Halldórs þáttr Snorrasonar (Flateyjarbók)
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
 |
||||
|
|
|||||
|
||||||
|
Einarr hialpadi Halldori. capitulum.
Halldorr son Snorra goda af Jslande uar med Haralldi konungi Sigurdarsyne medan hann uar utanlandz ok leingi sidan er hann fek riki j Noregi ok uel uirdr af honum. þat bar at æitth sinn at islenzskr madr sa er Æilifr het uard firir ræide Haralldz konungs. en hann bat Halldor flytia mal sitt vid konung ok Halldorr gerde suo. Halldorr var stridmælltr ok hagordr[1] en miog fataladr. hann bad konung at Æilifr skyllde fa landzuist af honum. konungr næitte þui þuerliga. Halldorr var þykkiumikill sem adrir Jslendingar ok þotti illa er hann fek æigi þat er hann beidde. Hann for sidan burt fra Haralldi ok Æilifr med honum. þeir komu a Gimsar til Æinars þambarskelfis ok bæidde Halldorr at hann munde taka vid þeim ok uæita honum asia. Æinarr sagdizst mundu uid honum taka med þui mote at Halldorr uillde ok þar uera med honum. Halldorr mællti. huar uisar þu mer til setts. Æinarr bad hann sitia j onduegi gegnt ser. Æinarr atti þa konu er Bergliot het. hon var dotter Hakonar jalls illa Sigurdarsonar Hladajalls. Halldorr gek jafnan til Bergliotar ok sagde henni morg æfintyr þau sem utanlandz hofdu georzst j ferdum þeirra Haralldz konungs. Madr het Kali hann uar ungr at alldri ok nokkut skylldr Einari. illgiarnn uar hann ok nokkut ofundsiukr hadsamr ok hauadamikill. hann uar þa skosuæinn Æinars ok hafde leinge þionat honum. Kali uar hagr uel a gull ok silfr þui uar hann kalladr gyllingar Kali. marga menn rægde hann vid Æinar ok uar sundrgerdamadr mikill j ordum bæde sundrlausum ok samfostum. hann hafde miog j hade vid Halldor ok bad adra menn yrkia nid um hann en æinge uard til þess. þui fekzst Kali ok j at flimta hann. Halldorr uard þess uarr. ok æinnhuernn dag gek hann til skemmu Bergliotar ok er hann kemr at dyrunum heyrir hann þar inn hamælgi mykla. uar þar inne Kali ok marger menn adrir. þeir bera þa fram firir husfreyiu hrop þat er Kali hafde kuedit um Halldor. Berglioth bad þa þegia ok sagde suo. þat er illa gert at fazst upp a vkunna menn med hropyrdum ok hadsemi ok munu ydr troll toga tungu ór hofde. hefir Halldorr mæirr uerit reyndr at fræklæik en flestir |[2] menn adrir j Noregi. Kali mællti. ekki er ek hræddr uit hann morlanda þo at hann hafui mikit metord af þer þuiat uær hofum spurt at hann var settr j dyflitzsu vt a Griklande ok la þar a ormshala athafnarlaus ok ekki megande. Halldorr þolde æigi þessi atyrde. hliop hann inn j herbergit at Kala ok hio hann banahỏgg. ok er Bergliot sa þat bad hon geyma dyranna suo at æinge kæmizst fyrr vt en henni likade. Þa mællte Halldorr. bidea uil ek husfreyia at þu seair æitthuert gott rad firir mer þo at ek hafui nu æigi til þess vnnit. Hon suarar. ek a marga frændr þa mer naskyllda þa sem lendir menn eru ok uæit ek uisliga at til huers þeirra er ek sende þig at sa tekr vid þer firir minar saker. Halldorr mællti. hugsa þu suo firir at med ỏngum manni uil ek a laun uera halldinn sem illrædismadr. Bergliot segir. þeir munu þo fair menn j Noregi vtan sealfr Haralldr konungr at dugi at hallda þig firir Æinare ef hann uill eftir þer læita þuiat hann mun viss verda huar þu kemr nidr. er ok til rad annat segir hon ok er þat þo æigi hættulaust[3]. Halldorr mællti. huert er þat. Hon suarar. at þu gangir nu þegar inn j stofu sakir þess at nu eru .ij. uite a hende þer annat uigs vitit en annat borda vite þuiat þu komt æigi til borda med odrum monnum þuiat nu sitia menn yfir bordum. mattu nu ganga inn firir Einar ok segia honum tidendin. ok ef þu færir honum hofut þitt ok fridaz suo uit hann. en ef hann uill þer æigi grid gefa med þui þa mun æigi hægt at forda þer firir honum. Sidan gek Halldorr inn firir Æinar ok mællti. æigi hefui ek oft verit uittr firir bordz tilgongu. hefir nu ok suo til borit at ek hefir æigi verit syslulaus. Æinarr suarar. segir þu uig Kala frænda mins. Halldorr suarar. þeirrar sakar er ek sannr ok þui uil ek nu færa þer hofut mitt ok ger þu af slikt er þer likar. (Æinarr suarar). uig þetta er þig hefir hent er hit uesta ok mer nær hoggit þuiat Endride son minn munde suo æinn annarr drepinn uera at mer munde mæira at þikia. Halldorr suarar. þat manntion væri olikt. Æinarr mællti. brædr Kala munu þar sea til sæmda er ek er vm eftirmal ok uigsbætr eftir hann. er þat ok litilmannligt at ek lati mer suo þikia sem einn hundr hafui firir mer drepinn verit þar sem Kali var. mun þat þa enn helldr læidazst ỏdrum at uinna slik illuirke ef þessa er hefnnt eftir makliglæikum. en þo mun hæfa at hafa hæilræde Magnus konungs fostr mins Olafssonar at gefa upp ræidina fyrst j stad þuiat oft þikir þa annat sannera er hon lidr af en adr hefir framfarit. nu skalltu Halldorr fyrst fa mer suerd þitt þuiat ek uil þat hafa. Halldorr suarar. huat þarf ek at lata laus uopn min. Þui uil ek hafua suerd þitt segir Æinarr at ek se ef nỏkkut er þreyngt þinum kosti at þu munt veria hendr þinar medan þu matt ef þu hefir uopnn at uega med ok er þa æigi oruænt at suo fari fleiri sem Kali hefir adr farit ok mun ek þa æigi betr vid vna. en þat mun þo saman (fara) ef þu ert sottr at þu munt hafa mann firir þig nema þu hafir fleiri. en þo mun ek yfir þig vinna at siduzstu. gak nu fyst til bordz med mer en ek man sidan upp segia vite þin en ỏngum fride hæit ek þer alæingdar. Halldorr gerde suo at hann át ok drak med Æinare sem hann ætti ekki vm at vera ok af hende fek hann suerdit. tok Æinarr vid þui. Vinir Halldors badu hann brott fara ef hann mætti. Halldorr suarar. ekki man ek leynazst fra Æinare þar sem ek hefir adr gengit a ualld hans. Ok er Halldorr var mettr gek hann firir Æinar ok spurde huern hann villde þa gera hans hlut. Æinarr suarar. sidar muntu enn þat vita. Halldorr gek þa j brott ok segir Bergliotu huar komit uar. Hon suarar. æigi uænti ek at Æinarr lati drepa þig. en ef hann uill nidazst a þer þa hæit ek þer þui at þa skal enn meirum tidendum gegna. Ok þenna sama dag stefnir Æinarr fiolmennt þing. hann stod upp a þinginu ok talade suo. ek uil nu skemta ydr ok segia fra þui er firir lỏngu uar þa er ek uar a Orminum langa med Olafi konungi Trygguasyni.
Saga Einars
Þat bar suo til at þa er mer uar skipat med Kolbæini stallara ok Flesmubirnne a Orminum var ek þa .xviij. uetra gamall ok firir lỏg fram tekinn j kappatoluna. .ix. uoru þeir menn er brott kuomuzst af Orminum en fra oss kumpanum uil ek nokkut segia at uer hlupum firir bord af Orminum sidan konungr var horfinn med liose þui er yfir hann skæin. ok Danir menn Sueins konungs toku oss ok færdu konungi en hann flutti oss til Jotlandz ok voru ver þar upplæiddir ok settir a æina lag ok þar fiotradir. en sa er oss uarduæitte uillde |[4] selia oss j þrældom. hann het oss afarkostum ok lima lati ef ver uilldum æigi þiazst. ok j þeim skogi satum uær .iij. nætr. Þessi madr er oss vardueitti let motz quedia ok þangat kom mikit fiolmenni. ok at þessu mote sat æinn madr mikill[5] suo buinn sem munkr j blam kufli ok hafde grimu firir andlite. Þessi madr gek at oss kumpanum ok mællti til mæistara uors. uilltu selia mer þann hinn gamla þrælinn. Hann suarar. huat skal þer afgamall þræll ok nenningarlaus. Grimumadr suarar. hann mun þa odyrstr af þrælunum ollum. Ja segir mæistarinn uorr. hann skal vist vdyrstr. Met hann þa segir grimumadr. Mæistarinn mat hann firir .xij. aura silfrs. Grimumadr suarar. dyr þiki mer þa þrællinn med þui at ek se hann miog gamlann ok foruerks litinn. er ok æigi vlikt at hann lifue skamma stund. mun ek gefua þer firir hann mork silfrs ef þu uill þui kaupa. Þa gek grimumadr at mer segir Æinarr ok spurde huerr mig hefde at geyma. ek hefir ekki enn selldan hann segir meistarinn en þo ma hann seliazst. Huersu dyr segir grimumadr skal hann vera. Meistari mællti. alluel mun hann þer dyr þikia. kaup hann firir .iij. merkr silfrs ef þer likar. alldyrr[6] mun hann þa vera segir grimumadr en sia þikiumzst ek at frændr hans (ok) vinir mundu giarnna kaupa hann þuiliku verde ef hann væri a sinu lande. Ek vissi þat segir mæistarinn at þer mundit æigi kaupa hann suo dyrt sem ek mat. Sidan for kuflmadr a brott ok for vijda um torgit ymissa gripe falande ok med þui at hann fek ỏngu keyft for hann aftr til vor suo segiande. nu uar ek a torge ok þui at mer uar ekki kaupligth kom ek enn hingat. uil ek fala þann þrælinn er ek hefui adr orde a komit þuiat ek se at suo mikill madr sem hann er ok sterkr at hann ma vinna ekki suo litit ef þessi vill duga. erv menn takmykler ef þeir vilia men(n)azst. synizst mer þui rad at kaupa þa alla. Mæistari uorr suarar. þu þarft þo mikils vid um mansmenn ef þu kaupir æinn .iij. þræla. Þat skalt þu þo uita segir kuflmadr at ek hefir haft þo æigi færri huskalla. Kolbiornn var metinn firir .ij. merkr. Dyrir eru þrælarnir segir kuflmadr ok væit ek æigi giorla huat fram ferr um pening mina huort þeir munu vinnazst til uerdz þeirra. Hann steyper þa silfrinu j kyrtilblad hans ok mællti. haf þu nu þetta firir tolu þina ok uænti ek at æigi muni þetta minna. Ok sidan lætr kuflmadr leysa oss ok þotti oss þa betrazst uor kostr. Grimumadr gek þa burt j skoginn ok bad oss fylgia ser ok er uær komum fram j æitt riodr spurda ek hann at nafni. Hann suarar. ekki uardar þig at vita nafnn mitt en þat kann ek þer at segia at ek hefir seth þig æitt sinn fyr ok alla ydr. Ek villde þo vita huers þræll ek skyllde þo vera. en ef þu uill gefa oss frelse þa villdum ver ok vita huerium ver ættim þat at launa. Æigi muntu þess viss verda þenna dag huat ek hæiti. Þa segir ek segir Æinarr. verith munde þat þo hafa at ek munde hafa radit vit einn mann ok adrir .ij. med mer þo at Danir ætli þat æigi. Kuflmadrinn suarar ok kifti upp littat hettinum. vera ma at ek þia ydr æigi enda mun ek j ỏngu vera yduarr naudungarmadr þoat þer set .iij. en ek æinn. nu liggr her uegr at ek mun visa ydr til skips þess er Nordmenn æiga ok munu þeir taka vid ydr ok flytia ydr til Noregs. en þu Biornn segir hann skilt fiarhlut þinum ok gef hann suo sem þu hyggr salu þinne hialpuænligaz þuiat þu munt æigi lifa halfum manade læingr sidan þu kemr heim til bus þins en þu Kolbiorn munt koma heim a Upplond ok munt þikia merkiligr madr huar sem þu ert. en þu Æinarr segir hann munt verda yduarr mestr madr ok ellzstr ok vera umfram flesta menn j Noregi j morgu lagi. þu munt ok fa Bergliotar dottur Hakonar jalls ok muntu bua a Gimsum ok hallda virdingu þinne til daudadags en af þer æinum mun ek laun hafa firir lifgiofina ok frelsit þuiat þer æinum hygg ek at mest þiki vert ef þu ert æigi þræll. Ek suarade. at ohægra uæri at launa ef ek vissa (æigi) huerium at giallda var edr hueriu launa skyllde. Hann suarar. þui skalltu launa ef nokkurr madr gerir suo miog j moti þer at firir huetuetna uiler þu hafa hans lif ok hafir þu ualld yfir honum þa skalltu æigi minna frelse gefa honum en ek gef nu þer. en þat mun þer inndællt þuiat faer munu gera j moti þer sakir rikdoms þins ok vinsælda. Ok at suo toludu lydi kuflmadrinn grimu fra andliti ser ok mællti. huat hyggi þer huerir her rida vm skoginn ok munu ætla at gripa oss. en vær litum aller til ok uilldum sia mennina ok er uær litum aftr var grimumadr horfinn ok sidan sám |[7] uer hann alldri. en þenna mann kendu ver aller fullgerlla at þetta var Olafr konungr Trygguason þuiat þegar fyrra sinn at hann lyfti kuflshettinum kenda ek hann firir vist en sidan hann lyfte upp grimunne ok synde oss sina asionu. kendu uer hann aller ok toludum uor j mille at oss hefde miog ouitrlega til tekiz er ver hofdum æigi hendr a honum en þo tiade oss þa ekki at sakazst vm ordinn hlut. Sidan gengu ver þann stig til siofar sem hann visade oss ok fundum þar Nordmanna skip ok for allt eftir þui sem hann hafde oss firir sagt vm vora æfui. Nu er ek skylldr til segir Æinarr at gera þat er Olafr konungr bad mig. synizst mer nu æigi annat likara Halldorr en hann hafui firir þer bedit þuiat þu ert nu a minu uallde. Ok ádr Æinarr hafde lokit sỏgu sinne uar Bergliot komin aa þingit kona hans (med fiollda manna) ok ætlade hon at þeir menn skylldu beriazst vid hann ok sækia Halldor ef hann uillde honum æigi grid gefa. Sidan bætti Æinarr vig Kala frændum hans en hellt vinattu vid Halldor iafnan sidan. en Halldorr sende Eilif til Jslandz ok sætti hann adr uid Haralld konung ok suo kom hann ser j sætt vid hann ok uar Halldorr med konungi langa stund sidan. En (su) hafde verit sok Æilifs at hann hafde drepit hirdmann Haralldz konungs ok firir þat hafde hann ræide a honum.
Fotnoter:
