Magnús saga góða (Fagrskinna)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Fagrskinna



K. 37. Her færr hann i Garða ʀiki

Eptir brotfærð Svæins konongs or Þrandæimi gerðo Þrondir rað a millom sin. volduz til hinir bæztu menn oc rikasto. foro or lannde voro þessir hinir fyrstu menn Æggia-Kalfr oc Æinar þamb͛. foro austr i Garðariki biðia Iarizlæif konong. at hann mætti fa þeim Magnus sun Olafs hins hælga. konongrenn var þess mioc trauðr ræddizt at þæir munnde svikia hann sem faður hans þa soro æiða tolf hinir bæztu menn er i þvi liðe voro. sem sæghir Biarne Gullbrarskalld.


164.
Kende Kalfr til lannda
kaps fusum Magnuse
ollo þer at stillir
iorð offect or Gorðum
hafa leztu unga iofra
ærfð sem til reð hværfa
settiz snaʀ eftir þetta
Svæin ad Danmorc æinni.


þeir soro þess æið Iarizlæifi kononge. at þæir sculdu halda Magnus konong i Noreghi oc fylghia hanum af trunaðe oc styrkia hans riki.


K. 38. Hær færðaz þæir austan Kalfr oc Æinar

Af þesso foro þæir austan oc gærðuz þæir Kalfr oc Æinar raðgiafar Magnus konongs oc fostr fæðr. þeir voro a færð um vetrinn. alt til hafsins. oc toco þeir scip oc sigldu ivir til Sviþioðar. oc þa er þeir como til Sightuna gengo þeir af skipum oc foro sva um Sviðioð oc sva til Noreghx sem veghar falla til oc comu ofann i Þrondæimi norðr. sva saghðe Arnor iarla skald.


165.
Nu hygg ec rioðanda ræiðu
roghs hyrs þviat væict gnogar
þægi sæims stafar sæghia
sæggiom hnæitis æggia
varat ællifu alla
orm sætrs bati vettra
hraustr þa er hærrskip glæsti
Horða vinr or Gorðum.


K. 39. Her sværia menn æiða syne Olafs konongs

Nu þeghar er menn spurðu at sun Olafs hins hælgha konongs var cominn Magnus i Þrondæim. þa como menn til hans oc soro hanum æiða. oc iamvæl þæir er a mot hafðo verit Olafe. var þa stæfnt Ꝍyraping. como þa til menn |[1] af allum fylkium i Þrondhæimi. var þa Magnus til konongs tækinn. oc fecc ser hirð oc skip. Ða spurði Svæinn konongr þesse tiðendi. let þegar upp skera her orfar. stefnir þing. bað ser liðs. næmndi leiðangr. sagðe nauðsyn sina. at þa hafðu Þrꝍnder tækit ser konong annan. bað bꝍndr gera rom at hans male oc svara. þa svaraðu marger bꝍndr at þæir mundu eigi at vilia sinum beriast i mote syni Olafs ens hælga. en sumir þagðu. oc þo letoz faer fara myndu með Sveini. konongren mælte. ec em bænskr mioc kann ec fatt at mæla. en ækki þarf ec at leita æftir vilia þeirra manna er sva segia at ec hꝍyri at æigi vilia beriast við Magnus. sumir þeia. en þæir vilia sem hinir. oc er oss ækki þesse hær til bardaga at telia. lauk konongr sva sinu male at hann myndi eigi beriast við Magnus konong ef hann fengi ser eigi traustari hæʀ. en þar var þa comenn. þa talaðu hofðingiar konongs dansker menn langar talr. oc como allar i einn stað niðr. oc sagðu at Norðmenn hafðu nizk a Sveini kononge. oc callaðu ekki annat rað en fara suðr aftr til Danmarcar oc ætlaz þaðan með trausti Horða-Knuz. eða faðr sins gamla Knuz. oc þat rað var tækit. for þa Svæinn konongr til Danmarcar oc moðer hans. oc aller Daner. þæir er meðr honum hafðu veret i Norege.


K. 40. Vm Magnus konong hin goða

(M)agnus konongr lagðe undir sic allan Noreg sva vitt sem faðer hans hafðe att. fecc landet orrostu laust oc at villd allra þegna bæðe rikra oc orikra. oc allz mugsens. oc villdu þa vera aller hælldr frialser en þola lengr ifirgang Dana. um þetta orte Arnor iarlaskalld.


166.
Flyði fylkir reiði
framr þioð konongs ramma
stok firir auðvin okkrom
arm snællz hate gellir
let at Noregs niota
nytr þengill gram lengi
hann rak Sveinn af sinum
sokn diarfr faðr arue.


Halvdan Egedius:
A þessare stæmnu gerðo konongar frið. Magnus konongr sunr Olafs hins hælga. oc Horða-Knutr.

[Nesta sumar æftir[2] fecc Sveinn Alfiuu sunr banasott i Danmork. oc [þann sama vetr[3] andaðezk gamle Knutr a Englande oc var hann iarðaðr i Vinncestr. tok þa riki æftir hann a Englande Haralldr sunr hans. en i Danmork var tækinn til konongs Harða-Knutr annaʀ sunr hans. hann hafðe usætt mikla við Magnus konong oc callaðe hann sæzk hafa i sin lonnd er at hafðe gamle Knutr faðer hans. Magnus konongr læzk eiga at hæmna a Danum. oc at upphafe a Knytlingum svikræða við faðr sinn Olaf konong. sva oc lannz ran. er gort hafðe veret þa er hann stokk or lande firir ofriki oc ufriði Knuz konongs. lezk allz þess vilia hæmna með trausti faðr sins. ens hælga Olafs konongs. oc með styrk lannz manna sinna. gerðo þa mikla skaða hvarer tvæggiu a annarra riki. þetta leiddist bæðe Danum oc Norðmannum. volduz til hinir bæztu menn af hvartvæggia liði oc leitaðu til sættar. oc var fundr til lagðr. at konongarner skylldu finnast við Elvi. þar er fyrr hafðu konongar stæmnu hafða. oc frið gort sin a milli. A þessare stæmnu gerðo konongar frið. Magnus konongr sunr Olafs hins hælga. oc Horða-Knutr. þann frið callaðu þæir veralldar frið. sa friðr skylldi standa allan alldr. svoro þa baðer konongar eiða. at hvar skylldi aðrum vera i broðor stað i allum viðrskiftum oc sa friðr skylldi standa milli rikianna. þat var oc undir skillt eiðstafenn. ef Magnus konongr andaðez barnlaus. oc lifir Horða-Knutr lengr. þa scal hann eignazt með sætt oc villd allt Noregs konongs velldi. sva var oc skilt ef Horða-Knutr andaðez barnlaus. þa scal Magnus konongr æighnaz allt riki. oc vera arftacumaðr hans rettr. sem borenn broðer hans. .xii. hinir rikastu menn af hvarotvæggia rikinu svoro æiða at þæir skylldu sætt hallda meðan nockor þæiʀa lifði. oc styrkia þann konong til rikis er lengr lifði. var þesse sætt gorr æftir þui sem þæir gamle Knutr oc Iaðvarðr gierðo a Englannde. oc skildust þa satter. Magnus konongr gerðez maðr rikr. vinsæll oc fullcomenn at vizku oc at afle fyrr en at vætratale. friðr sionom. þæir menn er vinir hafðu veret Olafs ens helga. taldu miok a hendr Þrꝍndom þæim er veret hafðu i mote Olafe kononge. oc varo til þess marger næmndir gofgir menn. var oc sagt Magnusi kononge at þat var litit rað at hann hafðe þa at borðe sinu. oc suma við trunaðar rꝍðor. oc gierðe þa sina raðgiafa. sem var Kalfr Arna sunr. Ðui nest harðnaðe konongr mioc við Þrꝍnde. for þa Kalfr or lande firir konongs reiði oc noccorer aðrer gofgir menn. sumir gulldu mikit fe. en sumir leto allar eignir sinar. þa rꝍddo bꝍndr sin a milli hvart konongr þesse man ekki hof kunna at hafa við oss. callaðuzk gort hafa þa stundum storræðe er minni sacar varo til. oc leto vera harm mikinn ef Þrꝍnder skylldu hafa værra rett en annat lannz folk. taldu mioc vera aldauða forælldra sina. þa er eigi hafðu latet lyða konongom at taca ifir log fram. oc sagðu Þrondhæim hafa veret alla æfe hafuð Noregs. en nu er gort at hærlande. varo fyrst frendr varer rikaster menn i Norege. en nu sculum ver vera þrælar konongs greifa. þessa rꝍðo hꝍyrðu vinir konongs oc ottaðuz um riki hans. giengo saman noccorer vitrir menn oc rꝍddo sin a milli um þetta mal. fysti hværr annan til at segia kononge hvat mælt var. en engi þorðe sialfr. Var þa gort rað oc þa leið. at þeir skylldu luta mann til. leto a leið fara lutfallet. var sa lutr upp tækinn er atte Sigvatr skalld. oc fylgt hafðe lengi Olafe kononge. oc var þa handgienginn Magnusi kononge. Ða orte Sigvatr flokk um Magnus konong oc er þetta þar i.


167.
Hafa cvezk log nema liugi
lanndhærr bꝍndr værre
endr i Ulfa sundum
annr en þu hezt manna.


Þetta er oc þar i.


168.
Giallt þu varhuga vælltir
viðr þæim er nu fær heðra
þiof scal hund i hofe
hollda cvitt um stitta.


Oc enn þetta.


169.
Hværr æggiar þic hoggva
hialldr giegnir buþegna
ofraun er þat iofri
innan lanz at vinna
engr hafðe sva ungum
aðr bragningi raðet
ran hygg ec reccom þinum
reiðr er her konongr leiðaz.


170.
Hværr æggiar þic harre
heiftar strangr at ganga
oft rꝍynir þu þinum
þunn stal a bak malom
fæst orðr skyli fyrða
fengsæll vera þengill
hꝍfer hitt at riufa
hialldr magnaðr þer alldre.


171.
Gnæyft er þat er hafðu hnꝍypta
hældr oc niðr i fælda
slæghit hæfir þogn a þægna
þingmenn nasum stinga
hætt er þet er allir ætla
aðr scal við þvi raða
horer menn er ec hꝍyre
hot skialdunge at mote.


Ðuilica kænning matte hꝍyra i þui cvæðe við konong. at hann skylldi hallda log þau er faðer hans hafðe sætt. oc sva þat hværsso hann hafðe alla menn i sætt tækit. þa er hanum var gefet konongs nafn. þo at aðr hæfði veret i mote Olafe kononge. nu með þvi at konongr var vitr maðr. ennda varo marger til at styðia kiænning Sigvaz. let konongr verða gorfa sætt annat sinni við bꝍndr. hellt lagum rettom oc firir gaf allum lanz mannum þæim er aðr hafðu við hann hatast. toco þa aller lanz menn hanum at unna oc var hann þa callaðr Magnus hinn goðe. hann com Ragnvallde Brusa syni til rikis vestr i Orknꝍyium oc gaf hanum iarls namn. oc um hans daga gierðez missætte milli Ragnvallz oc Þorfins faðurbroðor hans sem getet er i Iarla sagunum. [A setta are rikis Magnus konongs[4] andaðezk Horða-Knutr væstr a Englannde er i þann tima var konongr bæðe ifir Englande oc Danmork .ii. vætrom aðr hafðe anndazt Haralldr broðer hans. toc þa allt riki þat Horða-Knutr. eftir anndlat Horða-Knuz a sama are var tækinn til konongs a Englande Iaðvarðr goðe sunr Aþalraðs konongs broðer Horða-Knuz. moðer þerra var Emma dotter Rikarz Ruðuiarls. Iatvarðr var tækinn til konongs pasca dag enn fyrsta. Ða er Magnus konongr spurði anndlat Horða-Knuz. sat hann i holl sinni. eftir borð stoð upp þegar oc mællte. þat viti ɢuð oc hinn hælgi Olafr konongr at ec scal eignast allt Danavelde. eða falla at aðrum coste. sva sægir Arnor iarlaskalld.


172.
Afkærleg varð iofra
orðgnott su er laut drottenn
fylgði emnd þui er ylgiar
angrtæler reð mæla
at fram i gny grimmum
grams undir klo ramne
fus lezk falla ræser
fæigr eða Danmork eiga.


Ðegar sama sumar for Magnus konongr með miklu liði af Norege suðr til Danmarcar oc com i Limafiorð. hellt siðan til Vebiarga oc var þar tækinn til konongs a Vebiarga þingi. hann for um sumaret oc skattaðe lanndet. oc stiornaðe með siðum oc lagum. sætti hofðingia ifir lanndet um vætrenn. þa er Magnus konongr hafðe eignaz Danavelldi æftir svardaga þæirra Horða-Knuz. senndi hann menn með brefom vestr til Englanz a fund Iatvarðar konongs oc var su orðsending i brefom at Magnus konongr oc Horða-Knutr hafðu svaret. at hvar þæirra skylldi taca eftir annan rikit allt. oc nu hafðe sva til boret misdauða kononganna. at Magnus konongr var ervingi allz rikisens eftir Horða-Knut. oc lezt Magnus konongr þat vilia vita af Iatvarðe hvart hann skylldi þurfa at beriaz til Englanz. eða villdi hann gera sem Daner at hallda retto sattmale. oc sagðe sina eign Englannd sem Danmork. Ða er Iatvarðr konongr hꝍyrði þessor bref. gerði hann annr i mot. hann sagðe fra þui at i bærnscu mista ec faðr mins Aþalraðs konongs er reð lannde þesso oc hans ætmenn firir hanum. oc firir ꝍsco sacar minnar tok Iatmundr broðer minn konongs nafn fyrr en ec. vissa ec oc þat log lanz þessa. þa kom her til lannz Knutr með Dana hær oc barðest til ættleifðar varrar. kom þa sva at hann varð konongr ifir Englande með Iatmundi broðr minum. litlu siðar fecc Iatmundr broðer minn bana sott. oc toc þa Knutr við allu rikinu. en þo at ec væra sunr Aþalraðs konongs oc broðer Iatmundar konongs oc sunr Emmu drotningar. þa leifða ec rikit Knuti stiupfeðr minum. oc villda ec hælldr trua a ɢuðs miscun at hann skipaðe mer þat rikit er ec væra maclegr at hafa. en eigi villda ec spilla þar til cristinna manna lifi ne salom. en þa er liðit var lif ok riki veraldar þessar Knuz konongs. komo þa i kosneng hans synir Haralldr fyrst. oc var enn sem fyrr. at ec var eignarlaus. oc af allre eign varra forælldra. oc unda ec þui meðan ɢuð villdi. oc var þat þo skom rið aðr en Haralldr andaðes. Horða-Knutr er þa reð firir Danmork er var sunr hins gamla Knuz þottez eigi vera sva mikill sem hann villdi. aðr en Knutr gerðez konongr bæðe ifir Englande oc Danmork. oc var þa sva hit fiorða sinni kononga skifti at ec het með engri nafnbot annarre en sem riddare einn hværr. oc man engi þat segia at ec þionaða værr. eða með meiru drambe. Knuti brꝍðr minum. en þæir riddarar er af engri æt varo konongborner. þa anndaðest Knutr konongr oc var þa þat rað allra hofðingia a Englannde at gefa mer konongs namn. var ec þa vigður konongs vixlu af erkibiscupi oc stol sættr. vann ec eið i vixlu minni at hallda ɢuðs rett oc lannz logh. oc dꝍyia hælldr firir rettende en þola rangan ifirgang lannz þessa. Em ec nu sva sættr firir lannd þetta af ɢuðs halfu oc lanz lagana at dꝍma hværium sinn rett. en hægna ofrið. Nu með þui Magnus konongr at þu villt taca af mer lannd þetta er mit er ætland firir þa sok at þu þyckiz oflitlar eignir hafa aðr er þu ræðr firir faðr leif þinni Noregs velldi. oc nu hævir þu eignast Dana velldi. villtu nu girnast a mitt riki. oc færr þu með hærr a hendr mer. þa er þess meiri von at ec samna engum hærr i mote. en eigi mantu konongr mega hæita a Englande. oc engi þionasta man þer þar veitt aðr en þu tynir lifi minu.


K. 41. Enn um Magnus ɢoða

(Þ)a er Magnus konongr hꝍyrði þesse orðsending Iaðvarðar konongs oc hversso mikla harmung hann hafðe þolat aðr en hann yrði konongr. oc hversso dyrlegr maðr hann var. oc mikill ɢuðs vinr. lattez Magnus konongr at þesso raðe let þat vera satt at hans riki var þo yrit ef ɢuð villdi unna hanum nytia hælldr en þat æina munde viðr aukaz er hann tynde meira i staðenn. oc myclu var meira vært er hans von var til guðs. ef hann skulde drepa þuilican mann af faðr leifð sinni. þriðia sumar æftir for Magnus konongr i Noregh. oc þa er hann la i Elvi við Konongahellu. kom til hans Svæinn Ulfs sunr iarls oc Astriðar dottor Svæins tiugu skæggs. oc Sigriðar dottor Skoglar-Tosta er fyrr hafðe att Eirikr hinn sigrsæle Svia konongr. Aztrið var samfæðra við gamla Knut Engla konong. oc sammꝍðra við Olaf Svia konong. hann hafðe dvalsk um rið i Svia velldi með Onundi kononge Olafs syni frenda sinum. hann leitaðe vinatto til Magnus konongs. oc bæiddiz nocot len at hafa i riki hans. oc bauð hanum trunað sinn oc lezk gerast vilia hans maðr. sagðe hanum þat hværsso rikir hans frendr hafðu veret. en hann þa eignar laus. oc lezk hanum skylldu vera i alla staðe trunaðar maðr. En konongrenn truði fagrmæle hans. firir þui at hann sialfr var osvikall. oc truði hann orðom Sveins eftir sinum trunaðe. Magnus konongr let Svæin sværia ser eiða at skrini er helgir domar varo i. at hann skylldi vera hanum tryggr oc trur. oc allt hans riki auca i hværn stað. sva sægir Þioðolfr skalld.


173.
Sialfr var austr i Ælvi
Ulfs mogr oc het fagru
þar reð Sveinn at sværia
sinar hendr a skrini
ʀeð Olafs sunr eiðum
att hafa þærra sætter
skæmra alldr en skylldi
Skanunga gramr hanum.


Magnus konongr for þat et sama sumar aftr til Danmarcar oc dvaldest þar miok sva framan til vætrar. oc aðr en hann fꝍre af Iotlande. gaf hann Sveini Ulfs syni iarls nafn. oc sætti hann til lanz giæzlo a Iotlande at væria lond firir Saxum oc Vindum er gerðo mikinn scaða a Dana vælldi. þa mællte Einar þambar skælvir til konongs. ofiarll. ofiarll fostre. þa svaraðe konongrenn ræiðr. þat hyggi þer at ec kunna engi rað einn saman. sumt þykkia yðr ofiarlar. en sumt ekki at manna. Magnus konongr var um vætrenn i Norege. Ðann sama vætr let Svæinn iarll stefna Vebiarga þing. oc a þui þingi gaf Þorkæll gꝍysa Sveini konongs nafn um allt Dana velldi. eftir þetta samnaðe Svæinn ser liði miklu oc for ifir lanndet. oc lagðe undir sic. þa er Magnus konongr spurði þesse tiðendi bauð hann ut almenning i Norege oc fecc allmikit lið. þa hafðe Magnus konongr Visundenn er allra skipa var mest. þat hafðe att hinn hælgi Olafr konongr faðer hans. Magnus konongr for þa suðr til Danmarcar. oc þa er Sveinn spurði hversso mikinn hærr Magnus konongr hafðe trꝍystizk hann æigi sinu liði at leggia til barðaga við Magnus konong. oc hellt undan austr i Svia velldi a fund Onundar konongs frenda sins. Magnus konongr for með liði sinu suðr til Iotlanz oc gieck allt folk undir hann. let hann drepa marga menn. sumir flyðu oðol sin. en sumir lꝍystu sik með fe. þæir er aðr hafðu undir Svein giengit. þa senndi Magnus konongr hæim hærr sinn i Noreg. en hann sigldi sinu liði suðr til Vinlanz. at vinna aftr iarls riki þat er Dana konongr hafðe att at Iome. i þæirri færð vann hann Iomsborg. A þui sama sumri sigldi hann aftr til Danmarcar oc hitti firir Re a Vestlande vikinga barðez við þa oc fecc sigr. Ðat sama haust var Magnus konongr staddr a Iotlande. oc spurði at Vinnda hærr gerðez a hændr hanum. hann senndi þegar boð um riki sitt oc for i mote þæim nott oc dag. sem mest matte hann. þui at Vinndr brendu allt þar sem þæir foro. kom Magnus konongr i mote þæim firir norðan Heiðabꝍ. oc var eigi minni liðs munr en .lx. heiðingia varo um einn cristinn mann. var þa illr kurr i Danum oc sagðu at konongr villdi coma þæim i ofꝍro. Norðmannum þotte oc sinn lutr illr at fara i sva mikinn lifshasca oc veria land Dana. þar sem aðr hafðu Daner veret i svikræðom við konong. þa er hann for or Danmork. nu þotte konongenom illa hormung oc ræzla liðs sins. sagðe þo at eigi villdi hann flyia lond sin firir heiðnum mannum. ef hann fengi noccot lið af mannum sinum. eða af lanz hærr. sagðe sva. með þui at hann var konongr i Danmork sem i Norege. þa villdi hann veria Danmorc odde oc eggiu þo at kristnir menn villdu hæria en holfu hælldr firir hæiðnum hær. at eigi være kristnir menn undir vallde hæiðinna manna. þann tima com til hans magr hans Otte hærtoge af Brunsvik með liði sinu. oc fysti hann konongenn til at beriast. oc varð konongrenn þui feginn. oc mest firir þui at hann hafðe aðr raðet at flyia eigi firir hæiðingium.


K. 42. Her birtiz hinn hælgi Olafr konongr Magnuse kononge syni sinum a Iotlannde

Um nottena æftir lago þæir Magnus konongr undir skiolldum sinum a Lyrskogsheiði. þui at þar var þa hærs von. oc sofnaðe Magnus konongr. oc vitraðezk hanum Olafr hinn hælgi faðer hans. oc mællte. statt upp oc fylk liði þinu. yrit lið hæfir þu at beriast við heiðna menn. ec man coma at beriast með þer. oc þa er þu hꝍyrir at ec læt blasa luðri minum. scaltu fara til bardaga. þa vaknaðe konongrenn oc sagðe draum sinn ollum hær sinum. oc mego þer þat til sannz vita at hinn hælgi Olafr konongr man beriast með oss. litlu siðar hꝍyrðu þæir aller upp i loptet sem klukku ringði. oc þottozk aller Norðmenn kenna lioðet at Gloð ringði norðr i Niðarose. Nu huggaðust aller við þessa iartegn. sva at engi rꝍddez hvart er foro firir þæim marger eða faer. Ðui nest sa þæir oc hvar Vinnda hær for. þa for Magnus konongr or bryniu sinni oc var lifðar laus oc i silki skyrtu. hafðe i hændi ser Hæl ꝍxi þa er faðer hans hafðe att. bæið konongrenn þa ækki annars. þui at hann com fyrstr manna i mote hærrenom. en hann hio a baðar hendr ser. þetta var Mikaels messo æftan. litla rið var aðr barzt en Vinndr flyðu. en kristnir menn raco flottann. oc dræifðuz æftir sem mugrenn sotte undan. fell sva þiukt valrenn at rost leiðar var sva at engi maðr naðe fꝍte milli bukanna. oc hværr bækkr stæmndist oc naðo eigi veg sinum. en engi maðr veit manntal hvat fell af hæiðnum mannum. sva sægir Þioðolfr skalld.


174.
Hygg ec i hundraðs flokke
Harallz broðor sun stoðo
ʀamn vissi ser hvassast
hungr bann framast manna
vitt la Vinnda flotte
var þar er Magnus barðezk
hoggvinn valr at hylia
heiði rastar breiða.


Ðesse orrasta hæfir agætast verit a Norðrlonndum af mannfalle oc mest af þæirri sok er sva miklar iartegnir gerðuzk af hinum hælga Olafe kononge. at iamlitit lið sigraðezk við sva mikinn hærr. oc leto engan mann af sinu liði. en konongrenn sialfr gieck undir vopn heiðinna manna lifðar laus oc hio uvini sina. oc engi þorðe i mote hanum vopn at bera sem sagðe Arnor iarlaskalld.


175.
Oð með ꝍxi breiða
odæsenn fram ræser
varð um hilmi Horða
hiorði ne oc varp bryniu
þa er of scaft enn skifti
skapvorðr himins iorðu
hel klauf hausa folva
hendr tvær iofr spenndi.


Magnus konongr var um vætrenn a Iotlannde þa kom Svæinn Ulfssonr með hær sinn i Danmork hellt suðr a fund Magnus konongs. funnuzk firir sunnan Aros a Iotlannde. en þat var litlu firir iol. var su skomm orrasta þui at Sveinn hafðe lið minna. fecc Magnus konongr sigr. en Svæinn flyði oc var meste lutr liðs hans drepenn. en hann for til Sviðioðar. sva sægir Þioðolfr.


176.
Flyði iarll af auðu
otvinn skipi sinu
morð þar Magnus gerðe
meinfꝍrt þaðan Sveini
rauð hær konongr rioða
neitis ægg i svæita
sprænde bloð a bryndan
brand va gramr til lannda.


Her visar til meðr sannendum at Magnus konongr oc hans menn kallaðo Svæin iarl. þo at sialfr callaðe hann sec konong oc hans vinir. Vm sumaret eftir com Svæinn enn til Danmarcar með hærskipum. þa com Magnus konongr i mote hanum við Skanꝍy. funnuz þar sem heitir Hælganes. lagðu saman skipum at bæriast silla um cvælldet. stoð orrastan um alla nottena. oc lauk sva at Svæinn flyði. komsk a land upp oc aller þæir er lifet þago. leto oll skipen oc þo mestan lut liðsens. sva sægir Arnor.


177.
Uitt hæfir hꝍyt at heiti
Hælganes þar er elgi
vags menn viða fræge
varg teitir rauð margan
rekr andrt bað rannder
regn buss saman leggia
rogs skya hellt rygiar
regne haust nott giognum.


178.
Skeiðr tokt Biarnar broðer
balldr Skæningum allar
þioð rere þæirrar tiðar
þingat gramr með ringum.


Sveinn flyði þa upp aftr a Gautland a fund Svia konongs. en Magnus konongr giecc þa upp a Skanꝍy með liði sinu. barðez við bꝍndr. oc drap þar marga uvini sina. sem sægir Arnor iarla skalld.


179.
Uppgangu vann yngvi
arflogande gnoga
gerðe hylmir Horða
hiorðꝍy a Skanꝍyu.


Ða for hann suðr i Falstr. sem Arnor sægir.


180.
Svik reð eigi ekklo
Allvalldr Danum gallda
let fullhugaðr falla
Falstr byggia lið tiggi.


Ða vendi hann aftr lagðezk við Fion oc veitti þar hernað. drap þar marga menn. þa er landet hafðu svikit undan hanum. sva sægir Arnor.


181.
Nest rauð fran a Fione
folld sotte gramr drottar
rans gallt hærr firir hanom
ringsærks lituðr merki
minntiz olld hværr annar
iafn þarf blam ramne
snart gat hilmir hiarta
hær skylldir tog fylldi.


Her visar til þess at Magnus konongr var hit næsta var eftir tvitugr at alldre. [a þui sumri[5] er liðnir varo fra falle ens hælga Olafs konongs .xvi. vetr. þa la Magnus konongr liði sinu við Skane. hafðe hann veret konongr .x. vætr. en .v. vætr af þæim hafðe hann veret konongr bæðe ifir Norege oc Danmorku. þa com til hans Haralldr sunr Sigurðar syrar oc Asto dottor Guðbranz broðer hins hælga Olafs konongs. faðer Sigurðar syrar var Halfðan sonr Sigurðar risa. hann var sunr Harallz ens harfagra. þesser langfæðr .iii. varo hæraðs konongar a Upplondum. Haralldr Sigurðar sunr halðe .iii. langskip oc þat er hann styrði sialfr. þar var ifir þessconar segl. at þat var pell gullskotet. oc lagt tvevallt firir. þuiat hvarger skylldu þæir er aftr være eða framme sia hit ofægra a pellunum. A þui skipi varo dreka hafuð oc oll gulli buin. oc sva er sagt at ekki skip eitt man þat veret hafa a Norðrlondum er iammikit gull man a hafa veret eða dyrleger steinar. eða pell. eða margs konar aðrar gersimar.


Tekst med fotnoter

K. 37. Her færr hann i Garða ʀiki

Eptir brotfærð Svæins konongs or Þrandæimi gerðo Þrondir rað a[6] millom sin. volduz til hinir bæztu menn oc rikasto. foro or lannde voro þessir hinir fyrstu menn Æggia-Kalfr[7] oc Æinar þamb͛[8]. foro austr i Garðariki biðia Iarizlæif konong. at hann mætti fa þeim Magnus sun Olafs hins hælga. konongrenn var þess mioc trauðr ræddizt at þæir munnde svikia hann sem faður hans þa soro æiða tolf hinir bæztu menn er i þvi liðe voro. sem sæghir Biarne Gullbrarskalld.


164.
Kende Kalfr til lannda
kaps fusum Magnuse
ollo þer at stillir
iorð offect or Gorðum
|[9] hafa leztu unga iofra
ærfð sem til reð hværfa
settiz snaʀ eftir þetta
Svæin ad[10] Danmorc æinni.

Nedenfor gengives versenes formentlig rigtige form her og i det følgende.


Kendi Kalfr til landa
kappfúsum Magnúsi
(olluð ér at stillir
jǫrð of fekk) ór Gǫrðum;
hafa lézt unga jǫfra
erfð, sem til réð hverfa;
settisk snarr ept þetta
Sveinn at Danmǫrk einni.


þeir soro þess æið Iarizlæifi kononge. at þæir sculdu halda Magnus konong i Noreghi oc fylghia hanum af trunaðe oc styrkia hans riki.


K. 38. Hær færðaz þæir austan Kalfr oc Æinar

Af þesso foro þæir austan oc gærðuz þæir Kalfr oc Æinar raðgiafar Magnus konongs oc fostr fæðr. þeir voro a færð um vetrinn. alt til hafsins. oc toco þeir scip oc sigldu ivir til Sviþioðar. oc þa er þeir como til Sightuna gengo þeir af skipum oc foro sva um Sviðioð oc sva til Noreghx sem veghar falla til oc comu ofann i Þrondæimi norðr. sva saghðe Arnor iarla skald.


165.
Nu hygg ec rioðanda[11] ræiðu
roghs hyrs þviat væict gnogar
þægi sæims stafar sæghia
sæggiom hnæitis æggia
varat ællifu alla
orm sætrs bati vettra
hraustr þa er hærrskip glæsti
Horða vinr or Gorðum.
Nú hykk rjóðanda reiðu
rógǫrs, þvít veitk gǫrva,
(þegi seims stafar) segja
seggjum hneitis eggja;
vasat ellifu allra
ormsetrs hati vetra,
hraustr þás herskip glæsti
Hǫrða vinr ór Gǫrðum.


K. 39. Her sværia menn æiða syne Olafs konongs

Nu þeghar er menn spurðu at sun Olafs hins hælgha konongs var cominn Magnus i Þrondæim. þa como menn til hans oc soro hanum æiða. oc iamvæl þæir er a[12] mot hafðo verit Olafe. var þa stæfnt Ꝍyraping. como þa til menn |[13] af allum fylkium i Þrondhæimi. var þa Magnus til konongs tækinn. oc fecc ser hirð oc skip.[14] Ða[15] spurði Svæinn konongr[16] þesse tiðendi. let þegar [upp skera[17] her orfar[18]. stefnir þing. bað ser liðs[19]. næmndi leiðangr[20]. sagðe [nauðsyn sina[21]. at þa hafðu Þrꝍnder[22] tækit ser konong annan. bað[23] bꝍndr gera rom [at hans male[24] oc svara. þa svaraðu marger bꝍndr at þæir mundu[25] eigi at vilia sinum beriast i mote syni Olafs ens hælga[26]. en[27] sumir þagðu. [oc þo letoz faer fara myndu[28] með Sveini. konongren mælte. ec em [bænskr mioc[29] kann ec fatt at mæla. en ækki þarf[30] ec at[31] leita æftir vilia þeirra manna er sva segia at ec hꝍyri[32] at æigi vilia beriast við Magnus. sumir þeia[33]. en[34] þæir vilia sem hinir. oc er oss ækki þesse hær til bardaga at telia. lauk [konongr sva[35] sinu male at hann myndi eigi beriast við Magnus konong ef[36] hann fengi ser eigi [traustari hæʀ[37]. en þar var þa comenn[38]. þa talaðu |[39] hofðingiar konongs dansker menn langar talr. oc como allar[40] i einn[41] stað niðr. oc[42] sagðu at Norðmenn hafðu[43] nizk a[44] Sveini kononge. oc callaðu ekki annat rað en fara suðr aftr[45] til Danmarcar oc ætlaz[46] þaðan[47] með trausti Horða-Knuz[48]. eða [faðr sins[49] gamla Knuz. [oc þat rað var[50] tækit. for þa Svæinn konongr til Danmarcar oc moðer hans. oc aller Daner. þæir er [meðr honum[51] [hafðu veret i Norege[52].


K. 40. Vm Magnus konong hin goða[53]

(M)agnus konongr lagðe undir sic [allan Noreg[54] sva vitt[55] sem faðer hans hafðe att. [fecc landet[56] orrostu laust oc at villd allra þegna[57] bæðe rikra oc orikra. oc allz mugsens. oc[58] villdu þa [vera aller[59] hælldr[60] frialser[61] en þola[62] lengr ifirgang Dana. um þetta orte Arnor iarlaskalld.


166.
Flyði[63] fylkir reiði
framr þioð konongs ramma
stok firir auðvin okkrom
arm snællz[64] hate[65] gellir
[let at[66] Noregs niota
nytr þengill gram lengi
hann rak Sveinn[67] af sinum
sokn diarfr faðr arue.
Flýði fylkir reiði
framr þjóðkonungs ramma,
stǫkk fyr auðvin okrum
armsvells hati „gellir“;
létat Nóregs njóta
nýtr þengill gram lengi;
hann rak Svein af sínum
sókndjarfr fǫður arfi.


[68][Nesta sumar æftir[69] fecc Sveinn Alfiuu sunr banasott i Danmork[70]. oc[71] [þann sama vetr[72] andaðezk[73] gamle Knutr a[74] Englande oc[75] var hann iarðaðr i[76] Vinncestr[77]. tok þa[78] riki æftir hann [a Englande[79] Haralldr sunr hans. en i Danmork var [tækinn til konongs[80] Harða-Knutr[81] annaʀ[82] sunr hans. hann hafðe usætt mikla við Magnus konong oc [callaðe hann sæzk hafa[83] i [sin lonnd[84] er at hafðe gamle Knutr faðer hans.[85] [Magnus konongr læzk[86] eiga at hæmna a Danum. oc at upphafe a[87] Knytlingum svikræða við faðr sinn[88] Olaf konong. sva oc lannz ran. er gort hafðe veret[89] þa er hann stokk or lande firir ofriki oc ufriði Knuz konongs. lezk[90] allz þess vilia hæmna með trausti faðr sins. ens[91] hælga Olafs konongs[92]. oc með[93] styrk lannz manna sinna[94]. gerðo þa[95] mikla skaða hvarer tvæggiu a annarra riki. þetta leiddist bæðe Danum oc[96] Norðmannum. volduz til hinir bæztu menn af hvartvæggia[97] liði[98] oc leitaðu [til sættar[99]. oc[100] var fundr til lagðr. at konongarner[101] skylldu finnast við Elvi[102]. þar er[103] fyrr hafðu[104] konongar stæmnu hafða. oc frið gort [sin a |[105] milli.[106] A þessare stæmnu gerðo konongar frið. Magnus konongr sunr Olafs hins hælga[107]. oc Horða-Knutr. þann[108] frið callaðu þæir veralldar frið. sa friðr skylldi standa allan alldr. svoro þa baðer[109] konongar eiða. at hvar skylldi [aðrum vera[110] i broðor stað i allum viðrskiftum oc sa friðr skylldi[111] standa[112] milli[113] rikianna. [þat var oc undir skillt[114] eiðstafenn. ef Magnus konongr andaðez[115] barnlaus. oc lifir Horða-Knutr lengr. þa scal hann eignazt [með sætt oc villd[116] allt Noregs konongs[117] velldi. sva[118] var oc[119] skilt ef Horða-Knutr andaðez[120] barnlaus. þa scal Magnus konongr æighnaz[121] allt[122] riki. oc vera[123] arftacumaðr [hans rettr[124]. [sem borenn[125] broðer hans[126]. .xii. hinir rikastu menn af hvarotvæggia rikinu svoro æiða at þæir skylldu[127] sætt hallda[128] meðan [nockor þæiʀa[129] lifði. oc styrkia þann konong til rikis er lengr lifði. var þesse sætt gorr æftir þui sem þæir[130] gamle Knutr oc Iaðvarðr[131] gierðo a Englannde. [oc skildust þa satter.[132] Magnus konongr gerðez maðr rikr. vinsæll oc fullcomenn at vizku oc at[133] afle fyrr en at vætratale[134]. friðr sionom[135]. þæir menn er vinir hafðu veret Olafs ens helga. taldu miok a hendr Þrꝍndom þæim er [veret hafðu i mote[136] Olafe kononge. oc[137] varo til þess [marger næmndir[138] gofgir menn. var oc sagt Magnusi kononge at þat [var litit rað[139] at [hann hafðe[140] þa at borðe sinu. oc[141] suma [við trunaðar rꝍðor[142]. oc gierðe þa[143] [sina raðgiafa[144]. sem var Kalfr Arna sunr.[145] [Ðui nest[146] harðnaðe konongr[147] mioc[148] [við Þrꝍnde[149]. for þa Kalfr or lande firir konongs reiði oc [noccorer aðrer gofgir menn[150]. sumir gulldu [mikit fe[151]. en[152] sumir leto[153] allar eignir sinar. þa[154] rꝍddo bꝍndr sin a milli[155] hvart konongr þesse man [ekki hof kunna at hafa við oss[156]. callaðuzk [gort hafa þa[157] stundum[158] storræðe er minni sacar[159] varo til. oc[160] leto vera harm mikinn ef Þrꝍnder[161] skylldu hafa[162] værra rett en[163] annat lannz folk. taldu mioc vera aldauða forælldra sina. þa er eigi hafðu [latet lyða[164] konongom[165] at taca ifir log fram. [oc sagðu Þrondhæim hafa veret alla æfe[166] hafuð Noregs. en [nu er[167] gort at hærlande. varo fyrst [frendr varer[168] rikaster menn i Norege. en nu [sculum ver vera[169] þrælar konongs greifa.[170] [þessa rꝍðo hꝍyrðu[171] vinir konongs oc ottaðuz [um riki[172] hans. giengo saman noccorer vitrir menn oc rꝍddo sin a milli um[173] þetta mal. fysti[174] hværr annan til at segia kononge[175] hvat mælt var. en engi þorðe sialfr. Var þa gort rað [oc þa leið. at þeir skylldu luta[176] mann til[177]. leto a leið |[178] fara lutfallet[179]. var sa lutr upp tækinn er atte Sigvatr skalld. oc fylgt hafðe lengi Olafe kononge. oc var þa handgienginn Magnusi kononge[180]. Ða orte Sigvatr flokk um Magnus konong [oc er þetta þar i[181].


167.
Hafa cvezk[182] log nema liugi
lanndhærr bꝍndr værre[183]
endr i Ulfa sundum
annr en þu hezt[184] manna[185].
Hafa kveðask lǫg, nema ljúgi
landberr, búendr verri,
endr í Ulfasundum,
ǫnnur, an hézt mǫnnum.


[Þetta er oc þar i.[186]


168.
[Giallt þu[187] varhuga vælltir
viðr þæim er nu fær heðra
þiof scal hund[188] i hofe
hollda[189] cvitt um stitta.
Gjalt varhuga, veltir,
viðr þeims nú ferr hiðra,
þjófs (skal hǫnd í hófi)
hǫlða kytt (of stytta).


[Oc enn þetta.[190]


[169.
Hværr æggiar þic hoggva
hialldr giegnir buþegna
ofraun er þat iofri
innan lanz at vinna
engr hafðe sva ungum
aðr bragningi raðet
ran hygg ec reccom þinum
reiðr er her konongr leiðaz.
Hverr eggjar þik hǫggva,
hjaldrgegnir, bú þegna,
ofrausn es þat jǫfri
innan lands at vinna;
engr hafði svá ungum
áðr bragningi ráðit;
rán hykk rekkum þínum
(reiðr 's herr) konungr leiðask.


170.
Hværr æggiar þic harre
heiftar strangr at ganga
oft rꝍynir þu þinum
þunn stal a bak malom
fæst orðr skyli fyrða
fengsæll vera þengill
hꝍfer hitt at riufa
hialldr magnaðr þer alldre.[191]
Hverr eggjar þik, harri
heiptar strangr, at ganga
(opt reynir þú) þínum
(þunn stǫ́l) á bak mǫ́lum?
fastorðr skyli fyrða,
fengsæll, vesa þengill,
hœfir heit at rjúfa
hjaldrmǫgnuðr þér aldri.


[171.
Gnæyft[192] er þat er hafðu hnꝍypta
hældr oc niðr i fælda
slæghit hæfir þogn a þægna
þingmenn nasum stinga
hætt er þet er allir ætla
aðr scal við þvi raða
horer menn er ec hꝍyre
hot skialdunge at mote.[193]
Greypt 's þat s' hǫfðum hnepta
heldr ok niðr í felda
(slegit hefr þǫgn á þegna)
þingmenn nǫsum stinga;
hætt 's þats allir ætla
(áðr skal við því ráða)
hárir menn, es heyrik
hót, skjǫldungi at móti.


Ðuilica[194] kænning matte hꝍyra i [þui cvæðe[195] við konong[196]. at hann skylldi hallda log þau er faðer hans hafðe sætt. oc sva þat[197] hværsso hann hafðe[198] alla menn i sætt tækit. þa er hanum var gefet konongs |[199] nafn. þo at aðr hæfði [veret i mote[200] Olafe kononge. nu með þvi at konongr var vitr maðr. [ennda varo marger til at styðia[201] kiænning Sigvaz. [let konongr[202] [verða gorfa[203] sætt[204] annat sinni[205] við bꝍndr. hellt lagum rettom oc firir gaf [allum lanz mannum þæim er aðr hafðu við hann hatast[206]. [toco þa aller lanz menn[207] [hanum at unna[208] oc var hann þa[209] callaðr Magnus hinn[210] goðe. hann com [Ragnvallde Brusa syni til rikis[211] vestr i Orknꝍyium oc[212] gaf hanum iarls namn. oc um hans daga gierðez missætte[213] milli Ragnvallz oc Þorfins faðurbroðor[214] hans sem getet er i Iarla sagunum.[215] [A setta are rikis[216] Magnus konongs[217] andaðezk Horða-Knutr væstr a[218] Englannde er i[219] þann tima [var konongr bæðe ifir[220] Englande oc Danmork[221] .ii. vætrom aðr [hafðe anndazt[222] Haralldr broðer hans. toc þa allt riki þat Horða-Knutr. eftir anndlat Horða-Knuz [a sama are[223] var tækinn til konongs a Englande Iaðvarðr[224] goðe sunr Aþalraðs konongs broðer Horða-Knuz. moðer þerra var Emma[225] dotter Rikarz Ruðuiarls. Iatvarðr var [tækinn til konongs[226] pasca dag enn fyrsta.[227] Ða er Magnus konongr spurði anndlat Horða-Knuz. sat[228] hann i holl sinni. eftir borð[229] stoð[230] upp þegar oc mællte. þat viti ɢuð oc hinn hælgi Olafr konongr at ec scal eignast allt Danavelde[231]. eða falla at aðrum coste. sva sægir Arnor iarlaskalld.


172.
Afkærleg[232] [varð iofra[233]
orðgnott su er laut drottenn
fylgði emnd[234] þui er ylgiar
angrtæler reð mæla
at fram i gny grimmum
grams[235] undir klo ramne[236]
fus lezk falla ræser
fæigr eða Danmork eiga.
Afkárlig varð, jarla,
orðgnótt, sús hlaut dróttinn;
fylgði efnð, því's ylgjar
angrtælir réð mæla,
at framm í gný grimmum
grafnings und kló hrafni
fúss lézk falla ræsir
feigr eða Danmǫrk eiga.


[237]Ðegar sama sumar for Magnus konongr[238] með miklu liði af Norege suðr til Danmarcar oc[239] com i Limafiorð. [hellt siðan[240] til Vebiarga [oc var[241] þar tækinn til konongs a Vebiarga þingi. hann[242] for um sumaret[243] oc skattaðe lanndet. oc stiornaðe [með siðum oc[244] lagum[245]. sætti hofðingia ifir lanndet um vætrenn. [246]þa er Magnus konongr hafðe eignaz Danavelldi æftir svardaga[247] þæirra Horða-Knuz[248]. senndi hann menn með brefom vestr[249] til Englanz a fund Iatvarðar[250] [konongs oc var su orðsending i brefom[251] at Magnus konongr oc Horða-Knutr hafðu svaret[252]. at hvar |[253] þæirra skylldi taca eftir annan rikit allt[254]. oc nu[255] hafðe sva til [boret misdauða[256] kononganna. at Magnus konongr var [ervingi allz rikisens[257] eftir Horða-Knut. oc[258] lezt Magnus konongr[259] [þat vilia[260] vita[261] af Iatvarðe hvart hann skylldi þurfa at[262] beriaz til Englanz. eða [villdi hann[263] gera sem Daner at hallda retto sattmale. [oc sagðe sina eign Englannd sem Danmork.[264] [Ða er[265] Iatvarðr konongr hꝍyrði þessor[266] bref. [gerði hann[267] annr i mot. [hann sagðe[268] fra þui at i bærnscu[269] mista ec faðr mins Aþalraðs konongs er reð lannde þesso oc hans ætmenn [firir hanum[270]. oc firir ꝍsco sacar minnar[271] tok Iatmundr broðer minn konongs nafn fyrr en ec. vissa ec oc[272] þat[273] log lanz þessa. þa kom [her til lannz[274] Knutr með Dana hær oc barðest til ættleifðar varrar. kom þa sva at hann varð[275] konongr ifir Englande með Iatmundi broðr minum. litlu siðar fecc[276] Iatmundr [broðer minn[277] bana sott. [oc toc þa Knutr við allu rikinu[278]. en þo at ec væra sunr Aþalraðs konongs oc [broðer Iatmundar konongs oc sunr[279] Emmu drotningar. þa [leifða ec rikit Knuti stiupfeðr minum[280]. oc villda ec hælldr trua a ɢuðs miscun at hann skipaðe[281] mer þat rikit[282] er ec væra maclegr at hafa. en eigi villda ec spilla þar til cristinna manna [lifi ne salom[283]. en[284] þa er liðit var lif ok riki [veraldar þessar[285] Knuz konongs. komo þa i kosneng[286] hans synir Haralldr fyrst. oc var[287] enn sem fyrr. [at ec var eignarlaus. oc af[288] allre eign varra forælldra. oc[289] unda ec þui meðan ɢuð villdi. oc var þat þo skom rið aðr en Haralldr andaðes[290]. Horða-Knutr er þa[291] reð firir Danmork[292] er [var sunr[293] hins[294] gamla Knuz þottez eigi[295] vera sva mikill[296] sem hann villdi. aðr en Knutr[297] gerðez konongr bæðe ifir Englande oc Danmork[298]. oc var [þa sva[299] hit fiorða [sinni kononga skifti[300] at ec het með engri nafnbot [annarre en[301] sem [riddare einn[302] hværr. oc man engi[303] þat segia at ec þionaða [værr. eða[304] með meiru drambe. Knuti brꝍðr minum. en[305] þæir riddarar er af engri æt varo konongborner. þa[306] anndaðest Knutr[307] [konongr oc[308] var þa[309] þat rað allra hofðingia a[310] Englannde at gefa mer konongs namn. var ec þa[311] vigður konongs vixlu af erkibiscupi oc[312] stol sættr. vann ec eið i vixlu minni at hallda ɢuðs rett oc lannz logh. oc [dꝍyia hælldr[313] firir rettende en þola rangan ifirgang[314] lannz þessa. Em ec nu sva sættr firir[315] [lannd þetta[316] af ɢuðs halfu oc lanz lagana at |[317] dꝍma hværium sinn[318] rett. en[319] hægna ofrið. Nu með þui Magnus konongr at þu villt taca af mer [lannd þetta[320] er mit er ætland firir þa sok at þu þyckiz oflitlar eignir hafa[321] aðr[322] er þu ræðr firir[323] faðr leif[324] þinni Noregs velldi. oc nu hævir þu[325] eignast [Dana velldi[326]. [villtu nu[327] [girnast a[328] mitt riki. oc færr þu með hærr a hendr mer. þa [er þess meiri von[329] at ec samna[330] engum[331] hærr [i mote[332]. en eigi mantu[333] konongr mega hæita a[334] Englande. oc engi þionasta[335] man þer þar[336] veitt aðr en þu tynir[337] lifi minu.


K. 41. Enn um Magnus ɢoða[338]

(Þ)a[339] er Magnus konongr hꝍyrði þesse[340] orðsending Iaðvarðar[341] konongs oc hversso mikla harmung hann hafðe[342] þolat aðr[343] en hann yrði konongr. oc hversso dyrlegr maðr hann var. oc mikill ɢuðs vinr. lattez[344] Magnus konongr at þesso raðe let þat vera satt at hans riki var þo yrit[345] ef ɢuð villdi [unna hanum[346] nytia hælldr[347] en [þat æina munde viðr aukaz er hann tynde meira i staðenn. oc myclu var meira vært er hans von var til guðs. ef hann skulde[348] drepa þuilican mann[349] af faðr leifð sinni.[350] [þriðia sumar[351] æftir for Magnus konongr[352] i Noregh. oc þa er hann la i Elvi við Konongahellu[353]. kom til hans Svæinn [Ulfs sunr[354] iarls oc Astriðar dottor Svæins tiugu skæggs. oc Sigriðar dottor Skoglar-Tosta er fyrr hafðe att Eirikr hinn sigrsæle Svia konongr. Aztrið var samfæðra[355] við [gamla Knut[356] Engla konong. oc sammꝍðra[357] við Olaf [Svia konong[358]. hann hafðe dvalsk um rið i Svia velldi með Onundi kononge Olafs syni frenda sinum. hann leitaðe[359] vinatto til Magnus konongs. oc bæiddiz[360] nocot len [at hafa[361] i riki hans[362]. oc bauð hanum trunað sinn oc lezk [gerast vilia hans maðr[363]. sagðe hanum þat[364] hværsso rikir[365] hans frendr hafðu veret. en hann þa[366] eignar laus. oc lezk hanum [skylldu vera[367] i alla staðe trunaðar maðr. [En konongrenn truði fagrmæle hans[368]. firir þui at hann [sialfr var[369] osvikall. oc truði hann [orðom Sveins eftir[370] sinum trunaðe. Magnus konongr let Svæin [sværia ser eiða at skrini er[371] helgir domar varo i[372]. at hann skylldi vera hanum tryggr oc trur. [oc allt hans riki auca[373] i [hværn stað[374]. sva sægir Þioðolfr skalld.


173.
Sialfr var austr i Ælvi
Ulfs mogr oc het fagru
þar[375] reð Sveinn at sværia
sinar hendr a[376] skrini
|[377] ʀeð Olafs sunr eiðum
att hafa þærra[378] sætter[379]
skæmra alldr en skylldi
Skanunga gramr hanum.
Sjalfr bar austr í Elfi
Ulfs mǫgr ok hét fǫgru
(þar réð Sveinn at sverja)
sínar hendr at skríni;
réð Áleifs sonr eiðum,
átt hafa þeira sáttir
skemra aldr an skyldi,
Skǫ́nunga gramr, hǫ́num.


[380]Magnus konongr[381] for þat[382] et sama sumar aftr til Danmarcar oc dvaldest þar [miok sva framan[383] til vætrar. oc aðr en hann fꝍre[384] af Iotlande. gaf[385] hann Sveini Ulfs syni iarls nafn. oc sætti hann til lanz giæzlo[386] a Iotlande[387] at væria lond[388] firir Saxum oc Vindum er [gerðo mikinn scaða[389] a Dana vælldi. þa mællte Einar þambar[390] skælvir til konongs[391]. ofiarll. ofiarll fostre. þa svaraðe konongrenn ræiðr[392]. þat hyggi þer at ec kunna [engi rað einn saman[393]. sumt þykkia[394] yðr ofiarlar. en sumt ekki at manna.[395] Magnus[396] konongr var um vætrenn i Norege. [Ðann sama vætr[397] let Svæinn iarll stefna Vebiarga þing. oc a þui þingi gaf Þorkæll gꝍysa Sveini konongs nafn um allt Dana velldi. eftir þetta[398] samnaðe Svæinn ser liði miklu [oc for ifir lanndet[399]. oc lagðe undir sic.[400] þa[401] er Magnus konongr spurði þesse tiðendi bauð hann ut almenning i[402] Norege oc fecc allmikit[403] lið. þa hafðe Magnus konongr Visundenn[404] er allra skipa var mest. þat hafðe att hinn hælgi Olafr konongr faðer hans. [Magnus konongr[405] for þa suðr til Danmarcar. oc þa er Sveinn spurði hversso mikinn hærr Magnus konongr hafðe[406] trꝍystizk hann æigi [sinu liði[407] at leggia til barðaga við [Magnus konong[408]. oc hellt[409] undan[410] austr i Svia velldi a fund Onundar[411] konongs frenda sins. Magnus konongr for með[412] liði sinu suðr[413] til Iotlanz[414] oc gieck allt folk undir hann. let hann drepa marga menn[415]. sumir flyðu[416] oðol sin. en[417] sumir lꝍystu sik með fe. þæir er aðr hafðu undir Svein giengit.[418] þa senndi Magnus konongr hæim[419] hærr sinn[420] i Noreg. en hann sigldi sinu liði suðr[421] til Vinlanz. at vinna aftr iarls riki þat er Dana [konongr hafðe att[422] at Iome. i þæirri færð vann hann Iomsborg. A þui sama sumri sigldi hann aftr til Danmarcar oc[423] hitti firir Re[424] a Vestlande vikinga[425] barðez við þa oc fecc sigr.[426] Ðat sama haust var Magnus konongr staddr a Iotlande[427]. oc spurði at Vinnda hærr gerðez a hændr hanum. [hann senndi[428] þegar boð um riki sitt oc for i mote þæim [nott oc dag[429]. sem mest matte hann. þui[430] at Vinndr brendu allt þar sem þæir foro. kom Magnus konongr[431] [i mote[432] þæim firir norðan Heiðabꝍ. oc var eigi minni liðs munr en .lx. heiðingia[433] varo um einn cristinn mann[434]. var þa illr kurr i Danum oc sagðu at konongr villdi coma þæim i ofꝍro. |[435] Norðmannum þotte oc[436] sinn lutr[437] illr at fara i sva mikinn lifshasca oc veria land[438] Dana. þar sem [aðr hafðu Daner[439] veret i[440] svikræðom við konong[441]. [þa er[442] hann for or Danmork. [nu þotte konongenom illa[443] hormung [oc ræzla[444] [liðs sins[445]. [sagðe þo[446] at eigi[447] villdi hann flyia lond sin firir heiðnum mannum. ef hann fengi noccot lið af [mannum sinum[448]. eða af[449] lanz hærr[450]. sagðe sva[451]. með þui at hann var konongr i Danmork[452] sem i Norege. þa villdi hann veria Danmorc[453] odde oc eggiu þo at kristnir menn villdu[454] hæria en holfu hælldr firir hæiðnum hær. [at eigi[455] være kristnir menn undir vallde hæiðinna manna. [456]þann tima com til hans[457] magr hans Otte[458] hærtoge af Brunsvik með liði sinu. oc fysti hann [konongenn til[459] at beriast. oc varð konongrenn[460] þui feginn. oc mest firir þui at [hann hafðe aðr[461] raðet[462] at flyia eigi firir hæiðingium[463].


K. 42. Her birtiz hinn hælgi Olafr konongr Magnuse kononge syni sinum a Iotlannde[464]

Um nottena æftir[465] lago þæir [Magnus konongr undir skiolldum sinum[466] a Lyrskogsheiði. [þui at þar var[467] þa hærs von. oc[468] sofnaðe Magnus konongr. oc[469] vitraðezk[470] hanum Olafr[471] hinn hælgi [faðer hans[472]. [oc mællte[473]. statt upp oc fylk liði þinu. yrit[474] lið [hæfir þu[475] at beriast við heiðna menn[476]. ec man coma at beriast með þer. oc [þa er þu hꝍyrir at[477] ec læt blasa luðri minum[478]. scaltu fara til bardaga. þa[479] vaknaðe konongrenn oc sagðe draum sinn ollum hær sinum. oc mego þer þat til sannz vita at hinn hælgi Olafr konongr[480] man[481] beriast með oss. litlu siðar hꝍyrðu þæir aller upp i loptet sem[482] [klukku ringði[483]. oc þottozk aller Norðmenn[484] kenna lioðet[485] at Gloð ringði [norðr i Niðarose[486]. Nu[487] huggaðust aller við þessa[488] iartegn[489]. sva at engi rꝍddez[490] hvart[491] er [foro firir þæim marger eða faer[492]. [Ðui nest[493] sa þæir oc[494] hvar Vinnda hær for. þa[495] for Magnus konongr or [bryniu sinni[496] oc var lifðar laus oc [i silki skyrtu. hafðe[497] i hændi ser Hæl ꝍxi þa er [faðer hans[498] hafðe att[499]. bæið konongrenn [þa ækki[500] [annars. þui at hann[501] com fyrstr[502] manna [i mote[503] hærrenom. [en hann hio[504] a baðar hendr ser. þetta var Mikaels messo æftan[505]. litla rið var[506] aðr barzt[507] en Vinndr flyðu[508]. en[509] kristnir menn raco flottann. oc dræifðuz[510] æftir sem mugrenn sotte[511] undan. fell sva þiukt[512] valrenn at[513] rost leiðar [var sva at engi maðr[514] naðe fꝍte[515] milli bukanna. oc hværr bækkr stæmndist oc naðo[516] eigi [veg sinum[517]. en engi maðr veit manntal hvat[518] fell af hæiðnum mannum. sva sægir[519] Þioðolfr skalld.


174.
[Hygg ec[520] i hundraðs flokke
Harallz broðor sun stoðo
ʀamn vissi ser hvassast
hungr bann framast manna
|[521] vitt la Vinnda flotte
var[522] þar er Magnus barðezk
hoggvinn valr at hylia
heiði rastar breiða.
Hykk í hundraðs flokki
Haralds bróðurson stóðu
(hrafn vissi sér hvassast
hungrbann) framast manna;
vítt lá Vinða flótti;
varð, þars Magnús barðisk,
hǫggvinn valr at hylja
heiði rastar breiða.


[523]Ðesse orrasta [hæfir agætast verit a Norðrlonndum af mannfalle[524] oc mest af þæirri sok er[525] sva miklar iartegnir gerðuzk af hinum[526] hælga Olafe kononge. at[527] iamlitit[528] lið sigraðezk við [sva mikinn[529] hærr. oc leto engan mann af [sinu liði[530]. en konongrenn sialfr gieck undir vopn heiðinna manna lifðar laus oc hio uvini sina. oc engi þorðe [i mote hanum vopn[531] at bera sem[532] sagðe Arnor iarlaskalld.


175.
Oð með ꝍxi breiða
odæsenn fram ræser
varð um hilmi Horða
[hiorði ne[533] oc varp bryniu
[þa er of scaft enn skifti
skapvorðr himins iorðu
hel klauf hausa folva
hendr tvær iofr spenndi.[534]
Óð með øxi breiða
ódæsinn framm ræsir
(varð of hilmi Hǫrða
hjǫrdynr) ok varp bryniu
þá 's of skapt, en skipti
skapvǫrðr himins jǫrðu,
(Hel klauf hausa fǫlva)
hendr tvær jǫfurr spenði.


[535]Magnus konongr var um vætrenn a Iotlannde[536] þa kom[537] Svæinn Ulfssonr með hær sinn[538] i Danmork hellt suðr[539] a fund Magnus konongs. funnuzk[540] firir sunnan Aros a Iotlannde[541]. en[542] þat var litlu firir iol[543]. var su skomm orrasta [þui at Sveinn hafðe[544] [lið minna[545]. fecc Magnus konongr sigr. en Svæinn flyði[546] oc var [meste lutr liðs[547] hans drepenn[548]. en hann for til Sviðioðar. sva sægir Þioðolfr[549].


176.
Flyði[550] iarll af auðu
otvinn[551] skipi sinu
morð þar[552] Magnus gerðe
meinfꝍrt þaðan Sveini
rauð[553] hær konongr rioða
neitis ægg i svæita
sprænde bloð a bryndan
brand va gramr til lannda[554].
Flýði jarl af auðu,
ótvínn, skipi sínu
morð, þars Magnús gerði
meinfœrt þaðan Sveini;
réð herkonungr hrjóða
hneitis egg í sveita;
sprændi blóð á brýndan
brand, vá gramr til landa.


[Her visar til meðr sannendum at Magnus konongr oc hans menn kallaðo Svæin iarl. þo at sialfr callaðe hann sec konong oc hans vinir.[555] Vm sumaret eftir com Svæinn [enn til Danmarcar[556] með hærskipum. þa com Magnus konongr [i mote[557] hanum við Skanꝍy. funnuz[558] þar sem heitir Hælganes. lagðu[559] saman skipum [at bæriast[560] silla um cvælldet. stoð[561] orrastan um alla[562] nottena. oc [lauk sva[563] at Svæinn flyði[564]. komsk a land upp oc aller þæir er lifet þago. leto[565] oll[566] skipen oc þo[567] mestan lut[568] liðsens[569]. sva sægir Arnor.


|[570] 177.
Uitt[571] hæfir[572] hꝍyt[573] at heiti
Hælganes þar er[574] elgi
vags[575] menn[576] viða fræge
varg teitir rauð margan[577]
rekr[578] andrt[579] bað rannder
regn[580] buss saman leggia
rogs skya hellt rygiar
regne haust nott giognum[581].
Vítt hefk heyrt at heiti
Helganes, þars elgi
vágs enn víða frægi
vargteitir hrauð marga;
røkr ǫndurt bað randir
reggbúss saman leggja,
rógs skýja helt, Rygja,
regni haustnǫ́tt gegnum.


[178.
Skeiðr tokt Biarnar broðer
balldr Skæningum allar
þioð rere þæirrar tiðar
þingat gramr með ringum.[582]
Skeiðr tókt Bjarnar bróður,
ballr Skǫ́nungum, allar
(þjóð røri þeirar tíðar
þingat) gramr, með hringum.


Sveinn flyði þa [upp aftr[583] a Gautland[584] a fund Svia konongs.[585] en Magnus konongr giecc þa upp a Skanꝍy með liði sinu. barðez við bꝍndr. oc drap þar marga uvini sina. sem[586] sægir Arnor iarla[587] skalld.


[179.
Uppgangu vann yngvi
arflogande gnoga
gerðe hylmir Horða
hiorðꝍy a Skanꝍyu.
Uppgǫngu vann yngvi
arflógandi gnóga,
gerði hilmir Hǫrða
hjǫrþey, á Skáneyju.


Ða for hann suðr i Falstr. sem Arnor sægir.[588]


180.
Svik reð eigi ekklo[589]
Allvalldr Danum gallda
let fullhugaðr falla
Falstr byggia[590] lið tiggi.
Svik réð eigi eklu
allvaldr Dǫnum gjalda;
lét fullhugaðr falla
Falstrbyggva lið tyggi.


Ða vendi hann aftr lagðezk við Fion oc veitti þar hernað[591]. drap þar marga menn. þa er [landet hafðu svikit[592] undan hanum. sva sægir Arnor.


181.
Nest rauð fran[593] a[594] Fione
folld sotte gramr drottar
rans gallt hærr firir[595] hanom
ringsærks lituðr merki
[minntiz[596] olld hværr annar
iafn þarf blam ramne
snart gat hilmir hiarta
hær skylldir tog fylldi.[597]
Næst rauð frǫ́n á Fjóni,
fold sótti gramr dróttar,
(ráns galt herr frá hǫ́num)
hringserks lituðr merki;
minnisk ǫld, hverr annarr
jafnþarfr blǫ́um hrafni
(snart gat hilmir hjarta)
herskyldir tøg fyldi.


Her visar til þess at Magnus konongr var hit[598] næsta var eftir tvitugr at alldre.[599] [a[600] þui sumri[601] er [liðnir varo[602] fra falle ens hælga Olafs konongs[603] .xvi. vetr. þa la Magnus konongr liði sinu við Skane. [hafðe hann veret konongr .x. vætr[604]. en .v.[605] vætr af þæim hafðe hann veret [konongr bæðe[606] ifir Norege oc |[607] Danmorku[608]. þa com til hans [Haralldr sunr Sigurðar syrar[609] oc Asto [dottor Guðbranz[610] broðer hins hælga Olafs konongs[611]. faðer Sigurðar syrar[612] var Halfðan[613] sonr Sigurðar risa. hann var sunr Harallz ens[614] harfagra. þesser langfæðr[615] .iii. varo hæraðs konongar a Upplondum. Haralldr Sigurðar sunr halðe .iii. langskip oc þat er hann [styrði sialfr[616]. þar var ifir þessconar segl. at[617] þat var pell gullskotet. oc lagt tvevallt firir. þuiat[618] hvarger[619] skylldu[620] þæir er aftr være[621] eða[622] framme[623] sia hit[624] ofægra a pellunum[625]. A þui skipi varo dreka hafuð oc[626] oll [gulli buin[627]. oc sva er sagt at ekki skip eitt[628] man [þat veret hafa[629] a Norðrlondum er[630] iammikit gull man[631] a hafa veret eða dyrleger[632] steinar. [eða pell. eða[633] margs konar aðrar gersimar[634].




Noter:

  1. her begynder B igen.
  2. 1035
  3. 1036
  4. 1041
  5. 1045
  6. i A1.
  7. Æggiar-Kalfr A2.
  8. þambasc. A1-2.
  9. 95
  10. at A1-2.
  11. rioðande A1.
  12. i A1.
  13. her begynder B igen.
  14. nyt kap. i A med overskr.: Nu bæiðiz Svæinn konongr liðvæizlu Þrꝍnda a moti syne Olafs konongs
  15. Nu A.
  16. bratt tf. A.
  17. [omv. A.
  18. oc tf. A.
  19. lið A (A1 = B).
  20. oc tf. A.
  21. [nauðsynir A.
  22. sål. alle undt. B: Þrꝍndr
  23. hann tf. A.
  24. [a mali sinu A.
  25. mindu B1-2.
  26. konongs tf. A.
  27. ul. A.
  28. [enn allfair letuz fara muna A.
  29. [bærnscu maðr mykill oc A
  30. þærf B1-2.
  31. ul. A.
  32. hꝍyra A.
  33. þæghia A.
  34. ul. A.
  35. [sva konongrenn A.
  36. enn A (A1 = B).
  37. [sål. A; traustara lið B.
  38. A, comet B.
  39. 96
  40. allir A.
  41. sål. A; einum B.
  42. at þeir A.
  43. hefðu A (hefþi A1-2).
  44. sål. alle undt. B: af
  45. sål. A; ul. B.
  46. sål. B, A1; æflaz A, A2.
  47. i annat sinn tf. A.
  48. brꝍðr Svæins tf. A (jfr. FL).
  49. [sål. B2; efter trausti B, B1; ul. A.
  50. [var þat rað A.
  51. [sål. A; með þæim B, efter veret.
  52. [A; i Norege hafðu veret B.
  53. Overskr. fra B (kong B; konong B1-2); Her leggr Magnus konongr Noreg allann undir sec A.
  54. [omv. A.
  55. A; viða B1-2; viðann B.
  56. [ul. A.
  57. ul. A.
  58. ul. A.
  59. [omv. A.
  60. foran en A.
  61. oc fægnir tf. A.
  62. Danom tf. A og ul. Dana
  63. Fluðe A.
  64. svælz A.
  65. hare A.
  66. [letað A.
  67. Svæin A.
  68. her nyt kap. A med overskr.: Vm dauða Svæins konongs Alfivu sunar
  69. 1035
  70. Danmorcu A = l. 11.
  71. ul. A.
  72. 1036
  73. oc tf. A.
  74. i A.
  75. ul. A.
  76. sål. A; a B.
  77. Vinzcestri A.
  78. ul. A.
  79. [ul. A.
  80. [sål. A; konongr B.
  81. Horða-Knutr A.
  82. sål. A; ul. B.
  83. [saghðe at hann hæfðe sæzt A.
  84. [land hans þat A.
  85. her nyt kap. A med overskr.: Nu er enn her (her enn A1) talat um Magnus konong
  86. [Nu lez auc Magnus konongr A.
  87. ul. A.
  88. sål. A; hans B.
  89. viðr Olaf konong tf. A.
  90. hann tf. A.
  91. ul. A.
  92. ul. A.
  93. ul. A.
  94. oc tf. A.
  95. nu hvarir tvæggia A og ul. det følg. hv. tv.
  96. sva tf. A.
  97. hvaromtvæggia A (hvaromtvæggiom A1).
  98. ul. A.
  99. [umm sættir A.
  100. ul. A.
  101. uden art. A.
  102. suðr tf. A.
  103. sem A.
  104. haft A.
  105. 97
  106. [a millum sin A og her nyt kap. med overskr.: Her gerez sætt millum Magnus oc Horða knutz
  107. konongs tf. A.
  108. þennan A.
  109. ul. A.
  110. [omv. A.
  111. scal A.
  112. allan alldr tf. A.
  113. millum A.
  114. [En þetta var skilorð firir æiðinum A.
  115. anndaz A
  116. [ankanulaust A (kanna A1).
  117. ul. A1.
  118. þvilict A.
  119. ul. A.
  120. anndaz A
  121. sål. A; eiga B.
  122. hans tf. A.
  123. sannr tf. A.
  124. [ul. A.
  125. [hann være hans samborenn A.
  126. ul. A.
  127. þessa tf. A.
  128. sål. A; ul. B.
  129. [sål. A; þæir B.
  130. gerðu tf. her A og ul. det følg.
  131. Æðvarðr A.
  132. [ul. A; nyt kap. her A med overskr.: Vm mannan Magnus konongs
  133. ul. A.
  134. oc tf. A.
  135. asionom A.
  136. [i mot hofðu verit A.
  137. ul. A.
  138. [omv. A.
  139. [oc voro gerð af þvi Magnuse kononge litilræðe A.
  140. [sål. A; hafa B.
  141. sål.A; en B.
  142. [at trunaðar monnum A.
  143. ul. A.
  144. [omv. A.
  145. er af hafðu tækit faðr hans A og nyt kap. med overskr.: Nu gerez konongr harðlatr
  146. [Nu A.
  147. konongrenn A.
  148. sål. A; ul. B.
  149. [til Þrꝍnnda A (A1. = B).
  150. [mart annara rikara(!) manna A (rikra A1).
  151. [ofræfle fiar A.
  152. ul. A.
  153. auc tf. A.
  154. nu A.
  155. millum A.
  156. [noccot hof a viðr oss kunna at hafa A.
  157. [oft þa hafa gort A.
  158. ul. A.
  159. sacir A.
  160. ul. A.
  161. Þrændr A.
  162. hæfa A.
  163. aðrer menn eða tf. B, ul. A.
  164. [omv. A.
  165. sål. alle undt. B1: konongenom
  166. [oc -æfe: sogðu auc at Þrandæimr hafe alla æfe veret A.
  167. [sål. A; þa var B.
  168. [omv. A.
  169. [erom ver A.
  170. ul. A og nyt kap. med overskr.: Vm lutan noccora er at sægia
  171. [Nu hꝍyrðo þessa rꝍðo A.
  172. [ofriki(!) A.
  173. ul. A.
  174. nu tf. A.
  175. med art. A.
  176. [þat at luta sculde A.
  177. oc tf. A.
  178. 98
  179. lutinn nu A.
  180. syni hans tf. B, ul. A.
  181. [þer var þetta i A.
  182. cveðaz A (cveð A2).
  183. væri A.
  184. sål. alle undt. B: bezt
  185. monnum A.
  186. [ul. A.
  187. [gialtu A.
  188. hond A2.
  189. haulda A.
  190. [ul. A.
  191. [ul. A.
  192. Gnæft A2.
  193. [Mgl. B.
  194. Enn i þvilicri A og her nyt kap. med overskr.: Nu hꝍyrir konongr cvæðet
  195. [cvæðinu A.
  196. med art. A.
  197. ul. A; efter hværsso B (alene).
  198. hæfðe A.
  199. 99
  200. [sål. A (dog a mot); i mote veret B.
  201. [oc af þvi at margir studdu til A.
  202. [þa let hann A.
  203. [omv. A; vera skr. B (alene).
  204. i tf. A.
  205. sinn A.
  206. [hværium manne þat hit micla mal er hann hafðe viðr þa att A.
  207. [toc þa allt folc i lanndinu A.
  208. [at unna hanum A.
  209. A, af þvi B.
  210. ul. A.
  211. [til rikis Ragnvallde Brusa syni A.
  212. ul. A.
  213. missætt A.
  214. sål. alle undt. B, mgl.
  215. soghunne A og her nyt kap. med overskr.: Vm annlat Knuz konongs
  216. þæiʀa tf. A.
  217. 1041
  218. i A.
  219. ul. A.
  220. [reð firir A.
  221. Danmorcu A.
  222. [anndaðezt A.
  223. [ul. A.
  224. Iatvarðr A.
  225. drotneng tf. A.
  226. [til konongs tækinn A.
  227. herefter A nyt kap. med overskr.: Her svær Magnus konongr æið sinn
  228. þa sat A.
  229. matborð um daghenn oc A.
  230. hann tf. A.
  231. sål. A; Danariki B.
  232. Afkarleg A.
  233. [var varla A.
  234. sål. B1-2; eimd B; æfnd A.
  235. grafnings A; gramms B1-2.
  236. sål. alle undt. B: iamne
  237. her nyt kap. A med overskr.: Nu færr Magnus konongr til Danmarcar
  238. til Danmarcar suðr tf. A og ul. det følg.: suðr til D.
  239. ul. A.
  240. [oc hellt A.
  241. [var hann A.
  242. af Danum A.
  243. ivir rikit tf. A.
  244. [allt A.
  245. oc tf. A.
  246. ny linje A.
  247. svardaghum A.
  248. þa tf. A.
  249. sål. A; ul. B.
  250. Iatvarz A.
  251. [er þa reð firir Ænglannde æftir Horðaknut broðor sinn. enn i þæim brefum var su orðsænnding A (jfr. Flat.).
  252. æiða tf. A.
  253. 100
  254. er længr lifðe A.
  255. sål. A; þa B.
  256. [boriz um misdꝍyðe þeiʀa A.
  257. [sannr arftakumaðr A (jfr. Flat).
  258. ul. A.
  259. ul. A.
  260. [omv. B1-2.
  261. vilia vita: omv. A.
  262. ul. A.
  263. [sculdu þæir A.
  264. [viðr Magnus konong i Ænglannde sem i Danmorku A og her nyt kap. med overskr.: Hvesso konongrenn misti faðr sins
  265. [Enn þa er konongrenn A.
  266. sål. B1-2; þesse B, A.
  267. [sål. A; let hann gera þegar B.
  268. [omv. A; fyrst i tf. B, ul. A.
  269. barnæsku A.
  270. [aðr A.
  271. mina A.
  272. at A.
  273. voro tf. A.
  274. [til rikis æftir hann Gamle A.
  275. var A.
  276. bana tf. A, og ul. det følg.: bana sott
  277. [ul. A.
  278. [toc alt Ænglannd Knutr Dana konongr A.
  279. [ul. A.
  280. [toc þo rikit Knutr stiupfaðer minn. Bauz mer þo liðvæizla A.
  281. munnde scapa A.
  282. riki A.
  283. [salom eða lacamum A.
  284. ul. A.
  285. [sål. A og tf. Gamla; ul. B.
  286. til kononga tf. B, ul. A.
  287. ec tf. A.
  288. [fra spærðr A.
  289. ul. A.
  290. sål. A; fecc bana B.
  291. ul. A.
  292. Dana vællde A.
  293. [omv. A.
  294. ul. A og omv.: Knutr gamla
  295. sål. alle undt. B: ei
  296. rikr maðr A.
  297. hann A.
  298. Dana vællde A.
  299. [þat þa A.
  300. [sinn er konongar varo sva ivir Ænglannde A.
  301. [nema sva A.
  302. [omv. A og ul. hværr
  303. maðr tf. A.
  304. [værr eða: ul. A.
  305. sva sem tf. A.
  306. sål. A; Ðui nest B.
  307. Horða-Knutr A.
  308. [ul. A.
  309. ul. A.
  310. i A.
  311. ul. A.
  312. ul. A (ikke A2).
  313. [sål. A; omv. B.
  314. dom A.
  315. ivir A.
  316. [sål. A; omv. B.
  317. 101
  318. sål. A; ul. B.
  319. oc A.
  320. [omv. A.
  321. æigha A.
  322. ul. A.
  323. sål. A; ul. B.
  324. læifð A.
  325. ul. A.
  326. [allt vællde Dana konongs A.
  327. [oc nu villtu enn A.
  328. [omv. A.
  329. [þycki mer licare A.
  330. safne A.
  331. æcki A.
  332. [a mot A.
  333. þu (= þo?) tf. B.
  334. i A.
  335. þionan A.
  336. ul. A.
  337. hæfir tynt A.
  338. Nu ero þesse annzsvor Magnus konongs A.
  339. Nu A.
  340. þessa A.
  341. Iatvarðar A.
  342. til tf. A.
  343. sål. alle undt. B, mgl.
  344. þa mælte A.
  345. yfrit A.
  346. [sål. A; omv. B.
  347. (hælld B alene) a A.
  348. [sål. A; ul. B.
  349. hofðingia A.
  350. her nyt kap. A med overskr.: Her fær Magnus konongr aftr til Noreghs
  351. [A þriðia are A.
  352. aftr tf. A.
  353. Kongællu A.
  354. [omv. A.
  355. samfꝍdd A.
  356. [omv. A.
  357. sammꝍdd A.
  358. [svænska A.
  359. ser tf. A.
  360. ef hann mætti fa tf. A.
  361. [ul. A.
  362. Magnus konongs A.
  363. [scula geraz honom hanndgenginn A.
  364. er aðr (var tf. A2) tf. A.
  365. konongar tf. A.
  366. ul. A.
  367. [skula vera A efter maðr, og så nyt kap. med overskr.: Her sværr Sveinn æið Magnuse kononge
  368. [Nu truði konongrenn hans fagrmæle A.
  369. [sål. alle undt. B, omv.
  370. [honom af A.
  371. [leggia henndr sinar a skrin þer sem A.
  372. oc sværia ser æiða tf. A.
  373. [ul. A.
  374. [alla staðe A.
  375. sål. alle undt. B: þa
  376. at A.
  377. 102
  378. þæirra A.
  379. sattir A1.
  380. her nyt kap. A med overskr.: Her ferr Magnus konongr til Danmarcar
  381. ul. A.
  382. þætta A.
  383. [allt fram A.
  384. for A.
  385. þa gaf A.
  386. sål. B2, B1 (ved rettelse), A; giæzle B.
  387. Iutlande A.
  388. lannd A.
  389. [mikinn scaða gerðo A.
  390. þamba A (A1 = B), B1-2.
  391. med art. A.
  392. rvæiðr mioc A.
  393. [ængu æinn raða A.
  394. þycki A.
  395. monnum A og her nyt kap. med overskr.: Her lætr Svæinn geva ser konongs nafn
  396. Ða er Magnus A.
  397. [þa A.
  398. þat A.
  399. [ul. A.
  400. lanndit allt er hann for yfir tf. A og her nyt kap. med overskr.: Nu byðr Magnus konongr ut læiðangr
  401. Nu A.
  402. or A.
  403. all- ul. A.
  404. sål. A; visundena B.
  405. [hann A.
  406. þa tf. A.
  407. [ul. A.
  408. [konongenn A.
  409. tf. A, B2.
  410. oc tf. A.
  411. A; Eðmundar B.
  412. ul. B1.
  413. ul. A.
  414. Iutlanz A.
  415. oc tf. A.
  416. fluðu A.
  417. ul. A.
  418. her nyt kap. A med overskr.: Nu færr Magnus konongr til Vinlannz
  419. sumann tf. A.
  420. meðr sumu A.
  421. ul. A.
  422. [konongar hofðu haft A.
  423. ul. A.
  424. sål. alle undt. B, mgl.
  425. oc tf. A.
  426. her nyt kap. A med overskr.: Nu gerez Vinnda hærr a hænndr Magnuse
  427. Iutlande A.
  428. [þa sænnde hann A.
  429. [dag oc nott A.
  430. firir þa soc A.
  431. ul. A.
  432. [a mot A.
  433. ul. A.
  434. hæiðingiar tf. A (efter .lx. A2).
  435. 103
  436. auc A.
  437. luti A1.
  438. sål.A, B, lond B1-2.
  439. [þeir hefðe aðr A.
  440. a A.
  441. med art. A.
  442. [þeghar sem A.
  443. [oc sialfum konongenom þotte mykel A.
  444. [sål. B1-2; ræzla mgl. B; um ræzlu A.
  445. [liðrsens A.
  446. [oc saghðe A.
  447. sål. alle undt. B: ekki
  448. [omv. A.
  449. ul. A.
  450. oc tf. A.
  451. ul. A.
  452. Danmorcu sva A.
  453. Danmorku A.
  454. vilde A.
  455. [oc æighi villda ec at (kr. m. være) A.
  456. ny linje A.
  457. Magnus konongs A.
  458. Otto A.
  459. [omv. A.
  460. konongr A.
  461. [aðr hafðe hann A.
  462. ætlat A.
  463. hæiðnum monnum A.
  464. ingen kap. A, B; overskr. fra B1-2.
  465. ul. A.
  466. [undir skiolldum Magnus konongr A.
  467. [var þengat A.
  468. þa er tf. A (M. konongr sofn.).
  469. þa A.
  470. vittrazt A.
  471. konongr tf. A.
  472. [i droume A.
  473. [sagðe hann efter upp A.
  474. ifrit A.
  475. [sål. A; attu B.
  476. meðr tf. A.
  477. [þeghar er A.
  478. oc þu hꝍyrir hann þa tf. A.
  479. Bratt A.
  480. ul. A.
  481. koma oc tf. A.
  482. sva sem A.
  483. [omv. A.
  484. sål. alle undt. B: menn
  485. ul. A.
  486. [i koupange norðr A.
  487. þa A.
  488. slica A2.
  489. iartign A.
  490. rꝍddoz B (alene).
  491. hvært B (alene).
  492. [firir voro flæire eða færi A og ny linje.
  493. [Vono skiotare æftir þetta A.
  494. ul. A.
  495. oc þeghar A.
  496. [bryniunne A.
  497. [ul. A.
  498. [hinn hælghi Olafr konongr A.
  499. oc i silke skirti (scirtu A1) æinne oc tf. A.
  500. [omv. A.
  501. [mærkianna A.
  502. fyst allra A.
  503. [a mot A.
  504. [hio siðan A.
  505. sål. alle undt. B, A1: aftan
  506. oc var foran litla A.
  507. hælldr tf. A.
  508. flyði A (A1 = B).
  509. ul. A.
  510. sål. A; foro B.
  511. sål. A; for B.
  512. þyct A.
  513. þat var tf. A.
  514. [er ei A.
  515. niðr a tf. A.
  516. naðe A.
  517. [rosenne A.
  518. liðs tf. A og fell efter mannum
  519. visar til A.
  520. [Hykk A.
  521. 104
  522. varð A.
  523. ny linje A.
  524. [sål. A; er a Norðrlond agiæzt B.
  525. at A (A1-2 = B).
  526. enom(!) tf. B.
  527. oc A.
  528. iammikit A (A1 = B).
  529. [iammikinn A.
  530. [omv. A.
  531. [vopn a mot hanum A
  532. sva A.
  533. [hiordynr A.
  534. [mgl. A.
  535. ny linje A.
  536. Iutlannde A.
  537. her det følg. i Danmork A.
  538. oc tf. A.
  539. til Iutlanz A.
  540. finnaz þeir A.
  541. Iutlannde A.
  542. ul. A.
  543. oc tf. A.
  544. [oc Sveinn hafðe A.
  545. [sål. A; omv. B.
  546. fluðe A.
  547. [flest allt lið A.
  548. drepit A.
  549. scald tf. A.
  550. Fluðe A.
  551. ut vinn A.
  552. er tf. A.
  553. reð A.
  554. handa A.
  555. [sål. A; ul. B. A har så nyt kap. med overskr.: Her beriaz þeir Magnus konongr oc Svæinn konongr i Danmorku; dette kap. indledes sål.: Nu var Magnus konongr i Danmorku.
  556. [ut i Danmork A.
  557. [a mot A.
  558. þæir tf. A.
  559. oc tænghðu A.
  560. [þet var A.
  561. oc stoð A.
  562. ul. A.
  563. [lauks meðr þvi A.
  564. ul. A.
  565. sål. B; let B1-2; oc leto þeir A.
  566. sål. alle undt. B, mgl.
  567. ul. A.
  568. luta A.
  569. sins tf. B.
  570. <105
  571. Hitt A.
  572. hofum A.
  573. hꝍyrt A.
  574. ul. A.
  575. vægs A.
  576. inn A.
  577. margha A.
  578. rꝍykr A.
  579. ondur A (ondrt A1).
  580. ræg A (reɢ A1).
  581. gegnum A.
  582. [Mgl. A.
  583. [omv. A.
  584. oc þvi nest tf. A.
  585. her nyt kap. A med overskr.: Her bærsk Magnus við bꝍndr i Askrꝍy
  586. sva A.
  587. ul. A.
  588. [ul. A.
  589. sål. (med kk) alle undt. B, A1: eklo
  590. byggva A.
  591. alaup oc A.
  592. [svikit undan landet A.
  593. frar B1-2.
  594. at B1.
  595. fra A.
  596. minniz B1-2.
  597. [ul. A.
  598. ul. A1.
  599. nyt kap. A med overskr.: Her segir hvesso længi Magnus konongr var bæði konongr i Noregi oc Danmorc
  600. Enn a A.
  601. 1045
  602. [liðit var A.
  603. ul. A.
  604. [þa hafðe Magnus konongr .x. vætr. konongr veret A.
  605. tva A.
  606. [omv. A.
  607. 106
  608. Danmorc A.
  609. syr A
  610. [omv. A.
  611. [her det følg. broðer-konongs oc (sål.) A.
  612. syr A
  613. Halfðam B.
  614. ul. A (A1 = B).
  615. langfeðgar A.
  616. [omv. A.
  617. ul. A.
  618. þa soc A.
  619. hværir tveggia A.
  620. ul. A.
  621. a skipinu tf. A.
  622. oc A.
  623. skuldu (scullde A1) ei tf. A.
  624. i A.
  625. pællinu A.
  626. ul. A.
  627. [gullbuin A.
  628. ul. A.
  629. [þat ul. A og hafa veret
  630. þet er A.
  631. muni A.
  632. dyrleghri A.
  633. [oc A.
  634. goðar tf. A.