Jnga saga ok brœðra hans (Codex Frisianus)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Noen spesialtegn vises ikke på iPhone/iPad.


Codex Frisianus


Jnga saga ok brœðra hans


Eysteinn Haralldzson com vestan

Sigvrðr ok Jngi hofðo þa raðit .vi. vetr Noregi. Þat var kom Eysteinn vestan af Skotlandi. hann var son Haralldz gilla. Arni ok Bryniolfr Þorleifsson ok Kolbeinn hrvga þeir hofðo farit vestr vm haf eftir Eysteini ok fylgðo honom i land ok helldo þegar norðr til Þrandheims. ok toko Þrændir við honom. ok var hann til konvngs tekinn a Eyraþingi vm gagndaga. sva at (hann) skylldi hafa þriðiong Noregs við bræðr sina Sigvrð ok Jnga. Þeir voro þa ꜹstr i landi. foro þa (menn) i milli þeirra konvnga ok sætto þa sva at Eysteinn konvngr skylldi hafa þriþiong rikis. Var þvi trvat of faðerni hans. er Haralldr konvngr hafði til sagt. Biaðꜹk het moðir Eysteins ok kom hon i Noreg með honom.


Drap Ottars birtings

2. Magnus het hinn fiorði son Haralldz konvngs. Kyrpinngaormr fostraði hann. var hann ok til konvngs tekinn ok hafði sinn luta af landi. Magnus var veill a fotom ok lifði litla hriþ. hann varþ sóttdꜹþr. Hans getr Einarr Skvlason.


Avð gefr Eysteinn lyðom
eykr hialldr Sigvrþr skialldar
lætr Jnngi slꜹg syngva
semr Magnus frið bragna.
fioldyrs hafa fiorir
folktialldz komit alldri
ryðr bragnings kyn bloði
bræðr vnd sólu ædri.


Eftir fall Haralldz konvngs gilla var Jnngiriðr drottning gipt Ottari birting. hann var lenðr maðr ok hofþingi mikill. þrænskr af ætt. hann var mikill styrktarmaðr Jnga konvngs. meðan hann var mest i barnæsko. Sigvrðr konvngr var ecki mikill vin hans. ok þotti hann allt hallr vndir Jnga konvng mag sinn. Ottarr birtingr var drepinn norðr i Þrandheimi i einvigi vm kvelld er hann geck til aptansꜹngs. Enn er hann heyrði hvininn af hoggino. þa bra hann vpp hendi sinni ok skickio i moti. ok hvgði at kastað væri snækꜹck sem vngom monnom var iafnan titt. hann fell við hoggvit. Enn Alfr roði son hans kom þa i kirkiogarðinn. hann sa fall fꜹðvr sins. ok sva at maðr sa er vegit hafði hann hliop ꜹstr vm kirkiona. Alfr hliop eftir honom ok drap hann við sꜹnghvshornit. ok mællto menn at honom tokz vel of hefndina. ok þotti hann myclo meiri maðr siðan enn aðr.


Sigvrði konvngi felluz skirslvr

3. Eysteinn konvngr var þa inn i Þrandheimi. er hann spvrði drap Ottars ok stefndi til sin bondaliði. hann for v́t til bæiar ok varþ allfiolmennr. Enn frændr Ottars ok (aðrir vinir) kennðo rað þessi mest Sigvrði konvngi. ok voro bændr miog geystir a hendr honom. enn |[1] hann bꜹð fyrir sig skirslur. ok festi fyrir iarnbvrð. ok sva skylldi sanna mal hans. ok var þat at sætt. For Sigvrðr konvngr eftir þat svðr i land. ok vrðo þessar skirslur alldri fram fluttar.


Jngiriðr drottning gipt

4. Drottning Jnngiriðr gat son við Jvari sneis. er Ormr het ok siðan var kallaðr konvngsbroðir. hann var friþr synom. ok gerðizt mikill hofðinngi sem enn mvn getið verþa siðan. Jnngiriðr drottning var siðan gipt Arna a Stoðreimi. hann var siðan kallaðr konvngsmágr. voro þeirra born Jnngi. Nicholas. Filippus i Herðlo. ok Margret er atti Biorn brockr. enn siðan Symon Kárason.


Vpphaf Erlings skacka

5. Erlingr het son Kyrpinngaorms ok Ragnhilldar dottvr Sveinka Steinarssonar. Kyrpingaormr var son Sveins Sveinssonar Erlendzsonar or Gerþi. Moðir Orms var Ragna dottir Orms Eilifssonar ok Sigriþar dottvr Finnz iarls Arnasonar. Erlingr var vitr maðr. ok var þo vin mikill Jnnga konvngs. ok með hans raði feck Erlingr Kristinar dottvr þeirra Sigvrðar konvngs Jorsalafara ok Malmfriþar drottningar. Erlingr atti bv a Stvðlo a Svnnhorðalandi. Hann for or landi ok með honom Einndriþi vngi. ok enn fleiri menn rikir. ok hofðo fritt lið. Þeir bioggvz til Jorsalaferþar. ok foro vestr vm haf til Orkneyia. Þaðan for Rognvalldr iarl Kali ok Vilhialmr byskvp. Þeir hofðo allz af Orkneyiom .xv. langskip. ok sigldo til Svðreyia. ok þaðan vestr til Vallandz. ok þa leið siðan sem farið hafði Sigvrðr konvngr Jorsalafari vt til Niorvasvnda. ok herioðo viða of Spán hinn heiðna. Litlo siðarr enn þeir sigldo i svnndin. skilþiz brot Eindriþi vngi með .vi. skipom. ok foro siðan ser hvarir. Enn Rognvalldr iarl ok Erlingr skacki hitti dromvnd einn i hafi. ok logðo til með .ix. skipom ok borðoz við þa. Ok at lyctom logðo þeir sneckiornar vndir dromvndinn. baro þa heiðnir (menn) a þa bæði griot ok vopn ok grytvr fvllar af vellannda biki ok viðsmiorvi. Erlingr la sino skipi næst þeim. ok bar fyrir vtan þa vapnabvrð heiðinna manna. þa hioggv þeir Erlingr rꜹfar a dromvndinom. svmar i kafi niðri. svmar ofarr. sva at þeir foro þar inn. Sva segir Þorbiorn Skackaskalld i Erlingsdrapo.


Hioggio oxar eggiom
vgglꜹst hvatir glvgga
þvi var nennt a nyio
Norðmenn i kaf borði.
eyðendr sa yðrar
arnar hvngrs a iarnom
varg fylfinngi velar
vigskꜹrð ofan bꜹrðot.


Avðon rꜹði het sa maðr er fyrstr geck vpp a dromvndinn. hann var stafnbvi Erlings. Þeir vnno dromvndinn ok drapo þar ogrynni manna. ok toko þar ofa mikit fe. ok unno fagran sigr. Rognvalldr iarl ok Erlingr komv i þeirri ferð til Jorsalalandz ok vt til arinnar Jordanar. snero þa aftr. ok fyrst til Miclagarðz ok leto þar eftir skip sin. ok foro svnnan landveg. ok helldo heilo ollu þar til er þeir komv i Noreg. |[2] ok varþ þeirra ferþ allmiog lofvt. þotti Erlingr nv myclo meiri enn aðr. hvartveggia af ferþ sinni ok kvanfanngi. var hann ok spekingr at viti. ꜹðigr ok ættstórr. malsniallr. enn var mest hallr vndir Jnga konvng.


Fra Haconi Sigvrðarseyni

6. Sigvrðr konvngr reið at veizlom i Vik ꜹstr með lið sitt. Hann reið vm by þann er rikr maðr átti er Symon het. Enn er konvngr reið i gognom byinn. heyrði hann i hvs nockvt kveðanndi sva fagra. at honom fannz mikit vm. riðr til hussins ok sa inn. at þar stoð kona ein við hvern. ok qvað við forkvnnar fagrt er hon mól. Steig konvngr af hestinom ok geck inn til hennar ok lagðiz með henni. Enn er hann for i brot. vissi Symon bondi hvert eyrinndi konvngs hafði verit. enn hon het Þora ok var verkakona bonda. Siðan let Symon varþveita kost hennar. Eftir þat ol hon barn. var sveinn sa nefndr Hakon ok kallaðr son Sigvrðar konvngs. Hakon fæddiz þar vpp með Symoni Þorbergsseyni ok Gvnnhilldi konv hans. fæddoz þar ok vpp seynir þeirra Symonar. Avnvndr ok Andres. ok vnnvz þeir Hakon mikit. sva at þa skilþi ecki nema hel.


Eysteinn konvngr barþiz við Leikberg

7. Eysteinn konvngr var staddr ꜹstr i Vik nær landzenda. hann var osattr við bændr. Ræni ok Hisingsbv́a. Gerþo þeir samnat at honom. enn hann hellt við þa orusto ok hafði hann sigr. Þar heitir Leikberg. er þeir borðoz. hann brenndi ok miog viða i Hising. Siðan gengo bændr til handa honom ok gvlldo giolld stór. enn konvngr tok gisla af þeim. Sva segir Einarr Skvlason.


Vikveriom gallt
varþ þannig hallt
geyrręði gramr
giofmilldr ok framr.
flest folk varþ hrætt
aðr fengi sætt
enn gisla tok
sa er giolldin[3] iok.


Ok enn.


Vann siklingr sótt
við snarpa drott
leyfð er lyðom nær
Leikbergi nær.
Rænir flugo rikt
ok reiddi slikt
ꜹlld festi ꜹð
sem ꜹðlingr bꜹð.


Eysteinn konvngr for til Noregs

8. Litlo siðar byriaði Eysteinn konvngr ferþ sina or landi vestr vm haf. ok sigldi til Kataness. Hann spvrði til Haralldz iarls Maddaðarsonar i Þórsa. hann lagði til með .iij. smaskvtur. ok komv a þa ovara. Enn iarl hafði ok .iij. skip ok a .lxxx. manna. Enn (er) þeir voro obvnir við. þa fenngo þeir Eysteinn konvngr þegar vppgongo a skip iarls. ok toko iarl hondom ok hofðo með ser a skip. Hann leysti sig vt með .iij. morkom gvllz. ok skilþo við sva bvit. Sva segir Einarr.


Voro sogns með sára
seyni Maddaðar staddir
magrennir feckz manna
mattvgr tigir átta.
þrimr skvtom tok þreytir
þann iarl drasils hranna
hrꜹstr gaf hræskvfs nistir
hofvt sitt frꜹmvm iofri.


Eysteinn konvngr sigldi þaðan svðr fyrir ꜹstan Skotland. Hann lagði til kꜹpstaðar þess a Skotlandi er het Pardion ok drap mart manna. enn rænnti staðinn. Sva segir Einarr.


Frett hefek at fell
folk brysto svell
iofvrr |[4] eyddi friþ
a Pardionar lið.


Adra orusto atti hann við Hiartapoll við riddaralið ok kom þeim a flotta ok hrꜹð þar skip nockvr. Sva segir Einarr.


Beit bvðlvngs hiorr
bloð fell a dꜹrr
hirð fylgiz holl
við Hiartapoll.
hvginn gladdi heit
hrvðoz Engla beit
ox vitnis vin
valbasta rin.


Þa hellt hann svðr a England ok atti hina þriþio orusto við Hvitaby. ok feck sigr. enn brennði byinn. Sva segir Einarr.


Jok hilmir hialldr
þar var hiorva galldr
hiozt hilldar sky
við Hvitaby.
rikt lek við rꜹnn
rꜹz ylgiar tꜹnn
feckz fyrðom harmr
fyri skogar garmr.


Eftir þat heriaði hann vm England viða. Enn þa var Stefnir konvngr a Englandi. Þvi næst atti Eysteinn konvngr orusto við Skarpasker við riddara nockvra. Sva segir Einarr.


Drap dꜹglinngr gegn
dreif strengiar regn
við Skarpasker
skialldkænan her.


Þar næst barðiz hann i Pilavik. ok feck sigr. Sva segir Einarr.


Rꜹð siklinngr sverþ
sleit gylþis ferþ
prv́ð Parts lik
i Pilavik.
vann visi allt
fyrir vestan sallt
brandr gall við brv́n
brennt Langatv́n.


Þar brendo þeir Langatv́n. mikit þorp. ok segia menn at sa bær hafi litla vppreist fengit siðan. Eftir þat for Eysteinn konvngr brot af Englandi ok vm hꜹstið aftr til Noregs.


Fra sonom Haralldz gilla

9. Goðr friþr var i Noregi ondverþa daga Haralldz sona. ok var þeirra samþycki til nockvrrar hlitar. meðan hit forna raðoneyti þeirra lifði. Enn þeir Sigvrðr ok Jngi voro bernskir ok holðo þa eina hirð baðir. enn Eysteinn einn ser. hann var fvllroskinn at alldri. Enn er anðat var raðoneyti þeirra Sigvrðar ok Jnnga. Saðagyrðr Barðarson. Amvndi Gyrðarson. Þiostolfr Alason. Ottarr birtingr. Avgmvndr sviptir. ok Avgmvndr drenngr. broðir Erlings skacka. litils þotti vert vm Erling meðan Ogmvndr lifði. siðan skilþo þeir hirð sina Sigvrðr konvngr ok Jnngi konvngr. ok reðz þa til fvlltin(g)s við Jnga konvng Gregorius Dagsson Eilifssonar ok Ragnhilldar Skoptadottvr Avgmvndarsonar. Gregorius hafði ꜹð fiar. ok var sialfr hinn mesti skꜹrvngr. gerþiz hann forstiori fyrir landraðom með Jnga konvngi. Enn konvngr veitti honom at taka af sinni eign slikt er hann villdi. - Sigvrðr konvngr gerþiz ofstopamaðr micill ok veirinn vm alla luti. ok sva voro þeir Eysteinn konvngr baðir. ok var þat þo nockvrv nærr sanni þar sem Eysteinn var. enn hann var allra manna fegiarnaztr ok sinkaztr. Hann var mikill maðr ok sterkr. friþr synom. iarpr a hár. allra manna var hann sniallaztr i mali. Sva segir Einarr.


Snilld berr snarpra ellda
sárfloðz þess er ryðr bloði
gefit hefir gvð sialfr iofri
gagn Sigvrðar magni.
sva er þa er Rꜹma ræsir
reiðorðr tꜹlor greiðir
rꜹsn vinnr gramr sem gvmnar
glaðmælltr þegi aðrir.


Fra Eysteini konvngi ok Jnga broðvr[5] hans

10. |[6] Eysteinn konvngr var svartr maðr ok dꜹklitaðr. helldr hár meðalmaðr. vitr maðr ok skynsamr. Enn þat dro mest riki vndan honom er hann var singiarn. Hann atti Rogno dottvr Nicholás másá. Jnngi konvngr var þeirra fegrstr i andliti. hann hafði gvlt hár ok helldr þvnt. ok hrꜹck miog. litill var vppvꜹxtr hans. ok varla matti hann ganga einn saman sva var visinn annarr fotrinn. enn knyttr var hann a herðom ok sva a bringo. hann var bliðmælltr ok dæll vinom (sínum). ꜹrr af fe. ok miog let hann hofðinngia raða með ser landraðom. vinsæll við alþyðo. ok dro þat miog allt saman vndir hann riki ok fiolmenni. Brigida het dottir Haralldz konvngs gilla. hon var fyrst gipt Jnnga Hallsteinsseyni Sviakonvngi. enn siðan Karli iarli Sónaseyni. þa [Magnusi Sviakonvngi[7]. Þeir Jngi konvngr Haralldzson voro sammæðra. Sidarst atti hana Birgir iarl brosa. Þꜹ atto .iiij. sono. Einn var Filippus iarl. annarr Knvtr iarl. þriði Folki. fiorði Magnus. Dætr þeirra voro þær Jnngiriðri er atti Sꜹrkvir Sviakonvngr. þeirra son var Jon konvngr. ꜹnnvr Kristin. þriþia Margret. Maria het onnvr dottir Haralldz konvngs gilla. er atti Symon skalpr son Hallkels hv́ks. Nicholas het son þeirra. Margret het hin þriþia dottir Haralldz konvngs gilla. hana atti Jon Hallkelsson broðir Symonar. Nv geriz mart i þess með þeim bræðrom er til svndrþyckis var.


Ferþ Nicholaus kardinala

11. Nicholas kardinali af Rómaborg kom i Noreg a dꜹgom þeirra Haralldzsona. ok hafði pavinn hann sent i Noreg. Enn kardinali hafði reiði a þeim Sigvrði konvngi ok Eysteini. ok vrðo þeir at ganga til sætta við hann. enn hann var vel til Jnnga konvngs ok kallaði hann son sinn. Enn er þeir voro allir sáttir við hann veitti hann þeim at vigia Jon Birgisson til erchibyskvps i Þrandheimi ok feck honom pallium. ok mællti sva at erkibyskvpstóll skylldi vera i Nidarósi at Kristzkirkio. þar sem er hinn helgi Olafr konvngr. Enn aðr hofðo lioðbyskvpar einir verit i Noregi. Kardinalinn kom þvi við. at engi maðr skylldi með vapn fara i kꜹpstꜹðom at osekio. mema .xij. menn þeir (er) fylgð átto með konvngi. Hann bætti at morgo sið norrænna manna. meðan hann var þar i landi. Enngi hefir sa maðr vtlenðr komit i Noreg er allir menn mæti iafnmikils eða iafnmiclo mætti raða við alþyðo sem hann. Siðan for hann svðr með miclar vingiafir ok lezt iafnan mvndo vera hinn mesti vin Norðmanna. Enn er hann kom svðr til Rvmaborgar. þa annðaþiz braðliga pavinn. sa er aðr var. enn allr Rvmaborgar lyðr villdi taka Nicholavm til pava. þa var hann vigðr til pava með nafni Adrianus. Sva segia þeir menn er vm hans daga komv til Rvmaborgar at alldri atti hann sva skyllt eyrindi |[8] við aðra menn. at eigi mællti hann fyrst iafnan við Norðmenn. er þeir villdo ná mali hans. Var hann eigi lengi pavi. ok er hann kallaðr heilagr.


Raðagerþ konvnga

12. Eysteinn konvngr ok Sigvrðr konvngr hofðo verit osattir fyrir þa sꜹk. at Sigvrðr hafði drepit hirðmenn Eysteins Haralld hinn vikverska. er hvs atti i Biorgyn. ok annan Jon prest laparþ son Biarna Sigvrðarsonar. Þvi logðo þeir með ser sættarstefno vm vettrinn a Vpplondom. þeir sato lengi .ij. a tali. Enn þat kom vpp af h(i)ali þeirra at þeir skylldi finnazt i Biorgyn allir bræðr eftir vm svmarit. Þat fylgði þvi máli. at þeir villdo at Jngi konvngr hefði bv .ij. eða .iij. ok sva mikil onnvr ꜹðæfi at hann mætti hallda .xxx. manna með ser. ok þotti hann eigi hafa heilso til at vera konvngr. Þeir Jngi konvngr ok Gregorius spvrðo þetta. ok foro til Biorgyniar með fiolmenni mikit. Sigvrðr konvngr kom litlo siðarr ok hafði lið syno minna. þa hofðo þeir Sigvrðr ok Jngi verit .xix. vetr konvngar yfir Noregi. Eysteinn konvngr varþ seinni ꜹstan or Vikinni. Þa let Jngi konvngr blasa til þings v́t i Holm. ok koma þeir þar Sigvrðr ok Jngi við fiolmenni mikit. Gregorius hafði .ij. langskip ok .lxxxx. manna. enn hann feck ollum vistir. hann hellt hvscarla sina betr enn aðrir lendir menn. þvi at hann drack alldri sva i skytningom at eigi drvcko hvscarlar hans með honom. Hann geck með hialm gvllroðinn a þingit. ok allt lið hans var hialmat. Jnngi konvngr stoð vpp ok sagði monnom fra hvat hann hafði spvrt hvernig bræðr hans villdo við hann gera. ok bað ser liðz. Enn alþyða manna gerðo goðan rom at mali hans. ok letoz honom vilia fylgia.


Vfriðr þeirra bræðra

Erik Werenskiold:
Jnngiriþr drottning, Gregorius ok Jngi konvngr

13. Þa stoð Sigvrðr konvngr vpp ok talaði. sagði þat vsætt er Jngi konvngr kenndi þeim. qvað Gregorium slikt vpp setia. qvað ok eigi skylldv langt til at sa fvndr þeirra skylldi verða ef hann mætti raða at hann skylldi steypa hialminom þeim hinom gvllroðna. Gregorius qvaz þat ætla at hann þyrfti litt at fysazt þess. ok letz við þvi bvinn. Fám dꜹgom siðarr var veginn hvskarll Gregorii vti a stræti. ok va hvscarl Sigvrðar konvngs. Þa villdi Gregorius ganga at þeim. enn Jngi konvngr latti. ok mart annarra manna. Enn er Jnng(i)riþr drottning moðir Jnga konvngs geck fra aftansꜹng. kom hon at þar er veginn var Sigvrðr skrvðhyrna hirðmaðr Jnga konvngs. ok var gamall. ok hafði morgom konvngom þionat. Enn þeir hofðo vegit hann menn Sigvrðar konvngs Hallvarþr Gvnnarsson ok Sigvrþr son Eysteins trafala. ok kenndo menn raðin Sigvrði konvngi. Þa geck hon þegar til Jnga konvngs ok sagði honom. qvað hann lengi mvndo litinn konvng vera. ef hann villdi ecki at færaz. þott hirðmenn hans væri drepnir. hverr at oðrom sva sem s(v)in. Konvngr reiddiz við atolur hennar. Þa kom Gregorius þar at hialmaðr ok bryniaðr. bað konvng eigi reiðazt. qvað hana satt mæla. Enn ek em her kominn til liðz við yðr. ef þer vilit vei|[9]ta Sigvrði konvngi atgongo. ok er her[10] meirr enn .c. manna vti i garðinom hvscarlar minir. hialmaðir ok bryniaðir. ok manom ver þaðan at sækia sem oðrom þickir verst. Enn flestir lotto ok kvaðo Sigvrð konvng mvndo vilia bæta ohapp sitt. Enn er Gregorius sa at letiaz mvndi mællti hann við Jnga konvng. Sva mvnv þeir bleðia af þer. drapo fyrst minn hvscarl. enn nv hirðmann þinn. enn siðan mvnv þeir mig vilia drepa eða annan lendan mann. þann er þeim þyckir þer mest afnam i vera. enn þeir sia at þv færiz ecki at. enn taka þig af konvngdominom. siðan er vinir þinir ero drepnir. Nv hverngan[11] veg sem aðrir lendir menn þinir vilia. þa vil ek eigi biða nꜹthꜹggsins. ok skvlom við Sigvrðr konvngr kꜹpa saman þessa nótt. at þvi kꜹpi sem þa má verþa. Enn þat er bæði at þv ert illa attekinn fyrir vanheilsv sakir. enda ætla ek litinn viliann til at hallda vini þina.[12] em ek nv albvinn at ganga til fvndar við Sigvrð konvng heðan. þvi at her er merki mitt vti. Jngi konvngr stoð vpp ok kallaði til klæða sinna. bað hvern mann bvaz er honom villdi fylgia. ok kvað þa ecki tioa at letia sig. letz lengi hafa vndan ært. sagði at þa skylldi til stals sverfa með þeim.


Fall Sigvrðar konvngs

14. Sigvrðr konvngr drack i garði Sigriðar[13] sæto. hann bioz við. ok ætlaði at ecki mvndi af atlogvnni verþa. Siðan geck Jngi konvngr at garðinom með lið sitt. ofan fra smiðiobvðom. Arni konvngsmagr vttan fra Sandbrv. Aslakr Erlendsson or garði sinom. enn Gregorius af strætino. ok þotti þaðan verst. Þeir Sigvrðr konvngr skvto miog or loftgluggom. ok brvto ofna. ok baro griotið a þa. Þeir Gregorius brvto vpp garþzhliðit. Fell þar Einarr son Laxapals i hliðino af liði Sigvrðar konvngs ok Hallvarþr Gvnnarsson. var hann skotinn i loptið inn. ok harmaði hann engi maðr. Þeir hioggv hvsin. ok geck lið Sigvrðar konvngs af hendi honom til griþa. Þa geck Sigvrðr konvngr a lopt eitt ok villdi tala. hann hafði gvllroðinn skiolld ok kenndo menn hann ok villdo þeir eigi heyra hvat hann sagði. skvto menn at honom sva sem i drifo[14] sæi. ok matti hann eigi þar vera. Enn er liðit var gengit af hendi honom ok menn hioggo hvsin miog. þa geck Sigvrðr konvngr vt ok Þorþr hvsfreyia með honom hirðmaðr hans vikverskr ok sneri þannig sem Jngi konvngr var fyrir. ok kallaði a Jnga konvng broðvr sinn at hann skylldi selia honom griþ. Enn þeir voro þegar hoggnir baðir. fell Þorþr hvsfreyia með orðlofi miclo. Þar fell mart manna af liði Sigvrðar konvngs. þott ek nefna fátt. ok sva af Jnga konvngs liði. enn .iiij. menn af Gregorio. Þeir borðozt .xiiij. nottvm fyrir Jonsmesso baptista enn þat var fꜹstoðag.[15] Sigvrðr konvngr var iarðaþr at Kristzkirkio hinni forno v́t i Holmi. Jngi konvngr gaf Gregorio skip. þat er Sigvrðr konvngr hafði átt. Enn .ij. nottom eða .iij. |[16] siðarr kom Eysteinn konvngr svnnan með .xxx. skipa ok hafði þar með ser Hakon broðvrson sinn ok lagðiz i Florvvágom. Enn menn forv i meðal þeirra ok villdo sætta þa. enn Gregorius villdi at þeir legði v́t at þeim. ok sagði eigi siðarr bettra. qvaz hann mvndo vera hofðinngi at þvi. enn þv konvngr far eigi. er nv eigi liðz vant. Enn margir lotto. ok varþ af þvi eigi ferþin[17] Eysteinn konvngr for ꜹstr i Vikina. enn Jngi konvngr norðr i Þrandheim. ok voro þeir þa sattir at kalla. ok hittoz þo eigi sialfir.


Gregorius stꜹk vndan Eysteini konvngi

15. Gregorius Dagsson for ꜹstr litlo siðarr enn Eysteinn konvngr. ok var vppi a Hofvnndi a Bratzbergi at bvi sino. Enn Eysteinn konvngr var inn i Oslu. ok let draga skip sin meirr enn .ij. vikvr siafar at isi. þvi at islog voro micil i Vikinni. Hann for vpp a Hofvnd ok villdi taka Gregorium. enn hann varþ varr við. ok for vndan vpp a Þelamork með .lxxxx. manna ok þar norðr vm fiall ok kom niðr i Harðangri. ok for siðan i Eðni a Stvðlo til bvs Erlings skacka. enn hann var farinn norðr til Biorgyniar. Enn Kristin kona hans dottir Sigvrðar konvngs var heima. ok bꜹð Gregorio. at hann skylldi slikt hafa þaðan sem hann villdi. feck Gregorius þar goðar viðtokvr. Hann hafði þaðan langskip er Erlingr atti ok allt þat sem hann þvrfti. Gregorius þackaði henni vel ok qvað hana hafa stórmannliga[18] gert. sem von var. Siðan for hann til Biorgyniar. ok fvnndoz þeir Erlingr. ok þotti honom Kristin vel hafa gert.


Vfriðr með konvngom

16. Siðan for Gregorius norðr til kꜹpangrs. ok kom fyrir iol. Jngi konvngr varþ honom feginn. ok bað hann (hafa) slikt af sinni eign sem hann villdi. Eysteinn konvngr brenndi bø̨inn Gregorii ok hio bvit. Enn nꜹst þꜹ er Eysteinn konvngr hinn ellri hafði gera latit norðr i kꜹpangri. er mestar gersimar voro. þꜹ voro brennd vm vettrinn ok skip goð með er Jngi konvngr atti. ok var þat verk hit ovinsælsta. Enn raðin voro kennd Eysteini konvngi ok Filippo Gyrðarseyni fostbroðvr Sigvrðar[19] konvngs. Vm svmarit eftir for Jngi konvngr norðan. enn Eysteinn konvngr svnnan ok samnaði ser ok herliði. Þeir hittoz i Seleyiom fyrir norðan Liðandisnés. ok var Jngi konvngr myclo fiolmennari. var þa við sialft[20] at þeir mvndo beriaz. Þeir sættoz ok varþ þat at sætt. at Eysteinn konvngr festi at giallda .xv. merkr gvllz Gregorio enn Jnga konvngi .xxx. marka. fyrir þat er hann hafði raðit þvi er skipin voro brennd ok nꜹstin. Enn Filippus skylldi vera vtlagr. ok sva þeir allir er at brennvnni hofðo verit. Þeir menn skylldo ok v́tlagir er sannir voro at averkom við Sigvrð konvng. þvi at Eysteinn konvngr kenndi þat Jnnga konvngi at hann helldi þa menn. Eysteini konvngi likaði illa ok þotti nꜹþvnngarsætt vera. Jngi konvngr for ꜹstr i Vik fra stefnonni. enn Eysteinn konvngr norðr i Þrandheim. Siðan var Jngi konvngr i Vikinni. enn Eysteinn konvngr norðr ok hittoz ecki. enn þꜹ ein orð foro a milli er ecki voro til sætta. sva ok let hvarrtveggi drepa vini annars. Enn Eysteinn konvngr gallt |[21] ecki feit. ok kenndi þat hvarr oðrom at ecki helldi sættina. Þeir Jngi konvngr ok Gregorius sponðo miog liðit vndan Eysteini konvngi. Barð standala Bryniolfsson ok Symon skalp son Hallkels hvks ok mart annarra lendra manna. Halldor[22] Bryniolfsson ok Jon Hallkelsson.


Drepnir sendimenn Eysteins

17. Þa er liðnir voro .ij. vetr fra falli Sigvrðar konvngs drogo konvngar her saman. Jngi konvngr ꜹstan or landi. ok feck hann .lxxx. skipa. enn Eysteinn konvngr norðan ok feck hann halfan .v. tꜹg skipa. Þa hafði hann dreca hinn micla er Eysteinn konvngr Magnusson hafði gera latit. ok hofðo þeir allfritt lið ok mikit. Jngi konvngr la skipom sinom svðr við Morstr. enn Eysteinn konvngr litlo norðar i Græninngasvndi. Eysteinn konvngr sendi til motz við Jnga konvng Aslak vnga Jonsson ok Arna stvrlo Sæbiarnarson. þeir hofðo eitt skip. Enn Jnnga menn kenndo þa. logðo þeir at þeim. ok drapo mart manna af þeim. toko ok allt þat er a var skipino. Enn Aslakr ok Arni ok nockvrir menn með þeim komvz vndan a land vpp ok foro til fvndar við Eystein konvng ok sagði honom hvernig Jngi konvngr hafði fagnat þeim. Eysteinn konvngr hafði þa hvsping ok sagði monnom hvern ofriþ þeir Jngi konvngr villdo gera hans monnom. ok bað liðzmenn at þeir skylldi fylgia honom. ok hofvm ver lið sva mikit ok gott. at ek vil hvergi vndan flyia ef þer vilit fylgia mer. Enn engi varþ rómr at mali hans. Hallkell hvcr var þar. enn seynir hans baðir með Jnga konvngi. Symon ok Jon. Hann svaraði ok sagði at margir heyrþo þetta. Fylgi gvllkistvr þinar þer nv ok veri land.


Liflat Eysteins konvngs

18. Vm nottina eftir reyro þeir a brot morgom skipom a lꜹn. svmir til lags við Jnga konvng. enn svmir til Biorgyniar. svmir i Fiorðo inn. Enn vm morgininn er liost var. þa var Eysteinn konvngr með .x. skipom einom eftir. let hann þa eftir drekann micla. þvi at hann var þvngr vndir árom. ok fleiri skipin. þeir hioggv miog drecann. sva hioggv þeir ok niðr mvngat sitt ok allt þat er þeir matto eigi með ser hafa. Eysteinn konvngr geck a skip Eindriþa Jonssonar mꜹrnefs. ok foro þeir norðr ok inn i Sogn. ok þaðan hit efra ꜹstr i Vik. Jngi konvngr tok skipin ok for et ytra ꜹstr i Vikina. Enn fyrir ꜹstan Folld þa var Eysteinn konvngr með .xij. hvndrvt manna. Þa sa þeir lið Jnga konvngs ok þottvz eigi lið við hafa ok liopo vndan a skog. flyði þa sinn veg hverr. sva at konvngr var við annan mann. Þeir Jnngi konvngr vrðo varir við þa ok sva at Eysteinn konvngr var fámennr. þeir foro at leita hans. Symon skalpr hitti Eystein konvng er hann geck vndan rvnni einom at þeim. Symon mællti. Heill lavarþr sagði hann. Konvngr svaraði. Eigi veit ek nema þv þickizt nv minn lavarþr. Er nv sem geriz sagði hann. Konvngr bað at hann skylldi honom vndan skiota. sagði honom þat byria. þvi at lengi hefir með ockr vel verit. |[23] þott nv se annan veg. Symon qvað þa ecki mvndo af þvi verþa. Konvngr bað at hann skylldi hlyða messo aðr. ok sva var gert. Siðan lagðiz Eysteinn konvngr niðr a grvfv. ok breiddi hendrnar fra ser v́t. ok bað sig hꜹggva i kross meðal herþanna. qvað þa skylldo reyna hvart hann mvndi þola iarn eða eigi. sem þeir hofðo sagt lagsmenn Jnga konvngs. Symon mællti við hann er hꜹggva skylldi konvnginn. at hann reði til. qvað konvng hellzti lengi þar kropit hafa vm lyng. Var hann þa hꜹggvinn. ok þotti prvðliga við verþa. Lik hans var flutt til Fors. enn fyrir svnnan kirkiona vndir breckvnni var lik hans náttsætt. Eysteinn konvngr var iarðaðr at Forskirkio. ok er leg hans a miðio kirkiogolfi. ok breiddr yfir kꜹgvrr. ok kalla menn hann helgan. Þar sem hann var hoggvinn ok bloð hans kom niðr. spratt vpp brvnnr. enn annar þar vndir breckvnni sem lik hans var náttsætt. Af hvarotveggia þvi vatni þickiaz menn bót hafa fengit. Þat er sꜹgn Vikveria at margar iarteinir yrði at legi Eysteins konvngs aðr ovinir hans steypto a leiðit hvndzsoði. Symon skalpr var hit mesta oþockaðr af verki þesso af alþyðo. Sva segir Einarr Skvlason.


Mvn sa er morði vanðizt
margillr ok sveik stilli
sið af slikom raðom
Symon skalpr of hialpaz.




Fotnoter:

  1. 290
  2. 291
  3. giolldiɴ Cd.
  4. 292
  5. s tilf. Cd.
  6. 293
  7. [Magnus Sviakonvngr Cd.
  8. 294
  9. 295
  10. herr Cd.
  11. hverngag Cd.
  12. sina Cd.
  13. Sigvrðar Cd.
  14. dripo Cd.
  15. fꜹrstoðag Cd.
  16. 296
  17. ferþiɴ Cd.
  18. hafa tilf. Cd.
  19. .E. Cd.
  20. siaflt Cd.
  21. 297
  22. Halldorr Cd.
  23. 298