Þinga þáttr
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes i flere utgaver på følgende språk ► |  |
Snorra Sturlusonar
N. Linder og H. A. Haggson
1869-1872
Hér hefr þingaþátt
Sigurðr Hranason varð missáttr við Sigurð konung. Hann hafði haft Finnför af hendi konunga fyrir sakir tengða ok langrar vináttu ok margra góðra hluta, er Sigurðr veitti konungum, ok var hann hinn merkiligsti maðr ok hinn vinsælsti. En þar bar svá at,
sem opt kann verða, at vándir menn ok öfundsjúkir meir en gœzkufullir báru þat í eyru Sigurði konungi, at Sigurðr Hranason mundi meira eigna sér af Finnskattinum, en hófi gegndi; rœða þar til málit, at Sigurðr konungr lagði á hann fjándskap, sendir eptir honum, ok er hann kemr á konungs fund, mælti konungr: Eigi vænta ek, at þú mundir svá launa mér, sagði hann, mikit lén ok sóma, at eigna þér mitt, ok hafa meira hlut af, en þér væri leyft. Þá sagði Sigurðr: Eigi er þat satt, er yðr er frá sagt; slíkan hlut hefi ek þar af, sem yðart er leyfi til. Konungr mælti: Eigi muntu því einu fyrir hlíta, ok rœtt mun áðr málit með meiri freku, en létti. Ok skiljast at því. Litlu síðar með umtölum vina sinna sótti Sigurðr konungr þat mál á móti í Björgyn, ok vildi gera Sigurð Hranason útlaga. Ok er í þat efni var komit ok svá mikinn vanda, þá ferr hann á fund Eysteins konungs, ok segir honum með hversu miklu áfelli Sigurðr konungr vildi heimta málit af honum, ok biðr hann ásjá. Eysteinn konungr sagði þat vant mál at beiða hann mótmæli veita bróður sínum, segir langt þess í milli, hvárt hann veitir at málinu eða gengr í móti, kvað þá jafnt báða eiga mundu, Sigurð konung ok sik; en fyrir sakir nauðsynjar þinnar ok mágsemdar várrar, þá má ek til leggja nökkur orð. Ok hittir Sigurð konung, ok biðr hann eirðar manninum; sagði skyldu þá sem á var, Sigurðr Hranason átti Skjaldvöru, föðursystur þeirra, ok segir hann vilja bœta þat, er konungi mislíkar, þó at eigi teldi hann sik sannan at sökinni; bað konung minnast á langt vinfengi þeirra. Sigurðr konungr sagði þat meiri stjórn at refsa slíka hluti. Þá sagði Eysteinn konungr: Ef þú vilt, bróðir! lögum at fylgja ok eptir landsstjórn refsa slíkt, þá mun réttligast, at Sigurðr njóti vitna sinna, ok á mál þetta á þingi at dœma, en eigi á móti, því at sökin veit til landslaga, en eigi til Bjarkeyjarréttar. Þá mælti Sigurðr konungr: Vera má, at svá viti sökin, Eysteinn konungr! sem þér segit, ok ef þetta eru eigi lög, þá munu vér málit á þingi sœkja. Síðan skildust konungar, ok þótti sinn veg hvárum þeirra. Þá stefndi Sigurðr konungr máli þessu til Arnarnesþings, ok ætlar þar málit fram at hafa. Eysteinn konungr kom ok þangat, ok sótti þingit, ok er sökin fór fram í dóm, þá gékk at Eysteinn konungr, áðr en sökin félli á Sigurð Hranason. Þá beiddi Sigurðr konungr lögmenn, at þeir feldi dóm á. En Eysteinn konungr svarar á þá leið: Þat hygg ek, at hér muni vera menn svá vitrir, ok kunnig lögin í Noregi, at eigi á at dœma lendan mann útlagan á þessu þingi. Ok flytr nú málit til laga, svá at öllum má þat sýnast sannligt. Þá mælti Sigurðr konungr: Kapp leggr þú á mikit, Eysteinn konungr! mál þetta, ok vera má, at meira starf verði fyrir, áðr en gangist við, en til var hugat, en eigi fyrir því at síðr skal fram halda; ok gjarna vilda ek nú, at hann yrði sekr í sínum átthaga. Þá mælti Eysteinn konungr: Fátt mun þat verða, at eigi muni fram komast, ef þér vilit fylgja, svá marga stóra hluti, sem þér hafit unnit, en hér er ván, at í móti standi fáir menn ok smáir. Skiljast á því þingi, svá at ekki sýslast at málinu. Eptir þat stefnir Sigurðr konungr Gulaþing ok sœkir til sjálfr. Eysteinn konungr sœkir ok þingit, ok eru nú margir fundir at áttir ok stefnur af vitrum mönnum, ok málit rannsakat fyrir lögmönnum. Nú flytr Eysteinn konungr þetta fram, at allir þeir menn, er fyrir sökum váru hafðir, váru í Frostaþingslögum, ok sakir höfðu gerzt á Hálogalandi. Ok eyðir hann sökina, ok skiljast at því, ok váru mjök reiðir. Ferr þá Eysteinn konungr norðr til Þrándheims. Sigurðr konungr stefnir til sín öllum lendum mönnum ok lendra manna húskörlum; hann nefnir or hverju fylki mikit lið búanda alt sunnan or landi, ok dróst honum mikill herr, stefnir hann liðinu norðr með landi, ok sœkir alt norðr á Hálogaland, ok vill svá greypliga at ganga, at gera Sigurð Hranason útlaga þar norðr í frændhaga sínum, ok stefnir hann þing öllum Háleygjum ok Naumdœlum í Hrafnistu. Eysteinn konungr bjóst or kaupangi með miklu liði, ok sœkir til þingsins; hann tekr þá með handfesti sókn ok vörn af Sigurði Hranasyni. Á þessu þingi fluttu hvárirtveggju fram sín mál. Þá leitar Eysteinn konungr við lögmenn, hvar þau þing eru í Noregi, at bóndum sé rétt at dœma konunga mál, ef annarr sœkir mál af öðrum; flyt ek mál þat með vitnum fram, at Sigurðr konungr á við mik málit, en ekki við Sigurð Hranason. Lögmenn segja, at konunga málum skyldi skipta á Eyraþingi í Niðarósi. Eysteinn konungr sagði: Þat hugða ek, at svá mundi vera, ok þangat mun sökin horfa, ok segist konungr ok þar vilja reyna réttan dóm um mál Sigurðar Hranasonar. Þá mælti Sigurðr konungr: Svá mjök sem þú vilt þyngja ok úhœgja mér, þá skal ek því þráligar fylgja. Ok skiljast þeir at svá búnu. Sœkja nú hvárirtveggju suðr til kaupangs; var þá stefnt 8 fylkna þing. Eysteinn konungr var þá í bœnum, ok hafði allmikit lið, en Sigurðr konungr lá á skipum. En er til þings skyldi ganga, þá váru grið sett, ok var komit fólk, ok málit skyldi kæra. Þá stóð upp Bergþórr, son Sveins bryggjufóts, ok bar fram vitni, at Sigurðr Hranason hafði leynt af Finnskattinum. Eysteinn konungr stóð þá upp ok sagði: Þó at þessi sök sé sönn, er þú berr nú fram, sem ek veit eigi þó með sannendum, hverr vitnisburðr þetta er; ok þó at svá væri, at þat sannaðist, þá hefir þessi sök verit eydd á þrimr lögþingum, ok móti inu fjórða; nú kref ek lögréttumenn at dœma Sigurð sýknan sakarinnar. Ok svá vart gert. Þá mælti Sigurðr konungr: Sé ek, at Eysteinn konungr hefir flutt fram lögkróka, en mér er ekki um þat kunnigt. Nú er sú ein sóknin eptir, er ek mun vanari en Eysteinn konungr; skal þá nú ok fram hafa. Ok sneri nú á brott ok til skipa sinna, ok lét fœra af tjöld, ok lagði liðinu öllu út til Hólms, átti þar þing, ok sagði svá liðinu, at um morguninn eptir skulu þeir leggja inn til Íluvalla ok ganga upp ok berjast við Eystein konung. En um kveldit, er Sigurðr konungr sat at matborði á skipi sínu, þá varð hann eigi fyrr varr við, en maðr lét fallast niðr á þiljurnar í fyrirrúminu, ok tók um fót hans; var þar Sigurðr Hranason, ok bað þá Sigurð konung gera af sínu ráði slíkt er hann vildi. Gékk þá til Magni byskup ok Málmfríðr dróttning ok margir höfðingjar aðrir, ok báðu griða Sigurði Hranasyni, ok með þeirra bœn tók Sigurðr konungr hann upp, ok tók af honum festur, ok setti hann með mönnum sínum, ok hafði með sér suðr í land. Um haustit fékk Sigurðr konungr Sigurði Hranasyni orlof at fara heim norðr, ok gaf Sigurðr konungr honum þá sýslu af sinni hendi, ok var jafnan síðan vinr hans. Eptir þetta varð aldregi mart um milli þeirra brœðra né blíða með ástsemd.
