Þáttr frá Sigurði konungi slefu (SN)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Original.gif


Flateyjarbók


Bind I
Reykjavík
1944-1945


Þáttr frá Sigurði konungi slefu, syni Gunnhildar




Þat er sagt, þá er Gunnhildarsynir réðu Noregi, sat Sigurðr konungr slefa á Hörðalandi. Hann var fjáreyðslumaðr mikill. Hann var liðmannligr maðr at sjá, marglyndr ok kvensamr ok heldr óhlutvandr um þat efni. Þorkell klyppr hét maðr, hersir ríkr á Hörðalandi. Hann var son Þórðar Hörða-Kárasonar. Hann var garpmenni mikit ok hinn mesti ágætismaðr. Ólöf hét kona hans, væn ok kurteis. Þat er sagt, einn tíma, at Sigurðr konungr slefa sendi honum orð, at hann kæmi á sinn fund, ok hann gerði svá. Síðan mælti konungr: „Svá er með vexti, at ferð liggr fyrir höndum vestr til Englands, er ek vil senda þik á fund Aðalráðs konungs ok heimta skatt at honum, ok eru slíkir menn bezt til fallnir ríkra manna erendi at bera.“ Þorkell svarar: „Hafi þér eigi áðr sent yðra menn slíkra erenda, ok hafa þeir eigi tvívegis farit?“ „Satt er þat,“ segir konungr, „en ekki hygg ek líka framkvæmd þína ok þeirra, er lítit kemr til.“ Þorkell svarar: „Þat mun yðr skylt þykkja, at ek fara, ok mun ek eigi undan teljast, þó hinir færi stophallt, er fyrr kómu á þá leið.“

Síðan fór Þorkell vestr til Englands með góðu föruneyti ok kom á fund Aðalráðs konungs ok kvaddi hann. Konungr tók vel máli hans ok frétti, hverr sá maðr var, er fyrir þeim var. Þorkell sagði til sín. Konungr mælti: „Spurt hefi ek til þess, at þú hefir þér aflat góðs orðróms, ok ver velkominn hér með oss.“ Síðan var Þorkell með konungi um vetrinn. Ok eitthvert sinn mælti hann til konungs: „Svá er háttat, herra, um ferð mína, at Sigurðr konungr slefa sendir mik eftir sköttum til yðar, ok vænti ek af yðr góðra órlausna.“ Konungr mælti:

„Komit hafa menn til vár fyrr eftir slíkum erendum, ok virðist mér ákall þetta Sigurðar konungs meir kenna ranglætis en réttvísi, því at ek veit eigi vánir í, at mik reki nokkura skyldu til honum fé at gjalda. Var þeim ok hörðu goldit, er með slíkum erendum fóru fyrr. Er ok auðsætt, at konungr var samr um yðra ferð, hversu sem tækist. En þó mun mér sýnast at gera til þín, Þorkell, jafnt sem áðr ok hafa af þér þökk ok vináttu ok greiða þér fé nokkurt. En vinfengi sona Gunnhildar vil ek ekki kaupa.“ Um várit bjó Þorkell ferð sína vestan um haf með mikit fé, ok skildu þeir konungr með hinni mestu blíðu ok bundu sitt vinfengi áðr með fastmælum.

En er Þorkell var farinn ór Noregi, þá sendi Sigurðr konungr slefa sína menn til búa Þorkels ok lét flytja þaðan í burt Ólöfu, konu hans, ok heim til sín ok lagði hana í rekkju hjá sér. Hon mælti þá: „Herra,“ sagði hon, „rangt geri þér ok ómakliga við þann mann, er yðr vel trúir, ok mun hér nokkut mikit illt eftir koma. En þér munuð nú ráða verða, þó svá sé verr.“ Konungr mælti: „Bú núvið slíkt fyrst sem þér er boðit um, kenn mér engan sann.“ Síðan lá Ólöf hjá konungi hverja nátt. Öllum mönnum þótti þessi tiltekja konungs bæði ill ok óráðlig ok sögðu hann sjálfan gjalda mundu. En um várit, er fréttist heimkváma Þorkels, þá sendi konungr Ólöfu heim. En er Þorkell klyppr frétti þetta allt saman, þá brá honum mjök við ok fór þó heim á sinn búgarð ok var allfámálugr ok heldr stirðr. En er hann kom heim, var Ólöf þar fyrir ok gekk þegar á móti Þorkeli með fagnaði ok mælti: „Velkominn, Þorkell bóndi, ok gakk til herbergis ok hvíl þik, ok muntu frétt hafa mínar tiltekjur, þó ei sé góðar. Vil ek gjarna allt þat bæta, er ek hefi með þik brotit, ok síðan með sætt ok samhuga hjá þér hvíla.“ Þá svarar Þorkell ok kvað vísu:


Hygg ek eigi bed byggua
biorranz hia þer nanna
ek em af angri miklu
ofrynn ne sua dynu.
ok dauds vallar daada
dreck eigi mer þeckia
aadr i bragnings blodi
bengiodi nef riodum.


Hon svarar þá: „Bæði er nú, at mikit er af gört, enda ætlast þú nú mikit fyrir, ok er þat illa, at svá mikit illt skal af mér hljótast.“ Síðan var þings kvatt, ok kom þar Sigurðr konungr ok mikit fjölmenni.

Sá maðr hét Ögmundr ok var Hörða-Kárason, er í för var með konunginum. Hann stóð hjá honum ok hafði mikit spjót í hendi. Síðan gekk Þorkell að stólinum ok mælti: „Herra, nú er at sjá fjárhlut þann, er ek hefi flutt af Englandi, ok lítið nú á, konungr, hversu þetta er af höndum greitt.“ Konungr leit á ok sá marga góða gripi ok mælti: „Hví mun þetta eigi sköruliga leyst ok vel greitt?“ Þorkell svarar: „Leyst er þá sumt vandkvæði.“ Hann var svá búinn, at hann hafði möttul yfir sér með tyglum, búinn mjök í skart. Síðan brá hann öxi undan skikkjunni ok hjó til konungs ok veitti honum bana. En er Þorkell sneri frá verkinu, þá hleypr Ögmundr Kárason at honum ok lagði í gegnum hann spjóti því, er hann hélt á. En frændr Þorkels kunnu því svá illa, at þeir gerðu til Ögmundar ok brenndu hann inni, því at þeim þótti mikill málefnamunr vera með þeim konungi ok Þorkeli.

En er Gunnhildr vissi andlát sonar síns, þá þóttist hon stórum illt hafa hlotit af Ólöfu ok ætlaði at gera til hennar ok gera til hennar ósæmiliga. Hon varð þess vör ok fréttir, at Íslandsfar var búit, ok kom á fund þess manns, er átti. Sá hét Böðvarr ok var Þorsteinsson, bróður Halls á Síðu. Hon tekr svá til orða: „Ek hefi,“ sagði hon, „í vandræði hitt, ok vil ek biðja þik, at þú flytir mik til þíns lands undan ánauð Gunnhildar.“ Hann svarar: „Ek ætla, at þér beri ærin nauðsyn til, ok skal svá vera, en þykkja ok at skyldra, at þú gerir eftir mínum mun.“ Hon kvað svá vera skyldu. Síðan fór hon til skips ok Guðrún, dóttir hennar. Eftir þat fór hon, ok koma þau til Íslands ok koma austr í Álftafjörð. Þar átti Böðvarr bú mjök virðuligt. En er þau kómu heim, er þess getit, at Böðvarr mælti: „Nú mun ek til þeirra mála taka, er ek skilda í Noregi, ok mæli ek til ráðahags við þik.“ Hon svarar: „Veit ek þat, at þat mun mælt, at ek taka minna gjaforð nú en fyrr, en makligr ertu til at njóta þessa ráðs.“ Ok síðan fór þat ráð fram, ok fékk Böðvarr Ólöfar, en samför þeirra var eigi löng, ok andaðist hann á þeim misserum. Síðan frétti Einarr Eyjólfsson norðan frá Þverá, at sá ráðakostr var virðuligr at eiga Guðrúnu Klyppsdóttur, ok fékk hann hennar ok átti við henni mörg börn. Þorkell klyppr hét son þeirra Einars ok Guðrúnar, ok var hann heitinn eftir móðurfeðr sínum ok var hinn efniligsti maðr ok kemr víða við sögur. Nokkurum vetrum síðar fór Ólöf utan til Noregs til frænda sinna ok þótti hinn mesti kvenskörungr.