Óðinn kom til Ólafs konungs með dul ok prettum

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif


Flateyjarbók


Bind II
Reykjavík
1944-1945


Óðinn kom til Ólafs konungs með dul ok prettum




106. Litlu síðar en Ólafr konungr hafði fengit Ástríðar, dóttur Ólafs Svíakonungs, fór hann at heimboðum um landit ok var á veizlu í Víkinni. Þá kom einn maðr ókunnr til hans ok gekk fyrir konung ok kvaddi hann. Konungr tók honum ok spurði hann at nafni, en hann nefndist Gestr ok beiddist at dveljast með hirðinni, en konungr hafði þar fátt um, en skipaði honum at sitja utar frá gestum. Gekk hann þar til sætis ok var heldr óþýðr ok stikkinn ok þó uppivöðslumikill. Hann var stuttklæddr ok hafði síðan hatt niðr fyrir andlit, ok sá ógörla ásjónu hans. Skeggjaðr var hann. Konungr bað menn vera fáskiptna við kvámumanninn. Ok um kveldit, er konungr gekk til sængr, lét konungr kalla Gest ok spurði, ef hann kynni nokkut skemmta, en hann var bæði fróðr ok djarfmæltr. Varð þeim þá talat margt til hinna fyrri konunga, er verit höfðu, ok þeirra framaverka. Gestr spurði konung: „Hverr vildir þú, herra, helzt fornkonungr verit hafa, ef þú ættir um þat at kjósa?“ Konungr svarar: „Ek vilda engi heiðinn maðr vera, hvárki konungr né annarr maðr.“ Gestr mælti: „Þat er ljóst, at þú munt ekki annarr maðr vera en þú ert, en at hinu spyr ek, hverjum þú vildir líkastr fornkonungi vera, ef þú skyldir nokkurum.“ „Nú er enn sem áðan,“ segir konungr, „at ek vilda engum fornkonungi líkr vera, en ef ek skylda nokkut þar um tala, þá vilda ek helzt hafa atferð ok höfðingskap Hrólfs kraka, þess þó, at ek hélda allri kristni ok trú minni.“ Gestr mælti: „Hví vildir þú helzt vera sem Hrólfr kraki, sem ekki at manni mátti heita hjá því sem annarr konungr, sá er verit hefir, eðr hví vildir þú eigi vera sem sá konungr, er sigr hafði, við hvern sem hann átti bardaga, ok svá var vænn ok vel at íþróttum búinn, at engi var hans líki á Norðrlöndum, ok svá mátti öðrum sigr gefa í sóknum sem sjálfum sér ok svá kringr skáldskapr sem öðrum mönnum um mál sitt?“

Konungr settist þá upp ok tók til tíðabókar, er var í sænginni, ok ætlaði at slá í höfuð Gesti ok mælti: „Þú vilda ek sízt vera, hinn illi Óðinn.“ Segja menn þá svá verða við Gesti, at hann færi þar niðr, sem hann var kominn. Þóttist konungrinn þá víst vita, hverr verit hafði. Galt hann þá margfalt lof guði fyrir þat, er sjá óhreinn andi, er sýndist í líking hins illa Óðins, gat enga þá vél eðr tál fram sett, at nokkurn skugga eðr sorta drægi á hit bjartasta blóm hans heilagrar trúar. Þat er sagt, eitthvert sinn, at einn hirðmaðr, sá er eigi er nefndr, spurði Ólaf konung, þá er hann reið með hirð sína hjá hauginum Ólafs Geirstaðaálfs: „Seg mér, herra, ef þér váruð hér heygðir.“ Konungrinn svarar honum: „Aldri hafði önd mín tvá líkami, ok eigi mun hon hafa, eigi nú ok eigi á upprisudeginum, ok ef ek segða annat, þá er eigi almennilig trúa rétt í mér.“ Þá mælti hirðmaðrinn: „Þat hafa menn sagt, þá er þér kómuð fyrr til þessa staðar, at þér hefðið svá mælt: „Hér várum ok hér fórum.“ Konungrinn svarar: „Þetta hefi ek aldri mælt, ok aldri mun ek þetta mæla.“ Ok komst konungrinn við mjök í haugnum ok laust þegar hestinn sporum ok flýði sem skjótast þann staðinn. Ok var þat auðfundit, at Ólafr konungr vildi þessa villu ok vantrú með öllu eyða ok af má, því at guðs leynda dóma vissi hann fullkomliga fyrirboðit vera at forvitnast framar en vili Jesu Christi stendr til þá ljósa at gera.