Helgakviða Hundingsbana I

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Svensk	Færøysk
Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ►

Eddukvæði
Sæmundar-Edda

GUÐNI JÓNSSON
bjó til prentunar

Helgakviða Hundingsbana I

Hér hefr upp kvæði frá Helga Hundingsbana ok þeira Höðbrodds.

1.

Ár var alda,

þat er arar gullu,

hnigu heilög vötn

af Himinfjöllum;

þá hafði Helga

inn hugumstóra

Borghildr borit

í Brálundi.

 

2.

Nótt varð í bæ,

nornir kómu,

þær er öðlingi

aldr of skópu;

þann báðu fylki

frægstan verða

ok buðlunga

beztan þykkja.

 

3.

Sneru þær af afli

örlögþáttu,

þá er borgir braut

í Bráluni;

þær of greiddu

gullin símu

ok und mánasal

miðjan festu.

 

4.

Þær austr ok vestr

enda fálu,

þar átti lofðungr

land á milli;

brá nift Nera

á norðrvega

einni festi,

ey bað hon halda.

 

5.

Eitt var at angri

Ylfinga nið

ok þeiri meyju,

er munúð fæddi;

hrafn kvað at hrafni,

- sat á hám meiði

andvanr átu -:

"ek veit nökkut.

 

6.

Stendr í brynju

burr Sigmundar

dægrs eins gamall,

nú er dagr kominn;

hvessir augu

sem hildingar,

sá er varga vinr,

vit skulum teitir."

 

7.

Drótt þótti sá

döglingr vera,

kváðu með gumnum

góð ár komin;

sjalfr gekk vísi

ór vígþrimu

ungum færa

ítrlauk grami.

 

8.

Gaf hann Helga nafn

ok Hringstaði,

Sólfjöll, Snæfjöll

ok Sigarsvöllu,

Hringstöð, Hátún

ok Himinvanga,

blóðorm búinn

bræðr Sinfjötla.

 

9.

Þá nam at vaxa

fyr vina brjósti

almr ítrborinn

ynðis ljóma;

hann galt ok gaf

gull verðungu,

sparði eigi hilmir

hodd blóðrækinn.

 

10.

Skammt lét vísi

vígs at bíða;

þá er fylkir var

fimmtán vetra,

ok hann harðan lét

Hunding veginn

þann er lengi réð

löndum ok þegnum.

 

11.

Kvöddu síðan

Sigmundar bur

auðs ok hringa

Hundings synir,

því at þeir áttu

jöfri at gjalda

fjárnám mikit

ok föður dauða.

 

12.

Lét-at buðlungr

bótir uppi

né niðja in heldr

nefgjöld fáa;

ván kvað hann mundu

veðrs ins mikla

grára geira

ok gremi Óðins.

 

13.

Fara hildingar

hjörstefnu til,

þeirar er lögðu

at Logafjöllum;

sleit Fróða frið

fjánda á milli;

fara Viðris grey

valgjörn of ey.

 

14.

Settisk vísi,

þá er vegit hafði

Alf ok Eyjólf,

und arasteini,

Hjörvarð ok Hávarð,

Hundings sonu;

farit hafði hann allri

ætt geirmímis.

 

15.

Þá brá ljóma

af Logafjöllum,

en af þeim ljómum

leiftrir kómu,

-- -- --

hávar und hjalmum

á Himinvanga,

brynjur váru þeira

blóði stokknar,

en af geirum

geislar stóðu.

 

16.

Frá árliga

ór úlfíði

döglingr at því

dísir suðrænar,

ef þær vildi heim

með hildingum

þá nótt fara;

þrymr var alma.

 

17.

En af hesti

Högna dóttir,

- líddi randa rym, -

ræsi sagði:

"Hygg ek, at vér eigim

aðrar sýslur

en með baugbrota

bjór at drekka.

 

18.

Hefir minn faðir

meyju sinni

grimmum heitit

Granmars syni,

en ek hef, Helgi,

Höðbrodd kveðinn

konung óneisan

sem kattar son.

 

19.

Þó kemr fylkir

fára nátta,

nema þú hánum vísir

valstefnu til

eða mey nemir

frá mildingi."

 

Helgi kvað:

20.

"Uggi eigi þú

Ísungs bana;

fyrr mun dolga dynr,

nema ek dauðr séak."

 

21.

Sendi áru

allvaldr þaðan

of land ok um lög

leiðar at biðja,

iðgnógan

Ógnar ljóma

brögnum bjóða

ok burum þeira.

 

22.

"Biðið skjótliga

til skipa ganga

ok ór Brandeyju

búna verða."

Þaðan beið þengill,

unz þingat kómu

halir hundmargir

ór Heðinseyju.

 

23.

Ok þar af ströndum

ór Stafnsnesi

beit her út skriðu

ok búin gulli;

spurði Helgi

Hjörleif at því:

"hefir þú kannaða

koni óneisa?"

 

24.

En ungr konungr

öðrum sagði,

seint kvað at telja

af Trönueyri

langhöfðuð skip

und líðöndum,

þau er í Örvasund

útan fóru.

 

25.

"Tolf hundruð

tryggra manna;

þó er í Hátúnum

halfu fleira

víglið konungs;

ván erum rómu."

 

26.

Svá brá stýrir

stafntjöldum af,

at mildinga

mengi vakði,

ok döglingar

dagsbrún séa

ok siklingar

sneru upp við tré

vefnistingum

á Varinsfirði.

 

27.

Varð ára ymr

ok járna glymr,

brast rönd við rönd,

reru víkingar;

eisandi gekk

und öðlingum

lofðungs floti

löndum fjarri.

 

28.

Svá var at heyra,

er saman kómu

kolgu systir

ok kilir langir,

sem björg eða brim

brotna myndi.

 

29.

Draga bað Helgi

há segl ofar,

varð-at hrönnum

höfn þingloga,

þá er ógurlig

Ægis dóttir

stagstjórnmörum

steypa vildi.

 

30.

En þeim sjalfum

Sigrún ofan

folkdjörf of barg

ok fari þeira;

snerisk ramliga

Rán ór hendi

gjalfrdýr konungs

at Gnipalundi.

 

31.

Sat þar um aftan

í Unavágum,

flaust fagrbúin

fljóta knáttu;

en þeir sjalfir

frá Svarinshaugi

með hermðar hug

her könnuðu.

 

32.

Frá góðborinn

Goðmundr at því:

"Hverr er landreki,

sá er liði stýrir

ok hann feiknalið

færir at landi?"

 

33.

Sinfjötli kvað

- slöng upp við rá

rauðum skildi,

rönd var ór gulli;

þar var sundvörðr,

sá er svara kunni

ok við öðlinga

orðum skipta --:

 

34.

"Segðu þat í aftan,

er svínum gefr

ok tíkr yðrar

teygir at solli,

at sé Ylfingar

austan komnir

gunnar gjarnir

fyr Gnipalundi.

 

35.

Þar mun Höðbroddr

Helga finna

flugtrauðan gram

í flota miðjum,

sá er oft hefir

örnu sadda,

meðan þú á kvernum

kystir þýjar."

 

Guðmundr kvað:

36.

"Fátt mantu, fylkir,

fornra spjalla,

er þú öðlingum

ósönnu bregðr;

þú hefir etnar

ulfa krásir

ok bræðr þínum

at bana orðit,

oft sár sogin

með svölum munni,

hefr í hreysi

hvarleiðr skriðit."

 

Sinfjötli kvað:

37.

"Þú vart völva

í Varinseyju,

skollvís kona,

bartu skrök saman;

kvaztu engi mann

eiga vilja,

segg brynjaðan,

nema Sinfjötla.

 

38.

Þú vart, in skæða,

skass, valkyrja,

ötul, ámátlig

at Alföður;

mundu einherjar

allir berjask,

svevís kona,

of sakar þínar.

 

39.

Níu áttu vit

á nesi Ságu

ulfa alna,

ek var einn faðir þeira."

 

Guðmundr kvað:

40.

"Faðir var-at-tu

fenrisulfa

öllum ellri,

svá at ek muna,

síz þik geldu

fyr Gnipalundi

þursa meyjar

á Þórsnesi.

 

41.

Stjúpr vartu Siggeirs,

látt und stöðum heima,

vargljóðum vanr

á viðum úti;

kómu þér ógögn

öll at hendi,

þá er bræðr þínum

brjóst raufaðir;

gerðir þik frægjan

af firinverkum."

 

Sinfjötli kvað:

42.

"Þú vart brúðr Grana

á Brávelli,

gullbitluð vart

gör til rásar;

hafða ek þér móðri

marg skeið riðit

svangri und söðli,

simul, forbergis."

 

Guðmundr kvað:

43.

"Sveinn þóttir þú

siðlauss vera,

þá er þú Gullnis

geitr molkaðir,

en í annat sinn

Imðar dóttir

tötrughypja.

Vill þú tölu lengri?"

 

Sinfjötli kvað:

44.

"Fyrr vilda ek

at Frekasteini

hrafna seðja

á hræum þínum

en tíkr yðrar

teygja at solli

eða gefa göltum;

deili gröm við þik."

 

Helgi kvað:

45.

"Væri ykkr, Sinfjötli,

Sæmra miklu

gunni at heyja

ok glaða örnu,

en sé ónýtum

orðum at bregðask,

þótt hringbrotar

heiftir deili.

 

46.

Þykkja-t mér góðir

Granmars synir,

þó dugir siklingum

satt at mæla;

þeir hafa markat

á Móinsheimum,

at hug hafa

hjörum at bregða."

 

47.

Þeir af ríki

renna létu

Svipuð ok Sveggjuð

Sólheima til

dala döggótta,

dökkvar hlíðir;

skalf Mistar marr

hvar er megir fóru.

 

48.

Mættu þeir tyggja

í túnhliði,

sögðu stríðliga

stilli kómu;

úti stóð Höðbroddr

hjalmi faldinn,

hugði hann jóreið

ættar sinnar:

"Hví er hermðar litr

á Hniflungum?"

 

Guðmundr kvað:

49.

"Snúask hér at sandi

snævgir kjólar,

rakka-hirtir

ok ráar langar,

skildir margir,

skafnar árar,

göfugt lið gylfa,

glaðir Ylfingar.

 

50.

Ganga fimmtán

folk upp á land,

þó er í Sogn út

sjau þúsundir;

liggja hér í grindum

fyr Gnipalundi

brimdýr blásvört

ok búin gulli;

þar er miklu mest

mengi þeira;

mun-a nú Helgi

hjörþing dvala."

 

Höðbroddr kvað:

51.

"Renni rökn bitluð

til Reginþinga,

en Sporvitnir

at Sparinsheiði,

Mélnir ok Mýlnir

til Myrkviðar;

látið engi mann

eftir sitja,

þeira er benlogum

bregða kunni.

 

52.

Bjóðið ér Högna

ok Hrings sonum,

Atla ok Yngva,

Alf inum gamla,

þeir ró gjarnir

gunni at heyja;

látum Völsunga

viðrnám fáa."

 

53.

Svipr einn var þat,

er saman kómu

fölvir oddar

at Frekasteini;

ey var Helgi

Hundings bani

fyrstr í fólki,

þar er firar börðusk,

æstr á ímu,

alltrauðr flugar;

sá hafði hilmir

hart móðakarn.

 

54.

Kómu þar ór himni

hjalmvítr ofan,

- óx geira gnýr, -

þær er grami hlífðu;

þá kvað þat Sigrún,

sárvitr fluga

- át hálu skær

af hugins barri -:

 

55.

"Heill skaltu, vísi,

virða njóta,

áttstafr Yngva,

ok una lífi,

er þú fellt hefir

inn flugartrauða

jöfur, þann er olli

ægis dauða.

 

56.

Ok þér, buðlungr,

samir bæði vel

rauðir baugar

ok in ríkja mær;

heill skaltu, buðlungr,

bæði njóta

Högna dóttur

ok Hringstaða,

sigrs ok landa.

Þá er sókn lokit.