Þrymlur I-III
Hopp til navigering
Hopp til søk
Fernir forníslenskir rímnaflokkar
Am 604 g, 4º
Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
---|---|---|---|---|---|---|
Denne teksten finnes på følgende språk ► | ||||||
er
Finnur Jónsson
gaf út 1896
Am 604 g, 4º
- I.
- 1.
- . . . . og enn frægi Ullr,
- er feingu bráðir hrafni;
- Loki er sagður lymsku-fullr
- en Loptur öðru nafni.
- 2.
- Fenrisúlfrinn (1) frændi hans,
- frægr er hann af Gleipni;
- margur hefr það mælt til sanns,
- að móðir sé hann að Sleipni.
- 3.
- Eigi kom það Óðni vel,
- Að (2) efldu stóra (3) pretta;
- dóttir Loka mun heitin (4) Hel;
- harka (5)-börn eru þetta.
- 4.
- Loki er sagður lángr og mjor,
- og lék þó flest með slægðum:
- Óðins son var Ásaþór
- efldur stórum frægðum.
- 5.
- Harðan rýðr hann hjalta-kólf
- Herjans burr með listum,
- hann var átta álna og tólf
- upp á höfuð af ristum.
- 6.
- Eitra dverg er Atli lét (6),
- ágætt færið smíða,
- Mjöllnir frá eg að hamarinn hét,
- hann bar kappinn víða.
- 7.
- Þegar hann gekk með heipt í höll
- Herjans burr enn júngi,
- meiddist bæði menn.og trölI,
- er Mjöllnir reið að þúngi (7).
- 8.
- Gjarðir á hann, sem greint var mér
- gripirnir finnast fleiri,
- þegar hann spennir þeim að sér,
- þá er hann tröllum meiri.
- 9.
- Undra-digr er örva Þundr,
- ekki blíðr í máli,
- glófa átti Grímnis kundr,
- gjörðir vóru af stáli.
- 10.
- Glófar vinna görpum mein,
- greyptir hauka foldu,
- hrífr hann með þeim harðan stein,
- sem hendur væri í moldu.
- 11.
- Heimboð veitti halrinn stór
- hölda sveit með sigri,
- sá hét Þrymr, er þángað fór,
- þussa gramrinn digri.
- 12.
- Brögðin taka að birtast stór,
- er bragnar vóru í svefni,
- hamarinn Mjöllnir hvarf frá Þór;
- hér eru brögð í efni.
- 13.
- Hvergi fengu hamri náð,
- hvar sem ýtar fóru;
- eingi hittir jötna láð,
- allir þrotnir vóru.
- 14.
- Upp í fagran Freyju garð
- fyst nam Þór að gánga,
- segir hann hvað að sorgum varð
- og sína mæði stránga.
- 15.
- »Freyja, ljá mér fjaðrham þinn
- - fljúga vilda eg láta,
- henta aptur hamarinn minn« -
- hun tók sárt að gráta.
- 16.
- »Fjaðrham taktu furðu-brátt
- - fljóðið talar hið teita -
- ef þú hamarinn hitta mátt;
- hverr skal eptir leita?«.
- 17.
- »Loki er jafnan leitum vanr,
- leikr hann þrátt um beima,
- hann skal fara sem fuglinn svanr
- og fljúga í undirheima«.
- 18.
- Gumnum þótti granda fæst
- garpnum bragða-drjúga;
- fjaðrham hafði Loptur læst,
- Loki tók hátt að fljúga.
- 19.
- Flýgr hann út yfir Ásagarð
- Einn veg láð (8) sem geima;
- kalli ilt í kryppu varð,
- hann kemr í jötna heima.
- 20.
- Fjölnis þjón kom furðu-dæl
- framm að landa baugi ;
- úti stóð fyr Óðins þræl
- jötuninn (9) Þrymr á haugi.
- 21.
- Ljótur talar í lyndi veill -
- leiðaði orðum sléttum -
- »Lóður kom þú híngað heill,
- hvað hefr kall í fréttum?«.
- 22.
- Segir hann alt sem fréttin fór,
- fyst tók Loki að inna:
- »hamarinn Mjöllnir hvarf frá Þór
- og hvergi megum hann finna«.
- 23.
- »Drjúg-mjög eruð (10) þar duldir til sanns,
- - Dofri talar af galdri -
- eg hef fólgið hamarinn hans,
- hann mun finnast aldri.
- 24.
- Nema þér Freyju færið mér,
- að fegri (11) er hverju vífi;
- þá mun hamarinn hittasti hér -
- og hjálp svó þínu lífi.
- 25.
- Þar mun rammlig ráðagjörð
- Rögnis vera í höllu;
- níu feta (12) niðr í jörð
- nú er hann geymdr með öllu.
- 26.
- Æðir heim sá ilsku tér (13)
- allur reiði bólginn.
- »Hefr þú nokkuð hamarinn hér?
- hvar er hann Mjöllnir fólginn?«.
- 27.
- »Hamarinn færi eg hvergi þér
- - heyri dróttir prúðar -
- nema þú Freyju færir mér.
- og fáir mér hana til brúðar«.
- 28.
- Reiðan gjörði Rögnis kund
- rétt í þenna tíma.
- Þór gekk upp á Freyju fund. -
- Falli þann veg ríma.
- II.
- 1.
- Höldum færi eg Herjans snekkju, hróðrar barða.
- Fyst kom upp í Freyju garða
- Fjölnis burr með reiði harða.
- 2.
- Þá nam kallsa (14) þessi orð við þellu veiga
- »viltu nokkuð jötuninn eiga?,
- ýtum gjörir hann kosti seiga«.
- 3.
- Hann greinir mál, en gullaðs skorðu gjörir svó hljóða:
- »þigg nú málm og menið hið góða«.
- Mælti síðan sprundið rjóða:
- 4.
- »Fyrr skal eg mér fleygja út í (15) fagran geima,
- heldr en fara í jötna heima;
- öngvan gjörir eg kost á þeima«.
- 5.
- Þór nam gánga þrútinn á burt frá þorna Gefni,
- Atla (16) trú eg að einum hefni;.
- ángur stendr honum fyrir svefni.
- 6.
- Má nú ekki mildíngs sonrinn Mjöllni spenna,
- eldar þóttu úr augum brenna,
- ygldist Rymr við leikinn þenna.
- 7.
- Óðinn lætur efna þíng á Ásavöllum,
- rekkar drifu úr Rögnis höllum,
- ræðan tókst með goðunum öllum.
- 8.
- Heimdæll gaf til hoskligt ráð enn heyrnar-prúði:
- »Þór skal nefna þussa brúði -
- þeim skal veitast kvenna-skrúði (17)«.
- 9.
- »Búníng allan beri (18) þér uppá beyti (19) sára,
- þann veg skulum vær þussa dára,
- Þór er líki kvenna fára«.
- 10.
- Ýtar bjuggu (20) Ásaþór sem eg vil greina,
- settu á bríngu breiða steina,
- blóðrautt gull og pellið hreina.
- 11.
- Ýtar bjuggu Ásaþór með ófnis skíði;
- þessi kallinn kampasíði
- kemr í stað fyr hrínga-fríði.
- 12.
- Heimdæll bjóst og Hænir meður (21) hoskr í ræðum,
- Loki var klæddur kvinnuklæðum,
- Klókur þótti hann næsta í ræðum.
- 13.
- Óðinn átti frábært far er flutti beima;
- rann það enn veg rúst og geima,
- með reiða gekk það um löguna heima.
- 14.
- Goðunum fylgja geysimargar (22) geitr og kálfar,
- telst þá ekki tröll og álfar,
- töframenn og völvur sjálfar.
- 15.
- Fuglar margir fylgja þeima (23) fleina rjóðum (23),
- villidýr af veiðislóðum,
- varga sveit með úlfum óðum (24).
- 16.
- Þegnar koma í þussagarð, er þundar (25) heitir
- úti stóðu jötna sveitir,
- allir vóru furðu-teitir.
- 17.
- »Því kom ekki Ásaþór með yðr til veislu?
- honum mun verða gjöf til greislu;
- gjört var slíkt að vórri beislu«.
- 18.
- Seggrinn talaði sæmdar-gjarn við sína rekka;
- »hamarinn veldur hann fær ekka,
- heima trú eg hann vili drekka«.
- 19.
- Þegnum heilsar þussa gramur Þrymr í kífi,
- Grímni þótti gaman að lífi,
- glotti þegar og hyggr að vífi.
- 20.
- Flagðavinrinn fífla vill til fljóðs í vagni,
- eigi skyldi hann yglast magni,
- Æsum kom nú brögð að gagni.
- 21.
- Kappinn vildi kyssa fljóð enn kynja-skjóti,
- rétti hendr enn rammi sóti,
- reygðist næsta brúðr í móti.
- 22.
- Brúsi sagði brögðin ljót á bauga-þreyju (26):
- »því eru öndótt augu Freyju?
- ekki líst oss bragð á meyju«.
- 23.
- Þetta undrast þegna sveit, hvað Þrymr réð spjalla,
- þá sló þögn á þussa alla. -
- Þar mun bragrinn verða falla.
- III.
- 1.
- Þar skal brátt en þriðja mærð
- þegna sveit af afli færð.
- Loptur greiddi lýðum svör -
- löngum þótti hann slyngr við för.
- 2.
- »Ekki svaf hun (27) um átján dægr
- - Óðins talaði þrælinn slægr -
- svó var hun híngað Freyja fús -
- fari nú menn og tjaldið hús«.
- 3.
- Síðan settist brúðr á bekk,
- Baugi alt til veislu fekk;
- bar hun af flestum brúðum stærð
- býsna-digr og allvel hærð.
- 4.
- Loptur svaf hjá lauka rein,
- leist hun (28) vera sem þernan ein;
- tröllin frá eg að tóku upp borð,
- talaði brúðrin ekki orð.
- 5.
- Allir skipuðust jötnar tólf
- öðru megin við hallar gólf,
- hlaupa upp með heimsku á bekk,
- hefr sá verr að fyr þeim gekk.
- 6.
- Þar var Surtur, Haki og Hrymr,
- höfðinginn var jötna Þrymr,
- Sörkvir, Móði, Geitir og Glámr,
- Grímnir, Brúsi, Dofri og Ámr.
- 7.
- Eigi var þeira flokkrinn fríðr;
- Fála kom þar inn og Gríðr,
- Hlökk og Syrpa, Gjálp og Greip,
- geysiligt var þeira sveip.
- 8.
- Kómu á borðið bryttrog stór,
- brúðir sátu upp hjá Þór;
- jaxlar veittu jötnum lið,
- einginn hafði hnífinn við.
- 9.
- Börðust þeir með býsnum svá,
- blóðið dreif um alla þá,
- knútum var þar kastað opt,
- kómu stundum hnefar á lopt.
- 10.
- Uxa frá eg að æti brúðr,
- ekki var þeira leikrinn prúðr,
- lagði hun að sér laxa tólf
- og lét þó aldri bein á gólf.
- 11.
- Undra tók (29) nú jötna sveit,
- át og drykk að brúðar leit,
- »fljóð er orðið furðu-gert«
- flagðið talaði þanninn hvert.
- 12.
- Loptur heyrði ljótan kurr,
- »leingi - svaraði Nálar (30) burr -
- hvað kann verða hverju líkt;
- hafi þér skamm er talið um slíkt.
- 13.
- Fastað hefr hun fjórtán nætr,
- Freyja sjálf og halrinn mætr,
- drósin hvórki drakk né át;
- drjúg-mjög er hun nú orðinn kát«.
- 14.
- »Fáunst vær ei í forsi nú,
- furðu-ill er skemtan sú,
- - Brúsi talaði bragða-forn -
- beri þér inn hið mikla horn«.
- 15.
- Kom sá inn, er krásar mat,
- og kennir þegar, hvar brúðrin sat,
- hafði á sér höfuðin þrjú;
- ræddir mundu flestir nú.
- 16.
- Furðu var það hornið hátt,
- er Hafli tók við einkar brátt;
- byrlara þeim, er Baugi gaf,
- brúðrin drakk í einu af.
- 17.
- Krásar (31) þegar að kómu til,
- kenna réð þær menja Bil;
- seggir tóku að segja í senn:
- »sáld af mjöðinum drakk hun enn«.
- 18.
- Kallar Þrymr á kappa sín:
- »komi þér framm í hellir mín;
- mæli þér að móðir vár
- meyju færi Gefnar tár«.
- 19.
- Kellíng þessi kemr í höll,
- knýtt er hun og bömluð öll,
- hafði hun vetr um hundrað þrenn;
- hvergi var hun þó bognuð enn.
- 20.
- »Syrpa eg vil senda þig,
- sækja skaltu hamar fyr mig
- niðr í jarðar neðsta part«;
- nú mun verða leikið mart.
- 21.
- Hvergi gátu hamarinn fært
- hundrað manns, þó til sé hrært (32);
- Keila setti upp kryppu bein,
- kellíng gat þó borið hann ein.
- 22.
- Hamarinn kom í höllina stór,
- hvórt mun nokkuð gleðjast Þór?
- mærin þrífur Mjöllnir viðr; -
- margir drápu skeggi niðr.
- 23.
- Sundr í miðju borðin brýtr,
- brauð og vín um gólfið hrýtr,
- jötnum vesnar heldr í hug,
- hjartað þeira er komið á flug.
- 24.
- Braut hann í sundr í Beslu hrygg,
- brúðrin fell þar eigi dygg,
- síðan lemr hann tröllin tólf,
- tennur hrjóta um hallar gólf.
- 25.
- Æsiligr var Ásaþór,
- upp mun, reiddur hamarinn stór,
- setti hann niðr á Sauðúngs kinn,
- sökk hann þegar í hausinn inn.
- 26.
- Pústrað hefr hann pilta Rymr,
- prettum var leikinn skálkrinn Þrymr,
- hann fekk högg það hausinn tók,
- höfuðið fast með afli skók.
- 27.
- Þrymlur heiti þetta spil;
- þann veg gekk um hamarinn til;
- eignist sá, sem óðar biðr,
- ekki skal þeim kasta niðr.
Fodnoter:
- 1) ulfen hdr.
- 2) ok hdr.
- 3) storra hdr.
- 4) heít hdr.
- 5) valla haska hdr.
- 6) het. let(!) hdr.
- 7) hjer hefur hdr. vís, sem alls ekki á við: Kappinn frá eg að Heimdæll hét | hann var borinn með nauðum | heyrði hann alt það hærra lét | en hárið spratt á sauðum.
- 8) logu hdr.
- 9) iotuns hdr.
- 10) eru hdr.
- 11) fegra hdr.
- 12) fet hdr. (les fóta?, rasta?)
- 13) bier hdr.
- 14) kallze hdr.
- 15) v. hdr.
- 16) attle hdr.
- 17) í hdr. er röðin hjer eftir þessi: 10. 12. 13. 11. 9 osfrv., en hún er raung.
- 18) ber hdr.
- 19) beití hdr.
- 20) byggíu hdr.
- 21) med hdr.
- 22) marg hdr.
- 23) þeim af ... rogum hdr.
- 24) nogum hdr.
- 25) rángt?
- 26) svo hdr.
- 27) ћ hdr.
- 28) les hann?
- 29) taca hdr.(?)
- 30) nala hdr.
- 31) Krassar hdr.
- 32) hrætt hdr.