Fjörutíu Íslendinga þættir: Einars þáttr Skúlasonar

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Original.gif


Fjörutíu Íslendinga þættir

Einars þáttr Skúlasonar

Þórleifur Jónsson gaf út
Reykjavík, 1904




Einarr Skúlason var með þeim brœðrum Sigurði ok Eysteini, ok var Eysteinn konungr mikill vin hans, ok Eysteinn konungr bað hann til at yrkja Ólafsdrápu, ok hann orti ok fœrði norðr í Þrándheimi í Kristskirkju sjálfri, ok varð þat með miklum jartegnum ok kom dýrligr ilmr í kirkjuna ok þat segja menn, at þær áminningar urðu af konunginum sjálfum, at honum virðist vel kveðit. Eysteinn konungr virði Einar mikils, ok eitt sinn er þat sagt, at konungrinn Eysteinn var kominn í sæti, enn Einarr var eigi kominn. Eysteinn konungr hafði þá gert hann stallara sinn; enn þetta var norðr í Þrándheimi. Hafði Einarr verit til nunnusetrs á Bakka. Þá mælti konungr: „Vittr ertu nú, skáld, er þú kemr eigi undir borð, ok ert þó konungsskáld. Nú munu vit eigi sáttir, nema þú yrkir nú vísu, áðr ek drekka af kerinu“. Þá kvað Einarr vísu:


Oss lét abbadissa
angri firð um svangan
(dygg þoli víf in vígðu
víti fyr þat) gyrða:
enn til áts með nunnum
ógnar rakks á Bakka
drós gladdit vin vísa,
varat stallarinn kallaðr.


Nú líkar konungi allvel.


2. Þat er ok sagt, þá er Sigurðr konungr var staddr í Björgyn, varð sá atbarðr, at í bœnum váru leikarar, ok hét annarr Jarlmaðr, ok hann Jarlmaðr tók kið eitt ok át frjádag, ok konungr vill þat refsa honum ok lét taka hann ok hýða; ok er Einarr kemr at, þá mælti hann: „Hart vili þér nú búa til Jarlmann, félaga várn“. Konungr mælti: „Þú munt nú ráða; vísu skaltú yrkja, ok meðan þú yrkir, skal hann hýða“. Einarr mælti: „Þat mundi hann vilja, Jarlmaðr, at mér yrði eigi alltorfynt“. Enn fimm högg lustu þeir hann. Þá mælti Einarr:

„Nú er vísan ort:


Austr tók illa kristinn
Jarimaðr frá búkarli
— gráðr var kjöts á kauða —
kiðling hinn's slær fiðlu:
vöndr hrökk, vámr lá bundinn
vismall á skip þislar,
söngleikara lengi
limi barðan prima.


3 Þat barst at eitt sumar, at sú kona kom til Björgynjar, er Ragnhildr hét, dýrlig kona. Hana átti Páll Skoftason. Hon helt einu langskipi, fór svá vegliga sem lendir menn, dvaldist þar í hœnum; ok er hon bjóst í brott, þá sá konungr ferð hennar ok mælti: „Hvat er nú skálda með oss“? segir konungr. Þar var Snorri Bárðarson; honum var ekki auðfynt, ok tók hann ekki svá skjótt til, sem konungr vildi. Þá mælti konungr: „Eigi mundi svá fara, ef Einarr væri hér með oss"; hann var þá nökkut svá fráskili orðinn konungi fyrir ógá, ok spyrr konungr, ef hann væri í bœnum, ok mælti at fara skyldi eftir honnm. Ok er hann kom á bryggjurnar, mælti konungr: „Vel kominn, skáld, sé nú, hversu vegliga ferð konu þessar er búin. Yrk nú vísu ok haf lokit áðr skipit gengr út fyrir Hólm. Einarr svarar: „Eigi mun þat kauplaust“. Konungr spurði: Hverju skal kaupa“? Einarr svarar: „Þú skalt skyldr til, ok hirðmenn þínir sjau út í frá, at eitt orð muni hverr yðarr í vísunni, ok ef þat brestr, gefit mér jafnmarga aska hunangs, sem þér munit eigi orðin“. Konungr játti því. Þá kvað Einarr vísu:


Hola báru rístr hlýrum
hreystisprund at sundi
blæss elreki of ási
Útsteins vefi þrútna:
varla heldr und vildra,
víkmarr á jarðríki
breiðr við brimsgaug súðum
barmr lyftingar farmi.


Þá mælti konungr: „Þat ætla ek at ek munat Hola báru rístr hlýrum" — já, veiti Guð! „barmr lyftingar farmi“. Aldri mundu þeir þat er í milli var. Einarr var þá í konungssveit ok í öllu samlagi við konungsmenn.