Ættartölur (Flateyjarbók SN)

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif
Original.gif


Flateyjarbók


Bind I
Reykjavík
1944-1945


Ættartölur




Ættartala frá Höð.

Höðr átti þar ríki, er kallat er Haðaland. Hans son var Höðbroddr, faðir Hrólfs, föður Hrómundar berserks, föður þeirra Hámundar, Haka ok Gunnlaðar, móður þeirra Útsteins ok Innsteins. Hámundr var Hörðajarl. Hann var faðir Hróks hins svarta ok Hróks hins hvíta. Haki var faðir Hróðgeirs, föður Hróðmars, föður Haka berserks. Gunnlöð var dóttir Hróks hins svarta, en móðir Hrómundar Gripssonar. Haddingr, son Rauma, átti Haddingjadal ok Þelamörk. Hans son var Haddingr, faðir Haddings, föður Högna hins rauða. Eftir hann tóku ríki Haddingjar þrír, ok var hverr þeirra eftir annan. Helgi Haddingjaskati var með einum þeirra. Hringr konungr, son Rauma, átti Hringaríki ok Valdres. Hann fékk dóttur Vífils sækonungs. Þeirra son var Hálfdan gamli. Ok þá er hann tók konungdóm, gerði hann blót mikit at miðjum vetri ok blótaði til þess, at hann skyldi mega lifa þrjú hundruð vetra í konungdómi sínum, sem sagt var, at lifat hefði Snær hinn gamli. En fréttin sagði honum svá, at hann mundi lifa ekki meir en einn mannsaldr, en þat mundi vera þrjú hundruð vetra, at engi mundi vera ótiginn maðr í hans ætt ok engi kona. Hann var hermaðr mikill ok herjaði víða um Austrveg. Þar drap hann þann konung, er Sigtryggr hét, í einvígi. Hann gekk at eiga Álfnýju, dóttur Eymundar konungs ór Hólmgarði. Þau áttu níu sonu. Hét einn Þengill, er kallaðr var mannaþengill, Ræsir, Gramr, Gylfi, Hilmir, Jöfurr, Tiggi, Skyli ok Harri. Þessir níu, er sagt, at allir væri jafngamlir ok urðu svá ágætir, at í öllum fræðum eru þeirra nöfn höfð fyrir tignarnöfn ok konunganöfn. Svá er sagt, at engi þeirra ætti börn, ok féllu allir senn í orrostu. Enn áttu þau aðra níu sonu. Hétu þeir Hildir, Næfill, Auði, Skelfir, Dagr, Bragi, Buðli, Lofði, Sigarr. Hildir, Sigarr ok Lofði váru allir herkonungar. Auði, Buðli ok Næfill væru sækonungar. Dagr, Skelfir ok Bragi sátu at löndum. Dagr átti Þóru drengjamóður, ok áttu þau níu sonu. Hét einn Óli, annarr Ámr, þriði Jöfurr, fjórði Arngrímr. Óli var faðir Dags, föður Óleifs, föður Hrings, föður Ólafs, föður Helga, föður Sigurðar hjartar, föður Ragnhildar, móður Haralds hins hárfagra. Sú ætt Haralds var kölluð Döglingar. Arngrímr átti Eyfuru. Þeirra son var Angantýr berserkr. Bragi gamli var konungr á Valdresi. Hann var faðir Agnars, föður Álfs, föður Eireks, föður Hildar, móður Hálfdanar hins milda, föður Guðröðar, föður Hálfdanar svarta, föður Haralds hins hárfagra. Þessi ætt Haralds heita Bragningar.

Skelfir var konungr á Vörs. Hans son var Skjöldr, faðir Eireks, föður Alreks, föður Eireks hins málspaka, föður Alreks hins frækna, föður Víkars, föður Vatnars, föður þeirra Ímalds ok Eireks, föður Gyðu, er átti Haraldr hinn hárfagri. Þat heitir Skilfingaætt eðr Skjöldungaætt. Hildir var hinn fimmti son Dags. Hann var faðir Hildibrands, föður Vígbrands, föður Hildis ok Herbrands, föður Haralds hins grenska, föður Ásu hinnar stórráðu, móður Hálfdanar svarta, föður Haralds hins hárfagra. Sigarr var faðir Siggeirs, er átti Signýju, dóttur Völsungs konungs. Sigarr var ok faðir Sigmundar, er átti Hildi, dóttur Grjótgarðs konungs af Mæri. Hans son hét Sigarr, faðir Signýjar. Hann lét hengja Hagbarð. Þat heitir Siklingaætt.

Lofði var konungr mikill. Þat herlið, er honum fylgdi, eru Lofðar kallaðir. Hann herjaði á Reiðgotaland ok varð þar konungr. Hans synir váru þeir Skekkill sækonungr ok Skyli, faðir Egðis, faðir Hjálmþés, föður Eylima, föður Hjördísar, móður Sigurðar Fáfnisbana, föður Áslaugar, móður Sigurðar orms-í-auga, föður Áslaugar, móður Sigurðar hjartar, föður Ragnhildar, móður Haralds hins hárfagra. Þessir ættmenn Haralds eru kallaðir Lofðungar. Auði ok Buðli váru sækonungar, ok fóru báðir saman með her sinn. Þeir kómu með liði sínu til Saxlands ok herjuðu þar víða, lögðu undir sik Valland ok Saxland, settust þar at löndum. Auði hafði Valland ok var faðir Fróða, föður Kjárs, föður Ölrúnar. Þat eru kallaðir Öðlingar. Buðli hafði Saxland. Hann var faðir Attils, föður Vífils, föður Læfa, föður Buðla, föður Sörla eðr Serla ok Atla ok Brynhildar, móður Áslaugar, ok er sú ætt Haralds hins hárfagra kölluð Buðlungar. Næfill konungr var faðir Heimars, föður Eynefs, föður Rakna, föður Gjúka, föður þeirra Gunnars ok Högna, Guðrúnar, Guðnýjar ok Gullrandar, ok er þat kölluð Niflungaætt. Nú eru taldar konur þær, er fyrst kómu í ætt Hálfdanar gamla. En þá er hin fyrsta kona kom í ættina, var liðit þrjú hundruð vetra frá blótinu, er Hálfdan blótaði til aldrs sér ok ríkis.


Ættartala.

Álfr konungr hinn gamli réð fyrir Álfheimum. Hann var faðir Álfgeirs, föður Gandálfs, föður Álfhildar. Álfhildr var móðir Ragnars loðbrókar, föður Sigurðar orms-í-auga, föður Áslaugar, móður Sigurðar hjartar, föður Ragnhildar, móður Haralds hins hárfagra. Haraldr hinn gamli, son Valdars hins milda Hróarssonar, átti Hervöru Heiðreksdóttur konungs. Þeirra son var Hálfdan snjalli, faðir Ívars víðfaðma, föður Auðar hinnar djúpauðgu. Hana átti Hrærekr slöngvanbaugi. Þeirra son var Haraldr hilditönn. Síðar átti Auði Ráðbarðr konungr. Þeirra son var Randvér, faðir Sigurðar hrings, föður Ragnars loðbrókar, föður Sigurðar, föður Áslaugar, móður Sigurðar, föður Ragnhildar, móður Haralds hins hárfagra, er fyrstur var einvaldskonungr yfir Noregi.


Ættartala Haralds frá Óðni.

Burri hefir konungr heitið, er réð fyrir Tyrklandi. Hans son var Burr, er var faðir Óðins Ásakonungs, föður Freys, föður Njarðar, föður Freys, föður Fjölnis, föður Sveigðis, föður Vanlanda, föður Vísburs, föður Dómalda, föður Dómars, föður Dyggva, er vér köllum Tryggva, föður Dags, föður Agna Skjálfarbónda, föður Alreks, föður Yngva, föður Jörmunfróða, er vér köllum Jörund, föður Ána hins gamla, er vér köllum Aun, er níu vetr drakk horn fyrir elli sakir, áðr hann dó. Aun var faðir Egils Tunnadólgs, föður Óttars Vandilskráku, föður Aðils at Uppsölum, föður Eysteins, föður Yngvars hins hára, föður Braut-Önundar, föður Ingjalds hins illráða, föður Ólafs trételgju, föður Hálfdanar hvítbeins, föður Eysteins, föður Hálfdanar hins milda ok matarilla, föður Guðröðar veiðikonungs, föður Hálfdanar svarta, föður Haralds hins hárfagra.


Ættartala.

Skjöldr hét son Óðins Ásakonungs. Hann var faðir Friðleifs, föður Friðfróða, föður Friðleifs, föður Hávarðs hins handramma, föður Fróða, föður Vermundar hins vitra, föður Ólafs hins lítilláta, föður Dans hins mikilláta, föður Fróða hins friðsama, föður Friðleifs, föður Fróða hins frækna, föður Ingjalds Starkaðarfóstra, föður Hræreks hnöggvanbauga, föður Hálfdanar, föður Hræreks slöngvanbauga, föður Haralds hilditannar. Bróðir Haralds var Randvér, faðir Sigurðar hrings. Er þá slík ættartala til Haralds konungs hárfagra, sem fyrr segir.


Ætt Haralds frá Adam.

Adam skapaði guð fyrst allra manna. Seth var son hans, hans son Enos, hans son Kaynaan, hans son Malaleel, hans son Pharett, hans son Enoch, hans son Mathusalem hinn gamli, hans son Laamech. Þá var úti hinn fyrsti heimsaldr. Hans son var Nói, er örkina smíðaði, hans son Japhet, hans son Japhan, hans son Zechim, hans son Ciprus, hans son Cretus eðr Celius, hans son Saturnus í Krít, hans son Jupiter, hans son Darius, hans son Erichonius, hans son Troeg, hans son Ilus, hans son Lamidon, hans son Priamus höfuðkonungr. Munnon eða Mennon hét konungr í Tróju. Hann átti Troaanam, dóttur Priami konungs. Hans son hét Tror, er vér köllum Þór. Hans son var Loricha, er vér köllum Hlóriða, hans son Eredei, er vér köllum Eindriða. Hans son Vingiþórr, hans son Vinginer, hans son Móði, hans son Maagi, er vér köllum Magna, hans son Seseph, hans son Beduigg, hans son Atra, hans son Trinaan, hans son Heremoth, er vér köllum Hermóð. Hans son Skjaldin, er vér köllum Skjöld. Hans son Beaf, er vér köllum Bjár, hans son Goðólfr, hans son Burri, er vér köllum Finn. Hans son Frjálafr, er vér köllum Borr. Hans son Vodin, er vér köllum Óðin. Hann var Tyrkjakonungr. Hans son Skjöldr, hans son Friðleifr, hans son Friðfróði, hans son Herleifr, hans son Hávarr hinn handrammi, hans son Fróði, hans son Vémundr hinn vitri, hans dóttir Ólöf. Hon var móðir Fróða hins friðsama. Hans son Friðleifr, hans son Fróði inn frækni, hans son Hálfdan, hans son Hróarr, hans son Valdarr hinn mildi, hans son Haraldr gamli, hans son Hálfdan snjalli, hans son Ívarr víðfaðmi, hans dóttir Auðr hin djúpauðga, hennar son Randverr, hans son Sigurðr hringr, hans son Ragnarr loðbrók, hans son Sigurðr ormr-í-auga, hans dóttir Áslaug, hennar son Sigurðr hjörtr, hans dóttir Ragnhildr, hennar son Haraldr hinn hárfagri. Verðr þessi tala einum manni fátt í sjau tugu at meðtöldum Adam ok Haraldi.


Hverir konungar stýrt hafa Noregi.

Son Haralds hárfaga hét Sigurðr hrísi, hans son Hálfdan, hans son Sigurðr sýrr, hans son Haraldr hinn harðráði, bróðir Ólafs hins helga, hans son Ólafr kyrri, hans son Magnús berbeinn, hans son Haraldr gilli, hans son Sigurðr munnr, hans son Sverrir magnus, hans son Hákon harmdauði, hans son Hákon gamli, hans son Magnús, er lögbók sendi til Íslands, þá er kölluð er Jónsbók, hans son Hákon háleggr, hans dóttir Ingibjörg, hennar son Magnús góði Eireksson langa hertoga, hans son Hákon, hans son Ólafr, er þá var tíu vetra, er faðir hans andaðist. Hann var konungr yfir Noregi, Danmörk ok öllum þeim skattlöndum, er þar liggja til, ok réttr erfingi alls Svíaríkis, er Albrikt, son Mækinborgar greifa, helt. Hann var systurson Magnúss konungs góða, föðurföður Ólafs. Þessi Ólafr var heitinn eftir hinum heilaga Ólafi konungi Haraldssyni eftir sjálfs hans tilvísan. Hann var þá konungr, er sjá bók var skrifuð. Þá var liðit frá hingatburð várs herra Jesu Cristi, þrettán hundruð ok sjau ár.

Þessir hafa stýrt Noregi: Ólafr konungr, sem nú sagði, þá Hákon konungr, þá Magnús konungr góði, þá Hákon háleggr, þá Eirekr ok Magnús, þá Magnús, er bókina setti, þá Hákon ungi jafnfram Hákoni gamla, föður sínum, þá Ingi Bárðarson ok Erlingr steinveggr ok Philippus Baglakonungr, þá Hákon harmdauði, þá Sverrir magnus ok margr lygikonungr um hans daga, þá Magnús Erlingsson ok Eysteinn birkibeinn, þá Hákon herðibreiðr, þá Ingi krypplingr ok Eysteinn ok Sigurðr munnr, þá Haraldr gillikristr ok Magnús blindi ok Sigurðr slembidjákn, þá Sigurðr Jórsalafari, Eysteinn ok Ólafr, þá Magnús berbeinn ok Hákon Þórisfóstri, þá Ólafr hinn kyrri ok Magnús, faðir Hákonar Þórisfóstra, þá Haraldr hinn harðráði, þá Magnús hinn ríki, son Ólafs hins helga, þá óforsynjukonungr Sveinn Alfífuson ok Knútr hinn ríki, þá Ólafr hinn helgi Haraldsson, þá Eirekr jarl, Sveinn jarl ok Hákon jarl, þá Ólafr Tryggvason, þá Hákon blótjarl hinn ríki, þá Haraldr gráfeldr, þá Hákon Aðalsteinsfóstri, þá Eirekr blóðöx, þá Haraldr hinn hárfagri, er fyrstr var einvaldskonungr yfir öllum Noregi, svá at sögur finnist til.


Hvarf Óláfs konungs Hákonarsonar.

Ári síðar en fyrr segir hvarf Ólafr konungr Hákonarson. Sögðu Danir hann dauðan, en Norðmenn vildu ekki trúa því. Þá var tekin til ríkisstjórnar yfir Noreg ok Danmörk drottning Margreta, móðir Ólafs konungs, en dóttir Valdamars Danakonungs, eftir er hon lét fanga Albrikt.