad stadinn at londum ok eignum sua at synizst (!) man medan Jsland er bygdt. foru vtan sira Þorsteinn ok sira Snéulfr med órendum Holakirkiu. vigdr Audun byskop Þorbergs son till Hola. var hann adr kanonicus Nidrosiensis. ok langan tima féhirdir kongs. var hann uigdr a Caterinar messo. Ɵ Lodmundr abboti j veri.

f s. Ɵ Clemens paue. suikinn keisarinn a paskadaghinn med þeim hette at þa er hann hafde tekit corpus domini þa var borit eitr j kalekinum er hann drack af ok þar af feck hann bana. kom vt bodskapr pauans till at tiunda kirkiu fe oIl a Jslande till wtferdar at vinna Jorsalaland. var hinn néste vetr er Jorundr byskop andadizst kalladr rossa felliss vetr. Þa let ok sira Haflide Steins son reisa kirkiu aa Breidabolstad er nu stendr.

e c. Ɵ Filippus Fracka kongr tekinn Loduir son hans till kongs. for Arne byskop till Grénalandz. En herra Audun byskop til Islandz. ok kom hann vt a Seleyre. hann let reisa fyrstr manna timbrstofu a Jslande. hann let vpp taka bein Gudmundar byskops .vj. kalendas Nouembris. vard Johannes paue vicesimus .ij. Ɵ Jnngialldr byskop af Hamre. vigdr Einar Haflida son krunuvigslu nouennis.

c b. Missétte vard j millim Audunar byskops ok sira Kodrans. suspenderade herra byskop hann ab officio et beneficio. en Kodran appellauit ad archiepiscopum. var ok Sneulfr i sliku vann hann þat til séttar at hann þa Greniadarstad. let Audun byskop sueria ser presta trvnadar eida. giordiz ok missette millum Gudmundar abota ok bredra af Þyngeyrum af annarre alfu. en Audunar byskops af annare vm tiunda mal. var sira Lafranz at Þyngeyrum ok hellt allt med brédrum. vigdr sira Egill Eyiulfs son till prestz.

b .o brann kirkia a Modruuollum. ok allt klaustrit. brann ok klaustr j Holme. af settr Þorir abota déme at Munka þueraa. var sira Egill at Holum scolasticus et Einarus clericus sub eius magisterio eruditus. Giordizst Lafranz professus monacus Thingerensis jn capite jeiunij. ok hans son Aarne. appellauit Gudmundr abboti adr vm vetrinn ad archiepiscopum. var þa hinn meste aghe j medal Þyngeyra manna ok herra byskops. siglde Gudmundr abboti vm sumarit. ok var j Noreghe tua vetr. léstu brédr klaustr fyrir Audune byskope ok sua kor sua at hann naade ecke vidr brédr at tala. var brodir Biorn Þorsteins son prior. naade byskop at kalla mat af stadnum ok hans menn. en sira Haflide let bera dryckiar kost af Breidabolstad. hofdu brédr marga béndr fyrir ser till styrks or UazdaI ok uestr sueitum.

G t.[24] Ɵ Hakon kongr Magnus son. Birgir kongr i Suidþiod suelte jnne brédr sina tua till bana. Eirik hertogha ok Valldimar. maagha Hakonar kongs. Eirikr hertoghe atte Jngibiorghu dottur Hakonar kongs. er sidan var kollud hertoghinna. Ɵ Sira Haflida Steins sonar af Breidabolstad. Reiste hann vpp allan stadinn kirkiuna ok heima béinn ok audgade miklu godze. liggr hann fyrir Mariu alltera j framkirkiu a Breidabolstad. hann var michilshattar madr. lérdr vndir Vermunde abbota aa Þyngeyrum. en vigdr j Skalhollte af Aarna byskope Þorlaks syne. hann for vtan ok var hirdprestr herra Eiriks kongs. bar þat Þa till er Margrett dottir Eiriks kongs var buin j Biorgwin ok hana skillde flytia till till (!) Skotlands. sem hun vattade sialf sidan adr en hun var brend j Nordnese. at þa er ek var þetta sama port ofuan flutt. var þat þa hia postola kirkiu. var Jslenzskr prestr er Haflide het medr fedr "minum Eirike konge. ok þa er klerka þraut songinn. hof hann sira Haflide vpp veni creator spiritus ok þann ymna songu þeir vt sua sem ek var a skip borin. Þetta ed sama sannade sira Haflide. þa er honum var sagdt at su sama Margret hafde brend verin (!)) J Nordnese. sira Haflide hafde langan tima raad a Holum ok sua at Þyngeyrum. sagde Jorundr byskop ok sua at einginn madr vere j hans byskops deme rosknare till raada ok husbonda skapar en sira Haflide Steins son.

e k. kosinn till kongs Magnus Eiriks son dottur son Hakonar kongs. ok tekinn yfir Suia riki Noregh ok Gotland. braut skipit Skankann vm varit j haf isum fyrir Austfiordum. var þar aa Þorir abote ok sira Snéulfr. for Audun byskop vtan vm sumarit aa Eyrum. ok Ormr Þorsteins son electus til Skalhollz. kom vt herra Ketill. ok let sueria Magnuse konge land.

d .k m. ccc. d. (!) oaaran michit aa Jslande ok doo menn vida af sullte. Ɵ Ormr electus. kosinn sira Ormr Steins son till Skalhollz. ok resignerade hann eleccioni ok giorde votum peregrinacionis ad limina apostolorum Petri et Pauli. ok andadiszst litlu sidar. kosinn Skutugrimr till byskops. ok vigdr. var hann þria manade byskop ok andadizst vt j hofnum er kaupmenn laghu til byriar.

c .b Ɵ herra Audun byskop Þorbergs son ok vigdr Jon Halldors son brodir af predikara lifnade til byskops j Skalhollte. var hann michilshattar klerkr ok stadit leinge utlendiss j Bononia ok Paris ad studium.

b G. kosinn brodir Lafraunz till byskops a Holum var hann electus ok visiterade xij manade Hola byskopsdéme. Vetr allhardr ok sua varit batnade at Jons messo Hola byskops.

n .f Vtanferd herra Laurencij. electi aa Gasum. braut Krapsinn er elect"us var aa vidr Haloga land. tyndizst godz nockut en menn hofdu lif. sat herra electus hia Eilifue erkebyskope vm vetrinn. vtkuama berra Jons byskops Halldors sonar. vm haustit. [Einarus vigdr ad subdiaconum[25].

f s. Vigdr herra Laurencius till Hola byskops aa Holum. Jons messo baptiste. kom hann vt vm baustit. a Eyrum. kom þat skip eitt til Jslandz. E. ordinatus ad diaconum.

e c. Nouum festum loghtekit at hallda at tidum ok helge hallde a aldinge. Giordu þeir herra Laurencius ok Gudmundr abbote pactum vm tiunda mal sua at Huammr j Vazdal skillde euenligha liggia vndir Þyngeyra klaustr.

d .c Skiplaust aa Islande.

b o. Utkuama brodur Jngimundar Skutu sonar med bodskap Eilifs erkebyskops. voru þeir herra Jon byskop Halldors son ok Þorlakr abbote j Vere skipadir judices delegati at déma millum herra Laurencij byskops ok brédra a Modruuollum. Ridu þeir nordr ok voru at Olafs messo fyrre a Modruuollum ok giordu pactum millum Hola kirkiu ok Modruualla klaustrs. voru þeir ꜳ Holum Olafs voku sidarre ok þagu hardia sémiligar giafir af Laurencio byskope. var þat pactum at brédr a Modruuollum ok klaustr skillde vndir vallde Hola byskops.

a .o A þessum vetre reistuzst brédr vpp vlydne a Modruuollum ok villdu riufua pactum adrnefnt. vard Jon byskop vpp eggiadr at rida nordr vm land. Ridu þeir Jon byskup ok Þorlakr abboti enn vm sumarit ok letu stefna Laurencium byskop till Modruualla. kom hann eighe j fyrstu þuiat hann sagde þa endt hafua sitt valld fyrra pacto geruo. foru þeir sua hardt at Lafrannze byskope at buit var till at þeir munde suspendera hann. En herra byskop Laurencius giorde pro bono pacis at þat pactum var þa gert. at brédr a Modruuollum skilldu sialfir stiorna, godze a Modruuollum. sende Laurencius sira Egil Eyiulfs son til Noregs med brefum a erkebyskops fund. for hann vtan a Gaseyre. Jon byskup sende sira Arngrim sinna vegbna. vard su enda lykt a malaferlum þeira at med vitrleika sinum vann sira Egill oll malaferle vm Modruualla mal. kom þar einkannliga gipta hans till þess. ok klerkdomr Laurencij byskops.

G t. Vard ecclipsis solis vida vm J sland. Jtem vtkuama sira Egils a Eyrum. férde hann Laurencio byskopeþ au bref at fyrra pactum skillde standa vm Modruualla maal. at vndir Hola byskops uallde skillde klostrit a Modruuollum. erkebyskop Eilifr sende herra Laurencio mitram þa sem bezst er a Holum. ok songh hann vidr hana fyrst a vigslu dagh sinn Jons messo baptiste.

f l. Laurencius byskop let smida texta amaleradan. ok annan vpp drifinn huorntueggia med venazsta verke ok kalek hardia sémiligan. dominus Thorstanus Hallonis ordinatus jn .prestbiterm (!). herra Laurencius let ok gera Laurencius skrin med hardia venum koste. ok giordizst þat a þeim vetre adr hann saladizst vm varit.

d .k Obitus domini Laurencij. episcopi Holensis. reuerende memorie. herra Laurencius byskop tok krankleika jn nocte ante annunciacionem dominicam. scilicet beate et gloriose virginis. en hann saladizst jn festo Magni Orkadensis comitis. hans krankleike var miogh hliodligr ok storum godmannligr. let hann lesa fyrir ser hélgar benir. ok þadan af vard hann miogh tarfelldr. ok einkannliga exposiciones Gregorij. ok adra þa lute sem hann matte mest vpptendra sitt hiarta til jdranar. dreymde hann aa paska kuelldit at hann þottizst sia a hondina sina hégre ok þottiz hallda a heilags mannz beine. sagde hann þenna draum sinum heimolegum diakn Einare Haflida syne. er hann hafde mestan trunad vid vtan skriftafodur sinn sira Valdiof. hann var sua olmosu giarn at allt profastzdeme j Skagafirde gaf hann fatekum monnum til studnings. ok at auk let hann gefua .xx. hundrut voru fatekum monnum fra Michials messo ok till huita sunnu. hann gaf ok allt offr þat er gafzst till stadarins i klippingum. voru ok hafilar uodum. ok munde þat verda hit minnzsta. .x. hundrut aarlegha. hann gaf j testamento sinu ollum prestum ok klerkum nockora minningh. sinn kyrtil huerium preste. sira Þorstein Illuga son skipade hann officialem. ok gaf honu.m .xx. alnir klediss .x. hundrut voru. ok fingr gull. sira Egle. refla. þriatighe alna hinu sémiligstu. ok tuau horn buin. ok vigslu gull sitt er j var heilagr domr Jons byskops. var þat miogh merkiligt at sa vard byskop eftir hann er hann gaf sitt vigslu gull. Einare diakn gaf hann gangara sémiligan þat er at skilia. kléde tuidreghin. Þriatighe alna. lerefta. skinnhosur ok skua. er bezst voru j fata bure. Skula radsmanne .xv. alnar klediss. Gudrunu radskonu rautt klede ok psalltara. Solua brytia .ccc. hundrut (!). gesta manne Þore .ccc. allum monnum konum ok korlum gaf hann nockora minningh. staks vadmal edr linkléda lereft. till allra luta skipade hann sialfr huersu giora skillde sina vtferd. - Sira Þorsteinn oliadi hann. Brodur Arna son sinn skipade hann aftr j klaustr at Þyngeyrum. ok lagde klaustrinu þar med honuum sua gott sem till fimtan hundrada. Her vm fram gaf hann ollum klostrum x. hundrut ser hueriu till bénahallz. ok margar adrar salugiafir gaf hann. Hinn sidarsta dagh sins lifs bad hann sira Egil ok Einar diakn lesa heilags anda tidir ser aheyranda. ok eftir þer lesnar. talade hann sua. Þit erut badir um leéresueinar ok þui bidr ek at þit halldit þessum tidum sidan dagligha. Eftir þat las brodir Arne messu ok giorde byskopinn alla sina skylldu j messunne. et facta benediccione post missam super astantes. gaf hann vpp sinn anda til guds sem ek villde votta. vattade ok sira Þorsteinn Illuga[26] þui at hann hefde hia onghum þeim manne verit at sua merkiligha hefde af heime fárit sem herra Laurencius byskop. Jtem þat sama var kom su rid er menn kolludu huita dagha rid. kom su vm allt land j fardogum. vard þaa enn meste fiarfellir vm allt land. Jtem þat sama sumar for sira Egill vtan a Gaseyre. Einar Haflida son vigdr till prestz af herra Jone byskope Halldors syne vm haustit j Skarde aa Rangar vollum eftir þui sem herra Laurencius hafde rad fyrir gert. þat er eighe vmlidanda helldr till leggianda. at herra Laurencius byskop audgade stor miogh stadinn aa Holum j gulle ok brendu silfre ok alla handa godgripum. lereftum klédum. spizum ok drykkiarfongum. hann keypte vndir stadinn Biarnastadalid ok margar adrar jardir. ok reiste þar bu. Jtem hann reiste spitala at Kuiabeck j Olafsfirde. prestum ollum till vidrveriss þeim sem þrotna kunnu at elle edr krankleika. ok ei voru émbettiss férir. hann reiste þar sémilighan bunad sua at þar skorte ongan lut. ok feck þar till margar iardir. ok lamb elde. hefdu (!) su skipan stadit langan tima ef þeire hefde eighe breytt verit. ok su skipan nidr brotin. ok brott skutlat bunadenum ok miklum (!) godze af hans eftirkomanda Holabyskope.

c p. Vigdr herra Egill byskop till Hola jn festo sancte trinitatis j Biorghuin af herra Hakone Biorguiniar byskope. þui at Eilifr erkebyskop var ei till fer sakir krankleika. Jtem vtkuama herra Egils byskops a Gasum. kom hann heim till Hola jn octaua assumcionis beate Marie virginis. ok songh fyrstu messu. jn natiuitate gloriose virginis Marie. tok hann þegar med sinum byskops dome agett sidferde j fostum ok idulighu bénahallde. Jtem sira Þorsteinn Illuga son resignerade Breidabolstad. en þa af Egle byskope Greniadarstad. en Sighmundr prestr Jons son þa Breidabolstad. Ɵ sira Jon rutr a Hoskullstodum.

b g. Þau reidvleg (!) tidende giorduzst at prestr var veghinn a Nesium sudr er Þorbiorn het Mikials messo þa er hann var skryddr fyrir alltara till messo. en Þorleifr het saa er vaa ok lagde sik sidan med knifue till bana. Jtem sira Einar Haflida[27] for bygdum vm varit aa Hoskullstade. þuiat hann þa kirkiuna vm vetrinn jn purificacione sancte Marie. herra Paall canceler kosinn til erkebyskops j Nidarose. ok for ad curiam ok var þar vigdr. Jtem vtkuama herra Eiriks Sueinbiarnarsonar. kom skipit aa Eyrum. Matheus messo dagh. Jtem aare adr var beiar brune j Biorghuin. ok þa voru rekin tua skip Jslandz for ok rent vidr Rudreyiar. Rentu Sudreyiungar odru buzu skipenu. en annat gafuu þeir lidugt ok aa þui sigldu þeir til Noregs meir med jartegnum en likendum.

a .G Vtkuama sira Vigfuss. medr brefum af paua garde er nuncius domini pape hafde till Noregs. ok voru byskopar badir Jon Halldors son ok Egill byskop stefndir til Noregs. vm reikningh pauatiundar. for Jon byskop vtan en sira Olafr var till etladr Hola kirkiu kirkiu (!) vegna. ok vard hann staandar[28] glopr sua at þeir sigldu vndan honum. Obitus domini Thorstani llluga sonar a Greniadastodum. huer er var hinn mesti nytsemdar madr j Hola byskops deme sem langan tima man synazst hans handa verk. j bokagiord vppkaste ok krossa smid. her med styrde hann sinne mentan sialfum ser ok odrum till mykilla parfynda. var Olafue preste gefuinn Greniadar stadr.

f l. Vtan for herra Egills byskops a Gaseyre. hitte hann herra Paal erkebyskop vidr Þrandheims minne ok var héidarlegha tekinn af honum. ok sat i Þrandheime vm vetrinn. en sira Snéulfr var j Biorgwin hia Hakone byskope. hafde hann vmbod nuncij domini pape. at taka reikningh af byskopunum j Jslande. giorde herra Pall erkebyskop herra Egil byskop kuittan at hann skillde ecke fara sudr till Biorguiniar huat er Hakone byskope mislikade. for sira Sneulfr till Jslandz vm sumarit.

e .l Magnus kongr Eiriks son Noregs Suia ok Skaney kongr var puzadr medr drottningu Blannz. hun var hertoga dottir af Flandria ok bro dur dottur kongs af Frans. Jtem Arni abote af Lysu var halshogguin vidr Eingland ok oll hans skipshofn. herra Egill byskop sat j Þrandheime annan vetr þui at honum gaf eighe vt vm sumarit.

d e. Obitus dompni Johannis Skalhottensis episcopi. er var idoneus predicator. huern menn hyggia godan fyrir gude. ok þat vatta þau tekn sem vidr hans legh tiazst. vtkuama herra Egils byskops aa Eyrum.

c h. vard ecclipsis solis vm ant Island. nésta dagh fyrir Selia (!) manna voku. aa þessu aare kom ok sua landskialfte mickill fyrir sunnan land at fimtugir béia duttu ofuan ok do þrir menn. menn duttu ok af bake a vegum vte. ok vrdu at liggjia medan landskialftinn var. Þa kom vpp huerr j Einglafionum .x. fadma a huern vegh ok var þar adr slett jord. vidara komu ok vpp huerar fyrir sunnan land. Obitus domini Godemundi abbatis Þyngerensis. saladez hann at Munka þuera ok var fluttr nordan likame hans till Þyngeyra. vrdu margir merkiligir atburdir j likfylgiu hans. ok hyggia menn hann godan mann fyrir gude. let hann vppsmida framkirkiu aa Þyngeyrum. ok feck hann til skruda beckr ok klockur. ok kende morgum klerkum þeim sem sidan vrdu prestar. ok var hinn meste nytsemdar madr.

a .G Skipadr herra Biorn abote af herra Egle byskope. abote Þingeyra klaustrs. andadizst sira Kolbeinn radsmadr a Holum. sira Einar Haflida son giordizst radsmadr aa Holum. Miog hardr vetr.

G t. Ɵ Jon byskop Eindrda son j Skalhollte. Þa kom vpp elldr j Heklufelle med sua miklu sannfalle at fenadr do af vm varit. ok saudfe ok nautfenadr do mest vm Rangar vollu. ok eydde naligha .v. reppa. ok vidara. annarstadar do naut manna af sandinum. Obitus dompni Egilli Holensis episcopi. var hann hinn meste forsiomadr j andligum lutum ok veralldligum. ok audgade heilaga Holakirkiu med kírkiu skruda ok klockum. ok allskyns gnottum. er aa Jslande mega framazst verda. sira Einar kaus hann at olia sik ok hann skipade honum oll vices jn temporalibus et spiritualibus. Þesse signade herra Egill byskop hafde marga agæta sidu j byskops dome sinum. j olmosu giordum vidr fateka menn. j meinlætum sins likama. hann aat einmællt huern dagh ok drack eige vtan yfir borde. litla maldryckiu. a tueim dægrum. hann var songvinn ok mikill bænahallz madr. rettlatr ok o agiarn. hann villde eckke þiggia j sinne visitacione. sem logh heilagrar kirkiu akueda. hann var stiornsamr ok dæmde sua rikian sem fatækan. Þa er hann kom vt till Islandz vigdr byskop. baud hann at huerium manne skillde aftr skipa þann sakeyre sem hans radsmadr hafde af tekit sua sem hann var profastr. let hann skipta godze sinu j þria stade. einn part gaf hann kirkium. annan fatekum monnum. þridia skipade hann erfuingium.

Jtem a þui sumre kom. vt sira Aslakr korsbrodir af Nidarose. sendr af Paale erkebyskope. auctoritate visitacionis per totam Islandiam. Jtem kom þa vt Botolfr Andress son ok skipadr hirdstiore vm allt J sland af konginum. Ɵ Biarnar abota Þorfinns sonar af Þyngeyrum. vetr godr.

F l. Druknade Rafn Jons son i Þiors aa. Jtem brudlaup Botolfs ok Steinnunnar Rafns dottur j Glombæ. ok gort med miklum metnade. ok til bodit monnum vm allt Jsland. Ɵ herra Eirikr Sueinbiarnar son. Item Ɵ herra Kietill Þorlaks son.

e .d vigdr herra Ormr byskop Aslaks son till Hola. Jon byskop Sigurdar son till Skalahollz. Þorstein byskop till Biorgwiniar. Guthormr byskop till Stavangrs. Jon byskop skalle till Greinlandnz (!). visse Pall erkebyskop eige at Arne byskop lifde. Vtkuama herra Orms byskops kom skip þat er hann var aa. vidr Þiors aar sand. ok braut j spon ok druknudu af xvij. menn. Þa braut ok skip Snorra foz er þeir letu vt af Hualfirde. ok lietuzt af þui .xx. ij. menn. ok hann sialfr. Þa braut enn onnur þriu Islandz for..Item þa kom ok vt Jon byskop Sigurd ar son. tok hann Arngrim ok Eyrstein ad correccionem. brædr j Vere j Þyckkuabæ. fyrir þat er þeir bordu aa Þorlake abota sinum. var Arngrimr settr j taajarn. en Eyrsteinn j hallsiarn. Item degraderade hann systur j Kirkiubæ vm paua blasphemiam. ok sidan var hon brend. Item Ormr byskcp hafde ok j vblidu brædr aa Modruuollum. ok kastade surna j myrkua stofu. spente hann fast Hola kirkiu godze þui sem þeir herra Egill byskop ok sira Einar Haflida son hofdu vndir komit.

e q. Sira Einar Haflida son for bunade til Breidabolstadar j Vestr hop. Þa hann kirkiuna adr vm vetrinn jn festiuitate omnium sanctorum. Item vigdr Eirikr abote till Þyngeyra. A þui aare gerduzst byskopar hardir miogh vidr lærda ok leika aa Islande.

b G. Ormr byskop for vtan i Hualfirdi. Sira Einar Haflida son for ok vtan ok sira Runolfr. ok voru vm bord badir samt a koste herra Jons byskops.

a .G Ɵ Pall erkebyskop j Nidarose. vtkuama Orms byskops. Sira Einar Haflida son kom ok vt aa Melraeka slettu med Sigurde Gyridar syne. braut skipit Rosinberg er þeir voru aa j spon. ok tyndizst fiarlutr miogh allr en menn allir hofdu lif. geck sira Einar vm vetrinn adr af landi brott. ok for til paua gardz ok var j Auinione .ix. nætr. for vm Frankarike aftr ok fram. ok var j Paris. vm nockorn tima. Þau tidende gerduzst ok vm haustit adr j Nidarose at halfr þridetogr bæia sock nidr i jord i Gaulardal. sua at einge ormul sa eftir bygdarinnar. vtan slettr jord ok aur eftir þar sem bygdin hafde stadit.

G m. byskopar aa Islande giorduzst sua hardir vidr landz folkit sua at þat þottizst varla mega vndir bua. hofdu Nordlendingar samtok j mote Orme byskope leikmenn. at þeir villdu hallda fornum vana. foru badir byskopar vtan j einu skipe j Hualfirde. Jtem bolna sott mickil vm allt Jsland. ok andadizst fiolde folks. Jtem Arne vade vigdr till erkebyskops i pauagarde til Nidaross. ok kom aptr j Noregh. palliatus.

e l. Vtkuama Jons byskops. Sigurdar sonar. Reid hann til Hola ok ætlade at koma sættargiord j millum Orms byskops ok Nordlendinga. en allr almugi bonda samnadizst saman ok kom til Hola. ok villdu at ongum koste vndir hann leggia edr sættazst vidr þa Orm byskop. Reid Jon byskop sudr kiol ok tok sott þegar hann kom sndr. vm land. ok la framan til Magnus dags ok saladizst þa. var hann framferdugr madr ok mickill hofdinga. Frosta vetr sua mickill a Islande at frere sioinn vmhuerfiss landit so at rida matte af hueriu annnese ok vm alla fiordu. Ɵ Hollte hirdstiore ok harmodu þat fair. Jtem Ɵ Rannueigh. husfreia Gestz dottir. modir sira Einars Haflida sonar.

d .c J þenna tima kom drep sott so mickil vm alla nordr halfu heimsins at alldre kom slik fyrr sidan londin bygduzst. fyrst kom sottin vpp i Habilone a Serklande. vt i Affrica. sidan for hon hegat till Jorsalalandz ok i Iorsalaborg. ok eydde naliga borgina. þadan for hon nordr yfir Iorsala haf ok vm alla Romaniam ok sua nordr eftir londum ok vm pauagard. ok eydde allt naliga. vigdi paui aana Rodanum. voru þar vt aa steyttir daudir menn. Gaf paui þat af guds halfu at þat skillde þeira kirkiu gardr þui at eige matte jarda folkit fyrir mannfæd ok sott. sidan for hon vt vm Frakka rike ok vm Saxland. ok sua til Einglandz. ok eydde naliga allt Eingland. ok þat til marks at eige lifdi meir eftir i borginni Lvndunum en fiortan menn. J þann tima sigldi kuggr einn af Einglandi. ok var aa fioldi folks ok lagdi jnn aa Biorgwiniar vogh. ok var litt ruddr. sidan andadizst folkit allt af skipinu. en þegar vpp kom godzit i byinn af þessu skipe þa do þegar bæiar folkit. Þa for sottin vm allan Noreg ok eydde so at eige lifdi einn þridiungr eftir folksins i landinu. Einglandz kuggr saukk nidr med godzinu ok daudum monnum ok vard eige ruddr. fleiri skip buzur ok morg onnur skip sukku nidr ok rak uids vegar en sama sott for vm Hialltland Orkneyiar. Sudreyiar Færeyiar. Þat var kyn sottarinnar at menn lifdu eige meirr en eitt dægr edr tuo. med hordum stinga. eftir þat sætte at blod spyiu ok for þar ondin med sinn vegh. af þessi sott saladizst Arni erkebyskop. ok allir korsbrædr i Nidarose. vtan einn lifdi eftir er Lodinn hiet. ok hann giordi elecceionem kiosandi. Olaf abota af Holmi til erkebyskops. Jtem Ɵ Þorstein byskop. af Biorguin. Jtem Ɵ Guthormr byskop af Stafangre. Ralluardr byskop af Hamri saladizst ok þa. Þessi sott kom ecki aa Island.

e h. vigdr herra Gilsbrikt til Byrgwiniar. herra Gyrdr til Skalhollz. voru þeir adr confirmati af Arna erkebyskope. vigdi herra Salomon byskop j Oslo þa. vortt þeir herra Ormr ok Jon skalli byskopar astantes. þuiat þeir þrir einir lifdu eftir byskopar j ollum Noregi. Jtem þat sumar kom Magnus kongr ok drotning Blanz til Bergwiniar. Gaf hann Eiriki syni sinum Suia riki en Hakoni Noregh. med hannlogum. ok sette þa i konga sæti. ok skipade þeim hird. kom ecki kaupskip til Islandz. Ɵ Stephan abboti a Þyngeyrum. skipadr herra Ormr Eyrsteins son drotseti.

b .h Olafr erkebyskop uigdr j curia. ok kom aftr med pallio til Noregs. Magnus kongr for i Ruzaland ok stridde vidr Ruza ok vann stora bꜳrg. af þeim fylgdu honum herra Biarni ok margir adrir mickils hattar menn. vt kuama herra Orms byskops ok hafde kongsbref at vtan voru stefndir margir michils hattarndr. þeir af Nordlendinga fiordungi þeir sem samtok hofdu haft i mot honum. vigdr Arngrimr. til abota at Þyngeyrum.

G t. vtkuama herra Gyrdz byskops. foru bændr af Nordlendinga fiordunge vtan til kongs.

f d. vtkuama bonda med kongs brefum: at kongrinn villde byskopa lata onguar nyiungar framfara j mote þegnum sinum. ok baud Orme byskope at leysa þa.

e .d vtanferd Orms byskops. j Hualfirde. vtkuama Juars holms. med þeim kongs brefuum. at hann hafde leigt allt Island med skottum ok skylldum vm .iij. aar. ok var skipadr hirdstiore.

d q. vtanferd Gyrdz byskops. miogh hardr vetr vpp fra atta dege. ok hellduzst frost ok sniouar allt framan til þings. ok vard hinn meste fiar fellir.

b .p Ɵ herra Orms byskops Aaslaks sonar.

a n. vtkuama Gyrdz byskops. Herra Jon byskop skalle for vt ad curiam at impetrera byskops stolsins aa Holum aa Islande. prestar j Hola byskopsdæme afsogdu lydne vidr Arngrim abota. þuiat hann var borin liotum maalum.

G m. vtkuama sira Eyiulfs Brandz sonar korsbrodur af Nidarose. ok brodur Eysteinns. voru þeir skipadir af Olafue erkebyskope visitatores aa Islande. Jtem sogdu þeir at Jon byskop skalle var aftr kominn af pauagarde. ok Olafr erkebyskop gaf honum ok skipade med speciali mandato domini pape. byskops stolinn aa Holum. ok hann var confirmatus ok hans confirmacione lyst aa kor i kristkirkiu j Nidarose. Jtem þat sama sumar komu vt kongs bref. at Aarna Þordar syne ok Andrese or Mork voru skipadir Austfirdinga fiordungr. ok Sunnlendinga fiordungr. en Þorsteine fra Vrdum ok Jone skaueifuu (!)) voru skipadir Nordlendinga fiordungr ok Vestrfiordunga fiordungr. till hirdstiornar. hofdv þessir fiorir leigt allt Island med skottum ok skylldum vm þriu aar. af konginum. foru visitatores kirkiunnar veghna. en þessir fyrrnefndir leikmanna veghna vm allt Island. aflande ok heimtande þeinga af lærdum sem leikum sem þeir kunnu at faa. atte vndir þessu at standa landzfolkit. ok þyngt med slikum afdrétte. skipodu þeir Arngrim aftr i abota stett at Þyngeyrum visitatores. en hann hafde adr vpp gefit ok suarit sik i predikara klostr i Biorguin.

f .m Wtkuama Jons byskops skalla. braut skipit Benedikz batinn j spon er hann var aa. tyndezst allt godz miog sua en mann biorg vard. Reid hann heim till Hola ok toku allir Nordlendingar sem bedzst vidr honum. ok song hann fyrstu messo aa allra heilagra messo. aa Holum. ok var honum offrat stor fæ. krafðe eingin hann skilrikiss af lærdum monnum at syna. enda var ecke vpp lesit aa kor.

d q. Ormr Eyrsteins son drotsete var at' slegin vndir konganna bode. Eirikr kongr Magnus son eitradr j Suiarike. ok þar af saladizst hann. ok drotningh hans saladizst af barn burd. Þat bardz at þa at Gyrdr byskop. Andress or Mork. ok fiolde mannz ætludu at sigla till Noregs a einu kaupskipe litlu ok sem varla saa till landz. sock nidr skipit med ollu godze. en menn allir hlupu j bat. Giorde hinn heilage Þorlakr sua mikla iartegn. sem þeir hietu aa hann. at saa batr sem eige var vanr at taka halfuan þridia togh manna. var lidit skort fioratigu manna. komuzst menn allir med lifue at lande. þat fylgde ok med at su kyrsta fannzst heil vpp rekin. a.a Eyrum. sem i var brendt silfr. Skalhollz kirkiu. ok pontificalia Gyrdz byskops. Jtem vtkuama Ormz langa j Hualfirde. atte hann skipit Olafs sudina. var þat sua stort skip at varla hafde komit til Jslandz stærra ok hiadit med miklu godze. ok miog gagnaudigt.

c h. bardage var a alpinge. ok borduzst aa menn Aarna. ok Jons Guthorms sonar. vtkuama Smids Andress sonar. var skipadr hirdstiore vm allt Island. ok leigt med skottum ok skylldum vm iij. vetr. hafde hann vt morg kongs bref. Jtem þat sumar for vtan j Olafs sudinne herra Gyrdr byskop. ok Helge abote ok fimm sæmiligir prestar med Orme langa. ok valdir menn vt j. nærre niu tigum manna. hyggia menn at þetta skip hafue tynzst med allre ahofn monnum ok godze. Jtem þetta sama haust reiste Þorsteinn prestr Hallz son sik i mote Jone byskope ok let alla presta j medal Auxnadals heidar ok Nordr reykiadals. handleggia ser lydne. ok komu till Hola in festo Caterine virginis. ok afsogdu allir Jone byskope lydne. villde hann ecke tal. eiga vidr þa. kolludo þeir hann Grænlendinga byskop en ecke Hola byskop. takande Þorstein prest ok gerande officialem. at þessu vrade med þeim voru allir bændr af Eyiafirde. toku þeir prestar sidan vndir sik allt godz Holastadar i sogdu takmarke. ok Modruuallastad. Stod sira Einar Haflida son fyrstr ok fremzstr med Jone byskope ok allir prestar vm Skagafiord ok vestr til Rutafiardar aar. tok Jon byskop af þessum ollum prestum messu æmbætte en þeir sungu aa einn uegh sem adr. gripu þeir bodskap byskops huar sem þeir kunnu at fao sua af lærdum monnum naudgum briotande kistur aa Silfrastodum. i heilagre[29] kirkiv grijpandi þar brutt or vijn er þangat hafdi gefizt fra Holum.

b .h .Fvndr aa Hoolvm ꜳ Tijburtius messo komo nordan til allir Eyfirdingar lærdir ok leikir þar komo ok Smidr ok officiais af Skꜳlhollti fiell eingi sætt ꜳ þvi þijngi. keyptv Eyfirdingar feriu at Þverꜳr stad ok foru til Noregs ꜳ þvi Þorsteinn Hallzson Steffꜳn Gvdmundr Iꜳgr prestar Þorsteinn Eyiolfsson Olafr Petrsson leikmenn toko Haloga land greip Hreidar darri allt samt skip ok goz ok færdi leikmenn fram til kongs i halldi. en sira Þorsteinn ok hans kvmpꜳnar onduduz allir ꜳ þvi ꜳri. Jtem liet Smidr af sla Arna Þordar son fyrir alþingi. Jtem eptir alþingi reid Smidr nordr vm land ok med honum margir Sunnlendingar komandi ofan j Eyiafiord hǫfdv Eyfirdingar niosnar menn ok komo samt mikill lydr ǫ Grvnd j Eyia firdi ǫ Seliu manna vǫko ok toko hús ꜳ Smid ok hans monnum liet .ar Smidr sitt lijf Jon Guttormsson Jarpr Hannis Jon langr ok nærre .x. af þeira sveit ok nærri suo margt af Eyfirdingum. Jtem vtanferd Jons byskops sat hann j Þrondheimi vm vetrinn ok fieck eingan lietta af Olafi ercbyskupi j sijnum mlꜳum.

a n. Vijgdr Þorarinn j Sklꜳlhollt. Jtem vtkvoma byskupa Jons ok Þorarins. hielldv Eyfirdingar samt ohlydni vid byskup sem ꜳdr.

f d. Vijgdr Gvnnsteinn til Þijngeyra aboti. Jtem svikinn med eitr kong Eirekr Magnvsson ok frv Blancia j eino storu hoofui.

e .d Vtkuoma herra Aarna svælo vard hann sæhafi fra Færium (!) voru þa iij byskupar ꜳ Jslandi þann vetr.

d q. Svikit Suia riki vndan Magnvsi konngi ok hann handtekinn siꜳlfr j strijdi toko Sviar Albrikt til kongs jfir Svia rijki. Hꜳkon konngr fieck Margrietar dottur Valldimars Dana kongs. vtkvoma Jvars gallta j Kolbeinsꜳr ós. godr vetr.

c .i Elldz vpp kuoma j Lijtla heradi ok eyddi allt heradit.

a .A Vtkuoma Jfuars holms hafdi hann vmbod jfuir pæfva tiund. andlæt Gudnyiar abbadijsar fra Stad en vijgd þangat Oddbiorg.

g m. Land flæmdir þyskir or Biorgvin fyrir Hakone kongi. andlat Þorarins byskups en vijgdr Oddgeirr til byskups j SkꜳIIhollt. andlat abotans j Videy en vijgdr þangat Jon aboti. vtkuoma herra Odgeirs byskups.

f .e Vtanferd herra Jons byskups for hann til Roms ok fieck litteram confirmacioniss af Vrbano pafua med hans bvlla til byskups stolsins æ Hoolvm. sira Einar Haflida son var officialis ok rædsmadr æ Holum medan hann for brutt. andlæt Haflida abota. vijgdr Arni Jonsson til Mvnkalþver ær. hallæri miok mikit ok vor hart svo at varlla var saud grodi at Jons messo baptiste. Sunnifu svdin var æ Gæseyri.

e r. Vt kuoma Jons byskups med brefum pafvans geingu til sættar allir Eyfirdingar bædi lærdir ok leikir hallæri allmikit ok vetr hardr.

c h. Andlæt Olafs ecbyskups herra Gijlsbrikz manndaudr allmikill vm allan Noreg vijgdr Benedikt byskup til Biorgvniarb.

b .h herra Þrondr kosinn til ercbyskups. kom Svnnifv svdin j Siglofirdi. vtkvoma herra Oddgeirs ok Andress Sueinssonar.

a n. Vtan for Oddgeirs byskups af Skælhollti. fiell sætt ꜳ med Hakone kongi ok þyskvm. kom Magnus kongr aptr j land. skipadi Andres Sveinsson hirdstiora æ Jslandi. andlæt sira Bǫdvars Þorsteinssonar. vetr svo hardr ok vor at eingi mundi slijkan nordan landz vard gras vǫxtr eingin. hafijsar lægu vid framan til Bartolomeus messo. vtan ferd herra Jons æ Mario bollanum er hann hafdi reisa lætid. kalladi konginn ser skipit. Jtem lietz j sio kong Magnus med halfum þridia tigi mannz. Rak hans eins lijk at land af þeim ǫllum er þar lietuzt. fyrir gieck Svnnifv svdin tapadizt þar af bædi menn ok goz. ecki skip aa Jslandi þviat ǫll vrdu aptr reka til Noregs.

g .n Vetr svo godr (!) aa Islandi at eingin mundi þvijlijkan. fiellv faatækir menn af hardriette vm allt Ijsland svo at morgum hvndrǫdvm sætti var sira Einar Haflida son officialis ok raads madr aa Hoolvm vtkvoma herra Jons byskups aa Holvm j Vest manna eyivm. vijg Kolbeins bonda Benediktz sonar. drap Bǫdvar Jonsson frændi hans hann aa svnnvdaginn at fiorum vikvm komo vi skip til Ijslandz en ix hofdu til ætlad.

e .d Vetr suo hardr at vm allar sveitir var komit at falli fenadr j mot langa fǫstv fyrir nordan land. hietv jnir fremstv menn bædi lærdir ok læikir nordan landz jn translaccione sancte (!) Johannis til aarnadar ordz vid enn goda Gvdmund byskup Arason at gefva alin af hverio hvndradi til þers at lata fara til þafva gardz at þat sysladiz at hann skipadiz j samlag heilagra manna skipadiz vid þetta heit hardla vel svo at skiotliga batnadi vard ok eingin fiar fellir pav misseri var þetta fe saman tekit ok vard stor godz for med þetta goz vtan sira Sigurdr Loptzson ok Þorsteinn prestr Bryniolfsson. vtkvoma Andress hirdstiora ok Þorsteinsson (!) Eyiolfs sonar Iǫgmannz vm haustit j Straums firdi fyrir vetr nætr. vard raads manna skipte at Hoolvm jn festo Clementis pape let sira Einar Haflda son laust en sira Þorsteinn Jonsson tok vid. Ɵ sira Snorra Þorleifs sonar officialis af Skælhollte.

d i. Ɵ Eyiolfr abote af Veri en vijgdr Rvnolfr Magnvsson til abota var svarit land æ. alpingi Hakone kongi af prennvm tylftum bonda þviat kongs bref voro þar til lesin eptir hans bæn ok bod ok suo sijdan almenniliga j hveri slyslo (!) vm allt Jsland. vijg Nicholas prestz Þorsteinssonar j . Hollti j Qnvndar firdi aa Petrs messo. vijg Halldors Kolbeinssonar j Þijngey j Borgar firdi a almenniligo þijngi lǫgmanna Þorsteins ok Sigurdar. ƟSigurdar prestz Loptzssonar ok prior Erlendz aa Mǫdru vǫllvm.

c. i Ɵ Jons abota af Videy en vijgdr Paall kiarne til abota j Videy. vtanferd herra Oddgeirs byskups ok Andress hirdstiora Ɵ Gvdmundar Sigurdarsonar bolnasott mikil j Noregi. Ɵ sira Petrs af Gijls backa vijg Jons Brandzsonar. Ɵ Asgrims abota at Helga felli vijgdr þangat Gvdmundr Arason til abota af Jone byskupe aa Hoolum.

b .a komo vi skip til Ijslandz ok j bolna sott ok for vm allt Jsland ok vard mikill manndaudr sæloduzt tolf prestar fyrir svnnan land ok nockorir fyrir nordan land lagdi þegar hrijdir æ at fim vikvm ok stora sniofa var vetr mikill fyrir gieck skip er j var Olafr bondi Þorsteinsson ok margt folk annat.

g e. [ Ɵ kong Hakon[30].

Vijg Gvttorms Ormssonar aa sunno daginn j fardǫgvm. gras vǫxtr suo lijtill at eingin mundi slijkan vm svmarit ok regn suo mikil er aa leid at vijda hliopv skridur or fiǫllum þar sem eingi visse dæmi til at fallit hafdi en andvirki manna spilltizt til onytz. [ Ɵ herra Þrondar erkebyskups[31]. [Item obitus herra Oddgeirs byskups af Skaalhollti. Jtem svarit Olafi kongi Hakonarsyni land j Noregi. Jtem sott mikil a Jslandi. Ɵ Þorleifs prestz Bergþorssonar. Ɵ byskups Botolfs af Stafangri en vijgdr þagat herra HaIIgæir Asmundar son til byskups af Þrondi ærkibyskupi. æn nockoru sidar kom herra Olafr byskup j Noreg ær vijgdr hafdi verit j Rom af (!) til Stavangs ok vard herra HaIlgæir at ryma. skipadr drott seti j Noregi herra Ogmundr Finnz son.

f .e a odru ære eptir faranda kom til Islandz Andress Suæinsson skipadr hirdstiori af kong Olafi. Jtem bref herra Vrbani pafa komo til Noregs ok vpp lesin at hverri kirkio ok Robertus ær kalladiz pafi bodadr bannsettr. kosinn sira Hakon Jvarsson til ærkibyskups j Nidaroosi af oll'um korsbrædrum ok ætladi brutt til pafa gardz ok komzt æi læingra æn j Þyska land adr hann frietti at vijgdr var ærkibyskup i pafa gardi til Nidarooss ær het Nicholass danskr madr. skip stadarins j Skalhollti fyrir geck j hafi æn folk komzt af med bæti til Grænlandz med micklum jartæignvm.

e r. Svarit Island kong Olafi j lǫgriettu. Jtem kom skip af Grænlandi til Noregs ær þar hafdi verit ij vetr ok j nockorir þeir menn ær komuzst af Þorlaks sudinni ok sogdu andlat Alfs byskups af Gordum ok hafdi andazst fyrir sex ærum. Jtem vijgdr herra Michael j pafa gardi til byskups j Skaalhollti var hann adr pentenzarius j Romi danskr at ætt. Jtem lietz Æinar bondi Æireksson af skipi ok margir rǫskir menn med honum æ Ijsafirdi. hormulig tidendi gerduzst j Orkneyium at drepinn var Vilialmr byskup.

d .b fyrir gieck skip Hakonar Jonssonar fyrir Austfiordum. lietuz j nær niotigum manna. kong Olafr for til Danmerkr[32].

b .a [Wtkuoma herra Michels byskups var hann fluttr til landz austr fyrir Mydal ok x menn med honum. en skipit þat sem hann var æ atti husfru Margret. Rak þat skip vndan ok tapadizt af hvert mannz barn ok fanzt rekin vid Færeyiar. Þæ rak ok vndan iiij Jslandz for til Grenlandz ok voro þar ij vetr med hòlldnu ok heilu. Ɵ herra Gudmundr aboti Ara son ath Þingeyrum. En vigdr Sveinbiorn Sueinsson Þingeyra aboti.

a n. Ɵ Nichulaj erkzbyskups hafdi hann ecki officium byskupligt gert medan hann var j Noregi suo at hann giordi aunguar vigslur ok fermdi eingi born. Jtem andadizt herra. Augmundr Finzson drozseti j Norig.

g .n Fiogur skip kuomu j Hualfirdi er verit hofdu ij vetr j Grenlandi. Vt kuoma Eiriks Gudmundz sonar er kalladiz hirdstiori ok Narfa Sueinssonar er logmadr var skipadr af herra Augmundi drozseta. Striddu Ruzar a Noreg nordan ok drapu kallmenn en hertoku konur ok born en ræntu penningum.

f s. Bardagi j Suiariki ok fangin kongh Albrigt af drotting Margret. vigh Eiriks Gudmundz sonar. Syslu deilr miklar æ Jslandi. prestar margir æmbættis lausir j Skalholltz byskups dæmi ok margar nyiungar fluttuzt af herra Michel byskupi j Skalhollti. Ɵ Vrbani pape en kiorin Bonifacius nonus. fangin med kong Albrigt Eirikr sonr hans iij hertogar ok einn byskup. letuzt j þui stridi suo margir menn at seint veri at skræ oll þeira nofn[33].

d i. [Vtan ferd herra Michaels byskups ok margra presta af Skalhollholts byskups dæmi ok lesit motblæstrs bref æ alpingi adr vm sumarit j moti honum j hverio ær stod margt vsannligt at kast til hans. skipadi hann sira Ara Gunnlaugs son officialem æn Odd Tæitz son ræds mann j Skælhollti. lyst fogrum jartæignum hins heilaga Thorlaks byskups hueriar nyliga hofdu giorst[34]. [tekin Eirikr til kongs yfir Noreg ok Suia riki af herrum ok rikisins rædi gaf Hacon Jonsson honum kongs nafn. Annus jubileus. J Rom mikil vfridr pilagrimum. letuzt þar margir radmenn af Bergvin. Ɵ frv Oddbiargar abbadisar at Stad[35].

c .i Elldz vpp kuoma j Hecklo felli med suo micklum undrum at dunor ok bresti hæyrdi vm allt land tok af tuo bæi Skard ok Tiallda stadi. kynia sott vm alt Ijsland suo akof at varlla vard sialf birgt æ bæium ok do æcki margt folk or. Ɵ sira Ara Gvnnlaugssonar officiali ok Gudmundar abota at Helga felli. vt kuoma Vigfusar Jvarssonar af Færeyium ok skipadr hirdstiori yfuir allt Jsland af fru Margrietu drotningo. kom ecki af Noregi til Jslandz. sumar hart ok spilltuzst miog akrar ok hæy. regn suo mikil vm haustid nordan landz ok laung at æingi mundi slik vndr sem þar giorduzst af vatnagangr ok skridu foll. tok af bæinn j Laungv hlijd j Horgar dal. lezst þar Rafn Botolfsson logmadr ok Jngibiorg Þorstæins dottir hvsfreyia hans ok born þeira tuo ok allz xvi menn. Þa tok ok bæ j Budar nese ok þar jnni xij menn ok bæ æ. Hiallalandi j Vazdal ok letuzst þar vi menn ok vida snerizst vm iord. [Drap herra Malis sperru j Hialltlandi ok hafdi hann adr fangit jallin j Orkneyium. vigdr ok valldr Petr pentensarius danskr brodir byskup til Hola eptir herra Jon skalla ok var hann pæ þo lifendis[36].

b o. Tekin Þorstæin Eyiulfsson til logmannz fyrir nordan ok vestan æ. Jslandi æ alþinghi. Ɵbitus Jons byskups æ Holum in festo Laurencij. Ɵ sira Pals Þorstæinssonar j Noregi. landskiafte mikill firir sunnan land ok fellu nidr marghir bæir. yf . soghd smls ....... Vinallda erkebyskup. vigd Jngibiorg Arnulfs dottir til abbadisar til Stadar. loghtekin ok sungin j katalogum sanctorum i Rom hin hæilaga Brigida ok var . . . . af herra pauanum ok xvj cardinalibus ok morgum byskupum. komu margir pilagrimar af Jorsolum til Roms.

a f. Ɵ Hakonar Jonssonar ok Haconar stumpa. Gauta Eireks sonar. sott mikil nordr j Noregi ok manndaudr. oc sætt daghþinghan millum drottningar Margretar ok þyskra ok komo þeir ecki. Herra Michel byskup resigneradi stolin j Skalhollti ok vighdr herra Vilchin til byskups þaghat j Rom.

f .e Vtkvoma herra Petrs Hola byskups j Petrs bollanum. braut skipit j spon j millum Krysi vikr ok Grinda vikr. vard mannbiorgli en tynduzst allir penninghar. kom herra byskupinn hæim til Hoola fyrir festum Michaelis ok ratudu allir honum hlydni lærdir ok læikir. komu æinghin skip flæiri fra N oreghe til Jslandz þat haust. ætludu vt vm sumarit af Biorghvinj tiu. ofara mr mikit j skipbrotum ok byrleysum bædi med þyskum enskum ok norrænum. braut marga kuggha fyrir Noreke. regn mikil fyrir nordan land a Jslandi.


Her stanser 4de Haand og AM. 420 B.


__________


e r. braut Hola kirkiu oc stopulinn allt saman j grund. fiorda dag i iolum. deydi hlinn diakn j kirkiunne.

d .k Vtkuoma herra Vilchins byskups med heibrigt (!). saung hann fystv messo in exulltacione sancte crucis heima j Skahollte. var þar veizla eptir byskupsins bodskap gior. suo agiæt at einginn flottizt þuilika veizlll sied hafa fyrr a Islandi fyrir mannfiolda sakir. oc alIra handa kosnadar. þar uar herra Petur Hola byskup. oc alIt hid villdazta mannual. fyrir nordan. uestan oc svnnan a Islandi. stod þessi ueizla uel sio nætur. ueitt suoi heidursamliga. at þat skylldi huer hellst drecka sem til lysti. bædi nott oc dag oc flat til marks vm ad storv stofan var þriseten gatta j mille af hofudsmonnum. oc uar þar ecki annad druckid enn þyskt ol oc þadan af dyrra ol.

c .b Ɵ Sæmundar prestz Þorsteins sonar fiardar vpp a paska, daginn sialfvan j þann tima vm morgvninn er krossar voru upp teknir. Anno domini Mº ecco. xcº viº Anno vero etatis sve .lxxº viº hafdi hann uerit merkiligur madur. stadligur oc dygdug"r oc alla manna frialsastur. hann uillde oc alldri valld ed"" umbod (þigia af byskupum siet til vanda eda salu haska. Iiggur hann fram fyrir kirkiunne a Hofi j Vopna firdi. hiellt hann þa kirkiu sæmeligast.

a n. herra Uilchinn byskup reid til Austfiarda j uisitacionis.

g .n herra Vilchinn byskup reid til Austfiarda. helsleiginn Þord"ur Arna son j Vestmanneyium saklaus af vtlenskvm kaupmonnum er þar kuom vt. oc vrdv þar margir adrir storir auerkar.

f s. hoggvinn Pall gaddur Gvdmundz son fyrir þat er hann særdi Jon bonda Hakonar son lemstrar sari j Þingreid. komst hann j kirkiu ad Eidvm j Fliotz dals hieradi oc var sidan tekinn þadan medur þeim hætti at hann var borinn vt af kirkiunne sofandi. giordu þat fyrir menn j dvlar klædvm oc urdu ei kendir af alþlydv. var hann fluttur nordur um land. oc hoggvinn a Hunavatz þingi. baud hann morg bod adur sier, til lifs. oc villdv Nordlendingar þav eigi hafa. Þvi ongvir avngvir (!) treystvst ath eigha hann yfir hofdi sier.

e k. Veginn Jon afbragd j Borgarfirde af Gvnnlaugi Magnvs syni oc hans sueinum.

c .i hoggvinn Gvnnlaugur bondi Magnus son i Reykhollti i Borgarfirdi. fyrir þat er hann veitte averka Jone afbragd. Þann hann fieck bana af. oc morgvm odrum mala fellum uar hann borinn vm heimsoknir ok odrv hardligv framferdi vid bændur. Þa hann hafdi syslu kongs yfir. Jtem uoru þar hognir med honum tueir svinar hans hiet annar Þorsteinn enn annar Biorn. J þeim sama manadi uar hoggvinn hinn' þridie er Sigfus hiet. oc var lockadur vt af kirkiunni j Bæ j Borgarfirdi. sem gud hafi þeira sal allra saman.

b o. Vtan ferd hustru Solueigar Þorsteins dottur j Uatzfirdi er atti Bioru Einar son. j þeire feriu uar (!) [37] hann sialfur. liett byggia at helmiuge vid kirkiuna j Skalholte. kom hon fram med heilu oc holdnu.

a s. Braut Kana batinn austur fyrir Sidv; topudust margir menn. oc mesti hlutur goz. Vtkuoma herra Vilchinns j Austfiordum. med heilu oc holdnu. Jtem kom ut Hual einar Heriolfs son med flat skip er hann atti sialfur. kom þar ut j suo micil brada sott. at menn lagv daudir innan þriggia natta. Þar til er heitid uar þrimur lofmessvm med sæmeligv bæna halldi oc lios bruna. Jtem var lofad þurfostv fyrir kyndil messo. enn vatnfasta fyrir iol æuenliga. feingv sidan flestir skriptab mal adur enn lietust. Geck sotten um haustid fyrir sunnan land. med suo mickille ogn ad aleyddi bæi vida. enn folkid uar ecki sialfbiarga þat eptir lifde i morgum stodum. Sera Ali[38] Svarthofda son deydi fyrst af kenne monnum um haustid. oc þar (!) brodir Grimur kirkiu prestur j Skalholti. sidan hver eptir annan heima presta. Sera Hoskulldur radsmadur a iola daginn sialfvann. Aleyddi þa þegar stadinn at lærdvm monnum oc leikvm. fyrir utan byskupinn sialfann oc ij leikmenn.

g .f Manndauda aar hid micla a Islandi. Obitus Pals abota j Uidey oc herra Þorsteins fra Helga følli. Obitus herra Runolfs af þyckua bæ. oc vi brædra. enn adrir vi lifdv eptir. Obitus Halldorv abbadisar j kirkiu bæ. ok vij systra. enn vi lifdv eptir. Vigd fru Gudrun abbadis Halldors dottir. Eyddi stadinn þria tima ad mannfolki suo at vm sidir miolkudv systurnar kv fenadinn þær er til uoru. oc kunnv flest allar lited til se, sen uar. er slikann stana hofdv alldri fyrri haft. kuomv þar til kirkiv halfur atte tugur hins siounda hundrads daudra manna. suo talid vard. enn sidan uard ecki reiknat fyrir mannfiolda sakir. suo deydi margt sidan. Jtem ed sama aar eyddi stadinn i þyckva bæ. þrysuar at mannfolki. svo ecki var eptir nema ij brædur. suo heima væri oc einn huskalI stadarens. oc hann bar matenn fyrir þa oc þa til kvomv. Obitus herra Þorsteins abota at Helga felli oc Gisla Svartz sonar fra Reyk holum. Nonus Guttorms sonar j Huamme. oc Þordar undan Nupe. oc Pals Þorduars (!) sonar fra Eidvm austan oc Ceceliu Þorsteins dottur hans husfru. Jtem þat sama ar uard sa atburdur nordur a Haloga landi j Noregi at einn Finnur. sa er Fedmingur hiet. la uti j einne biargskorv heil þriu aar. suo sem daudurri. la þar hia honum bogi hans oc orfva mæli. fiellu huorki a hann dyr ne fvglar alla þessa stund. sidan reis hann upp oc lifdi morg ar. Sidan uar herra Arne Olafs son þar þetta sama aar[39].

e k. Manndauda veturr hinn sidare. eyddi þa enn stadenn j Skalhollte. Þria tima ad þionustv folki. deydi þar þa þrir prestar oc mesti hlvtur klerka. ij prestar lifdv eptir brodir Þorfinnr kirkiu prest"r. oc Þorarenn prest"r Andres son. er þa var cappellanus byskupsins herra Vilchins. Vigd"r herra Askell erkibysk"p til Nidaros. savng hann fystv messo in festo sancti Andree apostoli. heima j Nidarose. var þar þa brodir Arne Olafs son. med Hakone Sigurda syne. hver sidan vard bysk"p j Skalhollte.

d .k Snio uetur hinn micli vard suo mikel fiarfellir til hrossa oc saudfiar fyrir sunnan land at trautt minntuust menn þuilikan. atti stadurinn j Skalhollte vm haustid þriu hundrut roskin hross. enn otal þreuteur hross oc yngri. enn um uorit lifdv eigi fleiri klyf bær hross a stadnum oc stadarbuum ollum fyrir ofan heide. enn halfur fiorde tvgur. fyrir utan iiij hesta oc xx er bysk"pinn sialfur herra Vilchin atte sierliga svmar stadna oc geingv j Hest fialle um vetrin. Tok vid radvm j Skalhollte sera Odd" Jonsson er þa hiellt Breida bolstad j Fliotz hlid. enn sera Uigfus Þorbiarna son liet laust. skipader þrir officialis yfir SkalholItz bysk"ps dæme. herra Vermundur (aboti[40]) af Helga felli. yfir Vestfirdinga (fiordung) til Botns aar. Sera Odd Jonsson'... fndur yfir Sunnlendinga fiord"ur austur (til Lom) a nups sandz. Sera Þorarenn Andres son. yfir Austfirdinga fiordung nord"ur t(il He)lkundv heidar stod suo um þriu aar. Vt(anferd) Vilchims bysk"ps oc Biorns Einars sona vr (Watz) firdi. Vigdi byskups... brodur Biarna (Andres) son til abota (j Widey) etv þeir u(t) or Hualfirde. þar (sigldi oc med N)arfi Sveins son logmadur (sunnan oc austan a) Islande. .Jtem sigldi þa. . . (brodir) Jon Hallfrida son. Brudlaup Þorleifs Arna sonar. oc Kristinar Biorns dottur j Uidey. giort med micklum kostnadi. stod fyrir veizlunne Vigfus bondi Ivars son. hirdstiore yfir allt Island. Obitus domini Vilehims episcopi SkalholItensis. reverende memorie. liggur hann j Biorgvin. giordi hans vtferd Biorn bondi Einars son. sem best hann kunne. stodv yfir hans grepti siau lydbyskupar oc herra Askell erkibyskups af Nidarose. uar hann mickill nytsemdar madur til bygginga oc annara hluta. hann liet byggia tornit ut til brædra. þa hann var þar prior oc marrtt annat. hann liet oc byggia stopulinn j Skalhollte allann af grund. hann bygdi oc sancti Thorlaks hofud med klart silf"r. oc lagdi sialfur þar ut j hans helgann dom. hausinn heilann obrotinn. hann hafdi oc ut uorar fru bileti hid minna j Mariu stukv. oc sancte Olafs bileti fyrir framan korinn j Skallhollte oc eitt þyskt bord er hann gaf enn kirkiunne. Jtem liet hann giora j Kirkiu bæ oc lagdi sialfur allann kostnat. til (sæmilig)a refla kringum alla storv stofvna. suo onguir uoru fyrr iafnreisvgir. oc . . . þa kirkiunne. Jtem gaf hann henne sæmelig messo klæde ..... reidskap. oc dalmadikv. hver er hofd eru a . . ... messvr badar jafnan sidan. Þvi hann sagdi þa fyrsto messo er hann til landzins jn exulltacione sancte crucis sem fyrr seigir. hann het oc byggia stadnum buzv j Noregi er kollvd var Byskups bussann. forst hon"um iafnan vel sem uon uar. hann leysti oc allar gamlar skulldir stadarins. suo ad um hans daga uard kirkian skvlldlaus. Aflat [mickit j Taknum af syndvm sinv"m. brodir Arne Olafs son var þar þa med hustru Sigride Erlendz dottur oc var settur penitenencarius ollum norænum monnum. Þar sa hann serk uorar fru sancte Marie. oc reifa vars herra. oc beIlti. oc dvk Johannes baptiste j þeim stad. er Affrica heitir. sa hann hiallted af sverdi Sigurdar Fofnes bana ok mælltist honnu"m þa .x. fota langt enn kloten med kopar tok einnar spannar aptur af. [þar var oc taunn er sogd var ur Starkadi gamla. var hvn þverar handar a leingd oc breidd. fyrir vtan þat er j holldinv hafdi stadit[41].

c .b kongur Eirekur Noregs kongur giptizt. fieck hann Filippv dottur Heinreks kongs af Einglandi. var þeira brudlaup j Danmork. Þetta aar for Biorn bondi Einar son af landi j burt. ok halls hvstrv Solveig. foro þav fyst til Roms oc þadan aptur j Fenedi. stigu þar a skip oc sigldv suo ut yfir hafit til Iorsala l(andz). til vorss herra grafar oc þadan aptur j Fenedi. s(ijdan sk)ildv þav þar. for hustruen aptur til Noregs. enn bondinn for vestur j Compostellam, til sanctum Iacobum. la hann þar siukur halfann (ma)nvd. fladan for hann inn um endilangt Frank(a rijki suo jnn) j Flandur. Þadan inn j Eingland j Cantara byr(gi sijdan) aptur til Noregs. Þetta aar foro þeir til Grænlandz Þorsteinn Helimingsson. Snorra Torfva son. oc Þorgrimur Solua son. a einv skipe. letv þeir vt af Noregi oc ætludv til Islandz. voru þeir þar iiij vetur. Drucknudv atta menn af einu skipe j Noregi j vatnenu Miers. var þar ut j kuinna ein. er Sigridur hiet oc var med barne. A fiorda deigi fra þui er han drucknadi var hvn fvndin oc færd til kirkiu. A fiorda deigi var hon til graptar buin. oc a grafar backanum sau menn at hrærdizt blæian vm hana. var þa sprett til oc fanst þar barn nyfætt oc griet. var barnid skirt af prestinum. oc deyde vpp a stadinn oc grafid þar med modur sinne.

b g. Þav micklv tidendi vrdv j Ein(glandi) at virdvligur herra. herra Rikardr erkebyskup... var hals hoggvinn med sviksamlig f... sannheilagur guds vinur. Þetta ed sama (aar) var bren(dur e)inn madur j Grænlandi er Kolgrimur hiet fyrir . . . ok at hann la einna mannz kvinnv er Ste...[42] hiet dottir Hrafns logmannz er liest (j skr)idvnne nordur (j Launguhl)id. atte hana þa Þorgri)mur Solva son. (Fieck þessi) madur hennar vilia med. svarta kuon(strum oc sijdan br)endur eptir dom. var kuinnan (oc alldri med jafn)ri sinnu oc adur. oc deydi þar litu sijdar. Ɵ Er)lendz bonda Filipp"s sonar [ur OsIo[43]) er merkiligastur mad"r hefur verit j ollu Noregi. af bændvm fyrir fIestra hluta sekir. Þuiat hann villdi alldri riddari uerda. Þott kongarnir sialfvir bydi honum. trudi hann oc betur Isl(e)ndingvm enn odrum norænum monnum. oc hafdi (þ)a iafnan j sinne þionustv. Ɵbitu, Hakonar Sigurda sonar vr Giska. er vel bornastur mad"r hef"r verid j Noregi. j allar slektir oc oagiarnast"r oc best ad sicr vm fiesta hluti. Vigd"r bysk"p Aslak"r til Oslo. enn drottning Margret setti hann til Biorgvinar. enn bysk"p Iaoob til Oslo þui hon veitte honum hid betra bysk"ps dæmid er hann var dansk"r.

g .f Vtkuoma herra Ions bysk"ps er verid hafdi aboti at Munklife j Biorgvin. saung hann sina fyrstv messo in nativitate gloriose virginis heima j Skalhollte. var þar sett hin sæmeligasta veizla. stod fyrir veizlunne Vigfus bondi Iuars son hirdstiore yfir allt Island. Siera Odd"r resigneradi sitt beneficium kirkiuna a Breida bolstad. enn byslpinn veitte Sorarne[44] Andres syne. hiellt sera Odd"r þo stadinn til næstv fardaga. tecvm (!) fructibus svis.

f s. Herra Ion byriadi sina visitacionis. reid fyrst nord"r til Hola. sem hann hafdi lofad. giordv Nordlendingar honum sæmeligar veizlur. med eiginligvm gvdvilia. Þorleifur Arna son ueitte byskupinum med mestvm heidri til blidskapar oc bytinga heima j Avdbreckv. reid byskupin sua til Austfiarda. oc austan ed sydra. Vard radsmanna skipte vm havstid j Skalhollte. liet sera Oddur laust. enn sera Gvdmvndur Þorsteins son tok med circa festvm Michaelis. enn hann het af radvm j iolum. næsta vet"r eptir med bodi Ions bysk"ps. tok sera Vigfus vid radvm Þorbiarna son. Þotte monnum þessi rada breytni kenna mickillar ostadfesti bysk"psins vegna pui eingin skulld var sera Gvdmundi gefin opinberliga utan god.

e g. Hoggvinn herra Abraham med kongs Eireks bodi. fyrir opinberar niu dauda sakir. prouadar oc dæmdar. Brudlaup Gisla Andres sonar oc Gudrvnar Styrs dottur. var þa Snorri Dofra[45] son bondi hennar lifandis oc hafdi verit fiogur aar a Grænlandi. Þetta ar sigldv þeir bu"rtt af Grænlandi Þorsteinn Helmings son oc Þorgrim"r Solua son oc Snorri Torfua son oc adrir þeira skip menn til Noregs[46]. enn þeir svanskir menn uorv þar eptir halshognir fimtige [spitala brædur[47] af einv skipe fyrir svnnan Biorguin. deydi Olafur Peturs son. giptist þa hustru Sigridur Erlendz dottir. er att hafdi Hakon bondi Sigurda son. suænskvm. manni uel bornum Magnuse Magnus syne. uolldi þeire gipting drottning Margret. þuiat hann hafdi þient henne adul". var hann sliettur sveinn j þenna tima. oc var þeira brndlavp j Oslo. var drottning þar þa oc mikit annat stormenne. vard brodir Arne Olafsson kapellanus Magnusar oc sat þa enn j Giska.

d .c Obitus Þorsteins prestz Andres sonar. er einn hver madur hefir uerit vinsælastur oc best latinn af alIri alþydv j Aust fiordvm. drucknadi hann j Gils aa j Fliotsdal hafdi hann þa halldit HalIorm stadi vm morg ar. Odda mal. var stadurinn j Odda dæmdur burt. af sera Vigfusi vndir nad herra Ions byskups oc allt hans goz af xii prestum. Item uar hannmdur til curiam pro absolucione optinenda. Vtkuoma Biorns bonda Einars sonar j þerneyiar svndi med heilbrigt. hafdi hann' legit j Hiatlandi um uetrinn adur.

b o. Vig Einars Heriolfs sonar var hann stunginn j hel med knife vpp a uppstigningar dag j kirkiu gardinum a Skumstodum. j Vestur eyium forgeck Suala skipit vm þing tima. uoru þar uti uel .xl oc .c. manna. komust xiij lifs a land. oc deydu þar af iiij. barst þeim ill a (!) sua langt vt j haf at hlidi (!) sa til landz. for geck þar skip oc godz. enn mestur hluti folks komst j bat oc rakust sua um sioenn morg dægur. Þar til er folkit gafst upp fyrir hungurs sakir. deydi flestir j batnum enn martt geck fyrir bord lifanda. Suo feck upp j hofvt folkinu brimgangur oc hungur. Þar liet sera Uigfus Þorbiarna son sitt lif. Andres kollur uar formadur fyrir skipinu. Eirekur HialIta son oc margt annad gott folk. kom skip af Einglandi austr fyrir Dyr olma ey. var roit til þeira oc uoru fiskimenn ut af Einglandi. Þetta sama haust vrdv .v. menn af enskum monnum fra skila sinum kompanum oc geingv a land austur vid Horn ur bati. oc lietvst villdv kaupa sier mat. oc sogust (!) hafa solltit j batnum morg dægur. voru þesser .v. enskir menn hier a landi um uetrinn þui batrinn uar j burt fra þeim þa þeir kuomu aptur oc suo margir sem þar voru ut j. uistadist einn j þyckva bæ j Uere. enn annar j kirkiu bæ. Þrir fyrir austan auræfi. kom eingin friett af Noregi til Islandz. Obitus fru Margretar drottningar hiellt hun sinne rikis stiorn til daudadags yfir Noreg. Svia riki oc Danmork. er at sannliga sagt at hennar like hefur einge verit j fyrr sogdvm rikium. til rada oc rikis stiornar. sottv þeir brodir Arni oc Magnus Magnus son til kongs Eireks. oc fundv hann j Hisingaborg. þa liet kongurinn heingia fehirde sinn fyrir stack (!). oc sioda einn falskann myntara.

a .p Kom kaupskip ar Einglandi til Islandz. hiet sa Rikardur er fyrir þui uar. oc hafdi Noregs kongs bref til þess ad. sigla j hans rike med sinn kaupskap frialsliga. geck hann af skipe sinu austur vid Horn. oc reid suo til Skalholltz oc aptur vndir Eyia fioll. steig þar a skip sitt oc sigldi þiu, til Hafnar fiardar. enn honum var skiput hofn a Eyrar backa adur. villdi hann þar ecki lenda keyptv margir varning ad honum nidri vid sundinn. var a þui litt tekit af morgvm vitrum monnum. sigldi hann burt aptur litv sidar. tok Vigfus Iuarsson adur af honum trunadar eida. at hann skylldi holIur oc trvr landinu. sigldv j burt med honum þeir .v. enskir menn er hier hofdv uerit adur vm uetrinn. Reru menn af fiski j Vestmann eyium xii menn a skipe. vpp a þat sker. er Dreingir heita. j logni uedurs. braut skipit j spon. enn ix menn drucknudv. þrir komust lifs a land med storum iarteignum. kuomv fiski menn af Einglandi fyrir nordan af Islandi. oc tokv þar navt nocur fyrir bonda einum oc logdv þar peninga j stadinn. Jtem gripu enskir fyrir Ausfiordum nockra saudi j Papey fyrir Alfta firdi. sigldu hingat af Einglandi ut þetta sumar xxx fiski duggur edur meir. kom skip af Noregi med heilbrigt til Islandz. Obitus Heinregs Einglandz kongs. Þetta ar for brodir Arne Olafs son at curiam oc fann pauann j myklu Florens. þui hann var ut drifinn af Rom af konginvm af Neapoli oc hertekin morg hundrut af Romuerium. oc þat til margs um þenna micla hernad at kongsins hoffolk toku sialfuar klaustra frurnar oc allra handa kuinnur oc meyiar. oc logdust med þeim inn j sialfri Peturs kirkiu oc stolludv þar hesta sina. hier med druckv fleir af kalekvm j avlbudvm. uar þa sua mikell sottar[48] hite er pavinn var ut rymdur. at margt folk deydi af þorsta j flottanum adur fleir kuomv til Florens. þar j stadnum vard byskup einn galinn af vine. sua xii menn gatv varla bundit. var brodir Arne þar istadnum. fra Peturs messo til Mariu messo fyrri. Þadan for hann til Lybikv oc var þar vigdur til byskups. eptir pauans bodi. Kuomv .v. skip ensk til Islandz oc logdu oIl inn j Vestmann eyiar. kvomv þar ut j bref send af konginum a Einglandi til almugans oc til allra bestv manna j landinu. ath kaupskapur væri leyfdur med hans menn sierliga. j þat skip sem honum til heyrdi. var fyst talat vm Biorgvinar kaup villdv enskir þar ecki til hluta. sidan keypti hver sem orkadi eptir efnum. Braut Islandz far lited fyrir Sudvnne[49] oc vard mann biorg. oc tapadizt mestur hluti gozsins. þar kom ut j Snorri Torfua son. reid Gudrun Fins dottir kona hans [50] hann tok henni med blidskap. kuomv þar ut j bref at herra Ami byskup sendi til Biorn bonda Einars son at hann skylldi hafa hirdstiora umbod vm allt Island. þar kom oc ut j kong Eireks bref. at hann fyrir baud avll kaup vid utlenda menn þa sem ei uar vanaligt at kaupslaga med. Bæiar brune j Biorguin. tveim nottvm fyrir alla heilagra messo. kom fyrst j Enskra manna gard elldurinn. Þadan j Garpa strætid. brann þat upp allt oc vij kirkiur med oc postola kirkia. A bæ þeim er a Leira heitir j Leir aar sveit. færdizt vr stad biarg eitt suo stort at flat var sex fadma kringvm oc vel mannhatt. hafdi biargit færst ur sinne stodv. nær xij fodmum oc flo motbregt. var biargit aflangt. oc hafdi biargit at endilavngv fært sig. var sem uti burs topt at sia þar sem biargit hafdi adur verit. Obitus herra Jons byskups j Skalholti[51].

f b. Vtkvoma herra Arna byskups Olafs sonar j sama kreara sem hann sialfur liet giora. hafvandi suo stort valId. sem einginn hafdi fyrir honum haft adur einn vm sig. huorki lærdur ne leikur uar þat fyrst hirdstiorn yfir allt Island. er kong Eirekur hafdi veitt honum. medur skottvm oc skylldvm oc ollum kongligvm riett. hier med hafdi hann byskupligt vmbod yfir heilagri Hola kirkiu fyrir nordan land oc þar med ollv þui byskupa dæme er þar liggur til. fieck honum þat vmbod Ion byskup er vigdur hafdi uerit til Hola oc þa uar med konginum. hier med var hann settur visitator af herra Askeli erkebyskupi yfir all Island. hann hafdi oc vmbod klaustursins af Munklifui vm tiund j Vestmann eyium oc margra kaupmanna j Biorgvin vm skulldir kom hann vid land aust"ur ad þuott a ok geck þar af skipe uid nockra menn. enn skipit geck til Hafnafiardar med heilu. reid byskupinn uestur eptir landi oc kom heim j Skalhollt. yppa Peturs messo. suo reid hann upp a þing. oc liet lesa upp bref sin j logriettv. iatudv allir menn honum hlydne. lærdir oc leikir. fyrir nordan oc sunnan. saung hann hina fyrstv messo vpp a Thorlaks messo heima j Skalhollte. litlv sidar reid hann heiman fyrst nidur' til svnda oc þadan nordur vm land til Hola. toku allir Nordlendingar hann yfir sik. med godvm vilia bædi lærdir oc leikir. oc veittv honum hlydne sem sinum riettvm byskupi. kom hann suo heim aptur med myklvm fiar afta. bædi brendz silfurs. smiors oc slaturs j Skaihollt. Þetta sumar lagv .vi. skip i Hafnar firdi fraa Einglandi. for Vigfvs bondi Iuarsson burt a þiu einu til Einglandz oc hafdi med sier eigi minna. enn .xl. lesta skreidar oc mikit brent silfur reyfvadi eitt af þeim .vi. nockure skreid bædi a Rosmhvalnese oc s"uo j Vestmanna eyium.

d .k þenna uetur liet byskup Arne. smida stortt stettar ker þat er. uo ix merkur silfurs. oc margt annad liet hann þa smida. Kom vpp elldur at Hofd aar iokle. oc brendi mikinn dal oc[52] iokuliln uard þar af oskv fall micit suo la uid skada. Obitus Vermundar abota at Helga felle.

e .b Giord monstrancium oc silfur bolle. sa er uo xi. merkur. oc kalladur Gestvm blid"ur. liet Arne byskup smid[53] iiij alltare j Skalholltz kirkiu um fram þau er ad"r uoru. liet hann vida bæta stadinn. Þotti morgvm þat giort med hrapadi. kom hrid suo mikel laugar daginn fyrsta j florra vm allt Island. at bædi hragtizt menn oc fenadur. giorde heilagur Antonius þa fagra iarteign þeim manni er hann kalladi til dvgnadar sier j þeire somv hrid fyrir nor dan land. var Iuent sasse þa hier a landi ok bad þeninga vegna heilags Antonij. vikust þar allir vel undir.

b g. Þetta var kalladur bona vetur. fyrst kongs bon er herra Arne byskup fylgdi fram. Þa syslu mannz bon. Þa profastz bon oc m"agar adrar krafir oc bei(dslur bysku)psins vid almugann.

a .g Vetur umskipta samur (til v)edrattv oc ecki miog skadsamur. Reid herra Arne bysk"p vm Austfirdinga fiordung allann vm uetrinn. oc aptur hid nyrdra vm Nordlendinga fiordung suo til Borgar fiardar. oc heim aptur j Skalhollt. afladi herrann þa enn storpeninga sem optar. Kom þa skirdag suo hord hrid med snio at vida j kringvm landit hafdi brotid ensk skip. eige færri enn halfur þridi tug"r. forust menn allir. enn gozit oc skip fiokin keyrdi huervetna. korn hridin a litlv fyrir dagrmal. ok h(iel)st eigi allt til hadeigis. kom svmarit skirdag. Þetta sama sumar sigldi herra Arne byskup Olafs son burt af Islandi. oc liet ut j Vestmnanna eyium. j þeim sama kreara er hann sialfur atti oc þar la aptur reka. vm uetrinn kom hann med heilbrigdv fram til Biorgvinar. var þar fyrir byskup Ion Tofva son buinn til Islandz. skildvzt byskupanir. litill sidar gaf Arne Ione krossinn Glæse at skilnadi. oc enn fleire þing onnnur. Þotti þau þo varla gefin honum. liet Ion byskup j haf oc tok Island med heilbrigdv. j Þerneyiar svndi. kom ut med honum herrra Hannis Pals son. oc margir adrir danskir. for byskup Ion heim til stols sins til Hola. Þotte honum herra Arn(e byskup h)afva sneytt fyrir sier. giste byskupinn j Reykholte er hann reid nordur. ok at lidinne veizlunne stefndi hann sira ÞorkeIe Olafs syne fyrir reikning skap. nord"r til Hola fyri suo langann tima. sem hann hafdi haft þrofastdæme j Huna vatz þingi oc enn fleire greinir adrar.

f s. Vetur þenna for mikel sott yfir allar sveitir. deydi þat folk flest. er var a sextugs alldri. fatt elldra. Reid Ion byskup Tofua son i uisitacionem. setti hann af nu sera Ion Biarna son officialeem. Sera Ara rads mann a staðinn a Holum. Sigldi hiedan Þorleifur Arna son. oc slost vid enska j hafi. tok hann Noreg med heilbrigdu. [Vtkuoma Hannis Nystads oc hustru Margretar Ossurar dottur[54].

e g. Deydi þenna vetur margt hraust folk. fatt elldra enn a þritugs alldri. oc eigi yngra enn xx ara gamallt. Braut nidur kirkiuna a Modruollum, j Horgar dal j storu vedri. hoggvinn Geir Arna son fyrir averkann Brandz Halldors sonar er hann fieck a alþingi.

d .e Kom vpp elldur j hafvi j utsvdur vndan Reykia nesi. skaut þar landi vpp sem sia ma sidan þeir er þar fara næri sidan. Vor hartt til uedrattv. Sigldi hiedan Hannis Nystadur magur hustrv Gudridar oc hustrv Margret. Vtkuoma Balltzar ok herra Hannis Pals sonar j Vestmanna eyium oc geingv þar a land. med sveinvm sinvm. enn herra Ion abote Hallfredar son er med þeim sigldi hingat. villdi eigi a land ganga helldllr fylgia skipinu oc ganga a land i Þerneyiar syndi (!) eptir þui sem rad uar fyrir giort. vard honum eigi þess audit. Þuiat skipit liet vt oc sast eingi ormull til þess sidan. suoa at menn hafi sanna fregn af. ne til neins þess er a uar. foru þeir Ballztar oc Hannis til megin landz. oc neyttv þess er kongurinn hafdi ueitt þeim landit j lien eptir þui sem þeira bref uoru latandi. vard þeim þat til litils samþyckis sialfvm sidan.

c p. Obitus domini Iohannis episcopi Holensis reverende memorie. j sinne bana sott setti herra Ion byskup sera Michel officialem enn sera Þorkel Gudbiartz son rads mann heima at stadnum. stod af þessare byskupsins skipan mikit svndur þycki bædi med leikum oc lærdvm. villdv flestir allir prestar hafa sera lon Biarna son fyrir officialem enn sera Ara rads mann. stodv þeim til bændur vm Skaga fiord oc enn vidara. enn Hannis Palsson oc enn fleiri adrir fylgdv at sera Michel. lavk suo at Michel prestur hafdi officialis starf. skipadi hann sera lon prest Palsson radsmann.

a o. Vetur langur oc hardur fyrir uedrattv sakir. fiskiar litid mickit manna tion oc skipa. vard eclipsis solis vida vm Island nær lons messo baptiste. Tuttugu uetrum seinna enn Kuæda anna var merkt. kom sua micit hallæri a Islandi at han lanadi þingeyra klaus tre sex viettir smiors.

g t. Saurgat klaustrid a Helga felli oc Suo kirkian med. fyrst brodid klavstrid þar næst kirkian sidan spillt med ofundar blodi. skotinn madur j hel j sialfvm kirkiu gardinum. giordv þat sveinar herra Hannis Pals sonar. Þotti þat mikel hormungar tidendi at fretta. var kirkian sidan saung laus vm næstv flog aar sidan oc nockru betur. voru þeir fangadir j Vestmanna eyium Balthasar herra Hannis oc voru fluttir til Einglandz. hormudv þat fair. Sigldi j burt hiedan hid stora skipid er Matheus var skip herrann a. voru þar j margir farþegar. sera lons Pals sonar oc margir menn Hannisar þeir er spilltv klaustrinu a Helga felle.

f l. Krefdv vetur allmikell. fylgdv þar med adrar kynia sottir. fyrst augna uerkur. Þa nyrna verkur. þrvtnudv upp a skopin med hordum verk. hier med for sv sott suo at bles vpp aa kverkurnar,oc andlit. oc batnadi ollum miog skiott. vt sott geck miog yfir. vetur suo hardur til vedrattv oc langur at bædi uard aldeyda hross oc saudfe fyrir nordan land oc suo vidara annars stadar var þetta kalladur kynia uetur. Vt kuoma sancti Peturs oc Þorlaks. kom vt Baltasar oc samþycktur. hirdstiore af ollum. sigldi hann a somv svmri aptur til Einglandz med þeim er hann for adur hingat med.

e .l Nordur reid Gudmundar Ara sonar til Hunuetninga. Þotti morgvm þvngt ad verda fyrir henne af þeira manna fram ferdi er med bondanum ridv. kom ut herra lon byskup a Holum Ionsson j Hafnar firdi. med enskvm reid hann til afþingis oc tiede sin bref. tokv Nordlendingar honum ecki all blitt. sigldi herrann burt samsvmars oc kom ecki til stols sins. vigdi hann flora presta oc nockra diakna j Skalhollti adur hann sigldi burt. Obitus Helga Guttorms sonar. oc Ions Gisla sonar. geck hiedan kerarlnn (!) sa er la j Grinda uik. er Ketill Snæbiarnar son styrdi. komv uid Noreg oc brutv skipid oc tyndv gozinu enn menn hielldust aller.

c p. Vetur god"r oc linur. skipa tion vida af micklum siouar gang. braut atian skip a Akra nesi. setti vpp a Musar nesi. tuo sexæringa langt j myrar upp annann obrotinn. Obitus Gisla Andres sonar. Obitus Biarna Andres sonar ur Vidv ey. Vt kuoma Ketils Snæbiarna sonar. oc Andres Finboga sonar a Vest fiordvm voru þeir miog at komnir fyrir vatz leysis sakir. biuggust þeir af Noregi med skyndingi. uotnudv skipit ecki adur þeir letv vt. elln hofdu salltadann mat einn innbyrdis.

b g. Brann kirkian oc klavstrid allt at Mvnkaþvera. A hinne næstv nott eptir laugardaginn fysta j þorra vm midnætti. med suo skiotum oc hordvm til burd. at þat brann ei meir enn haIfa eygt oc allt þat goz sem seint er at greina er j uar kirkiunne oc j klaustrinu. brunnv tveir klerkar til olifis j klaustrinv. oc sa b"odir hinn þridi er forrad hafdi klaustursins. oc eingi hugdi annad enn skiotliga mundi bana af fa. la hann allann veturinn til paska oc vard alldri samur sem adu,' til likams burdar. dro hann eige til einkis vndan. vard haun aboti þar sidan. oc leizt þat morgvm eigi misradit sidan. Vt kuoma herra lons byskups lons sonal' til Hola byskups (!) af Einglandi. litlu sidar reid hann uestur til Helga fellz oc hreinsadi þa kirkiuna klavstrid oc kirkiu gardinn oc uigdi kirkiuna a dag þann sem nu er halldinn kirkiu dagurinn sidan. gisti hann j Reykhollti oc hreinsadi þar kirkiu gardinn eptir þat reid hann nordur til Hola. oc saung sina fyrstv byskups messo a vorar frv messo fyrri. vigdur brodir Niall aboti til Helga fellz enn brodir Þorgils aboti til Munka þverar. komv ut lon langur oc Einar deigra af Noregi. havst allgott.

a .g Vetur suo godur oc osniosamur at menn mundu trautt annann vidlikann oc suo vorit at þui skapi til vedurblidv oc grasvaxtar. nauta daudi mikell j Skalhollte. Obitus Einars prestz Haukssonar rads mannz af Skalhollte. fimtv daginn j paska vikv. Anno domini .mº. cdº. tricesimo. hafdi adur nefndur sera Einar rads mannz stiett j Skalhollti seytian aar samfleytt ok halft aar betur. eige hefir hitr a landi a uorum dogum vinsælle madur verit oc meir harmdaudi uerit almenningi enn sera Einar. hielldv þar til margir hlutir þott hier se eige greindir. Þui uant er at lofa mann j hendur Kriste. helldur skvlu ver bidia rækiliga fyrir hanns sal. var þa heilug Skalholltz kirkia j þuilikum hormvm oc svtvm sem alldri fyrr vissvm vier ordit hafa. fyst byskups laust. enn officialis gamall oc blindur. enn mistv sidan raads manninn þann er bædi var stadnum hallkvæmur oc hollur. A þessv sama svmri kom ut hingat til landzins herra lon byskup Gerecks son Skalholltz byskup. kom hann med sinu skipi j Fanar fiord miduikv daginn næstann fyrir lons messo baptiste. kom herra byskup af Einglandi til. Þui hann hafdi setid þar adur vm uet,·inn. fylgdv honum margir sueinar þeir er danskir letust vera. uoru þeir flesti,' til litilla nytsemda landinu. hirdi cc þui ecki þeira nofn at skrifa. tueir prestar kuomv vt hingat med he"ra lone Skalholltz byskupe hiet annar Mattheus enn anna Nicholas. sigldi Niculas prestur samsvmars aptur. oc med margar lestir skreidar vegna byskupsins. Þui honum var aud aflat fiskanna oc annara hIuta. Þuiat landz folkit vard nockut bradþytt vid byskupinn. Obitus Philippe drottningar af Danmork. Obitus fru Gudrununar Halldors dottur abbadisar af Kirkiu bæ. Rak upp vida vm, Island fisk þann er menn kolludv ofgv fisk. var hann at morgv skryngiligur.


Varianter til AM. 420 C fra AM. 411 4to.


(S. 287, 21-28) Sira Oddur Jons son adur nefndur yfir Sunnlendinga fiordung arstur til Lóma vmnups sandz, sira Þorarinn Andres son yfir austfyrdinga fiordung nordur til Helkundu heidar, stod sva um þriu ár. Utanferd Vilchins byskups oc Biorns Einars sonar ur Vatns fyrdi, vigdi byskupinn ádur brodur Biarna Andres son til abota i Videy, letu þeir ut ur Hvalfyrdi. þar sigldi oc med Narfe Sveins son logmadur austan oc sunnan á Islande item sigldi þar med byskupinum brodir Ion Hallfridar son.

(S. 288 1-8) svo òngver voru fyrr iafn reysugir, oc gaf þa kirkiunni, item gaf hann henni sæmilig messo klædi med oIlum reidskap oc dalmadiku, hvor hôfd ere á krossmessur badar jafnan sidan.

(S. 288, 86-48) mccccii. Þaug miklu tydinde giordust i Englandi, ad virdugligur herra, he"ra Rikardur erkibyskup i Jork var halshoggvinn med sviksamligu forradi, sannheilagur Guds vinur, þetta sama ár var brendur einn madur i Grænlandi er Kolgrymur het, fyrir þa sok ad hann lá eina manns qvinnu er Steinun het dottir Rafnz logmanns er lest i Skridunnc nordur i Larnguhlyd, atti hana þá Þorgrimur Sólva son, fekk þessi madur' hennar vilia med svarta kònstur, var hann sidan brendur eptir dome, var konan oc sidan alldrei med jafnre sinnu oc adur.



Fodnoter

  1. Ved dette Aar staar i AM. 420 C følgende, der egentlig hører til Aar 1365, (jfr. Gottskalks Annaler): Vetur langur oc hardur. Veginn Jon herdur. Vtan ferd Orms Snorra sonar oc Andres Gisla sonar. Olafs Petur sonar. Magnus Jons sonar. Þorgeirs Eigils sonar. Fanginn Magnus kongur af monnum Albrict oc færd"ur til Stockholma oc haldenn j enu þravngvasta fangelse. haugguen Arne Arnors son fyrir austan".
  2. Jfr. Gottskalks Annaler Aar 1365.
  3. Jfr. Gottskalks Annaler Aar 1365.
  4. Hvad her staar med Petit, er nu borte AM. 420 B, indsat efter 420 C.
  5. Hvad her staar med Petit, er nu borte AM. 420 B, indsat efter 420 C.
  6. Her er et Aarstal (519) oversprunget.
  7. Hvad her staar med Petit, er nu borte AM. 420 B, indsat efter 420 C.
  8. Hvad her staar med Petit, er nu borte AM. 420 B, indsat efter 420 C.
  9. Fra [ mangler ganske i AM. 420 C. .Jfr. Annales regii ved Aar 371 (Side 87).
  10. Her er et Aarstal (475) oversprunget
  11. Fra [ med samme Haand i Randen.
  12. En Haand fra omtr. 1500 har her tilskrevet: her kemur In.
  13. Fra [ er skrevet i Randen med samme Haand.
  14. Fra [ er skrevet i Randen med samme Haand.
  15. Fra [ er skrevet i Randen med samme Haand.
  16. Fra [ er skrevet i Randen med samme Haand.
  17. Fra [ er skrevet i Randen med samme Haand.
  18. Fra [ med samme Haand i Randen.
  19. Fra [ Feil for: var systir Valdamars
  20. Her mangler: Ɵ.
  21. Fra [ Feilskrift for: inir stérstu haglsteinar.
  22. Her er Hul i Mbr., og det i Parenthes satte taget af AM. 4200.
  23. Det som er sat i Klammer, mangler paa Grund af et Hul i Membranen. AM. 420 C har kun: sua skiotliga at ungu uard hialpad oc eigi vard eptir aska. kom af lopte ofan sa elldur.
  24. Bogstaverne G t. hører til Aar 1319, men af lndholdet er noget laant ogsaa fra det udeladte Aar 1318 (a .o).
  25. Fra [ er skrevet i Randen med samme Haand.
  26. son mangler.
  27. son mangler.
  28. Feil for strandar.
  29. Her stanser Hovedhaanden nederst paa Blad 10. 2den Haand fortsætter pall. Bl. 11 indtil Aar 1380 (8.281 sidste Linje).
  30. Fra [ med 3die Haand.
  31. Fra [ med 3die Haand.
  32. Fra [ med 4de Haand (1380-83 og 1380-92).
  33. Fra [ med 5te Haand (1384-87 samt Tillæg ved 1388 og 1389).
  34. Fra [ med 4de Haand (1388-92, jfr. 1380-83).
  35. Fra [ med 5te Haand (udfylder et aabent Rum paa O Linjer).
  36. Fra [ med 5te Haand (udfylder et aabent Rum paa 4 Linjer).
  37. er L.
  38. Alexius L.
  39. Under Texten tilføier en Haand fra 2den Halvdel af 16de Aarhundrede: 1402 ward hertugi Eirekr pomerski kongr j Danmo .. k Suija riki og Noregi. þa war plagam fyrri. kom Wigfus vt med hirdstiorn og Gudrijdur Ingimundar dottir kuinna hans nordsk 15 wettra gaumul.
  40. Parentheserne ere udfyldte efter Afskriften i L.
  41. Fra [ er tilføiet med samme Haand nedenunder Texten. rijdur L.
  42. Fra [ er tilføiet med samme Haand nedenunder Texten. rijdur L.
  43. Fra [ Feil for: a Losno.
  44. sera Arna L. Feil for Þorarne
  45. Feil for Torfua
  46. Tok Snorri aptur konu sijna oc woru litla stund aasamt adur hann andadist enn hun giptist þa aptr Gijsla tilf. L.
  47. Fra [ Feil for Vitala brædur.
  48. Feil for solar.
  49. Feil for Sidvnne.
  50. Her er (nederst paa Siden) udeladt nogle Ord f. Ex. a hans fund.
  51. Herefter er udeladt et Aars Begivenheder (1414). Under Texten tilføier samme Haand som ved 1402: Anno 1411 liet Drottning Margriet laust syn konga riki oc gaf sig til huijldar hun waldi hertuga Eirek af Pomeren ad stioma 3 konga. Rijkium sem hun hafde stiornad.
  52. Feil for: j.
  53. Feil for: smida.
  54. Fra [ er tilføjet med samme Haand neden for Texten.