Jómsvíkingadrápa

Fra heimskringla.no
Revisjon per 31. des. 2015 kl. 18:45 av JJ.Sandal (diskusjon | bidrag)
(diff) ← Eldre revisjon | Nåværende revisjon (diff) | Nyere revisjon → (diff)
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif


Carmina Scaldica


Udvalg af norske og islandske skjaldekvad ved Finnur Jónsson
G.E.C. Gads Forlag - København 1929


Bjarni byskup Kolbeinsson
Jómsvíkingadrápa


1.
Øngan kveðk at óði
órum málmi rýri
(þó gatk hróðr of hugðan)
hljóðs (atferðar prýði).
Framm mun ek fyr öldum
Yggjar bjór of fœra,
þótt einigir ýtar
ættgóðir mér hlýði.

2.
Varkak fróðr und forsum
fórk aldrigi at göldrum,
hefkak -- -- -- -- -- --
-- -- -- -- -- --
öllungis namk eigi
Yggjar feng und hanga,
-- -- -- -- -- --
fleinstríðir mér óðar.

3.
Hendir enn sem aðra
óteitan mik sútar,
mér hefr harm á hendi
handfögr kona bundit;
þó emk óð at auka
œrit gjarn at hváru;
mjök em ek at mér orðinn
ógæfr of för vífa.

4.
Dreng var dátt of svarra
(dorgar vangs) fyr löngu
(því hefr oss of unga
eldreið skapi haldit),
þó hefk ort of ítra
allfátt mjaðar þellu;
vel samir enn of eina
ölselju mér þylja.

5.
-- -- -- -- -- --
-- -- -- -- -- --
annat þarf at yrkja
allstórum mun fleira;
-- -- -- -- -- --
orti greppr of snertu,
(þat berum upp fyr ýta)
óhljóð (sögu kvæði).

6.
Suðr frágum vér sitja
(seima guðr) at Jómi
(fögr rænir mik flaumi)
fimm höfðingja snemma.
Vel samir víst at telja
vinnur hreystimanna,
þar 's of málmþings meiða
merkiligt at yrkja.

7.
Hvervitna frák heyja
Harald bardaga stóra;
þeir ruðu bitra branda
böðgjarnastir niðjar.
Sjá knáttu þar síðan
siðfornir, glym járna
þótti þeim at efla
þörf, Véseta arfa.

8.
Geta skal hins hverr hvatra
höfðingi var drengja,
sá gat sigri at hrósa
snjallastr at görvöllu.
Hverr var hóti minni
hreystimaðr at flestu
heldr í herðiraunum
hauklyndum syni Áka.

9.
Sigvaldi hét seggja
snarfengra höfðingi;
ok réð þar fyr þegna
Þorkell liði snjöllu;
Búi var at hverjum hjaldri
harðráðr með Sigurði.
Frágum Vagn at væri
víst ofrhugi hinn mesti.

10.
Heldu dreyrgra darra
Danmarkar til styrkir
(þeim gafsk rausn ok ríki)
rjóðendr skipum síðan,
ok auðbrotar erfi
ógnrakkastir drukku
(þeim frák ýmsum aukask
annir) feðra sinna.

11.
Enn vildu þá einkum
öldurmenn at skyldu
(slíkt eru yrkisefni)
ágæta sér leita,
ok haukligar hefja
heitstrengingar gátu;
eigi frák at ýta
ölteiti var lítil.

12.
Heitstrenging frák hefja
heiptmildan Sigvalda;
Búi var örr at efla
ofrækinn þrek slíkan.
Hétusk þeir af hauðri
Hákun reka (fíkjum
grimm var frœknra fyrða
fjón) eða lífi ræna.

13.
Búi lézk barr at fylgja
böðmildum Sigvalda
til hjörþrymu harðrar
hugprúðr vera síðan.
Hafa kvazk Hávarð vilja
hranna brjótr at gunni,
sér kvað hann eigi illa
Áslák í för líka.

14.
Vagn kvað hitt hinn hrausti,
Hamðis gunnar tömðum
sá lézk frœkn at fylgja
faldruðr Búa skyldu.
Þá réð heit til hvítrar
hringa meiðr at strengja
(mér kømr harmr at hendi
hættr) Þorketils dóttir.

15.
Ein drepr fyr mér allri,
ótrauðr á lög skeiðum
örr þengill bað ýta,
ítrmanns kona teiti;
góð ætt of kømr grimmu,
gekk herr á skip, darra
hinn's kunni gný gerva,
gœðings at mér stríði.

16.
Sagt var, at sunnan heldu
snyrtimenn of hrannir
(kaldr dreif marr á meiða
morðbáls) skipa stóli.
Lömðu hélðir húfar
(hríð kannaði lýði,
gnúði svalr á sýju
sær) ísugar bárur.

17.
Segja rauðra randa
reynendr flota sínum
jólanótt at Jaðri
Jómsvíkingar kvæmi;
váru heldr á harðan
hernuð firar gjarnir
rjóðendr buðu ríki
randorma Geirmundi.

18.
Þá buðu þeir at móti
þeim, er sunnan kvámu,
til geirhríðar greppum
görla Nóregs jarlar.
Þar var mestr á méli
(morðremmandi) skömmu
(margr var at laufa leiki)
landherr saman fundinn.

19.
Ein drepr fyr mér allri,
eldr gnauðaði víða
elri skœðr of eyjar,
ítrmanns kona teiti;
góð ætt of kømr grimmu,
gaus upp logi ór húsum,
griðum rænti sá gumna,
gœðings at mér stríði.

20.
Ok höfðingjar hraustir
heyra menn at váru
(þat hefr þjóð at minnum)
þrír með flokki hverjum,
þars hreggviðir hittusk
hjálmaskóðs á víðum
(fundr þótti sá fyrðum
frægr) Hjörungavági.

21.
Hauðr frák Hákun verja
hart, svát eigi skorti;
Eiríkr hefir eggjar
ótrauðr verit rjóða;
ok sögðu þar ýtar
Ármóð vera síðan
(sá var greppr við gumna
glaðr) höfðingja hinn þriðja.

22.
Lögðu heiptar hvattir
herðimenn (þars börðusk
herr var hauðr at verja
hundmargr) saman randir;
ok víkingi váru
(varð raun at því) einum
- þat kveða eigi aukit -
ýtar fimm at móti.

23.
Ein drepr fyr mér allri,
atróðr mikinn greiða
-- -- -- -- -- --
ítrmanns kona teiti;
góð ætt of kømr grimmu,
glygg magnaðisk eggja
-- -- -- -- -- --,
gœðings at mér stríði.

24.
Sigvaldi bað sína
sóknstrangr, at vel gingi
(hann varat samr á sáttir)
sveit, Hákuni á móti.
Haralds arfi klauf hjálma
hildar örr ok skjöldu,
framm gekk hann fyr hlífar
hart nakkvara snertu.

25.
Þar gekk framm í fólki
fránlyndr Búi sína
(þess kveða virða vissu
vánir) hart með sveina,
ok geirviðir gerðu
grimma höggum rammir
(gingu þeir at gunni
geystir) vápna brestu.

26.
Klauf með Yggjar eldi
ólmr Gullbúi hjálma,
niðr lét hann í herðar
hringserkja böl ganga;
hart nam högg at stœra
Hávarðr liði fyrða,
við hefir illr at eiga
Áslákr verit fíkjum.

27. <brEin drepr fyr mér allri,
él gnúði mjök stála,
álmr sparn af sér oddi,
ítrmanns kona teiti;
góð ætt of kømr grimmu,
gripu þeir í bug snœrum
gunnrakkastir gumnar,
gœðings at mér stríði.

28.
Þar frák vápnum verjask,
Vagn feldi lið, þegna;
hann klauf breiðra brúna
borg hundruðum mörgum;
grimmr var snarpra sverða
söngr, burgusk vel drengir,
vann arfþegi Áka
ös, fell blóð á kesjur.

29.
Vagn hefr orðit ýtum
örfengr at böð strangri,
með fullhuga frœknum
framm gingu vel drengir,
þars í Yggjar éli,
Áka sonr hinn ríki,
brátt frák hann, at hlœði
hugprúðum Ármóði.

30.
Hvervitna frák hölða,
herr œxti gný darra,
fyr hreggviðum hjörva
hrøkkva gunnar rökkum,
áðr í örva drífu
ýtum grimmr at blóta,
framm kom heipt hin harða,
Hákun syni tœki.

31.
Ein drepr fyr mér allri,
ylgr gekk á ná bólginn,
þar stóð úlfr í átu,
ítrmanns kona teiti;
góð ætt of kømr grimmu,
gein vargr of sal mergjar,
gráðr þvarr gylðis jóða,
gœðings at mér stríði.

32.
Þá frák él hit illa
œða Hölgabrúði,
glumði hagl á hlífum
harða grimt ór norðri;
þars í ormfrán augu
ýtum skýja grjóti
(því knátti ben blása)
barði hreggi keyrðu.

33.
Þá var þörfum meiri
þrekförluðum jarli
(braut hykk hann at heldi)
hugraun (flota sínum);
snara bað segl við húna
Sigvaldi í byr köldum,
glumði hrönn á húfum,
hríð fell í bug váða.

34.
Þar lét Vigfúss verða
vegrœkinn Ásláki
(þann era þörf at segja
þátt) helfarar veittar.
Þorleifr of vann þjokkva
þrekstœrðum Hávarði
(hart vá hann með kylfu)
höggrammr brotit leggi.

35.
Ein drepr fyr mér allri,
andat fólk at sundi
straumr dró út of eyjar,
ítrmanns kona teiti;
góð ætt of kømr grimmu,
gífrs hesta brá föstu
gnýmiklandi geira,
gœðings at mér stríði.

36.
Bað fyr borð at skyldi
böðsvellandi allir
(þá frák vápnum verjask
Vagns lið) Búa þegnar,
áðr hreggboði hjörva
hraustr með þungar kistur
(sá var illr af aurum)
ótrauðr á kaf réði.

37.
Nam eldbroti Yggjar
ýgr fyr borð at stíga;
út bar hann af húfum,
hraustr Gullbúi, kistur;
ok optliga eptir
óblauðir þar síðan
kneigu lýðir líta
langan orm á hringum.

38.
Skeið frák valt at verði
Vagn með sína þegna,
öll váru þá þeira
þunn skip hroðin önnur;
upp náðu þar þeygi
þengils menn at ganga,
ofan réðu þeir ýgja
Eiríks vini keyra.

39.
Upp stóðu þar eptir
ungra snyrtidrengja
(sveit fylgði vel Vagni
væn) þrír tigir einir;
alls ønga frák aðra
jafnmarga svá burgusk,
áðr létti dyn darra,
drengmenn hugum stranga.

40.
Réð með danska dolga
drengr á land at ganga,
(roðin frák dörr í dreyra)
dauðr lá herr á skeiðum.
Vagn kvað eigi ýtum
undan ráð at skynda;
saman gerðu þeir sitja
sáttir á einni nóttu.

41.
Þar lét Eiríkr öndu
átján þegar týna
(heldr frágum þá þverra)
þegna (lið fyr Vagni);
mæltu hraustar hetjur
(haukligt var þat fíkjum)
- þau hafa þjóðir uppi -
þróttar orð með fyrðum.

42.
Ok með fjörnis fálu
fór Þorketill leira,
þás menbroti mælti
mansöng of Gná hringa;
gerðisk hann at höggva
hauklyndan son Áka;
Vagn gat heldr at hánum
heiptörr vegit fyrri.

43.
Vilt - kvað hringa hreytir
hyggju gegn at Vagni -
élsvellandi yðvart
Yggjar líf of þiggja?
Eigi munk, nema efnak
- ungr - þat's heit nam strengja,
- svá kvað Ullr at jarli
egghríðar - fjör þiggja.

44.
Grið lét örr ok aura
Eiríkr gefit stórum
(mjök leyfa þat þjóðir)
þegnum tólf með Vagni.

45.
Þá gekk Ullr at eiga
örlyndr þrymu randa
(menn fýstu þess) mæta
(margir) Ingibjörgu.


Bjarne Kolbeinsson, død 1223, biskop på Orknøyene fra ca. 1190, av norsk og orknøysk ætt. Bjani deltok ofte i viktige politiske forhandlinger i Norge. Han diktet Jómsvíkingadrápa om slaget i Hjørungavåg, og kan hende også ordspråkdiktet Málsháttakvæði. Kildetekst: SNL