Böglunga sögur (Skálholtsbók yngsta)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Norsk.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Dansk.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Bỏglunga sỏgur


Albert Kjær


Kristiania, 1910


Bỏglunga sỏgur

1 (1).

Þᴀᴛ sama sumar, er Suerʀeir kongr andadizt wm warith ꜳdr, war Hꜳkon til kongs tekinn, son Suerʀes kongs, ꜳ Eyraþingi. Huʀfu at þui ʀꜳdi med honum allir hỏfdingar þeir, er ꜳdr hỏfdu þionad Sueʀʀi[1] konge; hỏfdu þeir styrck mikinn. Nỏckuru fyrr hafdi anndaztt Sigurdr lꜳwardr, son Suerris kongs; hann ꜳtti eptir son þann, er Gutthormur het. Þꜳ er Suerrir kongr sath wm bergith, sem fyʀʀ war ʀitad, þꜳ war Jnge til kongs tekinn ok war ꜳ Wpplondum. En er hann spuʀdi, ath Suerʀir kongr war ꜳ brauth[2] farinn oʀ Wikinne, foʀ Jnge þꜳ j Wikinna ok dualldizt þar til er hann fʀetti andlꜳth Suerris kongs. Eptir þat ʀedo Baglar til skipa þar j Wikinne ok fengu þꜳ enn [micith lid; en er þeir ætludo nordr til Biorguinar; þeim (sic) byrʀiade[3] helldr seinth. En er frett kom til[4] Biorguinar wm ferd Bagla, þꜳ war fyrir Sigurdr kongsfrænndi. Hann ꜳtti systur[5] Suerris kongs; Helga het modir hans, dottir Sigurdar kongs. En er hann spurdi til Bagla, foʀ hann moti þeim med myklo lide ok storum skipum ok mỏrgum. Hann fann Bagla sudr ꜳ Jadre ok ellti þꜳ wpp af skipum sinum, en tok ỏll skipin ok fe þat, er ꜳ war. Jnge flydi fyrst j Wik austur, þadan til Wpplanda, ok lꜳ wm sumarith wpp j Miors. Þar war hann suikinn afh sinum mỏnnum sialfs. Gunnaʀ lest het madr. Hann hafdi Jnge kongr ꜳdr settan ser hid næsta ok hafdi marga hluti giorth wel til hans. Jnge war dʀepinn af bondum, þar sem heitir hin Helga ey j Mioʀs. Eptir þat eyddizt flockrin allr. Stucko þeir or landi, er mest woru sakbitnir, sumir sudur[6] |[7] til Danmerkr, en sumir lengra brauth. Margʀeth drottningh, er ꜳtt hafdi Suerrir kongr. [Foʀ hun (sic)[8] eptir andlꜳth hans austur ꜳ Gautland ok hafdi med ser Kʀistinu, dottur þeirra Suerris kongs, ok margar giorsimar, er Suerrir kongr hafdi ꜳtt. Dualdizt hun þar wm warith. Þetta sama sumar[9] for Hꜳkon kongr nordan allt austur til Wikr ok sath þar wm sumarith lengi. Hann senndi ord byskupum ỏllum þeim, sem werit hỏfdu j missætti wit Suerri kong, ath þeir skylldi koma ꜳ hans fund, ok mundi hann giora sætt wit þꜳ, sem Suerrir kongr hafdi ʀꜳd til gefith. Hann senndi ord eptir Kʀistinu, systur sinne, ok tok hana at naudigre drottningu ok wardveitti kost hennar. Foʀu byskuphar heim til stola sinna ok giordozt astuinir kongs. Hakon kongr foʀ wm haustid til Biorguinar ok sath þar wm wetrin; giordizt hann bratth winsæll hỏfdinge. Þat haust kom wtan af Jslande Gudmundr Aʀason ok war kioʀinn til byskups yfir Nordlendinga fiordung. Kongʀinn tok [wit][10] honum blidliga; war byskupsefnni med honum wm hʀid ok war hinn mesti win hans sidan. Einaʀ prestur ꜳtti systur Hꜳkonar kongs.[11] Hann hafdi syslo sudr ꜳ Rogalandi ok war hinn mesti hỏfdingi. Hann hafdi micla wirding af konge. Maʀgir woru adrir hỏfdinghar af Birkebeinum: Hꜳkon galinn, Petur steypir, Sigurdr kongsfrændi. Hʀoar kongsfrænndi, Eyuindr prestzmꜳgr ok maʀgir adrir gỏfgir menn.


2 (2, 3).

Eʀlingr het madr, er kalladr war steinweggr. Hann [war ʀeiknadr[12] son Magnus kongs Erlingssonar. Hann war j geymslo ꜳ Windlandi j tuʀnni einum. Maʀgreth het kona vindwersk; hun kom [honum][13] þadan med þeim hætti, at þau ʀistu sundr klædi sin ok lỏgdu j streingh; foʀ hann wth wm glugg einn ok o[f]an[14] fyrir steinwegginn; en festrin wannzt æigi til jardar, ok fell hann þꜳ ofan ok lamdizt j miodmenni. En med þui ath nꜳtinn war myrk, þꜳ komzt hann j brauth ok kom fram j Danmỏrk. Si|[15]dan war hann kalladr Erlinghur steinweggr. Sumar þat, er Hꜳkon kongr war j Wikinne, kom Eʀlinghur steinweggr wm haustid ꜳ Skꜳneyʀi ok biʀtte fyrir Noʀdanmỏnnum[16] ætt sina. Buduzt honum þeghar margir menn til fylgdar; en hann sagdizt æigi wilia ʀeisa flock moti Hꜳkone konge, medan hann væʀi kongr yfir Noʀeghi[17]. For hann[18] þadan til Kaupmannahafnar ok waʀ þar wm wetrin. Hakon kongr for wm haustid til Biorguinar ok sath þar wm wetrin. Um sumarit eptir foʀ hann til [Wikr austur ok sat þaʀ wm wetʀinn j Biorguin (sic)[19]. Þat haust war Eʀlingur ꜳ Skꜳneyʀi, sem fyʀʀ war sagth. Þꜳ kom austan af Gautlandi Margreth drottning til Biorguinar ok sath þaʀ wm wetrin[20]. Lagdizzt helldr þungt ꜳ med þeim Hꜳkone konge. Wm wetrin ꜳ jolum feck Hꜳkon kongr sott suo haʀda, at hann feck æigi styrth ser. Leth hann þꜳ færa sigh wpp til borghar ok lꜳ þar litla stunnd, ꜳdr en hann anndadizt. Þath waʀ[21] hinn ꜳtta dagh jola. Hann war jaʀdadur j Kriztkirkiu. Stodu menn miogh hrygguir yfir greptri hans, þuiath hann war miogh winsæll. Litilatuʀ war hann wit alþydo ok hꜳttagodr, hraustur j mannʀaunum, sigrsæll sem ꜳdr er sagth, ath Suerrir kongr wæri; þotti þat jafnan traust Birkebeinum, sem hann war, þegar hann waʀ æigi sialfur wit. Þat war kenth Margreto drottningu, ath hun hefdi ʀꜳdith mann til ath suikia konginn j dryck. Þann mann toku Birkebeinar ok baru þeim sỏkum; en hann baud skiʀsluʀ fyrir. Þui kom suo, ath hann fastadi til jarns ok bar þath allskỏruligha; en er hỏndin war leyst, þꜳ war hun miog bʀunnin. Eptir þat war hann tekinn ok fluttur wth til Biorguinar ok drekt þaʀ ꜳ woginum.


3 (4).

Þᴀᴛ sama sumar toku Birkebeinar ser kong þar j Biorguin, son Sigurdar lꜳwardz, þann er Gutthormur het. Hann war þꜳ barn ath alldri; en fyrir flockinum woru þersir hỏfdingiar: Hakon galinn, systurson Suerris kongs, Petur steypir, annaʀ systurson hans; hann ꜳtti Jngebiorgu, dottur Magnus |[22] kongs. Þersir woru ok hỏfdingiar med flockinum: Sigurdr kongsfrændi, Eyuindr preztmꜳgur, Einar kongsmꜳgr, Hʀoaʀ kongsfrændi ok margt annaʀa ʀikismanna. En er þeir menn spurdu þetta hỏfdingiaskipti, er fyʀʀ hafdi[23] werith med Bỏglum, þotti þeim þꜳ ser ecki friduænligt med Birkebeinum, ok foru or lande sudr til Danmerkr. [En þeir sumir, Þorleifur Skꜳlppur ok þeir Ỏnundaʀ linzz (sic)[24], Oddr ʀunnr[25], Aʀnbiorn traull, kuomu til Erlings steinueggs j Kaupmannahỏfn; þa hofzt flockrin. En er þat spuʀdizt, þꜳ dreif maʀgth manna til þeirra, þat er ꜳdr hafdi fylgth Bỏglum. Þeir sendo bod nordr j Wikana til wina sinna ok stefndu þeim til Aalaborgar wm fỏstu. Þar kom þꜳ af Noreghi Hreidar senndimadr, [Jons son drottningar[26], Sỏlfue Disaʀson, Philippus af Weiginne[27]. Þa lyptu þeir þadan ferdinne medur skwtnaherʀinn. En er þeir kuomu j Wikina, þꜳ geck allt folk wnndir þꜳ, ok foru suo austuʀ[28] til Osloaʀ. Þar war þꜳ fyrir Nikulꜳs byskup. Þꜳ beiddizt Erlingr byskup, at hann skylldi giora skiʀsluʀ til fadernis honum; en byskup willde þat æigi at giora skiʀsloʀ j Oslo. Genghu þa ath sueitarhỏfdingiar ok fulltingdu mꜳli Eʀlings. Kom þꜳ suo, ath byskup bad hann bera jarn j Borgh, ef hann willdi. Foʀ Eʀlingr þꜳ til Borgar ok fastadi þar til jarns. Þꜳ kom Nikulꜳs byskup þar, er hann skylldi taka wit jarne. Þꜳ sagdi byskup, [ath hann[29] skylldi ecki jaʀnn bera: far nw til Tun[s]bergs[30] ok ber þar jaʀn, þuiath þar mun koma Danakongr; skal hann siꜳ jarnburdinn. Þꜳ foʀ Eʀlingr til Tunsbergs ok beid þar Danakongs. Hỏfdu þeir kongr ok byskup giorth þetta ʀad med ser, ath kongr skylldi fara til Noregs ok hafa med ser Philippum, son Simunar Kꜳʀasonar, systurson Jnga kongs Haʀallzsonar, frænda Nikulꜳs byskups, ok skylldo þeir hallda hann til kongs. Þat war wm warith fyʀir Botholfswỏku, er Waldimar Danakongr kom til Tunsbergs ok hafdi meiʀ en þriu hunndruth skipa ok for allspakliga. Þꜳ fastadi Eʀlingr til jarns annath [sinn][31] ok bar jaʀnit wel ok skỏʀuliga. Sꜳ þꜳ skiʀslor hans kongr ok byskup; en er hann skylldi hỏndina leysa, |[32] þa setti kongʀinn wopnadan her wmhuerfis kirkiuna, ok ef Erlingr yʀdi æigi skiʀ, þꜳ war audsæʀ hans kostur. Hann ward allwel skiʀ ok war þann dag j bodi kongs; at þeirri weizzlu gaf Danakongr honum halfan fiorda tugh skipa med ỏllum ʀeida. Eptir wm morgu[n]inn[33] war blꜳsith til Haugaþings[34]; en ꜳdr þingith wæri, hafdi Nikulꜳs byskup þui til leidar komith, ath Philippus frændi hans war tekinn til jarls. Het byskup þui, ath hann skylldi weita þeim medur allann sinn styrck, ok war þꜳ Eʀlingr til kongs tekinn. Þꜳ gaf hann Filippo jarlsnapn (sic) ꜳ þui sama þingi. Eptir þat foʀ Danakongr apttur til Danmerkr; en lid dʀeif til Eʀlings kongs ok giordizt honum handgeingnir. Þꜳ geck til hannda honum Aʀnbioʀnn, son Jons Gecksonar[35], [Helgi son[36] (sic), Aasbiornn kantifa[37], Gyʀdr[38], Gutthoʀmur þinur[39], Oʀmur langi, Þordr docka, Simun kyʀ, Benidickt af Gumanesi, Kolbeinn[40] ʀaudi, Gyrduʀ skialge. Þeir hỏfdu allmikith lid ok fritth. Aa bak Jonswoku foru þeir yfir til Borghar ok ꜳttu þar Borgaʀþingh, ok war þar Eʀlingr til kongs tekinn, en Philippus til jarls. Sidan foʀu þeir appttur til Tunsbergs. En er Birkebeinar spurdu þath, stucko þeir allir or Wikinne ok nordr til Þrandheims, sumir til Biorguinar. En er Birkebeinar spurdu, ath Danaherʀ lꜳ j Wikinne, sneru þeir þꜳ nordr til Þrandheims, eʀ ꜳdr sꜳtu j Biorguin, ok duolduzt þar wm sumarith. Þat sama sumaʀ[41] andadizt Guthormur kongr þaʀ j Þrandheimi. En Birkebeinar stefndu þegar Eyʀaþingh; war þaʀ Þorir eʀkibyskup ok allr fiolde hinna witʀuzztu bonda j Þrændalỏgum. War þa ʀætt wm kongstekiu. Hakon galinn hafdi þꜳ fengith[42] fru Kristinar. [Sagdi eʀkibyskup, at þui willdo flestir lidsmenn ok bænndr Hakon til kongs kiosa[43]; en eʀkibyskup mællti j moti. Woru þꜳ nefndir til: Sigurdr kongsfrænndi, dotturson Sigurdar kongs Haralldzsonar, ok Petur steypir, systurson Suerris kongs. Jnge het son Cecilio kongsdottur, bʀodir Hꜳkonar galins ok son Bꜳʀdar Guthormssonar; hann war þar þꜳ j kaupangi. En med þui ath hann war þrænskr at ætt, þꜳ willdo |[44] bændr hann hellzt til kongs taka. Þat war ok eʀkibyskups vili, þuiath Jnge hafdi ꜳdr werith med honum. War þꜳ Jnge til kongs tekinn. En med þui ath hann war æskumadr micill ok ecki ʀeyndr j [hiʀdstiorn, en j annann stad war[45] vandi mikill j ath bindazt fyrir flockinum, er ofridr war micill, þꜳ war ʀꜳd lidsmanna, at Hakoni, brodr sinum, gæfi Jnge kongr jarlsnafn, ok suo war giorth. Eptir Olꜳfswỏku for Eʀlingr kongr ok Philipus jarl ok Nikulꜳs byskup ok allr herr þeirra or Tunsbergi med halfan fiorda tugh skipa, ok foʀu nordr med landi ok toku leidangʀa ok allaʀ kongsskylldir; þeir foru helldr tomliga. En er þeir [foru til Tunsbergs[46] (sic), þꜳ woru j borginne Birkebeinar[47], Dagfinnur[48], Þorgrimur af Lianesi, Þordr bragi[49] ok næʀ tuo hundrath manna. Gengu Baglar[50] wpp j bæinn ok sottu wpp til borgar, ok skutuzt ꜳ. Þꜳ mællte[51] Eʀlingr steinweggr wit Bagla: Skiotid æigi ꜳ þꜳ, þuiath þeir eru worir menn. Baglar suofu jafnan ꜳ skipum wm nætur, sumir wit ackeʀi, sumir vit Munkabryggiuʀ[52], en woru j bænum wm daga ok foru optth wpp til borgar ok skutuztt ꜳ; wrdo nỏckuriʀ menn sꜳʀir, en sumir fellu. Einn dagh ʀero þeir Eʀlingr kongr ꜳ nỏckurum skwtum jnn at Holmme ok lendo wit Kongsbʀyggiuʀ[53] ok gengu wpp til Kriztkirkiu. Þat sꜳ Birkebeinar ok gengu j moti þeim, ok skutuzt ꜳ; en er þeir sꜳ, at þeir hỏfdu litid lid, þꜳ hlaupa Birkebeinar ꜳ þꜳ ok weita þeim ꜳʀꜳs harda, suo ath Baglar hrucko fyrir ok ꜳ kaf. [Eʀlingr kongr hliop ok ꜳ kaf, Eʀlingr ok sumth lidith[54], en sumt fell, sumir nꜳdu skipunum [ok woru dregnir j skip wpp. Foru þeir wit þat til lids sins. Þa spurdu þeir[55] Eʀling, huort þat wæri enn kongsmenn, er j borginne woru. Hann segir, ath suo war. Nwckuru sidar foru Baglar or bænum nordr med landi ok settu syslomenn j herut. Þeir foru allt nordr j Rugsund ok lagu þar næʀ þʀiaʀ nætur[56]. Þꜳ tok Nikulꜳs byskup landskylldir sinaʀ. Þꜳ kom at þeim leidangur micill; þꜳ kom til þeirra Lodinn bondi af Lyckium[57], [Nikulꜳs bonde[58] Botholfsson ok Kauʀlungr, brodir hans, Jndʀide[59] hegri, |[60] Kꜳlfr af Hỏʀnum[61]. Þꜳ spurdo þeir, at Birkebeinar hỏfdu tekid ser kong ok jarll. War þetta ʀꜳd Nikulꜳs ok kongs at fara apttur til Biorguinar ok winna borgina; sigla þeir nw sudr til Biorguinar ok lỏgdu jnn j Laxxawogh[62]. Byskup hafdi þar einn mann[63], er giora kunne maungo. Kuezt hann þar hafa brotid med marga borgh. Þꜳ woru fluttir storvidir til borgarennaʀ ok tekid til ath bwa wm slỏnguna. Þetta war kallat mỏnguhaust. Þꜳ kom sw niosn til bæiar, at sen war siglingh Birkebeina nordan wm Stwfafiord[64]. Leth byskup þa blꜳsa til styʀimannastefnnu. Spurdi hann þꜳ, huat mỏnnum þætti ʀꜳdligth. Kongʀinn sagdi þat sitth ʀꜳd, ath þeir bide þar ok helldi þar oʀustu wit Birkebeina; fylgdo þui ʀꜳdi adrir. Byskup mællti: Ef þw will beʀiazzt wit sæborgir[65] Birkebeina, þꜳ muntu æigi þurfa optar at giora ʀꜳd fyrir þeʀssum mỏnnum, sem nw fylgia þer. Tỏkum helldr annath ʀꜳd sem skiotazt. Setium wpp segl wor ok siglum j Wik austur; beʀiumzt þar wit Birkebeina, ef þeir sækia þangat eptir oss. War þꜳ þat ʀꜳdit, ꜳdr sleith stefnnunne. Þeghar leth byskup wpp setia tiolld ꜳ skipe sinu, ok snero wth or woginum, sidan huerr ath ỏdrum. Foru þeir nætur ok daga, til þers er þeir kuomu til Tunsbergs. Foʀ[66] byskup jnn til Osloaʀ[67]. Birkebeinar kuomu til Biorguinar litlo sidar, en Baglar woru ꜳ burtth; þeir hỏfdu micith lid ok stoʀ skip. Þottuzt þeir æigi mega ʀekazt eptir þeim ꜳ wetraʀdagh; duolduzt þeir j Biorguin wm hrid ok sneru þo apttur nordur ok sꜳtu j Þrandheimi þann vetur, en Baglar j Wikinne, en a Wpplỏndum huorirtueggiu.


4 (5).

A[68] Wpplỏndum woru þersir af Birkebeinum: Wlfur hane[69], Haʀalldr keʀʀa[70], Gudleikr flotbytta ok enn fleiʀi sueitarhỏfdingiar, en af Bỏglum war Þoralldi Guguson[71], Gudleikr skʀeidungur, en ꜳ Hringaʀiki Benidict afh Gumanesi, en ꜳ Walldresi Jon suarti[72]. Þeir felldo wm wetrin Naʀfua spioth ok margth manna med honum; en sumir kuomuzt wndan [ok stucko ofan j Sogn[73]. [Optth woru þar atferdir ok elltingar wm wetrin; toku huorir menn fyrir ỏdrum. Sath Eʀlingr kongr wm wetri[n][74] j Tunsbergi[75], en wm wo|[76]ʀith eptir pꜳska giordi hann[77] fra ser skwtur ok lettiskip; þar ʀedo þeir fyrir Aʀnnbiorn Jonsson, Nikulꜳs Botholfsson, Lodinn stallaʀe, Gryrdr Benteinsson, Atle[78] gridkona. Þeir hỏfdu ꜳtian skiph ok ætludo til Biorguinar ok foru skiotth. En er þeir kuomu fyʀir Fiolbyʀio, spurdu þeir, ath Einar kongsmꜳgur war medr sueith manna j Stafangri ok hafdi ecki spurth wm ferdir þeirra. War þat þꜳ ʀꜳds tekith, ok sigldu wm daginn fyrir Jadaʀ, en wm middagsskeid til stadarins. En er Einar feck niosn af Bỏglum, þa war hann ꜳ sættarstefnnu nỏckurʀi ok ætladi, at æigi mundi suo skiotth ath bera. En er [þeir sꜳ[79] skipin, þa hlupo þeir j Suithunskirkiu ok jnnaʀ j stỏpulinn; en Baglar bʀuto wpp kirkiuna ok budo þeim Einari grid. [En þat ward ath lyktum, at þeir gengo[80] oʀ stỏplinum ok jnnaʀ j saunghusit. Wann Einaʀ þꜳ eid ath Suithuns skrine ath beriazt[81] alldri j moti Eʀlinge konge. Sidan foru þeir wth oʀ kirkiunne medur hann. Willdo hỏfdingiar hallda grid wit hann; en lidsmenn ʀedo, ok war hann drepinn. [Drepnir hỏfdu werith fiorir hans sueitunghar[82], er ꜳdr hỏfdu werith teknir or kirkiunne; en grid hỏfdu næʀ fim tigir manna[83]. Þar toku þeir leidangur micinn, er Einar hafdi saman dregith wm allt Rogaland, [ok micith fe annath, er Birkebeinar ꜳttu ok bæiarmenn[84]. Snero Baglar þꜳ apttur til Tunsbergs.


5 (6).

Þᴇiʀ Birkebeinar bvdo wth leidangri allt nordan or lande, ok foʀ[u][85] wm warith sudr til Biorguinar, ok hỏfdu allmicinn[86] styrkk bædi lids ok skipa ok duolduzt þar litla hʀid, adr þeir foru austur til Wikur. Petur steypir tok syslo þꜳ, er Einar hafdi hafth, ok setti þar til [Lem (sic), systurson sinn[87], ok Þorkel pʀefisdreka[88]; en Petur for austur med konge. Baglar woru j Tunsbergi ok hỏfdu bwit skip sin ok ætludo nordr. En er þeir spurdu til Birkebeina, ꜳttu þeir tal sin milli; sagdi Nikulꜳs byskup, at ecki war annath ʀad en fara sudr til Danmerkr ok beriazt æigi wit ofʀefli; wꜳ þat þa ʀꜳds tekid ath sigla sudr til Halllandz[89]. Birkebeinar kuomu til Tunsbergs ok ꜳttu |[90] þar Haugaþingh. War þar Jnge til kongs tekinn, en Hakon til jarllz. Lỏgdu þeir þa wndir sigh alla Wikina ok settu menn j sysloʀ. Þꜳ foru þeir yfiʀ til Borghar ok ꜳttu Borgaʀþingh; war þꜳ Jnge til kongs tekinn, en Hakon til jarllz. Foru þeir apttur til Tunsbergs; en er Baglar spurdo þetta, giora þeir ʀꜳd sitt. [Foʀ þꜳ[91] Philippus jarll nordr j Wikina ok medr honum Aʀnbiornn Jonsson, Philippus af Weiginne[92] ok Hʀeidar senndimadr, Nikulꜳs Botholfsson, Atle gridkona, Helgi Biʀgisson[93]; þeir hỏfdu .xx. skip. En kongʀinn war eptir ok sumth lidith. Nikulꜳs byskup war farinn sudr til[94] Kaupmannahafnar. Baglar foru nordr sem skiotazt ok ætludo at koma ꜳ wvarth; en er þeir kuomu [til Hafsteinssunda[95], þꜳ spurdu þeir, at Birkebeinar woru ecki austan fiaʀdar. Þeir bido þar nætur ath sigla yfir fiordinn. Þꜳ siglde kongʀinn[96] sunnan at þraum[97] (sic) ok fram j sundith. Þa woknudo Baglar ok bꜳdu ath leggia. Kongʀinn[98] siglde fram or sundino[99] ok yfir fiordinn. Þꜳ wisso Baglar, at niosnin mundi komin fyrir þꜳ til Tunsbergs. Baglar brugdo wit skiotth ok sigldo eptir konginum[100]. [Kongr[101] war þa fyrir Bʀimsteine[102]; en er Baglar sꜳ, at ecki tioade eptir ath hallda, þꜳ snero þeir apttur til Hafsteinssunnda ok sidan sudr j Wik ok apttur til kongs. Litlo sidar foʀu þeir aullo lidino yfir til Limafiardar ok woru lengi wm sumarith j Aalaborgh[103]. Kom þar Nikulꜳs byskup. Þa leiddiz lidinu at liggia þar; foru þeir apttur j Wikina. Þa foru þeir nordr j Haugasund[104] fʀa Kongahellu ok gengu þar ꜳ land, en sendu skipin sudr til Halllandz, ok þar medr Lodinn stallaʀa ok Hallbioʀn traull med tuo hundrat manna. Sigldo þeir sudr j Nizze[105] ok settu þar wpp skipin. Þaʀ kom Nikulꜳs byskup ok geck þar af[106] Bokaskreppunne. For hann landvegh austan j Wikina; en Baglar foru nordr j Vikina, en sumir hid ytra medur smꜳskwtur, ok funduzt j Borgh. Flutto þeir skipin wpp j ꜳna ok suo j Eyiawatnid, þadan wpp j Miors, suo nordr ꜳ Heidmork; en er þeir kuomu nordr at Ham|[107]enndum[108], þꜳ war drepinn Oddr tannr[109], Þorgeiʀ[110], Gudleikr flotbytta. [Hlupo þar or skoginum fiorir menn ok þeghar apttuʀ j skoginnum[111]; en Baglar foru nordr til fiallz ok ofan j Vppdali, suo til Orkadals, þadan jnn til kaupangs. Sumar sueitir Bagla foru af Wpplỏndum ok ofuan j Hardangur; þar woru þeʀsser sueitarhỏfdingiar: Sauʀkir snꜳpur, Simun wxxi, Eʀlingur skammhꜳls[112], Augmundr eikilundr[113]; þeir hỏfdu þriꜳtige manna ok drapu Eʀlingh biʀkibein ok son hans. Þꜳ spurdu þeir til Þorkels ok hans forunauta ok foʀu at leita þeirra. En þeir Þorkell woru wit halfann þʀidia tugh manna ok hỏfdu ʀodrarskip ok lꜳgu wit Augualldznes ok hỏfdu tialld ꜳ landi. Baglar lỏgdu ath with bæ ok gengu fyrir wikina ok toku fyrst wordinn; sidan felldo þeir ꜳ þꜳ tialldit. Þar fell Þoʀkell ok ỏll suetin; en Baglar foru ꜳ Wpplỏnd. En Baglar þeir, er nordr foru, kuomu til kaupangs ok fengu æinga mothstỏdu ok duolduzzt þaʀ wm hʀid. Þeir letu stefnna Eyʀaþingh, ok kom fꜳtt. Þar war Eʀlingur til kongs tekinn, en Philippus til jarllz. Woru menn þꜳ sendir j sysloʀ ok fengo litid fe or herudum. En er Birkebeinar spurdu, at Baglar hỏfdu farit nordr wm fiall, þꜳ skipto þeir lide; foʀ Jnge kongr nordr, en Hꜳkon jaʀll med sumth lidit foʀ sudr til Hallsnæss[114] ok kom þar ath þeim, eʀ skipanna gættu j Nizze[115]. Fell þaʀ af Bỏglum .xxx. manna; en allt annath flydi a land wpp. Þaʀ fell Aʀnbiorn tʀaull. Jarll tok þar ỏll skip bonda ok Bagla ok suo Bokaskreppuna byskups; brenndo þeir sum, en sum hỏfdu þeir med ser[116]. Foru þeir þꜳ apttur j Wikina. Tok hann þa landskylldir; sidan wm haustid for hann nordr til Biỏrguinar. Jnge kongr foʀ nordr til Þrandheims. Baglar hỏfdu giorth niosn ꜳ Mæʀi, Aasbiornn koppur[117] ok [Þoralle skinhringh[118] (sic) med fimm[119] skwtur; þeir sꜳ, at Birkebeinar sigldu fyrir Stim; ʀero Baglar þꜳ nordr. En er Birkebeinar[120] sꜳ þat, þꜳ ʀoa þeir eptir þeim ok ellttu þꜳ allann daginn; su|[121]mir ʀero jnn til Þingwallar. Þaʀ war Guthormur þware; hann hafde haft [syslo Birkebeina[122] (sic); þeir elltu[123] þꜳ þaʀ wpp. Fell þaʀ Guthormur ok sum sueitin. Sid wm kuelldit lỏgdu þeir at Solskel, þeiʀ Aasbioʀnnn koppur; en wm nottina kuomu ath þeim Birkebeinar ok elltu þꜳ þar wpp, en gættu eyiarennaʀ wm nottina. Wm morguninn ʀannzsỏkudo þeir eyna ok drapu flest allt manna. Aasbioʀnn komzt wndan ok nỏckuʀiʀ menn adrir. Þꜳ foʀu Birkebeinar nordr ok toku eina skwto af Bỏglum nordr wit Agdanes. Foru menn jnn til bæiar; en er Baglar sꜳ þath, foru þeir or bænum wpp wm bʀw, [suo wpp wm Selabw[124] ok austur wm Skꜳneyiarsido[125] til Eystridala, [suo ꜳ fiall ok Heidmỏrk ok til Osloar, ok sꜳtu[126] j Eynni miclu miogh til jola. Wm jolin woru þeir j Oslo. Jnge kongr war þann wetur j kaupangi, en Hakon jarll j Biorguin. Aadur wm haustid, eʀ Baglaʀ woru wpp elltir j Nizze[127], foru þeir allir mædiliga. Þeir kuomu fram j Hliodhwsum[128] wm kuelldith. Þar woru Birkebeinar fyrir ꜳ tueimur skwtum; Hallwardr hlidarfaxxi war fyrir þeim. Wrdo þeir æigi fyʀʀ waʀir wit, en Baglar kuomu at þeim ok drapo þar flesta alla, nema þꜳ, er ꜳ kaf hlupo, ok þꜳ, er wppi woru j bænum. Baglar toku skipin ok ʀeʀo wpp j ꜳna ok allt til Dalforssnaustz[129] ok settu þar wpp skwturnar ok brendo, en foʀu þꜳ wpp ꜳ Maʀkir ok suo nordr ꜳ Eidaskogh til Wpplannda ok hittu konginn j Miors. Hallwardr hlidarfaxxi komzt wnndan, þuiath hann hafdi werit i bænum wppi ꜳdr.


6 (7, 8).

Þᴇghar ꜳ bak jolum foru syslomenn i sysloʀ. Philipus af Weiginne[130] hafdi Borgharsyslo; hann leth giorꜳ tuæʀ skwtur, Aasbioʀnn koppur æina skwto, Þoʀalldi Augoson eina skwto, Oʀmur langi[131] æina skwto, Þorsteinn þiofur æina skwto, Jon drottningh tuæʀ skwtur wit Elfi, Gudwlfur ꜳ Bꜳcka[132] ok Gwnnaʀ Aasuson tuæʀ skwtur, Hʀeidar senndimadr tuæʀ skwtur, Philippus jarll [tuæʀ skwtur[133], Þordr docka eina skwto, |[134] [Hundolfur hetta ok[135] Gunne langi tuæʀ skwtur j Skidunne, Gyʀdr Benteinsson[136] æina; allz woru giorfaʀ tuæʀ ok .xx.; en kongr feck til flest allt lidith. Foru nw sudr eptir Wikinne ok allt svdr til Kongahellu næʀ midre fỏstu; kuomu þar allaʀ skwturnar. Sidan [foru þeir[137] medr skipum nordr j Wikina ok kuomu til Tunsbergs þridia dagh j efstu wiko. [Frettu Birkebeinar þꜳ[138] skipagiordina. Ætludo þeir, ath Baglar mundi oʀ landi farneʀ, er þeir hỏfdu austur farith. Baglar foʀu langafriꜳdagh or bænum [yfir til Odinseyiar[139] ok foru annann dagh pꜳska j Grindholmasund. [Þadan sigldo þeir friꜳdaginn westur j Þoʀsey[140], en laughardaginn j Poʀtyʀio, drottinsdagh j Esiuneseyiar[141]. Þa war saman komit allt lidith. Þeir hỏfdu tuo skip ok .xx. Þa sagdi kongʀinn, at hann willdi nordr j landit. Þeir hỏfdu giorth fʀꜳ ser skwtur, Simun kyʀ Ragnarsson ok Aʀnþoʀ foka j Biargheimsheradi eina skwto. Þersi ætlun þotti mỏnnum misjafnt ʀꜳdligt. Þridia daginn for kongʀinn j Randaʀsunnd; en eptir lꜳgu j Esiuneseyium Oʀmur langi, Ragnar Gamalsson, Gunnaʀ Aasuson, Benidict afh Gumanesi med fiorum skwtum. Þꜳ spurdu þeir, at [Þorgils woru nordr farnir ok dregith[142] (sic) saman leidangr mikinn[143]. War þꜳ siglt fyrir dagh, ok kuomu snemma nordr j Huituʀ[144] ok spurdo, ath þeir Þorgils woru nordr farneʀ med leidangrin. Reru þeir þeghar eptir þeim; en er þeir kuomu ath Foksteinum[145], þa sꜳ þeir, hwar byrdingar ʀero[146] wm kuelldit j Eikundasund. Þat bar til tidenda, þa er Baglar giordu skwturnar, þꜳ hafdi [Jon][147] drottningh syslo austur wit Elfui. Hann foʀ wm wetrin medr sueith manna. Hann kom til þers bonda, er Þrandr het; hann atti konu frida. Jon kalladi þau ꜳ tal vpp j eitt lopt. Geck husfʀeyia fyrst jnn, þꜳ Jon; þa snerist hann wit bonda ok hʀatt honum wt, en læsti loptid. En er bondi taldi at, þꜳ gaf |[148] Jon honum skulld ꜳ; leth Jon þꜳ taka hann ok binda j hʀosshala ok draga hann suo til skips; hann leysti sigh halfʀi mỏrk gullz. Ok sio nottum sidar þꜳ Jon weizzlu, þar sem heitir at Foʀsolu[149]. Geck hann wpp til kirkiu ok annaʀ madr med honum; en Þrandr ok þeir atta saman lꜳghu þar skamt fra ok sꜳ til ferda Jons. Þꜳ hlupo þeir til kirkiunar ok jnn; en Jon hljop jnnaʀ j saunghhwsit. Þrandr skauth ath honum spiote; af þui ward hann sꜳʀ; hliop hann þꜳ wth wm saunghusdyʀnar ok Þrandr eptir honum, ok felldu hann wt ꜳ akre æinum. Þrandr hio hỏfud af honum. Jon war flwtur til Kongahellu ok jardadr þaʀ at munklife; en Þrandr foʀ til Birkebeina. Gunnbioʀnn, bʀodir hans, [ok][150] Sỏlfue Disaʀson hefndu[151] Jons ok dʀapu .xi.[152] menn, en fothiuggio siau.


7 (9-11).

Þᴀ eʀ Baglar hỏfdu legit j Eikundasunndi, þꜳ sigla þeir þadan fimta daginn nordr fyrir Jadaʀ j Huitingseyiar ok wm kuelldith nordr j Kaʀmsund. War þꜳ suo myrkt, at fꜳr einar skwtuʀnar hellddo j sundit. Sumth lidit hafdi siglth jnn i Fylinsfiord, ok kuomu æigi fyʀʀ j Karmsund, en[153] ꜳ leid kuelldit. Reʀo þeir nordr j Siggiarwogh ok ꜳttu þar styʀemannastefnnu ok tỏludo þꜳ wm, huort þꜳ skylldi snwa til Bioʀguinar edr nordr þadan. Spurdo þeir, at Hakon jarll war j bænum ok hafdi ecki frett af þeim; woru[154] þeʀss [fleiʀi fwsare[155] at snwa þangat. Hʀeidar senndimadr mællti j moti, kalladi ʀadligra at leita þaʀ eptir, sem kongʀinn war. Þat war ʀꜳd tekid, ok lagu þar wm daginn ok nottina[156] med. Drottinskuelldit foru þeir nordr j Skalawik. Þa giordu þeir skwtur jnn j Grafdal ok toku þar tuo menn ok flutto wth til lidsins. Þeiʀ, [sem oʀ bænum kuomu[157], sỏgdu, at niosn waʀ kominn jarllinum, ok allt folk wæri j safnadi j[158] Kristzkirkiugardi. Þa waʀ ʀadagiord micil. War kongr fws til bæiar; en Hʀeidar lꜳtti, ok woru þaʀ wm |[159] ʀꜳd hans hỏfd. War þa sett wpp segl ok snwith wth wm Wolunes[160] ok[161] fyrir wtan Fenhʀing ok suo ꜳ þiodleid. Þʀiꜳ byrdinga hittu þeir j Wikinghawogi af Birkebeinum ok drapu þaʀ af nỏckura menn; en sumir hlupo wpp j eyna. En Baglar lỏgdu mꜳnadaginn ath kuelldi j Skwtosund ok lꜳgu þar wm nottina. Nỏckuʀir menn genghu vpp til bæiar ok sỏgduzt wera Birkebeinar ok spurdu tidinnda. Bonnde sagdizt [flutt hafa bref til jarls j Wogsey ok sagdi[162], hwar þeir mundu wera wm nottina. Baglar foru þegar ok drꜳpu þꜳ, en flutto Eʀlinge kongi brefin. Waʀ þar ꜳ, ath Hakon jarll sendir kuedio Jnga kongi, bʀodr sinum, ok bad hann suo warazt, ath Baglar fæʀi sunnan, ok [wisse æigi[163], hwert þeir mundi stefnna; [en þeir [hafa][164] lid litid ok smꜳ skiph; þarf æigi at ottazt þꜳ. Þʀidia daginn ʀero þeir nordr j Angur[165]. Þꜳ kom ꜳ anduidʀe, suo byrdingar sigldu j moti þeim wit tuo ʀif. Þꜳ spurdo Baglar or Boʀhund[166], ath þar war dreginn saman safnadr mikill, ok þar war [tuitughsessa ein[167]. En midwikodaginn war ꜳllhuast a nordan. Þa ʀedu þeir til, ok ʀak þꜳ apttur ỏll skipin, nema Philipus jaʀll ꜳ fioʀum skwtum, ok kuomu þeir æigi fyʀʀ til Boʀhunndar[168] en wm nottina ok drapu þar .xviij. menn, en toku leidangur ok brenndu langskiph. Fimta daginn ʀere kongr nordr j Yxnney ok lꜳ þar vm nottina. Þꜳ spurdo þeir nordan or kaupangi, ath Jngi[169] kongr skylldi giptta Sigride, systur sina, Þorgrime af Liꜳnesi, skylldi þꜳ afla at bʀulllaupi friꜳdaginn, suo þat, at Birkebeinar hỏfdu giorth [skip j Weey[170]. Þeir giordo þangat Philipus af Weiginne ok Þord docku med tueimur skwtum. Friꜳdaginn at kuelldi ʀann ꜳ byʀ, ok ʀero þeir j Lyngur[171]; en þeir Philipus kuomu wm kuelldit til Weeyiar ok lỏgdu j hinn ytra woginn; en Birkebeinar ꜳttu skwto j hinum jnnʀa woginum. Fengu Baglar fꜳtt afh mỏnnum; [þeir toku leidangrin þar[172] oc micit fe annath[173], en brendu skipin. Woru þeir þaʀ wm |[174] nottina. Friꜳdaginn at kuelldi ʀann ꜳ byʀiargol. Þarꜳ droghu Baglar wpp segl sin ok sigldo nordr wm nottina. Mꜳttu þeir æigi ʀannsaka bæinn, ꜳdr en liost war ordith. Jon angradr hafdi þaʀ werit hans j sueith. Þeir kuomu j Weggiadarsund[175]; lusto þꜳ wedr, ok suiftu til eins ʀifs ok lỏgdu þaʀ wm daginn j Weddey ok mỏtuduztt þar ok giordu ʀꜳd sin. Þꜳ sagdi Aʀnbioʀn Jonsson[176] ok Hʀeidar, ath þat wæri ʀꜳd ath bida lidsins, þuiath eptir hỏfdu werit tuæʀ skwtur sudr j Fiordum, ok þeir Philipus[177] woru æigi eptir komnir. Þeir hỏfdu .xiiij. skwtuʀ. Betri þicke mer, sagdi kongr, [i nott[178] fioʀtan skwtur til bæiar, en hꜳlfu fleiʀi ꜳ morgin. Ok er þeir woʀu wit bwnir, gangha þeir til skipa sinna, winda wpp segl sin ok sigla nordr ok lỏgdu jnnan wndir Agdanes wm kuelldith. War þꜳ skipad til atlỏgu. Þa taladi Lodinn stallare ok sagdi, at þeim[179] wæri ʀꜳd at fara jnn til bæiar ok leggia wtan ath Eyʀum [gegnth Gilldisskꜳla ok gangha wpp, hwat sem fyrir war[180]; ok er betra ath falla med dreingskap en ʀekazt her medur landi fram leingr, ok þo hitt likara, ef wer flyium, at bædi ʀeki oss Birkebeinar ok bændr; en wera kann, ath þeir hafi ỏnghua niosn af oss ok ligge fyrir daudadrucknir, sem likligt er, at margr hafe æigi sparat at giora sigh druckinn afh mide ok wine, er hwarki man skorta. Kongssueitin ok hans merki[181] skal fara wpp wm westra stræti, en jarll ok Aʀnbioʀn wm nyrdra stʀæti. Aʀnnþoʀ[182] foka ok Simun wxxi, þeir hỏfdu eitt skip, þeir skulo ʀoa til ꜳʀennaʀ ok gegna, ef menn hlaupa þar ꜳ sunnd. Þetta war wm [kuelldith, er[183] myrkua tok. Sigldo þeir þꜳ jnn eptir fiʀde. Hꜳkon jarll hafdi latid giora þʀenn bref j Biorgum ok eitt ꜳ ỏllum[184]; [en Baglar hỏfdu tekid brefin, sem ʀitad[185] war[186], en ỏnnuʀ brefh [hỏfdu komith[187] til kongs; hinu þʀidiu hỏfdu farith seinna. Laugardagh at kuelldi [k]uomu[188] brefin til Jnga kongs; lꜳs hann wpp ok syndi þat |[189] hỏfdingium. Redu menn þat, ath blꜳsa ollu lidinu wth til Gilldisskꜳla[190] wm kuelldit[191], en er Þorgrimur wisse þat, þa bad hann kong, ath æigi skyllde spilla weizzlunne; sagdi, ath hann skylldi til gʀeida, at werdir wæri ỏʀuggir, ok hans sueith skylldi waka med wopnum; sagdi, ath Baglar munndo seigi þoʀa at fara til kaupangs at fiolmenni þui, sem þar war. Kongʀinn war miogh druckinn ok allt lidith. War þat af talid, ath blꜳsa lidino j safnadinn. War setid lengi; en þeir, eʀ wordinn helldo, sueitungar Sigvallda kaʀlls, sỏgduzzt seigi wera skylldari en adrir menn ath waka ok drucko sigh ofæra. War þꜳ æingi wỏʀdrin[192] gʀeiddr [ne ʀannzsakadr[193]. Kongr suaf j gardi Sigurdar suardaga. Baglar sigldu jnn [yfir Fladka a fiordinn ok jnn medur Gaulaʀꜳs miogh til Jlu; lỏgdu þeir þa seglin[194] ok biugguzt wm. Þa kom drifuel micith, ok war allmyrkt [hinn efra hlutur (sic) nætur[195]; þꜳ greiddu þeir athʀodrinn, sem ætlad war. Reʀo þeir Aʀnnþoʀ til ꜳʀinnaʀ, ok er þeir kuomu j osinn, willde Aʀnþoʀ seigi wpp leggia; [waʀ þaʀ bwit til athgỏngu. Þꜳ ʀed Aʀnþoʀ[196], at æigi war wpp lagth. Annath lidit lendi wtan ath Eyʀum ok hlupo fyrir bord, þegar skipin kenndu nidr, huerr oʀ sinu ʀwme, ok foru suo wpp j bæinn, sem til war skipath. War þꜳ blzꜳsinn heʀblꜳstur; en allth war hliodkyʀth fyrir j bænum. Foru þeir med opi ok kalle wpp wm stʀæti ok bruto husin [ok foru allt wpp j Kristzkirkiugard[197]; þꜳ hafdi ecki fallith manna. Þa foʀu þeir wth apttur wm akʀa [fyrir ofan[198] bæinn; [fellu þeir þꜳ, en æigi kuomuzt ꜳ ʀꜳs wndan oʀ bænum[199]. Foʀu Baglar þꜳ annath sinn wtan wm stʀæti; fell þꜳ margth manna. Þordr Fengeiʀsson[200] fell fyrst wti fyrir gardi sinum ꜳ nedra stʀæti. [Þa funndo þeir a efra stʀæti Þoʀgrim af Bianesi[201] (sic) ok þꜳ fioʀa saman ok felldo þꜳ þʀiꜳ[202]; en er Baglar hlupo fram [yfir, þꜳ[203] komzt Þorgrimur j braut ok war sꜳʀ miogh. Jnge kongr suaf hiꜳ frillu sinne ok fꜳtth manna; er hid fyrsta kom |[204] heropit, þꜳ wỏktu konurnaʀ hann, en kongʀinn waknade allseinth ok mællti næʀ j ovitinu: Hwat, hwad? Herra, sỏgdu þæʀ, wfridr er kominn j bæinn. Þꜳ hliop hann wpp ok til dyʀanna ok heyʀdi bʀakith; hliop hann þꜳ at hwsamotino ok þaʀ wpp a þekiuna ok lꜳ þar, medan lidit foʀ wt wm gardinn. En er kyʀdizt ꜳ stʀætino, hliop hann ofan ꜳ bryggiu[r]nar[205] ok wth ꜳ ꜳna. Þaʀ lꜳgu skipin nỏckur wm ackeri, ok sueif honum þar at, ok tok wm stʀeinginn ok willde fara vpp i skipit. Þꜳ losnadi linbʀok hans, ok sueifh henne wm streinginn; war æinn madr ꜳ skipinu ok mællti til hans: Hallt æigi stʀeingnum, madr! Faʀ helldr leid þina! Kongʀinn þagdi wit; en kaupmadrinn [skauth wndir hann forkenum[206], suo at hann ward laus wid stræinginn; þꜳ tok kongr til sundz. J þann tima hliop fiolde mannz ꜳ ꜳna, sumth fyʀʀ enn kongr, en sumth sidar. Kongrinn for yfir ꜳna ok geck wpp j backann; þꜳ fell hann ok mꜳtti æigi ganga; leid at honum bædi kuldi ok mædi. Þꜳ sꜳ hann wpp fara Jfuar fliodakoll. Kongʀinn mællti til hans: Jwar, hiꜳlp meʀ! Hann suaradi: Mier mun egh fyrst hialpa, ef egh mꜳ, ok geck sidan j brauth. Nỏckuru sidar kuomu menn afh ꜳnne; war þar fyrir Reidwlfur Baʀdarson[207], ok geck vpp ath konginum ok mællti: Eru þer þaʀ, herra? Suo kỏlludo þer migh j gæʀ, sagdi kongr. Reidwlfr mællti: Ok suo erut þer, ok suo skulut þer wera, medan wit lifum bꜳdir. Hann tok afh ser yfirhỏfnina ok sueipade wm konginn; þꜳ tok hann skautin ok bʀꜳ wm heʀdir ser ok bar konginn ꜳ bake ser, ok fluttuzt suo wpp ꜳ Skyssꜳs[208]. Þar feck kongʀinn eyk ok sleda ok klædi, sem þeir þuʀftu; Reidwlfr hafdi ꜳdr æigi mæiʀ en hosuʀ ok skyʀtu. Reidulfur foʀ medur konginn jnn ꜳ Strind. Sigurdr[209] (sic) kaʀll ok þeir niv saman worduztt j loptti Sigurdar eikiʀunnz ok fellu þar allir. Bergsueinn langi, merkismadr Jnga kongs, fell ok; en er Baglar gengo fra honum, þꜳ toku konur nỏckuraʀ merkith af bellti honum |[210] ok geymdo. Kolbeinn beckur[211] ok þeir þriʀ[212] saman woru sottir ꜳ stʀætinu wit Gʀegoriuskirkiu ok fellu þar; [Kolbeinn fell j kirkiugaʀdinum[213]; Eyuinndr feykir[214] ok þeir .viij. saman fellu ꜳ akrinum[215]. Halluʀadr hlidarfaxxe ok þeir þriʀ saman fellu ꜳ stʀætinu wit Kʀosskirkiu; [Jon skecki fell einn samth j loptino fyrir nedan torgh[216]. Birkebeinar hỏfdu safnnazt saman wth ꜳ akrinum ok næʀ fiorir tigeʀ manna. Þar war Sigurdr skialge ok[217] Þoʀgils skockur[218], Þorfinnr lwdrsueinn. Þeir hlupo jnn j bæinn ok felldo mann j geilunum [af Bỏglum[219] ok annann ꜳ stʀætinu jslenzkann, er Kolskeggr het. Þꜳ hlupo Birkebeinar at gaʀdzhlidenu, þa er Sigualldi kaʀll war sottur; en gaʀdrin waʀ allr fullt af Bỏglum. Gudwlfur af Blackastỏdum snere wth j gardzhlidinu ok skauth fyrir sigh skilldenum, en lagdi med suerdinu; lagith kom a Ỏʀnolf j ennith fyrir nedan stꜳlhwfona. Þꜳ stucko Birkebeinar ꜳ brauth, ok kuomuzt flestir allir j Kristzkirkiu; en Ỏrnwlfr hafdi hlaupid ꜳ ꜳna ok fannzt [ỏdru megin[220]. Konur nỏckuraʀ sỏgdu Bỏglum, at Jnge kongr wæri j Mariukirkiu. Þꜳ hlupo þeir til ok hiuggo saunghussyllurnaʀ; þꜳ waʀ wp lꜳtinn kirkian. Woru þar jnne syslomenn tueiʀ, Oleifur[221] or Liꜳʀaudum[222] ok Jfvar dinolaws[223], ok þeir .ix. saman. Oleifur[224] waʀ skotinn j augat jnn j kirkuna, en allir woru drepnir. [J Olꜳfskirkiu woru þeir Biꜳlfe skinnstackr ok þeir þrettan saman, ok woru allir drepnir[225], j Andʀeskirkiu Bꜳʀdr[226] stꜳlppe ok þeir fiorir, waʀ[227] hỏgguinn ok ward wit hinn hraustazti: þriʀ woru drepnir, en hinn fioʀde handhaugginn. Drottinsdaginn er liost war ordith, skipttu Baglar bænum med ser j fiora stadi ok suo lidinu til ath ʀannzsaka bæinn. Hafdi kongʀinn æina sueith ok hlaut hinn efʀa hlvt bæiar, Philipus jarll adra, Aʀnbiorn ok Gudwlfur hina þridiu, Hʀeidar ok Philipus afh Weiginne hina fiordu sueith. Þeir Phillipus ok Þordr hỏfdu komit sunnan wm morguninn til bæiar. Þꜳ woru brotin wpp husin. Fa|[228]nnzt þa margt manna; war flest tekith ok drepit. Þeir toku þar mikit fe. Annan dagh wikunnar genghu þeir til skipanna. Woru þa sett fram skipin þau, er þeir willdo med fara. Kongʀinn hafdi Gullbringuna, en jarll Gestaskꜳllkinn[229], Aʀnbiorn Daʀhettuna, Hreidar Hirtuna[230]. Mỏrg hafdu þeir storskipin, Philipus af Weiginne Ognarbrandinn, [ok þeir Gudulfr af Blackastỏdum hỏfdu eitt skip[231]. Þeir brendu Kladan ok Elfʀina[232] [ok hid þridia skwtoʀ nỏckuraʀ[233]. Baglar lꜳgu hueria nꜳtt wth wit borgh; en wm daga biuggu þeir skipin. Midwikodag war borit hlutskiptti wt j Gilldisskala[234]; fimta daginn ok friꜳdaginn, laugardaginn war skipth. Þar woru þriw hundrut hringabryniuʀ ok brynnhosuʀ. Þar waʀ allmicith fe, suo at æingi hlaut minna fe en þriꜳʀ meʀkur edr fiorar.


8 (12).

Þᴇiʀ Jnge kongr foru af[235] Strind hid efra til Gaulaʀdals. Dreif þꜳ lid [til][236] hans þat, er wndan komzt, ok suo bondaheʀʀ, suo ath hann hafdi meiʀ en .xx. hundrut manna. For hann [jnn til bæiar. Annan dagh wikunnaʀ lỏgdu Baglar[237] wth til Holms; þridia daginn lỏgdu wth þeir til Agdanes. Þeir hỏfdu haft or bænum lid þat, er fengu, ok foru sudr med lande. War þꜳ bodith wt leidangri, ok toku huern mann, er þeir fengu. [Reʀo þeir þꜳ nordr til Stims[238]. Hꜳkon jaʀll biozt, er hann fʀꜳ tidinndin, ok for nordr fyrir Stadi. Rero þeir ꜳ sker, ok brauth skipit, ok tynduzt .xu. menn. Ỏnnuʀ skipin ʀero at ok toku menn af kafe ok suo fe; war þar skipith eptir lꜳtid. En jarll for noʀdr; en er hann kom nordr fyrir Stim, þꜳ siglde hann [nordr fyrir þiodleid[239] (sic). Baglar lagu wit Maʀkaʀholm; en er þeir sꜳ siglingh jarls, ʀero þeir nordur ok stefnndu [fyrir jnnan[240] Langeyiarsundi[241]. Jarll lagdi at j Sneggiardalsundi[242]. Þꜳ sꜳ þeir skip Bagla ok þottuzt æigi hafa lid til at beriazt wit[243] þa ok ʀero nordr a fiordinn allt at Hamars[244] (sic); en Baglar ʀero eptir þeim. Þa stefndu Birkebeinar wt til Ædeyiar. Geck þꜳ wedrit ꜳ westur; kuomu þeir þꜳ se|[245]glum wit; en Baglar sneru apttur. For jarll nordr, en Baglar sudur til Biorguinar. Þꜳ sath j borginne Suertingr ok Þorir brase, Jfwar guse, Eiʀekr [j Nizze[246]. Baglar woru j bænum vm daga, en suofu ꜳ skipum wm nottina ok hỏfdu[247] mikith lid. Oʀmur langi kom austan til Biorguinar med Margretu kongsdottur, konu Philipus af Weiginne. Litlu sidar hellt hann wỏrd ok sueitunghar [hans ok Benidict[248] af Gumanesi; hann war þꜳ austan kominn. Þeir kuomu med sueitirnaʀ wpp ꜳ Backa ok helldo þar wỏrdinn. En er borgharmenn sꜳ þat, þꜳ hlaupa þeir ofan ꜳ þꜳ; en Baglar oku wnndan. Þar fell Ormur langi. Optth war þat ꜳ sidkuelldum, er Baglar woru drucknir, þꜳ hlupo þeir wpp til borgar; woru þꜳ sumir meiddir, en sumir drepnir.


9 (13).

Hꜳkon jarll biozst nordan wm [fimm wikna skeid[249]; woru þꜳ ʀeist skip j kaupangi. Jarll foʀ nordan, er hann waʀ bwinn, ok hafdi langskip[250] ok .xiij. skwtur; en er hann kom sudr wm Stad j Hindeyiar, þꜳ leth hann eptir ỏll skipin hinu stærri, en [hafdi][251] þat lidit med ser, sem hraustaz er; en hann senndi apttur Andres dritskit[252], [Benidict þiof ok bad þa fara[253] nordr til Þrandheims sem skiotazt; en jarll for med skwturnar sudr. Baglar ꜳttu tuær skwtur j Miadarsunndi[254]; þui[255] (sic) styrdi Marteinn soddi ok Kolbeinn[256]. Þeir jarllinn ʀero wndan[257] ꜳ Sognsia. Þꜳ ʀero Baglar sudr, en jarll eptir þeim j Keilustraum. Rere Kolbeinn wpp ꜳ sker; toku þeir jarll skwtuna, en drapu þꜳ flesta alla. Þeir Marteinn baru niosnn til bæiar wm kuelldith; en er jarll ʀere ath Hꜳeynni, þꜳ ʀero þeir jnn j Aʀnaʀfiord. Ruddo þeir þa skipin, en fꜳlu ʀeidann ok leto þar eptir menn at gæta, en gengu sudr yfir fiallit ok kuomu adra natt [j Wikina[258] (sic). Baglar hỏfdu skipat þar allt sinum mỏnnum. War kongʀinn wppi j Mariukirkiugarde; [en gardaʀ woru[259] giorfir þaʀ, sem miste[260] husanna. War þar mikit lid fyrir jnnan. Jaʀllinn ok Philipus af Weiginne woru fyrir ofan Nikulꜳskirkiu ok hỏfdu þaʀ ꜳdr fylkingh. Wm morguninn tỏluduzt þeir wit; Baglar budo Birkebeinum ofan ath ganga; Birkebeinar sỏgdu, ath þeir mundo ofan ganga. Baglar |[261] hỏfdu meiʀ en .xx. hundrat manna ok allt wel bwith, en Birkebeinar .vi. hundrut. Þeir hỏfdu tuo merki; foʀ Petur steypir med ỏdru. Hann sneri hid efra j mot jaʀllinum; en Hꜳkon jarll geck ofan at Kopre. Philipus flydi, þeghar er saman kom lidit, ofan j bæinn ok suo wth eptir stʀæti, en sumt jnn. Hꜳkon jarll geck ath ok brauth flekana. Þꜳ hrucku Baglar wndan. Baglar hỏfdu tekid j kaupangi Þorfinn lwdrsuein ok lwdrin Anduoko, er ꜳtt hafdi Suerrir kongr. Eʀlingur kongr bad hann blasa, þegar jaʀllinn gengi ofan; en hann kom æigi wpp hliodinu j lwdrinn, ok komzt æinghi[262] blꜳstrin wpp. Birkebeinar sottu ofan wm gardana; en þꜳ ward ecki af widtỏkunni, ok flydi allr mwgrin. En er kongʀinn for ofan wm[263] Mariukirkiu, þꜳ mællti Þorfinnr lwdrsueinn[264]: Herra, sagdi hann, hlaupum jnn j kirkiuna. Kongʀinn [hliop þo leingra en Þorfinnr[265]. En er jarll kom ofan j gaʀdinn, þꜳ hlupo Birkebeinar wt or kirkiunne til hans. Bles Þiorfinnr þꜳ Andwoku, suo sem hann willdi. Þꜳ for flottinn ofan wm Kriztkirkiu[266] [ok ofan wm Miklabæ[267]. Þar war þrongt wm hlidit; fell þar margth, ok lꜳ huerr wm[268]; giordizt þar walkostur mikill. Jarllinn komzt wpp ꜳ hwsin ok ofan wm loptin ꜳ bryggiuʀnaʀ; ward hann miog sꜳʀ. Wppi j Lafranzkirkiu fell Þordr docka ok Benidict af Gumanesi, Gunni langi ok enn nỏckuʀir menn. Þꜳ ʀedu Birkebeinar til ath hỏggua walkỏnstinn. Þꜳ mællti einn madr: Hỏguit æigi! sagdi hann, worir menn eru. Nw leto þeir af ath hỏggua; en Baglar hlupo ꜳ fætur, huerr sem mꜳtti. Komzt þꜳ margt wndan; enda fell margth. Þa hlupo Baglar wth a skipin, en Birkebeinar wth ꜳ bryggiuna ok toku festaʀnar ok drogu ath ser skipin; en Baglar wỏrduzt. Leto þꜳ gangha huorirtueggio þat, er til wopnna hỏfdu, hiuggo[269] festarnaʀ ok kuomuzt medur þui wt ok toku menn sina af sunndi marga. Lỏgdu Baglar wt ꜳ woginn, en |[270] sumir yfir [fyrir Munka bʀyggiuʀ[271] ok toku menn sina, er hlaupid hỏfdu or bænum. Rero Baglar þꜳ wt or woginum nordr med landi ok jnn j Aʀnarfiord; en Birkebeinar þeir, er jarll hafdi [til sett ath gæta, [hlupo til ok[272] hiuggo skipin, er[273] þeir sꜳ ferd Bagla, ok hlupo sidan j skogh ok fꜳluzzt. En er Baglar kuomu drogu[274] þeir wpp skipin ok bættu, en sumir hlupo j skoginn at leita ʀeidans, ok fannzt hann flestur[275]. Þꜳ ʀero Baglar ꜳ braut wm kuelldit med skwturnar; var þar[276] Philipus af Weiginne. [Reru þeir nordr; en stoʀskipin lꜳgu eptir j Wikingawogi[277]. Birkebeinar þeir, er nordr foru medur storskipin, nento æigi at ʀoa nordr fyrir Stad ok lꜳgu j Silld ok bido byʀiar; en þeir hỏfdu sexæʀing sudr j Wlfasunnd ꜳ niosnn. En er niosnarmenn sꜳ, ath lidit foʀ sunnan, þꜳ ʀero þeir nordan ok sỏgdu sinum mỏnnum, at þrettan[278] skwtur ʀero sunnan, ok kenndu, ath jarllinn hafdi þæʀ sudr haft. Þꜳ ʀeka þeir af ser tiolldinn ok ʀoa jnn ꜳ fiordinn. Þa sa þeir skiotth, at hineʀ snero eptir þeim, ok suo ath ecki woru skilldir wit stafnna. Þottuzt þeir wita, ath wfridr war. Roa þeir jnn fyrir til Molldafiardar; en skwturnar sækia fast eptir þeim. En er Birkebeinar kuomu ath landi, hlaupa þeir wpp, en sumir ꜳ kafh. Þꜳ bar skiotth at skwturnaʀ. Hlupo þeir vpp ok elltu þꜳ. Þaʀ fell Andres dʀith[279] ok næʀ tuo hundʀat Birkebeina. Toku þar Baglar skipin ok þat ꜳ war; feckzt þar micith hlutskipti. Foru Baglar sudur apttur ok hittu konginn[280] j Wikingawogi.


10 (14).

Brev fra baglerkongen Filippus, det eldste bevarte kongebrev i Norge.

Hᴀᴀkon jarll for þegar oʀ Biorguin, er hann spurde, ath Baglar hỏfdu nordr farith; hʀæddizt hann, at kongrinn mundi koma þeim a wuarth. For jarll þa wpp wm Borgharskaʀd ok [ofan wm[281] Ostraʀfiord ok [wpp ꜳ Wỏʀs, þꜳ wm Raudafiall ok ofan j Leʀadal j Sogn, þa wpp ꜳ Walldres ok vpp j[282] Gwdbrandzdali, suo wm Dofrafiall til Þrandheims[283], ok hitto þar Jnga kongh. Baglar foru til Biorguinar ok duỏlduzt þaʀ wm hʀid. Þa skipto þeir lidinu. Foʀ Philipus jarll austur medr stoʀskipunum. |[284] En kongʀinn[285] hafdi tuitughsessa[286] ok mỏrg hin smæʀʀi skipin; for hann nordr til Stims ok lꜳ j Fʀekeyiarsunndi ok giordi skwtur nordr ꜳ Mæʀi ok baud wth leidangri ath mỏnnum ok wistum. Foʀ hann þa sudr apttur ok tok allar kongsskylldiʀ medur endilỏngu lannde. Þꜳ for hann wm Sandungssund[287], er ỏngum kongi er kallath at hlyddi[288] at fara. Hann kom til Tunsbergs litlo fyrir jol; war þaʀ weitth wm jolin. Philipus jarll foʀ eptir jolin [medr smꜳskipin[289] nordr j land ok kom til Bioʀghuinar. Eʀlingur kongr let ʀeisa langskip, annat Hʀeidar, þʀidia Philipus. Þau woru miclu meiʀi, en fyʀʀ hefdi slik gioʀʀ werith i Noʀeghi. Þau woru medur tueimur hꜳboʀum millum austuʀwma; hinnaʀ efri ꜳʀannar woru[290] .xx. ꜳlna langhar, tialldith þurfti hꜳlfþritugth yfir. Suo war skʀꜳd, ath .viij. menn skylldi wera j hꜳlfʀyme. Þꜳ er madr [stod wppi ꜳ widunum, þa nꜳdo þeir æinir, er stæʀstir woru, wpp ꜳ þilfarith[291]. Sidar litlo eptir jol tok Eʀlingr kongr sott ok andadizt ok lꜳ næʀ wiko. Leynt war andlati hans fyrst wm hrid; war likith wardveitt .vij. nætur [j einu heʀbeʀgi. War þar fyrir[292] Olꜳfur Þoʀuson; hitte hann jarll j Biorguin ok sagdi honum tidindin; en alþydunne[293] war sagth, at Danakongr willde hitta hann. Jarll foʀ til Tunsbergs at fỏstunne. Waʀ þꜳ lyst andlꜳti kongs ok jardath likit at Olafskirkiu. Kongʀinn war lagdr j steinvegginn nyrdʀa[294] vtar fra alltarinu. Þꜳ tok Philipus jarll wit forʀædi flocksins ok hellt saman lidino. Woru þeir j Tunsbergi wm fỏstuna. Eʀlingur steinweggr ꜳtti eptiʀ tuo sonu, Magnus ok Sigurd. Sigurdr war þꜳ fiogʀa wetʀa; hafdi Eʀlingur gengith wit fadeʀni hans. En Magnus war atta wetra; willdi Eʀlingr jarnburd hafa til hans fadernis. War hann þa kalla[dr][295] kongsson. Nw sagdi jarll, at þeir hefdi god kongsefnni, sem woru synir Eʀlings kongs. Þat likade wel lidenu. Foru þꜳ bref mille jarlls ok Nikulꜳs byskups; hafdi hann launstefnur wit bændr, þꜳ er ʀikazztir[296] |[297] woru. Hꜳlfum mꜳnadi fyrir[298] pꜳskir foru Baglar ỏllu lidinu yfir til Borgar ok hỏfdu med ser sonu Eʀlings kongs. Waʀ þꜳ stefnt Borgharþingh. Þar kom Nikulꜳs byskuph. Þingith war j Maʀiukirkiugarde. Byskup war j kirkiunne ok allir bænndr, þeir er ʀikazztir woru ok mest skylldo ʀꜳda. Tꜳladi byskup fyrir þeim ok kom þeim ỏllum j samþycki med ser wm kongstekiu. Aᴀ þinginu taladi Hʀeidar senndimadr ok ʀæddi wm skada sinn, er ward j fʀꜳfꜳlli kongsins: en æigi at sidr, sagdi hann, berr oss naudsyn til at taka hỏfdinga yfir flockinn. Hỏfum wer god fỏngh ꜳ, þuiath her eʀu tueiʀ synir Eʀlings kongs. Mꜳ þaʀ þann til taka, er bændum er skapfelldra eda lidinu. Þar fenguzt æingi suoʀ af bondum, þuiath þeir woru j kirkiunne, er ʀꜳda skyllde[299] mestu af bænndum. War þꜳ wpp lokin kirkian; gengu bændr wth ok ꜳ þingit, ok taladi þꜳ einn bondi ok mællti suo: Æʀæin er naudsyn til, segir hann, at taka hỏfdingia fyrir flockinn, þuiath heʀ er micill styrckuʀ bædi lids ok skipa; mun mikils wit þurfua, ef hlyda skal, fyrir Birkebeinum. Nw hỏfum wer giorth wort ʀꜳd, bændurnir. Synizzt oss, sem þat se ecki barnswerk ath taka wit þersum wannda; synizzt oss, sem þerss mannz muni wit þurfa, er bædi se wel wite boʀinn ok kunni wel herstioʀnina [at skipa[300] (sic) bondaʀetinum. Wilium wer nw þann kong at hafa, er oss se nỏckuʀ wauʀn j. Nw er her wel til boʀith til hỏfdingia, þaʀ sem jarllinn er, systurson Jnga kongs Haʀalldzsonar, þerss er bezztur kongr hefir werith j Noreghi j manna minnum. Er hann ʀeyndr ath wite ok godum sidum. Munum wer gefa honum kongsnafn, ef þer wilit. Þꜳ suaraʀ Lodinn stallaʀi: Þeʀ bændur[301] æiguth ath ʀada kongstekiunne; en þo ætla egh þat ꜳ samth koma med lidino, at þer wili hellzt þiona sonum Eʀlings kongs. Taladi þꜳ allur[302] mwgrinn, at þat wæri satt, ok ward at þui micill ʀomur. Stod þꜳ wpp huerr at ỏdrum ok taladi: Wile þer æigi, sỏgdu þeir, þenna kong hafa, er weʀ |[303] wilium hafa, þꜳ munum wer oss j ỏngu lydskyllda giora. Sꜳ þat margr sꜳ, er wafizzt hafdi j flockinum, at þeir ꜳttu ỏngraʀ eiʀdaʀ won af Birkebeinum, ef flockrin sundradizzt. War þat þꜳ ʀꜳdith, at bændr skylldo ʀꜳda. Eʀlendr afh Hwsabæ or Hegni[304] gaf Philipo kongsnafn; stodu þꜳ bændr wpp ok dæmdu honum leidangur[305]. War þꜳ farit til skipa. Wm morguninn eptir foru þeir apttur til Tunsbergs ok woru þar wm hrid. Þeir giordu nordr .xui. skwtur; þar ʀed fyrir Aʀnbiorn Jonsson, Eindʀide hegri, Nikulꜳs Botholfsson, Aʀnþoʀ foka, Gyrdr Benteinsson. Þꜳ tok sott Philipus af Weiginne; kom ꜳ hann drepsott[306], ok lꜳ litla hʀid. War hann jardadr j Olafskirkiu.


11 (15, 16).

Þath sama sumar[307] biugguzt Birkebeinar noʀdan ok [hỏfdu allstoʀ[308] skiph, er þeir hỏfdu giora lꜳtid j kaupangi. Woru þau þriu, er meiʀ woru en þʀitugh, en sum woru hꜳlfþritugh, ok margaʀ skwtuʀ ok tuitughsessuʀ, ok hỏfdu allmikinn herʀ, ok [suo (sic) sudr[309] til Biorguinar. Þeir giordo sudur[310] ꜳ niosn fiortan skwthur. Þaʀ ʀed fyrir Þorsteinn gangur[311], Sueinn næpa. Kongr ok jarll foru sudr eptir med stoʀskipin allt j Huitingseyiar. Baglar foʀu austan j Seleyiar. Þꜳ spurdu þeir, ath Þorgils fudhundr war [j Sokn[312] nordr ꜳ Weggium ok hafdi dregit saman leidangur. Þꜳ war a nordanwedr litid. Þeir ʀeru þeghar nordr [fyrir sol[313] wm morguninn; war suo sagth, at ỏll skipin hittuzt j Hirtʀum[314]. Kuomu þeir þar wm midmoʀgins skeid. En Aʀnþoʀ kom fyrir ꜳʀosinn. En er Birkebenar sa þat, hleypto þeir at honum tueim skwtum. Aʀnþoʀ sneri þa wndan ok kom wit segli; giordu þeir bædi ath sigla ok ʀoa. Giordu Birkebeinar nỏckura menn; en er þeir sꜳ skwturnar, þæʀ er sunnan ʀero, þꜳ snero þeir wndan ok nordur fyrir Hꜳeyʀi[315]. Baglar ʀero jnn til Soknar ok lỏgdu jnn j ꜳna ỏllu lidino. Þeir giordo nordr þriaʀ skwtur a |[316] niosn, ok er þeir kuomu j Selvoga, þa spurdo þeir, at Birkebeinar lꜳgu a .xij. skwtum j Eykundasundi. Roa Baglar þa nordr fyrir Hꜳeyʀi. Þꜳ sꜳ þeir menn, er wỏrdinn helldu, hwar Baglar ʀero. Snwa þeir Aʀnbiorn þa wth oʀ ꜳnne; setti hann wpp merki sitt. En er þat sꜳ Birkebeinar, [at þat mundi wera[317] meginherʀinn Bagla, snwa þeir wndan ok ʀoa nordr; en Baglar elltu þa. Hlaupa Birkebeinar a land j Suofuwik; en Baglar elltu þa leingi. Medr Birkebeinum war margth leidangurslid; fell þaʀ margth manna af þeim. Þar fell Sueinn næpa ok Erlendr þiofakappi. Sumth feck grid. Baglar toku skipin ỏll ok foʀu austur apttur. War þeim sagth, at herʀ Birkebeina lꜳ wti j Huitingseyium. Foru Baglar nott ok dagh til[318] Tunsbergs; en Birkebeinar foru nordr ok hittu konginn j Huitingseyium. Nỏckuru sidar bwa Baglar austan skwtnaheʀʀinn ok hafa halfann [þridia tugh[319] skwtna. War þar fyʀir Nikulas af Lista, Eʀlingr wikur[320], Oʀmur skutilsueinn[321]. Foru þeir nordr, kuomu nordr j Helgasunnd. Þa kom niosn nordan; war þeim sagth, at Birkebeinar hỏfdu siglth fyrir Jadar ok suo fyʀir Lista. Willdi Nikulas austr sigla; en Ormur mællti j moti. War þa bedith allann daginn til kuelldz. Wm notina sigldu þeir austur ok lỏgdu ath wm morgunin j Portyʀiu. Þꜳ war myʀkui mikill; sꜳ þeir æigi, fyʀʀ en Birkebeinar sigldu fyrir hỏfnina. Baglar bʀugdo wit skiotth ok ʀꜳku af ser tiolldin ok snwa oʀ hỏfnenni austur ꜳ leid ok draga sidan wpp seglin ok stefndu fyrir jnnan Auʀ ꜳ fioʀdinn. Birkebeinar woru þa komnir austuʀ yfir fioʀdinn. [Baglar lagdu[322] at j Staferni. Birkebeinar sigldu wth[323] til sunda; en skwtur þʀiaʀ, er Baglar ꜳttu, sigldo wndan þeim. Biorgolfur bꜳtur, Eiʀekr badkall[324], Bergr ok Skæʀingr, þeir baʀu niosn til kongs. Leth hann þegar blasa ỏllu lidinu wpp ꜳ Hauga; spurdi hann þꜳ, huort menn willdi ganga ꜳ skip ok beriazzt wit Birkebeina, edr willdi þeir bida þar j bænum. Sagdi hann, at þeir munndi æiga wit lidzmun at etia. Er sꜳ til, sagdi kongr, ath |[325] snwa a landith wpp ok hỏlldum saman lidinu. Ætla egh oss þann wera beztann. Þa suaradi Aʀnbioʀnn Jonsson: Gỏngum ꜳ skipin þau hinu storu ok tỏkum wit dreingiligazt. Muno wer seint werda sottir, þo ath wer hafim lid minna. Þetta ʀꜳd likadi þeim wel. War þꜳ gengith til skipanna [ok ꜳ[326] hid mesta skipith, er Philipus af Weiginne hafdi giora lꜳtid; war Aʀnbioʀn frammi ꜳ skipinu ok hans sueith, en kongssueitin apttur. Birkebeinar lỏgdu ath wit Hʀossanes ok skipudo til atlỏgu ok herklædduzt; en er þeir woru bwnir, greiddu þeir atʀodrin; en er þeir kuomu j skothfæʀi, þa hlupo Birkebeinar vpp at skutbʀyggiunne ok þui næst fram bryggi[urn]ar[327]. Birkebeinum ward æigi skiotth wm landgỏnguna, þuiath skipin lꜳgu allt fyrir bʀyggium. Baglar sottu wpp oʀ bænum ok suo wpp wm Fʀodꜳs ok letho þar ỏngua menn nema[328] æinn, er het Þoʀbiorn skeifur ok war leidangur[s]madr[329]. Birkebeinar toku ỏll[330] skipin, bædi þau eʀ kongʀinn hafdi giora lꜳtid j kaupangi, ok suo þau, er hỏfdu giora lꜳtid Baglar, ok micith fe annat. Duolduzt Birkebeinar þar wm hrid. Aadr Birkebeinar fæʀi or Biorguin, skylldi Dagfinnur[331] syslomadr sitia j borginne. Willdi hann hafa tuo hundʀath manna; enn menn sỏgdu, at hann þyrfti ecki at sitia þar wit her mannzz. Þa baud Suertingur at hallda borgina wit [tuo hundruth[332] (sic) manna; war sꜳ kostur tekinn, at þeir Jfuar[333] ok Eʀlendr slidre sꜳtu þar allir. Baglar foʀu medur skwtnaherʀinn nordr medur landi. Þeir spurdo, at Birkebeinar foru[334] medur tueim skwtum. Olꜳfur[335] Joʀundarbʀodir ok [annaʀ Olafur[336], þeir hỏfdu syslu ꜳ Westuraugdum. Baglar hittu þꜳ ok elltu adra wpp j Þrimlingum[337], en adra wit Flausturgafl[338], ok drapu þꜳ flesta. Nikulꜳs af Lista gaf gʀid hwarumtueggia Olafi; en er lidsmenn wrdo þerss wariʀ, þꜳ weitto þeir þeim athgỏngu ok drapo þꜳ. Foru Baglar þꜳ nordr, en er þeir kuomu nordr wm Jadar, þꜳ hittu þeir Einglandzfar eitt ok ræntu þat ok fengu þar mikith fe. Annath skip toku þeir j Kauʀmt; þat war ok Æinglandzfar. Þꜳ lỏgdu þeir nordr til Biorguinar; war þeim sagth, at |[339] fꜳtth lid war j borginne. Þeir ʀeru sunnan ath bænum; skiptu þeir þa lidinu. Reru þeir ath j Tenlvvik[340], en sumir laugdv vtan wndir[341] bergith[342]; gengr þa hvorirtueggia[343] vpp at borginne. Birkebeinar gengv j moti wth ꜳ borgarvegginna; sottu Baglar þegar ath; en þvnnskipat war fyrir. Hrucku Birkebeinar inn af veggiunum ok j meginborgina; en Baglar kuomvzt [inn j borgina[344] ok wnnu hana skiott [ok suo kastalann[345]. En er Baglar sau, ath þeir fengv ecki at giort meginborginne, þa brendv þeir wthborgina, en skipudu sinum mỏnnum kastalan; en er þeir vissu, at Birkebeinar hofdu litid lid, en farner miog at dryck, þa gættu þeir þess, at þeir nædi ecki buʀt. Satu þeir þar wm hrid. Ph[il]ipus[346] kongr ok lid þat, er upp var ellt j Tunsbergi, foʀ hid efra vm Upplỏnd, ok kuomu ofan j Sogn. Þeir spurdo til sinna manna j Biorguin, ok huat þeir hỏfduzt ath. Þeir ʀedo ser til skipa ok foʀu sudr til Biorguinar. En er Birkebeinar woru þrotneʀ at dryck, þꜳ bꜳdu þeir ser grida ok budo ath gefa wpp borgina. Philipus kongr gaf þeim grid, ok suo, ath huerr skylldi hafa þat, er ꜳtte j borginne: en þat sem kongr ætti, skylldi skipta med lidenu. Þa war wpp gefin borgin; gengu menn wth ok wnno æida, ath æingi bæʀi meiʀa brauth, en ætti. Þar war j borginne Kʀistin, dottir Suerris kongs, ok Skwle, brodir Jnga kongs, Margreth, kona Dagfinnz, ok Gudʀidr, kona Þorsteins, [sonar Gems[347], [Gudʀidr Jonsdottir[348]; allz woru þaʀ .xl. kuenna.


12 (16, 17).

Þꜳ toku Baglar borgina ok fengu þar wist micla, en litid fe annath. [Mꜳnadaginn kom kongrin til bæiarens, tyʀsdaginn geck folkith oʀ borginne, odinsdaginn war ʀannsakath j borginne[349], en þoʀsdaginn brend, friꜳdaginn at kuelldi war til tekid ath briota borgina, ok allann laugardaginn. Þꜳ kom þeim niosn, at Hꜳkon jarll færi austan. Lỏgdu þeir þui sunnodaginn[350] wth j Floʀuwoga[351]. Birkebeinar brenndu ỏll skipin j Tunsbergi, [þau fyrst hinu mestu, er Baglar hỏfdu giora latid, Gestaskalppinn ok Lyʀtuna[352], en hỏfdu med ser Gullbringuna [ok ỏnnuʀ storskipin.[353]. [354]En jarll foʀ[355] medur tuithugsessuʀ ok smæʀʀi skiph. |62b[356] Þꜳ war ꜳ nordʀænt. Þottuzt Baglar wita, at jarlle war þat andwidre. Annan dagh wikunnaʀ foru Baglar jnn til borgar ok leto blꜳsa ỏllum borgarlyd[357] (sic) til ath briota borgina; tyʀsdaginn eptir lỏgdu þeir oʀ bænum sudr j Sundzwogh; midwikodaginn war ꜳ sudʀænt [j moti[358]. Þꜳ sigldu jarll ok hans menn sunnan; en er hann kom ꜳ Hardsæ, þꜳ sꜳ[359] Baglar ok ʀero sudr j moti. Hugdi jarll, ath þeir mundi wilia beʀiazt, ok hlodu seglunum; en er Baglar kuomu j skothmꜳll, þꜳ wiko þeir wth eptir fiʀdinum. Þꜳ ʀoa Birkebeinar eptir þeim [ok kuomuzt j skothfæʀi skwtunum; en langhskipin wrdo seinne. Þꜳ sneru Baglar apttuʀ ok willdo taka skwturnaʀ; en Birkebeinar kuomuzt apttur moti langskipunum. Hwgdi (sic) Baglar ʀero þꜳ wndan sudr j Salbiaʀnarsund wm kuelldith[360]. En er Birkebeinar sꜳ, ath þeir fengu ecki at giorth, dragha þeir wpp segl sin ok sigla nordr til Biorguinar; en er þeir kuomu þaʀ, veitto þeir stoʀar ꜳtỏluʀ þeim borgina hỏfdu vpp gefit, ok sỏgdu werith hafa j siꜳlfswelldi. Dagfinnr eggiadi miogh, ath borgina skylldi wpp gefa[361] (sic). War þꜳ blꜳsith til bæiarfolkinu ath ʀeisa borgarweggina. Nw kom jarllinum þat j hug, ath kongʀinn mundi þickiaz of lidfꜳʀ[362] j Wikinne austur; bioztt hann nordan ok setti eptir at gæta borgennaʀ Petur steypi, Dagfinn[363] syslomann. Jnge kongr for or Tunsbergi ok jnn til Osloar ok hafdi fiogur skip, Ognarbʀandinn ok tuo aunnor hinu miklo ok Gullbringuna; hann dualdizt þaʀ wm hʀid. Bỏglum byriade wel nordan; en er þeir kuomu j Þrymlinga, spurdo þeir, ath Jnge kongr war j Oslo. Sigla þeir þa enn ok koma ecki til Tunsbergs ok lỏgdu wit Oʀmeyna jnn fra Jarllzey. War þꜳ sw ʀꜳdagiord, ath leggia ath konginum. Sigla sidan jnn eptir firde ok koma jnn til Hỏfudeyiar j þann tima, er menn kuomu j skytninga. War þꜳ blꜳsith j bænum; hlupo Birkebeinar ꜳ skip ok heimtuzt |[364] wth wndir ackerin. Þꜳ lỏgdu Baglar ath þeim ok suo næʀ þeim, ath þeiʀ fengu[365] hỏguit stræingina. Wedr war ꜳ huast, ok ʀak stoʀskipin jnn til Fʀysio, þar til er þaw stodu ỏll af Leiʀunne. War kongsskipith eitt ser; en þar[366] er Baglar sꜳ þat, þꜳ ʀero þeir eptir diarfliga. Leto þꜳ verda ath ganga huorirtueggio allt, þat er til wopna hỏfdu. Lagdi Philipus kongr næst smꜳskwto[367] (sic). Þꜳ kuomu Birkebeinar stafnliꜳm ꜳ skwtona. Þꜳ ste kongr fyrir bord ok allt lidith. Þar fellu [.vij. menn edr .viij[368]. Waʀ kongʀinn tekinn afh sundi ok adrir þeir, er ꜳ woru. Eptir þat ʀero Baglar apttur til bæiar ok toku byrdinga fimm ok baru ꜳ wid ok næfʀar ok hꜳlm ok lusto þar j elldi, letu þat ʀeka jnn ath skipunum ok ʀero ꜳ eptir. Birkebeinar stungo wit forkum, er elldinn ʀak ath þeim, ok hrundu fʀꜳ seʀ. Rak þat jnn [ath Leiʀum[369]. En er Baglar sꜳ, ath þat tiꜳde ecki, þꜳ ʀero þeir jnn til bæiarens ok wm kuelldit jnn[370] til Hỏfudeyiar. Þꜳ minkade wedʀith; en er flæda tok ok fluto skip Birkebeina, þꜳ ʀero þeir til bæiar ok lagu wit ackeri til dags. Wm morgunin giordo Baglar þat ʀad, at fara wth til Tunsbergs ath taka þaʀ kaupskip ok stefnna þꜳ at Birkebeinum ok stannda ỏngum mun lægra en þeir. Þeir toku þaʀ kwgga tuo ok austuʀfaraskip .vij., toku þar fʀꜳ wigin ok hꜳboʀudo ok þiliudu[371] ꜳ bitum, baru sidan ꜳ grioth ok fluttuzt wt a fiordinn. Birkebeinar sigldu þa [jnn ꜳ[372] fiordinn; en Baglar foru wtan j moti þeim ꜳ fiordinn. En er Birkebeinar sa þꜳ, stefnna þeir hid beinazzta a þꜳ; en er þeir[373] koma j skotfæʀi, þꜳ snwa[374] þuert wth a fiordinn. Bar þꜳ bratth j sunndr med þeim. [Baglar hlupo a stoʀskipin ok ꜳ skwturnar ok eptir þeim[375]. [Birkebeinar stefndu wth fyrir Tuimuskaga[376] (sic), sigldu suo wth fyrir Nesiar þiodleid ok lỏgdu ok at j[377] Marfʀinum[378] (sic). Þaʀ lꜳgu Birkebeinar wit ackeʀi, en Baglar j bryggiulægi. Birkebeinar hỏfdu watnfatt. Wm morgunninn[379] letu þeir sigha skipin; þꜳ kaulludo þeir ok bꜳdu[380] ʀydiꜳ hỏfnina [fyrir konginum[381]; [lỏgdu þeir[382] or hỏfninne ok stungo stỏfnum ath nesinu. Birkebeinar ʀero[383] þꜳ austur apttur ok lỏgdu |[384] ath[385] Staferni ok lꜳgu þar adʀa notth ok lꜳgu enn wm ackeri. Baglar fylgdo þeim, ok for[386] allt ꜳ sỏmu leid med þeim ok fyʀʀ, [ath Birkebeinar lỏgdu j lægid, en Baglar ʀero wth ok lꜳgu with nesit; woru[387] huorirtueggiu ꜳ landi. Þꜳ sꜳ þeir, ath skip sigldu vestan wm Gʀænmar ok tauldo þriꜳtige. Þꜳ giordizt ottamicith med Bỏglum, þuiath won war jaʀllzsins nordan. Birkebeinar kỏlludo ꜳ þꜳ: Huad er, Baglar? Hwi lꜳti þer wʀoliga? Liggium allir saman; þat eʀ wdaufligra. Baglar gafu æingan gaum ath þui ok droghu vpp segl sin ok sigldu austur yfir Folldina ok lꜳgu nỏckuraʀ nætur [j Aastwssholmme[388]. En hitt hỏfdu werith [byʀdinga segl nordan or Biorguin **** ok ætludo til Tunsbergs ok woru[389] þar wm haustid. Baglar giordu ʀꜳd sitt, ath faʀa nordr a Agdir, ok sigldu wm kuelldit j Þʀymli[n]ga[390] ok hitto þar byʀdinga marga, er nordan woru komnir. Spurdo þeiʀ, ath jarll hafdi austur siglth, suo þat, ath Petur Steypir ok Dagfinnr woru j Biorguin ok giordo wpp borgina, ok lagdi Dagfinnr allann hwg ꜳ, þuiat hann hafdi syslo wm Hordaland. Hellt hann þeirri syslo, medan borgin stod. Petur steypir gaf at ỏnguan gaum; war hann jafnan yfir at Jonskirkiu, þuiath þar war Jngebiorg kongsdottir, kona hans. Hꜳkone jarlle war ecki mikith wm borghargiordina. Baglaʀ foru nordr helldr skyndiliga ok lꜳgu j Elldeyiarsundi ok ʀero wm kuelldit ok wm nottina ok kuomu wm nottina fyrir dagh til bæiar ok hlupo af skipunum wpp eptir stʀætti, sumir fyrir ofan bæinn. Dagfinnr waʀ med sina sueith j borginne, ok wrdo wariʀ wit, er þeir hlupo a land. Blesu þeir þegar herblꜳstuʀ. [Birkebeinar þeir, er j borginne woru, willdo til bæiar; en þeir wrdo ofseinir, ok fellu þar[391] .xi. menn. Þeir Petur ok hans sueith, er þeir heyrdo blꜳstrin, hlupo or bænum wpp; en Baglar settuzt wm borgina ok bido til þers, er liost war. Þꜳ gengu þeir ath borginne ok budo Dagfinne grid; en hann lezzt æigin[392] þurfa. Þꜳ wei|[393]ttu Baglar atgongu at borginne; en Birkebeinar wỏrduzzt dreingiliga, ok woru æ hinir sỏmu framme, en Baglar skiptuz wit, þegar þeir mædduzt, ok gengu þꜳ adreʀ fram. Baglar toku ser elld ok baru ath borginne. Toku Birkebeinar þa at farazt af mædi ok hita; woru þeir ok miogh sꜳʀir. Þar war hꜳlfur þride tugur manna. Dagfinnr bad þeim grida. Baglar sỏgdu, ath þeir þyʀfte ecki grida helldr en wm morguninn. Toku þeir þa kirkiustiga ofan j bæinn ok settu with borgina ok gengo suo wpp. Dagfinnuʀ leth faʀa ofan j festi sueininn Hꜳkon, sonn Hokonar kongs Suerrissonar, ok bad gefa honum grid; þar med leth hann fara sueʀd bwit, er hann senndi Gyrde skialga, mꜳge sinum. Gyrdr tok wit ỏllu saman, sueininum ok suerdinu. Gack til kongs, sagdi Dagfinnr, ok freista, ef þw fꜳir grid fyrir oss. Gyrdr giordi suo ok bad konginn gefa Dagfinne grid, baud ath wedi alla sina æigu, [ath hann skylldi æigi wera j moti honum sidan. Þꜳ kom til Aʀnbiorn Jonsson ok lagdi margt til[394]. Let kongr þꜳ blꜳsa til hwsþings ok sagdi, ath lidit skylldi gridum ʀꜳda; en allir mælltu j moti. Gyrdr bad æigi sidr gridanna. Gack þu, sagdi kongr, ok bid Dagfinn ganga hingat einn ok hafa grid. Þa geck Gyrdr ok sagdi Dagfinne. Æigi wil eg grid hafa[395], sagdi hann, nema wer hỏfum allir. For Gyrdr apttur ok sagdi konge. Kongr bad þa lidith, ath þat skylldi gefa þeim grid, sagdi þat ỏnguan frama ath drepa þar fꜳ menn. Woru þeim þa grid gefin. Gengu þeir þꜳ wth wopnlausir ok [ỏnguar yfirhafnir[396]. Dagfinnr[397] hafdi stꜳlhwfo. Gengo þeir ofan j byskupsgard ok wnno konge trunadaræida. Annan dagh eptir leto Baglar blꜳsa ỏllu[398] lidenu[399] til at briota borgina. War þꜳ brotinn huerr steinn oʀ sinne stỏdu. Baglar woru hꜳlfann mꜳnud j bænum; þadan foru þeir j Þrandheim nordr. War þꜳ Philipus til kongs tekinn ꜳ Eyʀaþinge. Þꜳ waʀ hallæʀi suo micith j Þrandheime, at þeir m|[400]attv ecki fæda þar suo micit lid, ok foru eptir veturnætur sudr til Biorguinar ok giordu skutur sudr ꜳ niosn. Var þar fyrir Biorgolfur batur ok Birgir af Staungvm, Bryniolfur nef [ok Skæringur[401]. Þeir spurdv, ath Petur steypir war j Stafangri ok hans sueit. Baglar lỏgdu ath j Mostur ok spurdu, ath Petuʀ war[402] ecki ath bænum wm nætur, en sath þar wm dagha, ok hafdi ecki spurth, ath þeir hefdi nordan komid. Þꜳ ʀoꜳ þeir wth Herfuili[403] ok toku anduidre ok lagu þaʀ fioʀar nætur. Þꜳ ʀero þeir [yfir fiordinn jnn til Wadeyiar fyrir jnan Bokn ok fyrir wtan Wthstein, þꜳ[404] sudr j Fiardbyʀiosund[405] [jnn j Rogin[406] (sic). Petur steypir hafdi gengith til ottusỏngs ok hlydde foʀmessu ok hans sueith. Drifua war ꜳ suo myʀk, at þeir wrdo æigi fyrr wareʀ wit, en Baglar gengu af skipunum. Þat sꜳ Birkebeinar. War þꜳ sagth Petʀi. Hliop hann ꜳ ʀꜳs wpp or bænum ok alleʀ þeir. Petur war allʀa manna fothuataztur. Baglar hlupo eptir þeim ok drapu .xi.[407] menn; en Petri war suo næʀ komith, ath hann kastadi kyʀtlinum ok belltinu[408]. Baglar fundo kyrtilinn, en æigi belltid, ok hỏfdu hann til bæiarens; en kongsdottir hwgdi, ath Petur mundi fallinn, ꜳdr henne war sagth, at [hann komzt[409] wndan. Baglar duolduzt þaʀ wm notina ok foru þadan nordr til Biorguinar.


13 (18).

Þᴇiʀ Jnge kongr ok Hꜳkon jarll ok lid þeirra allt foʀ austan or Wikinne, ok kuomu nordr litlo fyrir jol ok lꜳgu wm haustid leingi j Seleyium. En er Baglar spurdu, ath Birkebeniar woru komnir j Kỏʀmthsund, þꜳ ʀoꜳ þeir oʀ bænum sudr ok lỏgdu j Bardaʀsund ok lꜳgu þar wm nꜳtt, en ʀero wm daginn j Huistwik[410], ok war ꜳ sunnanvedr. Baglar[411] sigldu þꜳ j Elldeyiarsund. Þꜳ spurdo Birkebeinar, at Baglar woru fyrir jnnan Stad[412] (sic). Foʀ Hꜳkon jarll sudr medur ỏll lettiskipin[413]; en kongr war eptir. Lagdi jarll wm kuelldith wit Titolfsnes; spurdi[414] hann, ath Baglar woru æigi wm faʀnir. Baglar ʀero[415] wm nꜳttina ok hugdo, ath Birkebeinar mundo allir samth j Elldeyiarsundi; en er þeir kuomu fyrir Lꜳfungsnes, sneru þeir ꜳ fiordinn til |[416] Titolfsnes, ok war ꜳ landwidre. Þeir Aʀnbioʀn lꜳgu fyrir ꜳ fiorum skipum næʀ landi [ok ward warʀ wit wỏrdu Birkebeina[417] ok kalladi hꜳtt. Afh tiolldin, sagdi hann, her ferʀ wfridr. Bỏglum þotte þat wndarligth, þuiath þeir hugdo, ath Birkebeinar mundo ecki næʀ. Renndu skipin fram fyrir hỏfnina. Þꜳ sꜳ þeir ellda ꜳ land wpp ok skipin, er bar wit elldzliosino. Þa kallaʀ Biorgolfur: Hwat folke eʀ þetta? sagdi hann. Birkebeinar hỏfdu staʀfsamth ok toku af ser tiolldin ok lỏgdu widuna, en suỏʀudo æingu. Biorgolfur[418] kalladi j annat sinn ok þridia. Þꜳ suaradi einn madr: Lꜳt æigi suo, madr! sagdi hann; þw werdr warʀ wit. Þꜳ þottuzt Baglar wita, ath Birkebeinar mundo wera, ok toku til ꜳʀa ok ʀoa wth apttur. War þa komith lid Birkebeina allt fyrir hỏfnina, ok ʀero eptir þeim ok leto ganga lwdʀana. Baglar ʀeʀo þui meiʀa. Suo waʀ myrkth, ath þeir kennduzt æigi. Foʀu skipin nꜳliga ỏll saman ok ʀenduztt ꜳ. Baglar einstræingduzt wpp ok foru wth med landi; en skip Birkebeina ʀendo wth ꜳ fiordinn; baʀ þꜳ j sundr med þeim. Wisso Birkebeinar ecki, huert Baglar sneru. Birkebeinar snwa þꜳ apttur. Petur steypir kom þꜳ til Birkebeina [j][419] Eykundasundi ok styrdi skwto; hann styrdi wpp ꜳ skip Hʀeidars. Þꜳ kalladi æinn madr a skipe Peturs: Hui ʀoa dioflar ydrir fyrir oss j notth. Hann kastadi steini, ok kom ꜳ þann mann, er sath j fyʀirʀwminu ꜳ skipi Hʀeidars. [Þꜳ mællti madr ꜳ skipe Hʀeidars: Roum wer, sem wer megum me[st][420] . . . . [Herefter 1/4 Spalte blank.]

|[421] 64a2 blank.




Fotnoter:

  1. skr. Su͛ʀ̇i
  2. u rettet fra tt
  3. skr. byr-ʀiade; [Hdskr. interpungerer her micith lid. en er þeir ætludu nordr til Biorguinar. þeim byʀiade o. s. v. Eirsp. har lið mikit þeir ætluðu þa enn norðr til Biorgyniar
  4. herefter i Hdskr. b'l overstrøget.
  5. herefter i Hdskr. son overstrøget.
  6. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum
  7. 56a1
  8. [Eirsp. for
  9. Eirsp. vár
  10. mgl. i Hdskr.
  11. Eirsp. tilføier aðra d. S. k's
  12. [Mellem disse Ord staar i Hdskr et utydeligt ʀ
  13. mgl. i Hdskr. tilføiet efter Eirsp.
  14. Hdskr har o an
  15. 56 a2
  16. Eirsp. norðm̅m̅
  17. skr. noʀ͛
  18. Hdskr. har h' k'r
  19. [Eirsp. Uikr austr en for aptr til Biorgynjar um haustið oc efnaði þar til uetrsetu
  20. n rettet fra t
  21. ʀ utydeligt.
  22. 56b1
  23. Hdskr. har hỏfdu̅
  24. [Eirsp. har Þorleifr skalpr oc þeir synir Aunundar lunz
  25. Eirsp. ránr
  26. [mgl. i Eirsp.
  27. Eirsp. Ueggini
  28. Eirsp. austan
  29. [mellem disse Ord i Hdskr. et overstreget a
  30. Hdskr. har Tunbergs
  31. tilføiet efter Eirsp.
  32. 56b2
  33. Hdskr. har morguin̅
  34. Eirsp. husþings
  35. Eirsp. Gauzsonar
  36. [Eirsp. Helgi Birgisson (jfr. S. 2646 ndfr.).
  37. Eirsp. koppr
  38. Eirsp. Gyrðr Beinteinsson
  39. Eirsp. þvari
  40. Eirsp. Kolbiorn
  41. skr. sumͬaʀ
  42. herefter i Hdskr. þꜳ overstreget.
  43. [Eirsp. har her en eʀkib'p hafði talit at þui vildu flestir bỏndr taka hann til k's
  44. 57a1
  45. [Hdskr. interpungerer hiʀdstiorn. En j annan stad war o.s.v. Eirsp. herstiorn en var
  46. [Eirsp. komu til Biorgynjar
  47. saa Eirsp.; 81a Fol. har feilagtig b'l
  48. -ur skr. med Forkortelse for rum
  49. Eirsp. brasi
  50. baade Eirsp. og 81a Fol. har her feilagtig bb'
  51. e rettet fra t
  52. Eirsp. Munkabryg*iu
  53. Eirsp. Byskupsbrygiur
  54. [Eirsp. hliop Erl' a kaf oc sumt lidit
  55. [Eirsp. oc er þeir naðu skipunum spurðu þeir
  56. Eirsp. uikur; P. Cl. Uger
  57. Eirsp. Leykin
  58. [Eirsp. kun Nikulas
  59. Eirsp. Endriði
  60. 57a2
  61. Eirsp. Hornyn
  62. Eirsp. Laxauaginn
  63. Eirsp. suðrmann
  64. Eirsp. Stafafiorð
  65. mgl. i Eirsp; sæborgir ogsaa i Cod. AM. 325 VIII 412 4to.
  66. Hdskr. har foʀu
  67. skr. paa et overraderet Sted.
  68. i Hdskr. et a til venstre for det tomme Rum for Initialen.
  69. h rettet fra a
  70. Eirsp. kesia; saa og AM. 325 VIII 4b 4to.
  71. Eirsp. Augusun; saa og AM. 325 VIII 4b 4to.
  72. Eirsp. griðmaðr; saa og AM. 325 VIII 4b 4to.
  73. [mgl. i Eirsp; AM. 325 VIII 4b 4to har (sveitina) en sum kom ofan i Sogn
  74. n mgl. i Hdskr.
  75. skr. Tunsbs
  76. 57b1
  77. [Eirsp. har her kun Vm varit eptir paska sendi Erl'; AM. 325 VIII 4b 4to sees at have havt omtrent den samme Text som 81a Fol., indtil wm wetrin j Tunsbergi; derefter følger et længere Stykke, som mgl. i 81a Fol. og i Eirsp.
  78. le rettet fra h
  79. [Eirsp. þeir Einaʀ sa; AM. 325 VIII 4b 4to kun þeir sá
  80. [AM. 325 VIII 4b 4to ok þat var at lyktum, at þeir gengu; Eirsp. kun gengu þeir þa
  81. saa og AM. 325 VIII 4b 4to; Eirsp. vera
  82. Hdskr. har sueitarunghar
  83. [i AM. 325 VIII 4b 4to kan læses Drepnir hỏfðu áðr verit. . . . sveitinni, er fyrr höfðu teknir verit or kirkjunni; (grið) voru gefin nær fjórum tigum manna. Eirsp. har kun .iiij. menn aðrir voru drepnir i kirkiunni
  84. [saa og AM. 325 VIII 4b 4to; mgl. i Eirsp.
  85. Hdskr. har foʀ
  86. Hdskr. har allmicill
  87. [Hdskr. har Lem | son | systur | sinn; Lem systurson sinn mgl. i Eirsp., som her har aabent Rum; P. Cl. har her oc hafde set Ani sin Syster Sön (oc Torkel Drage ofrer Lænit o.s.v.).
  88. Eirsp. dreka
  89. Eirsp. tilføier ok lagu i Uisk um hrid
  90. 57b2
  91. [Eirsp. har her foru siðan aptr til Tunbergs(!) en er Baglar spyria þetta þa for
  92. Eirsp. Uegini
  93. Eirsp. gaurn; AM. 325 VIII 4b 4to Birgisson
  94. herefter noget udraderet.
  95. [Eirsp. i Hafsteinssund; derefter har Eirsp. kom þar k'grinn (ɔ: konungrinn) eptir oc sigldi þegar fram or sundinu. Baglar brugðu þa við þegar oc sa þa at niosn mundi komin o.s.v.
  96. dette Ord (baade her og i Eirsp.) er en Feilskrift: det rette findes i AM. 325 VIII 4b 4to, som har kuggr einn
  97. skr. med Forkortelsestegn for ra; Feil for þeim, hvad der sees af AM. 325 VIII 4b 4to; saavidt dette Hdskr.'s Text er i Behold, sees den at stemme omtrent overens med 81a Fol., medens Eirsp.'s Text her er noget kortere.
  98. her Feil for kuggrinn; saa AM. 325 VIII 4b 4to.
  99. sidste Ord paa dette Sted i Fragmentet AM. 325 VIII 4b 4to.
  100. Feil for kugginum
  101. Feil for kuggr; findes ikke i Eirsp.'s kortere Text.
  102. [Sætningen mgl i Eirsp.
  103. Hdskr. har ilaborgh
  104. Eirsp. Augusund
  105. Eirsp. Nizi
  106. Hdskr. har at (Eirsp. af).
  107. 58a1
  108. Eirsp. Hamrinum litla
  109. Eirsp. tanr
  110. Eirsp. þat gerþi
  111. [mgl. i Eirsp.
  112. herefter flg. i Eirsp. Halli lauð
  113. Eirsp. eikild'
  114. Eirsp. Halld'z; P. Cl. har Halland.
  115. Eirsp. Nizi
  116. herefter i Hdskr. mz overstreget.
  117. Eirsp. kopp
  118. [Eirsp. Þoralda skinring
  119. Eirsp. ii
  120. Hdskr. feilagtig Bl'., som dog senere synes rettet til Bb'.
  121. 58a2
  122. skr. Bb'
  123. [Eirsp. syslo Bb' elltu
  124. [mgl. i Eirsp.
  125. Eirsp. Skaneyiafiall
  126. [Eirsp. oc lettu æigi fyʀ en þeir komu til Oslu en sumir satu
  127. Eirsp. Nizi
  128. Eirsp. Lioðhusum
  129. Eirsp. Naustdalsfors
  130. Eirsp. Uegini
  131. Eirsp. tilføier i Oþinsey
  132. Eirsp. Blakcastauðum
  133. [Eirsp. i. s.
  134. 58b1
  135. [mgl. i Eirsp.; i hetta en Streg over det første t, som over et i.
  136. mgl. i Eirsp.
  137. [Hdskr. har | þeir | foru |
  138. [Eirsp. spurðu Bb'. Da þꜳ mgl. i Eirsp., bliver her þriðia dag i æfstu uiku maaske at henføre til spurðu
  139. [mgl. i Eirsp.
  140. [mgl. i Eirsp.
  141. Eirsp. Æsioneseyiar
  142. [Eirsp. at Þorgils fuðendr hafði dregit. Jfr. S. 2681.
  143. Eirsp. tilføier inn i Uinisdal
  144. Eirsp. Hitr
  145. saa og Eirsp.; o noget utydeligt i Hdskr.
  146. Eirsp. har foru og fortsætter en ær byrðingsmenn sa skuturnar sneru þeir inn Rekuuag oc hliopu þar upp en Bl' toku leiðangrinn oc foru (um kuelldit o.s.v.)
  147. vistnok udeglemt i Hdskr.
  148. 58b2
  149. Eirsp. Forsælu
  150. udeglemt i Hdskr.
  151. Hdskr. har hefndi
  152. Eirsp. .ix.
  153. skr. to Gange.
  154. skr. v-woru
  155. [et raderet Sted mellem de to Ord.
  156. med et overflødigt Punkt over det første t.
  157. [mgl. i Eirsp.
  158. Hdskr. har z
  159. 59a1
  160. Eirsp. Vaulunes
  161. Hdskr. har a
  162. [Eirsp. flutt haua breuamenn Jnga k' vm daginn oc sagði
  163. [Eirsp. veit ek æigi, segir hann (fortsætter med direkte Tale).
  164. hafa mgl. i Hdskr.; [Eirsp. þui at þeir haua
  165. Eirsp. Angrgerði
  166. Eirs. Borghund
  167. [Eirsp. langskip gert
  168. Eirsp. Borghundar
  169. herefter udraderet et Bogstav.
  170. [Eirsp. langskip i Raumsdal
  171. Eirsp. Lyngueʀ
  172. Hdskr. har þeir, skr. þ'r
  173. [Eirsp. kun en toku þar mikinn
  174. 59a2
  175. Eirsp. Sueigiaðarsund
  176. son skr. paa et overraderet Sted.
  177. for Begyndelsesbogstavet opr. skr. f
  178. [Eirsp. at hafa i nott
  179. Hdskr. har þeir, skr. þ'r
  180. [mgl. i Eirsp.
  181. Eirsp. sueit
  182. skr. Aʀnnþoʀ
  183. [Bogstaverne -ith e- skrevne paa et overraderet Sted.
  184. saa Eirsp.; Hdskr. har wỏllum
  185. t rettet fra d
  186. [Eirsp. ein brefin toku Baglar sem fyrr var ritað
  187. [Eirsp. komu
  188. Hdskr. har uomu; men foran dette er et Bogstav udraderet.
  189. 59b1
  190. Eirsp. Gilldaskala
  191. Eirsp. tilføier með uapnum
  192. Eirsp. vaurðr
  193. [mgl. i Eirsp.
  194. [Eirsp. har eptir firði um nottina þeir laugðu seglin við Ilu
  195. [Eirsp. þat var inn æfra lut nætr
  196. [Eirsp. en Simun oc sum sueitin villdu upp leggia oc var þar buit uið atgaungu en þo reð Arnðoʀ
  197. [mgl. i Eirsp.
  198. [Eirsp. fyrir utan
  199. [Eirsp. har fellu þa við meɴinir er a ras voru komnir
  200. Eirsp. Finngeirsbroþir
  201. Feil for Lianesi; ia skr. med Forkortelsestegn for ra, va; jfr. S. 823.
  202. [Eirsp. har Þorgrimr a Lianesi fell a æfra strzeti oc þeir .vi. saman
  203. [Eirsp. yfir þa þa
  204. 59b2
  205. Hdskr. har bryggiunar
  206. [Eirsp. tok upp fork einn. oc skaut við honum
  207. Eirsp. Barðarbroðir.
  208. Eirsp. Skúsás
  209. Eirsp. Sigualldi (P. Cl. Sigvald Jarl); jfr. L. 28 ndfr.
  210. 60a1
  211. Eirsp. bsrir
  212. Eirsp. .vj.
  213. [mgl. i Eirsp.
  214. Eirsp. feylir
  215. herefter i Eirsp. Kolbeinn strinefr fell a strætinu neyrðra oc þeir .v. saman (mgl. ogsaa hos P. Cl).
  216. [mgl. i Eirsp. (og hos P. Cl.).
  217. Eirsp. Aurnolfr hækill
  218. Eirsp. sokr
  219. [Hdskr. har bb' (Birkebeinum); Eirsp. har bl' og tilføier er Styʀ het
  220. [Eirsp. dauðr (P. Cl. død paa den anden side).
  221. Eirsp. Olafr
  222. Eirsp. Krianaðum
  223. Eirsp. dynulaus
  224. Eirsp. Olafr
  225. [mgl. i Eirsp (findes hos P. Cl.).
  226. Eirsp. var Barðr
  227. i Eirsp. var Barðr
  228. 60a2
  229. Eirsp. Gestaskalpinn
  230. Eirsp. Lyrtuna
  231. [mgl. i Eirsp.
  232. Eirsp. Elftrina
  233. [Eirsp. oc enn it þriðia
  234. Eirsp. Gilldaskala
  235. Eirsp. a (Strind oc)
  236. tilføiet efter Eirsp.
  237. [Hdskr. interpungerer: jnn til bæiar. annan dagh wikunnaʀ. lỏgdu bl'
  238. [mgl. i Eirsp.
  239. [Eirsp. kun þioðleið
  240. [Eirsp. fyrir þa fyrir innan
  241. Eirsp. Langeyiarsund
  242. Eirsp. Sueggiaðarsundi
  243. Hdskr. har
  244. Eirsp. Hamrasundi
  245. 60b1
  246. [skr. j niże; Eirsp. maxi (P. Cl. maxon).
  247. Hdskr. har hafde
  248. [Eirsp. Benedikz
  249. [Eirsp. uakna skeið
  250. Eirsp. .v. langskip
  251. mgl. i Hdskr. tilføiet efter Eirsp.
  252. Eirsp. dritlioð
  253. [mgl. i Eirsp.
  254. Eirsp. Miaðmarsundi
  255. Eirsp. þeim (þm̅)
  256. Eirsp. tilføier smioʀeðr
  257. Eirsp. norðan
  258. [Eirsp. til Biorgynar
  259. skr. wͬoru
  260. [Eirsp. uppi i Kopri voru geruir flakar allt fyrir ofan þar sem misti
  261. 60bb2
  262. Eirsp. ekki
  263. Eirsp. at
  264. opr. skr. lwdriṅ, hvorefter er rettet n til s og fortsat med ueiṅ
  265. [Eirsp. har þagði oc sneri æigi inn. Þorfinnr hliop i kirkiuna oc margir bb'
  266. Eirsp. Lafranzkirkiu
  267. [mgl. i Eirsp.; P. Cl. nævner Møglegaard; i AM. 325 VIII 4b 4to sees . . .rþ
  268. Eirsp. tilføier þueran annaɴ; saa og AM. 325 VIII 4b 4to.
  269. Eirsp. (og AM. 325 VIII 4b 4to) Baglar hioggu
  270. 61a1
  271. [Eirsp. til Munkabrygiu; AM. 325 VIII 4b 4to yfir við Munkabryggiur
  272. [hlupo til ok skr. to Gange i Hdskr.
  273. Hdskr har ok er
  274. Hdskr har da ogu
  275. [Eirsp. har her sett til geymzlu hliopu þegar upp i skoginn er þeir sꜳ sigling Bagla toku þeir skipin oc fundo nær allan reiðann; i AM. 325 VIII 4b 4to større Lighed med 81a Fol.
  276. Eirsp. tilføier fyrir
  277. [mgl. i Eirsp; AM. 325 VIII 4b 4to slutter sig til 81a. Fol.
  278. Eirsp. .xiiii. (saa og AM. 325 VIII 4b 4to).
  279. Eirsp. dritlioð (saa og AM. 325 VIII 4b 4to); jfr. S. 2766.
  280. Eirsp. k'ginn; AM. 325 VIII 4b 4to Steinvegg
  281. [Eirsp. og AM. 325 VIII 4b 4to ofan i
  282. j skr over Linien.
  283. [saa og AM. 325 VIII 4b 4to; Eirsp. har her kun oc sua norðr um Rauðafiall oc letti æigi fyʀ en hann kom nordr til Þrandheims
  284. 61a2
  285. Eirsp. k'rinn; AM. 325 VIII 4b 4to Steinveggr
  286. Eirsp. tuitughsessur
  287. Eirsp. tilføier in uæyrðri; for Saudungssund findes i AM. 325 VIII 4b 4to suð . . ., hvormed dette Fragment slutter.
  288. Punkt over det første d; det andet d rettet fra i
  289. [Eirsp. með tuitugsessur oc maurg smaskip
  290. Hdskr. har þurfti
  291. [Eirsp. har stoð uiðri a innuiðunum þa naðu þeir einir er hæstir voru breiðauxi upp a þilfarit
  292. [her er noget udeglemt; Eirsp. har i herberginu (.vii. nætr) var þa fært likit til Olafskirkiu oc var þar var (sic) þa send skuta norðr til iarls var þar fyrir
  293. skr. a-alþydunne; u rettet fra a
  294. Hdskr. har yyrdʀa
  295. Hdskr. har kalla
  296. ts skr. under Linien.
  297. 61b1
  298. Eirsp. eptir
  299. e rettet fra o
  300. [Eirsp. oc sua at skipa
  301. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum
  302. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum
  303. 61b2a
  304. Eirsp. Heġini.
  305. Eirsp. tilføier roð oc reiðv
  306. Eirsp. drep
  307. Eirsp. vár
  308. [Hdskr. har hỏfdu gsa all stoʀ
  309. [Eirsp. foru sudr
  310. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum
  311. Eirsp. gemsir
  312. [mgl. i Eirsp.
  313. [Eirsp. við sol
  314. Eirsp. Hitrum
  315. Eirsp. Hadyri (saa og S. 2824.)
  316. 62a1
  317. [Eirsp. þa hugðu þeir at vera mundi
  318. skr. tͥil
  319. [Eirsp. fiorða tog
  320. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum
  321. Eirsp. tilføier Knauʀ hattspioʀ
  322. [Eirsp. Baglar siglldu þa eptir oc laugðu
  323. Eirsp. inn
  324. mgl. i Eirsp; (ligeledes hos P. Cl.).
  325. 62a2
  326. [Eirsp. var þa gengit a
  327. Hdskr. har bryggiͬ, hvor br er rettet fra bb
  328. ne rettet fra m
  329. s udeglemt af Skriveren.
  330. Hdskr. har ỏllu
  331. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum.
  332. [Eirsp. rigtig .c.
  333. Eirsp. Ivaʀ boddi
  334. Eirsp. foru norðan
  335. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum.
  336. [Eirsp. Olafr smiormagi
  337. Eirsp. Þrymlingum
  338. Eirsp. Flostrgafl
  339. 62b1
  340. Eirsp. Tolovik
  341. opr. blot skr. w
  342. Eirsp. borg (skr. bḡ)
  343. -ia skr. med Forkortelsestegn for ra, va; jfr. S. 823.
  344. [Eirsp. upp a utueggina
  345. [mgl. i Eirsp.
  346. Hdskr. har Phipus
  347. [Eirsp. heimnes
  348. [mgl. i Eirsp. (P. Cl. har Gyri Jons dotter, Evind Prestmaags Hustru, men mgl. Gudʀidr, kona Þorsteins).
  349. [mgl. i Eirsp., som efter fe annat fortsætter: þorsdaginn brennddu þeir borgina
  350. mgl. i Eirsp., som har aullu liðinu
  351. Eirsp. Florouaga
  352. [mgl. i Eirsp.
  353. [mgl. i Eirsp.
  354. foran dette har Eirsp. en ær þeir spurðu at Bl' haufðu norðr farit. þa skipttu þeir liðinu var k'grinn eptir með in stæʀi skipin
  355. Eirsp. for norðr
  356. 2
  357. Eirsp. bỏiarlyð
  358. [mgl. i Eirsp.
  359. skr. s-sꜳ
  360. [Eirsp. kun en þo drogu Bl' undan; ogsaa P. Cl. er her kortere end 81a Fol.
  361. Eirsp. bæta
  362. skr. lidfꜳʀs; Eirsp. faliðr
  363. Hdskr. har Dagh-Dagfinn
  364. 63a1
  365. Hdskr. har fengit
  366. Hdskr. har þs
  367. skr. smꜳ skwto; Eirsp. sina skutu
  368. [Eirsp. .viij.
  369. [Eirsp. a Leirurnar
  370. Eirsp. vt
  371. skr. þiliudiu; Eirsp. þildu
  372. [Eirsp. innan eptir (firði)
  373. Eirsp. Bb'
  374. Eirsp. snúa þeir
  375. [mgl. i Eirsp.
  376. Feil for Tunnuskaga
  377. [Eirsp. Bb' laugðu at vt i
  378. Eirsp. Marfirðinum
  379. skr. м̇guiṅṅ, hvor den sidste Streg i det første n er rettet til i
  380. Eirsp. baðu smiorka (Ungers Udg. Smjỏrkára) frændda
  381. [mgl. i Eirsp.
  382. [Eirsp. Bl' laugðu
  383. foran dette Ord er bortraderet et þ
  384. 63a2
  385. Eirsp. at i
  386. saa Eirsp.; 81a Fol. foru
  387. [Eirsp. har kun vm myrgininn voru
  388. [Eirsp. Astisholmum (P. Cl. Østvigs Holme)
  389. [Stjernerne betegner, at noget mgl.; Eirsp. har her: byrðinga segl. fam daugum siðaʀ kom iarlinn norðan hitti hann þa k'ginn foru nu með aullu liðinu til Tunbergs(!) oc duaulduz
  390. Hdskr. har Þʀymliga
  391. [Eirsp. har her Bb' uilldu til borgarinnar þeir ær i bỏnum voru Bl'ar komu a mot þeim oc fellu þar
  392. Eirsp. aungvaʀa
  393. 63b1
  394. [mgl. i Eirsp.
  395. herefter er et a bortraderet.
  396. [Eirsp. yfirhafnalausir
  397. Eirsp. Dagf' einn
  398. skr. ỏl-llu
  399. -enu utydligt.
  400. 63b2
  401. [mgl. i Eirsp. (P. Cl. oc Skjæring Skude)
  402. Hdskr. har war lagde; Eirsp. var
  403. Eirsp. Herfili
  404. [mgl. i Eirsp.
  405. Eirsp. Fiorbyriusund (skal være Fjỏlbyriusund)
  406. [Eirsp. oc i inn iðra uaginn
  407. Eirsp. .ix.
  408. Hdskr. har belltinū
  409. [Hdskr. har | komzt | hann |; Sætningen mgl. i Eirsp.
  410. Eirsp. Huisuikr
  411. skr. bl'; Eirsp. har bb'
  412. Eirsp. Storð
  413. i in er i rettet fra u
  414. i rettet fra u
  415. Eirsp. reyru suðr
  416. 64a1
  417. [Eirsp. Þa varþ vaurðr bb' varr við
  418. -ur skr. med Forkortelsestegn for rum.
  419. mgl. i Hdskr., tilføiet efter Eirsp.
  420. [mgl. i Eirsp; Hdskr. slutter her denne Saga med et afbrudt Ord me . .
  421. 64a2