V. Mosebog

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Stjórn

V. Mosebog

139. Moyses ritadi nafn stada þeirra allra er þeir settv herbudir sinar i eydimarkinne. þar sem gud baud þeim. Gud baud Moysi ok sagdi med huerium endimorkum var þat land er hann gaf sonum Jsraels. bædi nordr ok sudr. austr ok uestr. Gud mællti vit Moysen. Þessi ero naufn þeirra manna er skipta skulu landi medal allra manna yduarra. Eleazar kennimadr ok Josue son Nuns. ok sierhuerir hofdingiar i ollum kynium Jsrael. þeim er ek mun nu nefna. Af kyni Juda Kalef son Efona. Af kyni Simeons Fanuel. Af kyni Dans Boczi son Augli. Af kyni Manase Hamel son Epod. Af kyni Effraim Kanuel son Serfaan. Af kyni Zabulon Elesaphad son Faron. Af kyni Jsacar hertugi Fallziel son Ozan. Af kyni Asser Abiut son Salomi. Af kyni Neptalim Fedael son Ameþad. Þessum monnum baud gud at skipta landi med sonum Jsrael. Gud mællti þa enn vit Moysen. Biod þu sonum Jsrael. at þeir gefi lærdum monnum af sinu fe ok eignum borgir at byggia i ok undirborgir frændum þeirra. Af þeim borgum er lærdir menn eigu skulv uera .vi. borgir. þær er allir menn skulu frid hafa. þeir er þangat sækia. .xl. annarra borga skulu lærdir menn eiga til bygdar. ok þar vm framm vndirborgir fenudum til fædzlu.

140. Moyses skyrdi þa firir folkinu allt laugmal þat sem gud baud þeim. ok iarteignir þær er gud hafdi gert firir þeim. ok eggiadi lydinn til astar vit gud ok vardueitzlu guds bodorda. Moyses sette menn til at bleza þeim er guds laug helldu ok bolua þeim er guds laug brutv. ok sette huorumtueggium formæli. huersu þeir skylldu bleza eda bolua. J þessum ordum mællti hann suo. Þessi ord skulu lærdir menn mæla med harri rauddu vit allan Gydinga lyd. Bauluadr se sa madr er skurgod gerir ok blotar. ok þa skal allr lydr suara ok segia amen. Þa skulu lærdir men mæla. Bauluadr se sa madr er eigi vegsamar fuadur sinn ok modur. ok þa skulu aller menn segia amen. Bolvadr se sa madr. er aa brutt færir landamark naungs sins. ok þa skulu aller svara ok segia amen. Boluadr se sa er blindan mann lætr villazt aa gautu. þa skulu allir suara ok segia amen. Boluadr se sa madr er rangsnyr vtlendz mannz dom eda ungs mannz eda eckiu. þa skulu aller suara ok segia amen. Boluadr se sa madr er sefr med konu fodur sins ok synir yfirbreidzlu reckiu hennar. þa skulu aller suara amen. Boluadr se sa madr er vit ferfætt kuikendi aa samrædi. ok þa skulu aller segia amen. Boluadr se sa madr er sefr med systur sinne ok dottur fodur sins ok modur sinnar. ok þa skulu aller svara ok segia amen. Boluadr se sa madr er sefr med suæru sinne. þa skulu aller suara ok segia amen. Boluadr se sa madr er leyniliga lystr naung sinn. ok þa skulu aller suara ok segia amen. Boluadr se sa madr er fe tekr til þess at liosta naung sinn. þa skulu aller suara amen.

141. Enn af þu heyrir ord drottins guds þins ok gerir ok vardueitir bodord hans oll. þau er ek byd ydr i dag. þa mun drottinn æ giora þik ollum þiodum ædra þeim er aa iordu ero. ok munu koma yfir ydr allar hans blezaner ok munu gripa þik. ef þu giorir hans bodord. Blezadr skaltu uera i borg ok blezadr vtan borgar. Blezadr se aauoxtr kuidar þins ok blezadr auoxtr iardar þinnar ok fenada þinna. Blezadar se iardir nauta þinna ok sauda ok riettir þeirra. Blezadar se bygghlodur þinar ok leifar þeirra. Blezadr siertu inngangandi ok suo utgangandi. Falla mun gud lata þina ouine i þinu augliti. þa er vpp risa i moti þier. Um eina gautv munu þeir koma i moti þier. enn um .vii. munu þeir flyia af þinu augliti. Senda mun drottinn blezan sina yfir burd þinn. ok bleza mun hann þier aa þeirri iordu er þu bygguir aa. Drottinn mun þik upp uekia ser i helgan lyd. suo sem hann suardi þier. ef þv vardueitir bodord drottins guds þins. ok gengr þu i hans gautum. þa mun allr lydr virda suo. at guds nafn er yfir þik kallat. ok munu aller þik hrædazt. Drottinn mun þik gnægta ollum godum hlutum af aaueksti kuidar þins ok audxti fenada þinna ok auexti iardar þinnar. ok drottinn suardi fedrum þinum at hann gæfi þer. Vpp mun drottinn luka fehirdzlu sina inu beztu himins. at hann ueiti regn aa iordu sinne. at hann bleze ollum uerkum handa þinna. ok morgum monnum muntu fe lana. enn þu munt at engum þurfa fe at lani at taka. Drottinn mun þik setia i hofut enn eigi i hala. ok iafnan muntu yfir odrum vera enn eigi undir. Ef þu hefir bodord drottins guds þins. þau er ek byd þer i dag. ok vardueitir ok giorer vel ok hneigir þu huorki af þeim til hægri handar ne vinstre. ok fylgir þu eigi skurgodum ne blecktu. þa mun sia blezan oll yfir þik koma.

142. Enn ef þu villt eigi heyra rodd drottins guds þins. suo at þu giorer oll bodord hans. ok vardueitir þu eigi giafir þessar er ek byd þier i dag. þa munu koma yfir þik allar boluaner þessar ok munu gripa þik. Boluadr muntv vera i borg ok utan borgar. Boluod mun vera bygghlada þin ok hennar leifar. Boluadr mvn vera aavoxtr quidar þins ok audxtr iardar þinnar. Bauluadar munu uera iardir nauta þinna ok sauda. Boluadr muntu vera utgangandi ok inngangandi. Senda mun drottinn yfir þik sullt ok þungr ok aauit um aull uerk þin þau er þu gerir. þar til er hann knosar þik ok glatar skiott firir hinar uestu putlingar þinar. i þeim firirlieztv (mik). Vit teingdi þer drottinn skelmisdrep. þar til er hann eydir þik af þeirri iordu er hann gaf þier. Liosta mun drottinn þik med ridusott frosti ok bruna. hita ok hryggiligu lopti ok rydi. ok muntu sekiazt til þess er þu deyr. Himinn se eirligr sa er yfir þier er. Gefi drottinn skur iordu þinne. ok hann lati nidr stiga molldausku af himne yfir þik. til þess er þu knosazt. Seti drottinn þik fallanda firir fiandr þina. Vm eina gautu muntu vtganga i mot þeim. enn vm .vii. gautur muntu flyia ok dreifazt af aullu riki iardar. ok hræ þitt mun vera fædzla fuglum himins ok dyrum. ok eingi mun þik fra þui leysa. Liosta mun drottinn þik med hrufu Egiptalandz a þeim hluta likama þins er taud fara aa brutt fra þer. vella muntu hrufu ok vogi. suo at þu munt eigi heill uerda. Liosti drottinn þik vitleysi ok hugarædi. ok þreifir (þu) aa midium degi suo sem blindr er vanr at þreifa i myrkrum. ok eigi greidir þu gautur þinar. Bera skaltu hadung aa huerri stundu ok þraunguazt af ofrafli. ok eigi skal þik leysa. Konu mvntv eiga ok annar madr mun med henni sofa. Hus muntu upp gefa. ok i þui muntu eigi byggia. Wingard muntv grodrsetia. ok aungvan auoxt muntu af honum taka. Uxi þinn mun hauguenn uera firir þinu augliti. ok ecki muntu af honum eta. Asni þinn mun tekinn vera at þier siaanda. ok ecki muntu af honum audlazt. Saudir þinir munu teknir vera af ouinum þinum. ok eingi madr mun rietta þitt mal. Synir þinir ok dætr munu herteknar vera af utlendum monnum at asiandum augum þinum ok þrottnandum af augliti þeirra aa aullum daugum. ok eigi se styrkr i þinne hendi. Ok lydr mun eta auoxt iardar þinnar ok aull erfidi þin. at þu berer iafnan hadungar ok þraunging kome yfir þik aa aullum daugum. ok undrandi vit ogn þa er augu þessi munu sia. Drottinn liosti þik enni vestu hrufu a getnadarlim ok lærum. suo at þu verdir eigi heill allt fra ilium ok til huirfils. Drottinn mun leida þik ok konung þann er þu munt setia yfir þik til þeirrar þiodar er þu ueiz eigi skyn aa. ok aunguir frændr þinir ero. ok muntu þeim þiona ok vtlendum godum triam ok steinum. ok glatadr muntu vera i uidri iordv ok skrauksaugum ollum lydnum þeim er gud leidir þik til. Morg sad muntu i iord kasta. ok muntv þar litid gott aftaka. þuiat locuste mun þin sad eta. Vingarda muntv grodrsetia. ok eigi muntu þar af uin drecka. ok eigi muntu þar gott af taka. þuiat madkar munu þat eyda. Vitsmiorstre muntu setia i endimorkum þinum. ok eigi muntu af vitsmiorui audlazt. þuiat vitsmioren mvnu nidr renna ok farazt. Sonu ok dætr muntu eiga. ok aungvar nytsemdir muntu þadan hafa. þuiat þeir munu þrælkadir vera. Aull tre þin ok auoxtv mun ryd eyda. Vtlendr madr sa er med þer er aa þinne iordu mun opp stiga yfir þik ok mun verda þer ædri. enn þu munt nidr stiga ok uera honum minne. hann mun af þer fe taka. enn þu munt ecki af honum hafa. hann mun uera i hofud en þu i hala. Koma munu yfir þik allar boluanir þessar. ok ofsækiendr munu þik gripa. til þess er þu ferzt. þuiat þu hlydir eigi rauddu drottins þins. ok eigi vardueitir þu bodord hans ok astgiafir. Maurg undr munu þier verda ok þinu kyni allt at eilifu. þuiat þu þionadir eigi gudi þinum drottni i fagnadi ok gledi hiarta þins firir gnott allra audræda. Þiona muntu ouinum þeim er gud mun þier til senda i sullt ok þorsta ok nockleik ok allra hluta fatæki. Gud mun setia iarnligt ok yfir suira þinn. at hann knosi þik. Leida muntv yfir þik þiodir af fiarlægum ok af ollum enum yztum herudum iardar i liking fliugandi arnar med gny. þess gny muntv eigi mega skilia. Su hin huarkuænta þiod mun eigi gomlum uægia ne ungum myskunna. Su þiod mun suelgia auoxtu iardar þinnar. þar til er þu ferst. ok munu þeir þar eigi eptir lata uin ne hueiti eda vidsmior. eigi naut ne saudi. þar til er hann drepr þik ok knosar i ollum borgum þinum. Nidr munu briotazt styrkir ok hafir uegger borgar þinnar þeir er þu treystizt. A allri iordu þinne mun vm sitiazt firir innan hlid þin aa allri iordu þinne þeirri er drottinn gud mun gefa þier. Eta muntu auoxtv quidar þins ok holld sona ok dætra þinna i þreyngingum ok audn þeirri er fiandmenn þinir munu gera þer. J þinu kyni mun fædazt vitlaus madr ok lostafullr hardla. sa er ofunda mun brodur sinum ok konu þeirri er huiler i hans fadmi. at eigi gefi hann þeim af holldi sona sinna. þui er hann mun eta. þuiat hann mun ecki annat hafa enn vmsat ok fatæki. þuiat ouinir þinir munu þik eyda firir innan hlid þin. Vng kona ok audskæd matti eigi inn ganga yfir iord. ok eigi matti festa fotspor fota firir blautleik ok mikinn meyrleik. hon mun aufunda manni sinum þeim er huiler i fadmi hennar yfir blodi sonar ok dottur ok i ofati annarra. þeir er vt ganga af midiu kuenna hans. ok yfir sonum þeim er bornir ero firir fatækis sakir allra audræda ok umsata. ok audn su er þraungua mun þik af ouenium þinum firir hlidin. Nema þu vardueitir aull ord laugmals þessa. þau er ritud eru aa þessi bok. ok hrædizt þu nafn guds dyrdligt ok ogurligt. auka mun drottinn sar þin ok sar konu þinnar ok sona þinna. ok þola munu þau enn uestu siukleika. ok snua mun hann til þin allar kualer Egiptalandz. þær er þu hrædizt. ok þer munu vit festazt allar sottir ok sar. Ok þau er eigi ero ritud i þesse lagabok ok munu þau leida yfir þik ok knosa. til þess er þier erut fair eptir i tolu þeirre er fyrr uoru suo margir sem himintungl. Firir þui munu þessir hlutir yfir þik koma. er þu vart ohlydinn rauddu guds drottins þins. Suo sem gud gladdizt vel vit ydr giorandi ok margfalldandi. ok suo mun hann glediazt ok drepandi ydr ok nidr snuandi. at þer færizt aa brutt af þeirri iordu er ydr var til tignar gefin. Dreifa mun drottinn þig i alla lydi ok af ofanuerdri iordu allt til inna ydzsta endimarka hennar. ok muntu þa þiona vtlendum þiodum þeim er þu ueizt eigi deili aa ok eigi fedr þinir. þuiat þu munt þiona triam ok steinum. Med þeim þiodum muntu þiona. ok eigi mun þar uera hvilld spora fotar þins. Þuiat drottinn mun þar gefa þier hrætt hiarta ok þrotnandi augv ok eyda aund af hatri. ok lif þitt mun suo uera sem þat hangi firir þier. þuiat þu munt hræddr vera aa degi ok nott. ok eigi muntu trua þinv life. Vm morgin muntu segia. huerr mun mer gefa at lifa til aptans. ok at apni muntv spyria. huer mun mer gefa at lifa til morgins. Þessa hluti muntu segia firir ogn hiarta þins ok firir þa hluti er þu munt sia firir augum þinum. Drottinn mun leida þik med skipastol aptr aa Egiptaland. ok um þa gautv er drottinn sagdi at þu mundir eigi sia hann optar. Enn þar munu þier selldir uera ouinum þinum til þræla ok ambatta. ok eingi mun ydr þadan leysa. Þessi ero ord sattmals þess er drottinn baud Moysi. at hann lysti firir sonum Jsraels aa iordu Moab umframm um þat sattmal er gud baud aa fiallinv Oref.

143. Ok er Moyses hafdi þessa hluti mællt vit lydinn. þa mællti hann. Himin ok iord nefni ek i uætti. at ek hefi skyrt firir ydr lif ok dauda. boluan ok blezan. Velit þier ydr lif. at þer lifit ok kyn yduart. Elski þier drottin gud yduarn ok hlydit honum ok festizt honum vit. þuiat hann er ydart lif ok langleikr daga yduarra. at þier megit byggia aa iordu þeirri er hann gaf ydr ok suardi fedrum ydrum Abraham. Ysaac ok Jacob. Ek hefi nu hundrat ara ok .xx. ar. ok mun ek nu eigi leingr lifa. þuiat drottinn sagdi mier. at ek mvnda eigi fara yfir Jordan. Drottinn gud yduar mun firir ydr fara. hann mun af ma allar þioder þessar. ok munut þier þær eignazt. Ok Josue mun ydr styra. þuiat gud hefir honom þat ualld gefit. Giore þier styrkliga ok karllmannliga ok hrædizt eigi asionv fiandmanna yduarra. þuiat gud drottinn mun uera yduar leidtogi. Eigi mun hann ydr firirlata. Moyses mællti þa vit Josue. Styrkstu ok uer styrkr. þuiat þu munt leida lyd þenna aa þa iord er drottinn hefir suarit fedrum þeirra. þu munt landi skipta ok hlutum aa kasta. huert huergi skal eiga. Moyses ritadi laug guds aa bok ok baud lærdum monnum. at þeir legdi þa bok i sattnals aurk ok vardueitti þar. Moyses orti þa cantica Audite celi at heyranda aullum Gydinga lyd. Eptir þat mællti gud vit Moysen. Stig vpp þu aa fiallit Aabarim. þat er aa iordu Nebor ok Moab gagnuart Hiericho. ok sier þu iord Canaan. þa er ek sel i hendr sonum Jsrael til eignar. þar skaltu andaz aa fiallinu. suo sem Aaron þinn brodir andadizt aa fiallinu Hor. ok var þar nidr lagdr af lydum sinum.

144. Moyses blezadi sonum Jsrael adr hann andadizt ok mællti suo. Drottinn kom þu af Sina. ok rann vpp af Sir firir oss. Hann uitradizt aa fialli Faraan. ok þusund heilagra manna med honum. Elldlig laugmal er i hendi honum enni hægri. elskadi hann her alla lyde. Helgir menn ero i hans hendi. taka munu þeir af hans læringu er nalgazt fotum hans. Moyses baud oss laugmal erfd Jacobs fiolda. Þat laugmal mun vera med hinum riettlatazta at samansomnudum sonum Jsrael. Life Ruben ok deyi eigi. ok se litill i taulu. Sia er blezan Jude. Heyrdu drottinn raudd Jude. ok leidtu hann inn til lyds þins med hendi. Hann mun beriazt firir honum. ok fulltingiare hans mun hann vera i gegn motstodumonnum hans. Vit Leui mællti Moyses. Algiorleikr þinn ok læring þin af helgum manni þinum. þann reyndir þu i fyrstu ok dæmdir vit votn gagnmælis. Hann sagdi fuadur sinum ok modur sinne. Eigi veit ek ydr. eigi veit ek þa. ok eigi vissv þeir sonu sina. Þeir vardueittv mal þitt. sattmal þitt vardueittv þeir ok doma þina. heyrdu Jacob laugmal þitt. heyrdu Jsrael. setia munu þeir forn ok reykelsi yfir alltari þitt. Blezadu drottinn ok styrk lid hans. ok tak þu drottinn verk handa hans. Liostu drottinn bak ouina hans. ok eigi rise uel þeir er hann hata. Moyses mællti vit Beniamin. Enn astsamligazti drottinn mun byggia med honum traustliga. suo sem (i) brudhuilu. aullum degi mun hann þar dueliazt. ok medal axla hans mun hann huilazt. Moyses mællti vit Joseph. Af blezan drottins er iord hans. af eplum himins ok daugg ok diupe liggianda. af eplum oc aauexti solar ok tungls. af huirfli fornra fialla. ok af eplum eilifra halsa. ok af iardar aauoxtum ok fyllingv hennar. Blezan hans sv er vitradizt i rvnni. hon mun koma yfir Joseph ok hans hofud ok yfir huirfil Nazarei medal brædra sinna. Fegrd hans mun uera suo sem frumgetins gridungs. horn hans munu uera sem horn rinocerotis. Med þeim mun hann stinga allar þioder allt til iardar enda. Þesser ero fioldar Effraim. ok þessar þusundir Manase. Moyses mællti vit Zabulon. Gledizt þu Zabulon (i) utfor þin(ni). ok Ysachar i budum þinum. þar mun kalla lydi til fiallz. sæfa munu þeir taufn riottlætiss. [Þeir munu suge miolk i aagang siofar ok folgnar fehirdzlur sanda. Moyses mællti vit Gad. Blezadr se Gad i vidleik. suo sem leo suo huildizt hann. ok tok hann armlegg ok huirfil ok sa hann haufdingskap. ok þat er i hans hlut var kennari skapadr. leitadi hann med hofdingium lyds sins. ok gerdi drottinn riettlæti ok dom sinn med Jsrael. Moyses mællti vit Daan. Dan er huelpr hins oarga dyrs. fliota mun hann aurliga af Basan. Moyses mællti vit Neptalim. [Gnott áuaxtar mun hann eignazt aa morni ok middegi. Moyses mællti vit Asser. Blindr se Asser medal sona likandi brædrum sinum. ok vokva mun hann fot sinn i vitsmiorue. iarn ok eir skulu klædi hans. Elli þin mvn vera suo sem æskv þinnar dagar ero. Eigi er annar gud sem gud ins riettlatazta. himins vppstigari. fulltingiare þinn. mikileikr hans [mun um sky renna. bygd hans [uppi ok vndir eililir armleggir. Brvtt mvn hann reka af þinu augliti ouin þinn ok segia mun hann farztv. Byggia mun Jsrael styrkliga einn. Avga Jacobs aa iordv hueitis ok vins. ok himnar munu þyckna af daugg. Sæll ertu Jsrael. heyrdu lydr. huerr er þer likr. þu er greidizt af drottni. skiolldr fulltings. þar er ok suerd dyrdar þinnar. Neita munv þik ouinir þinir. ok þu munt troda halsa þeirra.

145. Ok er Moyses hafdi þetta mællt. þa ste hann vpp aa fiallit Nebor aa huirfil Faska gagnvart Hiericho. ok syndi gud honum alla iord Galaath allt til Dans iardar. Neptalim ok iord Effraim ok iord Manase. ok alla iord Juda allt til ins yzta siofar. ok austrhalfur ok vidleik vallar Hiericho Palma borgar allt til Segor. Drottinn mællti vit Moysen. Sia er iord su er ek suarda ok gaf Abraham Ysaac ok Jacob ok kyni þeirra. Nu sattu þat augum þinum. Enn þu munt eigi koma fotum þinum aa þat. Þa andadizt Moyses þar aa fiallinu þionn drottins at bioda(n)da gudi. ok var hann grafinn i dal Moab iardar gagnuart Fotor. ok eingi madr veit huar hans grauf er allt til þessa dags. Moyses hafdi hundrat ara alldrs ok .xx. ar. þa er hann andadizt. Eigi daucktuzt augu hans. ok eigi losnudu hans tenn ne hreyrnudu. Lydrinn gret andlat Moysis aa vollum Moab .xxx. daga. Josue son Nuns fylldizt af spekter anda. þuiat Moyses setti hendr sinar yfir hofud honum. Synir Jsraels ueittv Josue hlydni ok giordu suo sem gud baud Moysi. Eingi spamadr var iafn vit Moysen i Gydinga laugum sa er (gud) uisse andliti til andlitz i ollum teknum ok undrum. þeim er gud gerdi um hann aa Egiptalandi Faraoni ok hirdmonnum hans ok ollu landi hans ok mikinn krapt ok iarteignir þær er Moyses giorde at aasiaanda ollum Gydinga lyd. Ok firir þa hluti alla se almattigum gudi lof ok dyrd nu ok iafnan. þat se ok veri an enda. Amen.

---

Fotnoter