Maríu jartegnir - Prologus

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Maríu jartegnir


Prologus[1]


C. R. UNGER

Christiania 1871


Þá er sagþar ero iartegnir heilagra manna til lofs almáttigs guðs, þær er hann görir fyrir árnaþarorð þeira hér í heimi þessum, þá er [oss skyllduct, er til hlýþum[2] at veita í móti þeckilict lof bæði í hug ok með orðum guði siálfum ok þeim heilögum[3] mönnum, [er vér heyrum þá einvirðis frá sagt[4]. Fyrir því at réttlátra manna hiörtu ok hugskot megu þaðan margfallda huggan taka ok ástríki miök œxla[5], er þeir[6] siá eða heyra sagt ífrá, hversu allzvalldandi guð launar sínum ástvinum þat, er þeir þiónuðu honum hér í heimi. Ok til þess at vér halldimz í ástríki ok lítillæti fyrir guði, þa er oss þat til kent, at þá er vér heyrum sagt frá lifi heilagra manna, þá skulum vér at hyggia, hvat vér höfum[7] til iafnaþar, eða hvat oss skortir. En fyrir því at mikit man skorta, þá megum vér eigi fyllaz þess ofmetnaþar, at þickiaz iafnan betr gera en iafnkristinn maðr oss. Hafim vér ok miök gert í móti guði, þá er oss öll nauðsyn til, þá er sagþar ero iarteinir guðs vina, at hugsa hvert traust ok formæli þeir megu[8] oss við guð veita í árnaþarorði, eða hversu skyllt[9] öllum er þá at dýrka með guði, er þvílíkar ástgiafir þiggia af drótni mönnum til hiálpar, sem þá ero uppsagðar, einkannliga þó framazt ok forkunnligaz, þá er stórmerki sællar Marie guðs móður ero sögþ. Því skulum vér trúliga flytia ok segia hennar tákn siálfum himinríkis herranum veitanda, at þaðan af vakne[10] hugir réttlátra manna til nöckurs athuga ok styrkiaz í hennar ást, því at guðlig milldi réttir þeckiliga hönd síns almáttar fyrir hennar verðleika til hiálpar ok uppreistar mörgum manni í þessum heimi, ok rísa því margir upp or diúpi lastanna, er heyra mikilleika hennar stórtákna. Hvar fyrir vér skolum allir samt upp tendraz í várum hugskotum, svá at hvern dag, er (vér) lifum á iarðríki, gerim vér guðs móþur minning, frú sancte Marie, með iafnaði, at hon virþiz fyrir sina sœtazta milldi ok miskunsemþ at vera nærri stödd váru lífláti, hlífandi oss af diöfulsins valldi, hvert vér megim sárliga hræþaz fyrir framit ranglæti. Biðium vér ok dagliga[11] mey Mariam, at þeirar miskunnar árni hon oss af syni sínum, at á síþarstu stundu várra lífdaga hafim vér ok halldim rétta trú, styrka ván ok ást algerva. Hér með sé hon oss árnandi við guð, at vér fáim heilaga smurning ok alla þa þiónostu, sem guð hefir góðum kristnum mönnum til skipaða, berging guðs líkama með sannri fyrirgefning allra synda várra, ok at sem næst andlátinu megim vér oss hiálpar biðia meðr fullri [skynsemð ok góðvilia[12].

Heyrþu, háleit himnakonungs móþir! várar bœnir syndugra manna, at þann tíma, sem várar sálur[13] ero útleiddar af líkama fram fyrir þinn son hinn hæsta dómara, sér þú, blezuð! oss öruggr verndari, forstoð ok formæli móti ásakan ok rógi várra úvina, ok þá minning sem vér gerum þín á iarðríki, ber þú oss, himinríkis drótning! þar fram með margfölldum ávexti, at með þínu fylgi leysimz vér af úvina valldi, því sem oss æ þyngði, umsat ok únáðaði, ok [þeim brot reknum[14] með þinn boði leiðimz vér af heilögum englum í eilífa fagnaði, hvar vér séém niótandi ilms ok eilífrar gleði án nöckuru endimarki. Amen[15].




Fotnoter:

  1. Denne Fortale mangler i B.
  2. [er skylldukt þeim er til lýða A, C, D.
  3. helgum øvr.
  4. [einvirðis (einvirðiliga A) þá í stað, er vér heyrum frá sagt øvr.
  5. elska St.
  6. þat St.
  7. hafum St.
  8. megi St.
  9. skylldvet St.
  10. megi fagna E.
  11. milldibrunninn tilf. E.
  12. [idran ok vidrkomning E.
  13. sálir E.
  14. [því brott reknu E.
  15. Slutningen af denne Prologus fra einkannliga þó S. 641 have de øvrige Haandskrifter saaledes: þótt þat beri frá öllum (af öllu, langt umfram allt annat), er vér heyrum lof guðs móður Marie, er öllum helgum mönnum er helgari ok dýrligri ok háleitari ok miskunnsamari í sínum krapti ok milldi (sem heyra má í þeim iartegnum er eptir fara tilf. C; við alla þa er til hennar stunda með ást ok elsku tilf. D; því at þat vitnar þessi bóc, at þeir ero allir hólpnir, er hennar árnaðar fá, en hon er búin firi öllom at biðia, þeim er á hana calla með hreino hugscoti tilf. Fragm. i Rigsarkivet.)