Arnórs þáttr jarlaskálds

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif


Íslendinga sögur

Arnórs þáttr jarlaskálds

Guðni Jónsson

bjó til prentunar


NÚ er getit eitthvert sinn, er konungar báðir sátu í einni höll yfir matborðum, at þar var þá kominn Arnórr jarlaskáld ok hefir ort sitt kvæði um hvárn þeira. Ok þá er skáldit bræddi skip sitt, þá koma sendimenn konunga ok biðja hann ganga at færa kvæðin. Hann fór þegar ok þó ekki af sér tjöruna.
   Ok nú er hann kom at stofunni, þá mælti hann við dyrvörðu: “Gefið rúm skáldi konunga," gekk inn síðan ok fyrir þá Magnús konung ok Harald konung ok mælti: “Heilir, allvaldar báðir."
   Þá segir Haraldr konungr: “Hvárum skal fyrr færa kvæðit."
   Hann segir: “Fyrr inum yngra."
   Konungr spyrr: “Hví hann fyrr?“
   “Herra,“ segir hann, “þat er mælt, at bráðgeð verða ungmenni."
   En þat þótti hvárumtveggja virðiligra, er fyrr var kvæðit fært.
   Nú hefr skáldit upp kvæðit ok getr i fyrstu í kvæðinu jarla fyrir vestan haf ok yrkir um ferðir sínar.
   Ok er þar er komit, þá mælti Haraldr konungr til Magnúss konungs: “Hvat sitr þú, herra, yfir kvæði þessu, þó at hann hafi ort um ferðir sínar eða jarla í Eyjum vestr?"
   Magnús konungr segir: “Bíðum enn, frændi. Mik grunar, áðr en lokit sé, at þér þykki lofit mitt ærit mikit."
   Þá kveðr skáldit þetta:

Magnús, hlýð til máttigs óðar.
Manngi veit ek fremra annan..
Yppa ráðumk yðru kappi,
Jóta gramr, í kvæði fljótu.
Haukr réttr est þú, Hörða dróttinn.
Hverr gramr es þér stórum verri.
Meiri verði þinn en þeira
þrifnuðr allr, unz himinn rifnar.(1)

Þá mælti Haraldr konungr: “Lofa konung þenna sem þú vill,“ segir hann, “en lasta eigi aðrakonunga."
   Ok nú kveðr skáldit it sama sitt. Kemr upp þetta erendi:

Ótti, kunnuð elgjum hætta
æðiveðrs á skelfðan græði,
fengins golls, eða fæðið ella
flestan aldr und drifnu tjaldi.
Glíkan berr þik hvössum hauki,
hollvinr minn, í lyfting innan,
aldri skríðr und fylki fríðra
farligt eiki, Visundr snarla.(2)

Eigi létuð, jöfra bági,
yðru nafni mannkyn hafna.
Hvártki flýr þú, hlenna þreytir,
hyr né malm í broddi styrjar.
Hlunna es sem röðull renni
reiðar búningr upp í heiði,
hrósak því, es herskip glæsir
hlenna dolgr, eða vitar brenni.(3)

Þá svaraði Haraldr konungr: “Allákafliga yrkir sjá maðr, ok eigi veit ek, hvar kemr."

Mönnum lízk, es mildingr rennir
Meita hlíðir sævar skíði,
unnir jafnt sem ofsamt renni
engla fylki himna þengils.
Eyðendr, fregn ek, at elska þjóðir,
inndrótt þín es höfð at minnum,
græði lostins goði et næsta
geima Vals í þessum heimi.(4)

Ok nú eftir þetta, þá er kvæðinu er lokit, hefr skáldit upp Haralds kvæði, ok heitir þat Blágagladrápa, gott kvæði.
   Ok er drápunni var lokit, þá var Haraldr konungr spurðr, hvárt honum þætti betra kvæðit, en hann segir: “Sjá kunnum vér, hverr munr kvæðanna er.
   Mitt kvæði mun brátt niðr falla ok engi kunna. En drápa þessi, er ort er um Magnús konung, mun kveðin, meðan Norðrlönd eru byggð."
   Haraldr konungr gaf skáldinu spjót gullrekit, en Magnús konungr gaf honum þá fyrst gullhring. Ok nú gekk hann svá útar eftir höllinni, at hann dró gullhringinn á falinn spjótsins, ok mælti: “Hátt skal bera hváratveggju konungsgjöfina.“
   Þá mælti Haraldr konungr: “Kom sjá til nökkurs löngum orðin," segir hann..
   Því hafði skáldit heitit Haraldi konungi at yrkja um hann erfidrápu, ef hann lifði lengr. Magnús konungr gaf honum síðan knörr með farmi ok gerðist mikill ástúðarvinr hans.




Fotnoter:

( etter fotnoten fører tilbake til teksten)

  1. Magnús, hlýð til máttigs óðar. Ek veit manngi annan fremra. Ráðumk yppa kappi yðru, Jóta gramr, í fljótu kvæði. Þú est réttr haukr, Hörða dróttinn. Hverr gramr es stórum verri þér. Allr þrifnuðr þinn verði meiri en þeira, unz himinn rifnar: Magnús, hlýð á máttugt kvæði. Eg veit engan annan standa þér framar. Eg vil frægja hreysti þína, Jótakonungur, i hröðu kvæði. Þú ert réttnefndur haukur, Hörðakonungur. Sérhver konungur stendur þér langt að baki. Allur viðgangur þinn og velgengni verði meiri en þeirra, unz himinninn liður undir lok.
  2. Ótti fengins golls, kunnuð hætta elgjum æðiveðrs á skelfðan græði eða fæðið ella flestan aldr und drifnu tjaldi. Visundr berr þik snarla, hollvinr minn, glíkan hvössum hauki innan í lyfting. Aldri skríðr farligt eiki und fríðra fylki: Örláti höfðingi, þú hefir kunnað þá list að hætta skipum út á sollinn sæ eða með öðrum orðum að ala mestallan aldur þinn undir sædrifnu tjaldi. Vísundur ber þig hratt, hollvinur minn, likan hvössum hauki innan i lyfting sinni. Aldrei skríður fagurt skip undir fríðara konungi.
  3. Jöfra bági, létuð eigi mannkyn hafna nafni yöru. Hlenna þreytir, þú flýr hvártki hyr né malm í broddi styrjar. Hlunna reiðar búningr es sem röðull renni upp í heiði eða Vitar brenni. Hrósak því, es hlenna dolgr glæsir herskip: Ofjarl konunga, þú lézt mannkynið eigi gleyma nafni þínu. Kúgari þjófa, þú flýr hvorki eld né vopn i fararbroddi i orrustu. Skipsbúningur þinn er sem sól renni upp í heiði eða varðeldar brenni. Eg hrósa því, er óvinur þjófanna býr herskip sin glæsilega.
  4. Mönnum lízk, es mildingr rennir Meita hlíðir sævar skíði, jafnt sem engla fylki himna þengils renni unnir ofsamt. Ek fregn, at þjóðir elska eyðendr græði lostins geima Vals et næsta goði í þessum heimi. Inndrótt þín es höfð at minnum: Mönnum virðist, þegar konungur brunar yfir hafið á skipi sinu, rétt eins og englafylkingar himnakonungsins breyti sæfarir i fylgd með honum. Eg hefi frétt, að þjóðir elska sjógarpinn næst guði í þessum heimi. Hirð þin verður i minnum höfð.