Douns lioð

Fra heimskringla.no
Hopp til navigering Hopp til søk
Velg språk Norrønt Islandsk Norsk Dansk Svensk Færøysk
Denne teksten finnes på følgende språk ► Original.gif Norsk.gif


Strengleikar


IX.

Douns lioð[1]


1. Þenna strengleic er Doun heitir kunnv flestir allir er strengleiki hava nvmit. en ec vil segia yðr af hverium atburð er þessi strengleicr er callaðr Doun. Sva sem ec hevi sannfregit at retto minni þa bio i fyrnskonni ein mær norðr a Skottlande þar sem heitir Edenburg. hin friðazta oc hin kurteisazta. Foðvrleifð hennar var allt lanndet þat er hon i sat. Engi var annar þess lanndz hofðingi. Þesse mær er ec gat firir yðr metnaðezc af mikillæte rikis sins. hafnaðe allvm er i bivggv riki hennar. sva at engi var sva ricr ne raustr at hon villdi hafa ne elska oc ei villde hon þat heyra. Hon kvazc engan mann vilia hafa nema þann er sva mikit gere sacar astar hennar. at hann riði á einvm degi or Suðantun er stenndr a svnnanverðo Englannde oc norðr til Edineborgar. þar sem hon sat á Skotlannde. þann kvazc hon vilia hafa. oc sa segir hon at skal fa hennar. Nu sem þetta var vpp komit. oc þeir er i þui riki bivggu þetta frago. þa er þat sannazt at margir viðrleitaðo oc skylldo fullkoma dagleið sina. Noccorer varo þeir er fullgerðo dagleiðena. en er komo til borgarennar þa gec mæren imoti þeim oc tignaðe þa með rikvm fagnaðe. oc let gera þeim hœgia reckiu at drepa þa oc svikia unndir dyrum kultum oc rikum klæðom. En hinir er valcaðer varo oc moðer logðuz niðr sofnaðo oc lago dauðer. Þessi tiðennde varo viða fregin um þessa hina mikillato mey. sva at þetta var fregit vm allt Brettlannd er liggr i Frannz konungs riki firir svnnan Englandz sio. Einn ricr oc raustr riddare er i Brettlannde bio fra þessi tiðennde. en hann atti einn goðan hest. oc hét hann Doun. En firir þui at hann treystiz vel vapnhesti sinvm. þa vill hann at uisv freista[2]. ef hann megi þessa dagleið upp inna.


2. Đvi nest for hann skyndelega yuir Ænglandz sio oc lendi i Suðhantun. þaðan sennde hann sendimann sinn til meyarennar. oc sagðe hvar hann hafðe lent. oc sagðe at hon skyllde sennda til hans fulltrva sina. Þegar sem hon sa sendimenn hans oc heyrðe orðsennding hans. þa sendi hon giarna sina menn til hans. Nv var þat laugardag einn mioc arla er Doun hof dagleið sina. oc reið hann þa sva skiott allan dag. at hann lavc dagleið sinni firir kvelld. oc er hann var kominn til Edeneborgar. þa var honum þar rikulega fagnað með mikilli tign oc sœmd.


3. Siðan sem hann hafðe rœt uið meyna þat sem honum samde. þa leiddi hon hann i vel buit hus at huilazc þegar honum licaðe. En riddarenn bauð monnvm hennar at fa ser þurran elldevið oc bera þangat i svefnhusit. oc gerðo þeir sem hann mællte. Siðan byrgðe hann hurðena oc lagðizc i hia elldenum oc bacaðe sec. sva at a þeirre nótt svaf hann allzecki. oc ei lagðezc hann i huilu þa er honum var bvin. þeir er mioc moðer verða girnaz at liggia hœgt. en um morgenenn heuir þat snuiz til ubœtilegs skaða. þui at þess harðare er moðr maðr liggr. þess skiotare endrskapaz honum afl hans oc styrcr. Um morgonenn at primamalom þa stoð hann vpp oc klæddizc. oc þui nest gecc hann at rœða uið meyna oc krefia formala sins. Đa svaraðe mæren. Unnaste kvað hon. þat ma ei enn sva vera. þui at þu verðr fara sva langt sem ælftr min flygr. siðan skalltu fa min ón amælis. sva at þat skal ei dvelia. Þa beiddizc hann frest allt til þess er Balarð hestr hans være huilldr. oc sialfr umœddr. oc gaf hon honum frest til fiorða dags. Đa hof Doun ferð sina. Balharð liop en elftren flaug. oc er vnndr at hon sprengir hann ei. Um kvelldit komo þau bæðe i einn rican castala. Doun huilldizc þar sva lengi sem honum licaðe. oc þa er hann for i brott aftr til Ædineborgar at krefia þess er honum var skilt. mæren matti ei þa lengr syniazc honum. oc stefndi þa til sin ollvm hofðingivm oc hinum hygnaztom monnvm. er i varo riki hennar. oc eftir raðom þeirra þa giftizc hon Doun oc gerðe hann (herra) allz rikis sins með rikum sœmdum oc miclvm fagnaðe.


4. Dovn helldr rica veizlv þrea daga eftir bruðlaup sitt. oc veitti miclvm fiollda af margskonar goðom drycc. En hinn fiorða dag mioc arla stoð hann upp oc klæddizc oc var honum þa fram leiddr hestr hans. oc gaf hann goðan dag spusv sinni. þui at hann vill nu heim fara i fostrlannd sitt. Þa gret spusa hans oc illa lét oc bar mikinn harm at bonde[3] hennar vill við hana skiliazc. Frou kvað Doun. ec fer nu ifra þer oc veit ec ei hvart vit finnvmz oftar eða ei. Đu hevir fengit getning af mér. Ef sva er sem ec hygg. þa mantu sun fœða. Þetta fingrgull mitt skalltu hirða honum. oc fa honum þa er hann er vaxinn maðr. Hon viðr toc fingrgulleno. En hann for sva buit i brott oc dvaldez þar ecki lengr. Nu var þat sannazt at frvvan var ulétt. En i þeim tima er sunr hennar fœddezc. þa fagnaðo aller vinir hennar. Sva lengi hafðe hon hann i sinv fostri at hann matte vel riða oc fara at fuglaveiði oc dyra. Đa fecc moðer hans honum finngrgvll foðvr hans oc bauð honum at gæta vannlega. Siðan bio hon ferð svnar sins rikulega oc sennde til Fracca konungs vel lærðan ollum goðvm siðum oc hirðlegre heyveski. Hann dvaldezc sva lengi með Fracca konunge. at hann gerðe hann riddara. oc for hann þa hveruitna at atreiðvm oc reyndizc hann sva oflugr at engi stozc honum i vapnum. sva at af reysti sinni gerðizc hann lofsæll oc frægr firir alla felaga sina oc logunauta. oc gecc i felagskap hans mikill fioldi riddara. Siðan for hann með felagum sinum vt i Bretland. þangat sem heitir fiall hins helga Michaels til atreiðar. þui at hann vill kannazc við Breta. Nu sem var samnaðr mikill fiollde hvarstveggia liðs. þar var faðer hans i þeim flockinom imoti honum. oc lengi hafðe langat til at eiga vapnaraun við þann hinn unga riddara. Sem hann kom i fylkingena oc imoti honum. þa let hann siga spiotið oc stefnde at honum. oc mœttuzc þeir þa með horðvm hoggvm. En svnrenn fellde foður sinn. En hvargi vissi til annars. þui at Doun kennde hann ei. oc særðe sveinnen hann miclu sare i armlegginn. Sem hætti atreiðenni. þa sendi Doun eftir sveinenvm at koma oc rœða vid hann. oc hann þegar skiot þangat riðannde. Doun mællte þegar til hans. Vinr kvað hann. hvat manni ertv er felldir mic af hesti minvm. Herra kvað hann. ec veit eigi með hverivm hætti þat var. þeir manv vita er nestir varo. Vinr kvað Doun. rið hengat til min oc lat mic siá hendr þinar. En sveinnen var kurteiss oc dro þegar glofa sina af oc synde honum bæðe hendr sinar oc armleggi. Sem Doun hafðe set hendr sveinsens. þa kenndi hann fingrgull sitt á fingre hans. Sveinn minn kvað hann. i dag er við hittomzc i atreiðenni. þa vissa ec at þu vart ættingi minn. þu ert hinn oflugazti oc hinn harðazti i vapnum. kom oc kyss mic. Þu ert svnr minn. ec em at visu faðer þinn. Mikil metnaðar kona er moðer þin. með miclo ærviðe gat ec sott hana. Þa er ec hafðe spusat hana. þa for ec þui nest i fra henni. alldre siðan vitiaða ec hennar. Þat fingrgull er þu berr a hendi fec ec henni. oc veit ec at hon hevir (þer) fengit. þa er hon sendi þec i Fraccland. Herra kvað hann. satt segi þér. Þa kystuz þeir með halsfaðman[4]. Siðan foro þeir með hestum sinum yuir Ænglandz sio. oc fœrðe þa sveinninn faður sinn til moðvr sinnar. er lengi hafðe til langat heimkvamo hans. Hon tóc við honum i miclum fagnaðe sem eignvm spusa sinvm oc herra. Siðan lifdo þau i miclum friðe oc fagnaðe marga vetr samþyckilega oc sœmilega. Nu um riddarenn oc vm hest hans er honum var hinn kærazte gerðo Bretar strengleic er heitir Doun.




Fotnoter

  1. Doun heitir þessi strengleicr Ovsk. i Cd.
  2. at visv tilf. Cd.
  3. r. f. bonðe
  4. r. f. halsfaðmnan