Vis kilden til Saga skálda Haralds konúngs hárfagra

{| class="toccolours" border="1" width="100%" cellpadding="4" style="border-collapse:collapse"
|- style="background-color:#e9e9e9" 
!align="center" valign="top" width="40%" | '''Velg språk''' !!align="center" valign="top" width="10%" | Norrønt !!align="center" valign="top" width="10%"| Islandsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Norsk !!align="center" valign="top" width="10%"| Dansk !!align="center" valign="top" width="10%"| Svensk !!align="center" valign="top" width="10%"| Færøysk
|-
! Denne teksten finnes på følgende språk ►!! [[Fil:Original.gif|32px|link=Saga skálda Haralds konúngs hárfagra]] !! !! !! [[Fil:Dansk.gif|32px|link=Kong Harald Haarfagers Skjaldes Saga]] !! !! 
|-
! !! [[Fil:Original.gif|32px|link=Skáldasaga]] !!  !!  !!  !!  !! 
|-
|}


<center>
<big><big>'''[[Fornmanna Sögur]]'''</big></big>

'''Eptir gömlum handritum'''

Þriðja bindi.

Útgefnar að tilhlutun hins

'''[[Hið Konúngliga Norræna Fornfræða Félag|Norræna Fornfræða Félags]]

Kaupmannahöfn 1826


<big>'''Saga skálda Haralds konúngs hárfagra.'''</big>
</center>



Haraldr konúngr hárfagri réð fyrir Noregi, hann hafði með sér marga ágæta menn; skáld  þrjú voru með konúngi: Avlver hnúfa ok Þorbjörn hornklofi ok Auðun illskælda. Þórólfr í  Hvíni hafði þá orlof heima at sitja, er þetta var  tíðinda. Auðun var þá kominn í sætt við konúng, fyrir þat er hann tók stef or drápu þeirri,  er Úlfr Sebbason, frændi hans, hafði ort um Harald konúng: tók Auðun þar fyrir auknefni, en  drápan Stolinstefjav nafn, svá sem segir í sögu  Úlfs Sebbasonar ok Kvigs jarls. Haraldr konungr tók virðuliga veizlu á Húsföðum á Norðmæri með Íngibjörgu enni auðgu frænd konu  sinni, þar voru með honum skáld hans ok margir aðrir göfgir menn. Ekkjan þjónaði sjálf, ok  var veizlan en bezta; hún var væn kona ok en  kurteysasta; hún skenkti Auðuni eitt dýrshorn um kveldit; hann tók hönd hennar með horninu ok mælti: þú ert fríð kona, ok stórvel lízt  mér á þik, ok ef þú vilt, at ek sofa hjá þér í nótt, þá vil ek gefa þér gullríng þenna, er konúngr gaf mér, ok þar með marga luti aðra, ef þú vilt þiggja. Hún svarar: þetta man þér vera ekki alhugat, þvíat þú mant vera drukkinn, en konúngr man verða þér reiðr, ef hann verðr varr við þetta. Auðun svarar: ekki sé ek fyrir því, ef þú vilt samþykkja. Hún sér rínginn ok sýnist fagr ok mælti: af því at mér gezt vel at þér, ok mætti þetta leynt verða, þá má at ek gjöra þinn vilja, ef þú vilt svá framfara sem ek gef ráð til; þú skalt koma til skemmu minnar, er þriðjúngr er af nótt, en ek skal svá ráð fyrir gjöra, at opið skal vera skíðgarðs liðit ok þær 3 hurðir, er fyrir skemmunni ero<ref>hér er eyða í öllum handritunum.</ref> ...... ok kyssir hana at skilnaði. Þvínæst kom Íngibjörg fyrir Þorbjörn hornklofa með sama hætti sem fyrir Auðun, ok fóru þeirra orð ok á þann hátt, ok lauk svá at hann skyldi enn til skemmu koma sem hinn. (Síðan) kemr hún fyrir Avlfi hnúfu, ok tók hann við henni með sama hætti sem enir fyrri: svá lauk at hverr þeirra gaf henni gullríng, ok tók hún við öllum, ok bað hún Avlvi kominn, er þriðjúngr lifði nætr. Vissi engi þeirra með öðrum, ok hugði hverr einn gott til síns heits; en er hún fór at sofa um kveldit, [sátu márgir<ref>margir sátu C.</ref> eptir ok voro mjök druknir, ok sofnaði hverr þar sem kominn var; skáldin sátu ok eptir (ok) vöktu, þvíat þeim gekk eigi or hug, hvert þeir áttu at vitja; en er þriðjúngr var af nótt, þá stendr Auðun upp ok gengr til skemmu Íngibjargar, varpar [opinn skíðgarðr,<ref>eyða í C.</ref> gengr hann nú ok lýkr upp hverri hurðu eptir annarri, þartil er hann kemr at skemmunni, þá finnr hann at hún er í lási, þá ætlaði hann í brott at gánga, hann heyrir at sú hurð, er næst hinni var utan at sýngr [í lási,<ref>lás í, C.</ref> stendr hann þar.<ref>Önundr stendr upp, ''b. inn í'' C.</ref> At miðri nótt stendr upp Þorbjörn hornklofi ok gengr til skemmu Íngibjargar, gengr inn um<ref>í, C.</ref> skíðgarðinn ok inn um þá hurð, er þar er næst, [verðr þá skemman í lási,<ref>'v.'' í. C.</ref> en er hann snýst aptr, var þeirri hurðu læst, er fyrri lauk hann upp. En er þriðjúngr lifði nætr stendr Avlver upp ok gengr til skemmu Íngibjargar, var skíðgarðrinn opinn, en er hann kom at skemmu dyrum, var hon<ref>henni, C.</ref> læst,  en er hann ætlar brott, þá er í lási skíðgarðsliðit: sat hverr þeirra þar sem kominn var, þat er eptir var nætr, ok vissi engi til annars; engi þeirra hafði fleiri klæði enn línklæði ok eina yfirhöfn, veðr var kalt ok frost mikit. En er konúngr kom í hásæti um morgininn, þá saknaði hann skáldanna, ok er þeirra leita farit; [Íngibjörg segir þá konúngi, hversu við vissi,<ref>''v.'' í. C.</ref> gengr konúngr út til skemmu með mörgu fjölmenni, ok fann þar skáld sín; konúngr var svá reiðr at varla mátti orðum við hann koma, ok bauð at drepa þá sem skjótast fyrir sína ofdirfð. Margir voru með konúngi þeir menn mikilsháttar, er báðu fyrir þeim, (ok) svá sjálfir þeir; en er frændr þeirra ok vinir gátu þá eigi í frið þegit, þá báðu þeir konúng, at hann sendi þá í nokkorn stað sem honum líkaði ok mannraun væri í, ok þó at þat væri forsendíng, heldr enn hann sjálfr léti drepa þá, eigi fyrir meiri sök, svo mikils sem hann hafði virt þá áðr: tekr nú konúngr þetta ráð með vina sinna fortölum, segir hann nú at hann vill senda þá austr í Svíaríki á fund Eiríks konúngs Bjarnasonar, at koma friði milli ríkjanna; þetta mælti konúngr af því at hvárs þeirra menn, er komu í annars ríki, voru þegar drepnir. Sína vísu hafði hvert skáldit ort um náttina á milli hurðanna.

Þessa kvað Auðun:

::Særðu vér und viðum
::vindar tjálgr<ref>tjálgu, C.</ref> linda
::herkir hyrjar serkja<ref>serki, C.</ref>
::hvorir alt í þat belti;
::[þat hykk hrafn fjöturs hvottu
::hlakk<ref>þat hygg hrafn fjöturs hvottu hlakk ... ''þannig, C. þat annat af vísunni v. í. C.''</ref> fankat ek mey ...<ref>''niðrlag vísnnnar v. f. B. A.''</ref>

Þessa kvað Þorbjörn:

::Hildr ofréð því er héldu ...<ref>''meira af vísunni er ekki í B. A alla vísuna v. í C.''</ref>

Þessa kvað Avlver:

::Lögðis hefir oflagða
::lauk ...<ref>''meira af vísunni hafa ekki B. A. alla vísuna v. í. C.''</ref>

Haraldr konungr hafði þat veitt skáldunum, þá  er þeir höfðu mesta virðíng af konúngi, at hverr  þeirra skyldi kjósa or konúngs hirð sér til þjónustu ok eptirgaungu; sá er Auðun hafði kosit  hét Reikull, en Þorbjörn kaus Kol or Ostu, en  Hjálmgrímr hét sá maðr, er Avlver kaus; en  þóat skáldin væri orðin fyrir konúngs reiði, þá  vildi þó engi skiljast við sinn félagsmann, þó at  þessi hætta lægi fyrir; ok er þeir voro búnir,  þá gengu þeir fyrir konúng ok kvöddu hann, ok báðu hann leggja sína hamíngju á ferð þessa; ok  þó at konúngr væri reiðr, þá hét hann því sem  þeir báðu, ok bað þá vel fara; riðu þeir brott  6 menn. Þá mælti Auðun: þat mun ráð, þó  vér sém orðnir fyrir konúngs reiði, at láta  yfir sem vér eigim marga frændr ok gavfga, ok  sýnist mér ráð<ref>''hér er eyða í öllum.''</ref> ................ traust, en hann réðist í þessa ferð; þeim þótti þetta et ráðligsta. Avlver mælti: Hríngr enn hvíti á Sunnmæri er minn náfrændi, hann er minn móðurbróðir ok lendr maðr Haralds konúngs, hann man ek finna ok biðja hann til þeirrar ferðar, hann er úngr ok enn mannvænsti ok líkligr til góðrar framgaungu, ef nokkors þarf við. Þá mælti Auðun: þann frænda á ek, er Þorfinnr heitir, hann er ok lendr maðr Haralds konúngs, hann hefir Naumdælafylki, hann er 18 vetra gamall, hann er kallaðr Þorfinnr rammi, hann hefir nýtekit við föðurleifð sinni, hann man ek biðja til ferðar með oss, þvíat ek hygg þat rúm reynist eigi audt, er hann skipar. Skiljast þeir, ok sækir hverr sinn frænda heim, ok er fyrst sagt af Avlvi, at hann ferr suðr á Mæri ok kemr til Hríngs hvíta, tekr hann við honum með fullri blíðu, ok var Avlver þar 5 nætr í góðum fagnaði. Hann bar þá upp erindi sín ok segir svá: at ek em hér kominn á þinn fund, þat at segja þér, at Haraldr konúngr hefir sendt oss skáld sín austr í Svíaríki, at gera frið millum konúnga ok landanna í millum. Hríngr svarar: hvat hafi þér þess gert, er konúngr vill yðr feiga? Avlver svarar: hann hugði at vér myndim meira framkoma enn aðrir menn. Hríngr mælli: seg mér et sanna, hversu við veit. Avlver segir þá alt sem var. Hringr mælti: þat er illa orðit. Avlver mælti: svá er með því at ek bið þik til ferðar með mér, þvíat ek vænti af þér mest traust, því heldr sem mik stendr meira. Lítt em ek feldr nú til slíks, segir Hríngr, sakir æsku ok úvana, eða hverja ætli þér fleiri til til þessar ferðar at biðja? Avlver nefnir Rólf ok Þorfinn. Hann svarar: ef þeir játa þessi ferð, þá mun ek eigi undanskerast, ella þarf þessa eigi við mik at leita. Skildust þeir Avlver með vináttu, ok bað hann senda sér boð ef þeir Þorfinnr ok Rólfr vildi fara, ok skyldu þeir finnast á Steig í Guðbrandsdölum. Nú er at segja frá Þorbirni hornklofa, at hann kemr á Upplönd til Rólfs nefju ok fékk þar góðar viðtekjur; hann segir Rólfi um ferð þessa ok svá hvat til bar, ok þat með at hann vill biðja Rólf til ferðar, kveðst af honum bezt vænta allra sinna frænda. Rólfr svarar: eigi er mér nú hent í slíkar ferðir at fara á gamals aldri, en þá er mér var sem léttast at lifa, þá mundi ek lítt móti mæla þessari ferð, ef þeir færi fleiri, sem mér þætti nokkut vígsgengi at vera. Í þenna tíma kemr þar Avlver hnúfa ok segir at Hríngr hafi heitit ferðinni, ok ánefnt hvar þeir skulu finnast; játtar Rólfr nú sinni ferð. Nú er at segja af Auðunni illskældu, er hann kemr í Naumudal til Þorfinns ok fékk þar góðar viðtökur: Þorfinnr átti sér fóstru gamla; þenna aptan kemr Þorfinnr til dýngju hennar, hún heilsaði honum ok spurði ef nokkurir voro gestir komnir, þeir er frændr hans voro; hann kvað enga komna. Hún mælti: þess mundi mik lítt vara, at þú mundir ljúga at mér, þvíat ek kenni hér fylgju Auðunar illskældu frænda þíns, ok komu þeir hér snimma í dag, ok þykkist hann ega við þik nauðsynja erindi, ok er honum mikil áhyggja í skapi. Þorfinnr svarar: þat er satt, fóstra! at þeir Hjálmgrímr komu hér í dag, ok ertu eigi reykblind, en eigi veit ek erindi þeirra. Hún svarar: svá man enn vera sem vant er, at þau ein muni vera, er ei muni vera gagn í. Síðan gekk Þorfinnr brott ok kveðst mundu finna fóstru sína, ef nokkut væri þat fyrir hann borit, er honum þótti vandi á; hún þakkaði honum þat, ok kvað hann at litlu lúta um ráðuneytit; en annann dag eptir segir Auðun Þorfinni, at Haraldr konúngr hefir sendt oss skáld sín til Svía konúngs at leita um frið milli landanna, trúði hann oss bezt til framkvæmdar um þessa luti. Þorfinnr svarar: eigi er mér ljósara í þessu máli enn ek kalla þetta forsendíng, ok eigi sé ek þat, at konúngr unni ykkr betri sæmda enn  avðrum mönnum. Auðun svarar: þess er ván, ef þessi ferð verðr framgeng, at þeirra framkvæmd (verði mikil) er fara ferðina; er þat mitt erindi híngat at biðja þik þessarar ferðar, ætla ek mér betr framgengt<ref>''hér er lítil eyða í öllum handritunum.''</ref> ...... leiði af mínu tilstilli enn þér, þvíat ek veit at svá sæmir konúngr þik sem þú gerir þetta, eru ok hér ágætir menn ráðnir til þessarar ferðar, svásem er Hríngr ok Rólfr nefja. Þorfinnr svarar fá, ok gengr til fóstru sinnar, ok segir henni erindi Auðunar. Hún spurði: játtir þú ferðinni? Eigi, kvað hann. Hún svarar: svá man vera sem þú hafir játtat, þvíat til þess mun draga. Hann svarar: þikki þér þat ráð, fóstra! Eigi vil ek letja þik, segir hún; síðan tala þau um hversu hann skall heiman búast. Hún mælti: þú skalt fara með 12ta mann, ok skulu þeir fylgja þér aldar þóptar okkorir, Hermundr berserkr ok Íngjaldr skari fóstri þinn; þú skalt ok gerast forstjóri þeirra í þessi ferð, með þeirri tilraun at þá er þér komit allir saman formenninnir,<ref>''fiölmennir, C.''</ref> þá skulu þér setja saman spjót yður, ok skal sá vera formaðr yðar, er ljóð kemr í spjótið, en ek man svá tilstilla at þat komi til þín; síðan fékk hún honum smyrsl ok mörg umbönd ok kvað hann öll þurfa mundu; hún þreifar um hann ok mælti: fáir vænti ek at þínir jafníngjar sé 18 vetra gamlir; en er hún þreifaði um síðuna, þá mælti hún: [þar hneit viðna,<ref>''v. í C.''</ref> en þó muntu aptr koma, vil ek nú at þú kyssir mik at skilnaði, hann gerði svá. Réðst nú Þorfinnr til ferðar með Auðuni, fóru þeir nú þartil er þeir komu á Steig í Guðbrandsdali, finna þar skáldin ok Hrólf ok Hríng með þeim, riðu þeir nú austr sem leiðir liggja, voru þeir saman 18 menn ok 20, var Þorfinnr formaðr þeirra, eptir því sem kerlíng hafði ráð fyrir gert.


'''2.''' En er Haraldr konúngr spurði at skáldin voru brottu ok reiði rann af honum, ok lendir menn hans voru brottu með þeim í friðleysi ok háska í annars konúngs ríki, þá verðr hann svá reiðr at hann sendi boð um allan Noreg ok stefnir til sín fólki, ok ætlar hann sjálfr at ríða með Upplendíngum ok þrændum; þegar sumra tæki, í Svíaríki, þvíat honum þótti von at hann mundi þar sinna manna ega at hefna; hann stefndi til sín af Hálogalandi Þórólfi Kveldúlfssyni ok Sigurði af Sandnesi, Rögnvaldi or Mjolu ok mörgum öðrum norðan or landi; en sunnan or landi: Ásbirni hamarljóma<ref>''v. í C.''</ref> af Heiðmörk, Eysteini Egðafork ok mörgu stórmenni af Upplöndum. Eirík son sinn skipaði hann at vera fur leiðángrs liðinu ok sigla austr til Víkr, skyldu þeir gánga upp í Gautland ok herja þaðan upp í Svíaríki; fyrir skipaherinn með Eiríki var skipaðr Rögnvaldr Mæra jarl ok Þrándr fjalaköttr, Hrómundr gulltanni or Sogni, Eysteinn hæti af Vors ok margir aðrir kappar Haralds konúngs: skipaherinn kom saman í Eikundasundi fyrir sunnan Jaðar, ok sigldu svá austr til Elfar. Nú er at segja af enum lendu mönnum ok skáldunum, at þeir fara austr á Kjölu, svá sem leið liggr til Svíaríkis, þeir fengu harða veðráttu, bæði frost ok snjódrif, ok einn dag fóru þeir eina skógargötu mikla, þá sá þeir mann fara á móti sér í rennidrifinu, þeir kendu at þar var Reikull; þeir spurðu hvaðan hann kom; hann kvaðst laupit hafa fyrir fram, ok kveðst fundit hafa skála mikinn ok sterkan: var hurðin hnígin á miðjan klofann, var mér alls máttar áðr ek kom henni upp, máttu þar standa inni 40 hesta ok svá margar hvílur voro ok þar, ei vantaði þar góðs inni. Þorfinnr mælti: þat er mitt ráð at vér nættim þar; þeir játtu því ok riðu þeir til skálans ok voru þar um kveldit,  en er dró at dagsetri heyrðu þeir hestagný ok vápnabrak, maðr reið at dyrum ok stakk spjótskapti á hurðina, svá at hurðin hraut þegar upp á vegg, þeir Þorfinnr drápu þann ok 2 aðra, þá er inn riðu, en hestarnir ljópu til stalla sinna; þá reið maðr inn í dyrnar, Þorfinnr hjó til hans; hann brá við lófanum ok beit ekki, sá hafði engan skjöld ok engan hjálm. Hann vendir út aptr ok mælti: heyrir Hama? Þá svarar maðr mikill ok vænn: hvat viltu honum? Menn eru fyrir í skála vorum, þeir er nokkorsháttar þikkjast, þvíat þegar ek ætlaði inn at ríða, var höggvit til mín svá hart, at næsta varð mér ílt við ok<ref>ek, ''A, C.''</ref> brá lófanum fyrir, en 3 menn aðrir<ref>várir, ''A, C.''</ref> sem fram riðu fyrir ok umfram ... (ok) riðu fyrst inn, hygg ek at allir væri drepnir þegar. Nú er ráð, segir Hama, at snúa til virkis várs. Þat er ráð, kvað<ref>''hér vanta fá ein orð í alla.''</ref> .... á morgin; riðu þeir síðan brott, en hinir voro í skálanum um nóttina. Ekkert skorti þá, tóku þat er þeir þurftu at hafa, ok fóru þeir snimma um morgininn, ok er þeir höfðu litla stund farit, þá sá þeir menn standa um þvera góluna, eigi færri enn 40, ok stóð í miðju liðinu einn mikill maðr, svá at engi var svá hár þar at tæki í öxl honum, hann var ok manna verstr. Þorfinnr bað þá gánga fram úfæliliga,<ref>úfælltliga, ''B.'' úfæltliga, ''C.''</ref> en er þeir mættust, þá spurði Þorfinnr, hverr þeirra formaðr væri. Enn mikli maðr svarar ok kvaðst Hama heita ok vera ættaðr af Helsíngjalandi: en þetta eru mínir menn, sem mér fylgja, vil ek gera yðr slíkan kost sem öðrum, þeim er um Kjölinn fara, at hafa bæði líf yðar ok fé. Þorfinnr kvað hann meira mundu verða til at vinna enn þeir hygði: viljum vér skipa svá til at maðr gángi manni á mót, eða hversu gamall ertu, Hama? Hann svarar: ek em nú 18 vetra gamall. Hama spurði hversu gamall Þorfinnr var; hann kvað jamkomit með þeim fyrir aldrs sakir. Þorfinnr mælti við sína menn ok spurði Rólf ok Ríng, hvárt þeir vildi ega einvígi við tvo menn hvárr þeirra eða við Hamu einn, þvíat þeir hafa 2 fleira enn vér; þeir svöruðu einu báðir, at hvárr þeirra vildi heldr við 2 berjast. Þorfinnr svarar: vel er at við Hama sjáimst á; Íngjaldr skarafóstri man verða at gánga á móti Sjóna, þvíat þat man fárra vera annarra færi fyrir tröllskapar sakir; Hermundr berserkr skal í móti þeim manni þeirra, er enn þriði er framastr ok Leði heitir, síðan skal maðr manni í mót. Gengu þeir síðan saman ok börðust snarpliga, urðu þsu tíðindi fyrst, at Kolr<ref>Kolo, ''C.''</ref> fóstri bar af þeim manni, er móti honum barðist, ok veitir þegar Þorbirni hornklofa, ok er þeir sækja 2 þann mann, þá verða þar skjót umskipti ok drepa þeir þann. Þorbjörn veitir þá Rólfi, þvíat hann hafði fengit nokkor sár stór ok fá, þvíat hann var stirðnaðr af elli, en er þeir sækja 3 at einum, þá drepa þeir þann. Rólfr bað þá veita lið Hríngi, þvíat hann hafði fengit mörg sár ok smá, ok svá gera þeir ok lýkr þar skjótt um. Jafnfram þessu hafði Hjálmgrímr borit af þeim manni, er hann átti við, ferr hann þá til Auðunar félaga síns, ok drepa þeir þann, er Auðun gekk í móti. Þeir snúa þar at, sem þeir börðust Þorfinnr ok Hama vel ok sterkliga, ok mátti þar ekki í millim sjá, hvárr af öðrum mundi bera; þeir vildu veita lið Þorfinni, hann vill þat eigi, ok segir at þar skal engi maðr lut í ega með þeim, hvárr sem þar berr efra lut. Hermundr berst vel; þeir Íngjaldr skari ok Sjóni berjast marga vega með mikilli grimd ok fjölkýngi, svá at þar þóttist engi maðr mega lut í ega; en hverr sem laus varð, veitir nú sínum vin ok félaga, ok lýkr svá um síðir at Hama ok Sjóni flýr í skóginn ok þeir 3 saman, en allir aðrir eru drepnir; snúa þeir nú aptr til skálans ok binda sár sín, ekki var Þorfinnr sár. Þar voro þeir 7<ref>12, ''C.''</ref> nætr; síðan fóro þeir austr af Kilinum, vantaði þá ei hesta ok aðra luti, koma ofan í dal einn, þar var bærr einn mikill, snúa þeir þar til húss, þar bjó kona sú, er Rudda hét, hún var rík ok hafði mart manna, bauð hún þeim þar at vera, ok spurði þá tíðinda, þeir kvoðust fá eðr engi kunna at segja. Rudda mælti: þó má vera at sé, þó at þér vilit ei segja, ok kom hér Sjóni hinn fyrra dag, ok er nú hann kallaðr hálft höfuð, sagði hann ok Hamu hafa dáit í virkinu af sárum, ok voro úti á honum iðrin, þá er hann kom or bardaganum, snaraði hann at sér klæði ok komst svá í virkit ok dó þar; hafi þér mér nær höggvit, þvíat Hama var son minn, en ef þú Þorfinnr vilt gerast bóndi minn ok koma mér í sonar stað, þá megu við skjótt sátt verða; hann tók á þessu líkliga, voru þeir þar um nóttina. Um daginn eptir lét hún reka heim gánganda fé, ok fannst Þorfinni þar fátt um; annann dag bað hún Þorfinn fara ok sjá gripi sína ok lausagóðs: þvíat þú Þorfinnr átt mér mikit aptr at bæta, þar sem var<ref>''þannig, A. C.'' þú drapst, ''B.''</ref> Hama son minn, en eigi vil ek því aptr mæla, sem áðr hefi ek til þín talat, þvíat hann var son jarlsins or Helsíngjalandi. Hann varð um fár; hún bað hann þá gánga með sér at sjá gripi hennar, ok svá gerði hann, sá hann þar marga ágæta gripi, er hún hafði borit or sinni kistu alt, þá láu 3 gullríngar á botninum, hún bað Þorfinn taka með sér hríngana, en er hann laut niðr, þá brá hún saxi ok leggr á hann, svá at í beini stóð, en hann spratt upp við, ok sló hana hnefa högg, svá at hún hraut á gólfit, ok varð þat hennar bani, en í sár Þorfinns ljóp blástr, því eitreggjat var sverðit, ok varð at skera alt or sárinu, þat er næst var, áðr gréri; fóru þar til umbönd, þau er kerlíng greiddi síðast fram; voro þeir þar nokkurar nætr, ok fóro síðan leiðar sinnar, ok reyndust þeim Uppsvíar ekki trúlyndir. Ok einn dag sá þeir hvar riðu 30 manna, þeir heilsa formanni þeirra, ok spyrja hann at nafni; hann kveðst Hjálmar heita ok vera son jarlsins af Helsíngjalandi, ok kveðst hafa nýtekit við föðurleifð sinni, ok kvað bróður sinn heita Hamu, ok er hann ágætr maðr, erum við samfeðra, en hann á illa móður. Þorfinnr spurði, hvert hann ætlaði; hann kveðst skyldu til Uppsala á fund Eiríks konúngs. Hann spyr þá um sína ferð. Þorfinnr sagði honum et sanna, ok biðr hann flytja þeirra mál fyrir Svía konúngi; hann heitir þeim sínu liðsinni ok svá hvárir öðrum, hafa þeir at þessu fastmæli. Síðan segir Þorfinnr honum hvat í var orðit; Hjálmar svarar: skaði þikki mér at Hamu fyrir frændsemi sakir, en fyrir þat at hann tók ilt ráð ok gerðist stigamaðr af fyrirtölum móður sinnar ok tröllskap, var hann í mínu ríki illr ok óþarfr, svá at varla mátta ek viðbúa, ok þess annars, at þér vörðut drengiliga yðrar hendr, þá vil ek eigi þessa kunna yðr, er ok sá engi konúngr at mér sé jamvel at skapi sem Haraldr konúngr ok skulu þér hans mjök frá mér<ref>mín, ''B.''</ref> njóta. Fara þeir nú allir saman til þess, er þeir koma til Uppsala, tekr konúngr blíðlega við Hjálmari ok skipar honum í andvegi gegnt sér, en við Norðmönnum var tekit fáliga. Konúngr spyr Hjálmar at erindum þeirra; hann kvað þá senda af Haraldi konúngi með stórum fégjöfum til þess at friðr yrði settr milli landanna, ok í því bili gengu Norðmenn fyrir konúng, ok fluttu fram þau sömu erindi. Hjálmar segir, at Eiríki konúngi er þat en mesta tign, er slíkr konúngr, sem Haraldr konúngr er, biðr hann friðar ok þikkist eigi mega bera reiði hans. Bera nú skáldin fram gjafir virðiligar, er þeir segja at Haraldr konúngr sendi honum, en þat var þó þat fé, er þeir höfðu haft or skálanum ok frá Ruddu, ok með margra manna tillögu tekr Eiríkr konúngr þessu vel, ok vísaði skáldunum til sætis sæmiligs. En þegar skáldin voro í frið tekin, sýndu þeir með orðsnild mikla íþrótt, tóku þeir þá (at) yrkja lof um konúng ok marga ríkismenn aðra; en er þeir höfðu þar verit þvílíka hríð sem þeir höfðu gert erindi sín, búast þeir þá til heimferðar með konúngs orlofi, fær hann Hjálmar til ferðar með þeim af sinni hendi, ok sendi hann Haraldi konúngi stórmannligar gjafir með sæmiligum sáttmálum. Er nú af þeim at segja, at þeir fóru sem leiðir lágu upp at Kjölum ok svá vestr yfir markir; en er þeir komu ofan at bygð, þá kemr í mót þeim Haraldr konúngr með mikinn her ok ætlaði at herja í Svíaríki, ef mönnum hans hefði nokkot grand verit gert. Hjálmar ok lendir menn ok skáldin gengu fyrir konúng ok þeirra sveitúngar, heilsuðu konúngi, en hann tók þeim blíðlega, ok þóttist þá or helju heimt hafa; segja þeir nú alla farleingð sína, ok bera fram erindi Eiríks konúngs ok gjafir, þær er hann hafði sent Haraldi konúngi. Snýr nú konúngr aptr, en sendi Hauk hábrók ok Rólf nefju austr í Vík til Eiríks konúngs sonar ok Rögnvalds Mæra jarls at segja þeim, at friðr var settr millim ríkjanna, voro þeir 12 saman; þeir fóro leiðar sinnar, ok eitt kveld, er þeir fóro um skóg einn, komu þeir at  skála einum stórum; þeir ætla at taka þar náttstað, og er þeir lúka upp skálahurðinni, sáu  þeir at þar sátu 12 menn við eld, kendi Rólfr  Sjóna, ok var hann fyrir liði þeirra; þeir laupa  upp er fyrir voro, ok grípa vápn sín, ok lupu út or skálanum, ok tókst þar bardagi; sækir Sjóni  at Rólfi, ok lauk svá með þeim, at Sjóni leggr hann í gegnum með krókaspjóti, ok var þat bani  Rólfs. Þá mælti Sjóni: svá ætlaði ek at koma í  Noreg, at leita við at hefna Hamu, en þó at eigi  kæmi þar niðr sem ek mætti kjósa, þá er þetta  þó betra en eigi. Haukr heyrir ok svarar: hvar  vildir þú heldr at niðr kæmi? Sjóni svarar: á  Haraldi konúngi eða Þorfinni. Þá leypr Sjóni at Hauki, ok leggr til hans spjótinu; Haukr bar  móti skjöldinn, ok lagði Sjóni ígegnum skjöldinn ok brynju Hauks, svo hart at í beini stóð, varð  þetta mikit sár. Hauki varð laus skjölðrinn, ok  var hann fasfr á spjótinu; tók þá Haukr exi  mikla, ok hjó til Sjóna, ok beit eigi; Haukr sló  þá með hamrinum á handlegg Sjóna fyrir neðan  öxlina, svo at handleggrinn gekk i sundr, féll  þá niðr spjótit, greip Sjóni þat þá annari hendi, ok skaut ígegnum einn mann af liði Hauks ok  ljóp síðan brott í mörkina, ok bað förunauta sína  fylgja sér; var þá hálfnat lið hans, en 4 voru  dauðir af mönnum Hauks. Skilr nú með þeim, bindr Haukr sár sinna manna, ok ferr hann síðan á fund Eiríks konúngssonar, segir honum sín erindi. Þeir Eiríkr höfðu herjat víða um Gautland áðr, snýr Eiríkr nú aptr með skipaherinn ok finnr föðr sinn í Túnsbergi, ok sagði hvárr þeirra öðrum hvat í hafði gerzt. Þorfinnr ok Hjálmar fara norðr á Hálogaland, ok þiggja báðir góðar gjafir af konúngi, ok skiljast þeir vinir; en er þeir koma heim, var tekit við þeim báðum höndum, fóstra Þorfinns varð honum fegin, ok kvað eigi gengit hafa fjarri því, er hún hafði tilgetit. Hjálmar fór þaðan heim í Helsíngjaland ok Þorfinnr með honum, ok þá ágætar gjafir áðr af Þorfinni, dvaldist Þorfinnr þar um hríð; hann fékk þar Magnildar, systur Hjálmars, ok voro þau saman nokkura vetr, áðr Hjálmar andast; bar þá arf allan undir Magnildi, fór Þorfinnr þá í Helsíngjaland, ok var honum þar gefit jarlsnafn, ok eykr hann þar ætt sína ok kom mart manna frá honum. En er Eiríkr Svía konúngr verðr varr at land hans er herjat, ok þat voro engi sættarboð er skáldin fóro með, varð hann stórliga reiðr, en þó tókst ei hernaðr millim ríkjanna, en aldri síðan varð vel í millim þessa konúnga. Dagar Haralds konúngs hárfagra voro margir ok tíguligir, ok slík æfilok sem margir hafa heyrt. Segir hér ei lengra af honum.


----


'''Athugasemdir:'''

<references />

{{DEFAULTSORT:Saga skalda Haralds konungs harfagra}}

[[Kategori:Alfabetisk indeks]]
[[Kategori:Kongesagaer]]
[[Kategori:Tekster på norrønt]]