Náttúrusteinar

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Hauksbók


Náttúrusteinar



Magnetis heitir sa steinn er finnr a India landi sv þioð er Trogodi heitir. hann er svartblar. hann dregr iarn at ser.

Eмatistvs hefir pvrpvralit sem vindropi. hann er ok hvitleitr sem vindreyp með vatni. hann kemr af India landi. avðvelldr er hann at skera. hann er gagnstaðlegr dryckiv monnvм. hann væri dyʀ ef hann væri færi. hann hefir .v. myndir.

CʀiSOpatívs kemr af Eðopia hann er i myrkri lios en i liosi myrkr. hann gloar sem elldr vm nott en vm dag er hann sem bleikt gvll.

GErathises heitir stein svartr asionar en ef maðr hefir hann i mvnni ser þa ma maðr þegar segia hvat annaʀ hyɢr vm hann þvi at hann hefir þegianda megin. þa mattv vita hvart kona vill iatta bidianda eða nitta. en ef maðr hefir þann stein þa rið a þann man miolk eða hvnangi ok mvnv þa þegar flvgvr a hann setiaz ok svga ok stinga.

MAgnetis heitir sa steinn er finnr a India landi sv þioð er Trogodi heitir. hann er svartblar. hann dregr iarn at ser. Medi fvnnv megin hans. leɢ hann vndir hals kono sofande ef mann forvitnar vm dygð hennar en sv er skir er faðmar sofanda bonda sinn en hora velltr or reckiv sem henni se meðr hendi kastað ok deynir ok merkir sa davnn lav́n lastar hennar. En ef þiofr gengr i hvs at stela ok leɢr hann glꝍðr her ok var ok a ofan nockot af þeim steini i hvern stað sva at híti ok reykr gangi af i fiora staði ok hverr er i hvsi þvi er flyr hverr i sin stað ok vɢir at hvs falli a en þiofr ma taka hvat er hann vill. En ef dryckit er af hanvm i vatni ok í hvnangi þa er hann goðr við vatnkalfi ok við brvna ef þv stockvir a með hanvm.

ADamantes er hin bazti stein er kemr af India landi or malle kristalli ok er hann eigi sva skiʀ at hann lati iarðlit ok er hann þvi myrkblar. hann er sva harðr at hann lætr eigi fyri iarni ne elldi en brottnar hann fyri iarni ok steðia ef hann er vættr i bvcka bloði en með hans broti ma gera aðra steina goða en sa finz eigi meiri en valnot. Annars kyns kemr af Rabita landi sa er eigi sva harðr. hann brotnar fyri hamri bloðlavst ok eigi er hann sva skiʀ ok minna er hann verðr. hin .iíj. kemr or Kípr .íííj. fra þeim monnvм (er) Philippvs heita. hann er fvndin i iarnæði. allir hafa þeir eitt megin at draga iarn en magnes ef adamas er i hia ma þvi siðr til sin drega iarn at hann lætr ef hann hefir fengit. Adamas er hꝍfílegr fiolkyngiberanda gerir hann vtaman brott rekr hann fra manni skyssi ok hegomlega dravma fiʀir hann leiðilegv eitri sigrar hann deilvr ok sennvr grꝍðir hann vheila harða fiandr fꝍrir hann i hof en hann skal þa borin vera a vínstri hendi annað hvart i gvlli ella silfri.

Allectorivs heitir sa er finz i hana maga gelldvm .ííj. vetr eða .íííj. fꝍddr siþan. hann er meiri en bávn. hann er likr gimsteini eða skirv vatni. hann gerir hafanda miok graðan slockvir hann þorsta i mvnni hafðr. ein konvngr forðvm sigraði marga konvnga með hans nattvrv ok er hann vrvɢr sigr stein. hann kemr aftr brott recnvm ok fær manni nyian metnað ok leiðrettir hann fornan metnað. hann gerir hvern mann goðan ok staðfastan i ollvm lvtvm ok mikil magnaðan i allri kvensemi en variz hann at hann veítí eigi of mart konv sinní.

Celidonivs heitir sa steinn er svala hefir i maga. hann er ecki líos hann er litill ok ferliɢr at sia en vm fram er hann marga dyra steina i nytsemi. hans myndir erv .íj. hann er svartr ok ravðr. hann lettir brotfalli hann greðir vheila hann gerir skammar sotter hann gerir menn malsnialla ok þockaða vel ok ef hann er vafðr i línklæði ok borin vnder vinstra armi en ravðr ok svartr a somv lvnd borin vnder hꝍgri hendi til rettra lyckta leiðir hann vpp hafðar syslvr setr hann konvnga reiði ok grꝍðir hann sivk avgv skolaðr i vatni en ef hann er vafðr i gvlv klæði ok vtan vm linklæði þa er sagt at hann bꝍtir riðv ok allzkyns meínsemðer.


Tekst med kursiv og fotnoter

|[1] Eмatistvs hefir pvrpvralit sem vindropi.[2] hann er ok hvitleitr sem vindreyp með vatni.[3] hann kemr af India landi.[4] avðvelldr er hann at skera.[5] hann er gagnstaðlegr dryckiv monnvм.[6] hann væri dyʀ ef hann væri færi.[7] hann hefir .v. myndir.[8]

CʀiSOpatívs kemr af[9] Eðopia hann er i myrkri lios en i liosi myrkr.[10] hann gloar sem elldr vm nott en vm dag er hann sem bleikt gvll.[11]

GErathises[12] heitir stein svartr asionar en ef maðr hefir hann i mvnni ser þa ma maðr þegar segia hvat annaʀ hyɢr vm hann þvi at hann hefir þegianda megin.[13] þa mattv vita hvart kona vill iatta bidianda eða nitta.[14] en ef maðr hefir þann stein þa rið a þann man miolk eða hvnangi ok mvnv þa þegar flvgvr a hann setiaz ok svga ok stinga.[15]

MAgnetis heitir sa steinn er finnr a India landi sv þioð er Trogodi heitir.[16] hann er svartblar.[17] hann dregr iarn at ser.[18] Medi fvnnv megin hans.[19] leɢ hann vndir hals kono sofande ef mann forvitnar vm dygð hennar en sv er skir er faðmar sofanda[20] bonda sinn en hora velltr or reckiv sem henni se meðr hendi kastað ok deynir ok merkir sa davnn lav́n lastar hennar.[21] En ef þiofr gengr i hvs at stela ok leɢr hann glꝍðr her ok var[22] ok a ofan nockot af þeim steini i hvern stað sva at híti ok reykr gangi af i fiora staði ok hverr er i hvsi þvi er flyr hverr i sin stað ok vɢir at hvs falli a en þiofr ma taka hvat er hann vill.[23] En ef dryckit er af hanvm i vatni ok í hvnangi þa er hann goðr við vatnkalfi ok við brvna ef þv stockvir a með hanvm.[24]

ADamantes er hin bazti stein er kemr af India landi or malle kristalli ok er hann eigi sva skiʀ at hann lati iarðlit ok er hann þvi myrkblar.[25] hann er sva harðr at hann lætr eigi fyri[26] iarni ne elldi en brottnar hann fyri iarni ok steðia ef hann er vættr i bvcka[27] bloði en með hans broti ma gera aðra steina goða en sa finz eigi meiri en valnot.[28] Annars kyns kemr af Rabita landi sa er eigi sva harðr. [hann brotnar[29] fyri hamri bloðlavst ok eigi er hann sva skiʀ ok minna er hann verðr.[30] hin .iíj. kemr or Kípr .íííj. fra þeim monnvм (er)[31] Philippvs heita.[32] hann er fvndin i iarnæði.[33] allir hafa þeir eitt megin at draga iarn en magnes ef adamas er i hia ma þvi siðr til sin drega iarn at hann lætr ef hann hefir fengit.[34] Adamas er hꝍfílegr fiolkyngiberanda gerir hann vtaman brott rekr hann fra manni skyssi ok hegomlega dravma fiʀir hann leiðilegv eitri sigrar hann deilvr ok sennvr grꝍðir[35] hann vheila harða fiandr fꝍrir hann i hof en hann skal þa borin vera a vínstri hendi annað hvart i gvlli ella silfri.[36]

Allectorivs heitir sa er finz i hana maga gelldvm .ííj. vetr[37] eða .íííj. fꝍddr siþan.[38] hann er meiri en bávn.[39] hann er likr gimsteini eða skirv vatni.[40] hann gerir hafanda miok graðan slockvir hann þorsta i mvnni hafðr.[41] ein konvngr forðvm sigraði marga konvnga með hans nattvrv ok er hann vrvɢr sigr stein.[42] hann kemr aftr brott recnvm ok fær manni nyian metnað ok leiðrettir hann fornan metnað.[43] hann gerir hvern mann goðan ok staðfastan i ollvm lvtvm ok mikil magnaðan i allri kvensemi en variz hann at hann veítí eigi of mart konv sinní.[44]

Celidonivs heitir sa steinn er svala hefir i maga.[45] hann er ecki líos hann er litill ok ferliɢr[46] at sia en vm fram er hann marga dyra steina i nytsemi.[47] hans myndir erv .íj. hann er svartr ok ravðr.[48] hann lettir brotfalli hann greðir vheila hann gerir skammar sotter hann gerir menn malsnialla ok þockaða vel ok ef hann er vafðr i línklæði ok borin vnder vinstra armi en ravðr ok svartr a somv lvnd borin vnder hꝍgri hendi til rettra lyckta leiðir hann vpp hafðar syslvr setr hann konvnga reiði ok grꝍðir hann sivk avgv skolaðr i vatni en ef hann er vafðr i gvlv klæði ok vtan vm linklæði þa er sagt at hann bꝍtir riðv ok allzkyns meínsemðer.[49] |[50]



Noter:

  1. ↑ 34 a
  2. ↑ Punktum er tilf.
  3. ↑ Punktum er tilf.
  4. ↑ Punktum er tilf.
  5. ↑ Punktum er tilf.
  6. ↑ Punktum er tilf.
  7. ↑ Punktum er tilf.
  8. ↑ Punktum er tilf.
  9. ↑ Herefter er først skrevet india landi, men dette er igen overstreget med rødt; også det følgende ord er - urigtig - overstreget.
  10. ↑ Punktum er tilf.
  11. ↑ Punktum er tilf.
  12. ↑ Det første e er på grund af en rød blækklat utydeligt.
  13. ↑ Punktum er tilf.
  14. ↑ Punktum er tilf.
  15. ↑ Punktum er tilf.
  16. ↑ Punktum er tilf.
  17. ↑ Punktum er tilf.
  18. ↑ Punktum er tilf.
  19. ↑ Punktum er tilf.
  20. ↑ Således (for sofandi?).
  21. ↑ Punktum er tilf.
  22. ↑ Således for hvar.
  23. ↑ Punktum er tilf.
  24. ↑ Punktum er tilf.
  25. ↑ Punktum er tilf.
  26. ↑ Herefter er først skrevet vatı, men dette er overstreget.
  27. ↑ c ligner mere ɢ, end c.
  28. ↑ Punktum er tilf.
  29. ↑ Disse to ord er skrevne to gange.
  30. ↑ Punktum er tilf.
  31. ↑ Mgl.
  32. ↑ Punktum er tilf.
  33. ↑ Punktum er tilf.
  34. ↑ Punktum er tilf.
  35. ↑ g er i hdskr. rettet fra d.
  36. ↑ Punktum er tilf.
  37. ↑ Efter r synes noget at være udraderet, mulig et forkortelsestegn for vm eller a.
  38. ↑ Punktum er tilf.
  39. ↑ Punktum er tilf.
  40. ↑ Punktum er tilf.
  41. ↑ Punktum er tilf.
  42. ↑ Punktum er tilf.
  43. ↑ Punktum er tilf.
  44. ↑ Punktum er tilf.
  45. ↑ Punktum er tilf.
  46. ↑ Over det første r en betydningsløs streg.
  47. ↑ Punktum er tilf.
  48. ↑ Punktum er tilf.
  49. ↑ Punktum er tilf.
  50. ↑ De to følgende sider: 34b og 35a er oprindelig ubeskrevne, men de er senere mer eller mindre blevne fyldte med forskellige kradserier, hvorom nærmere i indledningen.
Hentet fra «http://heimskringla.no/index.php?title=Náttúrusteinar&oldid=73478»