Sögubrot ok þættir viðkomandi Danmerkr sögu. Annat brot

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif Dansk.gif
Original.gif


Fornmanna Sögur

Eptir gömlum handritum

Ellefta bindi.

Útgefnar að tilhlutun hins

Norræna Fornfræða Félags

Kaupmannahöfn 1828


Sögubrot ok þættir viðkomandi Danmerkr sögu

Annat brot.


1. Svá segir í Hamborgaristoría, ok kallast sá meistari, er gjört hefir bókina, flest allt hafa ritat eptir fyrirsögn Sveins Úlfssunar af tíðendum Dana ok Svía, at Otta keisari hinn rauði, er fyrstr var með því namni, þá er hann hafði aptr unnit öll þau ríki undir keisaradóminn, er undan höfðu gengit, síðan Karlamagnús keisari andaðist, fór hann með her sinn uppá Dani á tólfta ári ríkis síns; ok þegar hann kom norðr um Slesvík, þar sem Danaríki tók til, eptir því sem þeir höfðu löndum skipt, Heinrekr keisari faðir hans ok Gormr konúngr gamli í sætt sinni, eyddi hann landit merð eldi ok járnum, hvar sem hann kom, allt þar til er hann kom þar, sem síðan heita Ottusund. Síðan snérist hann suðr aptr, ok þá er hann kom til Slesvíkr, kom í móti honum Haraldr Gormsson, ok hélt orrostu við hann, ok varð sigraðr, ok flýði til skipa. Eptir þat gaf hann sik í keisarans vald, ok fékk keisarinn honum aptr ríki sitt, ok hét Haraldr at láta skírast, ok at kristna alla Danmörk. Var þá Haraldr konúngr skírðr ok kona hans Gunnhildr drotníng, ok sun hennrv úngr, er keisarinn veitti guðsifjar, ok lét kalla Svein-Ottó. Þá var skipt Jótlanði í þrjó biskupsríki, ok vígði Aðaldagr Brima-erkibiskup fyrst 3 biskupa til ráðinna biskupstóla: Harald í Slesvík, Leifdag til Rípa, Reginbrand til Áróss. Haraldr konúngr blátönn hélt vel trú, meðan hann lifði.

2. Her segir ok svá, at Haraldr konúngr sendi sun sinn til Englands, þann er Hríngr hét, með her, þvíat Danir höfðu haft þar jafnan vald of 100 vetra, síðan er Guðröðr vann eyna[1] ok er Hríngr hafði unnit eyna,[2] var hann svikinn ok drepinn af Norðimbrum. Þess er ok getið þar, at Haraldr konúngr kom Hákoni [Noregs höfðíngja til ríkis[3]), er áðr var í brott rekinn, ok gerði hann sáttan við kristna menn.

En þá er Haraldr tók at eldast, vildi Sveinn sun hans taka ríki af feðr sínum, ok styrktu hann til þess þeir höfðingjar, er Haraldr hafði nauðgat til kristni; tóko þeir Svein til konúngs, en köstuðu kristni. Þeir lögðu bardaga við Harald konúng. Haraldr konúngr fór til orrostu nauðigr í móti syni sínum, svá sem Davfð í móti Absalóni. Or þessi orrostu flýði Haraldr konúngr sárr til Vindlands, ok andaðist við Jómsborg allra heilagra messudag. Lík hans var flutt til Róiskeldu, ok jarðat at Kristskirkju, þeirri er hann sjálfr lét gjöra. Hann var konúngr 50 ára.

3. Eptir Harald konúng blátönn tók ríki Sveinn sun hans, ok hélt illa kristni. Hann var hertekinn tysvar af Vindum, ok leystr út stórmiklu fé. Eptir þetta fór Eiríkr hinn sigrsæli, Svíakonúngr, út í Danmörk með allmikinn her, ok barðist við Svein margar orrostur á skipum, þar til er mínkaði styrk Dana, svá at Sveinn varð landflótti, ok flýði fyrst til Noregs, ok vildu Norðmenn ekki við honum taka; fór hann þaðan til Englanðs, ok vildi Aðalráðr konúngr hann ekki þar, fyrir sakir úfriðar þess, er Danir höfðu jamnan þar gert. Eptir þat fór hann til Skotlands, ok tók Skotakonungr hann vel; var hann þar til dauða Eiríks konúngs, ok hefir Sveinn konúngr svá sagt Úlfssun, at móðrfaðir hans tæki makliga hefnd fyrir þat, er hann hafnaði réttum guði, er faöir hans hafði tignat.

4. Eiríkr konúngr réð nú bæði Svíum ok Dönum, ok var heiðinn ok úvin kristinna manna. Svá stendr þar í bókinni, at Ottó keisari hinn þriði með því namni hafi herjat í Danmörk, ok sigrað Eirík konúng. En frá því segir glögliga, at keisari ok erkibiskup af Brimum hafi sendt til Eiríks konúngs Poppó biskup af Slesvík, at boða honum kristni, [ok veita keisaranum þvílíka lýðni, sem Haraldr Gormssun hafði veitt hinum fyrra Ottó.[4] Eiríkr konúngr bað biskup sýna sér nokkurn mátt guðs síns. Þá bar biskup glóanda járn í hendi sér, ok sýnði konúnginum úbrunna hönd sína; ok áðr allan grun tæki af heiðnum mönnum, lét biskup vexa kyrtil sinn, ok fór í, lét síðan slá í eldi, ok stóð hann heill, þá er kyrtillinn var brunninn. Eptir þat lét Eiríkr konúngr skírast ok mörg þúshundrat[5] manna. Voro þá ok sendir menn til Svíðjóðar at boða kristni. En Sveinn konúngr Úlfssun segir svá, at Eiríkr konúngr hafi kastat kristni ok dáit heiðinn. Í þessum úfriði hyggjum vér verit hafa Hákon jarl, ok barizt við Ottó keisara, sem segir í Vellheklu, ok veitt lið Eiríki konúngi vin sínum eða mági.

5. Eptir dauða Eiríks konúngs tók ríki Ólafr sun hans í Svíðjóð, en Sveinn kom þá aptr í Danmörk. Sveinn skildi þá, at guð var honum þá reiðr, ok hét at snúast til kristni, ok boða fólkinu retta trú. Eptir þat sættust þeir Ólafr konúngr ok Sveinn konúngr, svá at Sveinn konúngr skyldi hafa ríki sitt, ok fá Sigríðar hinnar stórráðu, móður Ólafs konúngs; síðan skyldu þeir báðir láta kristna lönd sín. Þá er fullkomin var sætt konúnganna, eggjaði Sigríð drotníng hin stórráða, at þeii skyldi ráða[6] Ólaf Tryggvasun Norðmannakonúng, er Danir kölluðu[7] krakabein; [ok nokkuru síðar héldu þeir við hann hina snörpustu orrostu suðr undir Vindlandi, ok far féll Ólafr Noregs konúngr, at sögn Dana ok flestra manna annarra;[8] skiptu þeir þá Noregi með sér, þrír höfðingjar: Ólafr sænski, Sveinn konúngr, Eiríkr jarl Hákonarsun.




Athugasemdir:

  1. England, F.
  2. landit, F.
  3. blótjarli til Noregs ríks, F.
  4. v. í F.
  5. þúshundir, F.
  6. frá löndum, b. v. l.
  7. Krakalegg eðr, b. v. F.
  8. sem þeir gerðu síðan, F.