Saga Haralds gilla (Morkinskinna)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Morkinskinna


Saga Haralds gilla



Fra Haralldi oc Magnvsi

Haralldr konvngr gilli var maþr vascligr oc liðmannligr. helldr har voxtom oc enn vacrlixti synom. Eiþar stoþo sem vnnir voro við Magnvs konvng. Haralldr konvngr hafþi oc vnnit eið aþr [hann neþi] scirslom at hann scylldi ecki til rikis kalla meðan Magnvs konvngr lifþi. oc hafþi Sigurþr konvngr aðr hann andaðiz með þeim eiðst[af staþ]festan eiþ sonar sins oc . . . . . . . Magnvsi sva rikit. oc byrgt vti allan vaþa ef þeir helldi með trvl[eic festar] oc søri. Magnvs konvngr var þa i Tvnsbergi er Sigurþr konvngr andaþiz. voro honom þegar orþ gør at hann hvataþi ferþ sinne til Osl[1] . . . . . . . . . . .


Eilif Peterssen: en þeir meiddo hann. stvngo vt avgon. hioggo af fotinn oc gelldo hann.

|[2] fyr ofan bøinn þar sem nv stendr Olafskirkia er Haralldr konvngr het þa at lata gøra ef hann fengi sigr. Magnvs konvngr snyr aptr i bøinn. oc dreifiz þa flockrinn hans. oc fecc hann sar i kne. oc slogoz þa flestallir menn Magnvs konvngs a flotta svmir vpp i fiallit. en svmir inn vm Nvnnosetr. svmir inn vm Joansvollo hl(i)opo þeir a hersporana. en konvngr oc noccor sveit með honom sotti vt til scipanna. oc gecc hann vt a scip sitt. oc fylgþo honom þa fair menn. þeir fengo hvergi comit sciponom fire liþs feþ. oc sva fire þer sakar at iarnnrekendr lvcþo allan vaginn. Sva segir[3] Einarr.


Lvcv vag vikv
vara costr fara
bryns Biorgyniar[4]
bravt haskravtom.


Oc litlo siþarr como menn Harallz konvngs vt a scipin. varþ Magnvs konvngr þa hanntekinn oc allir þeir sem þar voro. svmir drepnir. en svmir hanntecnir oc varðveittir. Siþan voro attar at stefnor við vitra menn. hvat gøra scylldi við Magnvs konvng. Þar var þa með honom Hacon favkr moþorbroþir hans. enn vensti maþr. oc Jvarr Ozorar son. oc vrþo þav orrøþi. at Magnvs var fra riki tekinn. oc at hann metti þa eigi konvngr kallaz. þa var hann selldr i hendr konvngs þręlom. en þeir meiddo hann. stvngo vt avgon. hioggo af fotinn oc gelldo hann. Jvarr Ozorar son var blindaðr. Hacon favcr var drepinn. Fell Magnvs sva i valld Harallz konvngs oc allt riki hans. var þetta verc illt oc okonvnglict. þvi at liðsmenn reþo þvi meirr en konvngr. oc fylgþi annat eigi betra. Haralldr konvngr let hengia Reinall byscop af raþom liðsmanna. þvi at hann villdi eigi giallda konvngi .xxx. marka gvllz. en byscop villdi helldr hętta lifi sino en vesala staþinn með sva miclo fegialldi. Hrygþi hann i þesso allra goþra manna hvgi oc hiorto. oc er gliclict at þetta vvercan hafi dregit Noreg til mikillar vgipto oc þeim er gerþo. oc fello með i bann oc gvþs reiþi. var byscop riþinn vpp við valslongo i holmi vt at raþi Harallz konvngs. oc var lic hans ført ifer i Norþnes oc iarþat at Michals kirkio.

Eptir þetta var Magnvs konvngr flvttr til Holms oc toc hann við mvnkakleþom. oc var þangat sceytt með honom Hernes it micla a Frosto. En Haralldr konvngr var þa einvalldi allz Noregs vm vetrinn. oc gaf ollom settir er hafa villdo. oc toc marga þa til hirðvistar er verit hofþo með Magnvsi konvngi. Sva segir[5] Halldorr.


Nv er avðsendir vnndir
allr Noregr þic fallinn
þin liggr gipt a grøno
gvþs raþ er þat laþi.


Sva segir oc Einarr Scvla son.


Allz varþ ello
vngr geitvnga
lofaðr lifgiafi
lannz raþandi.


Nv er Haralldr einn konvngr i Noregi. Þessa getr Einarr Scvla son at Haralldr konvngr hafði verit i Danmorc. oc bariz þar .ii. orrostor aðra við Hveðn en aþra við Hlesey oc hafði sigr.


Vtryggvm let eggiar
elivnfrar vnd hari
Hveðn a holþom roðnar
hrafns mvnnlitvþr þvnnar:
aðr þar er ognar prvþom
vlfnistanda nisto
hvngr a hond at ganga
hrescvrðr Danir vrþv.


Atti socn við slettv
sercrioþr halfs merki
harþr þar er hregg of virþom
Hleseyiar þrom bleso:
hvs brann vpp en eisor
ofatt sia knatti
malmr song en hloþ hilmir
hrekost við scy gnefa.


Oc enn segir Halldorr.


Vann valgrennir
viþr rafiþris
hvenþ hamoþro
hroþit vapn boþa:
flvgv framliga
fecc svanbecciar
snarr solþverrir
sigr falvigrar.


Eyddi oddom
ey benþeyiar
hles helfysir
hvngr gollvnga:
licn gefi lecnir
lofaþr friþrofa
heims haflioma
har lavsnari.


Haralldr konvngr toc Þoro dottor Gotthorms grabarða. oc lagþi hia ser. oc atto þav son er Sigurþr het. hann atti oc son viþ Jngiriþi drotningo sa het Jngi. Dottir Harallz konvngs het Birgit oc onnor Maria. Birgit dottor hans atti fyrst Jngi Hallsteins son Svia konvngs. siþan Magnvs Heinrecs sen. siþarst Birgir brosa. Haralldr konvngr var allra manna milldastr.


Giafar Harallz konvngs við Magnvs byscop

Þat er sagt at (a) hans dogom com af Jslandi til byscopsvigslo Magnvs Einars son. oc var konvngr agetliga til hans oc veitti honom mikinn soma. oc er byscop var i brot bvinn oc scipit var albvit þa gecc byscop inn i stofona er konvngr dracc oc qvaddi hann virþiliga oc fagnaþi honom. Konvngr toc vel við honom oc bliðliga. drotning sat hia konvngi. Þa melti konvngr. Herra byscop. Ero þer nv bvnir i brot. Hann svaraþi. Satt er þat. Ecki hittir þv nv i tima til er þer comvt nv byscop er borþin voro vppi. Nv er ecki til at gefa þer sva virþilict sem scylldi. eþa hvat er til at gefa byscopi. Fehirðirenn svaraþi. Vpp etlom ver nv gefnar gørsimar. Konvngr melti. Til er borþkerit herna. þigg þat byscop fe er[6] í. Byscop þaccar honom sinn soma. Þa melti drotning. Far heill oc sell herra byscop. Konvngr melti til hennar. Far heill oc sell herra byscop. hveria heyrþir þv slict mela gofga kono við byscop sinn oc gefa honom ecki. Hon svaraþi. Hvat er nv til herra. Konvngr melti. Til er høgyndit vndir þer. Siþan var þat tekit oc var scorit vm pell oc enn dyrligsti gripr. Oc er byscop veic i brot. þa let konvngr taca vndan ser hogyndit oc melti. Lengi hafa þav saman verit. Siþan for byscop i brot oc vt til Jslandz til stols sins. oc var þa røtt vm hvat af borþkerino scylldi gera þess er konvngi gegndi bezt. Byscop leitaþi raðs við menn. melto svmir at sellt mondi oc gefit fatøkom monnom verþit. Þa melti byscop. Annat rað vil ec taca. gøra scal af calec her at staðnom. oc vil ec sva firir mela at hann nioti. Oc villda ec at þeir enir helgo menn allir er her er af helgom domom i þessi inne helgo kirkio leti konvng hvert sinn niota. er ifir honom er messa svngin. Oc sa kalecr er mestr at staðnom i Scalahollti. en af pellonom er ifir voro dregit høgindin oc konvngr oc drotning gafv honom ero nv gervar firesongs capur þar at staðnom. J þessom lvt ma marca storleti Harallz konvngs.




Fotnoter:

  1. Her mangler et Blad i Cd.
  2. 32
  3. s. Cd.
  4. biorgnyiar Cd.
  5. s. Cd.
  6. rer Cd.