Fjörutíu Íslendinga þættir: Hrafns þáttr Hrútfirðings

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Dansk.gif
Original.gif


Fjörutíu Íslendinga þættir

Hrafns þáttr Hrútfirðings

Þórleifur Jónsson gaf út
Reykjavík, 1904




Þórgrímr hét maðr. Hann bjó at Stað í Hrútafirði; hann var féríkr, enn lítill búþegn. Þórgerðr hét kona hans. Synir þeira vára Kálfr ok Grímr, mannaðir at hófi, ágangssamir ok ótrúir í skapi, sem faðir þeira. Maðr hét Sighvatr; hann bjó á Melum í Hrútafirði. Guðrún hét kona hans, skýr ok sköruglynd. Hrafn hét son þeira, ungr at aldri, vænn ok mikill vexti. Sighvatr hafði fé sitt mjök í kostnaði; hann átti land gott, enn eyddust lausafé. Á einu sumri sagði hann konu sinni, at selja myndi verða land þeira til skulda ok búfjár. Hon svarar: „Þar liggr fyrir annat ráð: sel heldr gullhring minn til skulda, enn eigi landit“. Sighvatr svarar: „Þá mun verða at finna Þórgrím; hann skortir eigi kvikfé“. Hon svarar: „Letja vil ek þik, at eiga kaup við Þórgrím; hann er slœgr ok óheill“. Sighvatr fór allt at einu til fundar við Þórgrím, ok mælti: „Þat er mitt erindi, at kaupa at þér kvikfé nökkur“. Þórgrímr svarar: „Þat er vel fallit“. Sighvatr mælti: „Gullhringr þessi er til verðs látinn“. Þórgrímr svarar: „Þat er ódrengilegt bragð, at selja gripi konu sinnar. Sel mér heldr engi þat, er þú kallar Grœnateig. Ek þarf bæði hey ok útbeit, enn þú hefir þó meir enn nógar engjar eftir“. Sighvatr svarar: „Selja mun ek þér teiginn, enn engra vil ek annarra manna beit í land mitt“. „Sé þessu nú keypt“, segir Þórgrímr. Sighvatr kom heim, ok sagði húsfreyju kaupit. Hon svarar: „ókeypt mundi þessu, ef ek hefða ráðit; brátt mun hann beita upp land várt, þegar hann þykkist nökkura ítölu eiga“. Annan dag var þangat rekit kvikfé, þat er Sighvatr hafði keypt, Enn er á leið sumarit, mælti Þórgrímr: „Nú höfum vér heldr aukit engjar várar. En ek heyri þat af konum, at málnytu verði hagfátt ok dugi lítt. Nú skal reka búfé várt í land Sighvats til beitar. Mér hefi ek nú helgat þat land“. Var nú svá gert. Enn er Guðrún sá þat, mælti hon: „Eigi fór fjarri getu minni; mér var lítit um kaup þetta; hefir ok illa gefizt, því at Þórgrímr fær nú til þræla sína, at beita upp engjum várum ok heyjum“. Sighvatr svarar: „Oftreynt er þat, at Þórgrímr launar illu gott“. Einn dag gekk Sighvatr til ok keyrði naut Þórgríms ór heyi sinu ok sæti. Þórgrímr kom þá at ok mælti: „Djarfr gerist þræls-jafninginn nú“. Hann lagði með spjóti í gegnum Sighvat, svá at hann fekk þegar hana. Þórgrímr fór þegar heim. Gnðrún varð skjótt vör við þessi tíðindi, ok lét veita gröft bónda sínum, ok fór með hljóðliga. Hrafn son heira var þá fjögurra vetra. Hann nefndi oft föður sinn, ok spurði hvar hann væri. Móðir hans sagði at hann var dauðr, ok hefði orðit bráðdauðr. Litlu síðar kom Þórgrímr til fundar við Guðrúnu, ok mælti: „Þér mun ek þykkja hafa gert þér nökkut skjótræði. Nú vil ek bœta manninn ok gjalda mik í mót; ok ef þú vill mína umsjá þekkjast, þá mun þik fátt skorta.“ Hon svarar: „Þat er líkast, at sér búi hvárt okkart; er ek ekki svá manngjörn, at ek vilja taka til mín bónda-bana minn, þótt þú værir kvánlauss“.


2. Hrafn vóx þar upp með móður sinni. Hann var mikill ok sterkr, blíðr ok vinsæll við alþýðu ok gleðimaðr mikill. Hann fór oft til leika til Staðar. Þórgrímr var vel við hann; enn Hrafn þekktist þat vel. Þeir Kálfr son Þórgríms ok Hrafn lékust jafnan við. Þá var Hrafn fimtán vetra; Kálfr var nökkut ellri ok óstyrkari; fekk hann þungt af Hrafni, því at hann var kappgjarn í leikinum. Einn dag, er þeir höfðu við leikizt, mælti Kálfr: „Illa kanntú, Hrafn, at stilla afli þínu, ok mun þú hafa farir föður þíns“. Hrafn svarar: „Margtítt er þat at menn deyi, ok svá mun mér fara“. Kálfr mælti: „Leyndr er þú, hvat honum varð at bana: hann var drepinn, ok gerði þat faðir minn, ok ek mun drepa þik“. Hrafn snöri þá brott, ok svaraði engu. Hann kom heim um kveldit ókátr. Móðir hans spurði, hverju þat sætti? Hann svarar: „Þú sagðir mér, at faðir minn hefði orðit bráðdauðr; enn Kálfr brá mér því í dag, at hann hefði verit drepinn; enn mér þykkir undarligt, er þú leyndir mik því“. Hon svarar: „Þat gekk mér til, son minn, at mér þóttir þú ungr, enn ríkir menn til móts. Enn nú varðar eigi, þótt sá seyðir rjúki, er þeir hafa hreift“. Hrafn mælti: „Hvar er búit um föður minn?“ Hon kvað þar nú vallgróit yfir. Hrafn mælti: „Koma skal ek þó þar til, ok mun ek nú vera glaðr, er ek veit hit sanna, ok væri mikit undir, at hann ætti harðan son“. Fór hann nú til leika sem áðr, ok fann engi maðr á honum ógleði. Liðu nú stundir fram, þar til er hann var átján vetra. Þá var þat einn dag, er Hrafn var kominn í klæði sín eftir leik, at Kálfr mælti: „Betra þykkir Hrafni at herða knúa at knetti, enn hefna föður síns“. Hrafn svarar: „Nú skal brátt“. Snaraðist hann þá í mót Kálfi, ok hjó hann banahögg. Þórgrímr mælti: „Þetta fór sem ván var; enn þó hœfir oss eigi at láta kyrrt“. Hrafn kom heim, ok sagði móður sinni vígit. Hon sagði þetta mundu vera dýrgilt. „Mun ek nú“, sagði hon, „láta soninn sem fyrr bóndann. Far nú brott, því at ek má þér enga hjálp veita“. Gekk hon þá út með honum, ok bað hann fara með sér í útibúr, er stóð í túninu. Þar var jarðhús mikit ok vel um búit. Gekk hann í jarðhúsit, ok skorti hann ekki þat, er hann þurfti. Um morgininn eftir kom Þórgrímr þar við tólfta mann. Enn Guðrún hafði safnat at sér mönnum um nóttina af næstum bœjum, ok hafði hon mannfleira fyrir enn Þórgrímr. Þórgrímr mælti: „Þat er erindi várt, at leita eftir Hrafni syni þínum, ok sel þú hann fram“. Guðrún svarar: „Þat er várkunn, at þú leitir eftir sonarbana þínum, enn eigi er hann hér. Var eigi þess ván, at ek munda hafa afla eðr dirfð til at halda hann hér í næsta húsi þér“. Hann svarar: „Ván þykki mér, at þú segir ekki í hávaða, þótt hann sé hér, ok viljum vér rannsaka bœ þinn“. „Hon svarar: „Ekki var ek hér til með þjófum talin, ok muntú eigi rannsaka, meðan þú hefir færri menn til enn ek hefi fyrir“. Lét hon þá drífa út mannfólk sitt. Þórgrímr mælti: „Eigi er þú ráðlaus“. Reið hann brott við svá búit. Á næsta sumri gerði Þórgrímr Hrafn sekan skógarmann á alþingi. Kaupskip var búit í Hrútafirði til hafs, er þetta gerðist, ok áttu norrœnir menn. Hét annarr Einarr, naumdœlskr maðr; annarr hét Bjarni. Einarr var auðigr at fé ok drengr góðr ok kærr vinr Magnúsar konungs góða. Bróðir Einars hét Sigurðr, er á skipi var með honum. Sigurðr var á ungum aldri ok hinn mannvænligsti. Þórgrímr reið til skips, þegar hann kom af þingi. Þá váru kaupmenn mjök albúnir. Hann mælti til þeira: „Ek vil yðr kunnigt gera, at ek á einn skógarmann, er heitir Hrafn, ok vil ek vara yðr við, at þér flytið hann eigi um Íslandshaf, þótt hann sé yðr boðinn“. Þeim kvaðst þykkja sér vandalaust, at vísa af höndum öllum illmennum. Litlu síðar komu þau mœðgin til skips, ok kölluðu á land Einar stýrimann. Ok er þau hittust, mælti Guðrún: „Hér fer ek með son minn, er hitt hefir í vankvæði, ok munu sumir menn kalla honum drengsbót í sínu tiltœki; enn ek verð þó nú vanafla til athalda hann fyrir Þórgrími, því at hann er sekr orðiun. Vilda ek, at þér flyttið hann útan. Vænti ek, at þér virðit meira í þessu máli frændr hans göfga í Noregi ok málaefni, heldr enn ofrkapp ok ósœmd Þórgríms, er hann drap saklausan bónda minn, föður Hrafns, ok lagði ógildan“. Einarr mælti: „Lítt er þessi maðr leyfðr fyrir oss, ok er mér ekki um at flytja seka menn“. Þá mælti Sigurðr bróðir hans: „Hví sýnist þér þat ráð, at vísa honum af hendi? Hyggr þú ekki at hversu vænligr maðrinn er, eðr hversu drengiliga hann hefir rekit harma sinna? Nú ferr þú til mín, Hrafn, þótt þat sé minna traust enn með bróður mínum, ok gakk þegar út á skip, því at vér erum albúnir, enn veðr byrvænligt. Eðr hverja áttu frændr í Noregi?“ Hrafn svarar: „Þat segir móðir mín, at Sighvatr skáld sé bróðir hennar“. Sigurðr mælti: „Njóta skal þú hans frá mér“. Hratt hann þegar útbryggjunni, drógu síðan upp akkeri, ok sveif þá skipit frá landi. Í því bili kom Þórgrímr af landi ofan, ok kallaði á kaupmenn, svá segjandi: „Þat hygg ek, at þér hafit mér nú lausmálir orðit“. Sigurðr mælti: „Sýn þú þik nú, Hrafn; hœfiliga er Þórgrímr nú nær“. Hrafn hljóp upp á búlkann ok mælti: „Þá væri hann hœfiliga nær, ef öx mín tœki til hans“. Bjarni bað þá flytja Hrafn til lands. Sigurðr mælti: „Þat mynda ek vilja, ef hann væri fenginn nauðigr í vald Þórgríms, at nökkut gengi stopult at því, ok sýnist mér meiri nauðsyn at vinda segl“, ok var svá gert. Þeim byrjar vel, ok tóku Þrándheim.


3. Ketili hét maðr ok kallaðr rípr, er þar hafði bœjarsýslu af hendi konungs. Signý hét kona hans, enn Helga dóttir. Hon var væn ok vel at sér. Enn er kaupmenn drifu frá skipi hverr til síns heima, þá mælti Einarr til Hrafns: „Þat mun til liggja, at gera vel til þín, þótt ek hafa ekki verit svá bráðskeyttr sem Sigurðr. Vill þú at ek taka þér hér vist í bœnum, enn ek skal gefa fé fyrir þik? Þykkir mér þetta nú auðveldara fyrst enn þú farir með mér“. Hrafn svaraði: „Ek vil vora auðráðr þinni forsjá, ef þú vill mér vel, ætla ek á engan mann at leita fyrri, enn gjalda grimmiliga mótgerðir ok vansœmd“. Eftir þetta hittu þeir Ketil, ok mælti Einarr: „Þenna mann fæ ek þér í hendr, ok ger vel til hans; enn þú kom til mín, Hrafn, þá er þér líkar ok tími er til“. Hrafn var með Katli; hann var hljóðr ok fáskiftinn, enn þó kátr við menn þá, er orða ortu á hann; löngum talaði hann við Helgu, dóttur Ketils; lét hann sér þat vel líka um hríð, því at Hrafn fór með sér vel. Nú leið eigi langt áðr Ketill snöri sínu skapi eftir sinni ódygð ok eiginligri hugarlund. Hann tjáði þá fyrir konu sinni ok dóttur, at Hrafn væri óskaphœgr, enn nennti ekki at starfa, ok væri við þær of fjölrœðinn. Þær svöruðu báðar, at þat væri hœfiliga ok meinalaust: „Eru hans hættir þvílíkir nó“, sögðu þær „sem þá er þér gazt vel at honum; kann hann vel at vera með góðum mönnum“. Ketill kvað þær heillaðar; lagði hann fæð á Hrafn, ok orti um hann heldr hæðiliga“. Hrafn lét sem vissi hann þat eigi. Þar váru komnir kaupmenn til bœjarins vestan um haf, ok váru þá mjök brott búnir. Einn dag kom Ketill til þeira, ok kvaðst hafa þræl einn at selja þeim. Þeir létu sér þat vel gegna. Hann mælti: „Ekki skal ek pretta yðr í þessu kaupi: hann er bæði lýginn, ok at mörgu öðru annmarkafullr, ok þurfu þér í fyrstu at taka hann fast ok láta kenna harðinda“. Mörgu keyptu þeir öðru. Gekk Ketill þá heim í garð sinn, ok mælti til Hrafns: „Vill þú ganga til skips með mér, ok skemmta þér?“. Hrafn svarar: „Fúss er ek at fylgja þér, ef þú er í góðum hug til mín“. Enn þegar er kaupmenn sá Hrafn, runnu þeir móti honum ok gripu til hans. Hrafn hafði hendr fyrir sér ok spurði, hvat sjá leikr skyldi. Þeir sögðu hann varan mundu við verða. Hann varð þeim harðr fyrir ok sópaði þeim af sér. Þeir sögðu þenna þræl ofkátan. Hrafn svarar: „Er nú svá þá; þetta er mér þrælsverkit skapfeldast at glíma, ok hefi ek þó eigi fyrr jafnmikit at unnit." Tók hann einn þeira, ok varðist með, þar til er sá vissi ekki til sín. Ketill snöri þá upp í bœinn. Hrafn hljóp upp eftir honum, ok veitti honum banasár. Enn er kaupmenn sjá þetta, bjuggust þeir brott sem hvatast, því at þeir hræddust, at þeim mundi kennt vígit. Hrafn lýsti víginu sér á hendr. Gekk hann eftir þat upp í garðinn, er Ketill hafði átt, ok fann þær mœðgur, ok sagði nú þat at gert, at þeim mundi lítit um samvistir við hann. Þær sögðu illa hafa til borit, enn létu þó slíkt helzt várkunnar-verk. Fengu þær honum bæði klæði ok vist ok báðu hann meirr forðast konungs-reiði enn sína. Síðan gekk hann á merkr ok skóga huldu höfði.


4. Magnús konungr kom litlu síðar til bœjarins, ok spurði þessi tíðindi. Hann varð reiðr við ok mælti: „Slíkt eru firn mikil, at Íslendingar skulu til þess fara higat í land, at drepa umboðsmenn vára ok sýslumenn, ok skal þann mann gera útlægan, sem verkit hefir unnit“. Einarr Naumdœll var þá með konungi, ok mælti: „Búa má maðr, herra, svá illa sína sök til, at hann hafi fyrirgert sér“. Litlu síðar var þat, at konungr fór á veiðar einn dag með haukum ok hundum, ok dreifðust menn frá honum, svá at hann varð einn saman staddr; þá kom at honum ór skóginum maðr mikill í loðkápu, ok bað hann ásjá(r). Konungr mælti: „Hverr vandi er mér við þik?“ Hann svarar: „Engi annarr enn frændr mínir eru vinir þínir, ok enn drengskapr þinn, at þú synjar engum manni ásjá(r), er þik biðr“. Konungr mælti: „Kolr heitir maðr, er býr suðr í Þauskadal; þagat skal þik senda til vistar. Eðr hverr er þú“? Hann svarar: „Spellvirki hefi ek verit, enn ek vil nú af því láta; á ek sökótt við fólkit, ok beiði ek því ásjá(r). Nú ef þér vilit mik þagat senda til Kols, þá fáit mér skírar jartegnir, at hann taki við mér, ok mun ek þar vera í vetr“. Konungr mælti: „Ger svá, ok mun ek þar koma viku eftir páska“. Tók konungr þá fingrgull af hendi sér, ok dró á spjótsoddinn, ok rétti svá at honum, því at hann gekk ekki nærri. Konungr mælti til (hans): „Hvat hyggr þú at hann Hrafn, útlaginn, geri af sér?“ Hann svarar: „Hann mun sœkja á fund Einars hins naumdœlska, vinar þíns, ok hafi þér þá þegar vald á honum“. Tók hann þá gullit af spjótsoddinum, ok hvarf jafnskjótt í skóginn. Þá mælti konungr: „Lék hann mik nú Hrafn, ok gabbaði“. Hrafn kom til Kols, ok sýndi honum jartegnir konungs til viðtöku. Kolr mælti: „Þetta mál ferr undarliga, þú hefir sannar jartegnir konungs, enn hefir áðr óvingast við hann“. Hrafn var þar um vetrinn, ok líkaði hverjum manni vel við hann; enn eigi vildi hann þar bíða konungs, ok fór brottu laugardag í páskaviku. Enn er konungr kom þar, mælti hann til Kols: „Hvar er Hrafn Guðrúnarson? Hann verð ek at finna?“ Kolr svarar: „Brottu er hann nú, herra“. Konungr mælti: „Þat er illa; enn viti þat allir menn, at hann er nú útlægr ok friðlauss. Þykkir mér meira verð svívirðing mín, er hann hefir gabbat mik, enn vígit, ok því legg ek nú þrjár merkr silfrs til höfuðs honum. Skal nú ok engum manni tjá, at biðja honum líknar eðr lífsgriða“. Helt konungr þá miklum her suðr með landi, ok ætlaði til Danmerkr, því at í þenna tíma var hit mesta stríð með þeim Sveini Úlfssyni.


5. Þá er hálfr mánuðr var af sumri, kom Hrafn ór mörkum fram til sjóvar einhvers staðar. Hann sá þar flota mikinn. Hann snöri þar at sem sveinar bjuggu mat á landi. Hann gekk heldr óframliga, ok spurði: „Hverr á þenna mikla skipaflota?“ Þeir svöruðu: „Þú munt vera ófróðr maðr ok heimskr; Magnús konungr liggr hér, því at honum gefr eigi byr at sigla til Danmerkr“. Hrafn spurði: „Hvat er hér virðingamanna með konungi?“ Þeir sögðu, at þar var fyrir Einarr hinn naumdœlski, vinr konungs, ok Einarr Þambarskelfir með þrettán skipum; enn Sighvatr skáld er á konungs skipi. Hrafn mælti: „Segit þér Sighvati, at maðr á skylt erindi við hann á landi“. Þeir gerðu svá. Hrafn beið við skóginn meðan. Sighvatr kom á fund hans ok mælti: „Hverr er þessi hinn mikli maðr?“ „Sjá heitir Hrafn“, segir hann. Sighvatr mælti: „Forða þér; eigi mun ek taka fé til höfuðs þér, ok eigi vil ek segja til þín, þótt ek hafa fundit þik“. Hrafn svarar: „Eigi er þat svá einsætt; þú ert kallaðr maðr fégjarn, enn mér er lítit lífs at missa, ok verðr margr maðr meirr at vinna til minna fjár, enn þótt þú segir til mín, ok þótt öx konungs sé langskeft, þá mun hon þó eigi taka í skóginn til mín. Enn ef þú vill mér gagn gera, þá samir þér þat ok allvel, því at þú ert móðurbróðir minn“. Hann svarar: „Við kennumst ek ætt ok frændsemi þína, enn eigi hefi ek traust til at veita þér lið. Nú bíð þú mín hér við skóginn“. Hrafn svarar: „Ek vil ganga með þér á skipit út; þykki mér betra at vera þar drepinn hjá þér, ok eigi mun þú minna leggja til við mik“. Sighvatr svarar: „Þú ert vandræðamaðr; eigi hœfir, at ek selja þik svá undir öxi, því (at) þetta mætti okkr eigi endast, þótt ek hefða hér til allra manna lið ok bœnafullting. Ger nú sem ek beiði: bíð mín hér, meðan ek hitti vini mína“. Hrafn svarar: „Gera skal svá sem þú beiðir litla stund; þó mun ek skjótt koma eftir þér, því at eigi skal bæði bíða þungan banann, ok hyggja lengi til“. Sighvatr hitti Einar hinn naumdœlska ok mælti: „Nú er svá, félagi, at í vankvæði er slungit: hér er nú kominn Hrafn, ok vill ekki annat enn ganga á vald óvina sinna. Eðr hvat skal ek þar eiga, er þú ert?“ Hann svarar: „Ógiftumaðr er hann, enn skyldir erum vér at forða honum við bana, enn berjast eigi fyrir hann móti konungi við lítinn afla. Mun konungr síðan aldrei várt lið þiggja, ef vér göngum nú í móti honum“. Því næst gekk Sighvatr fyrir Einar Þambarskelfi, ok mælti: „Skal ek nökkut traust eiga, þar er þú ert, Einarr?“ Hann svarar: „Hvers þarftú við?“ Sighvatr mælti: „Hér er kominn Hrafn frændi minn“. Einarr mælti: „Eigi er ek þess búinn, at berjast við konung fyrir hann. Þat var einn tíma, er ek helt þann mann, er konungr hafði reiði á, ok var við sjálft, at ek mynda eigi í þrift komast. Nú höfum vit Indriði hér tólf skip til forráða, ok ætlum til bardaga við Dani með konungi. Nú vísa þú manninum á brott, at hann forðist, ok lát hann eigi komast á vár skip, at hann sé þar drepinn, því at ek kann kapp Magnúsar konungs, at heldr mun hann missa várs liðs, enn taka af oss afarkosti“. Enn meðan þeir áttu þetta við at talast, gekk Einarr hinn naumdœlski á land til fundar við Hrafn, ok mælti: „Ger svá vel, félagi, snú eigi öllu fólki í vanda; far heldr brott at mínu ráði; ek vil senda þik norðr til Hítar til búss míns; þar mun þú hólpinn um hríð“. Hrafn svarar: „Finna vil ek Sighvat áðr“. Gekk Einarr brott, enn Sighvatr kom þar litlu síðar. Hrafn mælti: „Hversu gefst nú höfðingja traustit“? Hann svarar: „Ekki mjök, ok er þú eigi gæfudrjúgr, eðr hvat mun þú nú ráða taka?“ Hrafn svarar: „Slíkt sem ek hefi áðr sagt: ganga út á konungsskipit með þér“. Sighvatr mælti: „Hví vill þú svá hrapa til dauðans?“ Hrafn svarar: „Því at mér þykkir betra at deyja, enn fella konungs reiði á yðr alla, er varir hafit orðit við mik, sem vis ván er, þegar hann spyrr, at þér hafit mér undan skotit“. Sighvatr svarar: „Drengiliga er slíkt talat; er ok enn eftir fulltrúinn minn, ok skal nú þagat leita traustsins, sem enn hefir aldrei bilat; enn þat er hinn heilagi Ólafr konungr“. Lagðist hann þá til bœnar, ok hét á Ólaf konung. Eftir þat gengu þeir út á konungsskipit. Magnús konungr hafði sofnat í lyftingunni, ok vaknaði í því, er þeir Sighvatr váru komnir í fyrirrúmit. Hann spratt upp hart, ok kallaði: „Upp allir várir menn, byrr er kominn, enn víss sigrinn, er vér komum til Danmerkr“. Bjó þá hverr sitt skip, ok sigldu þegar þeir váru búnir. Enn er þeir komu til Danmerkr, gekk allt fólk á land af skipum; var þar fyrir mikill Danaherr, ok tókst hin mesta orrosta. Magnús konungr var í framanverðri fylking, enn Hrafn Guðrúnarson gekk fram fyrir konung, ok barðist allfrœknliga; enn enginn maðr mælti orð við hann. Í þeim bardaga sá nökkurir menn hinn heilaga Ólaf konung með liði Magnúsar konungs, ok fekk hann þann dag fagran sigr.


6. Þeir komu aftr til skipa um kveldit, ok þökkuðu Guði sigr sinn. Enn er þeir váru á skip komnir, mælti konungr: „Hvar er hann nú Hrafn; gangi hann nú fram, ok leynist eigi lengr“. Einarr ok Sighvatr mæltu til konungs: „Gefit manninum frið, herra, svá frœkn sem hann er“. Konungr svarar: „Engu heit ek um þat, enn sjá vil ek hann“. Þá gekk Einarr hinn naumdœlski til Hrafns ok mælti: „Nú skal þú ganga fyrir konung, ok ger þik við hann mjúkorðan, ok þó djarfmæltan; seg honum satt ok greiniliga þat, sem hann spyrr þik“. Hrafn gekk fyrir konung, ok kvaddi hann. Konungr mælti: „Hví fluttir þú, Einarr, sekan mann af Íslandi“? Hann svarar: „Herra, því at hann var um þat sekr gerr, er hann hefndi föður síns, er drepinn var meirr enn saklauss“. Konungr mælti: „Hvi draptú Ketil, Hrafn?“ Hann svarar: „Því, herra, at hann níddi mik í kveðskap, enn síðan seldi hann mik í þrældóm; ok þá er ek hafða drepit hann, kvað ek um hann erfiflokk lítt vandaðan“. „Lát heyra hann“, sagði konungr. „Þat skal svá sem þér vilit“, sagði Hrafn, „enn hlýða verði þér þá ok öðru kvæðinu“. Konungr mælti: „Hvert er þat kvæði?“ „Þat er ort um yðr, herra“, sagði Hrafn. „Kveð þú þá“, sagði konungr. Hann gerði svá; ok er lokit var báðum, mælti konungr: „Misjöfn kvæði; hví kvattú um mik svá gott kvæði, enn ek vilda bana þér?“ „Því at þú vart góðs kvæðis verðr“, segir Hrafn. Konungr mælti: „Hví komtú til mín í skóginum?“ Hrafn svarar: „Því at ek vænti þaðan gæfunnar, sem nú gafst, er þér várut, enn áðr mjök þröngt kostinum, er mér var engi dugnaðarmaðr hér í ókunnu landi, enn hitti í þung tilfelli, at drepa ríkan mann, þótt mér þætti eigi fyrir sakleysi“. Konungr mælti: „Nú er ransakað allt þitt mál. Enn nú skal segja þat er til mín heyrir: Þá er ek var sofnaðr á skipinu, kom at mér Ólafr konungr faðir minn, ok mælti styggt: Þar liggr þú, Magnús konungr, ok gefr meira gaum at drepa frænda skálds míns fyrir litla sök, enn at fá fagran sigr á Dönum, óvinum þínum, því at byrr er á kominn. Taktú við öllum þeim vel, sem nú eru á skipinu, ella mun liggja á þér víti þessa heims, svá at þér mun eigi duga. Ok þegar ek vaknaða, sá ek þá báða í fyrirrúminu, Sighvat ok Hrafn, enn miklu var ek hræddari orðinn við heitunar-orð föður míns, enn ek geymda þá drápsins Ketils, eðr annarra saka Hrafns. Nú skal þú, Hrafn, vera hér með oss vel kominn; svá vill faðir minn; ok til yfirbóta við þik er ek hefi þér ónáðir gert, skal ek gifta þér Helgu Ketilsdóttur með miklu fé“. Hrafn svarar: „Þetta vil ek með þökkum þiggja. Enn út vil ek í sumar til Íslands, ok frelsa mik undan sekt ok sökum, enn sœkja síðan yðarn fund sem skjótast, ok fara tvívegis í sumar, ef svá vill takast“. Konungr bað hann svá gera. Þá sagði Sighvatr skáld konungi at hann hafði heitit á Ólaf konung til fulltings Hrafni, þá er hann hafði ekki traust af félögum sínum. Konungr mælti: „Mikils virðir faðir minn vingan þína, er hann veitir þér slíkt ok annat þat, er þú biðr hann, svá nú, sem þá er hann lifði hér í heimi“. Hrafn fór út um sumarit, ok kom til Íslands um alþingi. Var þá þegar fœrð fram sýkna hans. Síðan fór hann útan ok móðir hans. Gekk Hrafn at eiga Helgu Ketilsdóttur, ok gaf konungr þeim miklar eignir. Hrafn var jafnan síðan með Magnúsi konungi, meðan konungr lifði. Þótti Hrafn röskr maðr í öllum raunum. Ok lýkr þar nú frá honum at segja.