Fjörutíu Íslendinga þættir: Þórsteins þáttr forvitna
| Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Denne teksten finnes på følgende språk ► |  |
|||||
|
||||||
|
Þórsteins þáttr forvitna
Þórleifur Jónsson gaf út
Reykjavík, 1904
Þórsteinn hét maðr íslenzkr, félítill. Hann kom á fund Haralds konungs Sigurðarsonar, ok tók konungr við honum. Þórsteinn var vaskligr maðr. Þat barst at eitt sinn, er konungr var í laugu, at hann sat lengi laugina, en Þórsteinn gætti klæða hans, ok varð honum þat fyrir, at hann tók í púss konungs, ok sá í honum tvau knífskefti, er honum þótti hafa gulllit á sér, enn honum sýndist sem tré vera í endann. Ok er konungr kom ór laugu ok sat hjá klæðum sínum, sá hann athæfi hans ok mælti: „Þessa þurftir þú ekki, at raufa hér til, ok þó sœmdi þér vel, at annarr maðr ætti, at láta vera kyrt; enn nú er þér miklu skyldara: ek tók vel við þér, ok gerða ek vel til þín; enn nú er mest ván, at á liggi mjök mikit þínu máli“. Leið svá vetrinn, ok var konungr fár við hann. Ok er sumar kom, mælti konungr: „Nú muntú, Íslendingr, hafa nökkut fyrir forvitni þína: þú skalt fœra mér önnur eins skefti, svá at ek mega skilja, at af einum við sé ger, ella dugir þér eigi“. Þórsteinn mælti: „Hvert skal ek sœkja þau?“ Konungr svarar: „Þú verðr sjálfr frá því at segja, hvat þér þykkir líkligast, hvar ek hafa mest um lönd farit“. Síðan gekk Þórsteinn undir skrín hins helga Ólafs konungs, ok bað hann fulltingis. Fór síðan ór landi, ok gat frétt, hvar Haraldr konungr hafði herjat. Svá kom hann út í Miklagarð, ok hét á Ólaf konung enn at nýju. Þá dreymdi hann um nóttina, at maðr kom til hans ok mælti: „Þú ferr mjök villr vega, ok ræð ek þér at snúa enn út í lönd“. Síðan vaknaði hann ok gerði sem honum var kent. Fór hann nú mœðiliga, ok dró mjök í vökum ok hungri. Hann fór um langa skóga, ok kom þar um síðir, er steinn varð fyrir honum. Þar bjó fyrir einsetu maðr, ok tók hann vel við honum, því at hann þurfti beina. Hann var þar um nótt, ok spurði einsetumaðrinn at um ferðir hans, enn Þórsteinn sagði honum allt málit. Einsetu-maðrinn mælti: „Mikil þarfleysa var þat, er þú gerðir, enda kom ok mikit fyrir; enn réttan farveg hefir þú. Enn nú skaltú ganga tvá daga ok annan til miðdags; þá muntú sjá hólma einn skógi vaxinn; enn skógrinn sá er allr at sjá sem gull, ok er þar orma-bœli. Nú ef þú legst í hólminn, þá tak þar tvau skefti; enn öngvan hlut annan skaltú í brott hafa, ok muntú þó alls við þurfa, at komast á brott. Enn þat er þeira einna manna, er bezt eru syndir, at komast í hólminn“. Síðan fór Þórsteinn ok komst yfir sundit. Þá sá hann, at ormrinn hafði skriðit til vatns. Þar skorti eigi gull, ok allr viðr var þar sem á gull sæi. Þar sá hann eitt tré, ok þótti sem þar hefði verit skorat af einum sprotanum, ok réð þar til, sem tekit hafði verit af liminu á einum stað, ok þar skoraði hann af sköftin; ok nú ætlaði hann at hafa meira. Þá heyrði hann gný til ormsins, ok fleygir hann sér út á vatnit, ok lagðist á sund. Enn er ormrinn kom aptr, hvæsti hann illsliga, ok þóttist vita, at maðr hafði komit til bygða hans, ok reis á sporðinn. Hann saknaði þess, er á brottu var, ok lagðist eftir Þórsteini, ok dró skjótt saman með þeim. Þá hét Þórsteinn enn at nýju á Ólaf konung helga, ok þá sá hann, at ormrinn lagðist í hring, svá sem hann sæi ekki, ok fór síðan til eyjarinnar. Enn Íslendingrinn komst á land, ok sá nú öngvan mann. Fór hann síðan um lönd, ok kom at lyktum til Noregs ok hitti Harald konung. Hann spurði vandliga at ferðum hans. Enn hann segir honum alla sögu, ok sýndi honum skeftin; ok bar Haraldr konungr saman við þau skefti, er hann hafði áðr, ok sá, at af því tré var. Þá mælti Haraldr konungr: „Mikla gæfu hefir þú borit til þessa, ok hinn sami hefir til komit um þitt mál sem mitt. Nú vil ek hafa skefti þessi af þér, enn ek mun fá þér kaupeyri, sem þú vilt; ok svá mun sá vilja, er á hefir sét með þér, ok hefir þat verit hinn helgi Ólafr konungr bróðir minn“. Þórsteinn gerði sem konungr vildi. Síðan gaf Haraldr konungr Þórsteini skip ok alla áhöfn. Þórsteinn fór fyrst til Íslands, enn þó fell hann með konungi á Englandi.
