Maríu jartegnir - Af Maríu líkneski

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Maríu jartegnir


Af Maríu líkneski


C. R. UNGER

Christiania 1871



B (Varianter fra A)

Af Maríu líkneski

Út í Miklagarði var Maríu kirkia, sú er Lukrina var kölluð. Þar er Maríu líkneskia[1], er kallat er Egiditam, þat er skrifat eptir hætti Grikkia, sem dróttning hafi son sinn í knióm sér. Þar er [breiddr yfir[2] purpuradúkr dýrligr, svá at hvergi má[3] bert siá líkneskit. Sá atburðr varð [föstudags aptan[4] einn, er aptansöngr var upphafiðr, at purpuradúkrinn leið í loptit upp [af líkneskiunni, ok var í loptinu[5] um nóttina ok laugardaginn til nóns. Þá seig dúkrinn[6] ofan á líkneskit, svá at þat var hvergi bert. Svá fór nökkura laugardaga, at dúkrinn hvarf upp í loptit, eptir því sem fyrr[7] var sagt. Þá hugsuðu menn þat, at María mundi vilia, at henni væri tíðir [veittar á þváttdögum[8]. Í þeim stað verða margskyns iartegnir fyrir árnaðarorð sællar Maríu dróttningar, at veitanda dróttni varum Jesu Cristo, þeim[9] er lifir ok ríkir um allar alldir[10]. Amen.


D2

Michelangelo:
Dróttning hafi son sinn í knióm sér.

Þat er vidrkvæmiligt ok skylldugt, at synir heilagrar kirkiu halldi hatidliga minning hinnar helguztu iungfrv guds modur Marie. Ok med þui at morgum helgum monnum er skiput nockur einkanlig minning, at þeira þionustumenn hialpizt þui framar fyrir þeira bænir, þa er ok skylldugt at heidra himinrikis drottningu þvi framar, sem hun er ollum helgum monnum helgari ok þiggr allt, þat sem hun vill, af sinum syni, ok er iafnan buin at hialpa syndogum monnum. Er kristnu folki þvi nodsynligt at þiona med litillæti modur Kristz, þeiri sem kallazt ok er modir myskunnar, þuiat oll su tign ok heidr, sem henni (er) gerr, þickir hennar syni Jesv Kristo, þeim sem hana tignadi suo, at hun er mær ok modir, ser vera veitt. Ok sakir (þess) skulum ver hallda hatidliga minning guds modur, ef ver vilium, at vor domari hennar son se blidr til vor. Megum ver þat profa, eptir þvi sem natturan kennir, at ef sonrinn er godr, elskar hann þui hiartaligar sina modur ok fagnar hennar sæmd, enn reidizt, ef henni er nockur vanheidr. Er þvi vist, at vorr milldi herra, sia sem sialfr er gætzkan, ok engi hefir nockut gott vtan hans giof, heidrar þui framar sina modur, sem sialfr hann er betri ok helgari enn engi annarr.

Sakir þessa var i sid(v)ana tekit ok skipat i morgum stodum vm kristnina, at einn dag i huerri viku skylldi hallda til heidrs guds modur Marie. Syndizt helgum fedrum kristninnar vidrkvæmiligt, at hennar minning væri halldin hinn sionda dag i vikunni, huern er gud helgadi, sem hann huildizt, sidan hann hafdi skapat heiminn ok alla hluti. Þuiat suo huildizt ok guddomrinn med hinni skærvztu iungfrv Marie, sem hann kaus hennar kuid ser til herbergis, takandi ꜳ sinn guddom mannligan likam af hennar holldi, þa er hann fullkomdi verk sinnar myskunnar ok endrbætti sina skepnu, þa sem adr var spillt, leysandi manninn fra eilifum dauda.

A þessum degi endrnyiadizt sa sꜳri harmr, er guds modir feck i pining vors lausnara, þuiat þessi var sa fysti dagr, sem hun misti at sia sinn sæta son likamliga. Voru þa postolarnir ok allir adrir Krists lærisueinar efandi vm hans vpprisu, enn hun ein var suo af ollum monnum i heiminum, at þa helldr retta trv, þuiat hun vissi fullkomliga ok trvdi, at hann var lausnari heimsins, ok hann mundi af dauda risa ꜳ þridia degi. Enn þuiat hennar hryggleiki snerizt i fognud, sem hun sa sinn son af dauda risinn, þa skulum ver blidka uorn domara halldandi i minning fagnadar hans modur hinn næsta dag fyrir hatid hans vpprisu, at ꜳ uorum efsta upprisudegi virdizt hann fyrir sina milldi ok hennar verdleik oss at skipa ser til hægri handar ok veita oss med ser eilifa dyrd i himinriki, þar sem huildardagr er eptir huildardag.

Enn at syna at gudi ok hans modur likadi uel þessi skipan, vilium ver segia þa eina iarteign, sem vorr herra tedi i Miklagardi til heidrs sinni helguztu modur. I[11] fyrr sagdri borg er ein kirkia virdulig ok miok fræg, er heitir Lucerna, hun er helgut himinrikis drottningu guds modur iungfrv Marie. Þar er hennar likneski skrifat, sem sidr er til i Grecia, sem hun berr i sinum fadmi sinn virduliga son frvmgetinn Jesum Kristum. Enn til heidrs vorri frv er fyrr sogd likneskia huld dagliga med silkiduk, engi madr þorir hann nockurn tima fra at taka. Enn ꜳ huern friadag at kuelldi, adr vpphefr aptansong vorrar frv, þa lidr þat sama tialld, sem adr huldi likneskit, vpp i lopt ok synir[12] suo ollum monnum þa fehirdzlu. Stendr þat suo þar ohræriligt med fagrligri guds iarteign alla nottina ok laugardaginn, til þess er sungin er messa ok nona af vorri frv. Enn eptir þat sigr tialldit nidr fyrir likneskit, suo at þat ma ecki sia. Gerizt þetta eigi med mannligri list helldr med gudligri iarteign. Þetta horologium, sem vorr herra hefir gert til heidrs sinni modur, bregdz alldri, þuiat fyrr sagdr dukr lidr iafnan ꜳ somu stund vpp, ok ꜳ somu stund sigr hann nidr fyrir likneskit. Aullum þeim, er elska ok gera med goduilia minning vorrar frv, veitizt fridr ok eilif heilsa af hennar syni vorum herra Jesv Kristo, þeim er med gudi fedr ok hinum helga anda lifir ok rikir biartr dagr ok eilifr dagr alla daga vtan enda. Amen.




Fotnoter:

  1. líkneski A.
  2. [tilf. A.
  3. saal. A; mátti B.
  4. [föstu aptan A.
  5. [ok héck A.
  6. hann A.
  7. áðr A.
  8. [giörfvar á laugardögum A.
  9. A.
  10. allda tilf. A.
  11. Jfr. ovenfor tekst B.
  12. syniz Cd.