Þiðreks saga af Bern - Þéttleifs þáttr danska

Velg språk	Norrønt	Islandsk	Norsk	Dansk	Fornsvensk	Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ►

Þiðreks saga af Bern

GUÐNI JÓNSSON

bjó til prentunar

Þéttleifs þáttr danska

108. Heimir ok Viðga verða óvinir.

   (195) Nú sitr Þiðrekr í sínu hásæti hjá sínum feðr, Þéttmari konungi, ok hans félagar með honum ok jafningjar. Heimir þjónaði ok skenkti þeim þann dag. Nú bætir Heimir í gullskál eina ok stendr fyrir Þiðreki ok þjónar vel. Nú brigðr Þiðrekr sverði sínu Naglhring ok sýnir lagsmönnum sínum ok mælti síðan: "Þú inn góði Naglhringr, nú komtu í mikla raun at sinni, er ek var í brottu ór Bern, ok eigi ætla ek fást betra sverð en þik. Sé hér, Heimir, fyrir þína þjónustu. Eigi ann ek öðrum manni betr at njóta þessa sverðs en þér. Þigg nú, vinr góðr, ok njót vel."
   Nú tekr Heimir við Naglhring ok þakkar herra sínum vel gjöfina. Þar var mikill fjöldi annarra manna, ok þakka allir herra Þiðreki sína velgerð, er hann birti við Heimi.
   (196) Nú tekr Viðga til orða: "Víst ertu, Naglhringr, illa kominn, því at heldr væri hann duganda manns vápn en þess, er nú hefir. Ok síðan er ek kom til Bernar, þá virða ek þik eigi meira til gengis ok fylgdar en eina konu, síðan er ek sá þik þat níðingsverk gera, þá er ek var nauðstaddr, þá er vit riðum tveir til inna fimm alhraustra hermanna, ok bauttu mik fram, en þú sazt á hesti þínum vel við búinn ok vildir eigi duga mér né nær koma. En jarlinn Hornbogi ok Hildibrandr máttu eigi við koma at duga mér, því at þeir hleyptu út á ána. En síðan er jarlinn kom til farandi, þá þurfta ek þín alls ekki, nærgi sem ek fæ þér þat goldit."
   (197) Þá svaraði Þiðrekr: "Heyr þar mikla skömm ok níðingsverk at vilja eigi duga förunaut sínum, er hann var nauðuliga staddr, þú inn illi hundr," sagði hann. "Dragstu í braut ór augsjón minni, ok væri þat þó makligra, at þenna dag hengir þú uppi fyrir Bern."
   Nú verðr Heimir mjök reiðr við þessa ræðu, gengr nú í brott ok tekr hest sinn Rispa ok öll sín vápn, ríðr nú í brott.

109. Heimir leggr lag sitt við stigamenn.

   (198) Heimir vendir nú norðr um fjall ok ríðr nú marga daga ókunnar brautir, ok eigi veit hann nú víst, hvat hann má til frama vinna, þess er hann þykki jafnfrægr sem áðr. Hann spyrr nú til manns eins, þess er heitir Ingram. Sá er víkingr mikill ok hermaðr ok liggr úti á skógum, ok þar hefist hann oftast við, sem heitir Falstrskógr, ok með honum aðrir tíu hans félagar. Falstrskógr er í milli Saxlands ok Danmarkar. Ingram er í ósætti við hertoga einn í Saxandi. Honum gerir hann þat allt illt, er hann má, ok engan mann lætr hann fara at frjálsu um þann skóg. Styrkr er hann ok mikill fyrir sér, ok einn kappi er hann, ok vel má hann einn bera af tólf mönnum.
   Heimir gerir þat ráð fyrir sér at leita til þessa Ingrams, ok eigi léttir hann fyrr en hann finnr hann ok þá félaga. Nú býðr hann sik til samlags við þá, ok því taka þeir vel. Nú er hann inn tólfti í þeira sveit. Liggja þeir nú úti ok á þeim skógi ok gera margt illt.

110. Stigamenn drepa kaupmenn.

   (199) Þetta er frá sagt, at kaupmenn nokkurir hafa búizt af Saxlandi til Danmarkar. Þeir hafa með sér mikinn fjárhlut. Eigi eru þeir færi saman en sex tigir manna, allir vel vápnaðir, ok þat ætla þeir, at eigi skulu allfáir menn banna þeim veg sinn né ræna þá fé sínu. Góða hesta hafa þeir ok stórar gersimar á. Nú fara þeir, þar til er þeir koma á skóginn Falstr.
   Ok þá er sakmenn verða varir við þessa menn, þá mæla þeir sín á milli: "Þó at þeir sé margir ok vel viðbúnir, þá munu þeir, er ofreflismenn kallast, oft við mikit ofrefli hafa átt at skipta, ef þeir vilja sér fjár afla. En nú þó at þeir sé margir saman, þá förum í mót þeim, ok dugi hverr sem drengr er."
   Nú vápnast þeir ok fara síðan í gegn þeim. En þá er kaupmenn sjá sína óvini fyrir sér, þá verða þeir vel við, hlaupa af hestum sínum ok brigða sverðum ok snúa fram spjótsoddum sínum, með því at eigi eru skildir til at hlífa sér með. Þar verðr nú hörð orrosta ok mannskæð ok eigi löng, áðr en sá verðr skilnaðr þeira, at Ingram ok hans félagar hafa sigr ok halda sínum mönnum öllum, en eigi skiljast þeir fyrr en allir þeir sex tigir manna eru fallnir. Taka þeir nú fé þeira ok vápn ok hesta ok þykkjast nú hafa vel árnat ok eru kátir ok þykkjast nú meiri menn fyrir sér en áðr ok frægri. Ok þat ætla þeir fyrir sér, at eigi munu þeir til móts koma við þá, er þeim mun meira ofrefli í vera yfir at stíga en þessir váru þeim. Ok kallast þeir nú mikil vandræði hafa af hendi leyst, ok Heimir telr sik nú hraustari mann en áðr var hann, ok þar dveljast þeir langar hríðir.

111. Frá æsku Þéttleifs ins danska.

   (200) Maðr einn heitir Biturúlfr í Danmörku á Skáni, ríkr maðr fyrir sér. Hann bjó þar, sem nú er kallat Tummaþorp. Kona hans heitir Oda. Hún var dóttir jarls af Saxlandi. Þau áttu einn son. Sá heitir Þéttleifr. Biturúlfr er alha kappa mestr ok berserkja, þó at leiti um allt Danaveldi. Son hans er ungr ok mikill vexti. Hann er ok eigi orðinn í ætt sína um atferð né um aðra kurteisi, fyrir því at meir elskar hann steikarahús at vera í en hann vili ríða með feðr sínum eða íþróttir at nema eða höfðingjum at þjóna. En fyrir þat it sama ann hvárki honum mikit faðir né móðir, ok lítt rækja þau hann, ok fól ok skiptingr hyggja þau ok hverr annarra, at hann sé. En þó hefir hann sét hesta riðna ok spjótum skotit, sverðum skylmt ok steini orpit ok margar aðrar íþróttir sét frammi hafðar, ok mætti hann fyrir því numit hafa, ef hann vildi gaum at gefa. Allir hyggja, at hann geymi slíks ekíu, fyrir því at eigi er hann mjök bráðgerr í uppruna sínum. Ok eigi berr hann kamb í höfuð sér, ok eigi vill hann í baðstofur fara né laug, þó at ger sé. Ok ekki vill hann rækja sik nema liggja í ösku inni í matgerðarhúsum ok hlaupa með matsveinum úti eða stafkörlum nökviðr.

112. Þéttleifr vill fara til veizlu.

   (201) Biturúlfi er eitthvert sinni boðit til veizlu ok konu hans ok öllum þeim mönnum, sem hann vildi með sér haft hafa þingat, sem heitir Vetlandsherað, til Úlfs Sótasonar.
   Ok þá er Biturúlfr býst til þessarar ferðar ok hans menn, þá verðr Þéttleifr varr við þessa alla ætlan. Nú gerir hann í skap sér, at víst skal hann fara til veizlunnar með feðr sínum, ok stendr nú upp í steikarahúsi ok hristir af sér ösku ok strýkr hendr sínar ok höfuð ok gengr inn í stofu til móður sinnar ok mælti til hennar: "Móðir," segir hann, "mér er svá sagt, at þú skalt fara til veizlu."
   "Já," sagði hún, "satt er þat ok, eða hvat vill vannenna þín þá? Hví spyrr þú at slíku?"
   Hann svaraði ok kvaðst vilja fara til veizlunnar með henni.
   Þá svaraði hún: "Hvat mundir þú fara til veizlu, víxlingr þinn ok ættleri? Ok alla þessa tólf mánuðr láttu í steikarahúsi, svá at ek sá þik eigi fyrr en nú, ok aldrigi komtu til frjálsra manna á allri þessari hríð, ok ekki villtu vera líkr várum frændum, ok eigi kemr þú í vára ferð at svá búnu."
   Þá mælti Þéttleifr: "Hvat skylda ek til yðar koma, fyrir því at þér kunnuð mín litla aufúsu hvert sinn, er ek kom, ok oftar hötuðuð þér mik en þér huggaðið. En nú með því at þú vill leyfa mér at fara, þá er vel, en ef þú vill eigi, at ek fara, þá fer ek eigi fyrir því at síðr."

113. Viðræða Þéttleifs við föður sinn.

   (202) Gengr hann nú á braut ok út í skála, þar sem faðir hans var. Nú mælir hann til föður síns: "Ek vil fara til veizlunnar með yðr, faðir, ok fáið mér hest ok vápn."
   Þá svaraði Biturúlfr: "Hvat skyldir þú fara til veizlu með dugandi mönnum? Þat er oss skömm, en eigi vegr, ef þú kemr með mörgum hæverskum ríkra manna sonum, slíkt fól sem þú ert, fyrir því at þar, er margir menn koma saman at veizlum, þá er annat títt ungum drengjum ok vöskum en steikja hæns eða gæs eða brjóta hrís eða kynda elda, en þú kannt þat eina gera, enda ertu allólíkr orðinn várum ættmönnum, ok þat ætla ek sannast vera, hvat sem engi segir, þá ætla ek þik aldrigi minn son vera, því at aðra hafða ek iðn í æsku minni en þú hefir í þinni."
   Þéttleifr svaraði: "Ekki er mér þat kunnigt, hvers son ek em nema þat eina, er mér er sagt af, ok þat heyri ek segja flesta alla menn, þá er vita þykkjast, fyrir utan yðr, at ek em þinn son, þó at ek sé eigi vel at manni orðinn. En ef þér er nokkur tortryggð á, at ek sjá þinn son, þá spyrr þann, er gerr mun vita þar deili á en ek, en þat er móðir mín. Lítil forvitni er mér sjálfum at leita mér annars faðernis en þessa, er nú hygg ek, at sé ok mér er sagt, eigi fyrir því aldrigi væra ek svá fátæks þorpara son eða lítils fyrir sér, at mik mundi eigi betr hafa rækt til þessa dags en þú. En nú veit ek þat víst, ef þú hefðir eigi svá vel leitat mér móðernis sem þú hefir at annarra manna sögn ok af minnum stigum tekit en hún er, þá munda ek eigi sanns af njóta, með því at nú dregr þú nokkurn grun á, er svá góðs er at vánir sem at henni er. Ok ef hún ætti nokkura frændr til at ganga, þá er hæfir væri eða dugr væri í, þá mundi eigi öllum vel líka slíkar sakargiftir sem þú gefr henni, ef ósannar eru, sem ek vænti, at sé, en hún geldr mín at. Væra ek svá vel mannaðr sem nú em ek illa, þá mundu eigi þessar sakargiftir uppi vera."
   Nú svaraði Biturúlfr: "Þegi þú, fól þitt, ok dragst inn í eldhús ok ligg þar í ösku. Aldrigi skaltu þat heyra né engi annarra, at ek draga annan grun til húsfreyju minnar en þann einn, er góðr er, fyrir því at þess eins er hún af mér verð, er nýtt er. En þat segi ek, at þú ert skiptingr einn, en hvárskis okkars barn."
   (203) Þá svaraði Þéttleifr: "Nær sem faðir minn eða móðir kemr eftir mér, þá eigu þau litla fóstrlaun yðr upp at lúka, fyrir því at litla rækt hafið þér á mik lagt ok lítinn kostnað allt til þessa dags. En þú verðr at ráða um heimanför mína, leyfa, ef þér sýnist, en ef þú vill eigi leyfa mér at fara með þér ok þykkir yðr skömm at mér, þá fer ek eigi at síðr ok miklu at heldr, at þú kviðir mér."

114. Þéttleifr ferr með föður sínum til veizlu.

   Síðan gengr hann út í garðinn ok tekr inn bezta hest, er faðir hans átti, með söðli ok hleypr á bak ok ríðr til eins bónda þar skammt í frá Tummaþorpi, sem faðir hans bjó, Biturúlfr. Nú biðr hann bóndann ljá sér vápn sín, ok bóndinn verðr við vel ok lér honum slík sem várn, en hann ríðr síðan heim við svá búit. En þetta hefir verit um vetr miðjan, þá er sund öll hafa ísað verit allt suðr til Jútlands, svá at ekit er með vögnum tún frá túni ok hvern bæ frá öðrum. Nú kemr hann heim, ok sér nú faðir hans, at hann mun fara vilja fyrir utan hans leyfi ok vilja, ok nú vill hann þat ekki meina honum at sinni ok vill freista, hversu hann vill með sér fara, er hami kemr til annarra manna, ok sér nú, at honum mun ámæli við liggja, ef hann ferr neisuliga búinn ór hans garði, ok allir menn hans mæla til, at vel sé við hann gert.
   (204) Faðir hans tekr nú góð vápn ok fær honum. Móðir hans fær honum klæði. Síðan ferr hann í baðstofu ok þvær sér ok kembir hár sitt, en eftir þat klæðir hann sik ok vápnar. Ok nú mæla þat allir menn, er hann sjá, at aldrigi sá þeir vaskligra mann en hann var, ok sögðu þat allir, at eftir vánum væri, at vaskr væri, fyrir því at fullgóð váru tilbrigðin í hvárratveggju hálfu. Nú gengr hann til hests síns ok hleypr á bak honum vel ok kurteisliga. Síðan ríðr hann með feðr sínum ok mæðr til veizlunnar.

115. Biturúlfr ok Þéttleifr verða á leið stigamanna.

   (205) Þá hríð er þeir dveljast at veizlunni, þá ferr Þéttleifr með sér vel ok öllum sínum siðum, svá sem hann hefði oftliga þar verit, er vandlíft hefði verit. Ok er liðnir eru þrír dagar, þá rýfst sú veizla. Ferr nú Oda, kona Biturúlfs, heim ok allir hans menn með henni. En sjálfr hann ferr til annarrar veizlu ok Þéttleifr, son hans, með honum. Nú koma þeir til annarrar veizlu ok dveljast þar, meðan hún stendr. Ok er þeir búast heim þaðan, þá er á leið þeira Falstrskógr, ok er þeir koma í nánd við skóginn, þá berr svá leið þeira til, at þar verða þeir fram at fara um skóginn, hvárt er þykkir ljúft eða leitt. Nú ríða þeir fram. Þá koma þar á mót þeim tólf sakmenn, Ingram ok hans félagar.
   (206) Mælir nú Biturúlfr við Þéttleif, son sinn: "Nú þætti mér betr, at þú værir heima hjá móður þinni, son minn, ok ekki munda ek hræðast fyrir þessum tólf, þó at ek væra einn saman, en um hitt em ek hræddr at ek láta þik, er þú ert ungr ok einkabarn mitt."
   Þá svaraði Þéttleifr: "Finnr þú þat nokkut, at ek hræðumk, þó at ek sjá þessa menn. Nú er hitt mitt ráð, at hvártveggi okkarr stigi af sínum hesti ok hvárr okkarr snúi sínu baki til annars. En ef ek þori eigi at verja mik, þá kalla mik aldrigi þinn son, ok þat mun þá sannast, er þú drótt í orð, áðr en vit færim heiman, at víst em ek þá ættleri ok aldrigi frá góðum mónnum kominn, ef ek hræðumk mjök þessa menn, hversu sem at ferr."
   Síðan hljóp hann af hesti sínum ok báðir þeir ok brigða sverðum.

116. Bardagi við stigamenn. Heimir bjargast á flótta.

   (207) Heimir hefir vörð haldit yfir Ingram ok hans félögum þann dag ok heim komit ok sagt sínum lagsmönnum: "Hér ríða tveir menn ok hafa svarta hjálrna ok neglda saman með stórum nöglum, ok þat hygg ek, at víst mætti fjandinn sjálfr hafa gert þessa hjálma, svá eru þeir sterkliga gervir, ok víst eru þeir kappar, ef þeir eru eigi tignari menn, ok þat væntir mik, at nú komim vér í fulla raun."
   Þá mælti Ingram: "Hverir munu þeir tveir, er mér mun ofrefli í við at eiga ok mínum mönnum, þar sem vér bárum tólf einir af sex tigum manna eigi alls fyrir löngu. Fari nú til várir menn fimm ok taki vápn þeira ok klæði ok drepi sjálfa þá."
   Nú ríða þeir til fimm, en þeir feðgarnir verja sik vel ok drengiliga, ok er þeira viðrskipti allhraustligt. En at skilnaði þeira þá liggja þar eftir dauðir þeir fimm, en Biturúlfr ok hans son er þá enn ekki sárr at því sinni.
   (208) Ingram sér nú viðrskipti þeira ok biðr nú alla til fara ok duga hvern sem má ok kveða nú þó ofsíðla vera. Nú verðr þar hörð orrosta ok löng. Biturúlfr höggr af miklum hraustleik ok afli til Ingrams á hjálm hans ok klauf hjálminn ok höfuðit, svá at sér fell hvárr hlutr á jörð. En Þéttleifr drap meðan tvá menn, ok eigi létta þeir fyrr en allir eru fallnir sakmenn, nema Heimir einn stóð upp. Nú höggr Heimir til Biturúlfs af miklu afli í hjálm hans, svá at þegar fellr Biturúlfr til jarðar ok vissi ekki til sín. Þéttleifr sá, at faðir hans er fallinn, ok höggr til Heimis af mikill hermð í hjálm hans, svá at hann fell á kné. Ok þegar sprettr hann upp aftr ok hleypr til hests síns ok á bak honum ok ríðr nú sem mest má hann undan allan þann dag, ok er hann því feginn, er hann nær lífinu í þessu sinni. Þá sagði hann þat, sem margir hafa síðan sannat, at ekki járn var jafn drottinhollt sem spori. Hann gaf honum líf þann dag, sem mörgum öðrum hefir hann gefit. En þá er Heimir kom at á nokkurri, þá hljóp hestr hans, Rispa, svá mikit, at hann fleygði yfir ána sem kólfi skyti.
   (209) Svá er sagt, at mylna var í ánni ok gekk mylnan. En Heimi heyrðist svá til sem mylnuhjólin léti svá: "Slag, slag" ok "drep drep." Svá þótti Heimi sem eftir honum færi inn gamli Biturnlfr ok mælti við son sinn Þéttleif: "Högg, högg" ok "drep". Heimir ríðr nú undan bæði dag ok nótt ok léttir eigi, fyrr en hann kom heim í Bern, ok sættist nú við Þiðrek, ok eru nú góðir félagar sem fyrr ok vinna mörg stór verk.
   (210) Biturúlfr ok Þéttleifr tóku þar allt fé þeira ok vápn ok fara nú heim við svá búit ok hafa unnit mikla frægð ok eru heima um hríð.

117. Þéttleifr kveðr foreldra sína ok ferr heiman.

   Nú þykkist Þéttleifr vera maðr fyrir sér, er hann hefir reynt sik í vápnaskipti, ok nú er feðr hans ok mæðr mikil huggan at honum ok vænta nú, at hann mun brigða í beztu ætt sína.
   (211) Þéttleifr mælir við móður sína: "Fá vil ek mér láta góð klæði ok tigurligan búnað, ok vil ek ríða til jarlsins, móðurföður míns, í Saxland ok fara at sjá siðu annarra manna í ókunnu landi ok kannast við frændr mína, ok má þá sjá, hvárt ek em nokkurr maðr fyrir mér, er ek revni mik nokkut enn meir en nú."
   Móðir hans segir svá allt skulu vera sem hann vill, at sé. Þvílíka sögu segir hann feðr sínum, at hann vill braut fara af landi ok bar til vill hann hafa stoð af feðr sínum í gulli ok silfri ok góðum gripum, í góðum vápnum ok hestum ok þat, sem honum er sæmiligt at hafa, er hann kemr til annarra duganda manna.
   Biturúlfr svaraði: "Vel má ek fá þér vápn góð ok hesta ok fé svá mikit sem þú vill haft hafa. En þau ráð vil ek ráða þér, ef þú ferr yfir Jútland, þá muntu víða koma, þá ver þú hæfilátr ok eigi mikillátr; þat mælist vel fyrir. Ok ef þú kemr svá langt út yfir Saxland sem sá staðr er, er Bern heitir, ok hittir þú Þiðrek, son Þéttmars konungs, þá ver þú aldrigin svá djarfr, at þú berist við hann né við hans félaga. Ekki máttu standast hans in stóru högg. Hans hjálmr heitir Hildigrímr; ekki sverð má á hann bíta. Sverð hans heitir Ekkisax; þat er allra sverða bezt. Hestr hans heitir Fálka. Hann er svá skjótr, at þó at þik hendi nauðsyn til undan at ríða, þá má hann vera þér hvárt er hann vill nær eða fjarri, er hann hefir þann hest. Með honum eru margir ágætir kappar, ok skaltu við engan þeira etja þér, þó at kostr væri á. En ek ræð þér, at þú farir eigi lengra en til jarlsins, móðurföður þíns, ok ver með honum þá hríð í Saxlandi, er þér sýnist, en síðan far heim hingat ok ver hér. Þér mun hér minnst at vási vera."
   (212) Þéttleifr segir, at svá skal vera sem hann biðr. Enn mælir Biturúlfr: "Ef þú skalt ríða á fund móðurföður þíns, þá muntu koma áðr á einn skóg, er heitir Borgarskógr. Þar er einn staðr, sá er heitir Marsteinn, ok þar er einn kastali, sá er aldrigin sáttu jafnfagran þínum augum, en engan mann muntu finna í kastalanum. Þar er einn stóll tigurliga búinn. Þar á liggr einn lúðr. Þann lúðr skaltu þeyta. Þá mun skjótt koma sá, er kastalann á, en þat er inn góði minn félagi, Sigurðr. Ef þú sér hann, þá máttu kenna hann. Mikill er hann ok gamall, hvítr sem dúfa með löngu hári ok síðu skeggi. Nú ef þú finnr hann, þá seg honum skjótt nafn þitt ok þíns föður, áðr en hann verði reiðr þér. Ok mun hann þá vel fagna þér, ef þú segir honum, hverra manna þú ert. En þó at þú hefðir einn tólf manna megin, þá værir þú þó eigi færr at berjast við hann."
   Þá svaraði Þéttleifr: "Svá skal vera," segir hann, sem þú leggr ráð fyrir mik."
   Nú er hann albúinn ferðar sinnar. Þá leiðir faðir hans ok móðir hann til hests síns ok ráða honum góð ráð ok mörg ok biðja hann vera mildan ok stórgjöflan bæði við ríka menn ok við óríka ok kváðu hann af því mundu verða orðsælan við alla menn. Móðir hans fær honum gullhring sinn, ok sendir hon kveðju jarlinum, feðr sínum. Nú skiljast þau. Hann biðr hana vel lifa, ok hún biðr hann vel fara. Faðir hans leiðir hann nokkvi lengra ok fær honum tuttugu merkr gulls ok ræðir við hann marga hluti, ok biðr nú hvárr með öðrum, at vel farist at, ok skiljast þeir nú feðgarnir.

118. Einvígi Þéttleifs ok Sigurðar.

   (213) Nú ríðr Þéttleifr veg sinn, til þess er hann kemr í þann skóg, er honum var sagt, ok ríðr til kastalans ok finnr þar einn lúðr, sem faðir hans hafði vísat honum. Ok nú setr hann lúðrinn á munn sór ok blæss, ok þá kemr þar einn maðr, ok sá ríðr einum alpandýr ok var með inum sama hætti ok faðir hans sagði honum, at Sigurðr mundi vera. Ok nú er þeir finnast, þá spyrr Sigurðr, hverr sá maðr væri, er lúðr hans hafði tekit at óleyfi hans ok blásit.
   Hann svaraði: "Ek heiti Vildimelrikr."
   Þá mælti Sigurðr: "Mér þætti þat vænligast, ef ek skylda geta til, at þú mundir vera son Biturúlfs jarls af Tummaþorpi, ok ef svá er, þá seg mér satt til." Þá svaraði Þéttleifr: "Ekki kann ek þann mann, er þú segir þar í frá."
   Þá hlaupa þeir saman ok berjast, ok er þeir hafa lengi barizt ok mjök snarliga, þá hvílast þeir, fyrir því at Sigurðr mæðist, því at hann er gamall maðr.
   Ok enn mælti Sigurðr: "Ef þú ert son Biturúlfs, þá seg mér, ok höfum vit þá yfrit lengi barizt."
   Þá mælti Þéttleifr: "Löngu hafða ek þat sagt, ef ek væra sá maðr, er þú segir þar í frá, ok engi veit ek deili á honum, ok enn meir vil ek freista okkarra vápna ok svá hvárr okkarr sigr skal af öðrum bera, áðr en vit skilimk."
   Nú taka þeir til vápna sinna ok berjast nú allra djarfligast, ok hvárgi þeira má af öðrum bera sigr. Ok eigi létta þeir sínu viðrskipti fyrr en sól er í vestri.
   Þá mælir Sigurðr: "Nú skulum vit hætta at sinni þessum leik. Eigi vil ek berjast um nætr. Heim skaltu nú fara með niér ok vera gestr minn þessa nótt, en á morgun at ærnum degi þá skulum vit hér konia ok svá skiljast at öðru kveldi, at eigi skaltu oftar mér bjóða einvígi."
   Ok Þéttleifr segir, at svá skal vera sem hann vill, at sé. En hér til ganga þessir hlutir, er Sigurðr mælir svá, at hann var þá móðr ok fengit hefir hann eitt sár. Ok nú kemr honum í hug, at heima liggr sigrsteinn hans.

119. Viðreign Þéttleifs ok dóttur Sigurðar.

   Nú hlaupa þeir á hesta sína ok ríða nú til heimilis Sigurðar. Þar finna þeir eitt hús grafit í jorð niðr, en út á mót þeim gengu tvær konur. Önnur er kona Sigurðar, en önnur er dóttir þeira. Hún dóttir Sigurðar er svá styrk, at fáir karlmenn eru öflugri en hún er. Nu sér hún, at einn maðr fylgir feðr hennar. Nú þykkist hún víst vita, ar sá maðr mun átt hafa vápnaskipti við hann. (214) Grunar hana nú, at faðir hennar mun farit hafa ósigr, fyrir því at hún sér mjök hlífðir hans skeindar. Ok er þeir hafa stigit af hestum sínum, þá grípr hún báðum höndum til Þéttleifs svá fast, at hún fellir hann þegar til jarðar ok lýstr knefa sínum á háls honum svá hart, at hún hyggr, at í sundr skal ganga hálsbeinit.
   Nú er þetta hefir at borizt, þá þykkir Þéttleifi vera at mikil skömm, er ein kona skal hafa felldan hann til jarðar ok veitt honum því líka skömm ok svívirðing. Ok nú tekr hann hendi sinni annarri um armlegg hennar, en annarri um hennar barka svá fast, at vatn flýgr út um bæði hennar augu, ok svá fast kreistir hann höndina, at blóð stökk undan hverjum nagli. Nú kallar hún ok biðr hann gefa sér grið ok segir, at hún vill sættast við hann. Þéttleifr sér nú, at þat er engi hans fremd at drepa eina konu, þó at hún hafi bráðliga til hans gert, en þat finnr hann, at víst má hann gera illan hlut hennar, ef hann vill. Ok láta þau nú hvárt hendr af öðru ok ganga inn öll saman, ok eru þar hús vel búin með góðum klæðnaði. Nú er honum veittr góðr beini þá nótt. Ok nú drekka þeir gott vín, en dóttir Sigurðar þjónar ok skenkir vel ok kurteisliga. Fríð var hún ásjónum á alla vega, eigi síðr en styrk.
   (215) Hún sér jafnan blíðliga til Þéttleifs, ok finnr hann þat gerla. En þá er hún fær honum skálina, þá tekr hann allt saman ok fingr hennar ok kreistir líttat. Ok hún finnr þetta gerla, ok þá er hún skenkir honum annat sinni, þá stígr hún á fót honum. Nú fellr hvárutveggja þeira góðr hugr til annars, ok þetta vitu þau tvau ein með sér.
   Nú ganga þeir at sjálfri nótt komandi til svefns Sigurðr ok Þéttleifr, ok hefir Þéttleifr góðan umbúnað þá nótt, ok sofnar hann, þegar hann kemr í rekkjuna.

120. Dóttir Sigurðar færir Þéttleifi sigrsteininn.

   (216) En þá er var mið nótt, kemr þar til Þéttleifs dóttir Sigurðar ok stígr þegar í rekkju hjá honum. Ok hann vaknar við ok gefr henni rúm hjá sér hljóðliga svá. Hér gengr dóttur Sigurðar engi hlutr annarr til en hún vill gera örugga sætt á millum þeira, ok þykkist hún gert hafa bráðliga til Þéttleifs um kveldit, ok veit hún, at honum mun mislíka, ef svá búit stendr, ok veit hún, at sá verðr at bæta, er fyrri braut, ef eigi er allmikill mun afgerðanna. En bæta með hverju þá? Þat munu þeir hyggja, er heyra söguna ok nær sitja ok flestu vilja á ferligra veg snúa, at hún mundi sjálfa sik fram bjóða. Nei, þat fór svá fjarri. Tíl þess gekk hún þangat at skemmta honum með fögrum dæmisögum ok öðrum kurteisligum ræðum, þeim er hún kunni betr en flestar meyjar aðrar, ok hitt, at hún vissi, at minnr sóttu flær tvá menn saman í rekkju en einn saman. Nú hafa þau talazt við marga hluti sín á millum ok segir nú hvárt óðru þat, er vita fýsir, ok hefir hún nú lægt með viti vandræði sín. Sjálf hefir hún því sætt ok engan annan til beðit með sér, netna þau tvö hafa þessari óró allri sætt sín á milli. Oft verðr ok tólf manna dómr rofinn, en þessi mun eigi verða rofinn. Mun hún ok slíkt allt hafa í sét, því at hún var bæði vitr ok djúpráðug.
   Nú er hún veit, at hann er sonr Biturúlfs, stígr hún fram ór rekkjunni ok gengr þar til, er faðir hennar var ok svaf fast, er hann var víndrukkinn, ok tók nú af hans pungi sigrsteininn, því at hann hafði tekit hann þegar um kveldit, er hann kom heim. Nú ferr hún aftr til rekkjunnar ok fær honum steininn, ok liggja þau þar náliga til dags.

121. Þéttleifr fekk dóttur Sigurðar.

   En er lýsa tekr, stendr hún upp dóttir Sigurðar ok gengr í brott. Ok nú kemr Sigurðr til Þéttleifs ok biðr hann upp rísa ok sýnir honum síðan allt sitt gúll ok silfr. En er líðandi váru dagmál, ganga þeir til matborða, en er þeir eru mettir, taka þeir sína hesta ok skulu nú reyna með sér at fullu. Nú koma þeir til kastalans ok stíga af hestum sínum, ganga saman ok berjast. Nú berjast þeir langa hríð allhraustliga, ok áðr en létti, verðr Sigurðr móðr, ok fengit hefir hann þrjú sár. Ok nú gefr hann upp sitt sverð ok vill eigi lengr berjast. Því tekr Þéttleifr vel.
   Nú gengr hvártveggi til síns hests, ok áðr þeir stíga á bak, þá sagði Þéttleifr honum nafn sitt ok ætt. Nú verðr Sigurðr þessu feginn ok tekr við honum vel, ok ríða nú aftr til jarðhússins báðir, ok biðr Sigurðr hann þar vera svá lengi sem honum líkar.
   Nú mælti Sigurðr: "Eigi mun þat," segir hann, "verit hafa ráð föður þíns, at þú skyldir leyna mik nafni þínu."
   Nú svaraði Þéttleifr: "Faðir minn bannaði mér at berjast við þik, en þó vilda ek freista mín eigi at síðr."
   Ok enn mælti Sigurðr: "Með því at þú ert inn fyrsti maðr, er af mér hefir sigr borit í einvígi, enda höfum vit faðir þinn jafnan verit góðir vinir ok félagar, þá vil ek gefa þér dóttur mína ok þar með svá mikit gull ok silfr sem þú vill þegit hafa."
   Þessu játtar Þéttleifr feginsamliga. Nú gengr Sigurðr at finna dóttur sína ok spyrr hana, hversu hún mun því andsvör veita, ef Þéttleifr biðr hennar.
   Hún svaraði: "Mjök undrumk ek, hví þú vill gefa mik þeim manni, er þér hefir mörg sár veitt ok mikinn sviða gert í viðskiptum ykkrum, en þó hefi ek þess heit strengt at giftast engum manni, nema þinn jafningi sé at hraustleik. Nú ef Þéttleifr er svá mikill kappi ok góðr drengr, þá vil ek gjarna því ráði játta."
   Sigurðr svarar: "Miklu meiri kappi er Þéttleifr en ek, ok miklu hefir hann meira hraustleik en ek kunna frá at segja, ok haf þökk fyrir, dóttir, at þú vill samþykkjast góðu ráði ok hlíta mínum ráðum. Ok þar til vil ek hafa handsal þitt, at þetta haldist af þinni hendi."
   Hún svaraði: "Halda mun ek mín orð. Varastu, at þit haldið svá alla hluti, er þit mælið," — ok tekr hún nú í hönd feðr sínum.
   Nú gengr Sigurðr ok segir Þéttleifi öll hennar orð ok at hún vill þekkjast ráðuneyti við hann.
   Þéttleifr svaraði: "Hafið þökk fyrir yðra sýslu ok yðart sæmiligt boð. Vel hafið þér mínu máli áleiðis komit við hana, jafnóvænt sem var, ok gjarna vil ek þetta boð þiggja ok kunna yðr mikla aufúsu fyrir. En nú vil ek ríða suðr at hitta jarlinn, móðurföður minn, fyrst allra ráða, en þá er ek vendi heim þaðan, þá kem ek hér með því móti, at þá hefi ek dóttur þína heim með mér."
   Sigurðr svaraði: "Allt vil ek eftir því, sem þú vill, ok vil ek, at þú farir sem fyrst ok komir því fyrr aftr."
   (217) Þá ríðr Þéttleifr á braut, en Sigurðr fær honum tíu merkr gulls, en áðr hafði hann tuttugu merkr gulls. Hverfr nú Sigurðr til hans, áðr en þeir skilist, en dóttir hans sjaldnar en hún vildi, fyrir því at af málum verða menn kunnir. Svá var henni ok við hann.

122. Þéttleifr leitar Þiðreks af Bern.

   Ferr nú Þéttleifr veg sinn ok ríðr þingat, sem hann hefir ætlat, langar leiðir, byggðir ok óbyggðir. Nú er hann kom suðr í Saxland, þá mætir hann manni á veg sínum. Hann fagnar þeim manni, ok spyrr hvárr annan tíðenda eða hvert fara skal. En maðrinn sagði, at hann kom sunnan af Ömlungalandi ok skal fara norðr í Húnaland.
   Þá mælti Þéttleifr: "Hefir þú heyrðan nefndan þann mann, er Þiðrekr heitir, sonr Þéttmars konungs af Bern, eða veiztu nokkur deili á, hvat manna hann er eða hvárt hann er nú heima í Bern eða eigi?"
   (218) Maðrinn svarar honum: "Kann ek Þiðrek konungs son af Bern, ok allir menn munu heyrt hafa hann nefndan, ok veit ek, at hann er yfirmaðr allra manna at hreysti ok drengskap ok at mildi ok blíðlæti ok þó grimmr óvinum sínum. Hann mun nú eigi heima vera. Hann er riðinn til veizlu í Rómaborg til Erminreks konungs, frænda síns."
   Þá mælti Þéttleifr: "Kanntu nokkura leið at segja mér, þá er svá væri skömm, at ek kæma fyrr á fund Þiðreks konungssonar en hann kæmi til Rómaborgar?"
   Maðrinn svaraði: "Er sá vegrinn, er skemmri er, með því at Þiðrekr ferr varla allt it beinsta suðr til Rómaborgar. Mér var svá sagt, at hann skyldi eiga afvik nokkut austr til hafs í Fenidi ok dveljast þar nokkura svá daga, áðr en hann riði suðr. En er þú kemr suðr í Trentudala míðja til Trentar sjálfrar, þá vík þú af þeim veginum, er til Bernar sjálfrar liggr, ok ríð austr um skarðit, sem þú munt sjá fyrir þér opit, ok spyrr áðr vandliga vegarins í Trent. Ok þá er þú kemr austr til sjóarins, þá mun hvert barn kunna at segja þér satt til, hvar Þiðrekr er. Nú kann ek eigi gerr þér til hans at segja."
   Þéttleifr gefr honum fingrgull sitt ok launaði honum svá sín orð. Nú skiljast þeir, ok ferr nú hvárr sinn veg.

123. Þéttleifr finnr Þiðrek af Bern.

   (219) Erminrekr konungr hefir nú gert veizlu mikla ok ríka, ok til býðr hann víða ríkismönnum, konungum ok jörlum, hertogum ok greifum ok barúnum ok alls konar höfðingjum. Þar til hefir hann boðit Þiðrek af Bern ok hans mönnum. Nú veit Þéttleifr, at hann mun eigi hitta Þiðrek heima. En þá er hann kemr þar, sem vegirnir skiljast, ok liggr nú annarr vegrinn til jarlsins, móðurföður hans, en annarr liggr suðr um fjall.
   Nú heldr hann hesti sínum á gatnamóti ok íhugar með sér, hvárn veg er hann skal ríða, ok mælist við einn saman: "Meiri forvitni er mér á Þiðreki af Bern ok á hans félögum en mér er á móðurfeðr mínum afgömlum, enda mætti ek þó hann finna, at ek finna Þiðrek fyrri."
   (220) Lýstr hann nú hest sinn sporum ok ríðr svá suðr í dalana, tún frá túni allan veg, sem honum var vísaðr, ok er hann þar enga nótt aðra, sem áðr hefir hann verit. Hann kemr um síðir til kastala nokkurs, ok þar finnr hann Þiðrek af Bern ok Viðga ok Heimi. Hafa þeir tekit sér gisting í húsum þess manns, er heitir Áki Ömlungatrausti. Hann er bróðir Erminreks konungs sammæðra ok Þéttmars konungs af Bern. Þessi staðr heitir Fritilaborg.

124. Þéttleifr verðr þjónustumaðr Þiðreks.

   Nú tekr Þéttleifr sér herbyrgi í þeim sömu húsum sem Þiðrekr var ok hans félagar. Nú spyrr Þiðrekr, hvert nafn hans sé eða hvaðan hann kom.
   Hann svaraði: "Ek heiti Elminrekr. Faðir minn heitir Sóti af Vetlandsheraði í Danmórku."
   Þá spyrr Þiðrekr: "Hvert skaltu fara, er þú komt svá langan veg hingat?"
   Nú segir Þéttleifr: "Ek ríð þar til, er ek finn þann tigurligan höfðingja, er þekkjast vill mína þjónustu, hesta hans at gæta eða vápna eða þarf hann eins manns gengi, þess er nokkut má fyrir sér, þó at eigi sé mikit, ok frétt hefi ek til eins höfðingja, er kallaðr er Þiðrekr af Bern. Mætta ek hann finna, þá vilda ek honum veita mína þjónustu, ef hann vill við taka. En nú vil ek yðr spyrja, hvaðan þér komuð eða hver eru nöfn yður eða hverr er yðarr höfðingi eða hvert skuluð þér heðan venda. Ok eigi vilda ek, at þér fyrirkunnið mik orðanna, þó at ek spyrja ófróðliga, fyrir því at ek em útlenzkr maðr ok aldrigi fyrri svá langt frá mínu heimili kominn fyrr sem nú ok sét aldrigi annarra manna siðu."
   (221) Viðga svaraði: "Ekki mun þat illa virt fyrir þér, þó at þú spyrir slíkra hluta. Nú hefir þér vel til borit, góðr maðr, ef þú vildir finna Þiðrek konungsson af Bern ok honum þjóna, fyrir því at hér máttu nú hann sjá Þiðrek af Bern ok með honum þann mann, er heitir Heimir. Ok enn eru hér fleiri menn dugandi með honum, þó at þenna nefna ek fyrst, ok væntir mik, at Þiðrekr konungsson mun þat ekki illa virða fyrir þér, at þú vilir heldr honum þjóna en öðrum tignum mönnum."
   (222) Þéttleifr stendr upp ok gengr fyrir Þiðrek: "Heill herra," segir hann, "feginn em ek því, at ek þyrfta eigi lengra eftir þér at fara ok ek mátta yðr hér finna. Nú vil ek bjóða yðr mína þjónustu ok þínum mönnum."
   Þiðrekr lézt þat vilja at taka hans þjónustu ok segir, at hann skal ríða með þeim til veizlunnar hesta þeira at gæta ok vápna. Nú lætr Þéttleifr sér þat vel líka.
   Ok at morgni ríða þeir í brott leið sína ok Áki með þeim Ömlungatrausti. Váru með þeim tuttugu riddarar ok kómu til Rómaborgar á þeim degi, er veizlan hófst, ok eru þar komnir margir ríkismenn, ok eru inar ágætustu konungshallir skipaðar af dýrligum höfðingjum. En sveinar ok þjónustumenn eru í þeim höllum, er hestar eru inni, ok þar er Þéttleifr með þeim.

125. Þéttleifr veðsetr vápn ok hesta þeira Þiðreks.

   (223) Nú vill Þéttleifr eigi ganga í konungs garð at krefja sér matar ok drykkjar árla ok síðla ok gerir þat í hug sér, at heldr skal hann véla um þat, er sjálfr á hann, meðan er þat vinnst, ok segir, at æ mun nokkut fyrir höndum verða, þegar þat er uppi. Nú inn fyrsta dag er sú veizla hefst, þá gengr Þéttleifr út á markað ok með honum margir sveinar. Nú kómu þeir á torg, ok lætr Þéttleifr kaupa þeim vín ok mjöð ok alls konar krásir, svá at eigi skyldi sjálfs konungs borðit betr vera búit at mat ok drykk en þeira skyldi vera, ok heim lætr Þéttleifr þat flytja til herbyrgis síns ok setr þar sitt borð með kostnaði. Ok til sín býðr hann mörgum sveinum ok þjónustumönnum ok veitir þessa veizlu af miklu kappi þrjá daga fulla. Ok er nú uppi hans fé allt, þat er hann hafði heiman, í þessari veizlu, þrír tigir marka gulls.
   (224) En hvat fyrir því enn vill hann eigi láta falla niðr sína veizlu, meðan veizlan konungsins stendr, ok gengr út á markað ok kaupir nú allra flest til borðbúnaðar ok setr at veði hest Heimis, Rispa, ok sverð hans, Naglhring, ok öll vápn hans fyrir tíu merkr gulls, ok nú býðr hann til sín allra flestum mönnum ok neytir nú til þess, er uppi er þetta fé allt.
   (225) Varla vill hann enn láta fyrir vinnast ok gengr enn út á torg ok kaupir nú allra flest til síns borðs ok veizlu allt þat, sem hann fær bezt. Ok nú setr hann at veði hest Viðga, Skemming, ok sverð hans, Mímung, ok öll vápn hans fyrir tuttugu merkr gulls, ok nú eykr hann mikit á sitt boð, ok allt sitt herbyrgi lætr hann tjalda með dýrum pellum, ok nú veitir hann þetta fé, meðan vinnst, ok er nú uppi allt. Þá víll hann at nýju til veizlunnar afla. Nú hefir konungsveizlan staðit fulla sjau daga, ok nú er tvá daga óveitt.
   (226) Ríðr nú Þéttleifr út á torg hesti Þiðreks, Fálka, með öllum hans vápnum ok herklæðum ok aflar sér nú til veizlu at nýju ok kaupir allt þat, er hann finnr dýrast, ok ef hann sér mann vilja kaupa einnhvern hlut á markaði ok er metit fyrir tólf penninga, þá gengr hann fyrir hann ok kaupir fyrir tuttugu penninga, heldr en hann missi. Ok áðr en hann hafi fullkeypt til sinnar veizlu, þá setr hann at veði hest Þiðreks, Fálka, ok sverð hans gulli búit, Ekkisax, ok inn harða hjálm hans, Hildigrím, ok þar með öll hans vápn fyrir þrjátigi marka gulls. Ok nú býðr hann til sveinum ok þjónustumönnum, loddurum ok leikurum, hverjum er þiggja vill, ok eigi skortir nú í hans höll af hans boðsmönnum þrjátigi hundruð manna, ok drekka nú þá hríð, er veizlan stendr. Nú þann dag, er lýkr veizlunni, þá gefr Þéttleifr höfuðloddara einum, þeim er Ísungr heitir, sinn gullhring, er móðir hans gaf honum. Sá leikari var yfir öðrum leikurum ok loddurum ok frægri en hverr annarra, ok enn gaf hann honum öll ný klæði gullsaumuð ok skorin af purpura. Þat váru tignarklæði Þiðreks konungssonar, ok launaði Isungi svá sína skemmtan, ok hverjum leikara gefr hann mörk eða tvær.

126. Þéttleifr skýrir frá tiltekjum sínum.

   (227) Nú kallar Þiðrekr Þéttleif til sín, ok er hann kemr þar, þá spyrr Þiðrekr hann at vápnum sínum ok mælir við hann, at söðla skal hest hans ok allra þeira hans manna, fyrir því at nú vill hann heim búast.
   Þá segir Þéttleifr: "Herra, þér munuð fyrst vilja leysa þat fé, er ek hefi neytt, meðan þér váruð at þessari veizlu, fyrir því at ek varð at hafa nokkut ok mínir félagar, meðan vér dvöldumst hér, því at langt þótti mér til konungsborðs at ganga at taka þar af mat, því at mér var þessi staðr ókunnigr, er ek kom aldrigi fyrr."
   Nú svarar Þiðrekr: "Já, já," segir hann, "þat skal ek at vísu gjalda, er þik kostaði þessa stund, en hversu mikit er þat, er þú vill lúka láta?"
   Þá svarar Þéttleifr: "Þat er eigi mikit. Þat, er ek átta sjálfr, neytta ek fyrst, ok þat skaltu eigi lúka. Þat váru þrír tigir marka gulls, en síðan þat, er ek neytta, þat eru sex tigir marka gulls. Þat skaltu lúka, ef þú vill, fyrir því at þar stendr at veði hestr Heimis ok vápn hans fyrir tíu merkr gulls, hestr Viðga ok hans vápn fyrir tuttugu merkr gulls ok þín vápn fyrir þrjá tigi marka gulls, ok hér á ofan gaf ek yður tignarklæði einum loddara ok þar með minn gullhring. Ok nú er ek gekk hingat, er garðrinn læstr, ok eigi var hann svá skjótt upp látinn sem mér var títt á yðvarn fund, ok hratt ek hurðunni með mínum fæti, svá at sú járnhurð hnögg óvægiliga þeim, er fyrir innan stóð ok gæta sykldi. En er ek kom í garðinn, þá kómu at mér knapar ok steikarar ok buðust at veita mér nokkura skömm, þar til er ek tók einn at fótunum, ok þar með laust ek tvá aðra til dauða, ok þó vænti ek, at sá þykkist illa leikinn, er ek helt á. Nú veit ek, at þér munuð vilja svara þessu máli fyrir mik."
   Nú it fyrsta þykkist Heimir kenna þenna mann, en Þéttleifr kenndi hann þegar í fyrsta sinn, er hann sá hann.
   Nú mælti Heimir: "Hvárt er sem mér sýnist, at vér munum hafa fengit oss þann hestasvein ok þjónustumann, at þó hann taki öll vár vápn ok kasti niðr í saur ok gengi á ofan, at vér munum þó verða at þola honum?"

127. Þéttleifr skýrir konungi frá kostnaði sínum.

   (228) Síðan stendr Þiðrekr upp ok gengr til konungs ok mælti: "Herra," sagði hann, "hvárt villtu lúka þat fé, er sveinar várir hafa neytt ok hross, meðan vér várum hér?"
   Konungr svarar skjótt: "At vísu skal ek þat lúka. Kalli féhirði minn, Sifka, ok bið hann taka svá mikit fé sem þarf til, eða hversn mikit fé er þat?"
   Þá svarar Þiðrekr: "Spyrr hann sveininn ok lát hann segja þér."
   Konungr mælti við Þéttleif: "Þú inn ungi maðr, hversu mikit fé neyttir þú ok hross þeira, meðan þér váruð hér?"
   Þéttleifr svarar: "Herra, þat er lítit fé. Af minni eign neytta ek þrjátigi marka gulls, ok máttu vel láta þat kyrrt vera, ef þú vill. En annat fé neytta ek sex tigi marka gulls, ok þar verðr þú at gjalda fyrir, því at þar setta ek at veði vápn ok hest míns herra, Þiðreks, ok tveggja hans félaga."
   Þá svarar konungr reiðuliga: "Hvat manni ertu þess, at þú skalt svá miklu fé eyða á níu dögum, eða hvat afrek muntu þess gera, at slíks sé vert, at þú gerir svá mikla hræsni af þér, eða ertu nokkur kempa, eða ertu eitt fól?"
   Nú sagði Þéttleifr: "Þat var tiginna manna siðr, þar sem vér kómum fyrr, at eigi skyldu þeir svá lengi tala við mann, at eigi byði þeir honum til borðs, ef hann væri fastandi."
   Nú mælti konungr, at honum skyldi færa mat ok drykk, ok svá var gert. Ok nú etr hann sem þrír menn. Ok ein gullskál er honum færð, full af víni, svá mikil sem skutilsveinninn gat mesta borit. Nú tók hann við ok drakk af í einu. En konungr ok Þiðrekr ok allir þeira menn horfa á, meðan hann gerir þetta, en hann hirðir þat alllítit.

128. Valtari býðr Þéttleifi til keppni.

   Nú mælti einn riddari, sá hét Valtari af Vaskasteini, hann er systursonr Erminreks konungs ok Þéttmars ok allra kappa mestr í konungshirð at afli ok atgervi: "Hvat kann þessi maðr fleira at gera," segir Valtari, "en eyða fé eða eta ok drekka? Kanntu nokkut skafti skjóta eða steini varpa?"
   Þéttleifr svarar: "Þat vænti ek, at ek gera hvárttveggja við hvern yðarn er vill."
   Þá sagði Valtari af miklu kappi: "Þá skaltu þessa leika við mik fremja. En ef þú leikr betr, þá skaltu fyrir ráða mínu höfði, en ef þú kannt eigi sem þú lætr, þá skaltu at vísu hér láta líf þitt með ósæmd, ok aldrigi síðan skaltu eyða jafnmiklu fé sem nú lógaðir ok engum höfðingja síðan gera þvílíka neisu sem nú hefir þú konunginum gert, er þat segir maðr manni, at þín veizla var hálfu ríkuligar veitt at öllum hlutum en konungsins sjálfs, ok er slíkt djörfung mikil at gera manni eigi meira fyrir sér en mér sýnist þú vera."
   (229) Þéttleifr svaraði: "Miskunnar mun hverr á sínu máli þurfa, en albúinn em ek at fremja þessa leika ok freista, hversu at ferr. Hvat mun þá meir, ef ek kann ekki, at þá láta ek líf mitt, enda er ærin sök til, at sú sé. Mun ok frændum mínum þykkja lítill saknaðr eftir mik vera, ef ek em ekki at manna, ef nokkurir eru þeir, er dugandi menn sé, en ek ætla, at víst engi sé."

129. Þéttleifr sigrar ok verðr félagi Þiðreks.

   (230) Ganga þeir nú út á völl nokkurn ok taka stein einn, er eigi stóð minna en tvau skippund. Þann stein tók Valtari ok kastaði frá sér níu fet. En Þéttleifr kastar tíu fet. Nú kastar Valtari þrettán fet. Þá kastar Þéttleifr átján fet. Nú vill Valtari eigi oftar til ganga, ok hefir Þéttleifr nú unnit þenna leik, ok finnst öllum mönnum mikit um.
   Nú taka þeir eina merkistöng, en þá átti Attila konungr, er Erminrekr konungr hafði þangat boðit til sinnar veizlu, fyrir því at þar var góð vinátta milli þeira. En sú merkistöng var allra þeira skafta þungast, er þar váru þá komin. Nú skýtr Valtari þessu skafti yfir konungshöll, svá at annarr endir kemr niðr á hallarvegginum. Nú mæltu allir þeir menn, er þetta sá, at furðu sterkliga er skotit. Þéttleifr tekr nú skaftit ok skýtr aftr yfir höllina, ok er hann hefir skotit, þá rennr hann í gegnum höllina, er tvídyr var, ok tók á lofti spjótskaftit ok gengr nú í brott við svá búit. Nú mæltu þat allir, er sá, at Þéttleifr hefir unnit þessa tvá leika ok at hann hefir öðlazt höfuð Valtara.
   (231) Konungrinn Erminrekr mælti: "Þú, góðr drengr, ek vil leysa höfuð frænda míns með gulli ok silfri ok góðum gripum svá dýrt sem þú vill."
   Þá mælti Þéttleifr: "Hvat skal mér höfuð frænda þíns? Hann er góðr drengr, ok vil ek gefa þér, herra, höfuð hans, en launa þú sem sjálfr villtu, en æ verðr þú at leysa vápn herra míns ok hans lagsmanna, en ekki skaltu hér meira fyrir gjalda en sjálfr villtu."
   Þá mælti konungrinn: "Þenna kost vil ek gjarna þekkjast ok haf fyrir mikla guðs þökk ok mína. Þetta skal ek þér vel launa."
   Nú lætr konungr taka svá mikit fé sem mest hafði hann neytt ok leysir út vápn ok hesta þeira félaga, er at veði lágu, ok þar á ofan gefr hann honum inn göfugligsta búnað, ok svá mikit fé gefr hann honum síðan sem hann kostaði af sjálfs sín, ok eftir þat dubbar konungrinn hann til riddara. Nú segir Þéttleifr nafn sitt ok alla ætt sína, ok verðr hann víðfrægr um óll lönd af hreysti sinni. Nú tekr Þiðrekr hann sér til félaga ok kallar hann sinn jafningja, ok skiljast þeir nú at veizlunni, ok heitir þar hverr öðrum sinni vináttu. Ríðr nú Þiðrekr konungsson heim til Bernar ok með honum Þéttleifr ok allir hans menn, er þangat fylgdu honum, ok Ísungr höfuðloddari með þeim.