Kjartans tættir
Hopp til navigering
Hopp til søk
A. C. Evensen
Velg språk | Norrønt | Islandsk | Norsk | Dansk | Svensk | Færøysk |
---|---|---|---|---|---|---|
Denne teksten finnes på følgende språk ► |
Lesibók
Tórshavn 1911
Kjartans tættir
- Fyrsti táttur
- 1.
- Ríða teir út av Herðarholt
- reystar kempur tvær,
- fyrstur reið Bolli Tollaksson,
- tá ið Kjartan var ikki har.
- — Leggið nýjar árar út,
- tað flýtur ein snekkja for hertugans garða,
- hon er seg av almvið og eikin
- hin harða, leggið nýjar árar út.
- 2.
- Ríða teir út av Herðarholt
- reystar kempur báðar,
- fyrstur reið Bolli Tollaksson,
- tá ið Kjartan var ikki hjá.
- 3.
- Kjartan legði at Leygará,
- mongum tað væl tótti,
- snarliga runnu ástir saman
- við Guðrun Ósvivs dóttir.
- 4.
- Kjartan gongur for faðir sín,
- leitar við hann ráð:
- væn er Guðrun Ósvivs dóttir,
- eg vil ta jomfrú fá.
- 5.
- Sømir tað öllum høviskum kallum
- læra bæði tukt og sinni,
- líkari var, mín sæli son,
- tín veldiga harra at finna.
- 6.
- Svaraði Kjartan Ólavsson
- av so góðum treysti:
- finna skal eg mín veldiga harra
- á hesum sama heysti.
- 7.
- Kjartan gongur við Guðrun at tala,
- tað mátti eingin hoyra,
- segði frúnni ætlan sín,
- hon rodnaði sum ein droyri.
- 8.
- Leggur hann hendur um frúnnar háls,
- mælir við hana so blíðum:
- Ísland skal eg á sumri hava
- væl máttú mín bíða.
- 9.
- Lat tær góðan hugin siga,
- aftur man eg koma,
- elska tær ikki annan mann,
- ei heldur eg mær konu.
- 10.
- Lat tær Guðrun hugin siga,
- aftur komi eg við lív,
- elska tær ikki annan mann,
- ei heldur eg mær vív.
- 11.
- Tað var Guðrun Ósvivsdóttir,
- ið reydargull bar á hond,
- fylgir hon Kjartan Ólavssyni
- niður á sjóvarstrond.
- 12.
- So letur Kjartan Ólavsson
- síni skipini búgva,
- allar letur hann streingirnar
- av reyðargulli snúgva.
- 13.
- So letur Kjartan Ólavsson
- búgva skipin stór,
- bæði letur hann í tey laða
- virtin og so bjór.
- 14.
- Vindur upp síni silkisegl,
- gull við ráum brann,
- strikar ei á bunka niður
- fyrr enn við Noregis land.
- 15.
- Strikar ei á bunka niður
- fyrr enn á Noregis vág,
- har lá Grímur innan fyri,
- spælir í brynju blá.
- 16.
- Hoyr tú Bolli Tollaksson,
- eg geri tað ei at loyna;
- gakk á sund við griman mann,
- har skaltú teg royna.
- 17.
- Svarar tá Bolli Tollaksson,
- hann lítur á henda mann,
- flestalt er hann av gívrum treystur,
- eg royni ei sund við hann.
- 18.
- Far tú teg til Íslands aftur,
- heilsa fólki heim,
- eg skal mær á sundið út
- at fremja lítlan gleim.
- 19.
- Tú heilsa Guðrun Ósvivsdóttir
- av so góðum treysti:
- Ísland skal eg á sumri hava,
- áðrenn tað tekur at heysta.
- 20.
- Bolli vindur upp síni segl
- og út í havið setti;
- Kjartan legðist á sundið út
- at fremja leikir eftir.
- 21.
- Bolli vindur upp síni segl
- bæði gul og blá,
- strikar ei á bunka niður
- fyrr enn á Íslands vág.
- 22.
- Kastar hann sínum akkerum
- á so hvítan sand,
- fyrstur steig Bolli Tollaksson
- sínum fótum á land.
- 23.
- Fyrstur steig Bolli Tollaksson
- sínum fótum á land;
- tá var hon Guðrun Ósvivsdóttir
- riðin niður til strand.
- 24.
- Tá var hon Guðrun Ósvivsdóttir
- riðin niður til strand:
- hvar er hann Kjartan Ólavsson,
- hví kemur hann ikki á land?
- 25.
- Tú tarvt ei Guðrun Ósvivsdóttir
- eftir honum at fregna,
- hann er seg í Noregi
- so glaður við kongins tegnar.
- 26.
- Kjartan er í Noregi,
- fáir finnast slíkir;
- hann hevir fest eina norska frú,
- hon er ikki tygara líki.
- 27.
- Guðrun snúðist Bolla ífra,
- var reið og ikki góð:
- vont er slíkum rakkum at trúgva,
- tár á kinnum stóð.
- 28.
- Bolli legði at Leygará,
- mongum illa tótti,
- snarliga runnu ástir saman
- við Guðrun Ósvivsdóttir.
- 29.
- Tað var Bolli Tollaksson,
- tók sær frú at festa,
- snarliga læt til brúdleyps bjóða,
- læt ikki leingi fresta.
- 30.
- Öllum letur Bolli Tollaksson
- í sítt brúdleyp bjóða,
- uttan Ólavi Kjartans faðir,
- ið væl kann randir rjóða.
- 31.
- Drukkið var teirra brúðleypið,
- kátt var teirra lív,
- gingu bæði í eina song
- Bolli og hans vív.
- Annar táttur
- 32.
- Drukkið var teirra brúdleypið,
- mangur fór glaður av;
- eg kvóði um Kjartan Ólavsson,
- í Noregi hann var.
- 33.
- Spæla teir á sundinum,
- báðir reystir seggir;
- Kjartan kennir møði á sær,
- biðjur at landi leggja.
- 34.
- Kjartan læt at landi leggja,
- sóu tað konur og menn,
- grimur maður á sundi spælir,
- í hvörjari veglund enn.
- 35.
- Grímur gár fyri Olav kong,
- strýkur sær um enni:
- mætir eru Íslendingar,
- vilja os innibrenna.
- 36.
- Kjartan gongur fyri Ólav kong,
- svor á sína trúgv nú:
- allir viljum vær Íslendingar
- taka við kristnari trú.
- 37.
- Mælti tað Kjartan Ólavsson,
- hann slær tað í ein gleim:
- allir kristnast vær Íslendingar,
- uttan Fróðar ein.
- 38.
- Tað var Torkil erkibisp
- heldur á gyltum horni,
- allar kristnaði hann Íslendingar
- á einum summars morni.
- 39.
- Eg kristni teg, Kjartan Ólavsson,
- væl í góðan tíma,
- tak við kristnari trúgv av gudi,
- eg gevi tær systir mína.
- 40.
- Svaraði Kjartan Ólavsson,
- konginum illa tótti:
- eg taki ikki tygara systir,
- tað frættir ei Ósvivs dóttir.
- 41.
- Svaraði Ingibjórg kongins systir,
- talar eitt orð for sær:
- viltú Kjartan Ólavsson
- skiljast nú frá mær?
- 42.
- Hon tók upp úr mjõlldrekkju,
- Kjartani mentir gav:
- silvur og teir dýru slíððrar,
- gripur av gulli var.
- 43.
- Hon gav honum tað góða svörð
- við gyltar slíðrar at binda;
- hann var aldri í víggi sárur,
- ið bar tann brand við lendar.
- 44.
- Tað var Ingibjörg kongins systir,
- ið gull bar sær á hond,
- fylgdi hon Kjartani Ólavssyni
- niður til sævarstrond.
- 45.
- Har mundi hvört frá öðrum skiljast,
- báðum illa tótti:
- Kjartan, eg fylgi ei longur tær,
- tað frættir ei Ósvivsdóttir.
- 46.
- Sig tú tíni grannkonu,
- tú kemur til Íslands aftur:
- hon, teg elskaði í Noregi,
- var ikki av træla ættum.
- 47.
- Kjartan vindur upp síni segl
- bæði gul og blá,
- strikar ei á bunka niður
- fyrr enn við Íslands vág.
- 48.
- Strikar ei á bunka niður
- fyrr enn við Íslands vág;
- har lá Kálvur innan fyri,
- vindur upp segl í rá.
- 49.
- Kastar hann sínum akkerum
- á so hvítan sand,
- fyrstur steig Kjartan Ólavsson
- sínum fótum á land.
- 50.
- Fyrstur steig Kjartan Olavsson
- sínum fótum á land,
- tá var Guðrun Ósvivsdóttir
- riðin niður til strand.
- 51.
- Har komu frúvur og jomfrúvur
- at keypa skrúð og lín,
- har kom Tóra Kjartans systir
- og fagnaði bróðir sín.
- 52.
- Revna situr undir faldinum,
- alt sømir henni væl;
- Kjartan kom frá strondum niðan,
- snart var teim til tal.
- 53.
- Revna situr undir faldinum,
- væl sømir henni klæði:
- mentarlín og hövuðgull,
- tey vil eg hava bæði.
- 54.
- Svaraði Kálvur hennar bróðir,
- kundi væl tukt og æru:
- mentarlín og hövuðgull
- tað sømir teg ei at bera.
- 55.
- Hann gav henni mentarlín
- hövuðgullini tvey;
- mangur fær, hvat öðrum er ætlað,
- eingin tað, ið öðrum er eyðið.
- 56.
- Hann gav henni mentarlín
- hövuðgullini bæði;
- mangur fær, hvat öðrum er ætlað,
- eingin tað, ið öðrum er lagað.
- 57.
- Hann gav henni gull og fæ
- so tað silvurið brenda;
- Guðrunu var ikki hjartað lætt,
- tá ið hon sá skeinkin henda.
- 58.
- Kjartan gongur for faðir sín,
- leitar við hann ráð:
- tað er hon Revna systir Kálvs,
- eg vil ta jomfrú fá.
- 59.
- Tað var Kjartan Ólavsson,
- hann tók sær frú at festa;
- snarliga læt til brúdleyps bjóða,
- ei var longur at fresta.
- 60.
- Teir drekka bæði úti og inni,
- gott skal slíkum gegna;
- Kjartan saknar úr máldrykkju
- svörð við kóngins tegna.
- 61.
- Teir stjólu burt hans góða svörð
- burtur úr lodnum skeiðum,
- stungu aftur í slíðra tá
- brandin tann hin deiga.
- 62.
- Kjartan kemur inn árla morgun,
- sær tey merki stór:
- eg havi stuldur og rán at lýsa,
- tað merkir dømi stór.
- 63.
- Teir leita bæði úti og inni
- hvör til sama verka,
- teir fingu ein mann at leita har,
- teir kalla hann Ólav sterka.
- 64.
- Teir leita bæði úti og inni
- hvör í sínar vráir,
- burtur vóru Tórhals börn
- og Bitlusynir báðir.
- 65.
- Kjartan kemur inn árla morgun,
- lítst hann um so víða:
- eg havi so mikil örindi
- burt á skóg at ríða.
- 66.
- Kjartan leyp á völlin fram
- bæði av ilsku og vreiði,
- hann bað saðla horsið tá,
- hann burtur á skógin reið.
- 67.
- Tú ver væl um teg, Kjartan mín,
- Knútur mælir av sonnum,
- teir hava á tær illan hug,
- tú statt for Leygamonnum.
- 68.
- Teir skulu fáa so tungligt gjald
- og hvör skal annan svíkja,
- fyrri skal eg láta lív,
- enn burtur av veginum víkja.
- 69.
- Guðrun gongur for Bolla inn,
- fellur for honum í knæ:
- unni eg Kjartani væl við tí,
- nú hevir tú skommir tvær.
- 70.
- Guðrun gongur fyri Bolla inn,
- fellur honum til kníggja:
- Bolli, eg verði tær ikki tekk,
- so leingi eg Kjartan síggi.
- 71.
- Sára græt Guðrun Ósvivsdóttir
- av so tungum stríði:
- tú skalt ongan søtan sova,
- meðan Kjartan er á lívi.
- 72.
- Bolli leyp á völlin fram
- bæði av ilsku, og vreiði,
- hann bað saðla sær horsið tá,
- hann burt á skógin reið.
- 73.
- Kjartan vá fimtan brynjumenn,
- rennur í randir sveiti:
- skjótt er einum av at máa,
- heljarmat at veita.
- 74.
- Tað var Kjartan Ólavsson,
- tað fann hann til ráð:
- stígur nú á tað deiga svörð
- við hvönn mann hann vá.
- 75.
- Aftur vá hann aðrar fimtan,
- rennur í randir sveiti:
- hví stendur tú Bolli frændi,
- vilt ongum dugnað veita?
- 76.
- Aftur vá hann triðja fimtan,
- rennur í randir sveiti:
- hví stendur tú Bolli frændi,
- vilt hvörgum dugnað veita?
- 77.
- Bolli leyp á völlin fram,
- tað var dreingja ferð,
- hann stakk Kjartan Ólavsson
- millum buls og herða.
- 78.
- Mælti tað Kjartan Olavsson,
- tá ið hann fell í knæ:
- hetta hevir tú, Bolli frændi,
- leingi ætlað mær.
- 79.
- Kjartan liggur á grønum völli,
- sær seg um so víða:
- einki skuluð tit Bolla gera,
- meðan hann er á lívi.
- 80.
- Bolli stendur á grønum völli,
- lítur seg um so víða:
- eg má ikki gera so ont,
- at tað má mær jú líða.
- 81.
- Tá var grátur í Herðarholt
- bæði av konum og kvendum:
- Tórhals börn og Bitlusynir
- niður til strandar rendu.
- 82.
- Tórhals bórn og Bitlusynir
- niður til strandar rendu;
- Bitlusynir skútu fingu,
- út av Hvamsfjorð vendu.
- 83.
- Tað var Ólavur faðir hans,
- læt sær byggja borg,
- síðan livdi hann ævi sína
- alla út við sorg.