Rögnvalds þáttr ok Rauðs
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ► |  |
 |
Capitulum
Madr er nefnndr Lodinn hann bio j Æruik hann var audigr ok eingi ofrhugi j skapi. kona hans het Gyda hon var væn ok suarri mikill. þau attu .ij. sonu het annar Vlfr en annar Rỏgnualldr. Lodinn var vinr Þorolfs skialgs en þo var kona hans honum enn kærri. Var Þorolfr oftliga a ueitzslum ok sat þar lỏngum. jafnan var hann margtaladr vid husfreyiu Lodins ok lek þat ord a at hann munde æigi dyggiliga launa honum godar uæitzslur ok vingiafar. Sua bar til æitt sinn er Skialgr var at væitzslu j Æruik at menn hlupu jnn j skalann firir dag ok sỏgdu Þorolfui at loft var brent þat er Lodinn la j ok hann sialfr drepinn en menn vissu æigi huerr þess verks uar ualldr. Þorolfr kuat hart læikit en ekki er getit þess at Þoralfr gæfui ser mikit vm. hỏfdu margir grun mikinn a Þorolfi vm verk þetta þuiat monnum þotti saman bera ok þarvist hans en ỏngir kuodu þat upp firir riki Þorolfs j hauada. Þoralfr baud sig til vmsiar med Gydu. hon jatti þui ok hafde hann hana hæim med ser en kastade þar sinne æign a lendur ok lausafee. sonu Lodins uillde hann þia vndir þrældom. let Rognnualldr þiazst en Vlfr æigi. þui var hann selldr mannsali til fiar langt ór lande ok kemr hann ekki vid þessa sogv. Rỏgnnualldr þroskadizst skiott ok var hann madr mikill ok sterkr ok ovænn j asionu. hann aflade bratt a mikille vinnu ok var hagr vel. Þoralfr hafde hann j þrælatỏlu. en er hann var roskinn at alldri þa setti Þorolfr hann yfir adra menn at stiorna til vinnu. Æinn tima mællti Rognnvalldr til Þorolfs. una munda ek med þer ef þu fengir mer konu þa er mer gætizst at. Hann suarade. þar þiki mer uænt vm þuiat kona hæitir Sigridr at ek mun til lata. hon er dottir æins litils bonda er her byr skamt a burt. er þer sa kostr fullgodr ok vil ek hafua hollostu þina þar j mot. Rognnvalldr sagde sig æigi honum vtruliga þionat hafua. Var nu þetta at radum gert at Rognnualldr fek Sigridar hon uar væn ok uel at ser. þau gatu bratt son ok nefnndu hann Gunnar hann uar snemma mikill ok vænligr at sia. Þoralfr skialgr tok suæininn ok elskede sem hann være hans son. Sua lidu fram .iij. vetr. Þorolfr for huert sumar j hernnat ok setti Rognnvalld hæima rædismann firir bu sitt. en hann sat vm kyrt a uetrum ok hafde hann mart manna jafnan med ser. Þa er suæinninn Gunnar uar þreuetr a þui are biozst Þoralfr at fara j uiking sem hann var uanr. en adr hann fære hæiman kom hann at mali vid Rỏgnvalld ok sagde suo. vinnu ętla ek at lata framflytia j sumar mæire en vande er til þuiat ek vil lata gera mer mikinn drykkiuskala ok vanda sem mest. skaltu vera forsiamadr þessa starfa med ỏdrum þrælum ok fa smidi til þuiat þu ert vmsyslumadr mikill ok hagr vel. þætti mer þa uel syslat ef ek mætti þar j uæita j haust viuum minum ok fagnna sua heimkuomu minne. Rognnvalldr jattade þessu. Ferr Þoralfr j hernat en Rognvalldr byrr til skalasmidarinnar ok færr til .ij. hina hỏguzstu smide uinduerska at ætt gerir ok kosti goda þuiat hann skorti æigi peninga. þo lagde Rỏgnnvalldr vid þa mykla vinattu. gek skalasmidin bæde uel ok skiott. Rỏgnnvalldr let hirda vanliga alla spanu ok oll afhỏgg ok hafde hann forsỏgnn alla a þessi smid. en er skalinn var algerr ok skot vmhuerfis þa let hann þræta flytia heim elldivid mikinn ok hlada kỏstu jafnnhafua uegginum ỏllu megin vm skalann. var þetta allt vnnit adr Þorolfr kæmi hæim vm haustit. En er hann kom heim leit hann a smidit ok let uel yfir. hann spurde Rỏgnnvalld þui hann hefde latit hæim færa sua storan vitkỏst. Hann suarar. þui at jafnnann a uetrum er kuæinat vm elldividar fæd þui at mikils þarf vid. en j annan stad uillda ek æigi at sol rifui j sundr nyia timbrueggi edr litt brædda. Þoralfr gaf ser vm þetta ekki meira. let hann sidan bua ueitzslu rikuliga j skalanum ok baud til vinum sinum. drykkr var hinn styrkazsti ok uæitt af kappi. hafde Rognnvalldr hina mestu vmhyggiu at ætla ỏl til ok inn at bera skæinktu ok hinir uindversku smidir. Rỏgnnvalldr eggiade þo at bera sem akafazst drykkinn þuiat æigi skorti efni til. sagde hann þat mestu uarda huert ord alegdizst vm storueitzslur at j fystu yrde menn fulldruknir. byllararnir uoru ok j radum med honum ok vissu hueriu hann ætlade fram at fara Þorolfr hafde lagt mykla elsku vid sueininn Gunnar. hafde hann latit gera honum raudan skallaz kyrtil ok let hann sitea hia ser j ỏnduegi. Nu drukku |[1] menn sua akaft hinn fysta aftan at huerr la sofinn j sinu rumi. en er suo var komit þa (var) Rognnvalldr æigi idiulaus þo at æigi þyrfti ỏlit inn at bera. visse þa huat spænir þeir skyllde er hann hafde vm sumarit safnnat. voru þeir hinir vinduersku menn j starfui med honum ok baru mikinn vid firir skaladyrnar en alla spanu baru þeir at skalanum slogu sidan elldi j allt saman ok vidkostu þa hina storu ok þui næst tok skalinn allr at loga. Gek Rognnvalldr þa inn ok græip suæininn Gunnar ór aunduegi fra Þorolfi ok bar hann vt sofanda til modr sinnar ok kuat betr at hann vaknade sæint þuiat ver æigum helldr starfsamt sagdi hann. hon kuat ærit vm þat. Þeir menn er j skalanum voru voru suo druknir at þeir vỏknudu æigi fyrr en loginn lek vm þa. brann þar skalinn ok allir þeir er jnne voru. Rỏgnnvalldr slo ok elldi j þrælahusit ok brendi þat folk er þar var inne. sidan foru þau til strandar ok fengu ser þar skip ok reru vt a fiordinn. Þa vaknade suæinninn Gunnar ok sa loga ok reyk a landit. hann mællti. nu bregdr undrum vit. er ek her kominn en litlu adr sofnnada ek j ỏnduegi hia fostra minum ok muntu hinn ille Rognvalldr uallda þessum mykla skada er elldrinn georir er ek se heim til bæiarins. villda ek myklu helldr þar vera hia Þorolfui fostra minum en her hea þer þuiat æigi muntu uel vid mig gera er þu gerdir illa vid hann. Rỏgnualldr bad uitleysing þann þegia. Þau hỏfdu fe mikit j bordbunade ok brendu silfre er hinir vinduersku menn hỏfdu vt borit medan Rognnualldr bio brennurnar. Þeim forzst æigi allt hit græidazsta. huelfde skipinu vndir þeim firir sunnan Stade. tyndizst þar hinir vinduersku menn ok allir þeir er a voru skipinu en Rognnvalldr gat borgit konu sinne ok syne ok flutti hann þau til bæiar j Æruik. Þorolfr skialgr hafde sett firir eignir þær er þar voru litils hattar menn. rak Rognualldr þa j brott ok settizst þar j bu. urdu frendr hans þui fegnir er hann hafdi tekit þar fe ok fodurlæifd sina. (sagde) Rognnualldr sua er hann kom nordr j Æruik at Þorolfr skialgr hefde hann geort frialsan ok gefuit honum aftr æignir sinar firir langa ok truliga þionustu. þotti monnum su sognn truanlig. Brenna Þorolfs spurdizst vida en eingi madr þottizst vita huerr at uallda munde. var ok æigi miog eftir læitat þuiat Erlingr son hans var barnn at alldri en Þorolfr hafde verit madr vdęll ok agiarnn ok hafde ekki vinsældir af alþydu ok flestir hans vinir hofdu brunnit med honum. Þa er Rỏgnnvalldr hafde litla hrid heima verit j Æruik tok hann son sinn Gunnar ok for til siofar fek ser æinn litinn bat. sidan tok hann annat skip mæira ok flutti batinn a sia vt langt fra landi. sidan tok hann sueininn ok batt vid innvidu j hinu litla skipinu ok let reka huert er uilldi. en Rỏgnnualldr for til landz. Sigridr spurde at vm ferd hans edr huat er hann hefde gert af barnninu. hann suarar. kuetzst ekki mundu til segia annat en æigi munde sueinninn segia huerr Skialg hefde inne brent. Sat Rỏgnvalldr sidan j bui sinu ok þotti mikill madr. en fra suæininum er þat (at) segia at batinn rak vndir honum firir vinde ok strauma nordr med landi ok ræiddi vm sidir at eyiu einne. Rỏgnualldr hafde sua vm buit. þo at hann hefde bundit hann vid innvidu j skipinu sua at hann matti æigi leysa sig en þo voru lausar hendr hans ok matti hann taka til fædu þeirrar er fadir hans hafdi ætlat honum at hann mætti lifa vid. Firir ey þeirri er batinn rak at red æinn blotmadr. var þar mikit hof ok æignnat Þor. þessi madr fann rekann ok þotti vndarliga vmbuit. leysti hann suæininn ok læitade orda vid hann en hann þagde vid. bondi tok barnnit ok bar heim til konu sinnar. þeim syndizst sueinn þessi fridr ok æiguligr en þau voru barnnlaus. þau læitadu eftir ef hann kynni nỏkkut mæla. fengu þau ekki ord af honum. Bondi sagdi fundinn nagronnum sinum ok fretta eftir huort nokkurr madr visse vm barnn þetta huadan þat var at komit. ok kunne þat æingi at segia. þa mællti bondi. huat man annar þa en ek fæda upp med þui at æingi madr kannazst vid suein þenna ok kalla ek minn son. en nafnn skal hann taka af lit kyrtilsins ok hæita Raudr. Ox hann upp ok var bæde mikill madr ok skauruligr. vnne fostri hans honum mikit sua at hann gaf honum alla eign sina eftir sinn dag. blotmadr þessi uard ekki gamall. þa tok Raudr þar vid ỏllum æignum ok ỏllum fiarforradum. gerdizst Raudr þa hinn mesti blotmadr. ok suo er sagt at hann magnade med myklum blotskap likneski Þors er þar var j hofinu sua at feandinn mællti vid hann or skurgodinu ok hrærdi þat suo at þat synndizst ganga med honum vti um dỏgum. ok leidde Raudr Þor oftliga vti vm eyna.
Her hittir Sigridr Olaf konung ok tekr skirn
Nv er at segia fra Sigride konu Raugnvalldz. hon kom einn tima at male vid bonda sinn ok sagde suo. vit hofum læingi saman buit met |[2] ast ok ynde. en nu ætla ek at bregda okkrum samuistum þuiat ek hygg at okkr dugi æigi sua buit. ek hefui verit j samþykki ok vitorde med þer vm þau storuirke sem þu hefir unnit med suo mikille huldu sem þer er kunnikt. þuiat þat er reynt at æingi madr helldr sinum þrifum til alseendis(!) þo at hann myrde æinn mann. en þessir storhlutir er vit hofum j hiarta eru myklu meire hattar en æins mannz mord. nu hefui ek heyrt at vijda vm heiminn se halldinn annarr sidr en ver hỏfum ok þeir sem þann sid hafua taka nafnn af þeim gude er þeir trua aa er hæitir Huitacristr ok þui hæita þeir kristnir menn. er ok sagt at Huitacristr se sua miskunnsamr at æinge madr hafui sua illt gert adr at æigi gefizst honum upp þegar er hann uill kristinn vera edr hallda hans tru. ek hefui ok frett at sa madr er samlendr ok ferr vijda vm land at boda þenna atrunat hann hæitir Olafr ok er Trygguason Olafssonar. nu ætla ek ok hans at læita ok ef ek profa þetta allt satt vera sem mer er af sagt þa skal ek taka tru þa sem hann bodar. ok ma vera at þa hlyde en nu æigi sua buit sem komit er okkru mali. Rognnvalldr suarar. þu munt þer rada. en kyrr man ek vera ok vbreytt munde okkrum radahag ef ek reda. Þui næst for Sigridr ór lande med kaupmonnum ok sigldu til Æinglandz. fann Sigridr Olaf konung firir uestan haf. en er hon nade at tala vid konung sagde hon suo. þui er ek her komin at ek hefir spurt at þu bydr annan sid en menn hafua j Noregi. nu uil ek lata skirazst ok hafua ok hallda þa tru er þu kennir. Konungr suarar. þu ferr med godu eyrende ok ganga suo fair med kristnina ok vil ek lata giarnna þetta embætti væita þer. Var Sigridr þa skird. Sidan mællti Sigridr til konungs. ef ydr þikir mer þetta uel hafa farit þa man her koma at þui sem mællt er at æ ser giof til giallda. þu munt koma til Noregs ok boda þar retta tru. uęntir ek at mæira mægi gæfua þin med guds miskunn en illzska ok motgangr landzmanna. en ek vil þer kunnikt gera at madr hæitir Rognualldr rikr ok audigr hann byr j Æruik firir sunnan Stad j Noregi. Rognnvalldr er bondi minn. nu er þat bæn min konungr er þu kemr til Noregs at þenna mann lokkir(!) þer med linlæik ok giỏfum ok fogrum fortỏlum til sannrar truar þui at helldr man hann ganga firir blidu en hardyndum. annar madr hæitir Raudr er rædr firir ey æinne nordr þar. er mer vkunnikt segir hon huerr uandi mer er vid hann. badir eru þeir myklir menn ok ekki vskaplikir vm mart ok mætti þat verda ydr munr konungr af þeir væri þer helldr sinnadir en j moti. Sidan sagde hon konungi inniliga ỏll skipti þeirra Þorolfs ok Rognnualldz ok sua um adra rikismanna skipan huer þa var j Noregi. Sigridr gaf Olafi konungi godar giafir adr þau skildu þuiat hon hafde haft med ser af Noregi mikit fe. for hon eftir þat vt j heim ok endi þar lif sitt med myklum godlæik. en Olafr konungr for litlu sidar austr til Noregs sem fyrr var ritath.
Vidtal konungs ok bænda
Nv er þat til at taka sem fyrr var fra horfuit. at Olafr konungr stefnnde lide sinu til Gulaþings þuiat bęndr hỏfdu sent honum þau ord at þeir uilldu þar suara malum hans. En er huorirtueggiu kuomu til þingsins þa atti konungr fyst tal vid hỏfdingia. bar konungr firir þa sin eyrendi ok baud þeim sem odrum monnum at taka vid kristnni. Þa suarar sa þeirra er æinna var rikazstr. talat hỏfum ver frændr þetta mal ok samit vor a millum at med þui konungr er þu uill pynda oss til slikra hluta ok briota lỏg vor ok þrỏngua oss vndir þig med nokkurra naudgan þa munu ver j moti standa med ỏllu afli ok fa þeir þa sigr sem audit ma verda. en ef þu konungr uillt leggia til vor frenda nokkura farsæliga hluti þa mattu þat sua uel gera at ver munum allir uæita þer trulynda þionnstu. Konungr suarar. huat vili þer af mer þiggia til þess at vor sætt (ok) samþykki verdi sem bezst. Þa suarar hofdinginn. þat er hit fysta ef þu uillt gifta Astride systur þina Erlinge Skialgssyne frænda vorum. hann kollum vær nu vænstan mann allra ungra manna j Noregi. Konungr suarar. likligt þiki mer at þat giaford se gott ok sæmiligt þuiat Erlingr er audigr ok uel ættadr ok hinn fridazsti synum. en þo a Astrijdr suỏr þessa mals. nu man ek leita vid hana huersu henni er vm gefit þui at flest mun ek til vinna at guds kristni fai framgang þat er ek ma auduelliga uæita af sealfs mins uallde. Sidan rædde konungr vid Astride þetta mal ef hon uillde giftazst Erlinge at hans rade. Hon suarar. lijtt nyt ek þess sagde hon at ek er konungs dottir ok konungs systir samborin j badar ættir ef mig skal gifta utignum manni (ok) mun |[3] ek enn bida nokkuru uetr annars giafordz. Skildu þau suo sina rędu. gek Astridr brott. Konungr let þa taka æinn hauk er Astridr atti ok let plokka af fiadrirnnar ok sende henni sidan. þa mællti Astridr. ræidr er brodir minn nu. Stod hon þa upp ok gek til fundar vid hann. konungr fagnar henni uel. hon sagde þa at konungr skal sia firir hennar rade sligt er hann uill. Konungr suarar. þat hugda ek sagde hann at ek munde hafua ualld til at gera þann tiginn mann sem ek vil her j landi. Sidan uar Erlingr skirdr med frændum sinum. Eftir þat var talat vm bonord Erlings ok Astridar. lauk sua at Astridr uar fostnut Erlinge. Sidan let Olafr konungr setia þing ok baud bondum kristni ok var þa Erlingr forgan(g)smadr at flytia þetta eyrende ok þar med allir frændr hans. Jatti þui þa allr lydr þuiat ỏngir voru hofdingiar til motmęla. var þa skirt allt folk ok kristnnat. Litlu sidarr gerde Erlingr Skial(g)son brudhlaup til Astridar. þar var Olafr konungi ok baud at gefua Erlingi jalls nafnn ok mikit riki. Erlingr suarar. hessar hafua verit frændr minir. vil ek ekki bera hærra nafnn en þeir. en þat vil ek þiggia konungr at þer latit mig vera mesten mann med þui nafnne her j lande. Konungr jattade honum þui ok at skilnade uæitte konungr Erlingi magi sinum nordan fra Sognnsæ ok allt austr til Lidandisnes med þeim hætti sem Haralldr konungr harfagri væitti sonum sinum. For konungr þa nordr med landi at ueitzslum ok bodade guds eyrende huar sem hann kom.
Konungr var i Æruik ok fangadi Rognvalld
Olafr konungr var a uæitzslu skamt fra Æruik. hugsade konungr þa huat Sigridr hafde sagt honum firir uestan haf af Rognnualldi bonda sinum sem fyrr er getit. sendi konungr þa menn til Rognnuallz ok bad hann koma a sinn fund. Sendimenn hittu Rỏgnualld ok baru upp konungs ord. Rognnualldr suarar. uel komnir skulu þer her vera gangit inn til drykkiu ok sitit her medan ydr þikir gott. en æigi uæit ek uonir mins eyrendis a konungs fund ef þer vitit æigi. Konungs menn foru aftr ok sỏgdu honum greiniliga suỏr hans. konungr mællti. þa skal ek æiga vid hann eyrende ef hann a ekki vid mik. skal ek þar koma vid fiolda mannz. Rognnualldr bonde spurde at konungr munde þar koma. sendi hann alla menn burt af bænum. En er konungr var kominn nær bænum med lid sitt sa þeir æinn mann vti. konungr spurde huerr sa munde vera. honum var sagt at þat var Rognnualldr bondi. konungr mællti. mikill madr ok hamingiusamligr. Rognnvalldr gek æinn j moti konungi ok fagnade honum. konungr tok þui uel. Sidan mællti konungr. þat er mitt eyrendi til þin Rogunualldr sem til allra manna her j lande at ek uil at þu truir a æinn allzuallda(!) gud fỏdur ok son ok helgan anda skapara himins ok jardar ok allra hluta syniligra ok vsyniligra. med þessari tru skaltu næita diofli ok allum hans vilia ok uelum ok skurgoda uillu ok þeirra trunade. sidan skaltu sem huerr annarra sa er salunne uill hialpa ok æignazst eilift lif taka skirnn j nafnne heilagrar þreningar med sannre idran ok jatningu synda þinna. en sa gud er þu skalt trua aa er sua mattugr ok milldr at miskunna at hann þuærr af monnum j skirninne allar syndir. alldri hefir hann suo illt gert ef hann gengr til skriftar firir kennimonnum ok segir til glæpa sinna med sannre jdran. En er konungr hætti sinne rædu þa suarar Rognnualldr. leinge hefir mer lett geingit med mina tru en alluel likar mer þin bod vtan æinn hlut er þu segir at til skripta skal ganga ok segia [sua at hafnna skal skurgoda atrunade[4] þuiat myklu flæira hefir yfir mig lidit en ek muni allt segia. ok þui vil ek ekki vid þinne tru taka en j ỏnguan stad skal ek letia at adrir menn taki vid kristni. Let konungr þa taka Rognualld hondum ok hafde hann j sinne geymslu.
Capitulum
Hit sama sumar stefnde Olafr konungr .iiij. fylknna þing nordr a Stade a Dragsheide. skylldu þar koma Sygnir ok Firdir Sunnmęrir ok Raumdęlir. Olafr konungr sotti til þings þess med allmikit fiolmenni er hann hafde haft austan ór landi ok sua þat lid er komit hafde til hans a Rogalande ok Hỏrdalandi. bændr sottu til þings sem akuedit var. En er konungr kom med lid sitt þa bodade hann þar tru sem annarstadar. en firir þui at honum þotti bændr æigi skiott lata vid sinu eyrendi þa baud hann at þeir skylldu æiga vid hann orrostu en at ỏdrum kosti lata skirazst ok taka retta tru. En med þui at konungr hafde styrk mikinn fiolmennis þa sa bændr at þeir hỏfdu æigi afla til at beriazst vid konung. var þat rad upp tekit vm sidir at allt þat folk kristnadizst ok tok helga skirnn. Eftir þat for konungr til eyiarinnar Seliu ok fann þar likama hinnar sælu Sunnifu ok adra helga doma þeirrar sælu suæitar er henni hafdi fylg(t) sua sem fyrr er ritat. sidan for konungr |[5] a Nordmæri med lide sinu ok kristnnade þat fylke.
Olafr konungr kom til Rauds
Þui næst siglde Olafr konungr inn a Hladir ok let briota ofan hofit ok taka burt fe allt þat er þar var ok allt skraut af godunum. hann tok gullhring or hofs hurdunne er Hakon jarll hafde gera latit. eftir þat let hann brenna allt saman hofit ok godin. En er bændr verda þessa varir lata þeir fara herỏr vm ỏll hinu næstu riki ok stefna lide vt ok ætla at fara at Olafi konungi med her. Konungr hellt þa vt eftir firde. hann stefnnde nordr med landi ok ætlade at fara nordr a Halogaland ok kristnna þar. En er konungr kom nordr firir Naumudal þa ætlade hann til Raudseyiar. þann morgin gek Raudr til hofs sem hann var uanr. Þorr var þa helldr hryggiligr ok væitti Raud æinge ansuỏr þo at hann læitade orda vid hann. Raud þotti þat miog undarligt ok læitade marga uega at fa ord af honum ok spurde hui þetta sætti. Þorr suarar vm sidir ok helldr mædeliga ok sagde at hann gerde þetta æigi firir sakleysi. þuiat mer er sagde hann miog þraungt j kuomu þeirra manna er hingat ætla til eyiarinnar ok miog er mer oþokkat til þeirra. Raudr spurde huerir þeir menn væri. Þorr sagde at þat var Olafr Trygguason ok lid hans. Raudr mællti. þeyttu j moti þeim skeggbrodda þina ok stỏndum j mote þeim knaliga. Þorr kuat þat firir litit koma mundu. ok þo gengu þeir vt ok bles Þorr fast j kampana ok þeytti skeggraustina. Kom þa þegar anduidri j mote konungi sua styrkt at ekki matti vid gera ok let konungr siga aftr til sỏmu hafnar sem hann hafde adr verit. ok for suo nokkurum sinnum. en kostgęfde konungr þess at mæirr at fara til eyiarinnar. ok vm sidir vard rikari hans godvile med guds krafti en sa fiande er j mot stod. Raudr kom enn til hofsins ok var Þorr miog vfrynligr ok j hordum hug. Raudr spurde hui sætti. Þorr sagde at þar var konungr kominn j eyna. Raudr mællti. vit skulum þa standa j moti þeim med ỏllu afli en gefazst ekki upp þegar. Þorr kuat þeim þat litit mundu gera. Sendi konungr þa ord Raud at hann kæmi a hans fund. Raudr suarar seinliga ok man ek ekki koma a hans fund þuiat mer er ekki þokki a kuomu hans en þo myklu minne þokki Þor gude minum hinum mattuga. Konungr sotti þa til Rauds ok kallade saman allt folk þat er j eyiunne var. sidan bodade konungr Raud ok ollum þeim er þar voru samankomnir guds ord med miuklæti ok linlæik en ỏngum hardyndum ok kostgæfde at læida Raud a retta tru sem annat folk. Konungr mællti. þat er eyrendi mitt til eyiar þessarar sem annarstadar ath leida þig Raudr ok allan þenna lyd af þeim villustigum er þer hafuit allz of leinge gengit eftir fiandans teygingum ok visa ydr a þa hinu greidu gỏtu er alla læidir til æilifs fagnadar þa er hana fram ganga med rettri ras gudligra bodorda. en þat er at trua a sannan gud fỏdur ok son ok helgen anda ok lata skirazst j hans nafnne. gera sidan med godfyse hans vilea ok geyma hans blezsadra bodorda ok taka þar ỏmbun ef rett er stundat eilifa sælu ok riki med allzuallda(!) gude. en sa er sannr gud allzualldanda sem huerr skynsamr ma skilia er skapat hefir himin ok iord ok sio sol ok lungl ok alla skeppnnu af ỏngu efni j upphafui ok sidan styrir ok stiornar sinne skepnu eftir sinne villd ok fagurligre skipan. þat ma æigi sidr skilia med at þat eru æigi gudar þo at suo kallizst er likneski eru ger eftir illum monnum ok mega þui sidr ỏdrum healpa at þeir eru sealfir blindir ok daufir dumba ok daudir ok mega huergi ór stad hrærazst vtan þeir se af monnum bornir edr fiandinn hræri þau med sinu falsi ok sionhuerfuingum til þess at hann megi þui auduelligar suikia mannfolkit ef suo synizst sem skurgodin megi þeim nokkut lidsinne væita til sinna glępa þeirra er þeir vilia fram fara er a þau trua. en þeir falsgudar hafua þui sidr nỏkkurnn matt at sealfir fiandurnir eru hardla ueykir ok (u)mattugir j moti krafti allzualldanda guds. Raudr suarar mali konungs. aheyriligt getr þu gert konungr tal þitt en æigi er mer mikit vm at lata þann atrunat er ek hefui adr haft ok fostri minn kendi mer. ok æigi ma þat mæla at gud uarr Þorr er her byggir j hofui voru megi litit þuiat hann segir firir ouordna hluti ok oruggr uerdr hann mer j allar þrautir ok firir þui man ek ekki bregda okkru uinfæingi medan hann helldr trulynde vid mik. en ekki man ek mæina ỏdrum monnum at hallda þa tru sem huerium synizst. Konungr sagde. þat er ok likazst at þer æinum geri ekki j moti at standa ef allir adrir vilia rettu rade fylgia ok spurt muntu hafa at ek hefui oft menn fra æfui kuadda er æigi uilldu hlyda minum bodum |[6] eftir sealfra þeirra hialp ok naudsyn. Raudr mællti. helldr nu vid hot ekki geng ek firir sliku. en þo allz er þu konungr erth suo þrahalldr a þinu male her umb ok þu segir þinn gud allstyrkan ok mega huetuetnna er hann uill þa mun hann uilea efla þig sua at þu megir myklu orka. en þu kallar Þor audgætligan ok uanmegin en ek uænti at þer mun at ỏdru verda. nu man ek lata gera bal mikit en þit Þorr gangit at sinu megin huorr ok takizst þit j hendr ok mun sa ykkar sigr hafua er annan dregr vm elldinn. ætla ek at Þorr verde þer handsterkr. Konungr mællti. huerr madr heyrde sligt. einge madr dirfdizst fyrr at visa dioflum til þrautar vid mig þar sem ek boda helga tru. en þo man ek til þessa rada treystande a miskun almattigs guds at fiandinn man ekki mega j moti krafti Jesu Cristi. en þo geng ek til þessa profs med þeim skildaga at huoregum[7] okkrum Þors skal hialpa huers sem vid þarf ok einge madr skal til fara med okkr at uæita þeim er vanhluta verdr. Var þa hladith mikit bal ok skotit j elldi. Þorr gek at elldinum ok var þo tregr til. tokuzst þeir konungr j hendr ok suiptuzst fast. Þorr let firir gangaz drap hann fotum j elldstokkinn ok steyptizst fram a elldinn. brennr hann nu þar upp a litille stundu at ỏsku en konungr stakade huerge vid. Olafr konungr mællti. nu er ollum monnum audsynt at þeir hafua illan atrunat er treystazst Þor þar sem hann matti æigi sealfum ser healpa vid bruna. Raudr suarar. reynt er þetta nu konungr af þu berr sigr af ykkrum vidskiptum ok alldri skal ek a hann trua sidan en þo ferr fiarri at ek lati skirazst at sinne. Konungr let þa handtaka Raud ok hafde hann j uardhallde. en þo uisse huorgi þeirra Rognnualldz til annars. en allt annat folk j eyiunni tok sanna tru ok helga skirnn. Olafr konungr spurde at Haleygir hofdu (her) vti ok ætludu at veria Olafi konungi land ef hann kęmi nordr þangat. voru þeir hofdingiar firir þui lide Harekr or Þiottu Þorir hiortr Eyuindr er kalladr uar kinnrifa. Sneri konungr þa lide sinu sudr til Þrandheims ok inn j fiordinn þuiat hann fretti at Þręndir hỏfdu dreift her þeim er þeir hofdu saman dregit þegar er konungr hafde farit vt eftir firde ok frett med vissu at hann ætlar nordr a Halogaland.
Konungr frealsade þa Rognnvalld ok Raud
Olafr konungr hafde þa Raud ok Rognnualld med ser j vardhalldi. konungr gek oft til tals vid Rỏgnnvalld þuiat honum virdiszt hans ordalag mart skynsamligt. Þat var einn dag er þeir toludu at konungr spurde ef hann uisse nokkut til huerr uelldr[8] munde brennurnar(!) Þorolfs skialgs a Jadre. Rognvalldr suarar. hui man ek þat vita. ek var leinge med Þorolfi a Jadre ok var hann heill ok katr adr ek for þadan en litlu sidar var mer sogd brennan ok lat hans. en auallt er þess er getit kemr mer j hug Raudr j Raudsey. Ekki fek konungr af honum meira þar vm. Sidan hitti konungr Raud ok fretti ef hann visse huerr Þorolf skialg hefde inne brent. Raudr suarar. þat uæit ek æigi en Rognnualldr j Æruik kemr mer jafnan j hug er þar er vm talat. Konungr mællti. uilltu nu lata skiraz. Raudr suarar. æigi skal þat fyrr en ek væit huat Rognnvalldr gerir at. en æigi er þat firir þui illa er mer vid hann. Konungr let þa leide þa bada saman ok spurde þa enn at hinum somum tijdindum. Rognvalldr suarar. sligt ma ek af segi konungr sem ek sa(gda) j fystu er þu spurdir eftir. Konungr mællti. se ek þat at huorrtueggi ykkarr mun vera halldinordr. nu med þui at þit vilit æigi segia mer þa skal ek segia ykkr þar nokkut af. Hof hann þa upp ok sagde allt til enda skipte þeirra Þorolfs ok Rognualldz. nu hefir mer sua flutt Sigridr kona þin Rognvalldr ok er þess von at þit niotit hennar bæde nu ok sidarr. ok ekki man ek þetta sua miog refsa sem margir munu ætla eda efni standa til ef þit takit retta tru ok helga skirnn ok gerizst fullkomnir uorir vinir. Þa suarar Rognualldr. mikil er gift þin konungr ok goduile. hans munu ver æilifliga niota ok allir þeir er þer hlydnazst. Gek Rognvalldr þa vid verkinu ok ollum atburdum þeim sem konungr hafde sagt. jattudu þeir Raudr þa badir at hafua ok hallda þann sid sem hann bodade. voru þeir sidan skirdir ok tok konungr þa j sina vinattu. reiknaduzst þeir þa vid vm frændsemi ok gek Rognnvalldr vid faderni Rauds. for huorr þeim heim til sinna æignna med leyfui ok rade konungs. helldu þeir vel tru sina ok vinattu vid konung medan hann red Noregi en ekki er þess getit at þeir gylldi fe frændum Þorolfs skialgs firir brennuna.
Fotnoter:
